Katalog

Tarım ürünleri fiyatlarının arttırılması, AET'yi karıştırdı YALÇIN DOĞAN Avrupa Ekonomik Topluluğu (AED ya da bilincn deyimiyle Ortak Pazar'da çatlaroa mı var?.. Ortak Pazar büyük umutlarla dokuz ülkeyi birr araya getirirken, gerçekleştirilmesi düşünülen ekonornik ve sıyasal bütunleşme (entegrasyon) şımdi bir hsyal mi oluyor?.. Ortak Pazar'ın ipleri belirli ellerde mi toplanmaya başladı?. Ortak Pazar denince, yukandaki sorular arka arkaya dizüiyor v« Avrupalı kuşkuya düşüyor. Sokaktaki adamdan, en yetkili yöneticisine kadar herkes benzer sorulara yanıt arıyor. Dokuzlar diye ün yapan AET üyelerinde uzun süreden beri görüş ayrılıklart bulunduğu bir gerçek. Konunun güncel hale gelmesi ise, Almanya'nın bir vetosuyla ilgüi. Dokuz A T üyesi (Almanya, ET Fransa, îngütere, İtalya, Belçika, Danimarka, Hollanda, trlanda; Luksemburg) geçen hafta içinde Bniksel'de yapükları bir toplantıda. AET içinde tarım ürünleri fiyaüanaı belirli bir oranda artırmak istediler. Değişik ülkeler, değışik oranlar önerdiler. Yüzde 8 dendi, yuzde 6 dendi, nıhayet yüzde 4 te karar kılındı. Bundan böyle AET içinde tarımsal üriınler yuzde 4 oranında daha pahalıya satılacaktı. Karar böyleydi. Almanya karan veto ediyor Ancak Almanya burta karşı çıktı. Karan veto etti. Ve bu sözü geçen veto, AET'yi allak bullak etti. Diğer uye ülkelerde konu enine boyuna tartışılmaya başlandı. Sekızler basını Almanya'ya saldırıya geçti Almanya Basbakanı Helraut Schmidt kendini ne sanıyordu? «Demirden tavır> takınma. Nazi Almanyası Ue birlikte tarıhe karışmıçtı. Avrupa'nın güçlü adaraı rolüne mi çıkmaya hazırlanıyordu Schmidt? Tartışmalar yoğun bir biçimde sürerken Briiksel'de yenıden bir araya gelindiğinde, Almanya vetosunu geri aldığını büdirdi önceki gun. Ancak vetoyu geri almak çok şey ifade etmiyordu. Bir kez çatlak başlamıştı AET icmde ve bu Almanya'nın ılk vetosu ya da kararlara iik kez karşı çıkışı değildi. Bundan önce, hem de çok kısa süre önce, tam dört kez anlasrnazlık çıkmıştı Almanya ile sekızler arasında: Ortakpazar. ikt vıldan beri. enerfl ve para bunalımı ve bu bunalımın sonucu olarak iiye ülkeler arasında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyie sıirckli olarak zayıflamaktadır. Airupa'nm vrni liderleri, hir yandan kıt'anın siyasal bütünlüğünün gerçekleşmesinden yana olduklarını açıklarken, diğer taraftan her Reçen güd yenl uyuşmazlıklar yaratarak. topluluğu yıpratmaktadırUr. Sekizler ile Almanya anlaşamıyor îlki eylulün üçüncü pazartesine rastlayan toplantıda belirmis*i. Sekızler, petrol ureten Arap ülkelerin bir milyar mark tutarmda borç vermek istemişler, Almanya «olmaz» demişti. Ikinci tolmaz» hemen ertesi gün gelmişti. Petrol fiyatlarının artması karşısında, Sekizler az gelişmis ülkelere yardımda bulunmak istemişler, az gelisrni? ülkelerin petrolden doğan açıklarının kendüeri aracılığı ile hafıfleteceğini savunmuşlardı. Ama bu da kabul edilmedi. Üçüncü