Katalog

CUMHURÎYET 31 Aralık î«"r4 H ukukun. bir üst yapı kurumu olarak toplumun ekonomik ve sosyal yapısının bir yansıması oldugu ve bu yapıya göre jekıUendığı bilinen bir gerçektir. Üst yapı kurumlarının ve bu arada hukukun da toplumun ekonornık ve sosyal yapısını karşılıklı etkilediği bilinmektedir. üst yapı kurumları olan sanat, felsefe, din, ahlâk vb. arasmda «Hukuk«un önemli bir yeri vardır. Bu açıdan hukuku öğrenmek ve ıncelemek, yasalann hangı ekonomik ve sosyal ilişkileri yansıttığını, hangi sosyal sınıflarm yararına hizmet ettığini anlamaya yardım eder. Bu bakımdan pozıtif hukuk kurallan toplumsal düzenin âdeta bir aynası gibidir. Bu kurallar o toplıunda deraokratik haklara hangi oranda saygı gösterildiğıni, temel hak ve ozgürlüklere yer verılıp verilmediğinj gozler önüne serer. Olası duraksamaları önlernek için söylemek gerekır ki egemen «ınıfların, kımi kra yasalan bir kıyıya iterek yasa dısı bir uyguiama ydntemıne girdıkleri sık sık görülmekte ise de öıeüikle yasadığuruz donemde sozü geçen sınıflar bu tur ujgulamalara açıkça yönelmeyı taktık yönünden uygun gonnemektedirler. Bu nedenle beskı yontemlerini uygulayan siyasal iktıdarlar çok kez «kendi hukuk kurallarını> ve kurumlarını da bcraber getirmekte ve bu yolla yasaya uygun bir uygulama» içinde olduklarmı kanıtlamaya. meşruıyetlerini ispata çaba harcamaktadırlar. 12 Mart donemi bunun belirgın bir orneğidir. Nitekim 12 Mart iktidarları kendı hukuk kurallannı ve kurumlarını da beraberlerinde getirmişlerdır. Anayasada ve yasalarda demokraük rejıme ve insan haklanna aykırı değışiklikler yapmışlar, yeni bukı yasalan getırmişler, sıkıyönetimı süreklı hale getiren Devlet Guvenük Mahkemeleri'ni kurrnuşlardır. Egemen sınıfların bu taktiklenne karsı toplumun uyanık, bilinçli sınıf ve tabakalan gerçeği görmekte ve gasp edilen demokratik haklannı gerı almak için mücadelelerinı *ürdü.mekte ve önünde sonunde rsfere ula«maktadır. Çunkü toplumsal gücfin kaynağı halktır Er veva geç son sözü o sdylevecektır. Tarıh bize bu olgunun sayısız öıneklerıni ve belgelerın, vermiıtır. HUKUKÜN ÜSTÜNLÜĞÜ Halit ÇELENK •Hukukun üstünlüğu» kavramma bu açılardan bakmak ve onu değerlendırmek gerekır. sık hukukun üstünKiğünden ?Ö7 edilmektedir. Hukukun ustünluğu ne demoktır" Toplumdaki etkınliği nedır? Öncelikle söylemek gerekır kı <haklar> sozcüğunden gelen .hukuk», sadece belli bu topluroda yururlukte olan yasaların ve kuralların toplamı demek değıldır Ashnda hukuk. bundan farklı bır kavramdır. >Hak> .hakhlık», «haksızhkların her türlüsüne karşı olmak» hukuk'un anlamında ağır basnaaktadır. Bir yasa. haksız olabıhr Yasama organı. egeraen bır sınıfın çıkarlannı savunan yasalar kabui edebıhr Hukuk buna karşı çıkacak hak ve özgurlükleri çiğnenen halk yığınlannın yanında olacaktır İnsan hakları evrensel bildirisinde saptanan temel hak ve ozgurlukler