Katalog

Çağdaş Türk Edebıyatı Yüzyılın başından Bünümüze katfar: Dönemler, Tazarlar, Eserler, Sorunlar. GERÇEK ZAIlNEVtnin 100 Soruda dizisinin 38. kitabı; RAUF MUTLUAY'ın son eseri. 528 layfa 30 lira. P J t 655 I s t a n b n 1 (Cumhuriyet • 59681 umhuri Knrucusu: YUNTJS NADt LectricShave Sıcak h«v«l«rd« cilt Mrltınui •!«• trik'ı trtf makincsi kuflanmayı lOrlafttrır. LECTRICSHAVE »u «ngali yk K)*r«k «iaktrikli trt» mıklncnizin çalı*mawnı kotoylMt'"' "• '»"' nrnı iki mtalln* 50. yıl; sayı: 17593 Teîgraf re tnekttrp ıdrest: Cumhurlyet UUnbul Potta Kuturtı: Trtaflbul rto: ?49 T t l e f o n l t r : 2 3 4 3 0 0 33 43 96 2 3 4 3 9 7 2 3 4 3 88 33 43 99 26 Temmuz Perşembe 1973 Profesör Erem, Üniversiteler Kanununu protesto için kürsüsünden istifa etti «GÖZALTINDA FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KABUL VE GÖREVE D E V A M D A K İ Ç E L İ Ş M E Y İ , KENDİ VfCDANIMA ÇOK DÜŞÜNDÜM YEDİREMEDİM«POLİTİK N E D E N L E R L E ÖZERKLİK ÜNİVERSİTEDEN G A S P E D İ L M İ Ş TÎR. ÖZERKLİĞİN İADESİ ÎÇİN GEREKLÎ ÇABAYI DENEMEK KARARINDAYIM» "Üniversite için korkunç bir dönem başlayacak,, ANKARA, (Cmnhmiret Bftroro) Türkive Barolar Blrligi Basksnı ve üniversitenin en eskl fcğreüm üyelennden Prof. Dr. Faruk Erem, yeni Üniversiteler Kanununu protesto amaayle bu görevinden istifa etmistir. üniversite ögretim üyelijŞnden istifa ettiğini bir yazı ile Ankara Üniversitest Hukuk Fakültesi Dekanhğtna bildiren Eram, 1sttfa gerekçesinin bir yerlnde, «Göaaltında fikir önrllrlügünü kabul ve goreve devamdald çelis meyi, kendı vicdanıma, çok düşündüm yecüremedim» demektedir. Prof. Faruk Erem'ia Fakültesi Dekanlığına istifa yazası çöyledir: Hukuk verdiji «Sayın dekanımıı. Politik nedenlerle üniversuedtn özerklik gaspedilmiştir. Özerkaiz universitede goreve, yıl larca bunun karşıtım batta diger bazı kuruluşlara da tanınmasını savunmuş olmakla. «gö» altında fikir özgürlügü»nu kaDUI ve goreve devamdaki çelismeyi, kendi vrdanıma çok düşündüm yediremedim. özerkliğin üniversıteye iadesi için gerekü çabayı denemek kararındayım. Bunun kadroda kalarak başanlması olanagıaa inanamadım. Bu nedenle, kırk yıl emek verdigim. Türkiyemir'n hâkim, savcı avukat, öğretim üyesi kuşağında. en azın(DeTaou »a. 7. Sü. 1 de> Meclisi, 6 kanunun iptali için dava açılmasma karar verdi CHPParti AP'LİLER GELMEYİNCE Olağanüstü toplantı için Meclis'te yapılan ilk yoklamada 224i, ikinci yoklamada ise 180 üyenin hasır buhınduğıı saptandı ÇOGUNLUK SAGLANAMADI VE ORMAN AFFI GÖRÜŞÜLEMEDİ AVKARA, (Cumhuriyet Büronı) Cumhurbaskanının vetosundan sonra bazı orman suçlannın affına ilişkin kanunu yenirfen görüşmek üzere CHP'nin öncrisi ile olağanüstü birleşime çağınlan Millet Meclisi Genel Kurulu, AP çofiunlugunun olnıa ması sonucu toplanamamıştır. AP'liIer bir gün önce Sıkıyönetimin uzatılması amacıvle yapılan TBMM birleşik toplantısma hemen tüm üyeleriyle katıldıklan halde bir gün sonraki Meclis birlcşimine başta Genel