anlasmazhk daha aynı gün ortaya çıkmıştı. Avrupa Komisyonu toplanmıştı. Yıllık bütçe görüşülüyordu. Getirilen bir önergeye Federal Almanya Başbakaru Helmnt Schmidt son acıklamalanyla, AET'ye üye diğer ülkelerin sert eleştirflerine bedef oldu. göre, bütçenın yuzde 20 oranında artırılması öngörülmekteydi. Almanya bunun altına da bir çızgı çekti. Nihayct geçen çarşamba günü Avrupa basınını ayağa kaldıran olay ps'lak verdı. Almanya bu kez de AET tarımsal ürun fiyatlarının arhrılmasına karşı çıkmıştı. Ve bu bardağı taşıran son damla oldu Peki amacı neydı Almanya'nın? Ne istiyordu ve nesine güvenıyordu bu eskı Malıye Bakanı? Yoksa bir «Mall Diktatorya» kurma hevesıne mi kapıimışt:?.. Asluıda bu saldırüar hakh olabilirdi. Ne var ki. eski Maliye Bakanı yeni Başbakan Schmidt ın dayandığı önemli bir güç vardı ve bu ekonomınin ta keiıUısıydı. Alman ekonomisi güçlü Almanya bugün AET içinde en büyük ekonomik giice sahlp olan tilkedır. Ekonomileruı karşılaştınlması bu gerçeği daha ıyı ortaya koymaktadır. Bütün dünyada fıyatlar aşın ölçüde artarken Almanya'da da artmış, ancak bu çok daha düşuk duzeyde kalmıştır. 1973 yaz dönemi ıle karşılaştınldığında, 1974 yılmda fıyat artış oranı Italja'da yüzde 18.9, Ingiltere'de yüzde 17.1, Irlanda'da yüzde 16.2, Danimarka'da yüzde 15.9, Fransa'da 14.4, Belçıka'da yuzde 13.7, Lükseraburg'da yüzde 10.1. Hollanda'da yüzde 9.6 dolayındadır. Oysa aynı oran Almanya'da jüzde 6.9'da kalmıştır. AET ulkelerinda öderaeler bilânçosu önemli açıklar verirken, Ortakpazar içinde ödemeler bilançosunun fazla verdığı tek ülke yine Almanya olmuştur. Örnetin tnglltere'nln 1974 yıh açığı 9.8 milyar dolar, îtalya'nm 8.8 milyar dolar, Fransa'nın G2 mılyar dolardır. Sadece Hollanda başn baş jır durumla kendini son anda kurtarmıştır. Almanya'nın ödemeler bilânçosu ise, tam 7 milyar dolar fazla vermiştir. Yine AET içinde hıçbir ülke, Almanya'nın ulaştığı döviz rezemne erişmemiştir. Şu anda Schmidt'in kasalannda, tam 35 milyar dolar döviz birikmiş dururndidır. Bu rakam tüm Avrupa Ulkelennds biriken ööviz rezervlerinüj yarısına eşıttir. Alman mark'ı ıki yıldır dolar karşısında değer kazanmaktadır. îta yılda Mark dolara göre yüzde 30 oranında deferlenmiştır. Dolayısıyla Alman mallan pahahlaşmıştır. Fakat buna rağmen, Avrupa pazarlarmda «Made in Gennany» damgalı mallar aranmaktadır. Almanya'nın ihracatı, geçen yüa göre jrti2de 32 oranında bir artış gostermistir. AET kurulduğundan bu yana hemen hemen 17 51la yakın bir zaman geçmıştir. Bu süre içinde Almanya'nın diğer AET ülkelerıne yaptığı toplam jhracat, yüz milyar mark'a ulaşmış bulunmaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti yirmibeşinci yıhnı kutladı I Çin Halk Cumhuriyetinin kurulduğu 1 Ekim 1949 günü gibi, 25 inci yıldönümünün kutlandığı 1 Ekim 1974 günü de, Çin'in tarihinde bir dönüm noktası olacaktır I Çeyrek asırdan beri ülkeyi yöneten kadro artık yaşlanmıştır. Gelecekte ülkenin yönetimini