de bu kavramın ıçindedır Hukuk ınsanın. doğuştan sahip olduğu haklsn tümu ıle icerır • Hukukun u^tünlüâu», insanın insan olarak sahip olduğu riegerlerln tamnma>ii, temel hak ve özgurluklenne sahip olması, egemen «mıfların türlü saldırılanndan ve »omürulennden kurtulması tıedeflen ile yakındarj ılgilitiır. Toplumun ekonomik yapısı kuskusuz hukuku belırler Ama hukukun üstunluğu llkesı ve bu ustünlüğun savunusu; ekonomik yapıyı karşılıklı etkılevecek bu vapının, ezılen. somürülen. hakları elinden alınan çoğunluk yararın» değistınlmen çahalarına yardırncı ve destek nlacak'ır ö t e yandan yasa ile hatta pozitlf hukuk kuralı ıle hukuk arasındakı anlam farkı açıktır Yasa ıle hukuk çok kez çelişır. Yasa adamı, her zaman hukuk adamı değıldır Hukuk adarr.ının da her zaman yasa adamı olmadığı gıbı Yasa adamı, bu yasanın nıteligi ne olursa olsun o yasaya bağlı ve saygılı kısî demektir Hukuk adamı V3«alarm da ustunde olan hukuka bağlı adamdır Ya«alar toplumun ekonomik ve sosval gelışmesmı engellıyorea, köstekliyor?a. bellı bır sınıfa hizmet edıyorsa, yasa adamı da bu çıkarlara hizmet ediyor demektir Hukuk adammın tutumu bundan (arklıdır O, yasaların, kımin, hangı sınıfın çıkarına hizmet ettiğıni saptayacak ve ona göre tavlr takınacaktır Hukukun üstünlügüne bu acıdan bakmak gerekır. KIBRIS 1975 11 ekim 1925'te Mustafa Kemal demiş ki: • Ahmak diisman lzmir'e selmeseydi, beikl bütün memleket jaflete dalnus kalırdu Etkl tepkı zıncırımn kaçınılmaz yasasını dıle getırlyordu Atatürk . Zamanın buyük emperyalıstl Churchlll de bır Anadolu çıkarmasının Turklerde ulusçuluk akımlarını yoğunlaştıracağını ilerı suruyordu. Ne var kı emperyahzmin her işı akıllıca tezgâhlanmaz 1919'da bondra Atina mıhven yanılgıya dtıstü Atatürk bu tarihsel hatadan yararlanmasını bıldı Ve savaşın sonunda bütün Acadolu salt Turklere kalmıştı Yanmıs, yıkılmış köyler; kasabalar, kentler, bır Kâbusun sonunu sımgelıyordu. Rum toplulukları, duşmanla birlikte çekılınce, ortava bir gerçek çıktı. Yoksul Türkler. iengin Hıristıyanlann kılıtıınının ne demek olduğunu gdrdüler Osmanlı devleünd» Turk ıkıncı sınıî vatandas duzeyme duşmuştü; Cumhurıyet bu adaıetsızlığı duzelttı Soraunınün ozu kuşkusuz sınıfsal temele dayanmakl» birhkte, jluslarm uluslan, ırklann ırkları sömürrnesl bır olgudur. Amerıka'da, Güney Afrika'da zencı; ve îngilizlenn Hındıstan somurusu, bu konuda çarpıcı gerçeklerdır. Bır ulkede toplumu oluşturan etnik unsnrlar arasında servet sefalet farklan varsa, empervalızmın gizli ellerınl aramak gerekir bu adaletsızlığin kökenınde... Kıbrıs'taki yanm mılyonluk topluma bu açıdan bakmayı blr gorev bılmelıdır çağımızın avtîını . Bugün. Kıbrıs, yeryuzü strateiısınde o denll onemlıdır ki, orada yaşayan yanm mllvon insanın canı ve kanı, ne Washıngton içın önem taşır, ne Moskova, n» de Pekin .. Buvük ıtratej:k çıkarlar ve