Katalog

HU5KN ALAYLIOĞLÜ Bu ansiklopedi: Yeni tkokul Progrsmının esaslarına g6re hazırlanmıs, bütun derelerin konu ve terlmlerl <Uhm genijiettlarek »çıklanmıçtır. So«y»l Bllgller, ren ve Tabiat BUglleri, Matemattk, TOrkçe, DllbilfM, Dtn Bllglsl ve diğer konular, «lfabetik «Harak nrmUnmif, böylee* *rw>«n konu. kolayea bulunulnuüctadır. I. cUd Sınıf L n. m . 15 Ün n. clld / Sınıf IV V 2S lira İNKILAP ve AKA KİTABEVLEKİ tlâncılık: M227197 TEMEL BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ umhuri Kurucusu: YTTNTJS NADÎ 50. yıl, sayı: 17641 Telgraî ve m e k t u p ı d r « s i : Cumhuriyst Iatanbul Posta K u t u s u : tstanbul N o : 248 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 2 2 4 2 S 7 22 42 98 22 43 »9 12 Eylül Çarşamba 1973 Clcek balı TaSU az| rü ıastalara kalb. seCocuklara. ruzlara, ülserker damar h a A inden vetmllllere, romatlzmalılara, flne UAçtır. Muhayyer. sifah. Ubil a n «ütlü BAYRAMOĞLU BALLAR1 BAYRAMOĞLU AH1 YATAÖ1 Arısever Hasan Basrl Bayramoglu, Karajnürsel Cad. Yeni Cami Sok. No. 19 VALOVA NOTt Toptan satıs yoktur. Müstah*U tarafından y a l n u hasta ve lhtlyacı olanlara vertllr. Cumhuriyet 719* Saray yöresindeki çatışma 20 dakika sürdü AP, yine Anayasa'da değişiklik yapacak ANKARA AP Genel Baskan Yardımeısı tsmet Sezgin, dün düzenledtgi basın toplantısmda partisinin seçim beyannamesinin ilk bölümü olan, «giriş» tasmını açıklarnış, beyannsmenin öteki bolümlerinin de siyasi ve genel af çıkarılması ile Tabiî Senatör 1970 Ekim'inde yapılan seçimle iktidara gelen 64 yaşındaki Salvador Allende'nin tutuklandıktan sonra i n t i h a r ettiği Polis m a k a m l a r ı n c a açıklandı 24 saatte çekilmesi bildirilen Allende; ultimatoma uymayı kabul etmemiş ve «Kaba kuvvete karşı hayatım pahasma bile olsa direneceâim» demişti Marksist olarak tanınan ve aralarında Allende'nin kızı ile Sosyalist Parti Başkanı da bulunan çok sayıda kişinin resmî makamlara başvurması istendi BOLU DEVLİS DAVASINDA 2 ÖĞRENCt TAHLİYE lügün kaldınlması ve halk eylatnası (referandum) getirılmesi; için Anayasa değişikliklerinin; öngörüldügü bildirmiştir. AP! seçim beyannamesinin giriş bö, lümünde, AP'nin 19651969 döne i minde yaptığı hizmetler Ue 1969 dan sonra 12 Mart'a kadar sürdürdüğü çalışmalar konusunda bilgi verilmiç, AP"nin 1969 seçimleri ile halktan aldığı iktidar emanetini hangi şartlar altmda bıraktığı özetlenmiştir. Beyannamede «Hür dünyanın hiçbir yerinde meşru siyas' iktidar olmak için veya iktidarda kalmak için parlamento dışmdaki çevrelerin güvenine başvunılmaz» denilmiştir. Şili'de ordu ayaklandı ve Allende intihar etti SANTİAGO Şüi Sılâhh Kuvvetleri dün Baçkan Salvador Allenrfe'5'e bir ultimatom vererek, 24 saat içinde istifa etmesini istemişler. ancak Allende'nin ultimatomu kesin bir dille reddetmesi üzerine Moneda Başkanlık Sarayını havadan ve karadan bombalayarak Sarayı ele geçirip, Allende'yi tutuklamışlardır. Aliende tutuklandıktan bir süre sonra intihar etmiş ve durum Santiago Polis yetkililerl tarafından açıkianmıştır. Çatışmadan sonra Saraya girmeyi başaran