üstlenecek halefler ise, çeşitli nedenlerle saptanamamaktadır. Ekonomik bunalım dönemi ÇIN, YENI BIR DÖNEMIN EŞIĞINDE Çln Halk Cumhuriyetinin Î5. kuruluş yıldonümü, 1 ekim gu« nu Pekin ve dığer Çin kentlerinde, Çin toplumuna özgü törenlerle kutlandl. Parklarda ve spor sahalarında çeşitli spor ve kültür programlarıyla başlayan 1 ekim bayramı, devTİmci Çin operalan, yenl bes telenen marşlar ve askerl balelerle gecenin geç saatlenne kadar sürdü. Çm'de 1 ekim 1949 günü kurulan yeni duzen, o zamandan bu yana sürekll bir değişim 1çindedır. 81 yaşındaki MaoÇeTun», nukleer kulube üye olan bu 800 mılyon nüfuslu devin hâlâ tek onderi durumunda. Ama yaşü lıderın ölümünden DIŞ HABERLER SERVİSt sonra Çin'de ne olacağı sorusuna, kımse kesin cevap veremiyor. Çunkü Mao, kendlsıne bir halef tayin etmemekte hâlâ ısrar ediyor. Blr zamanlar Mao'nun halefi olan eski Savunma Bakanı Lln Piao, 1971 yılında Çin den uçakla kaçarken, uçağının anzalanarak duşmesi sonucu ölmuştü. Pekin yönetıcüerl, bu olay üzerine yaptıkları açıkla malarda, Lın Pıao'nun Mao'ya darbe düzenlediğıni ve bu dar be meydana çıkınca da ülkeden kaçmak isterken rildüğünu bildirmişlerdı. Öte yandan Mao'nun sağ kolu olan 76 yaşındaki ÇuEnLay, kalbinder» rahatsız olup, uzun süreden beri günlerini hastane köşelerinde geçırmektedir. Federal Almanya'nın etkili gazetelerinden «Prankfurter Allgemeıne», Çin Halk Cumhuriyetinin kurulduğu yıllara geri dö nerek, o günlerl şöyle yansıtıyor: hık Sarayı'nm güney« bakan kalesinden, Çin'in yeni lidari Mao, kalabalık halk kitlelerini selâmlıyor. ÇanKayŞek'e kar çı jnllardır sürdürülen halk savaşı, o gün sona ermiş. Halk <Mao, Mao, bin yıl yaşa> diye bagınrken, arka planda duran ve önderin yakın arkadaşı ÇuEnLay'ı kimse farketmiyor. Dünya yirminci yüzyüı neredeyse yarılamışken, Çin ıçin bu asır o gün başhyordu. Çinlilerin bugunün hükümet ve toplum yapısına ters düşen düzenleri, o gün temelinden yıkıldı, Çm toplumu için Ortaçağ. o gün sona erdi. Korkunç doğa felâketleri ve açlığın yan: sıra, tekniğin ve topluma yabancı güçlerin ülke yönetiminde zaman zaman etken olmalan, «Konfiçyus evrenınin dengesi>ni sık sık temellerinden sarstı. Komümstler, başa geldikten sonra, tüm ananeleri yıkarken. mılyonlarca Çinlinin fiziksel yoksulluğuna da çözüm getirdiler. Böylelikle Mao ve yakın çalışma arkadaşları, büyük halk kitlelerini, Çin tarihinde benzeri görülmemiş {ekilde arkalarından sürüklediler. 800 mllyonu ardından sürükleyen 81 yaşındaki önder Mao, 25 yıldır Çin'in bir numaralı lideri durumunda .. Schmidt kendi ülkesınde sendikalarla iyi geçınmektedır. Kendısini üzen öneml! hiçbir grevle karşılaşmamıştır ou «aemır tavırlı». Başbakan. Ülkenin iş alanuıda bır banş havası vardır kısacası. tşsızlik oranı da diğer AET ülkelenne gore. çok daha düşüktur. Kendı mantığına uygur bır sosyal politıka uygulaması Atmanva'vı ekonomik bir refaha götüriirken. hiçbir vatandaş da sesıni