Katalog

CUMHURÎYET 10 Mayıs 1974 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 10.5.1935 KURULTAY'DA ATATÜRK'ÜN SÖYLEVt AKKARA, 9 (Özel) Parti Genel Başkanı Ulu Önder Atatürfc dördüncü Parti Kongresinde mühim bir nutuk söylemiş ve özetle çöyle demişttr: <Geçen Kunıltaydan bugüne kadar kültürel ve soe yal alanda başardığımız lşler Türkiye Cumhurlyetinin ulusal çehre sini kesin çizsllerle ortaya çıkarmıştır. Yenl harflerl. ulusal tarlhlmlzl, öz dllimlzl, sanat btllmspl müzik ve teknlfc kurumlan lle. kadmı, erkeği. her hakt» esit. modern Türk «osyetesl bu son yılların eseridir. TUrtc ulu«u ancak varlıgraı dertn ve saftlam kültür sınırlan lle çevreledikten sonra dır ki onun yüksek kmpatls ve erdeml. uluslar arasmda tanmır. Türk ulusun» dofcunsal renglnl ve ren bu devrlmlerdir kl. ber blri çok genU ve tarihsel devlrlerln öğünebllecejn büyüfc lglerden nyılss yeridlr.» Cumhuriyet Ekonomi Son 50 yılda gelir ve servet vergilerinin payı azaldı Türkiye'de Vergi Gelirlerinin Dağüımı TILLAR 1923 1924 1933 1934 1941 1942 1951 1952 1961 1962 1971 1972 ( X CZD E ) DOLAÎS1Z VERÜİLEB DOLATU VERGtLEB 48 47 37 44 44 62 28 28 43 38 38 39 52 53 63 56 VERGÎ gelirlerinin dolaylı ve CUMHURİYET DÖNEMİ BOYUNCA TOP nan yeni yıllık, Cumhuriyet döneminin vergi adaleti açısından bir dolaysız vergiler olarak aynmıyLANAN VERGİ GEIİRLERÎ ÎÇİNDE DO gerileme özelliği taşıdığını ortala Ugili bilgiler, Cumhuriyet Döya koymaktadır. Cumhuriyet'in nemi boyunca toplam vergi gelir LAYSIZ VERGÎLERİN PAYI AZALIRKEN, ilk yılları olan 1923 ve 1924 yıllaleri içinde dolaysız vergilerin pa nnda vergi ve servet üzerinden yının azaldığını göstermektedir. ADALETSİZ VERGİ TÜRLERİNDEN OLU alman dolaysız vergilerin payı Bu gelişmenin doğal sonucu olapay rak, adaletsiz vergi türlerinden ŞAN DOLAYLI VERGİLERİN PAYININ yüzde 48 ve 47 iken; bu 38 ve 1971 ve 1972 yıllannda yüzde 39'a oluşan dolaylı vergilerin payı yük düşmüstür. Aynı şekilde 1973 yıselmektedir. SÜREKLİ YÜKSELDİĞİ SAPTANDI. hnda yüzde 52 olan dolaylı vergidlşlslne verilen ad Teral ucu Türkiye'de vergi sistemiyle ilgi slvri, ikl ağzı da keskln uzun bılerin payı, 1972 yılında yüzde 61'e Ii bilgiler Maliye Bakanhğı Gelir çak. 8 İtalya'da müzlk festlvaçıkmıştır. laylı vergiler, mallar, hizmetler ilgili ayrınblı bilgi ve tablolar veler Genel Müdürlügü tarafından llnln yapıldığı bir kent. 9 Hane ve dış ticaret üzerinden alınan rilmektedir. yayınlanan Devlet Gelirleri Bülte Eskiden duvar reslmlerl yapan • Servet vergisi dolaysız vergilere göre daha âdi) ninden elde edilebilmekte idi. klsilere verilen ad. • Vergi dağüımı DOLAYSIZ vergilerin toplam kabul edilmektedir. Gelir vergisi Vergi düzenindeki adaletsizliği, ka YUKARIDAN AŞAĞITA: vergi gelirleri İçindeki payının sisteminin iç yapısmdan doğan 1 Gelecekten. yttlkten, tallh palı olarak da olsa, ortaya koyan BÜTÇE Gelirleri Yıllığı'nda, azalmasma karşıhk kendl içinde adaletsizlikler hesaba katılmadıgi den haber alma lsl «Nasıl> anbu bültenin yayımı 12 Mart'tan Cumhuriyet'in kuruluşundan 1972 lamında bir zart. 2 Karadenlzln te bir yapı değişikliğine uğrazaman, bir ülkenin vergi gelirlesonra durdurulmuştu. Gelirler Ge yılı sonuna kadar vergilerin do28 Ocak'ta başlayan Unlü bir fırtı dığı anlaşılmaktadır. Cumhuriri içinde dolaylı vergilerin payınel Müdürlügü, Ecevit Hükümeti laylı ve dolaysız vergi türlerine nası. 3 Paramızın Elmgesl kurulduktan sonra, aynı bültenin vet dönemi