gerekler söz konu«u olduSu zaman, değil 500 bın kışı>ı, 50 mılyonu bozuk para sıbı harcayanların dunvasında yasıyoruz Bunun ıçmdır kı, buyuk stratejilerin gerçekçi hesabını yapmakla bırlikte, buyük stratejl lerin çıkarlarına könikorüne bağımlı kalmanın kafasızlık olduğunu da duşünmelıyız. Eger Kıbns'ta sömürü ve emperyalizmin varhğını arıyorsak, Kıbrıs'taki Turklenn, uzun yıllar Ada'nın zencileri gıbi yaşadığını unutmamalıyız Yırmınci ylteyüın başlangıcında Anadolu'da geçerli bulunan ekonomik dengesizlik, yasadıgımız donemde Kıbns'ta yünirlüktedır Kücücük bır Ada'da sırtmı Londra ve Atına' ya dayamış zengın Rum toplumu, ve baskı altındakı küciık Türlt toplumu bırlikt», yaşamaktadır. Zençln Rnm bnrjuvasıyls yoksal Türk köylüsü. 1919'da Osmanlı ülkestnin de egemen renginı vîıyordu. Ve Mustafa Kemal'ın sozünden esınlenerek konusursak Ahmak dUsman Lefkoşe'de faşist Samson darbesinl düzenleyıp Ada'yı tümden ilhak etmeye gırişmesevdi; TUrkler kıpırdamıyacak ve Kıbns'a çıkamıyacaktı. Emperyalızm; r her planlamasınm şaşmaz bir makine düzeniylc gerçekleşecefini düjünmek. devrimd mantıgına aykın bir iştir. CIA'dan Atına Cuntasına ve oradan Kıbns faşistlerine uzanan bir uyjrulama planı tersine tşleyerek Ada'nın Kuaey bölUmündeki Rum eeemenlİRİne son verdi. Şimdi bu kesımde lüks oteller. zençin mevvalıklar. ve vaktiyle Bumların elınde bulunan ışyerleri, olduğu Ribi durmaktadır. Ekonomik çembere alınmış Türk toplumunun çemben fjnlmıştır Yıllarca Kıhrıs'm zencileri ıribi vaşavanlann insan gibi yaşama olanaklan dogmuştur: ejter bu oianaklardan yararlanma yolu tutulabılırse Ama «Ahmak Dusman» bu oluşuma fırsat tanıyacak rrudır? îster Turk olsun, ister Rum, Ada insanı kendınl aşan bir büyük çaosmanın robotudur artüt.. Turluye Kıbrıs Türk'Unü kurtarabilecek mı? Bılemeyız ama; Kıbns Türklye' yi kurtaracak gibi görünUyor bu gidışle .. Eğer «Ahmak Düşman» ahmaklığından vazgeçmezse, Kıbns olaylarınır. varattıgı sonuçlar, 1975 Türkıye'sini büyük çapta etkıleyeceğe benzemektedır. Doğu Akdeniz'de bırbınyle catısan Uö Ulkeyi birden avucunda tutmalc olanağını gun geçtikçe yitirmektedir Amenka Washıngton. Kıbns Ustündekı tartışmada va Yunanıstan'ı. ya Türkiye'yı tutacak., bu karar yeni yüdfc yeni bır oluşuma biçtrn verecettir. Bekleyelim, goreceğız. Aşamalar Toplumlar <Polis devleü» aşamasından, tKanun devletn aşamasma ve bu aşamadan da «Hukuk devletu ve Sosyal Hukuk devietı» aşamasına vardılar. Bu aşamalara çoğu kez kanlı mücadelelerle ulaşıldı. Polis devletınde tek taraflı emırler ve fer manlar geçerlı ıdı. Bu devlet türunde halka surü gozu ile baküıyordu. Hukümdarın. kralın. imparatorun iradesı en üstun ırade ıdi. Bu dönem aşıldı ve «kanun devletı» donemıne ulaşıldı. Ama yine çok geçmeden kanun devletinin de örtülü bir polis devleti olduğu anlaşıldı. Egemen sımfiar yasalan kendi çıkarları doğrultusunda