çıkarmamaktadır. Keskın eleştinlere artık ancak kabare tıvatrolannda, öğrencı jrüriıyüşlerinde rastlanmaktadır. Tüm Avrupa ve Amenka agır bır ekonomik bunalım dönemi yaşar ve günümuz, 1930'ların ünltl ekonomik bunaümı ile karşılaştınlırken, Almanya'nın ekonomik gucü kendini elbette hissettinnektedir. Bu gerçek bazen «Veto» ile, bazen kararlann «yeniden gözden geçLrılme» dılegi ile belirmektedir. Almanya'nrrj vetosunun arkasında yatan ekonomik glıç, diğer AET üyeleri için erişılmesi istenea bır amaçtır. Durum herkesce bilinmektedir. İngiltere'de yayımlanan ünlü «The Economist» dergıal, yaptıgı blr yorumda «AET çinde öyle farkluaşmalar vardır kı, Urerınde uzun uzun düşünülmesi gereklr. Nitelikleri bırbirinden çok fark.li polıtik ve ekonomik merkezler olmuştur topluluk içinde. Bunlar gözden geçırıldıginde ulaşılmak lstenen amaçlar, gerçekçi olmamaktadır» demektedır. Ekonomileri tarıma bağımh iki AET ülkesi Almanya cephesi bu görünümdedir. Konunun diğer yam tarımsal tlriinleriii fiyatlannı artbrma isteğı ıle ilgüıdır. Ozellikle Fransa ve İtalya, sözü edilen fiynt artışlarının üzennde çok durmaktadır. Enflâsjonist baskı sınai ürün fiyatlannı arttınrken, Fransız ve İtalyan çıftçlsinin satın alma gücü hayl' düşmüştür. Bu arada önemli bir nokta da, AET Ulkeleri içinde ekonormsi tarıma en çok bagımlı bulunan bu iki ülkedir. Gerek nüfus içinde tarımsal nufusun payı, gerek tarımın milli gelire katkısı, gerekse toplam arazi ıçmde tarım yapılan topraklann alanı açısından, Fransa'da ve ttalya'da tanmın önemi çok daha belirgindir. Fransa'nın tanm ürünleri fiyatlannı yüzde sekiz oranmda arttırmak ıstemesi, İtalya'rnn yüzde altıyı önermesi bundan doğmaktadır. Aslınd'a Ortakpazar ana ilkelerınden biri de, üye ülkelerln ortak blr tarım politikası uygulamasına ilışkindir. Boylece tarım kesiminde çahşanlann gelirlerınin artınlması düşunülmüştur. Tarım ürunleri fiyatlan yüksek tutulacak, ancak bu ıhracat fiyatlannı artıracağından bir malî yardım slstemıyle. tarımsal ürünlerin ihracat olanaklan aranacaktır. Mali yardım sıstemırun aracı da, AET içinde kurulmuş olan ve kısaca FEOGA diye bilinen Tanmsal Garanti ve Yoneltme Fonu'dur. Işte kıyametlerden bin de bu noktada kopmaktadır. Her üye ülke FEOGA'ya yardım etmektedir. Fakat yardımı en çok yapan ülke, ekonomisi en az tanrr.a baglı iIke olan Almanya'dır. Çin Halk Cumhuriyeti kuruluyor «1 ekim 1949 gününün öğleden sonrası... Saat 15.00'i gösterirken Pekin'dekl tmparator Ortak tanm politikası Aynca ortak tanm politikası bır fiyasko ıle sonuçlanmıştır re bu Almanya'ya hak verdirecek hale gelmıştır. Çiftçilertn ve tanm kesimindB çahşanlann desteklenmesl, onlann gelirlerinin artınlması duşünülürken, yüksek fiyatlardan dolayı, elde önemli miktarlarda ürün birikmiştir. örnegın ABT ülkelerinln ellerinde bulunan yağ stoklannı eritmek lçîn, tam 5.2 milyar marklık prim verilmiştir. Bundan başka bir takım yaş meyve ve sebzeler tüketilememiş