Baş kanlan Demirel oldugu hald» gelmemıçlerdir. Saat 15'de açılan birleşimda ad okunarak yoklama yapılmıj ve 224 üyenin salonda bulunriukları anlasılmıştır. Çalışmalara gecilebilmesf tcin eerekll 226 üva bulunmadıgı tcin bir saat sonra toplanmak üzere birleçime ara verilmistir. Saat 17'de günün ikinci oturumunda ilk oturumdaki sayınn da kalmadıjh eorülmüstür tkTn ci oturumda Millet Meclisinripkt üve sayısı 180'e düsmüstiir. CHP lilerin rshatsızlık neri>nivle ee!meyen birkac öyesi dısında hfitün milletvekillerivle katılriıkla. n b)rlesfm<1e COP cn<?unlıı5:ınun da hs7ir bıılunfl'iîıı huni karsılık AP ve DP'UİMo>n t>»k »i vırıda üv^nin G(>nel Kuruia Avnı jpkilrtı» Cumhurivet S«natoeu Genel Ktırulu rfa APH Scratörlerin olmavısı tnrjlapamamıstır Merli«l«rH»n bid tnplartıva ca5ırılH'*ınria Anavs«s ff»r«>»1 diSrr Merüein rie kPnrtf!i5!T>'f»n rorlanması trprpkmpktprtir M»r. M«ler. eerckli cnîıınluk bul'iT mama«ı sonuru tnplanamsvın'a •Isha öncc alınan karar e"r»îl, «ftrra tnplanmal* ü(Devamı 7, Sü. 1 ANKARA. (Cumhurlyet Büronı) CHP Parti Meclisi dün akşamki toplantısmda, Anayasaya aykın olduklan gerekçesiyle 6 kanunu Anayasa Mahkemesine götürmeyi kararlaştırmıştır. CHP Parti Meclislnin dün akşarn 3 saate yakm süren toplantısmda, oybirliğiyle Anayasa Mab kemesine götürülmesi kararlaştırüan kanunlar: Temel Eğitim Kanunu, Üniversiteler Kanunu, Devlet Güvenlik Mahkemeleri Kanunu ile Polis Vazife ve Selâhiyetleri, Toplantı ve Gösteri Yiirüyüşleri ve Sıkıyönetim Kanunlannda degişiklik yapan kanunlardır. Bu Kafayla! nnands odnn yarmak, ya J tla maden ocağında sabahFUn akşama kazma sallamak belki daha az bılrtıncıdır; 25 yıldır surada kaç kez vazdık: Bir meclisin iyj çalısabilmesi her şeyden önce o raeclis otunımunu yöneten başkanın yan tutmamasına bağlıdır. Hangi partiden olursa olsun, başkanlık kürsüsüne çıkan kişi otunım süresince particiliğini unutmak, tfim meclisi temsil ettiğini hatırdan çıkarmamak, iç tiizük hükümlrrini doğru dürüıt uygulamak. üyelere eşit davrannuk zonındadır. Parlamenter düzenin bu en basit ilkesi bir kültür sorunu, bir demokrasi anlayışıdır. Başkan ilkeye bos vererek yan tutmaya kalktı mı is çığrından çıkar, %örüşmelere akıl mantık değü, kaba duypular egemen olur ve meclis çalışmalarından ülkeye hiç bir yarar gelmez. Yarar gelmemek bir yana. giderek parlamenter düzen yozlaşır, kökünden çürür. Arkada bıraktığırnız 28 yıl boyunca birçok başkan ve başkan vekili gördük. Bunlann içinde Jşgal ettiği makamın kutsal sorumunu layikı ile kavrayabilmiş olanlar, ne yazık ki bir elin parmaklariyle sayılacak kadar azdır. Belki daba bile azdır. TBMM'nin önceki günku birleşik oturumunu yöneten Flkret Tarhangil, yanlış tntumu ile yeteneksiz başkanlardan biri oldujhmu bir daha göstenniş oldu. Kendisine sataşıldığı için söz isteyen CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'i konuşturmamakla sayın Turhangil sanki AP'ye bir puan mı kazandırdı dersiniz? Biz