bir foto muhabiri de Allende'yi kanlar içinde yerde yatarken gördüğünü, (îevrik başkanın, ağzır.a sıktığı bir kurşunla hayatına son vermiş oldu^unu bildirmiştir. Olaylar gelişirken. Silâhlı Kuvvetlet bir bildiri yayınlayarak, «Marksist» olarak nitelenen çok sayıda kimseyi resmi ma DIŞ HABERLER SERVİSİ kamlara başvurmağa çağırmıştır. Sözü edilen kisiler arasında Başkan Allende'nin kızı, eski Dıs işleri Bakam Clodomiro Almeyda va Sosyalist Parti Başkanı Carlos Altamironay da bulunmaktadır. «Marksist»!er listesinde başka sosyalist yöneticilerin adlan da vardır. Bu arada. Başkan Allende'nin kişisel koruma birliğinin teslim olmayı reddetmesi üzerine girişi len harekâtta, Başkanın Tomas Moro'daki ikâmetşâhının da Hava Kuvvetlerince ta Bölümler Sezpnin açıklamasına ?rire. AP seçim beyannamesi, dün »çıklanan giriş bölümünden başka, «siyasal bolüm», «ekonomik bolüm», ve «sosyal bölümden oluşmakta, bu bolümlerde sırasıyla şu konulara yer verilmektedir: «Siyasal bolüm: Anayasa degişiklikleri, siyasi ve genel af, kamu düzeni, milll savunma, dış politika. Ekonomik bölüra: Ekonomik ve sosyal politika, maliye, vergi ve bütçe politikası, parm, kredi ve banka politikası, dış ekonomik üişkiler, iç ve dıs tlcaret, kooperatillerle ilgili politika, sanayii politikası, tarım, orman, tabil kaynaklar, enerji, ulaştırma, haberleşme ve alt yapı hizmetleri, tapu ve kadastro işleri, çevre sorunlan ve turizm. (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) EDtLDtTUTUKLU 1 SAMK KALDl Bolu DcvLis davasının dttnkü duruşmasmda »anıklardan İbrahim Oflaz ile Mehmet Cantürk tahlive edilmişlerdir. Böylece, 5 öğretmen ile 10 öğrencinin sanık olarak yargılandıgı davaria. öğrenci Emrullah DillioSlundan başka tutuklu kalmamıştır. Mahkeme bu arada, Askert Sav cı Hâkim Binbaşı Metin Yurdabak'ın talebi üzerine, küçüklügünde menenjit hastahğı geçiren Emrullah Dillioğlu'nun da 6 haf tayı geçmemek üzere Haydarpaşa Askerî Hastanesinde müşahade altına alınmasına karar vermiştir. Duruşmada dün, Engin Salman, Nazif Dolapçı, Tülap Vec dıoğlu, Ferdi Özbay, İsmail Tuncel, Bayram Ediz, Yekta Göksu adlanndaki Bolu Lisesi mezunu öğrenciler tanık olarak dınlenmiştir. Tanıklar ifadelerinde, sanık öğretmen ve öğrencilerin Bolu DevLis adlı gizli örgüt kurduklan konusunda hiç bir bilgileri olmadığını, öğretmenleri Osman Selçuk ve diğer lerimn sınıîlarda ders dışmda konuşmalar yapmadıklannı ve snarşisıleri övmedifclerini süfflemişlerdir. Mahkeme, sanıklar ve müda, filerinin soruşturmanın genişle \ tiimesi hususundaki taleplerini j yerinde görerek duruştnayı 27 eylül gününe bırakmıştır. Sanayi Odalarına göre, fıyat artışları için alman tedbırler çözüm getırmeyecek tZMtR, (Cumhmiyet Egt Bnıosu) Sanayi Odalan Yönetim Kurulları, ülkemizin ekonomik ve sosyal yaşantısmı etkileyen konular üzerinde 3'aptıkları ortak toplantıdan sonra blr bildiri yayımlayarak istemlerini sıralamışlar ve hüküraetin bu konuda tedbir almasım istemişlerdir. Iıtanbul, AnİMra, Ege bölge«i, Adana. Bursa, Eskisehir ve Kayseri Sanayi Odaları Yönetim Kurullannın katılcfığı ortak toplantıdan sonra yayımlanan bildiride para krızi, fiyat artışları, kredı sorunlan, sanayileşme, Ortakpazar ve ham madde sorunu üzerinde durulmuş ve özetle ?