ve açıkça imha edilmiştir. Almanya dayandığı ekonomik güç yanında, «akılsızca sürdürülen bu ortak tanm politikası fiyaskosundan» da kuvvet almaktadır. tşte Dokuzlan ya da belki de bugünlerdeki deyimiyle Sekizleri ayağa kaldıran ve «Ortakpazar çatlıyor rou?» sorulannı yaratan durum kısaca budur. Bundan sonra ne olabillr7 Almanya'nın bir haita süren direnlşten sonra vetosunu geri alması AET'nin gelecegı için olumlu bir noktadır. Ancak çatlaklar gün geçtikçe artarsa ne olacaktır? Geçecek zaman söz konu»u soruya kuşkusuz bir açıklık getırecektir Fakat arka arkaya çıkan anlaşmazlık'.ar, Dokuzlann keyfini iyice kaçırmışör. Ekonomik birlikten yola çıkan ve ilerde belki de politik bir birlik kurmayı tasarlayan bir kuruluş, artık eskisl gibi hayald olmayacaktir. Yeni bir dönüm noktası mı? 1 ekim 1949 günü, Çin halkı İçin nasıl bir dönüm noktası olmussa, Mao rejiminin 25'inci yıldonümünün kutlandığı 1 ekinn 1974 günü de, Çin'in tarihinde yeni bir dönüm noktasıdır. Ne var ki, 25'inci yıl jübilesi, gelecekte Çin tarihinde 1 ekim 1949 gibi par lık sayfalar işgal etmeyecektir. Çunkü geçtiğimiz sah günü kutlanan 1 ekim bayramı, Çin'i çeyrek asırdan beri durup dinlenmeden yöneten baş taktikçilerin artık yaşlandıklarını, bir kez daha gözler önüne sermiştir. Çin'deki yönetici kadro, biyolojik nedenlerle hızlı bir çözülme içindedir. Birçok Çinli önder gibi, ÇnEnLay da, ba dev ülkede efsMeieşmişttr politıka izlenmesinden yanadır. Radikal grubun diğer bir lideri de, 36 yaşındaki Wan Hong Weng'dir. Bu genç politikacının adı, halef adaylarınm başında yer almak tadır. linden değiştirilmek istenmiştir. Bu yüm başlannda ise, Çin'de yeni bir kültür devrimi başladı. Bu devrimde şimşekler, eski Savunma Bakanı Lin Piao ile, Milâttan önce yaşamış Çin filozofu Konfıçyus üyerinde toplanmıştır. Çm basını ve radyolan, Lin Piao ve Konfiçyus'ü sürekli olarak elestirmişlerdir. 800 milyon nüfuslu dev, Lln Piao, Kpnfiçvüs, bayan Mao Çu En Lay tartısmaları, bilinçlenen geniş halk kıtleleri, hızla kalkınan bir ekonomı ve bir türlü saptanamayan halef sorunuyla, geçliğimiz sah gunu 25'inci yılını doldurdu. 1 \ • • • • ,• Kültür Devrimi 25 yıllık Cumhuriyet'in tarihindeki en çarpıcı olay, kuşkusuz 19fr6 ilkbaharında başlayan kültür devrımıdir. Bu akım, halkı köklü bır eğıtimden geçirerek, devrimi topluma maletmeyi amaçlamıştır. Kıt le haberleşrne araçlarıyle. okullar la, edebiyat ve felsefe derfleriyle, Çin'de yerleşık bilinç, teme Çin, on yıl içinde petrolden 280 milyar lira kazanacak (DIŞ HABERLER SERVtSİ) Bu yıl mart ayında Chicago'da yapüan Dünya Ticaret Konferansı sırasmda, Çin'in ekonomik potansiyeli hakkında Uginç bazı gerçekler orta.ya çıkruiştır. Örneğin, önümüzdekl 5 jnllık devrede Çin, yüda 1 milyar dolar (14 milyar lira) değerinde, yüksek kalıteli petrol ihraç etme olanağını kazanacaktır. Önümüzdeki 10 yıl içinde, Çin petrol ihraeatmdan yüda 2 milyar dolar dö%iz kazanacaktır. Öte