Katalog

CUMHURÎYET 23 Eylül 1973 Dış haberler Arjantin'de bugün başkanlık seçimleri yapılıyor • Başkanlığın en büyük adayı Peron, Şili'deki olayların bir uyarı olduğunu belirterek emperyalizm ve sol tedhişe fırsat vermeyeceğini söyledi •'o 50*den bir fazlasını alamayacağını iddia etmiştir. Ülkesine döndükten sonra tekrar eski itibanna kavuşan Peron' un, oylarm °i> 60 veya 65 kadannı toplayabileceği sanılmaktadır. Seçim kampanyasına çıkmaya dahi lüzum görmeyen Peron, sadece Cuma gecasi televizyonda bir konuşma yaparak, Arjantin halkını, müfritlerin tahriklerine kapılmamaya çağırmıştır. Şili'deki olayların Arjantin'e bir uyan olduğunu belirten Peron, iküdara geçtiği takdirde, emperyalizme fırsat tanımayacağı gibi, solcu tedhişçilere de müsamaha etmeyeceğini söylemiştir. «Bugünün dünyasmda, gözlerinl dış olaylara kapıyanlar ve sadece kendi meseleleri ile meşgul olanlar gaflet içindedirler» diyen Peron, kendi adını taşıyan Peronlst hareketin, emperyalizmin her şeklinden uzak olduğunu ve aşın sol fikirleri de reddettiğini söylemiştir. Komşu bir ülkede, özgürlük hareketinin boğazlanmasının Arjantin'i uyanık bulunmaya sevketmesi gerektiğini anlatan 77 yaşmdaki lider, gerilla hareketlerine de değinerek, bunlara karşı kanunlann eksiksiz uygulanmasının lüzumu üzerinde durmuştur. •Bu gruplar kanunlar içinde hareket etmelidir» diyen Peron, «aksi takdirde», kuvvete boyun eğrnek zorunda kalacaklardır» demiştir. BITENOS AtRES 1955 yılında, askerî bir darbe ile işba§ından uzaklaştırıldıktan sonra 17 yıl sürgünde yaşayan ve ancak bu yıl tekrar ülkesine dönen eski Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, bugün yapüacak Başkanlık leçimlerinia en büyük adayıdır. Gözlemciler, Peron'un, ezici bir çoğunlukla tekrar Başkanlığa seçileceğini belirtirken, Radikal Parti lideri Ricardo Balbin, rakibinin kendisine fazla güvendiğini Sövlemiş ve hiçbir adayın, oyların Jsabel'in dıınımu Arjantin'dekı siyasi gözlemciler, Peron'un seçimi kaybetmesinin bir mucize olacağını belirtirken. Başkan Yardımcısı olarak adaylığını koyan Bayan İsabel Peron'un Arjantin'de «sevilen bir kimse» olmadığrnı ve bu gerçeğin Peron'» oy kaybettirebileceğini kabul etmektedirler. Peron'un, ilk turda oylann çoğunluğunu *le geçirememes: halinde, her şeyin bitmiş olacağı teslim edilmektedir. (a.a. AP) Israil kendi yaptığı silâhlan Orta Amerika Ulkelerine satıyor «ASHİNGTON Amerika Savunma Bakanlığına yakın kaynaklar, İsrail'in bir yandan ABD' den F4 Phantom uçaklan ve geliştirilmiş başka silâhla: alırken öte yandan kendi yaptığı sîlâhlan Orta Amerika ulkelerine sattığını bildırmişlerdır. İsrail'in Salvador ve Meksıka Ue gayet başarılı sılâh satış an.aşmalan yaptığı bildirılmektedir. Amerika Savunma Bakanlıgndan bir yetkili. İsrail'lilerın aylardan beri Orta ve Güney Ame rika'da kendi imâl ettiği silâhların reklâmını vaptığını ve bütün dünyada verlı imalâtma pazar bulmak için yoğun bır kampanyava giriştiğini kaydetmiştir. İsrail gemiden fırlatılan «Gabriel» füzeleri yapmakta, önccki vı 1 çalınan Mirage'ların plânlarına dayanarak kendi jet • avcı • bombardıman uçaklarını gelıştirmektedir. Amerikan Kongresi Lâtin Amerika'ya süâh satışını sınırlandırdığından. öteki ülkelere bu bölgede sılâh satışı için rekabet ola.