Katalog

CUMHURÎYET 14 Ağustos 1973 l.uv/AV 4 Alaca Karanlıkta.. AYSEL Dfl$flncelertn1n yerdlfl rshAtlıkla çahşmaya koyuldu. îsînl çabucak tamamladı KaEctı. Pencerenin önüne gitti. Cadde gorünüyordu. Tasıtlar.. însanlar Yolda otomobüler uçarcasma gidip gehyordu îçine hürün çokmüstü. Si5 gıbi Eaşıra cama dayadı. Hey' Ne düsunüyorsun bakayun? Çiğdern hızla ddndü Gundüzdü Yakışıkl!! Aydınhk' Yttregı coskunlukla çagıldadı. Hiç düşünmeden kollarmı boynuna do'adı. Sonra hemen çekıldi. Odacımn ^çeri glrebılecefi aklına gelmıstı Ho? geldın Odamı beğendın mı? Gunduz kızı kendıne çekerek optu Kollannı omuzuna doladı Odaya soyle bır baktı. Sen olduktan sonra her yer gureldlr Bu mu masan'* Amma fıyakalıymıf. Adı da yazılı. Bak ten' Çığdem, masasının başına geçip oturan, çekmelerı kariîtıran Gur.duze bakarak gulumsedı. «Boyle jaramaz çocuklar gıbı davrandığında onu sevıyonım. Ama kasılıp da uruz lâilar etmiyor mu1 Hof» dıje duşundu. Yan'ma gel sana haber.mı gostereylm Çığdem onune uzatılan dergıjı aldı Açık sayfsda Gunduz'un çalıştığı orkestrayla kısa bır röportaj vardı Yuvarlaklar ıçınde fotoğrafîannı basmıslardı Bır de orkestra çahşırken çekılen bır fotograf Gunduzden de üç dort cumle üe scz edj yorlardı. Çok sevındun dedı, kız î'erde renırtî» ilgill daha uznn \azılar okumayı dderım Olacak. Gorecetum. Kapakta resm'm çıkacak. Benım ârkadaşım olmaktan gurur duyacaknn. Sımdı de duvuyonım. «Yalan sovluyorum. Gurur falan duyduğum vok Ne duyduğumu da bılmi>orum. Bır denız gi bıyım Durmadan dalgalanıyorum. l»ın kotusu ruzgirın ne jonden eseeeğını bıle bılmıyorum.» Ç.ğdem sarılarak kendısını op«n Gunduz» yaı landı Mutluvdu. Dun neredejdım bıiıyor musun' Dufunm*. Hiç akl na gelmez Ze>tınburnuna gıttun. Ne ı;ın var oralarda' Geçen gunku gazeteleri okudun mu' Ben gazetenın bır spor sayfasını okurum. Bır de muzıkten soz edılı>orsa onu Gerısı beni ilgilerdırtnez Nevmıj okumam gereken* Emırgân parkındakı olayı haürladın mı? Oradakı çoeuğun resrm vardı gazetelerde Kazık kadar henfe çocuk deyıp durma, diye Gunduz ofkeyle doğruldu. Ne yapmış1' Zavallıcık' Yıne bır kavgaja katılmı? B'r adamın o'durulmesıne engel olmus ama bu arada ıkı kıjoı de jaraladığı ıçın cezae\ınde. ANADOLU KALELERİ Yazan: Cemil SÖNMEZ ALPSAL28 Ya! Vah za\alh Bu kadar acıdığına göre eezaevıne gıdeydın Teseilı ederdın çocukcağın. Gıtüm zaten. |S Doğru mu soyluyorsun* dlyen Gunduı, C dem'ın kolunu jakalamıştı. lyica oynattın gal Ne ı»ın var cezaevınde? Akl an iyıce başımd» tnaan her «dıgınııı bedelını odemelıdır. Demek bedel odemeye gıt»ın Ayy1 »imdi çıkaracağım Oğlana âjık oldum da onun ıçın p«finden cezaevlerıne koştum demı>orsun da. Aşık mı oldum'' dıyen, Çığdemm gozleri kocaman kocaman açılmıştı. Saşkındı. Ben mı* dıje, tekrarladı. Bu kadar fazla .. Bu konuda konuşmak ıstemıyorum dıye ÇiJdem'ın sozunu kestı Açıklama vapmak zorunda değılsm tkımız de ozguruz. îstedıgımızi yapsrız. O kadar. îkısı de sessızce arkalarma yaslandılar. • Şımdı çıkıp gıtmelıvım. Hem de arkama bakmadan. Ama bılıjorum. kapıy» varmadan yaptığıma pışman olacagım. Korkuyorum. Aeı çekmekt«n korku\orum • Gunduz arada blr Ik! kelım* konufarak Çlgdemı Kadıko\t dek goturdu. îkı>e katlavıp bırakmıştı GündOz kıa. Ikl