boyunca servet vernm artması. vergi sisteminin eit göre dagılımı ortaya konmaktaTersl blr bayan adı. 4 Doguda gilerinin dolaysız vergi sistemi tikçe daha adaletsiz bir yapı kadır. Dolaylı vergiler. gelirden ve blr lllmis Blr erkek adı. 5 yerini almak üzere yeni bir yayı içinde önemi gittikçe azalmaktazanması biçiminde degerlendirilservetten alman vergilerden oluş Bir kürk hayvanı Blr olumsue nı baslatmıştır. Bütçe Gelirleri Yıl lığı adıyla çıkarılan bu yeni yadır. Gelir ve servet vergilerinden mektedir. luk edatı. 6 Hava alanlannda maktadır. Gelir vergisinin kendi bıılunan ve çevredekl uçalc ucusytnda Türkiye'nin vergi yapısıyla olusan dolaysız vergiler toplaMaliye Bakanlığı'nca yayımlaiçindeki adaletsizliği bir yana, do larını denetlemeye yarayan blr sls teme verilen ad Su yolu. 7 Yapısmı deglştinnek. altüst et SOLDAN SAĞA: mek. 8 Tersl kanın mlkroplara 1 GUntt gelmlg borçlan Ode karsı koymak Ozere. Kövdenln hagvememe hall, kl bu hal mahkeme ta olan yerlne akın etmesl vüzünkararı lle saptamr. 2 Ayın re den orada slsklnllk. kırmızılık. ısı bir takım yıldızlann dotayındakl ve ağrı olması Fakat. lakln. t ısılc çevreslne verilen ad Tersl llave etme, ekleme Blr emlr. Gümüş'ün BlmKesl. 3 Tersl bir Dünkü bulmacanın çözümu renk Karabuğdayglllerden heSOLDAN SAĞA: kimlikte kullaınılan bir bitkiye ve1 Anıstırma. 2 Çeklnce. 3 rllen ad. 4 Tersl karsıtmın da Ilımak ll. 4 nlyA Atlı. i olabileceğl düşünülmekle blrlikte leri verdı îstanbul Sanayl Otiası oyun bozanlıkla itham edildl. Ku12 MART ,aka değildi. Ama büyük bir başarısızhk olduğunda Sb İİB A». « mahvE. 7 bir çeyin çöyle. y» da böyle olduMahluk. 8 As İm klt. 9 hiç kuşku olmamah. Sermaye hesabına. Sermayenin ekonomik hesurlan, 14 Ekim sonuçlartna vadeli kredi açmalan. Hükümetle geğvmu düşünme işl veya bunun so kulzustuM. nucu Eskiden aşağı sınıftan nel bir platborunda anlaşmak İçin beklemeleri Ecevit'in. yasal ve sabına. Politik hesabına değil. 12 Mart iki buçuk yıldan uzun sürEayilan klmselere verilen ad. 5 YUKARIDAN ASAĞITA: dü. Meclisler devamh çalıştı. Sadece anttdemokr»tik yasalar çı «politikaya girmemeye kararlı Sanayi Odalanm işçevrelerinin sözAlman parasının almgesl 8an1 Açınsamak. 2 nellB cüsü olarak tanıma egllimi, işçevrelerinin büyük bir kestminde rakannak için. Ekonomik yasalar çıkarmak için değil. cağı. yelkenl veya serenl dlrekten a«U. 3 ıkıT B H. 4 81mal hatlık yarattığı anlaşılıyor. Bu rahatlık ise 12 Mart'ın fiyat ve kredi a«ağı almak anlamında bir denlz11Z. 5 tnA lmumU. 6 ıckaÖĞRENCİ eylemleri olmasaydı, ne olurdu? öğrencl olaylan politikasmdan en çok kazançh çıkan ve bu kazancm kaybolabileceei terlml. 5 Tersl eskl TunanbaK. 7 Re kT. 8 UaV yaratılırdı. Ya da gerekli olan diğer öğeler. Çünkü egemen sermsğini gören tekelci kestmin hurursuzluk kaynagi oluyor. Bunlan, büda bir devlet adamı. 7 Sıgır'ın Lu. 9 Akllsellm. ye, 12 Mart'tan önce blr çıkmazın basına geldi. Sermavenin hastün sermayeyi sürükleyememenin çarestzligi içine itiyor. partisi, Adalet Partisl, daha fazla parçalanmadan bu çıkmazdan TEKELCİ kesim çaresizlik içinde. «Hükümeti devirmek ve dekurtulmasına imkân yoktu. Demirel, çeşitli başkent oyunlanyla gistirmekten» vazgeçtigini ilân ederken, sermayenin büyük kesimi buna karşı durdu. Sonunda düştü. Demirel, düşüşünü büyük serumutlu bir bekleyis içinde. Bu umudun tek kaynagı. dagınıklıgı demayeye bağladı ğerlendirmeye dayanan politıka degil. Burada. Ecevit'in IsçevreleSERMAYE DtmireH düşürdü. Demirel'siz demirel politikasını rine karşı yürüttüğü politika kadar kendi ışç<»vresinin de Ot.