öyle denilmistir: «Ülkemizdekl flyat artışlannın önlenmeci ve istikrann sağlanması İçin alınmıî d a n bazı tedbirlerin kbklü çbzüm getiremeyeceğini, fiyat istıkrarının ısJlanmasında kamuya sürekll v« ağır bir yuk teşkü eden bugünkü sübvansiyon politikası yerıne fiyat oluşumunda cta en büyük etken olan arz talep dengesinin kurulması için endüstriyel ve tarımsal üretimin arttırılmasını sağlayacak bilinçli bir tesvık politikasının uyjvılanmasma gidilmek suretiyle özel teşebbüf yatırımlannın art»ırılmisınt çalısılmssı gerekmek tedir. Devletin bütün lmkânlanyle, bugünkü ekonomik gelişmeyi yavaşlatan ve büyük bir sıkıntı çekilen demir • çelik gîbi ana ham maddeleri, ara malları ve enerji üretimini eeliştirecek bü yük yatmmları kesintisiz yapması isteğimizdir.» Ortak Pazar Bildiride sanayileşmedeki en 5nemli sorunun kredl sıkıntısı (Devamı Sa. 7. Sü. 7 de) CGP Seçim sloganlarını $ , DP de milli eğitim politikasını açıkladı ANKARA CGP'nin seçim slo ganlan belli olmuştur. CGP Genel Merkezinin açıkla masına göre, tespit edilen sloganlar şöyledir: «Huzur, güven, refah için CGP», «Dürüst devlet idaresi için CGP», «Yıkıcılara karşı inançlı ve cesur mücadele», «Yurdun her köçesinde kalkınma», «Hem anar şiyi, hem yoksullugu yenecek parti: CGP.» Genel Başkan Feyzioğlu, Cuma günü Dedeman Sinemasında parti örgütünün de katılacağı bir toplantıda. CGP'nin seçim be yannamesir.i kamuo>una açıklayacaktır. Feyzioğlu, Cumartesi giinü de, Kayseri'ye giderek seçim gezisine başlayacaktır. DAR GELİRLÎ AÎLELERÎN OKUL MASRAFLAR1NI KARŞILAMASI GÜÇLEŞİYOR • İLKOKULA BAŞLIYACAK BÎR ÇOCUK İLK AĞIZDA 440 LÎRA HARCAMAK GEREKLÎ mamen tahrip edildiği bildirilmiştir. Silâhlı Kuvvetlerin ultlmatomu, «Askeri Cuntanuı Lideri» tarafmdan okunmuş ve Başkan AUende'den, vakit geçirmeden istifa etmesi ve istenen şaıtlara uyması istenmiştir. Şilı Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri adına verildiği bildirilen ultimatomun sert bir ifade Ue kaleme alındığı görülmüş ve Silâhlı Kuvvetlerin amacının, Şili'yı Marksist boyunduruğundan kurtarmak ve ] ülkenin kurtuluşu için savaş. mak olduğu açıkianmıştır. Sıll : Silâhlı Kuvvetlerinin bu hiç bek İPnmedik çıkışı halkı olduğu kadar, Şili olaylarını yakından < izlemekte olan yabancı gözlemcileri de şaşırtmıştır, Yabancı gbzlemcıler, ultimatomun (ılç beklenmeyen bir gelişim olduğunu belirtmişlerdir. Dün verilen ültimatomda Şili güvenlik kuvvetlerinin ve bu arada polisin de askerlerle birlik olduklan belirtilmış ve verilen ultimatom Kara Kuvvetleri Komutanı General Augusto Pinochet, Hava Kuvvetleri Komutuu General Gustavo Leigh, Donari i ma Komutanı Amiral Jose Toribino ve Ulusal Polis Birlikleri Komutanı General Cesar Mendoza tarafından imzalanmıştır. Ültunatomun verilmesinden ta sa bir süre sonra ulusal radyodan Şili balkma hitaben bir ko nuşma yapan Başkan Salvador Allende, «Deniz Kuvvetlerinin bir