buklum yuruvorum sannordu. Bırden doğruldu. Bır ışık duşmujıu yureğıne. «Kıskançhğından yaptı bunu Yanımda ta| gi bı oturusu bundar.dı. Kıskanıyor. Demek kı beni sevı>or Bunu nasıl duşunmedım » Butun vucudunu içınde alan coşktın bir mutluluğun ortasında ça^km duruvordu Bağırmak, şarkılar sovlemek ıstıyordu Yureğınden bmleree kol uzanıvordu Seigı mutluluk dolu Çıçekler yağı^ordu gokten. Her yer ışık ve çıçek doluydu Gulumsıjerek dolmuşa dogru jurumeye başla di Demınkı ışık gıbı bırden bıre bır karanlık taj duştu yuregıne. Bu sevınç ve mutluluk utanç verıcı değıl mıjdı7 Gunduzun kendi'im sevdığınl duşunmenjn bıle bojlesıne bır mutluluk, coşkunluk vermesı lezılce değü mıydı? tnstfiın' tnutıulugunun bır başkasına bağlartması acı değıl mtydi'' Bu mutluluk se\dıgı bır ınsandan gelmış bıle olsa Çığdem, başı onunde hala yamnda «ürükledıfı mutluluğa utançla, ama yıne de glzleyemedlfl bır sevınçle bakıp yuruyerek dolmuş duragma gıtti. V Telefonun gozleri lki keneydi. Çığdem'in ensesıne yapışmışlardı Ne yana baksa telefonu ve sessızliğını gorüjordu Odanın öoşluğuna kapkara yapışmışu. Içıni çekti Arkasına yaslandı. (De\amı Sinop kalesinin mazgallarından şimdi mahkumlar Karadeniz'i gözlüyorlar Sinop Kaleti •• Karadenlı kucak kucaga. Karadenlz'de Sinop kryılanndakı Smop Kalesinin duvarlarının dıbınde dalgalanan denız değıl >alnız. Sınop'un her çağda 6nemıni vıtırmeyen Sinop Kalesinin ov kulere, tarıhe karışan geçmışı ae dalgalanır, çağlar bovu. Doğal gemi barınak veri Sinop. Geçmışn ılk çağlarmdan bu jana Karadenıza açılanlar, Sinop a ujtramışlar ılkın. öteden beri Sinop \oresıni çekmış kışıoğullartnın B.rçok uluslar konup goçmuş bu topraklardan da Onlar dan kalan tarıh'=el anıtlarıyle, anıları olmu? onlan jaşatan. Sinop Kalesı de; yüzvıllariD ardından gunümüze (Mc f«J«n tarihsel yapıtTardan " t Sinop Kalesı Isa'dan önce 72 yılında Mıthrdates tarafından vaptırılm:^ Zatıanla TürV'grtn ehne geçen kale, Turklenn *jıce yaratıcılıklanyle onarılmıj, d&ha da saglamla$tırılmı$. Kale duvar lan Türklere değgın vazıtlarla dolu Yazrlann hepsi bir ba?ka anlamlı. Omeğın Unu dort bır jana >aMİan Kejkavus'un başarı.an S'nop Kalesinin bır vazv tuıda şo\le anlatıhr «BuyuK ve jenıcı Sultan, ulu Su'tjmlar Sultanı, kullarının efendısı, ciunjanın ve dınin onun. musluman.ıgın ^e müsIUmanlarn temel dıreğı, Tann tanıma an, Tanrna ıranma>anların oldurücüsu, melıklenn ve ıultanlarm ovunucusu dunjanın \9 Tann kullarının koruyucu«u, den >den ve karadan Anadolu, Şam, Ermenıstan ulkelerınjı sul tanı, fatıhler babası, ınsmmıslarır emlrı olan halıfenuı Ulağı «ultanlıgın devamı süresınce Tann sj'tanl'k bajraklarını ve de'. letır.m duzenını ülkelere • a \\ası Keıhusrev oglu Keykftvus'un bu ışler 612 Hıcr! vılında kurrandan Husrev Yusuf tarafındaT \aptınldı Smop Kalesinin vapımcısı Anadolu da kale yapma<cla un yapan Halsplı Ebu Ah'dir Alanv» Kalc>=i' Ie Kız Kale^ini yapan kiçı Iç Kaledeki \a71tta, Alanya Kale«i\le Sinop Kalesinin önemı behrtılır A^nca yıne ya7it'a ^avas jrünlennde kaleye sığınılması salık verılır, Smop Kalesinin sp\erfk kuşaklara anı o'arak ka'maM d legmde bulunulur Snop Kalest Sjıopu korudug"i cıbı Ee*nı \apim jeruıl ae knnırdu Denızcıhıcte o vıllarda PıroD