yandan, geçen yıl Çin'in ham petrol üretiminin 40 milyon ton dolaylannda olduğu tahmin ediliyordu. Bazı yetkili uzmanlar ise, Çin'in karasuları tabanı altında yatan petrolün miktannı 20 ilâ 25 milyar ton civarında tahmin ediyorlar. Çin 1974 yılı içinde, Japonya'ya 1 milyon ton petrol satmayı taahhüt etmiş ve bu konudaki anlaşma iki ülkenin temsücileri tarafından imzalanmıştır. Dünyadaki kömür rezervlerinin üçte biri Ç ın ın elinde * 1• (DIŞ HABERLER SERVİSt) Çin'm komür reıervleri dünya rezervlerinin üçte bin olarak hesaplanıyor. Ülkede petrol uretıminln de, Batılıları şaşırtacak biçimde gelişmesine rağmen, Çin endüstrisl ihtiyacı olan enerjinin % 80'inı kömurden sağlıyor. Yapılan hesaplara göre, Çin gelecek yılkok kömüni ihraeatma başlayacak. Ülkedekl kömür rezerv lerlnl Batılı uzmanlar 9 trilyon ton (9 bin milyar ton) olarak tahmin ediyorlar. Bu rakam, tüm dünya kömür rezervlerinin üçte birinden fazladır. Böylece ÇİD. kömür bakımından dünyanırt en zengin ülkesldir. Onu Sovyetler Birlıği ile Birleşik Amerika lzlemektedir Çin'dekl kömürün büyük kısmı (% 81), cbituımn»ll dnstendir. Antrasit cinsi % 9 linyit » 6 kok ls« A % 3,5 oranındacTır. Çin'in geçen yılki elektrik üretimi 100 milyar kilovat saat (DIŞ HABERLER SERVtSİ) Çin'de elektrık üretimi, hııla artmaktadır. ülkede geçen yıl yayımlanan htatistikler, 1973 yılında £retilen elektrik enerjisl miktarının, 1972ye gore % 30 oranında srttığını ortava koymuştur. Amerikan kaynakları tarafın dan vapılan tahmınlere göre, 1965 yıhnda Çın'in tüm elektrik enerjisl üretimi. 42 milyar kllovat/saatı bulmaktadır. Çin, elektrik enerjisl sağlamak için çerekli teçhizatın büyük bır kısmını. kendisi imal etmektedir. Çin'de yapımı iç endüstri dallanna fazla yük bindiren teçhizat ve maklnalar ise, ithal edilmektedir. Nitekim bu yıl başlarında Pekln yö neticileri, tanınmış Japon firması «Hitachi=den 4 adet termik elektrik santralı satın almıslardır. Çin makamlarının açıkladıkla nna göre, Çinli teknisyenler ken di olanaklan ile 300 bin kilovat lık bır hidro türbin elektrık üretim santralı Inşa etmışlerdir. Bdylece henüz çoğunlukla kömüre cTavanan Çin endüstrifl, büvük bir hızla elektrik enerjisi kullanlr hale getirilmektedir. Mao, ülkefini 20 yıl süren bir halk savaşından kurtarmıştır. O ve sonraki yıUarda Çin yönetici kadrosunda görev yapan yakın çalışma arkadaşlan, bu uzun savaş yüları sırasında, uzun bir de \ ney ve bngilenme sürecinden geçmişlerdir. Yeni düzenin ilk yıllarında, bu tecrübeli kadro, başaYORK Dünyanın en rıh bir iktidar smavı vermiş, ha büyük havacılık şirketlennden lef sorununa kimse eğılmemiştır. Pan Amerıcan World Airwayı Bugün bu sorun, ÇuEnLay'm ile Trans World Airlines arahastahğı sonucu, aktüelleşmiştir.» sında başlajan «blrlik> goruşmelerimn, ksa süre içinde anÇin Komünist Partisi ' laşmayla sonuçlanacağı anlaşılhâlâ güçlü ı maktadır. Bu «izdivaç«tan doğacak dev şirket, dünyanın iMao rejiminin 25'ind yılı do kincı büyük havacılık şirketi olarken, Komünist Partisi ülkede lacaktır. hâlâ çok güçlüdür. 