Katalog

CUMHURİYET 5 Ağustos 1973 Alaca Karanhkta*. AYSEL ALPSAL 20 Bu vastan sonra ask hikâvesl bekhvorsan, hava alırsın Bursaya dUgüne gitmistim. Vı'maz da o diiğüne geldi Raslanuya bak îkimız de ullardır aynı sokakta oturaiım d* Bursada karşılaşalun. Olacakmış. Adamın benı beğeneceğı tutmuş. urda ıkı üç gıin bırlıkte olduk Ev sahıplerınüz gezdırdı. Bundan nn' Yoksa oiun ded'ğı gıbı ruhumu ve kafamı mı beğendı Bılmıyorum Ama herhalde bu suratm befenılecek bir yanı jok Abla her zaman bojle Konuşursımuı. Çırkın değılsınız Guzel gozlerııuz var Sonrs övgüyü birak da aruetayım. B«n nmsıl oldufumu bilınm llttln hayır dedım Israr eaınc« düşündüm Madem beni beğennls, ben de onu beienmiştim Daha ne dusunuyorsun, dedım ts'e bu kadar! Çok sevindim Annem de sevinecek;. Teyze merak etmezse blre gideUm Etmez' Onu altştırdım Anacıgım, bak korlt yaşına geldim, dedim Beni kinrse kaçırrnaya kalkmaz Hoş yırmisinde ae kaçırmaya kalkan olmadı ya' Hlç tasaîanma1 Namusumu aslarUar gibı korurum Zaten ol sebcpten evde kaldım. Böylece anlaşük:. Birbırtmizı merak etmıyoruz îyi de yapıyonız Seninkiler yine beş dakıka gecıkınce pencerelerde karargâh kuruyorlar mı' Batı cephesmde jeni bır şey jok! Sen boyla uysal durdukça yenı hıç bir şey olamaz Biraz sıkı basacaksm Yalnız annene babana değll herkese karşı sıkı duracaksm. Uysal davrandıkça insandan çok çey lsterler. Kişilfjinl bltirirler. Acımssıj! bir dtlnyada yajıyoruz. Bunu unutma. Şimdi soıa kojoılabllırız, Bakalım Hala Hanım ne yemekler yaproış. Bilirsin. TesçilU oburlardarumdır Gdlüştüler. Fatma gerçeklerln Ustündeki örtüyü blrdenblra çekıvenrdi Ortada panldajan yalın serçek, çogunluk herkesl gUldUrUrdü. Hele ku surları patır patır döktllüverenler En çok orüar guletdı, Örtuju yemden ortmek ıçın . O gece de «gulaftek», yemek masasınm üstünde ordan orava zıplayan pembe tenıs topuydu. Katı kuraUaıla luskivraK bağlanmı» Memduh Beyın onunde btla btr iltl keı tıplad: pembe top. •Memduh Amcs bu kadar k»tı, bu kadar rutucu olmasa Olmas» Hep olmasalarla geçıyor ömrumuz» dıye düjunuyordu Fatma. Babasuun ölumunde ya$lı adarmn yaptıklar.m unutamazdı O sıralar yırmı yaşında bır oftrencıydi. Memduh Bey olmasaydı ana kız bu koskoca şehırde ne yaparlardı? ölüyu bile kal. dıramazlardı Yaşü adamm sert çizgıli yüzüne sevgı>Ie baktı. Onun durustlugu, yardımaeverlıgi yanında bu kattlığa katlanmâk gereleyordu Yemekten sonra Memduh Bev odasına çekaldi Kahvesıni ıçerken Hammer tarihl okunıık tek zevkıydı Masayı toplayıp sakma geçerlerken Ayşe Hanım Çlğdem'e döndü Yumuşak yüzü, bu gulumsej ışle büsbUtUn aydınlanmıştı Çifdemdğım yeni diktırdığın elbisenl giysene Ablan gorsun Bakalım