Katalog

l Samim Kocagöz İZMİR'in İÇİNDE Roman 20 TL. SİNAN YAYINLARI Ist. umhuriyet Kurucusu: YUNUS NADİ Sınıf GeçmeHediyesi RENKLİ Sınıhnı Geçea Yavrunnza En üygun Cilt Halinde Çıkti. Taksitle de Satılır. Topun Satış Yerleri : Istanbui'da Bab'âlc'de OC»K KITAP DAĞITIM ŞTİ. ve BATEŞ ANSİKLOPEDİSİ'dir. ÜLKÜ OKUL 50. yıl, sayı: 17582 Telgraf ve mektup tdred: Cumhurlyct lıunbul Posta Kutusu: Istanbul No: 245 T e l e f o n l ı r : 2 3 1 2 9 0 22 42 96 22 (2 97 22 42 98 22 42 99 15 Temmuz Pazar 1973 Demirel: Muhalefet sorumsuz AP Temsilciler Meclisi; seçim bildirgesine girecek konuları ve aday yönetmeliği değişikliğini görüşmek için Ankarada toplandı DP Millet Meclisi Grup Yönetim Kurulu; ZDK Traktör Fabrikasının özel sektöre devri için teşebbüse geçildiğini öne sürdü' Genel Başkan Mustafa Timisi; «TBP demokratik sol bir politikanın ülkemizde e g e m e n olmasını amaçlamaktadır» dedi Müfettişin, fikirlerini kınayarak rapor ettıgı Oral: "AP, husumeti tahrik etmektedir,, AP Temsileiler Meelisinin dün başlayan toplantısmda konuşan Genel Başkan Süleyman Demirel, muhalefeti sorumsuzlukla suçlamış, CHP Grup Baskanvekıli Hüdal Oral da «AP"nin» baem yerine hükümeti tahrik ettlğıni söylemiştir. TBP Genel Başk&nı Mustafa Timisi ise Adana'da gazetemıze verdiği cevapta partisinin genel politıkasını anlatmıştır. DP Millet Meclisi Grup Yönetim Kurulu is« bir bildiri yajımlayarak Ziraî Donatım Kurumu Traktör Pabrikasuıın özel sektöre devri İçin tesebbüse geçildiğini Ü8 »ünnüştür. CUMHURBASKANI FAHRÎ KORUTÜRK BAŞKANLlGlNDA TOPLANAN MİLLİ GÜVENLİK KURULU TOPLANTIDAN ÖNCE Muhalefeti suçladı ANKARA (Camnnriyet Büroso) AP Temsilciler Meclisi dun Marmara Oteli'nde toplanmıç, Genel Başkan Süleyman Demirel yaptığı açıs konuşmasında, «Rejimin taraftarı olup da onu •ar yapan seçim, onun neticesi olan parlamento ve siyasl iktidar müesseselerine haksız ve tahripkâr hücumlar yöneltmek, aslında, lureti haktan görünerelc rejim aleyhtarhğı yapmaktan baska bir şey değlldir» dejnistir. Demirel, genel Siyasî durum, partisLnin seçim beyannamesinde yer alacak hususlar ve tüzükte yapılacak değişikUkler konusuna değinmls, «Siyasl faaliyet içerlsinde her faaliyette görülebilecek İsüsnalan genellestirerek siyasl çirkin ls, siyaletle uğrasanlan çirkin kişiler olarak tecessüm etHrmenin, tenkitten çok 5t« gaflet veya muayyen maktada hizmet old\ığunu> söylemiştir. Parlamentonun çalıştmlmaması konusuna değinen Demirel, sunları söylemiştir: «Türklye'dekl bunalımlann en Bnemli sebeplerinden biri olan "sorumsuz muhalefefin kendi bindigi dalı kesecek kadar «o rumsuzlaşabilecegini bir defa (Devamı Sa, 7. Sü. l'de) GlRİŞ SINAVI IÇlN BlR DERSANE^ DAHA DANIŞTAYA BAŞVURUYOR Üniversitelerarası giriş sınavına katılan 10 öğrenci lle bir dersane daha, sınavların iptal edümesi için Damştay'a başvuracaklardır. Bu konuda dersane yetkilileri ve öğrenciler Istanbul Barosu'ndan bir avuka ta vekâletnamelerıni vermişler dir. Avukat. Damştay'a başvurmadan once, 4 sayfa ve 9 mad ded'en meydana gelen bir yazı yı, Curahurbaşkanı, Başbakan, T B M.M. Dilekçe Karma Ko misyonu, Mılli Eğitim Bakanı, Istanbul Üniversiteıl Rektörü ve parti liderlerine göndermıs tir. Dilekçede «Üniversitenm sınavlan