yapılıyor, emır ve fermanlann yerını Yasalar. alıyordu. «Kanunilik» ortüsü altmda bu smıflar istedıklerıni yapıyorlar, halkların hakları çiğnenmekte devam edıyor ve hakszlıklar .Yasallık» kılıfı ıle gizlenmeye çahşıhyordu Sonunda .Hukuk devleti> kavramı >Kanun devleti» kavramımn yerını aldı. Toplumsal gehşme ler. ekonomik ve sosyal hakların kazanılması, toplumlan «osyal hukuk devleti»ne ulaştırdı ve çasdas »navnsalarda bu kavrama yer verildı. Hukukun ustünlüfm kavramı bu donemde belirgın bır hal aldı ve önem kazandı Gimümüzde sık Sürekli Gelişme Hukukun üstıitılu8ü toplumun ekonomik ve sosval vapı^ına çore sureklı gelışme halınrte olan bır kavram Bu kavram, haksızlığı, somüruviı ve azınlığın coŞunluğa eeemenliğlnl reddeder Haklı bır duzenı ongörür ve savunuT Haklı düzen, ekonomik ve sosyal açıdan haklı olan duzendir Toplumun sömürülen sınıf ve tabakalarının haklannı, özgürluklerini savunan bır duzendir. îççiyi isinden yoksun bırakan ve onu patrona kulluga zorlavan lokavt. hukukun ustunlugu ile bagıiasamaz Bu kavram «avunma hıkkının ki'itlanma^ını reddeder Baâımsız <ılnıayan mahkeme mihkeme kararı olmadan ıdarenin kitap ve gazete toplatması, dernek kapa*ma5i. mıilki^e âmırının emnyle kislnin üstünün ve eşyasının aranması vb hukukun ustünlüğüne ter« düjer. Bu kavram Işkenceyı in»anlık suçu sayar Bağımsız yargıya saygı tfuyar ve bağımlı yargının karşısındadır Hukukun üstunluğu ilkesi, geniş halk kıtlelenrin haklannın savunulma'indB bu kitleler lehıne âdil bir tor'um düzer.inin kurulma«ı cabalarında küçümsenemiyecek yararlar fağlayacaktır. "... BU MEMLEKET BİZİM,, Dr. Muzaffer HACIHASANOÛLU irmı beş yıld;' Istanbul'da görev yaptığtndan olacak Ansdolu yaylasınm havası dckunmuştu içimızden birine. Sırası gelince memleke'm her vores.nden. her sorunundan soz etmekten çekınmez bu gıbüer Tanımazlar topraguu, ınsanını. Kaçsrlar buyük kentler dısmda gorev yapmaKtan Yakışmaz onlara uygarlık'an, külrürt'tn sanattan uzalt duşmek. îlk fırsttta bır adamım bulur yerlesırier ıstedikleri yerlpre Bır köy, bîr koylü. bir kaçaba, bir kasabah şordu!?rse basarlar palavrayı «Benim memleketim. benım halkım..» Yıne jandarma çavuslar:yla. ilk^ ul bğretTnenlen dalgalandırır bayragı köylerimırde, dagbaslarında. PAKTlLER ve LİDEK BÜNAL1MI atandaşlar olarak aylardır, SOSYAL UYANIŞIN DA GERİSİNDE KALA. Rodın'ın Djsünen Adam'MIŞ SİYASÎ PARTİLERDEN OLUŞAN, ına benzedık. Hukümet kur makla gorevlendırüen her kışiSOL'A VE SOSYAL GÜÇLERE SAVAŞ nin sonuçsuz kalan gmşimınden AÇMAYI AMAÇLAYAN BİR HÜKÜMEsonra elimizi çenemize koyup düşüntiyoruz: Simdi ne olacak' TİN UZUN ÖMÜRLÜ OLMAYACAĞI Gerçekten, Ekim 1973 seçımORTADADIR. lerinden bu yana, yedi aylık bır su;e avnk tutulursa ulkemızın gittıkçe artan bir bunalıma jüruklenüığı uzuntü ıle gozlenmetc tedir. Yedi aylık süreyı ayrık tut mamızın nedenı, bu süre