Katalog

'CUMHURİYET 22 Aralık 1974 3 Kongre IVleydan Ukuyor sistetnl, yürut&MBİn yasamaya oranla çok daha fasla yetfciye sahlp olması ve bu büyük yetkilerin de bir kişinin elinde toplanması seklinde özetlenebilir. Gerçi, Senato ve Temsilciler Meclisi'nden oluşan Kongre'nin de kanun yapma ve özellikle biltçe ile yardım kararlannı kanun şeklinde onaylama, savaş llftn etme ve Başkan ile birlikte uluslararası anlaşmalan onaylama yetkileri vardır. Ancak, Baskan'm karmnlan veto etme yelklsi ve Beyaz Saray tarafından gerl çevrilen kanunlann kesinleşmesi içln ikinci görüsmede üçte ikl çoğunluk elde etme zonınluluğu, Başkanı yasama organı karşısında güçİU kılmaktadır. ömeğin Roosewelt 12 yıUık Başkanlık döneminde veto yetkisini tam 631 kez kullanarak, Kongre'nin kendi doğrultusunda kararlar almasını sağlamıştır. Savaş ilanı karan Kongre'ye ait olmakla birlikte bir bölgeye asker göndenne yetklsl, ordunun başkcmutaru sıfatını da taşıyan Bas kanındır Nitekim, Kore ve Vietnam'da savaşan ABD askerlerl Kongre'nin değil, Baskanın karanyla bu bölgelere gitmişlerdir. Gene H bombasmın yapıroı gibı son derece önemli bir karan alan da Kongre değil Başkan olmuştu. Dünyada Bugün lial Kanna Komisyonu, Moskova'da en fazla ayncalığa sahip devlet statusUnUn uygulanması ve kredi «mırhrmm genişietümesini, Yahudi asülı Sovyet yurttaşlanmn serbestçe göçüne dayanan görüşte direnmiştir. Bu tutum, Başkan ile Kongre'yi dış politika konusunda bir kez daha karşı karşıya getirmistir. Ancak Kongre'nin kararlı tutumunu sürdüreceği ve ABD politikasmdaki etkisini bundan böyle daha fazla duyuracagı kesinlikle görülüyor. Ne var ki, dış politikada Kongre'nin daha gÜçlü bir şekilde kendini koyması ile birlikte, gene Amerikan sisteminin temel taşlarından olan «Lobbying system»in de bu alandaki etkisi artıyor. Baskı grupları kendı çıkarlan doğrultusunda kararlar elde etmek için örgütlediklen lobbyler ile Kongre üyelerinı etkllemeye çalışmakta, bu alanda milyonlarca dolar para harcamaktadırlar. Kibarca rüşvetin yasallaştınlması şeklinde özetlenecek olan «lobbying system> kendini son kararda da duyurmuştur. ABD ıçinde çok etkin olan Yahudllenn çeşıtli gruplar aracılığıyla Kongre'nln son kararını etkiledikleri anlaşıhyor. Kuşkusuz Kongre'nin tutumuna uluslararası diplomasi kuralları ve devletler bukukunun ana ilkeleri ile bağdaştırmak olanak dışıdır. Gerçekten, Yahudl asıl'ı Sovyet yurttaşlanmn göçü. Moskova'nın bir iç sorunudur. örneğin Moskova, SALT görüşmelerinde, Washington'a ödün vermek İçin, Peki ısteğinizi kabul ederim ama, siz de Kaliforniya'dakl rencilerin yaşam kosullannı düzelün, dese, acaba ABD Kongre üyeleri ne yaparlardı? öyle görünüyor ki, Kongre'nin bu müdahalesi daha da ileriye gid'ebilir. Bilindiği gibi Sovyetler kendi düzenleri açıımdan son derece tutarh bir davranışla Yahudi göçünü nnırladıkları gibi, tsraü'e göçenlerin % 25'inin tekrar Sovyetler Birliğine dönme isteklerlni de, reddetmekte, onlan tekrar topraklanna htklı olarak almamaktadır. îster misiniz geleeekte, Kongre. Sovyetler ile ilişkilerinde, tekrar Rusya'ya dönmek lsteyen Yahudllerin serbestçe geri dönebilmeleri kosulunu da ileri sürsün? Amerikan Kongre üyeleri, güçlerinl olduğundan da fazla büyütüyorlar galiba. Görmedikleri'ise, t'srihin akışı ile bu gücün artışının terı orantllı olduğudur. d'Estaing: "ABD Fransa ilişkileri yumuşadı,, PARİS Fransa Cumhurba&ica nı Valery Giscard d'Estaing, son. uluaUraran önemli