ıağı doğmuştur. Lâtin Amenka'ya silâh satan başlıca ülke Fransa'dır. Fransa'vt İngiltere ve İtalya izlemektedir. Şimdi bunlara tsrail'in de katıldığı belırtilmektedir. (a a) Salvador Allende Cemal Hüsnü TARAY Şili'deki eM Tiirkiye B. ünya bir Peygamber kaybetti. tnandıklannı topluiukianna intikal ettirmek için hayatlannı adayaniar» taıihte peygamber denilmiştı. Allende, bütün insanlarda sağUk gibi hiirriyet (Naınılc Kemal'ın Türkçe'ye verdiği bu kelimeyi özgürlükle de#i$tlreıni« yorum) ve adaletm de müsavi olmasında ısrar ederdı Doktordu Bir refahlı ailenin çocuğu olduğu halde bütün vaküni Santiago'nun gecekondu mahallesinde fakirleri, bilhassa fakir çocuklarım tedavi için sarfederdi. Allende, Şili'yi dünyaya bir misal olarak gösterecekti. Katilsiz, cebirsia anlaşma içinde insanhğın insanlar tarafından sömürülmesinî ortadan kaldıracak Dir rejim taraftanydı. BUgisinin derinliğine ve genişliğine rağmen inançlaruıda şüpnesl yoktu. Herkatle dosttu, kendi fikirlerinde olmayanian raoatça dinler, tatlı sesiyle cevaplar verirdi. Allende. kendisinden evvel Cumhurbaşkanı olan Hıristiyan Demokrat Partısi Reisi Eduardo Frei ile çok sıkı dosttu. Frei de aşağı yukan ayni fikirleri taşıyordu. Niçin anlaşamadıklannı anlayarnadım. Allende'nm Cumhurbaşkanlığını tebrik edenlerin başında bırkaç oy farkı Ue Cumhurbaşkanlığını kaybeden ve yeniden iküdara getirilmek için. Anayasa komplocularının DUİduklan tormülü red eden Konservatör Parti Reisi Alexander vardı. o da Aliende gibi Anayasa hükümlerine bağlı ve hürmetkârdı. Şüi Parlamentosu para için Anayasa değiştirmeyi düşünmemıştır. O hakıki bir devlst adamıydı. Gözü parada : şöhrette, şerefto değildi. Günlük muvaffakiyeti hiçbir zaman istikbalin getireceklerine feda etmezdi. Insanlıgı seviyordu. Bir gün kendisine Şili. Arjantin, insaniar çoğunluğunun Katolik oldukiannı ve tspanyolca konuştuklannı. aralarınd» bir fark olmadığıru, yerli kızılderililerin her üç memlekette d« çok az kald'gınj. böyle olduğu halde niçin birlesemediklerini bir tek nükümet kuramadıklanm sormuştum Bana o tath tebessumüyle, hep ayni sebep, çalı^anların alın terlerinden pay koparmak, meselesi dedi. Bir millet. bir hükümet olursa senatör mebus. memur, vekil, seneral adetleri çok azalacak. bugünKü ıdareciler buna razı olurlar mı? Bunu vapacak halk hükümetleridir» dedi. Allende intihar edecek adam değildi. O insanlık için mücadeleye gelmişti. Ama Allende'nin cesedi mutlaka Şili'de eşit ınsanlık taraftarlanna çok kuvvet verecektir. Ecnebi sermayesi ile kurulmuş memleketin servetinl işleten şirketlerin. koydukları sermayeyı. memleketlerindekı faiz miktarlanne göre ödeme\i kabul etmiş. Şili'deki fazla kazançlannı sermayelerine mahsup etmiştir. Şili'nin sanayii, ticareti. arazisı aşagı yukan dörtyüz ailenin elindeydi. Allende bunlan müsavi olarak taksim etti. Birçok teşkilâtı devletleştirdi. Milletlerarası telefon va telgraf şirketi ile CIA'nın işe kanşmasmdan bahis ediliyor. Allende'nin ölümü ile dünya bir büyük. bir faziletli, bir fedakâr. bilgisj köklü bir adam kaybetti. Ama lnancı birçok fcafalarda ve kalplerde yaşayacaktır. Üniversitenin çoğunlugu halkçıdır. Kennedv'nin Şili zıyaretinde üniversite talebeleri. aleyhinde nümayişler tertip ettiler. Kennedy, memnuniyetsizliklerinin sebebini kendisine anlatacak bir heyet istedi. Heyet kendisine yardımınızı istemiyoruz. çünkü sizin yardımınıa bizj lstismar eden dörtyüz ailenin eline geçiyor dedi. Insan Kennedy vaat etti: «Artık yalnız halka yardım edeceğiz. Şili'nin bütün eğitim masraflarını biz karşılayacağız» ve öyle yaptı. Allende her şeyden evvel fikir hürriyeti taraftanydı, her türlü fikrin serbestçe ifade edilebilmesini müdafaa ederdi Hürriyetin evvelâ kafalarda ve dillerde mevcut olması lâzım geldiğine mutaassıbane kanı idi. Ümidi mutlaka bir gün gerçekleşecektir. 