^mi sürdürdü. Kütlelerden kopmaya başlayan Demirel bu oyuna baş e» 05 55 Acılıç ve progrun 13 00 Haberler var. Başbakanm vSnetici ve damşmanlannı seçerken eösterdigi ti06.00 Haberler 13.15 Oyun havalan di. Erim'i Demirel çıkarmadı. Ama Melen ve Talu, Demirel'in dütizlik belki sok&ktaki sade vatandasm dikkatinden kaçar ama is06.05 Kur'anı Keıim. acıklaman 14.00 Tülltüler men suyunda gitti. Melen, sermayenin yükselen kesimlerinde kaçevrelerinır: herhalde gözünden kaçmaz. ve yorumu 14.15 Hafif Batı ramsarlık yarattı. Talu ise umutsuzluk. Talu sermayenin kaybı 14.30 Şarkılar BUNLAR neler? Hükümetin Halk Partisi kanadının göreve ça06 30 Oünaydın nın başlangıcı oldu. Sermayenin adamı olmasına rağmen. 15 00 Haberler 07.00 Köye haberlcr gırdıgı Kişilerin kiştlikleri. Halk Partisinin bazı Batanlan, özel keNEDEN? Neden. sermaye kendi oyunuyla ekonomik cephede 15.05 Cocuk bahçesl 07.05 Türküler geçldl simin bagrından yönetici çıkarmanın uğrası içinde. En halkçı bir 15.20 Bilge Ş&n'dan türküler 07.30 Haberler başansız oldu. Neden, iki buçuk yıl yüzlerce yasa çıkaran Meclis banka kuruluşunun başma, yabancı sermayeli bir bankamn yönetl07.40 Günün programlan 1535 Rıtm ve melodl ler sadece iki ve de çok da önemli olmayan ekonomik yasayla yecisini getnmekte sakınca görmüyor En eski bir kamu girişimlnin 07.45 Saban müziftl 16.00 Tülun Korman'dan sarkılar tinmek zorunda kaldı? Cevabı açık. Sermaye kendi içinde bölünyöneticisi olarak. özel kesime piyasa araştırması yapan blr ftrma08.00 Çevremlzde bvıgün 16.15 Küçük konser müş olduğu için. Kendi içinde bölünmüs sermayenin dümen sunın sahih' bulunabiliyor. Amerika'daki «İobbyism» sanatımn Tür08.10 Mlnyatür müzik 16.45 Hasan Tunç'dan türkuler yundan gidenler, teşvik yasası, sermaye piyasası. bankala' yasası, kiye'deki uygulaması olan mali müşavirlerden yönetici varatıhyor. 08.30 Beraber »arkılar 17.00 Haberler odalar birliği yasası gibi ekonomiyi dofrudan do^ruya ilgılendiren 09 00 Slzln lçln 17.05 Günden güns EKLE.VECEKLER var. 12 Mart'ın ikinci ve sonraki hükümet> yasalara el atamadı. Kendi içinde bölünmüs olduğu için taksitli sa 09.15 Hayatın lçlnden n.20 Kadmlar taslı leri, kamu yöneticiİPri arasmda «solcu» avına çıktı. «Solculuk» semtışlara, tekelci sermayenin istecnği yönde bir düzen getiremedi. 09.30 Sabite Tur Kardeçler'den 19 00 Haberler bolü sayıiBn bir bölük yönetici yerlerinden atıldı. Bunlardan ikisi, çarkılar 19 30 Seslerlnizden isteklerlnlB Kendi içinde anlaşmazlık halinde olduğu için «vergilendirilemeyen 14 Ekim'dtn sonra Danıştay'dan göreve dönme karan aldı. tşe baş20.00 Radyo tiyatrosu 09 45 Nurten İnnap'dan türküler alanlara» el atamadı. lamalan icin kararname çık&rmak gerek. Ama Ecevit Hükümetinin 21.00 Haberler 10.00 Haberler DEMtREL, bunları göremedi ya da görmek istemedi. Antide Bakanlan karamameyi imzalama konusunda farkedilir bir yavaşlık 2115 Beraber ve »olo »arkllar 10.05 Arkası yann mokratik yasalarla sermaveyi teskin etme yoliina«aptı. Aynı aniçinde. Bu vavaşlıfı.ı da dikkatlerden kaçmasma imkan yok. .s^ifc 10 25 Şaıkılar ve '«a» Merlarl 22 00 Reklâtn proeramlftfi" tidemokratik bağnazlıgını devam ettriyor. Üsfelik sermaye'ye 1100 Müılk geçldl ECEVtT, iş çevreşini ortanın sagından seçmçde özel Şlr ytlzîik 22.20 Baftanın plaklan :»**?