begenecek mi? Anne1 Nerden aklına gelir boyle şeyler. Gıy! Gıy! Göreüm. A>şe Halam gormcmi Istedıjfne göre, gorülmeğe degerdir Oturalım da onumazde dolıj Kendimizi defllede «»• nalım. B*n raten yemekten »onr» defıle ıe>retmege bayılınm < Hadi nazlanma bakalım. Pekâlâ' ÇİJdem odısına giderken hırsia başını Iki yana talladı Su rahat kılığı çıkarıp da giyınmenin aırası mı; dı sanki? Ama odada glyınmeve başlavınca bu ovun hojuna glttl Saçinı ozenle taradı Boyandı Salona gırerken kapının zlll çahnınea yuzünü burujturdu. Tuh bel DeflleM ağız tadıyla «eyredemiyecegız dıve guldu Fatma. ÇİJdem kapnı a;sana kızım Ben ml gldeyım0 Çlğdem, Fttma'rıın kahkahalirını arkasınrfın surukle\erek kapıva kojtu. Açtl. Babasının eski arkadaçlanndan, Emekll Valı Arif Bev'ın ejı Melâhat Hanım, irl govdesıni guçlükle 1çerı soktu. Çıüdem'ın yanaklarına 58pırtılı, ulak bir opucuk kondurdu Kocasına dondu. Arit suna bak! Ne guzel kızl înıan bakmava k;>amıyor. Maşallah maşallah1 Bu tur ovguler Çığdem'ln »ırtında dolaıtınlan dıkenll tel'.erdi. Yuzunu burusturmamak içın çaba harcadı. Melthat Hanımın arkasından gıren tamma*|ı yabancı kadınla ıki erkege gulumseme\e çsUjtı. Mellhat Hanım. yanlarına gelen A> ş* Hnnıma larıhp optukten l o a n yabancı hanımla beyleri tanıttı. ...Ayşecığım tam çıkıyorduk Nedime Hanımlar gelmesınler mı? llli gldin, bız encel olmayalım. Yabancı degiliz dedüer. Ben de 6vleyse siz de gelln, onlar da yabancı değıller dedim. Nedime Hanım, kocası Kasım Bey, oğlu Kerim Bey. Cok memnun olduk elendım. iyi yaptınız. Tabil yabancı yer rfegll.. Devamı var) LOZAN'A DOĞRU Yazan: Bllal N. ŞİMŞİR "TürkYunan savaşı tragedyanın son perdesi olmalıdır,, Bu arada, TUrkiye Başdelegesı tsmet Pasa, sessizce salona girıp ön iirada yerirü alnustı. Dal gıbi Lord Curzon'a kıyasla kısa boylu sayılan 38 yaşındakı bu GeneraJ, Lozan'a. başa gureşmek Uzere gelmiştı. Gerekınce, «Yedi DUvel»e gögüs germek azmındeydı Daha ıkı ay kadar once Garp Cephesı Kumanrianı>ken, çumelerının tozujle ılk defa Mudanya da dıplomatık sahnede gorunmuştu Bır haltadan beri de Avrupa basmımn en aktüel sımasıy dı Bır ga«etenın yazdığına gore, Lozan a geiince astragan kalpağını çıkarmış, îngllız malı bir melon şapka satın alıp gıymıştl Paris'te, melon sapkayla g o runmUştü. Şapka ister Ingıliz, ister Amerlkan malı oUun, o gün lerde diplomatlık sembolUydü. Ve mademkı Lord Curzon'lar melon şapka giyiyorlardı, onun da bir melon şapkası olacaktı. Pasa için. esitlik, eşitllkti Son gunlerde Avrupa gazetelerl Paşa nin çeşlt çeşlt fotoğraflannı yajimlamı?lar, dıllen dondügü kadar aa onu okuvueulanna tanıtmağa çalışmışlardı. Bır îngıllı dergisı. Instliz okuvucuların