puan kazandırdığı defil, tersine, puan kaybettirdiği kanısınd» olduğumuzu söyleyecefiz. Bir AP sözcüsü, CHFye »aldınrken Genel Başkan Bölent Ecevit'in, Almanya gezisi sırasınd» Doğu'ya geçerek Türkiye Komünist Partisi yöneticisi Zeki Baştımaria görüştüğünü iddi» ediyor. Ecevit iddiayı yalanlayacaktır. Ama başkan söz vermiyor, Ecevit'i konuşturmuyor. îlk bakışta olay bir incir çekirdeğini doldurmayacak kadar anlamsız sanılabilir. Bir parti başkanı bir komünist yönetieisiyle görfişmüş ya da görüşmemiş, ne çıkar denebilir. Bir zamanlar Atatürk Nazun Hikmet'le görüşmek istememiş miydi? Daha soiralan Celâl Bayar Cami Baykurt'lar, Sahiha ve Zekeriya Sertp'ierle arkadaşlık etmemiş miydi? Ama kazın ayağı öyle depil. Komünist Partisi bizde yasaktır ve AP, önümüzdeki seçim kampanyası boyunca CHP'vi aşırı sola kaymak, komünistlerle gizli isbirliği kurmakla. suçlamaya kararlıdır. Birleşik Toplantıyı fır*at bilen AP sözcüsü. TBMM kürsüsünden Ecevit'in Doğu Berlin'e gvdip Baştıraarla buluştuğunu iddia etmekle bu yolda parti örjrütüne giiçlü bir propasanda aracı sağlamak istemiştir. Ecevit iddi•yı sıcağı sıcağına kürsüye çıkıp yalanlarsa, propajanda balonu hemen orada sönecektir. Onun için Ecevit'e söz vermemek gerekmektedir. Ne Ece\it'e. ne de onu savunacak olan daha önce sıraya girmiş CHP sözcülerine! Ne güzel işletiyoruz şu parlamenter düzeni, işte görüyorsunuz. Bu kısır ve küçük çekişmelerle seçim kampanyasma gireceğiz de «ülkemizde düşünce nzgürlügü var» diye dünyanm karşısında boy göstereceğiz. 14 Ekim seçimlerini her halde yakından izleyecek olan batılı razetelerin hakkımızda neler yazacaklannı düşündükçe şimdiden yüzümüz perabclcşiyor duygusum kapUıyoruz. Hatice Alankuş'un olum haberi üzerine 258 sanıkh davanın dünkü duruşmasında olay çıktı 258 sanıklı Türkiye Halk Kurtuluş Partisi ve Cephesi adlı d*vâsının İstanbul 3 Numaralt Sıkıyönetim Mahkemesinde dünkü duruşmasında, bir gün önce bağırsak düğümlenmesinden ötürü cezaevinden nakledildiği hastanede ölen 27 yaşındaki sanık Ydksek Mimar Hatice Alankuş'un ölüm haberinin yayılmış olmasl üzerine olaylar çıkmış ve duruşma bu yüzden 30 Temmuz 1973 gününe ertelenmiştir. Sabah duruşma başladığmda duruşma Yargıcı Deniz Hakim Yarbay Akdemir Akmut, bir gün önce duruşmayı bu ölüm haberi nedeniyle erken ertelemek için sorgusunu yanda kestiği sanık Oktay Etiman'ı sorguya dâvet etmiştir. Ecevit, Almanya gezisi ile ilgili öztürk'ün iddialarının asılsız olduğunu söyledi ANKARA CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit. dün sabah Parti Meclisi toplantısından önce bir konuşma yaparak, evvelkı gün Meclis'te kendi^i hakkında j bazı ithamlarda bulunan AP ' Grup sözcüsü Seyfi öztürk'e ce ! vap vermis, «1leri sürülen iddia j lar asılsızdır» demiştir. j Batı Almanya'ya yaptıfı gezi | den o zamanın hükümetlerinın haberdar olduğunu ve yaptığı '• toplantıların herkes tarafından izlendiğinı, konuşmalarının hukümet ilgililerince