içinde Istanbul MUletvekili sadece bır bunalımdan sözedilmemış olmasıdır. Yoksa. tarihi yanılgınm düreltümesı gerekçesa, var olan sıyasi parti lıderya'da ne kadar iyilık varsa vade sı ile oluşturulan koalisyonun, leri, sol düşünceye karşı savas dilmiştir. Hatta eğer, dünya'da kendi varlığının bır tarihi yanılilan edıyorsa, özel yetıştirümis mutlu olmak ol^nağını elde edegı olduğu gbrulmüştür. saldırı birliklerinm yasa dışı mezlerse, Cennette, tüm mutluAslında, Ulkemizde uzun bir sü davranışlan engeUenemiyorsa, o luklann kendilerini beklediğı, aç reyi içine alan genis kapsamlı Ulkede demokrasinin tüm kural ve çıplak insanlara çekinmeden bir bunalım vardır ve bu bunalılan ile ışledigı savunulamaz? söylenmıştir mın başlangıcı, demokrasi uyguîşte bu nedenledir ki, demokraSiyasi partüerunlzin programlamasına geçtiğımiz 1945lere ka simız azgehşmiştır, ya da, daha ları, tutum ve davramşlan bu dar uzanır. 27 Mayıs Devrimi, 12 doğrusu, gerı bırakılmıştır. Çün denli benzerlik gostermesme kar Mart olayı bu uzun sürelı bunakü aslmda, demokrasinin vaz şm, aylardır süregelen bunalımı lımın patlama noktalandır. Ne geçilmez ögesı olan siyasi pargıdermek için ortak bir hükümet var kV her patlamadan sonra ya kurmak yoluna gidilmez. Ne Uder tıler, toplumun belli kesımlerine pılan ünarımda, çağımızın gerek seslenen, belli bır fikır ekseni lennde, ne de partilerinde belli lenne uygun temel atılmamış, ya bir dünya görüşü olmadığından. etrafmda kümeleşmıs kişilerden da, noksan malzeme fcullanılmış oluşan toplulultlardır Bızde olkarşılıklı ılişkılerinde sorunlara, olduğundan 25 yıldır bunalımdan duğy gibi, şeflennın kiş^eı nikurtulma o'.anağı. bplufeaıaamçH p^jfrr agıçuKian değ:l,,Ju*isel kır teliklerlne.'Çıkannı konıduklan guılık "veya doitluk duyguTannı tır bır avuç mutlu annhğm parasal dayanak yaparak «ataonaktadırAz gelişmiş partiler güçlerine dayalı siyasi partılerls lar. Dört yılda bir sandıktan çık demokrası uygulaması yapıldığı mayı demokrası sayıp, kamuoyu Dünya kamuoyunda, ekonomik surece ülkenin bunalımdan bubastalarına kulak vermemektedır kaUcınmasını tamamlayamamış nalıma surüklenmesı kaçınıller. Örneğin bir süre önce, bir sı ulkelerın az gelişmiş. ya da, gerı mazdır yasi partimizın şakacı başkanı kalmış olarak tanımlandıgı, ve Meclis kursüsünden «..JUillet se üzülerek belirtmek gerekirse, bi Belki, önümüzdeki günlerda çim istiyor dıyorsunuz, halbukı zım de toplum olarak bu mteliği sağda bulunan partilerin birlesebana bu gune kadar bir tek kişi kabullendiğımiz acı bir gercek rek sola karsı bir cepbe kurma ve seçım istiyoruz demedi» diyebil ÖT. bir koalisyon hükümetı oluşturmiştir. Politik ve sosyal olaylann te ma olasılığı gerçeklesecektir Ne Az gelişmiş demokrasi melinde ekonomik ilişkiler yattı var ki, bu olasdığın eyleme dönıis ğına göre, az gelişmişlik niteligi mesi halinde, yeni ve