bölümünün» ülkenin ikinci büyük kenti Valparaiso lımanını abluka altına aldıklannı bildırmis, kentin daha sonra denizciler tarafından işgal edildiğını ve hükümete karşı bir ayaklanma hareketinin başlad*ığını söylemiştir. ; Cumhurbaşkanlığı Sarayı La Moneda'nın etrafmı kalabahk, rıalk yıgınlannın çevirmesi üzerine, Başkan Allende bir balkona çıkarak olay hakkında halka' bilgi vermiş ve cBurada kalacagım ve işçilerin iktidara getirdiği hükümeti savunmaya devam edeceğim» demiştir. Silâhh Kuvvetler Komutanlarının 24 saat İçinde İstifa etmesi yolundaki ültimatomunu reddederek istifa etmeyeceğini tekrarlamıştır. «Sorumsuz unsurlann» kencfisinı istifaya çağırmış oldugunu söyleyen Allende şunlan söylemiştir: «İstifa etmeyeeegim. Bütün ulusun önünde Silâhlı Kuvvetler mensuplan olaraH vermiş oldukları sözde durma(Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) Millî Güvenlik Kurulu bugün toplanıyor; Sıkıyönetım Istanbul ve Ankara'dan kaldırılacak Şükran KETENCİ Sayın anne ve babalar! Yeni ders yılı yaklaşıyor. Öğrenim ça ğındaki çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılamak için, aile bütçenizde bir yer ayırdınız mı? Ya. pılan hesaplamalar, yalmzca gerekli ilk ihtiyaçlar için, çocuğunuz ilkokula başlıyorsa en az 440 lira, ortaokula başhyorsa 110 lira ve liseye başlıyorsa 1200 lira harcamayı zoruiüu kılıyor. Bu hesaplar, önlük veya forma, defter, kitap, ayakkabı, çanta ve ilkokul malzemelerinı kap samaktadır. Çocuğunuzun yeni palto, çamaşır ihtiyaçlan ile, öğ retmenlerin isteyecekieri yardımcı kitap ve dergiler, bzel araçlar. degişik özelükteki de£terler bu hesabm dışuıdadır. ANKARA Millî Güvenlik Kurulu, bugün Çankaya'da Cum hurbaşkanlığı Köşkünde olagan olarak toplanacaktır Cumhurbaşkanı Kahrı S Korutürk'un baskanlıgında yapılacak toplantıya Başbakan Nalm Talu. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancat Başbakan Yardımcıları Nizamettin Erkmen ve Kemal Satır, Kurul Uyesi Bakanlar Kuvvet Ko «Hayatım pahasına mutanlan ve Millî Güvenlik Genel Sekreterı katılacaktır De direneceğim» niz Kuvvetlen Komutanı OraSalvador Allende dün yaptığı ; tniral Kemal Kavacan vurt dıikinci radyo konuşmasında Şili 1 (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Değişmeyen sorunlar Milli Eğitim Bakanlığımn her yıl yayımladığı genelgelere ve yine hemen her yıl tekrarlanan vaadlere rağmen, çocuğunu okut mak isteyen ailelerın sorunlarına yıllardan beri hiçbir çözüm getirilememiştir. llkokullarda ücretsiz dağıtılan kitaplar hanç, bir ders için pek çok çeşit asıl ve yardımcı kitap bulunması, öğ retmenlerin yan dergileri de kap sayan yasaklara rağmen öğrencileri bunları almaya zorlamalan, önlük ve forma zorunluluğu yokken okullann kapris denecek türden özel kıyafetler istemelerı ve öğrencileri bunları giymeye mecbur etmeleri. her yıl bir yeni genelgeyle yasaklanmasına rağ men, kayıt bahanesi ile yardım derneklerine özellikle itibarh okullarda 1505001500 liraya kadar para yardımı için yapılan baskılar hayat pahalılığı da düşünülürse, öğrenim çağında