bantlara alın | dığını belirten Ecevit. sunları ' söylemiştir: | (De\?mı Sa. i. Sü. 4 de; i • € BASKENT NOTLARI Fikir suçıı mu dediiniz? Fikret OTYAM ANKARA «istanbul Bogaz Köprüsünün statik ölçü ayaklan direnç ve basmcının bırbırlenne oranla denk getinlmeyışı ılerde telafisı gayn kabıli mümkünsüz zararlar doguracak demir ve çelik halatlann tordan vapılmapşının cezasını o sırada köpniden geçmekte olan talihsiz insanlar çekecektir Çimento ve mıcınn tam kan* maması. çekım artı basmç eksi gerilim tıesaplan nasıi ki bir betonarme vapımı nesaplann» uymazsa. çelık dalatların bırhırlerine oranla genlimlerı de bır» bırlerine uvmaz » Simdı ey karı: Mühendıs okurlanm. teknikten nasibını almıs. mımar. mühendıs teknikten çakar okurlanm... Su \ukarda tırnak ıçindekı srizlerimin hiç ipe sapa gelır taratı var mı? Ne demek bunlar? Tam deyimiyle karacahıllik. palavra. yalan dolan Meseleden çakar gibi GAK1P BİR DINLENME YERI Vatandaşın bugünlerde, yaşantısını en çok etkileyen olay, hiç kuşkusuz, sıcaklar.. Herkes blrbirine sıcaktan yakınıp duruyor. Gerçekten de, kime baksanız bir bezgin, bir yorgun görünüyor. Çoğu insan da bir sıcak dalgınlığı içinde. «Ben sıcaktan ne yaptığımın farkında mıyım> sözü sık sık duyuluyor. Bu arada Istanbul'u ziyaret eden turistler de, sıcaktan bir hayli etkilenmiş gorünüyorlar. Yukarıda sunduğumuz fotoğrafa bakarsanız, onlar da pek ne yaptıklarının farkında değiller. Sanki koca Istanbul'da oturacak başka yer kalmamıs gibi, Nuruosmanıye Camisindeki tuvaletin önüne serilmişler. Hem dinleniyor, hem de sıkışan arkarfaşlannı bekliyor olmalılar. (Fotoğraf: Erdoğan KÖSEOĞLU) Ülkü Ahmet Sanık Oktay Etiman'm sorgusuna başlanacağı sırada, ölen sanık Hatice Alankuş'un bosalttığı Levent Menekşe Sokak 1 Numaralı evi, cezaevinden kaçan Mahir Çayan ve arkadaşlannı sakJamak için kiralayan sanık Ülkü Ahmet Cafer ise. «Bir talebim var» diyerek ayağa kalkıp sös istemiştir. Bunun üzerine duruşma yargıcı Akmut «Talebiniz nedir?» diye sormuştur. Sanık Ülkü Ahmet Cafer, elindeki dilekçeyi göstererek, «Can güvenliğimizin emniyete alınması hususunda taleplerimiz var..» demiştir. Duruşma j Yargıcı Akdemir Akmut, «Sorpu j bittikten sonra söz alırsımz» di j yerek. Ülkü Ahmet'in konusmasını kesmiştir. Feyyaz Kurşuncu Sanık Ülkü Ahmet Cafer İse. «Hayır şimdi okumak istiyorum)i (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de; Dışışleri Bakanı, suçlu görülen Terem'm merkeze almacağmı açıkladı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu* "Türkiye'ye yardım Amerikanın çıkarınadır WASHINGTON Birleşik Amerika Savunma Bakanı James Schlesinger ve Kurmay Başkanlan Ortak Heyeti Başkanı Oramiral Thomas Moorer dün Birleşik Amerika Senatosu Tahsisler Komitesinin Dışişleri Tali Komitesinde Amerikanın yardım programları ile ilgili olarak yaptıklan konuşmalarda özellikle Türkiye için istenen askerî yardımdan bahsetmişler ve bu yardımların desteklenmesini istemiş lerdir. Amiral