1 D Mansfield: 'Kissinger ÇinHindi savaşını kesmeli, | 6 Agnew'un istitası çok yakan, WASHÎNGTON Senato Demokrat çoğunluk lideri Mike Mansfield, Henry Kissinger'in Dışişleri Bakanı olarak ilk görevinin Çinhindinde savaşa tamamen son vermek olduğunu söylemiştir. Mansfield, Senatoda, yukardaki sözleriyle Amerika' nın hâlâ dolaylı olarak katıldığı Kamboçya'daki çarpışmalann sona erraesini kastettiğinl belirtmiştir. Senato dün Kissinger'in Dışişleri Bakanlığına atanmasını onaylamıştır. Senato Dış llişkiler Komisyonu çarşamba günü l'e karşı 16 oyla Kissinger'in yeni görevini onaylamıştı. Mansfield, 10 ağustosta Prens Norodom Sihanuk'tan Kamboçya banş görüşmelerl için temel teşkil edecek koşulları bildiren bir telgraf aldığını bildirmiştir. Sihanuk telgrafıncfa, Amerika, Kamboçya üzerine hava akınlarıyla öteki askerî müdahaleleri durduracak ve Pnom Pen rejimine Amerikan askeri yardımı kesilecek olursa; Geçmişin unutulacağını ve hükümetinin, ABD ile yeniden diplomatik ilişki kuracağını, Kendisine karşı işbirliğl yapan bütün Kamboçyah elebaşların ülkeden salimen çıkmalanna izin verileceğini, Ikinci derecedeki işbirlikçilerin ise affedileceğini bildirmiştir. Mansfield, Sihanuk'un önerllerinin Kamboçya'daki gerçekleri yansıttığını ifadeyle, Kissinger'in vakit geçirmeden harekete geçmesini istemiştir. Senatör Mansfield, kendi kanısınca, Kamboçya'daki savaşın, Sihanuk'un önerileri açısından derhal durdurulabileceğici söylemiştir. (a.a) sabahki ilk basKısmda, Agnew'un Adalet Bakanlığı ile «Gayet hassas bir pazarlığa gıriştığini» açıklamıştır. Pazarlığa göre, Agnew istifa ettikten sonra, hakkındaki diğer suçlamalann geri alınması kaydıyla «ufak bir suç ışlediğını» kabul edecektır. Agnew, Maryland Valisi oldugu ırada, çeşitli ihale yolsuzluklarına göz yummak, riişvet «lmak, vergi kaçakçılığı ve benzeri suç[arla itham edilmektedir. Başkan Yardımcısı hakkında hazırlanan iddianame, halen Maryland büyük jürisi tarafından incelenmektedir. Agnew hakkındaki son iddiayı ortaya atan «The Washington Post», Watergate skandalını en LİKSEMBURG Avrupa Ya mce aynntısma kadar ortaya çıaran gazetedir. Gazetenin, aylar tınm Bankası, Bursa'da suni İplik Fabrikaları A.Ş. (SÎFAŞ) süren çalışmalardan sonra olayı nin tesislerini genişletmesi için aydınlığa kavuşturan iki muhabi4,2 milyon dolar ödünç vereceği ri, bu yıl içinde Pulitzer gazetecilik ödülü ile taltif edilmişlerni açıklamıştır. Avrupa Yatırım Bankası, Tür dir. Öte yandan Beyaz Saray, Başkiye Smaî Kalkınma Bankası agünü racılığiyle Türkiye'deki özel sek kan Nixon'ın Perşembe tör sanayi projelerinin içinde yardımcısı Spiro Agnew ile gizli bulunduğumuz yılda finansmanı bir görüşme yaptığını açıklamış i (ai.p.) için Şubat ayında 19,5 milyon do ] ür. larlık bir ödünç verme anlaşması imzalamıştı Avrupa Yatırım Bankası buKıbrıs ile Pekin güne kadar Türkiye'deki iplik sanayii için toplam 13 milyon doarasında ticaret lar vermiştir. (a.a.) WASHİNGTON Perşembe günü Başkan Nixon ile «gizli bir görüşme yaptığı» açıklanan Başkan Yardımcısı Spiro Agnew'ıin, önümüzdeki hafta içinde istifa edeceği ve hakkındaki «kabank dosyada» yer alan suçlamalardan «ufak birini kabul