toplantılar ko mısunda bilgi vermek üzere gazetedlerle bir «ocak bası» sohbeti yapmıştır. • Giscard d'Estaing, önce Sov yet Komünist Partisi Genel Sekreteri Brejnev ile yaptıgı görügmelere değinerek, Brejnev'in ba njı gerçekten dilediği izlenimini edmdigini r ş Giscard d'Estaing. Brejnev'e Franca'nın nükleer silâhların yayılmasmdan endişe duyduğunu ve silfihsızlaıunaya katkıda bulunmak istediğini bildirdiğini, bu katkmm ne olabileceğini Brej nev üe birlikte incelediklerini belirtmiştir. • Fransa Devlet Baskanı, Fran sa'run NATO'ya karfi tutumunda I Fordü.Almanbüyükelçisioin güven mektubunu kabul etti WASHtNGTON Başkan Ford Dogu Almanya'nin ilk Washington Buyükelçisine, ABD ile Dogu Almanya arasında diplomatık ilişkiler kurulmasmın iki ülke arasındaki aynlıklan ortadan kaldrrmadjğı uyarısında bulunmuştur. Başkan Ford, önceki gün güren mektubunu kabul ettijH Doğu Alman BUyükelçisi Dr. Bolf Sieber'e yeni kurulan ılişkilerin csman zaman güçlüklere ugrayacağı ve sorunlarla karşılaşacağını bilddrmiş, «önemli konularda ülkelerimiz arasında çok büyük &ynlıklar var. tki taraf da bu önemli konuları ve mevcut aynlıklan kabul etmek zorundadır» demiştir. Başkan Ford, Dogu Alman BU yUkelçisinin Washington'daki gö revinin çok ilginç ve çetin oldugunu söylemiş, Büyükelçiye Amerika ve Amerikalı'lan tanımaya çalışmasını tavsive et j miştir. ! ABD Başkanı, Dogu Alman ' yaTun Wasbington'da bir Büyük ; elçisi bulunmasının, son on yü içinde Dogu ile Batı arasındaki llişkilerde kaydedilen olumlu gelişmenin bir sonucu oldugunu da kaydetmiştir. Dogu Alman BUyükelçisi İM barış içinde birarada yaşama ilkeslne dayanılarak iki ülke arasında kurulan diplomatik Uisküere hükumetinin büyük değer verdığini soylemiştir. (a a) Venezuella'da petrol sanayiini millileştirecek kanun tasarısı yarın Cumhurbaşkamna sunuluyor KARAKAS Madenler Bakanı Yardımcısı Femando Baes Duarte, Venezuella'da faaliyet gösteren yabancı petrol şirketle rıni millilestirilmesi ile ilgill kanun tasansının yann Devlet Baskanı Carlos Andres Perez'e sunulacagını ve ikl a; sonra da görusülmesi çin Kongreye getirilecegını soylemiştir. Duarte'nin verdiği bilgiye göre, tasan 36 kişilik bir ösel Cum hurbaskanhğı komisyonu tarafından ve petrol endüstrismin çesitli yönlerine iliskin olarak verilen raporlara göre hazırlan mıstır. Tasan, Başkan Perez'e öael bir tören ile aunulacaktır. (AJanslar) Temelini 4 temmuz 1776 tarih11 Amerikan Anayasasından alan bu sistem, halk oyuyla seçllen Başkanlar düzeninde, politik gelenekle de pekişmiştir. özellikle Roosewelt dönemi, Başkanlık yetkilerinin daha da arttığı bir dbnem olmuştur. Sistemin temelinde önemli değişikliğe yol açan Başkan olarak tarihe geçecek kişi ise kuşkusuz Bichard Niıon olacaktır. Watergate «fc*rm^ii ve difer yolsuzluklan karşısında, Kongre'nin kendisine savaş ilân ettiği Başkan birbiri ürarine gelen yanlışlanyla Başkanlık Kurumunu zedelerken, Kongre üyelerinde de, yasal yetkilerine sahlp çıkma biüncini yaratmıştır. Nücon'a savaş açan Kongre yerine gelen Ford döneminde de başkaldırışını sürdUnnüş, eski uysal davranısına bir daha dönmemistir. Son aylarda ABD dıs politlkasının alışılmadık şekilde, Kongre'nin etfcisi altında kaldığı görülmektedir. Türkiye'ye yardım lorunu bu "durumun en güzel örneğidir. Washington'dan gelen haberler, ABD Sovyet ilişkilerindeki gelişmelerin de bundan böyle daha büyük ölçüde Kongre'nin kontrolunda olacagmı gösteriyor. Senato