Moorer bu konuşmasının Türkiye ile ilgili bölümünde şöyle demiştir: «Türkiye'ye yardımımızın amacı gerekli seferberlik esası da dahil Türkiye'nin NATO'ya ayırdığı kuvvetlerin devamına yardım. Türkiye'nin kendi savunma ihtiyaç!annı karşılamasmda kendi kendine dayanma yeteneğinin geliştirilmesi ve üikenin Türk ve müttefik kuvvetlerini lojistik yönden destekleme yeteneğinin geliştirilme?idir. Türtiye kara kuvvetlerinin hareket kabiliyeti ve ateş gücünün arttırılmasına ihti'sç vardır. Deniz Kuv\'etlerindeki baa ger.Xerin modası geçmiştir ve Hava Kuvvetlerindeki bazı eski model savaş uçak lannın süratle değiştirilmesi gerekmektedir. BugünkU ve gelecekteki savunma ihtiyaçlan Türk ekonomisinin makul olarak destekleyebileceği miktarm çok üstündedir. 1974 malî yılında Türkiye'ye 85^00.000 dolarhk hîbe yardımı teklif edilmektedir ve bu zırhlı pe:sonel taşıyıcıları, taktik muhabere, tank ve tanksavar silâhları ve ihtiyat sava^ cephanesi s^glamak için gerekmektedir. Böyle bir programın mevcut olmaması halinde, Türkiye'nin NATO'nun güneydoğu kanadını korumaktaki önemli görevini yerine getirme yeteneği yeterli olmayacak ve Amerikan çıkarlan gittikçe artan bir tehlike ile karşılaşacaktır. Bu hususta, mayısta Türkiye'de yer alan bir NATO toplantısma katıldım ve güven lik >rardımı programımızm Türkiye için önemini ve Türkiye'nin de hür dünya için önemini kuvvetle belirtmek isterim. Soru cevap sırasında arzu ettiğiniz takdirde, bu konuda daha geniş yonırnda bulunmaktan memnunluk duyacağımızı bildirmek isterim.» (Devamı Sa. t. Sü. 1 de; AP'li Öztürk: «Devletin arşivinde dosya var. Ecevit bundan korku\ory> ANKARA. (Cumhuriyet Bürorat APIi Seyfi Öztürk. TBMM'nin Sıkıyönetimin uzatılması amacıyle yapılan olağanüstü birlesımi sırasında çıkan olaylardan sonra bir ba?ın toplantısı ile kendisini suçlayan CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'i cevaplamak amacıyiDpvam» Sa. . Sn 4 dpı OLAYLAR IN ARDINDAKt GERCEK Vanlcm Nokta radan bnnca yiizyıl geçtikten sonra li»7t)'ler Türkiyesınde sağ «ol deyimlerinin sivasi sozlüce ve parlamentova yerleşerek dnğal karşılanması, belki bundan sonra mümkün nlabiİPcek. Batı demokrasilerinde sivasi ve iktisadî olayları anlamah ve anlatmak için kullanılan nice kavramın da Türk toplumuna veni m; loiduru pöriii"'or. Brtı demokrasilerinde fikir sucu vnktur. Türkiye'de fikir suçu. 1S45 • 1960 arasında tartışmasız bütün siyasî partilerce kahtıl edilmisti. 1%0'tan snnra avdıniar UPSİminde başlayan bir tartışma ve kampanva. meT^si!»