iptal yoluna gıtmemekte ısrarı halinde, Milli Eği tim Bakanı, Üniverslte Rektö rü ve Üniversltelerarası Kurul hakkında Danıştay'da dava açı lacağı» belırtilmiştir. Dilekçede yer alan maddelerde özetle şoyle denilmektedir: • Sınavın eşıtliği ilkeıl ortadan kalkmıştır. • Irfare, fillî zorluklar ileri surerek hizmetin gereklerinl yerie getirmekten kaçınmaktadır. Imtlhan Komisyonu Baskanı Sayın Prof. Kenan Gürtan'm ımtihanların guçlüğunden bahisle tekran imkânsızlığından söz eden konuşmasını esefle karşılamamak mümkün # Genç bejinlere, universlteye adımını attığı gün suıstimalin geçer akçe olduğunun islenme^ı ıstenmiyor^a, ımtıhan kaça ve ne>e mal olursal olsun tekrar edilmelidir. (Devamı Sa. 7. Sfl. 4'te) Dönöp Dolaşıp lok partili demokratik düyanlıs bir adıml» girdik. Düzen siminü kulla{<$ nıyorsak bu lâftn geHşidir. Toksa, 1946 seçimlerinin ülkemisi düztne kaTuştunnak şöyle dnr»un, tam tersine korkunç bir düzensizlik kargaşalığın* sürüklediği kuskusuzdur. Dört yıl boyunca halk 4< KçimleriniD acıunı çekti durdu. Baskı Jütında ve hiç de dürüst olmayan koşullarla yürütülen seçim işlemi vatandaçın yasama orgamna karşı duyması gerekll güveni temelinden sarsmı?ti. Cumhurbaşkanlığından bajlayarak başlıca devlet kurulnslannın «meşruluğu» tartışm» konusu oluyor, bu hal giderek iktidar çevrelerini de »on derece rahatsız ediyordu. r Avrupa Konseyi tüketiciler için yasahazırlıyor Turkiye'nın de uyesi bulunduğu Avrupa Konseyı, tuketiciyi koruyacak bir Avrupa Yasası hazırlamaya başlamıştır. Buyuk halk kitlelerinm kaderlerıne sahıp çıkmasına olanak tanıyacak olan 28 mad'delık tasarıyı, 17 ülkenin kabul edıp, Bati Avrupa'nm tum tuketıcilenni asgari guvenceye kavuşturması beklenmektedır. Tuketicinln sarfettiği her kuruşu hesaplamak zorunda olmadığı bu gelısme donemmde, sorunun Avrupa çapmda ele ahnması uygun gorülmujtur. Eski cuntacı, Başkanhk seçimi için Papadopulos'a meydan okudu ATİNA 1967 yılında bir darbe sonucunda iktidan ele geçiren cuntanın uyelerinden emeklı Albay Dimıtrıos Stama telopulos, ay sonunda duzenlenecek halk oylamasında Basbakan Yorgo Papadopulos'un karsısma Cumhurbaskanı adayı olarak çıkacağını açıklamıştır. Bilindiği gibi Papadopulos Cumhurbaşkanhğına adaylığını koyacağını daha once ilân etmısti. (Devamı Sa. ?. Sn. l'de) 1946 1950 yıllan arasında hep durüst seçimler konusu ttzerinde durnldu. Samlıyordu ki geçimler dürüst yapıhr d» nlusal irade tam bir isabetle olduğu gibi belirirse demokratik düzen aksakı u işleyecek, yurdumu» hnnır» kavuşacaktır. 1950 seçimleri bu dü$üncenin doğru olmadığını kısa zamanda gösterdi. Zamanın iktidan «dürüst seçimler mi istiyorsunuz, alın size dürüst »eçimler!» demiş, gerçekten de sandıksal sistemin yadsınamayacak biçimde uygulanmasını sağlamıştı. An» demokratik düzenin filkemizde kök salmasına dürüst seçimler de yetmemişti. Ulusal iradeye dayanan yeni iktidar ulusal iradeden aldığı güçle her diledifcini yapabilecefi inancı içinde muhaiefctin ılımlı olmasını, uslu oturmasım istiyordu. O zaman demokratik düzenin yerieşmesi ve ülkede huzur sağlanması için aynca iktidar» düsen Rörevler de bulunduğu ileri süruldü. İktidar hoşgörü sahibi olmalı, muhalefete tabammül etmesini bilmeli, bukuk de\leti kurallanna aykın davranışlardan dikkatle sakınmalı idi. Bu ve bun» .benzer ana temalar üzerinde yıllarca tartışıldı, duruldn. Kimi zaman dürüst seçimlerden yine sapıldığı oluyor, DP iktidan da «dediğim dediktir» nhniyetinden bir türlu şaşmıyordu. Böylece, 10 yıl boyunca demokratik düzeni yerli yerine oturtup yurdumuzu huzura ka\uşturamadan 27 Mayıs'a geldik. 