•..i 11.30 Feriha TunceU'den sarkılar kaiıcı bir takım yasalar vermek yerinef lcredi ve liyat poHtikasıyla gösteriyor. Şu anda görülen, ortanın sblu pdîitikaiını yürtltme so22.45 Haberler 11.45 Ariz Şenses'den türküler yüksek kariar sağlamamn geçiciliğinin anlaşıldıgı bir zamandi rumlulugunun ortanın sağında bir kadroya verilmek istenmesi. Bu 23.00 Müzik evreninde gezl 3200 Haber'.er Fakat Ecevit'in bütün bunları yeteri ölçüde değerlendirebildlği kadro içinde dış dünyadan gelenler ayn ve önemli bir yere sahip. 24.00 Gece lçln müzlk 12.10 Rıza Rlt'den çarkılar anlaşılıyor. En yakınlanna, parti grubunun önde gelen kişilerine, 00.55 Haberler Eütünüyle Türkiye'vi ve özellikle 12 Mart'ı Paris'in uluslararası ör1225 Vural Dogu ve arkadacları «heyetleri» kabul etmekten çahşamadığım söyleyen Başbakan, teProıçram ve kapanıs 01.00 12 40 Türküler ve O. havalan Eütlerindçn sej'redenlere yakın görevler verildi. Washington'un kelcilerden oluşan ve kendi içinde parçalı bir derneğir» yöneticilefinans kurumlanndan da yeni yöneticiler gelmek Uzere. rini kabul etmek için zaman bulamıyor. Her halde rastlantı değil BtR YANDAN işçevrelerindeki aynlıklan degerlendirmek; diger Rastlantı olmadıgı, taktiğinin, işçevrelerindeki olumlu yansımalayandan, ortanın sağında bir Işçevresi yaratmak. Bu da bir politika. nndan belli. Tabii hükümet bakımından olumlu yatrîimalar. Bu polititanın iki raktiği de aynı amaca yönelmiş durumda. Kısa 19.25 Açılış v« prognm 20.30 Haberler ECEVrT'ÎN işçevrelerindeki parçalanmalan degeriendirmey* dönem yararlanm kimsenin inkftr etmesi mümkün degil. Uzun dö19 26 Haberler 21.05 Hava durumu neme gelince? Uzu" dönemın sakıncalarını tartışmak için zaman dayanan taktiğinin meyveleri toplanmaya başlandı. Yalnızlığa doğru 19.35 Çocuklann evrenl (program 2108 Reklâmlar itilen tekeıci kesimm Dir parçası isçevreleri içinde hırçınlık işaret çok erken. da canlüarın evrenl konusu 21.14 Kaçak «Cehennemln Blr Köşesl» içlenecek ayrıca, tpek böcefclnln yumurtadan kelebek 22 02 Rekl&mlar oluşuna kadar (çeçlrdliSl ge 22.08 Günlerin getlrdlftl Fransa Cumnurbaşkanlıeı lişlmler anlatılacaktır.) sectmlerl. Batı Almanva'da T.C. Merkez Bankası Kredileri (Milyon T.L.) 20.00 Knerjl (enerji kullammmın tarthçesl, enerjl kaynaklanslyasi gell&meler ve konuşnın tanımı. Türklyedekl macılar: Aydm Talçra ve 30' 3 1974 31/ 3/1973 enerjl sıkıntısı ve sanayiys Haluk ülman. Töneten: 31/3/1973 3t/12/1972 38/3/1974 31/12/1973 etklsl. sanayldlerle yapılan Mehmet Barlas. bir konustna ve çözüm yol 22 54 Haberler ları). 2304 Prossram ve kapanı» Hazine Vefaletini hsit bonolar 530 5,636 4.570 + 677 77 Ticari senetler 11.190 4.579 640 Ziraî senetler 2,649 1,562 437 + 75 Hazineye kısa vadeli avanslar 8.963 7,621 + 152 + 1,119 Kasımpaça: D<#u K»r»<ienlı. 8e Bakırköy: tnclrll, Merkee (TeşllTahvil üzerıne avans 168 33 277 14 . köyı. Altay (Cennet Mah.), Tümaa def. Altın ve döviz üzerine avan» ıŞirlnevler), Derman (Yenlbosna), Sarıyer: Büvükdere, Kumellhlsa ! Bankalar tasfive fonu ıkrazları 235 263 Nur (Safraköy). Merkez (Esenler). rı. ! Zirai finansmar» 650 650 Beşiktaş: Gayret. Akaretler, OrŞlşll: Marmara, Fıtrat. Nişantası, ; taköy. Boğazlçl (Bebek), Dlnçol Merkez (Mec. Köy). Semt (Gürsel (1. Levent). Mah.). BUen (Çelllctepe). Bllgl (Sa19,278 Toplam 29,491 + 954 906 Beykoz: Aslı. navl Mah.), Nlljrün (Gültepe). Beyoglu: Güne?, Tansan, GünÜsküdar: İskele, Topt«ı. Zafer, tell. Kuzguncuk, Nur (Ümranlye). Emlnönü: Farak, Yenl ÇemberZeytlnburnu: tstasyon litaş, Lâlell Feray. DOLAYSIZ vergi, gelir kazanıoEyüp: Yaprak. Ömür İstanhrken veya servet halmde saklabul Saadet (Bayrampaşa). Ümlt rurken alınan vergi. Dolaylı ver(Rami), Nümune (Sllâhtar). gi ise, gelirin harcanması sırasınFatlh: Şifa. İnan, Yenl Guraba, 10 Mayıs R. Ahır 17 da ödenen vergi oluyor. Gelir, Hasekl 5ah. Eczane 73. Karadenlz servet ve veraset vergilert, doRuml 1390 Nlsan 27 ıKüç. Mu. Pa) laysız vergi türleri. Akaryakıt Hlcri 1394 G. O. Pa$a: Çetln (K. Köy), ŞlMERKEZ Bankası kredileri• ÎZLENEN YENİ PARA POLÎTÎKASI, GE9 34 5.47 alımı sırasmda ödenen vergi, taGünea fa ıKüç. Köy) nin Mart sonu itibariyle görlinü4.57 13.10 Ö*le Kadıköy: Eîes. Emel, Rıfat Muhşit alım vergisi, gider verglleri NEL KREDÎ HACMİNİN BEIİRLÎ BÎR mü, kredilerin kullanım «lanla8.52 1705 tklndi tar. Sargun. çagatay (ÇınardlbH. dolaylı vergj türlerinı meydana n konusunda son yıllardan ayn 20.14 12.00 Aksam SINIR İÇÎNDE TUTULMASINDAN ÇOK Dogan (Göztepe), Neeem (Kız. getiriyor. Dolaylı vergiler genel 1.48 bir politikanın 'zlonecesinin işa22.02 Yatsl Top). ilarak tüketiciye yansıyor. 7.37 SPEKÜLÂTİF STOKLARI ORTAYA ÇI3.49 Im&ak retlerini vermekta'i'.r. 1974 vlıKaraköy: Nur Dolaylı vergilerin adaletsiz sanın ilk üç ayında ticari seneıleKARMAYA VE TEKELCİ FİYAT POLİTÎyılmalarının nedeni, tüketicilerin rin reeskontu yolayla yaraiıian 1 I gelirlerine göre farkhlaştınla krediler azalırken hazine kelaleKALARINI KIRMAYA YÖNELİYOR. maması. Bir paket Samsun sigatini haiz bonolar artmıştır. rasını içen, ister dolmus şoförü Bu yılın ilk üç ayında Merkez yon liraiık bir azalma olmuştur. mayı tercıh edecekleri hesaplanolsun isterse milyoner, ayru mikBankası kredileri 954 miiyon IiGeçen yılın aynı dönemindekı a maktadır. Peşin satışlarda ise satarda vergi ödüyor. Demiryolu ralık bu genısıtme gösterrruş zalma 77 mılyonda kalmıştı. Tica taşımasından alman vergı de tatıcılann fiyat empoze etme güçtır. Yui.de 3,3 ora.ıındaü.1 bu ge4 rî senetlerin reeskontundaki azal şLıanm işçi veya fabrika yönetileri azalmaktadır. n'şiemeys ı^arşıliK seçen yılm ay1 BlrliStmlîe an t a ade". Kamyon 0e blr adet gray ma ve kamu olanaklanndakı urcisi olmasına göre fark etmiyor. nı döneminde yüzde 4,5 oranınElde ayrmtılı bilgiler bulunder kapaıı zan usulü Ue saniacatıtu tış Merkez Bankası kredi poıiti Bu yüzden dolaylı vergiler genel da bir azalma olmuştu. mamaKla birlikte ekonomik ör2 thale su Mayıs 1974 oersembe gUnO i5W(3e Oimkasındaki yeniligi göstermeKteolarak adaletsiz vergi sayılıyor. gütlerde stokların geçen yıla gö TürKiye'de kamu girişimlerınin gl Belediyesı mezat salonunda yapııacaktır dir. Ancak bundan dolaysız vergilere azaimış oidugu izlenlmi yoUrettiği mal ve hizmellen fiyat3 Kamyonlann munammen befleıı 30. 90 Grayderto • Fiyat istikran rtn âdil vergi olduklan sonucu ğundur. Aynca büyük Ureticiler, larına yapılan zamdan sorıra krelse ec bm Uradu çıkmaz. Bir ülkede, dolaysız verpeşin veya kısa vadeli senetlerle di hacmini geçmiş yılların öüzeANCAK, bu yeni politikanın • Grup Kamyonla gTay<Sertn geçtci temlnatlan 4.5U0. giler içinde servet ve veraset ver yinde tutma olanağı kalrr.amıstır. satış yapmaktadırlar. Bu durum uzun süre aynı yogunlukta devam Ur« Doöge kamyonun 2.2SÜ. uratlıı gilerinin payı az ise ve gelir verGecikmiş ve eıtelenmiş zamlar, özel sektörün bazı kesitlerinin etmesi befclenmemektedir. Çünfallpıertn tekiu mekruplarur