81lik Uderin Gerek Pan American ve geson girişimleriyle, ordunun kontrekse Trans Worlrl Airlines rolü de, tamamen partinin eline (TWA), artan petrol fiyatlan, geçmijtir. Çu"nLay ise, Çin'de azalan yolcu savısı ve hızla köılımb kanadı temsil eder. Nitetüleşen ekonomik kosullar kar kim Amerika'ya yaklaşrna politi1 şısıncfa. tek kurtuluş yoiunu 5 kasınm miman da, ÇuEnLay birle«mekte bıılmuşlardir. Andır. «Solcular» diye bilinen ve cak her biri 35 oınden fazla mr mur çalistıran ıki şirketin bırBaşbakar.'a karşı olan radikal kaleş'nesınden «onra. binlerce kinat ise, Mao'nun eşi bayan Chişinin tçsiz kalması da kaçmılang Chlng'in önderliğinde çalısmaz olacaktır. maktadır. ÇuEnLay'ın yumusama politikasına karşı olan bu TWA Yönetim Kurulu Başgrup, Batı'ya karsı daha sert bir kanı Charles Tillinghast, Ame Havacılık şirketlerinden PANAM ve T W A mali sorunların ağırlığı nedeniyle birleşiyoriar 35 BÎNDEN FAZLA MEVIUR ÇALIŞTIRAN ÎKÎ ŞÎRKETÎN BİRLEŞMESİNDEN SONRA BİNLERCE KİŞİ ÎŞSÎZ KALACAK rikan Hükümetinl hava şirket lerini lflastan kurtarmak için hıç blr çaba harcamamakla suç lamış ve bu durum karşısında, dev şırketlerin birleşmelerinin kaçınümaz olacağını belirtmistir. PANAM ile TWA arasındaM bu birleşme, Kuzey Atlantik hat tı üzennde vapılan hava «eferlerini. kârsiz olmaktan kurtaracaktır Gerçekten bugtin, ara larında PANAM ve TWA'nın da bulunduğu 30 şirket, Kuzey Atlantik üzerinde seferler yapmaktadır ve bu 30 sfrketln yalnızca bu güzergâh üzerfndekl rnall kayıplan, 1973 yılı lçinde 490 milyon dolan bulmuştur. Dev havacılık şlrketlerlnin, enflasyon nedeniyle yolcu sayısmın hızla azalması karşısında, 1974 yıh İçinde çok daha büyük mall kayıplara uğramalan beklenmektedir. Kurulacak yenl şirket, Sovyet Devlet Hava Yollan Aeroflot'tan sonra dünyanın Ikinci büyük havacılık şlrkett olacsktır PANAM halen 22 Amerikan kenönden dünyanın 100 büyük »ehrine sefer yapmaktadır ve son derece güç malî ioşullar içindedir 1969 ile 1973 vıl ları arasında bilânçosu 175 milyon dolar zarar veren PANAM, bu yıl da 65 milyon dolar zarara uğrayacaktır. Gerek ic hat larda ve gerekse dış hatlarda uçan TWA ise, 1974 yılını 7ü milyon dolar zararla kapıyacak tır. Ancak TVVA'nın Hilton otel lerınde büyuk yatınraı bulunması, kendısinı PANAM'ö*an daha güçlü kılmaktadır. PANAM'ın halen 311 jumbo jet olmak üzere 140 iet uçagı bulunmaktadır TWA'nın uçak sayısı 259'dur. Dünyanın diger büyük havacıîık şirketlerinden •British Airways»in 215, Aeroflot'un ise, her tipte 980 uçagı vardır Dünyanın en buvük hava şebeke«ıne sahıp şirketj ise, Air Francp'rfır Ancak dünyada volcu • kllomftre oranı bakımından ert büvük firket, Amerikan «Uniteri Airlınes.dır. Ya) mzca ic hatiarda çalısan Onlted Aırlıne? 50 00f memura «ahiprir ve 1973 vılı içınrie 500 bin ki lomet?fye yakın uçus yapmı» tır. (a^ <