ile Teznsilciler Mec Wr değijlklik oîmadığını, Avnıpa Güvenlik ve İsbıriiğı Konieransı çalışmalarında Rambouillet toplantuından bu yana hissedilir bir hızlanma görüldüğünC ve mev cut jartlarda bir zirve toplantısından yana bir tutum alınabile ceğim soylemiştir. Giscard d'Estaing, Avrupa zirve toplantısı sırasında Ingiltere sorununun kesinlikle cözulemedi ğini, bununla beraber kabul edilen, Ingiltere'nin Avrupa Topluluğu bütçesine mali katkısıyla ilgili kararm, tamamen tatminkâr bir karar olduğunu belirtmiştir. New York BM. Genel Kuru • Fransa Devlet Baskanı, Mar lunun 29'uncu toplantı dönemi tinık adasında yapüan Amerikan ne başkanlık eden Cezayır Dış Fransız görüjmeleri konusunda işlen Bakanı Abdülaziz ButefU bilgi verirken de, ABD Bafkanı ka, düzenlediğı bir basin toplan ile yaptıgı görüşmelerde yakm tısında Genel Kunılun son da açüacak Enen'i Konferansı ko toplantı döneminin seslerini du nusunu uzun uzun tartıs^ıklannı vurmayı ve kendilerine saygı belirterek, «Boy ölçüşme niteliği gösterilmesıni ısteyen kalkmma taîiyabüecek görüsmelere değil, yolundaki Ulkeleri su yuzüne çı fakat asü Enerji Konferansmm kardıgını belirterek, «Bu Ulkeler hazırlık tonlanblarma katılaca dünya sorunlannın kendi görüş ğız> demiftir. leri &lınmadajı, hatta bazan ken Giscard d'Estaing. Amerika'nrn dilerine ragmen çozümier aran enerji konusundaki tutumundan dığmı duyurmak ve ber türlü söz ederken, «ABD'nin hedefi doğmatık tutum dışmdaki gerartık petrol fiyatında hissedilir çek degışikliklere katkıda bubir indirim sağlamak dcğildir. lunmak istemektedirler» demişABD'nin nisbeten ucuz fıyatta tir. petrol ihtiyacı vardır ve bu nedenle de amacı petrol fiyatında Cezayir Dışişleri Bakanı, Genel bir indirim sağlamaktır» demis Kurulun bu toplantı dönemine tir. d'Estaing, Fransa ile ABD ara Filıstin Kurtuluş örgütü Başka stndaki iliskilerin yumusadığma m Yaser Arafabn Genel Kurula isaret etmijtir. devlet başkanı gibi kabul edil• Giscard d'Estaing. altın fl mesinin gelenekleri alt üst etti yatı konusunda da, «Altının fer ğini belirterek, «Filistin Kurtuçek fiyatının suni olarak yüksel luş örgütü yürütme komitesi baş tilmesini önermiyor. sadece Mer kanı 500 hevet tarafından davet kez Bankalarının altının gerçek edilmişti ve BM onu eğreti bir degeri üzerinden ialem yapmala yere oturtmamakla geleneksel nnı istiyoruz. Alün fiyatlannı konukseverliğini bir kez daha jrükseltmeye çalışmamız söz ko göstenniştir. Aynca, 95 ülke Filistinli temsilcilerin toplantılara nusu degildir» demijtir. • Valery Giscard d'Estaing, gözlemci olarak katümasından Avrupa Arap görüşmelerinde yana oy kullanarak, Filistin hal Araplann yanında Filistinlilerin tanın 30 yıla yakın zaman süren de temsil edilmesi gerektiği gö ezilmişUğini telâfl etmlştir» demiştir. tüfünde olduğunu söylemiftir. (Ajanslar) Buteflika: "Genel kurulda küçük ülkeler seslerini duyurmaya başladılar,, Dayan: "Israil Golan da varlığmı sürdüımeye karar verirse savaş kaçmılmaz TEL AVtV tsraü eski Savun ma Bakanı General Moşe Dayan, televizyonda yayunlanan bir demecinde îsrail Golan Uzerindeld varlığını sürdürmeğe karar verirse savaşın kaçınılmaz olacağı görüşünU belirtmistir. Moşe Dayan, Golan'm Ortadogu'da savaç ya da bansm anahtan olduğunu sözlerine eklemiştir. Israil eski Savunma Bakanı, bununla birlikte tsrailin Golan' dan çekilmesi gerektiğinl söyleznek istemediğmi, sadece tsrailin orada kahnak İçin ödemesi gereken bedell haürlatmak istediğini açıklanuştır. Moşe Dayan, Arap Ulkeleri sadece Füistinliler için savaşa girmeğe hazır olmadıklanna göre, aynı şeylerin Batı .