Kalesinin onemı büyuktu. Sinop taki gemı \apım yerı, Alan\a dak1 eenı sap'm yerının benzen Selçuklu Sultanı Alâettın Keykubat, Alan\a gemi vapım • ennı \ayırdıktan sonra bunun bır benzerım de Sinop a vantırmıştı Amacı Akdenızde oldugu Ribı Karadenzde de Ustunlujunu sağlamaktı Akdemz'e Alaria Kalesıyle Karadeniz'e Sırrp Kalesr le egemen olmus'u Bu \uzden Alâet^n Keikubat'a «tki denlzın sultanı» denılmı^ır O vıl'ar her ıki kaledekı gemi vapım \erlerındeKi zamanin en puç'u deniz sa% aş araçları bulunurdu Kalede dornüz topla ıkı bın kale kormucu er bulunurdu. Smor Kalesı o vıllar Karaden ''jn ele geç ılmesı guç ka Îlermdpndı Ürlu Bılım adamlarmdan KStıp Çelebı. gunumuze dek gclen bır eserınd» Osmanlılarm denızcıl gınden. Smop Kalesinin demzcılıS nden, Smop Kalesmın denızcılıktekı onemmden, gtl^el gorunjmunden yana sö» eder, uzun uzjn S nop Kalesı. Osmanlılar devm d e ^urgun yerıvdı. Siyasal suclular Istanbu! dan buraya sü ru urdıi O gunlerden bugüile ha p >hane«;nle de un T,apmı?tır Sı nop Kalesı Kalenın burçlann da kale\ı çoze'levenlenn yerıne, vareılaHnda KHukumlulilk» olanlar onlpnnde u?avıp gıden denı zı pozetlerler bugun Kisılenn soluklan denizın uSulro?"na ta rısır Sevran m n de' ısiyle «Biı arııp kale, Sinop Kalesi» «ömrfiııtfln defttftn Hâkipaye \iizun surdum. Bır acayıp kale gordum, Burcu baru beden ağlar» Sinop Kalesı nm Tuıkler elme geçmesının oykusü da Turklerın boş yere kan dokmek istemediklcrıni ansıtır, kişıojullann». Derler kı Selçuklu Sultanı Keykavus SiTas ellerindevken bır haber ulaşır, «Smop Be\ı Aleksı sınır bovlarındakı Türklere acı çektınyor. Hiç yere kasıp kavuruyor yöreyı Tez buna bır vol buluna» Haber Sultanlar Sultanı KejkaMisu öfkelendırır. Sinop JCalesı1 almavı amaçlar. Ne var kı kale dayantkh kaleterden, JJo» yere kan dokülmesmi de ıstemez. öncü güçler salınır, kalenın kara :1e olan bagmtısmuı kesmesi tasarlanır Bu arada öncü güçlenn ava çıkan Aleksı'yi jakaladıklan haberı gelır Tutsak Sinop Bcyı Aleksı ıle bırlık'e Smop Kalesının önüne gelınir Kaleja şu haber ıleti'ır «Aleksı tutsağımızdır Boş jere kan dökmevi ıstemıvoruz: Dırenrneyın kalenın kapılarını açın» Kaleden gelen haberde Aleksı'n'n yerıne oğuı arının basa geçecekleıını, kalen n teshm edîlmıve"eğı b''aırıhr Bu kez A'el'sı bır clneğa bağlanara'c kalenın kapısma sarkıtılır Ka *• dekıler bunu gorurler Aleksı ıse durmadan bağırır. «Dırenmejın, bovun egmezs"nu beni oldürecekler Kımm :çın «aklıyorsunuz kale>1» Az sonrs Ka'eden gelen haberde teshm o acakları bel4rtntyordu. Ancak kendıler ne dokunulmaması dılegtnde Dulunuyorlardı Boş yere kan dökMİmesmı ıstemıyen Selçuklu Sultanı dıleklerını kabul ettı Kalenın anahtarları da boylece Keyka\us un ehne geçtı 1214 jılınıa 4 Kasım günü şenlıklerle Türk'er Smop Kalesme gırerken eskı Sınop Kalesinin beyı Aleksi de şu anlaşmayı ımzalıyordu «Ben bır Aleksıjım. Sultan baia canımı bağışlar, Sinop un dışında bu bolgede oturacak kadar bana bır jer verır, benım ve çocuilarıının canını bağışıarsa her yıl onbm altın, beşbın at, ıki bın sığır, ıkı bın koyun, elh ytık degerlı hedıyeler sunmayı, benden yardım ıstenıldıgı zaman emrıne asker gondermeyi kabul ederım » O gun bu gundür Sinop Kalesmde Turk bayrağı