belki de daOysa, o'o45"ı okur yazar olmanin, toplumun sosyal, kültürel ha yoğun bir bunalımla karşılaşa yan, büyük bir bolümü ekonove siyasal tüm alanlarını içıne cağımız kaçınümazdır. Şundan ki, mık güçsüzlüğü nedenı ıle haalması doğaldır. tşte kanımızca, böyle bir tutum toplumun istekle berleşme araç ve gcreçlenne sagünümüze dek süregelen bunalırine ters duşmek demektir. Sos hip bulunmayan toplumumuzda, mın temel nedeni bu az gelişmiş yal uyanışın gerisinde kalmıs si kamuoyu, sokakta, kentte ve likte yatmaktadır. Daha açık bir koyde tek tek kişilerden oluşdeyışle, az gelişmiş Ulkelerin sımaz. Ancak, sendıkalar, barolar, yasi liderleri ve onların simgele odalar gibi örgütlenmış topludiğı partiler de az gelişmiştir. luklarla, basın, üniversıte gibi Demokrasinin vazgeçilmez ögebilinçli kurumlarin sesıdir kaleri siyasi partiler ve onların şef muoyunu oluşturan Bu örgüt leri bu nitelikte olunca, demokve kurumlann aylardır yaptıkrasinin de az gelişmişlik asamalan erken seçim önerıleri kamusında bulunması kaçınılmaz bir oyu baskısı sayılmaz ve sayın sonuçtur. liderlenmızi etkılemez!. Gerçekten, TİP ve 1971 yüınSiyasi partilerimiz ve onla dan sonrakı CHP'yı avnk tutarrm liderleri boyle olunca, busak, bu gune kadar gelmış geçnun dogai sonucu demokrasımımış tüm siyasi partilenn progzın de az gelişmiş olduğunu soyramlan arasında temelde bir ay lemıştık. nlık yoktur Işçısinden, işvereni ne, ırgatından toprak ağasına, Gerçekten demokrası ozgurmahalle bakkalından buyuk tüc lüiler düzemdır Özellıkle, decarına kadar, farklı l:es.mler ara mokrasınin vazgeçilmez ogeleri sında çıkar çelıskılerıne bakılolan siyasi partı kurma özgurmaksızın, burun ınsanlara dünlügti türlü yollarla engellenıyor V Y H. Basri AKGiRAY «Utanç Lıstesı» dcdı tllıan Selçuk. bır bankanın üniversıte RiTiş sınavlanndafcı yüksek puan tutturan ögrer.cılerın ödül listesıne Çok haklı bir soz Ankara, tstanbul, tzmir gibi kentlerimız dışındakı çocuklanmız gerı rekâlı mıydılar? Tembel miydiler? Eksık, yeteneksız öSretim kurumları mıydı suçlu olan? Vaktıyle bır oğretmenim oğlunu Istanbul Liselerinden birine yatılı olarak gondermek ısterniştı, okulca kendısinden istenılenler arasuıda deve tuyu buttanıye de vardı. Bozulmuştu ofretmenım ozellıicle deve tuyü battanıve ısme' «Bunlar. demıştı. eski oyunlarına başladılar, Anadolu usagını okutmavacaklar...» Bunlar, egemen gıiçlerdı, Osmanlı artıklarıydı. Bugün de tstanbul'un, Ankara'nın. îzmır'in varsıllarının' çocukları vabancı dılle ogretım yapan ortaogretim kummlarına verleşmek ıçın yanşa gırıyorlar, btekı kentlerin varsı'.Hrı da çocuklannı bu yanslara sokabilmek jçin öeel egıtımdpn geçırıyorlar. Sonra bekleşıyorlar okullann kapılannda. Ne ohıyor"' feŞıtımde Mr ayrıcalık dogmujor m u ' Bır horgöru doğmuyor mu 9 Bu bıçimde yetiştirılenlerde halkın büyük topluluğuna bakışta. Doçentlerden