thaıe saatınden blı saat gisi yükümlüleri içinde dar gegerek işletme ve gertkse stok fikredi darlığından şikâyet etmekü ticari senetler yoluyla yıratıeyveitce kadaı Komısvon başkanlığma verecefeierdlı. lirliler vergilerini tam olarak nansmanı ile vatınrrılarm gerçrk lerinin sebebi olmaktadır. ıacak kredilerde tutumlu davran8c ışe aıt sartname nerpün Uivttgı Beıedivesinae görOöderken yüksek gehr gruplan leştirılmesi için para ve kredi mak fiyat Istikrarını sağlamak lebılıı Btrııgımiz ihaleyı tamamen veya nsroer VHDIP vat> geniş ölçüde vergi kaçırabiliyorhacminin genışletümesini blr zniçin zonınlu görülmektedir. mamajıta serbesttir. 'Basm: 14426) 3701 runluluk haline getırmiştir Mevlarsa, dolaysiz vergilerin de adil Bu zorunluluk genel kredl nacDİŞ TABtBt tHUı< l l M f " " " " " " " " " " cut sistemde, Kredi genişlemesiolduğu söylenemez. Türkiye'deki minin belirli bir smır içinde tunin en önemli Kajtıanlanndan bidurum böyle. tulmasından daha çok spekülatif risi olan Merkez Bankas) olanak stokları ortaya çıkarmaya ve teSaat 13.30 1930 • Lüks tüketim ve vergi lanna başvurmak vorunlu olmak kelci fiyat politikalarını kırmaSamatya Cad No: 400 tadır. ya yönelmektedir. VERGt adaletinln zaman zaman TEL: 11 75 « Kredi rahatlıgını kaybeden firdolaylı vergi sistemi içinde ba• Yeni politika maların, ekonomik bakımdan gezı düzenlemelerle gerçekleştinrekli olmayan spekülatif stokla1 Muhtelif cins 3 Kalem KLÎNGİKT 6125 Kg.. En geç Cumhuriyet 3708 lebileceği düşünülür. Bunun için PAKAT bütün bu zorunluluğa rını piyasaya çıkarmalan, nakit teklif verme tarihi 20.5.1974 günü mesai saati sonulüks tüketim maddelerj üzerinrağmen Ecevit Hükümeti'nin ihtiyaçlarını karşılamaları için na kadardır. dekı dolaylı vergilerin arttırılMerkez Bankası kaynaklarmı hazorunlu olmaktadır. Dosya No: 1974/1009 rekete getirme yönteminin daha ması bir politika olarak ortaya Dr. A Z t Z Ç ö L Bunun gibi kredi ımkânlan da2 SIZAL HALAT: 119121 Kg. En geç teklif verme tarihi öncekl hükümetler zamanında ızatılır. Ancak bu politikanın vergi ralan firmalann peşin saüş yapORTUHfcUİ ve 28.5.1974 günü mesai saati sonuna kadardır. lenen politikadan önemli bir ayadaletinî sağlama potansiyeli olTRAVMAl'OUüJİ Dosva No: 1974/1131 nlık gösterdiği anlaşılmaktadır. dukça zayıl. MÜTEHASS1S1 3 PORTATİF STERNTÜP KATER TEZGÂH1: 1 Adet Yılın İlk üç ayında kredi naomiÖrneğin binek ta%ıtı, lüks tüke. En geç teklif verme tarihi 29.5.1974 günü mesai saati nin, haziner.in kısa vadeli nakit (Kırık, kemik ve mafsal t:m aracı sayılır Bunun üzerinde 495 500 ihtiyacını ve kamu kesimlrKlen sonuna kadardır. Cumhuriyet naslaütıan) ki vergiyi arttırmak mümkün. gelen bonolan karşılamak İçin Sip. No: 1974/1089 Reşat 670 680 Fakat, Türkiye'ue DU yolla venp Osmanbev H&ıasKarKaz) artınlrrus olduğu anlasılmaktaŞartaameleri MALZEME MÜDÜRLÜGÜ veznesinden temin Hamit 510 520 adaletini sağlamak çok zor. ÇünCad. İ79/1 s«deî Apt. dır. edilebilir. Teklifler Bahçekapı 27 Mayıs Han Kat: 3'de Satuı480 490 Aziz kü mevcut vergi sisteminde, özel Tel: 47 47 «3 490 500 alma Komisyonuna verilecektir. 1974 yılının İlk Uç ayında ticaNapolyon işletmecilerin hemen hemen heprî senetlerin reeskontu yoluyle 24 Avar 89.00 70.00 111BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB»BBBBBBBBBB»W <ı özel binek tasıtım bir is arayaratüan kredi hacrründe 640 mU 22 Ayar 63.00 64.00 Cumhuriyet 3606 cı olarak gösterebiliyor. (Basın: 14637) 3691 56 38 72 72 57 <4 S 62 BULMACA 61 123456789 mı içinde. servet vergilerinin payı 1923 yılı içinde dörttebir çevre sinde iken 1972 yılında otuzda bire düşmüstür. Giderek servet vergile rt, vergi sistemi içinde hiç btr önemı olmayan bir vergi türü ha line gelmiştir. Benzer gelişme dolaylı vergt sistemi içinde d görülmektedlr. 