anlayabılecekleri bıçımde, Ismet Paja" yı çbyle tanıttı: «On mısli genış bir Ingiltere tasa\\ur ediniz Güney illerlnln muratfer Alnanlar taraiından isgal edıldıgiru dusu nanuz \e LondraSn lstanbul'a benzetınu. OrduUrımızm kalıntıları, Robertson'un yonetımmde Edınburg'a çekıl mıştır Başka taraflarda prob lemlerı olan Almanlar, gıdıp o kuzey bolgelerın ışgahnı A•\usturjahlara telkın ederler ve A\ usturvalılar ışgal içın bır ordu hazırlarlar Ingılızler dırenışe karar \enrler ve dırenış tabıi Robertson'un ve onun jamndakı ordu ve kadro kalıntılannm etrafında krıstalleMr A^oısturyalılar ılerler ve Inçılız Mılhyetçi ordulan tarafından ezılıp Manş deni7ine ve Kuze>' denıze dokulurler Robertson bır fMusta'a) Kemal \e onun en on saftakı generah de b r Ismet (Paşa) olıır. «tsmet (Ptsa), temkinll ve rinftkırli bir siyasl generaldır Polttıkadan anlar, ama politılcava pek fazla savgı beslemez Yerinde konuşmayla dınleyicllerini ıkna etmesini bılır ve sonra askerlık tçsudü sünün emrettıgi sekılde hareket eder Asker RorürüşU vok tur. Kııa. metln, enerjik . Sivıl elbıselenvle tipik bir lzmırli TUrk tuecan aribi gorünür «Bazan haraıetle durmadnn konujur, bazan da seasiz düsunceye dalar. Sınirlıdır ama bulldog direTiis sınıri vardır. Fevkallde bır mvidafaa savaş çısıdır ve hiç kimse onun ne zaman yenıldığıni bleme? u Lozan arıfesınde tsmet Pa?a'nın Avrupa da büyuk prestıji olduğu çesitlı sazetelerde açıkça Btirülmekteydi. Sırf Türklye Haricıy Vekılı ve Bajdelegesı sılatı bıle o gunlerde büvuk ıtıbar görmeğe ve*ebılırdi Buna Ismet Paşa'nın Jcendi vasıflan da eklenıvordu Türkiye'ye sempmtı besleyen gareteler vardı. Turkıye'nm alevhmde yazı vazan gazetelenn bile, Türkiye'ye saygı duydukları görülüyordu. Aleyhtekı yazilar, hak r gormekten dolayı değil, kaysıdan, korkudan ılen gelıvordu Turkıye, «Düvel ı Muazzama» va kafa tutabılmış ılk ^e tek ülkeydı Bırıncı Dunya Savaşının butun mağlupları, muttefıklerın ıradelerıne boyun eğdıklei halde, Türkıje, Muttefıklere btfinyla meydan okujabılmışti Şımdi Türkive dekı butun Batı çıkarlan uzerınden sunger geçılecegı Avrupa nın başlıca kavgılanndan bırıydı Bu nedenle Turkıye'ye karşı donmuş gazeteler as değıldı Ama bunlar bile sayrılarını gizleyemıyorlardı Daha Cum hurıyetm ılânına bır yillık zaman olduğu halde, yeru Tıirkıye'den Mootbenoo Gazınofundaki Losan Koaferanfinın Eomurge valisl ılhnlyetıyle vönetmek istemlştl. Mustafa Kemal'in zaferl Uzerine, Mr. Lloyd George kabineu devrıldlgi zaman, Lord Curzor, yine DışişleTI Bakanı olarak ayakta kılmı^tı «Eton Kolejınde Mudur ol•aydı daha yararlı olurdu» dedlklen Lord Curzon, Konferansları da ideta bır kolej müduru glbı yonetme