biri dışında ötekıler atandıklan fakültelere gıtmek ıstemedıler. Bozkırdı, Anadolu'ydu Bılımi yeşertemezlerdi herhnlde oralarda. Bu devlet onların yetısmesi içsn elindpn gelem yapmıştı. Borçluydular bu memlekete Tıyatro yok, eflence yen yok, sosyete yok... Bu memleket bizim... «AnPdolu'nun ele geçirilmesmde, Anadolu köylülennın peri knltur duzeyının ve itaa'kârlıklarının büyük rol ovnamış oldugu goruşünü sa\oınan karşı tez, Kemal AtatUrk ve izindekılenn bılmç düzeylerinin yanhş gnlaşılmasından ileri geliyordu. Kpmalıstler'm defişme jlaylarına köylıilerin de katılması alanında başan sağlayidnamalan, her seyden önce Anadolu esraf'vla anlaşmaya varmış olmaiarınm sonucudur» diyor Kurt Steınhaus. «Atatürk Devrimı Sosyolojisı» adlı yapıtında. Atatürk, Kurtuluş Savaşmda eşrafa, zengme, şeyhe, hocaya başvurmak zorundaydı. ürun suren savaşlar halkın büyük bölugupu canından beTdlrmıstı. Elınde parası, gücü olanlan yanına almak zorundaydı Atatürk Ancak savaş sonrasında Osmanlı burokratlan doldurdular yönetim kadrolannı Kendilerinı aydmdan «ayan bu kışıler tumden kopuktular halktan îlde, ilçede, koyde eşrafın hatırı sayılıyordu. «îmtıyazsız, sınıfsız, kaynasmış bır kıtleyız» sozu ılerive dönük olabilırdi ancak. Tek partı çağında parti orgütünün ılen gelenlerı eşraftandı hep. Çok partilı yonetıme geçtıkten sonra da değışen bır durum olmadı Bu kez eşrafın Terak^ıperver Pırka ve Serbest Fırka yuzünder bası derde girenlerı Demokrat Parti saflannda toplandılar. üstehk de bır süre halkavcılığı yoluyla voksuldan yar.symiî. emekçıden yanaymış gıbı goriinmesıni bıldiler. O oyun jurumeyınce ulusal. kutsal duygularla oynama yolunu ilstün tuttular. Oysa egemen gıiçlerın çıkarlanndan ötesini düsündükleri yoktu Kurt Stemhaus'un da belirttıgı gıbı halkın kültür duzeyınin gen kalması. ıtaatkârhgının sürüp gıtmesı onların işlerine gehrdi. O zaman bir başına Demokrat Partı'ydı. Çoğaldılar şımdı. Çogaldılar da her bırınin ayrı bır ofretıye baglılığı mı var? öğretılerı yadsıyorlar. Oysa polıtıkacınm ılımlı da olsa belli bır oğretiye bağlı olması gerekır. Aksmı düşünürsek nıye seçilmış. niye Kamutay'a gelmıştır? «Komünızme karşıyız, sagcryız. rnillıyetçîyız ..» demek veter mı memleket yonetımınde soz sahibi olabılmek için? Ne yapacaksınıa onu söyleyın sayın baylar? Her mahalleye bır mılyoner mı' Patates fabnkası mı? I'çak fabrikalan, tank fabrikalan mı? Zengıni daha çok ve daha kolay zengın mi edeceksiniz? TonınlarıniEi, torunlannızın torunlannı mı düştinüyorsunuz? Yine siıin çocuklanmz varlıklı semt lerde en lüks arabalarla kız tavlamadalar. Yine fabrikalartnızın çarkları dönüyor. Yine bir telefonda milyonlarla oynuyorsunuz.. Halkın. emekçinin kendi fabrıkasını kurmaainâarj yana degilsınız Anadolu'nun her yöresınde lalk katkısıyla fabnkalar kurulmasını ıstemıyorsunuz. Yabancıyla ışbirliğı daha çok