1923 vılında. wrt içinde Uretilen mal ve tıizmetlerden alınan dolavlı vergilcrin Dav. toplam do laylı vergilerin yansına y dır. Dıs ticarete konu olan mal ve hizmetlerden alman dolaylı vergiler. 1923 nlında toplam dolaylı vergilerin yansından t»aladır. Pakat 1972 vılına eellndi• Sinde. dıs Mcaret*en eelen verEilerin toDlam dolaylı vergilertn vansmın çofc altına düşmüstür. Böylece ithalatt» «lınan vergiler de önerrüni yitirmeye btşl»mıstır. Yorum ECEVİT VE 1$ ÇEVRESİ RADYO ISTANBUL IHRACAT 1973 yılında miktar olarak azaldı • MİKTAR OLARAK AZALMAYA RAĞMEN İHRACAT GELtRÎNDEKÎ ARTIŞ DÜNYA FÎYATLARININ ELVERÎŞLÎ KOŞULLAR İÇİNDE GELİŞMESİNE BAĞLANIYOR. dokumadan elde edilen döviz ge1971 YILI Talu HUkümetine da yanak olmuş olan AP ve CGP lirlerinin azalmasmı yol açrrusile özel kesim tarafından ithatır. lat bakımından bir spatlama yılı» olarak nitelendirılmıştir. Fakat geçen yıla ait ayrmtılı bilgilerin değerlendirılmesl, 1973 yı. lında ihracatın mıktar olarak azaldığını göstermektedir. thracatm yüzde 8U'inl oluşturan 27 belli başlı mal Uzerıne yapılan çalışmalar, 1972 yılında 4 milyon 353 bin tonluk ıhracata katşm 19T3 yılında 4 milyon 21 bin tpn" ihracat yapümış olduguvı ortaya koymaktadır. Bu durumda ihracat döviz gellrlerindeki aruş, daha çok ihraç etme yerine dünya fiyatlannın elverişli koşullar içinde gelışmesı nedeniyle daha yüksek fiyat !a satabilme olanağıyla açıklanmaktadır. 1974 YILININ ilk üç ayında ih• Ticaret Bakanlığının racattan elde edilen döviz gelirleçabşması rinde büyük artıslar olmuştur. Ocak Mart ayı ihracat gelirlert TİCARET Bakanlığl'nda yapılan 500 milyon dolan aşmıştır. Bu «1973 Yılı thracatının Niceük ve Nıtelik Yönünden Degerlendıril mıktar. Türkiye'mn 1968 yılı bcyunca ihracattan elde ettigi dömesı» konulu çalışma. bir süreviz gelirleri toplammdan yüksekdir devam eden kamuoyunu vatır. nıltıcı idfiialann çoeunu çürütMart ayına ait ihracat degeri, mektedlr. Çalışmada. ylllık ihra. bulmuştur. cat hacminin yüzde 80'inl mey 193 milyon dolan Şimdıye kadar hiç bir ayda bu dana getiren 27 ihracat kaıeml kadar yüksek bir ihracat düıeyi eie alınarak, döviz gelirlenndeki artışın ne kadannın ihracat mifc elde edüememiştir. Mart ayında ihracattan elde edilen döviı tutaruıın artışmdan, ne kadannuı da olumlu konjonktürel gelişme tarı, önceü yılın aynı ayına ait lerden kaynaklanan fiyat artış doviz gelirinden yüzde 76 oranın. dan daha fazla olmaktadır. lanndan ıleri geldiii ortaya kon. maktadır. İhracatın durduğu ıddiaUnna karşılık, resmî istatlsüklerin • Gerçek ne? gösterdiği durum sadece Mart ayıyla sınırh kalmamaktadır. SÖZ konusu 27 maddenin 1973 1974 yılının Ocak ve Şubat ayyılı toplam ihracat degerl, M 5 9 lannda da ihracat geltrlerl yükmilyon dolan bulmaktadır. 