ve obur delegelere okul çocukları tnuameleıl etme egilımlndeyd». Insıtçıydı. Kendi tezıne karsı çıkıldıjı zaman eurul gurul konusur, lcarsııındakileri âdeta yerle bır etmek isterrfl, Nuh deyıp pevgamber deme\tn tıpten bir Îngllız arııtokrats\ dı. Imparatorluk tarıh anU>ışı ılıklerıne kıdar işl«mi»ti. A\nı zamarda Lord Curzon, «lngıltfre'nin ebedi dostu ve e< l beKf"i8tı imint' ybk, Aedi çıkarlan vardır» loıunü de benımsemiş ve yeri geldıkce uvgulayabılen bir kimsıydi. Irgılu çıkarlan sağlama btglanınea, en yakın muttefıklerıne bıle dırsek çevirebtllrdi. Lozan'a gelrfigl zaman 83 ya;mdaydl. Lord Cur?on'la M. Poincare* ntn de aalona girislyle Lozan Konferansının başlıca ıımaları toplanmıs oldu BCtGn delegeler oradaydı. Lozan ve Cenevre iierl gelenleri, unlverslte Uyeleri ve gazetecilerle talon dolmuıtu. Saat 15 30'du. Bir dakika kadar tonra ttvlçre Cumhurba«kanı M. Haab salona geldt. Salondakiltr toptan a\ağa kalktılar. Cumhurbaıkanı, masanın başına geçti, alçak ^esl*. ağır agır Fransızca açış konuımifinı yaptı. Uysalca, babaca konuştu Delegelere hoşgcldlnız dedıkten sonra, barış açüij toreni. yapmalannı düedl. «Turk • Yunan savad • tragedyanun toa perdesi olsun» dedL bojltrını, küısede vaas venr gıbl bıtırdl: «Bırkaç hatta sonra Noel yortulannı lcuUayacagız. Yüregtmın derinlıklerınden dılenm U n çaUşmalarınız saye^ınde, $u bu» yuk «oı, o mutlu gunde gtrçtkleşmı» olsun: 'Dunyaya barıs ve butun iyi nıyetlı ınsanlara esenllklerl"» dedl ve bol bol alknlanrfı Ondan sonra, «Unde melon ?apkası ve ınce bastonuyle Lord Curzon, lddıatuca İlarledl vi centilmence kısa bır nutuk soy* ledı Başkana te«ekkur etti. t>> vıçre'yı ovdu. «Savgşın anılarını unutmak .. barış yapmak... t J ÇR toplanmıı bulunuyoruz» dedl. İlk defa tarafsıı bir ulkede top» lanıldıjını btlırtü. «Elitniıd'tn geleni esirgem«yeee|izı diye te> mınat verdi, Bu lngilız •rlstokratt, feirçolc bakımdan tımct Pata'nın zıddıy dı. Paja'ya kıyasla cok uzun bey luydu. Halktan va ordudan etlmiıtı. Lord olarak dogmus, Lord olarak eğıtım gormuştu. Ve ug yıl sonra Lord olarak ölecekti. Vlctorıa devrı arlstokrat yöneuci ler sımfının tiplk omeil ve SCB kalınüUnndan biriydl. «Uzerinde guneş batmayan» Brıtanya İmp* ratorlufunun hatmflti tçlnde yeğurulmustu O çaçın ber lord ço cugu gıbı e da önce cedltrimn malı.vanesinde egıtılmiıtl. Koleje gıttıği zaman «yan yınya yetu mi(> sayüıyardu. Ünlü Eton v« Balliol kolejlerinden de gectücten senra. ariıtokrat aütırnlnia bır parçası sayılan Brlunya tmpa (Devasn T. MALKOCOĞLU yazan veçizenrAyhan 6AŞOGLU BEYAZ İLÂHE rtrnif, Amerikan • varl kesllml» iiymh bıyıklı olan TUrlc ordulan Baskumandanı zaril yüz«Curnhurtyetlerin