Şeria İçin söylenebilecegıni belirtmiştir. Eski Savunma Bakanı, Mısır ve tsrail arasında yeni bir geçici anlasma tmzalanmasmın İkl Ulke için de yararlı olacagmı söyleyerek «Bu da ancak Mısır, îsrafl ve Suriye arasında da benzer bir anlasma imzalanmasını sart koşmazsa mümkiln olabilir» demiştir. ran ayında Kamre'yi Eiyareti •> rasında Mısırtn Amerika'dan istediği reaktör konusunda ağır davranmasuıı izlemiştir. Bununla birlikte Amerikalılar geçenlerde, îsrail kendisi için de bir nukleer reaktör istese de istemes» de, Amerika'mn kendi denetiminde inıiTpp»^ şartryla, Mısır'da nükleer reaktör kurmaya hazır OlduğunuflffiffiftTnıçl arrii. (Ajanslar) ! o Ingiltere Kraliçesinin alış veriş ettiği mağazada bomba patladı LONSRA Ingiltere KraHçesinin zaman zaman alış • venş için uğradığı «Harrod's» mağazasının ikinci katmda dün bir bomba patlamıştır. Magazanm en kalabalık olduğu bir sırada patlayan bomba, can kaybına yolaçmamış, ancak binanm ikinci katında yangın çıkmıştır. Patlama, Irlanda Gizll Ordusu nun söz verdiği Noel ateşkesinin yürürlüğe girişinden bir gün öice meydana gelmiştir. Londra'da 48 saat içinde ikinci kez bomba patlamaktadır. Bun dan önceki bomba, «Harrod's» mağazasından 4 kilometre ötede Orford Streette bulunan «Selfridge's» mağazasında paUamışür. SOYADI TASHÎHÎ Istanbul 20. AS. Hukuk Hâkimliginin 974/2865 sayılı karan ile EPLt olan soyadımı DOGUTAiJ olarak değiştirdiın. Hasan DOĞl/TAS (EPLt) (Cumhuriyet: 10223) Nükleer reaktör öte yandan «El Cumhurlyeıı gazetesine göre, Mısır ile Sovyetler Birliği, Mısır'da bir nükleer reaktör kurulması planlannı incelemektedir. Gazete Sovyetler BirUğinin saglayacagı reaktörün, elektrik üretilmesinde kullanılaca ğıru yazmıstır. 460 megawatt gücündeM istasyonun 19761980 yıl lan arasında hizmete gireceği belirtümiştir. Sovyetler Birhginin Mısır'a bir nükleer reaktör sağlamasını, ekim aymda Moskova*yı ziyaret eden Mısır Dışişleri Bakanı îsmail Fehmi'nin istediği belirtümiştir. Mısır'ın nükleer reaktör İçin Sovyetler'e başvurması, ABD'nin, eski Başkan Nlxon'ın geçen hazi tam Tam zamanında de^erlendirilen olumlu davranıştır size başarıyı hazırlayan. âli StRMEN Acı Kaybımız Merhum NimetuHah beyin ve merhuroe Gülcemal hanımın oğullan, merhume Gufran Besen'in eşi, Gül Divanlıoglu'nun sevgili babası, tldeniz Divanlıoğlu'nun kıymetli kayınpederi, Kerem ve Burak'ın biricik dedeleri Vahdettin Arkan, îlhan Tektepe ve Güldan Gürdaraar'ın dayıları, Nezahat ve Mehmet Tansel'in kıymetli aile büyüğu, KM. DENİZ ALBAT 5 MİLYON TAM ZAMANIDIR. Son para yatırma tarihi : 31 Aralık 1974 BANKAMIZIN Lıralık yılsonu çekilişinden yararlanmanız için birikmiş paranızı şubelerimizde değerlendirmenin şimdi Muzaffer BESEN 20 Aralık 1974 gunü Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi Suadiye Camiinden 22 Aralık Pazar gunü, oğle namazım müteakip, Karacaahmet'teki Aile kabristanına defnedilecektir. AİLESİ Çelenk gönderilmemesi rica olunur. (Cumhurlyet 10228) • TÜRK TİCARET BANKASI «nesierin birbjrine armağam» • (Reklâmcııık 2110/10704) 7' n DOKTOR ve ECZACILARA Nörovejetatif distoni ve psikosomatik bozuklukların tedavisinde: 4ŞC Bellergal ve I 1 5.000000 Bellergalretard YENİPEN PİYASAYA ARZ EDİLMİŞTİR. sÂİfSÖz (Propaganaa: £üb/10221) ŞOYLE&INE COMEKTU TLKPEFA (JU&Â, (Basın: A. 15U2Ü/26169/10208)