işinize geli yor; kurtak endüstrisi daha fcârlı tlâç hammaddesinı üretmektense ambalaj ışı daha kazançlı. Devlet kendı isınde kullanacajh alet ve malzemeyı bile sizın elinızle getırmelı dışardan kı, memlekette milyoner artsın ve refah düzeyı ylıkselsin. S A Ğ CEPHE dıyorlar simdı Eskiden de bir VATAN CEPHESÎ vardı, Mülerın bıle vanldıg:' Sağ cephe varsılîann, ensesi kalınların povde gbs'er.S'dır Fmekç'.ler, çıftçiler, aydınlar. alınten dökenler, ozgur düşür.ceden yana olanlar, haksız kazançlara karşı çıkanlar. toplumsal eşıtlik isteyenler hepımiz el ele, omılz omuza bır yandayız. değil mi? «...Bu memleket bizım.» yasi partılerden olusan, «ol'», soa yal güçlere savas açmayı amaçla yan bir hükümetın uzun ömürlü olamıyacağını kestirmek kehanet değildır. Demokratik sol bir düzenin öı leminı halk kitlelerine Uttıran. bu özlemi gidermek için ulusun hakemUğmi isteyen Sayın Ecevit'e her gıttığı yerde gdsterilen coşkulu Ugi, bu •avunızın âçık kanı üdır Bu nedenle, öteki siyasi parti ve liderleri, halkın sesinı dinler. kamuoyuna bıraz değer verırlerse, tek çıkar yolun, eskimıs politika cılan yenilemeyı sağlayacak, ts ze ve coskulu güçlerle Parlamentoyu yenıden oluşturacak bir erken seçime evet demeleri gereklidir. Bunalımdan kurrulmanın tek çıkar yolu budur. Ne var ki, bizim az gelisnıis ülkenin, az gelişmiş siyasi parti liderleri, anlamsız da olsa, en uzun konuşanın en bilgiç, en çok bağıranm en guçlü politıkacı olacağı sanısı içinde. demeç üstüne demeç vermekte ve böylece halkın gözünde guldüru konusu olmaktan ote bir ışe yaramamaktadırlar Bu nedenle aylardır ülkeyi zor durumlarda bırakan bunalım, kanımca, lider bunalımıdır. P01BTİM5BBT ibrahim polat sayın dost ve müşterilerinin bayıamını ve yeni yılını kutlar. (Reklâmcııık 2164) OÖBT KURUCU ÖARETMENİN BAfARI \LM YÜRÜTTÜÛÜ ÜNİVERSITE HAZIRLAMA FEN (Cumhuriyet 10361) haberli gelen fırsat 3 ı 1863 kıvançla kullanacağınız dolma kalem V EF AT Fatih Merkez Rüşdiyesl Mudürü merhum Yusuf Zıya Dümer'ın ve merhume Nunye Dümer'uı oğullan, Medıha Dümer, Makbule BU gın ve Amiral Vehbi Zıya Dümer'in ağabeyleri, Tuğbay Süreyya Bilgin'in kayınbıraderı Sayıştay Basmurakıplığından emekli Fırsat her zaman geliyorum demez! Bu nedenle değerlendirilmesi güçtür. Ama bu kez haberli gelen bir fırsat var: Yrisonu çekilişimiz. liralık zengln ikramiyelerimizden kazanmak İçin birikmiş paranızı şubelerimizde çoğaltarak, bu "haberli gelen fırsat "dan siz de yararlanmtz. Bankamızın bütün şubelerinde mevduat giseleri bugün akıama kadar açık bulundurulacaktır. Memduh Ziya Dümer Haktan rahmettne kavuşmuştur. Cenazesı 31 aralık 1974 salı gilnü Fatih Camıinde kılınacak oğie namazım müteakip Edlrnekapı Şehîtliginde toprafa verilecektir. Mevlâ rahmet »ylıye. NOT Çelenk gonderümemesi rica olunur. AILESÎ I03o4 Cenajans: 868/10368 OSMANLI BANKASI (Ist. Reklâm; 5979) 10358