ço(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Bu köşeden Bomba Davası sanığı Avukat Yazıcı, 3 kez Kontrgerillaya götürüldüğünü iddia etti Bomba oiayları davasının dünkü duruşmaîinda samk avukat Nuri Yazıcı'nın sorgusuna devara edilmiştir. Sanık Yazıcı sorguîuna, Selimiye'de tutuklandıktan 7 ay sonra Haydarpaşa Askerî Hastanosı Asabiye Klinığir.e götürülcîüğünü, bu hastaneden döndüktcn sonra 22 Ocak 1973de yeniden götürüidüşü KontrGerillada dayak yiyerek komaya girdiğini anlatarak başlamıştır. Bundan sonra Nümutıe Hastanesine getirilerek «Ahmet Yazı(Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) Ecevıt'm Gezisinm En Ilgmç Yanı ALTAN ÖYMEN ÎZMTR Ecevit'in son gezisine ben de kaüldım. CHP'nin yeni bavasmm en ilgi çekici yanı şu: CHP'yi tutanlar, CHP'ye para vermek için, bazan birbirleriyle itişiyorlar. Zeytinbumun'da Ecevit, AP ile CHP arasındaki farkı anlatırken $öyle dedi: «Adalet Partisi, partilere devlet yardımmı kanunlaştırmadı. Halbuki bu yardım Anayasa gereği idi. Gerekçesi de, siyasî partileri sermaye çevrelerinin, çıkar çevrelerinin para desteğine muhtaç bırakmamaktı. Adalet Partisl işini zaten çıkar çevrelerinin para desteği ile yürüttüğü için, bu devlet yardımına ihtiyaç duymuyOTdu. devlet yardımmı çıkarmadıgı gibi bir başka sey daha yaptı. Siyasî partilere özel kişilerin yapabileceği hibe miktannı 5 bin liradan 25 bin liraya çıkardı. Böylece kendisi özel kisilerden alabilcîigi kadar para alacak, CHP ise parasız kalacaktı. Dogrudur. CHP'ye kim^e 25 bin Hra vermez... Cünkü CHP. bir hamlede eiini cebine atıp 25 bin lira verebilen insanların ç'.karlarmı komyan parti değildir. CHP, AP gibi, zenginlenn partisl değildir. Ama CHP halkın partisidir. Onu halk yaşatıyor. Yasatacaklar. 25 bin liralarla değil, 5'er Uraiarla, 10'ar liralarla yasatacaktır.ı Ecevit'in bu sözleri söylediği andan itibaren, Zeytinbumundaki meydan ve yan sokaklan dolduran toplulukta bir dalgalanma oldu. Partinin «Ak günlere» adlı seçim bildirgesi on liraya. parti rozetleri 5 liraya, Eceviti'n resimleri büyüklüğüne göre, 5 liraya, 10 liraya, 20 liraya saülıyordu. Bunlan satan partili gençler topladıkian parayı koyacak cep bulamadılar. Hitemet Çetinkaya'nın dün belirttiğl gibi, Izmir'de siyast partller bakımından benzeri görülmemiş stadyum toplantısmın girişi de 10 llraydı. Ve tribünler de otrurulaeak ver kalmamıstı. 10 llrayı verenlerin bir kısmı, blr Iklnd on Urayı bildirt, btr Uçüncü on Hravı Ecevlt resmı 1çin vermpkte, birbirlerivle yans ettiler. Ve bu yanş edenlerin (Deramı Sa. 7. Sfl. 7 de> DP'nin eğitim politikası DP'nin milli eğitim politikası ile ilgili seçim oeyannamesinde yer alan ilkeler dün açıklanmıştır. Açıklamada, köylü, işçi ve dar gelirli vatandaşların çocuk larının ilkokuldan üniversiteye kadar burslar ve parasız yatılı (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) KALAMIŞ LİSESİ'NE AİT OKUL BİR MAĞAZANIN VİTRİNt... KIYAFETLERİNİ SATAN Ortaokul ve liselerin tek ders sınavı 5 Ekim'de ANKARA Orta dereceli okulların birinci ve ikinci dönemlerinin bütün sınıflarında 19721973 öğretim