>nnı 1' "rde venniştir. Bugün ana mnhalefet partisiyle bazı küçük partiler. fikir suçuyla demokrasi kavramının haeriasmayacağinı ileri sürmplrtodirter. Demnkra5sinin tnpltrmlara gdkten zemhitlp inmeyecegini biliyoruz. Sürpkli olayla r çaikant:sinda yaşanan bir süreç somınrla nazi aşamalardan cecllir, yeni nnlayıstaTü «r>m«nlur. 13 Mart'tan sonra vasalann sırur•••*• fDemmı S» 7 Sö S da. İŞÇİ KESİMİ DAVASINDA 3 SANIĞIN DAHA SORGUSU BİTTİ NADİR NADİ (DeTamı Sa. t, Sü. 6 da; Dışişleri Bakanı Haluk Bayülken dün düzenjedığ) dasın toplantısınds» Kenya Büyükelçimiz Sadun Terem haktanda soruşturmayı tamamlayan Denetleme Kurulunun Teremi suçlu Dul"?u?unu. kendisinin merkeze alınacağmı ve hakkında gerekli ijlemin vapılacağını sny lemiştir. Bakan, Bulparıstan zi j I yareti hakkında oilgi verirken. ; «İşçi Kesimi davasınm dün«Ziyaret ettiğim yerierdekı mü kü duruşmasında sorguları ya j çahadelerim. soydaşlanmızla yap, pılan Binali Avşar, Fatma Na; tığım konuşmalar, temsilcüikleri; zan Pazarbaçı ile Erdoğan Özrnizden aldıSım bilgıler, soydaş ; gün, ifadelerinin kontrgerillada .anmızın maddî yaşaına şartişkence altında alındığını, bu' lanndan ziyade. bir azınlık olapsikoloji altında Askerl Savcılık i rak kültür varlıkıannı muhafaza hususunda sıkmtılı bir ve TutukJama Mahkemesinde haleti rubiye içmde bulundukverdikleri ifadelerini reddettikiarı ve kendilerinı tedirgin hislerini bildirmişlerdir. settiklen intibaını verdi. DışEvli ve çocuk sahibi olrfuğunu isleri BaRanı olduğum sürece söyleyen ?anık Binali Avşar, bu konunun halleailmesı için { kontrgerillada yapılan işkenceçalışacafım. Konunun halle, lerden sonra. «Her şey bizim edilmesinde uu üikenin işbirliği limizdedir» denilerek hazlrlanan yapması şarttır» demiştir. ifadeyi imzalattıklanm ve sonra da, •Seni üzdük kusura bakma. Bu bizim görevimiz. Sakın savDışislert Bakanı Halük Bayülcılıkta ifadenden rücu etme. Zaken, Kenya (Nairobi) Büyükten senin bir suçun yok. İki gün elcisi Saaun Terem'in idsrl har orada kahrsın. Sonra senî sercamalar için gönderilen döbest bırakırlar. Hatta seni cski (Devamı Sa. 7. Sü. 8 de) (Deramı Sa. ?. Sü. S de) Hükümetin; iki AP'liye ayçiçeği satışından 88 milyon lira çıkar sağladığı öne sürüldü ANKARA Tekirdağ CHP Mılletvekili Yılmaz Alpaslan, ik) AP'liye Trakya Yağlı Tohumlaı Kooperatifinin elindeki ayçiçeğinin usulsüz satışmc'iin 88 milyon lira çıkar sağlandığı iddiası nı dün Başbakan tarafından cevaplandırılması isteğiyle Millet Meclisi Başkanlığına verdiğini ö nergesinde belirtmiştir. Alpaslan önergesinde, «60 bin ton ayçiçeğinın 10 ay vadeli satışına neden izin verildi. Küsbe ihracatına mal, kooperatifin deposundayken lzin verilseydi 88 milyon lîra kooperatifin olacaktı. Bunu niçin yapmadınız da, iki firmaya üreticinin 88 milyon lirasının peşkeş çekilmesine T«zı oldunuz?» demektedir. atı demokrasisi dediğimiı siyasî özgürlükler rejimi, hiç kuşkusuz geçmis çağlardan bu yana Avrupa'da yaşanan bir sürecin sonunda ortaya çıkmıştır. Batı'da genel oy hakkı bile uzun mücadelelcr sonunda elde edilmiştir. Fikir özgürlükleri. sol ve sae partilenn doğuşu da gene Batı tarihıin sayfalarında ızlcnen oluşuıdardır .Fransız parlamento' " tarihinde kıralrılann sağda ve cnmhuriyetçiierin solda oturmalan, bu terimleri çok partili demokTasive kazandırmıştır. A BI İdarî harcama BASIN BAYRA>n KUTLANDI. ' . ••!•: . . *.4. ? : '