dalgalanır, olanca ozgurluguyle... •Çırpuurdın Karadenız, Bakıp Turk'un bayrağina» mıştı. Kastamonu Kalesi de artık Turk'lenn egemenlıgi altına gırmıstı. Kastamonu Kalesi, Bizanshlar tarafından yapılmıs bir kale. Ortaçagda kent kale duvarlanyla çepe çevre sarüıvdı. Topragın yapısına uygun olarak yapılmıs kale. onbeş burçla bırhkte kulplerleda bekıştırtlmış. Iç kaledeki geçıtlerden sonra ortada bulunan duzlukte su bınktirmeve yanvai jerler, vıyeoek depolama yerleri de \armış. Orta çağı gunumuze bağlıvan Kastamonu kalesinin japısmda Turk mımarlıgının ozellıkleri bulunur. Türk'lenn ken dılerıne özgü ıncelıklenyle. Kastamonu Kalesi Bızanslılar» dan sonra Selçuklulann, Candarogullannın elıne geçtığınde onarılmış, geruşletılmıs. Baştan başa. Osmanhlann eline geçtığınde de kalede yuz yıl surejle koruyucu bulundurulmus. Sonra da kendi hahne bırakılmış kale Bunca japılıp yıkılmalardan, yıkılıp yapılmalardan sonra. Kendi yaşamını kendi sürdürsün diye. Doğanın, kişılerin yüacı saldınlanna karsm öbur Anadolu Kaleleri gıbi. Kastamonu kalesi de bırçok olay lara tanıklık etmis. Kaleye değgin türlü öykıiler, eîsaneler soylenır. Yüzyıllann otesınden. Efsanelerden teki, g&nül işıyle Turklenn elıne geçişıni anlattığı gıbl kentin adının da çıkısmı anlatır. Der ler kiKastamonu Kalesi Ttlrklerln eline geçmeden o yıllarda blr Türk kumandanı •rleriyle kaleyi kuşatır. Ne var M, oldukça saglam olarak yapılan kalenın aiınması tum çabalara karşın gerçek leşmemış. Gunler ajlan kovalamış ama kalede alınmamış. Kaleyı alma olanağını bulamamıs Türk Kumandanı, artık gıtmeye, geri donmeje karar vermış. Yol hazırlıklanna koyulmuş. Hazırlüc ların yapüdığı bır gecede yaşlı bır kadın gelmıs Tıirk Kumanda nının çadırına beklenmeven bu konuk şasırtmıs kumandanı. Merakla ne ıstedığım sordugunda al dıgı ce\ ap oaha da saşırtmış onu. Kadın çoşku ıçınde demış ki: «Yıgıaım, ben kale beyının kıa Monı nın dadısıyım. Onu ben bü yuttum Bu jaşa dek. Kalenın burcundan sızı ılk gordugunde bir hoş oldu. Kız duramıyor dur duğu yerde Sıze tutkun. Ajlardır sızı gozler, ha geldı ha gelecek dıye. Şu gunlerde de gerı dö neceğın:z anlaşüıjor. Beni sıze Eonderdi Monı. «Tea \ar» dedı. Şurlar da kalenin anahtarları, Tez kapüan açtır, gırm kaleye. Moni sıze kavuşmanın özlemi ıçın de. Sızi beklıyor » Artık durur mu kumandan. Kuşanıp gıysılenni, sılâhlarını saldırmışlar, kalsye. Tum kapılar açümış, ardına dek. Turkler, onlermda kumandanlarıj la gırmışler kale\e. Imkânsızlıklar ıçınde kalan kale beyi. anlamış kızımn kendısıne yaptığı oyunu. Kale anahtarlarının Turk beyıre verıldl ğmi. Gucune gıtmıs kızmın bu davranışı. Olanca öfkesıyle kıa (Devamı 7. Sayfada) Kastamonu Kalesi Ilgaz Anadolu'nun yuce bır dağı SIK. giir ormanlarla kaplı. IIgaz dagır.ın Kuzey yamaçlanndan ınerek Kjzılırmak'ın kollarından Gokırmak'a bır dere karışır. Karaçomak deresıdır bu. Bu derenın ıkı yakasındakı yeşıllıkler iiindeki kent Kastamonu. Kentten JTIZ on metre yukseklık teki tepe Uzenndeki kale de; K u t&monu kalesidır. 1071 yılmda Malazgirt Savaşın dan sonra Türklere Anadolu'nun kapısı açıldıgında Kastamonu Kalesinin kapısı da Türklera açıl MALKOÇOĞLU yazan veçizen.Ayhan BAŞOĞLU &EYAZ ILÂHE DIŞI BOND TİFFANY JONES GARTH