yılı yaz ve ! güz döneminde bir dersten ba j şarısız durumlara düşen öğrencüere tanınan sınavm tarihi belli olmuştur. Bakanhk yetkililerinin THA muhabirine yaptığı açıklamaya göre tek ders ıınavı 5 Ekim 1973 Cuma günü yapüacaktır. Millî Eğitim Bakanlığı yetkililerinın açıklamasına göre, tek ders sınavınm «EngeUi yoktur. Bu sınava giremeyen öğrencilerin mazeretleri kabul edilmey> cektir. Orta dereceli okulların yönetmeliğine göre, öğretim yılı başı ile 10 Kasım tarihleri arasında 5'apılması gereken «Engel» sınavlan bu yıla mahsus olmak üzere 24 Eylül 1973 Pazartesi günü başlayacaktır. Mazeretlert rfolayıslyle engele kalmıs öğrencilerden raporlarının bitim tarihi 5 Ekim'den sonr* olânlar ttk derı imtihanın» alınınayacmkludır. OLAYLARIN ARDîNDAKt GERÇEK İçte ve dışta lerinin ülkemiz adına düşünceleri ük bakışta sevindiricidir. Gerçekten de Başkan Dr. Giel'in söyledifi gibi 2 milyar dolar döviz rezervi olan Türkiye'nin bu alanda bir çüçlüğii yoktur. Yıllardan beri dışarıya mnhtaç halinden yakındığımız Türkiye'nin kendJne yeterli bir düzeye yükselmesi memnuniyet vericidir. Bıına karşılık Türk vctkili çevreleri, Konsorsivumun yeni efilimini onavlamadıklarını sövlemislerdir. 'i mllyarlık doviı rezervlnin gerçek kaynaji, dısanva Uırac ettiftmiz «mek rücü. dür. Bu, sürekli bir ekonomik etken değildir. Ayrıca Türkiye'nin diğer ekonomik ilişiklerinde Konsoısiyum kosullan eUdli bir ölçii sayılmaktadır. Yetkili çevrelerimizin bn konudaki kaysılarına da hak vermek gerekir. Konsorsiyumdan gelen yardımlar içerde enflasyonist etkilere yol acmadıkları için daba cecerü savılmaktadırlar. Oysa işçilerimizin yolladı^ı dövizlerin karsihîı Türk parssı olarak yurt içinde ödenditfmlen ••• (Drv>mı Sa. 7. Sü i de) nkara'ya gelerek yetkili çevrelerle konuşmalar yapan Vardım Konsorsiyumu Baş kanı Dr. Gicl'in Türkiye'ye ve30 yayınevi ve rilecek kredilerin kısıtlanması cğiliminde olduğu öğrenilmiştir. kitabevi sahibi Yartlım Konsorsiyumu yetkilileri, bu konudaki görüşlerine iki beraat etti srerekçe göstermektedirler: Biri Kuzey Afrika'dald kıtlık nedeIstanbul 3 Numaralı Sıkıyör.etim Mahkemesi, Sıkıyönetım ; niyle miişkül duruma düşen ba7i ülkeleriıt ivedi durumları. Komutanlığınm 5 numaralı bilİkinciüi, Türkiye'nin «Kendi kadirisiyle yasaklanmış kitaplsrı ratlanyla uçar hale gelebUmeyayımlamak ve satmaktan sanık olarak yargılanan 30 yayın j si.» Yardun Konsortirnnın cevr» «vi ve kltabvvi «ahibi hakkında | düa beraat kararı vermiştir. ı1 (Devamı S». 7, Sti. 3 de) A Avrupa Yatırım Bankası, verdiği kredinin faiz oranını arttırdı Avrupa Yatırım Bankası Yöne tir. Kurulunun dün Istanbul'da yapılan toplantısından sonra bir açıklama ile basına bilgi verilmiş tir. Yves Le Portz başkanlığındaki toplantı ile ilişkili olarak veri len bilgiye göre, dünya para dengesindeki dal^lanmaların etkis? ile faiz hadlerinin arttırılmasına karar verilmistir. Paizleriıı, 9 yıla kadar alınan ödünç kredilerde yüzde 7,375'den yüzde 8,125'e; 9 yıldan fazla vadeli kredilerde ise yüzde 7,75'den yüzde ft,5'e çıkarüması kararla^tı nlmıjtır.