ederek» skandaldan yakasını kurtarmak isteyeceği ilen sürülmektedir. Nixon yönetiminin «kirli işlerini» ortaya çıkarmakla ün yapan «Washington Post» gazetesi, dün Mansfield, Avrupa'daki i ABD birliklerinin indirimi için harekete geçiyor WASHİNGTON Senatör Mike Mansfield, gelecek hafta senatoda yabancı ülkelerdeki 250 bin Amerikan askerinin geri çekilmesi yolunda baskı yapmak amacıyla yeniden harekete geçecektir. Mansfield'in özellikle üzerinde duracağı husus, Avrupa'daki Ame rikan kuvvetlerinin sayısında indirim yapılması olacaktır. Başkan Nixon'ın taraftarlannın, Avrupa'da tek taraflı kuvvet indiriminin Batı Avrupa ülkelerini tarafsızlığa itebilecegini hattâ Sovyetler Birliği ile bir yakmlaşmaya yol açabilecegini ileri sürerek Mansfield'in planının reddedilmesi için çetin bir mücadele vermeleri gerekecektir. Avrupa Yatırım Bankası Türkiye'ye ödünç para veriyor Kurtuluş Savaşı mücahitlerinden îzmit mebusu merhum Hamdi Namık Gör'ün eşi, JNeriman Yenersu, Perihan Parla, Handan Selçuk ve Yavuz Gör'ün anneleri, İlhan Selçuk'un kaymvalidesi, ŞİVEKÂR GÖR 22.9.1973 günü vefat etmiştir. Cenazesi, 24.9.1973 Pazartesi günü öğle namazından sonra Kadıköy Osmanağa Camiinden kaldınlacak ve Karacaahmet'te toprağa verilecektir. Çiçek gönderilmemesi rica olunur. Çu En Lay: «Ortadoğu çıkmazından büyükler sorumlu» ABD'de besin maddeleri fiyatları görülmemiş bir hızla artıyor anlaşması imzalandı WASHİNGTON Amerika'da gıda maddeleri fiyatlarının 1917 yıhndan bu yana görülmemiş bir hızla yUkseldiği ve yaşama pahalılığının ise son 26 yılm en yüksek düzeyine ulaşmış olduğu açıklanrmştır. (UPI) (Cumhuriyet 7542)1 , HONG KONG «Yeni Çin» Ajansı, Kıbrıs Ticaret ve Sanayi, Bakanı Mihal Külokasodes'in j Kıbrıs'a dönmek üzere uçakla Pekin'den ayrıldıgını bildirmiştir. Kıbns Sanayi ve Ticaret BaWASHİNGTON Federal Al kanı ile Çin Dış Ticaret Bakanı manya Başbakanı Willy Brandt' j Pskin'de bir ticaret ve ödeme m öniimüzdeki hafta sonu Beyaz anlaşması imzalamışlardır. Çin resmî ajansı bu anlaşma konuSaray'da Başkan Nixon ile gösunda ayrınülı bilgi vennemisrüşeceği Washington'da resmî tir. (a.f.p.) bir kaynaktan öğrenilmiştir.(a.a.) Brandt, gelecek hafta Nixon ile görüşecek PEKİN Çin Ba$bakanı Çu En Lay, Ortadoğudaki çıkmazdan Amerika ile Sovyetler Birliğinin sorumlu olduklanru lleri sürerek, bu ülkeleri, ne savaş, ne de banş anlamına gelen «garip bir durumu desteklemekle» ROMA Libya Hükümeti, bir suçlamıştır. îtalyan savaş gcmisinin uğradığı Mısır Cumhurbaşkanı Yardımhücum dolayısıyla îtalyan Hükü cısı Hüseyin ElŞafi şerefine ve. metine «En derin üzüntülerini» bildirmiştir. rilen bir yemekte konuşan Çu îtalya Dışişleri Bakanlığı, LibEn Lay, Çin'in. Filistinlilerı. Mı ya'nm duyduŞu üzüntünün Trabsırlıları ve diğer Arap ülkeleri' İusgarp'daki İtalyan Büyükeiçisi ni. tsrail'a karşı haklı mücade ; Aldo Marotta'ya Lifiya Başbakanı lelerinde desteklediğini bildir Abdüsselam Calud tarafından miştir. (a.a.) iletildiğini açıklamıştır. Libya bir Italyan gemisine yanlışlıkla yapılan saldırıdan otıırıı ozıır dılenı Libya Basbakanı. Libya «Mirase» uçaklarının ttalyan korvetl «De Cristofarosya üzücü bir yanlışlık sonucu hücum ettiğini, Libya silahlı kuvvetlerinin alarm halinde olusunun da bunda rolü olduğunu söylemiş ve Ubvalı sorumlulann. korvetin bir ttal' yan gemisi olduğu anlaşılir anlaşılmaz harekâtı durdurma em ri verdiğini belirtmişHr (a.f.p.) (YenJ AJans: 2329/7SU)