1972 sek bir düzeyde seyretmiştir. Yıyılında aym madaeierin thraca» lın ilk üç ayındaki toplam ihratmdan 694 milyon dolar elde edil cat gelirleri, geçen yılm aynı dömişti. Bu durumda ihracatta döviz gelirleri batamından önemU neminde 311 milyon dolar olmabir artışm gerçekleştirilmlş oldu sına karşılık, 503 milyon dolara gu ortaya çıkmaktadır. çıkmıştır. Bu yıl elde edilen döviz miktan, geçen yılm ilk üç Ancak, bu artış büjük ölçüde dış fiyatlardaki yükselmelerden ayında elde edilen döviı miktarmdan yüzde 62 oranından daha ileri gelmiştir. Çiinlcü aynı 27 maddenin toplam ihracat miktan yüksektir. artmayıp önemli ölçüde azalmıs• Artışm nedeni tır. Miktar olarak ıhracatın azalması, fiyatlann değişmemesl haTÎCARET Bakanlıgı Değerlen. linde, İhracat dövız gelirlerinin dırme Uenel Müdürıü|ü'nce topde düşmesine yol açacak bir geİanan ıstatıstıkier, ihracat dövu lişme olarak nitelendirilmektedir. gelırıerınaeKı artışın, ınraç edi• Hangi sanayi ürünleri ıen mal mıktanndaki artıştan aaha çok dünya fıyatlanndalu BF.T.T.T başlı ihracat kalemleriyüKseımeden ılen geldıgını gösnin toplam miktannda azalma gö ternıeKteoır. ÇünKü Du yılın ılK rülmesi, bütün Kalemlerın ayn üç ayında, lürKıye'nm belli başayn azaldıgı anlarmna gelmemek lı ihraç Kaiemıerının mıktar oıatedir. Pamuk. limon, nohut gibi rak azaıaığı tespıt euılmeütedır. tarımsal ürünler; Krom, çinko Aynı ueneı MüüurlüKten saglacevhert gibi madenler lle pamuk nan bılguere göre 1973 yılının ılK ipliğl. domates salçası. borik asit üç ayınaa toplam ınracat 1 mılgibi sanayi ürünlennin ihracat yun ööb oın ton ıken DU yılın ıilc miktarlannda artıslar olmuştur. üç ayınüa 1 milyon 77 bin tona Ancak, Türkıye"nin ihracat hacmi düşmüstür. içinde önemli bir yere sahip birıy/4 yuının bılınen aylannda çok maddenin ihracat miktan da hemen nemen Dütün ihracat kaönemb ölçüde azalmıştır ıemıerınden elde edılen dövu • Tütün ihracı azaldı gelirleri yükselırKen ihraç mıktarlarının düştugü görüimefcteTÜRKİYE'NIN yıllık Uıracatındır. 1973 yuının ilk üç ayı so» da yüzde 10'nun üstünde bir ağır ııunda tarım ve nayvancılık ürün lığa sahip olan tütün Ihraç miktalen ınracat miktan 519 bin toa rındaki düşüş yüzde 12,6'yı D J u men DU yııın aynı dönemınae 3U5 muştur. Fakat, dış pıyasalarda bin tona ınmıştir. MadencılıK tütun fiyatlan yükselmiş olduğu için tütün ıhracaUndan elde edı ürünıerı ıhracat mlktan da 682 bin tondan 44U Din tona düşmüslen döviz yine de artmıştır. Cmem Ii bir ihraç ürünü olan kunı üzü tür. mün ihracat miktan < a yüzde J banayı maodeıen lhraca* 23^ oranında aasmüştür. AncaK, tındau mıktaj oıaras Du azalkuru üzümün İhraç fiyatında ÇOK ma, aövız gelıriermde de bir dübüyük yükselme oldugundan, geşüşe yoı açmamaktadır. Tam ter tirdıği dövu tutan yüzde 88 oraslne olarak sanayi ürünien ıhnında artmıştır. racatından elde edilen üövıa gelirının ıkı mısiine çıktığı görül• Madcnde durum mektedlr. Geçen yılın ilk Uç MADEN thıacatında mmtar dü aymua 74 milyon dolar olan sanayi ürünlen ıhracatı bu yılın süstl gösteren kalem civa olm"^tur. Buna karsın TUrkiye'de sa ayn. dönem:nde 143 milyon donayl Urünü sayılan birçok mad lan bulmuştur. Uluslararası piyasada artan fıyatlar, Türkiye'denin ihracat miktan asalmıştır Bunlann başında pamuklu do nin miktar olarak daha aı satlrum^ gelmektedir. Bu kalemde masına karşılık daha çok dövix k; düştlş oram ,ilzde 35'e çıka elde etmesine İmkin vsrmektedır. rak, değer olarak da, pamuklu 1974'ün ilk üç ayında TV gelirinde büyük artış kaydedildi Ekonomik Sözlük NÖBETÇİ ECZANELER Dolaylı ve dolaysız vergi türleri T AKVi M Merkez Bankası kredileri kamu kesimine akmaya başladı DİVRİGI BELEDİYE VE KÖY 1 LÂ N YOLLARI BİRLİCİ BASKANLIÛINDAN II ORHANTÜZÜN DENİZCİLİK BANKAS1 T.A.O. DAN Aşağıda yazılı malzeme alınacaktır A L T IN