en yenisi» dly» lüdür. Bakışlan parlak ve anlam bmhaeden gazeteler de vardı. Lo hdır. Siyah ve iyi giyinmistir, zan Konleransına Türkıye, adeta dtizgUn Fransızca konujmaktabütün Avrupa ıle hesaplasmak dır.» Le Journal gaıeteslnden uzere gelıyordu Bu ulkenm Baş Saınt • Brıce, otekı meslekdaşının delegesı elbette dıtotatlerı uzerın soyledıklerını tamamladı; «Kara de toplayacaktı. irı, derin ve gerçekten zekâ fı? Aynca îsmet Pasa'mn, Inönü kıran gozler.. Duvması agır, ko Saiaşları galıbı, Buyuk Taarruz nuşması vavas, ama dUzgUndür. da Batı Cepiıesı Kumandanı ol Sozlerı daıma tartılmıs dusuncedugu ivı bıhnıvordu Kendıslne lerı ıfade eder» Başka bır PaMustafa Keraal :n «sag kolu» \e ns gazetesı, Ismet Pa»a'yı, «Son Turk Ordulan Başkumandanı de vıldınm zafenn mimarlanndan nıyordu Lozan a geldığı gunıer bırı. (Mustafa) Kemal'ln sağ de, La Trıbune de Geneve gazekolu.. Tam meslekten jetısmış tesı, «Buyuk Bır Şet • Ismet Pa bır dıplomat gonlnüjunde.. înatsa» baflıkh avrı bır makale ve çı » dı\e tanıttıktan sonra sozü Paşa nm bır resmını yayınlamış, nü so>le dugumluj ordu, «Boyleonun Kurtulus Savasmda oynadı smı kozlar olduktan sonra Ttil* & rolü sayıp dttkmustu. «Gan davasuun Lozan'da sıddetle |aMpstaia Kemal Pasa'nm ^yrılmaz vol arkadasıdır», «sıhsında vunulacağından emın olunabıfirj" Yenı Turkıye'nm nuıunu canlan20 Kasım gtinü saat 15 sulann dınr», «demokratlk Iıkırll . Al da Loran'ın Montbenon gazınoçak gönüllü înançlı Temkltjsunda konferanur açılışjm bekle lı»dır diyordu (84) ven tsmet Paia, Türk davas'.nı Yabancı gazetecıler, ilk defa savunmak İçin cradaydı ve biAvrupa dıploması sahneunde go raz sonra ilk çıkışı japnaaga harunen Ismet Paşa'yı «ke?fetmek» zardı içın adeta şerı^a çıkmış gıbıydıSalon hemen hemen dolmuştu ler. Lozan'a gelır gelmez kendıSon olarak Fransa Başbakanı M. sıyle ılk mulâkatı yapan M. Tony Pomcare" ile tngiltere Djşlşleri Roche, Paşa.vı şoyle gormuştu Bakanı lıord Curzon salona glr«Ismet Paşa kırkında bır ınsan, dıler. M. Polncare, konferansın orta, fıdan bojlu. Bakaşlan can açılışından sonra Paris'e dönelı ve okşa ıcı . Tamarnen obje* cektı Mdttefık «traykaifsuu 5Üt f olarak, açık kalpü olduğu m rukleyen Lora Curzon ise, kontibaı verivor, Lozan'a kumachk feransa htikmetmek düıUneealyve hıle ıçm gelmısse pek şaşa le Lozan'da kalacaktı rım» L'Oeuvre gasetesınden M. 1919'da Mr Lloyd George'un Henri Sımonı'nm gorduğu Iskabınesme Dışıslerı Bakanı olamet Paşa ıse bıraz degışıktı «Kısa rak gırdığı gunden ben de, Turbo>lu, esmer, saçı yan yarıja kıkıje pohtıkasını «elı sopalı» bır DIŞI BOND SEN/INOEN OU OlDU fiANA NE j ŞOLUK * TİFFANY JONES CA BASTIaiLAN p COLB KALYONUUUt* GARTH