1961 Anayasası ile demokratik düzenin doğru dürüst isleyebilmesi için daha baska keşullara da gerek duyulduğu ileri sürüldü. Toprak Reformu dendi, orman reformu dendi, eğitim reformn dendi, sosyal adalet dendi. Bunlan gerçekleştirme görevini. Anayasa, yasama organîanna yüklüyordu. Gerekli sayılan koşullarm ışıfmda demokratik sol partılere de yasam hakkı tanınraası kaçınılmaz olmuştu. Bu tür partiter ve dernekler kurularak güç kaıanmak üzere çalısmaya koyuldular. Bir 10 yılı daha böylece kavga dövüs geçirdik. Yine olmadı. Yasama organlannda çoğunlugu ele feçiren iktidar takımı, demokratik düzenin islemesi için irerekli Anayasa hükümlerinl uygnlamaktan kaçınıyor, ref"rm atılımlanndan hiç birini ele almıyordu. Yurdumuz, huzura kanışmak ne demek, bunalımdan bunaiıma sürükletıiyor, halk çaresizlik içinde ne yapacağını bilemiyordn. Derken 12 Mart Muhtırası R«1di çattı. Pek taze olan bu olayın anatomisini şimdilik kurcalamıyalun. Önfîmüzde penel seçimler var. Siyasal partilerimiz bütün Kolay istismar Avrupalı tuketicilen korumak için yasa hazırlayan Avrupa Konseyi yetkılıleri, Avrupa'nın bir bolümunde refah topluluğunun bol harcama olanağından yararlanan tuketicinin istismar edıldığını belirtmektedirler Bu yetkılilere gore, gelışme doneminın hızı içinde harcadığı her (llfvamı Sa J •ö î'tr) » 25 yıldır Türkiye'de yaşayan Almanhn evinde, 100 milyonluk tarihî eser ele çeçirildi Mali polis ekıpleri Arna\aıtkoy'de oturan Alman uyruklu Hans Von Auloks'un evmde 91 parça tarihl eser ele geçırmiştır. Bir ıhbar üzerine Alman Ban j kası eskı muddrlerınden olan j Auloks'un evine baskın yapan , pohsın ele geçırdiğı tanhi eser1 lenn 100 milyon liranm üzerınde değer tasıdıgı bıldırılmı=tır. 25 yıldan beri Türkive'de oturan Alman uvruklu Hans Von Auloks, eserlerı 15 vıl önce bir şahıstan aldığmı ve koleksıyon meraklısı olduğu için evinde sakladığını söylemistır. Tarihl eserlerle birlikte Emnıyet Mudürlüğune getirilen sanık, sorgusundan sonra serbest bırakılmıştır. Değeri 100 milyon liranın üzerin de oldugy behrti'.en tarih) eserler şunlardır: MÖ. 5. asra aıt Deniz Tann=ı. MS. 2. asra ait Traiyon Roma İmparatoru, Pers veya Roma Imparatorlanndan birine ait olduğu tahmin edılen Tolga. Helenistık devre ait ikı fılozof ba«ı, Mılâttan Sonra 1. asra ait kadm bası. Romah adam, Milâttan önce 3. asra ait Hiüt semboltl. A N K A R A Öeretmenlenn hangı duşunceler»e ve nelere dayanılaraK kıyıldıklannı, ban müfettışlerın oğretmenler hakkında duzenledıkleri teftiş i'aporlarınm, normal bir eğitün raporundan çok Abdulhamıt'e yapılan «jumaller» e benzedıginı gösteren çok enteresan bir belgede, bir öğretmen ıçın, «Fıkır ve davranışlannı değıştırmezse mesleğe yarar yenne zarar getırır Tehlıkelıdır» cienilmekte, bir başka öğretmen için ıse, «Hangl devlete ve nangı Kanun ve tuzüklere gore eğıtun ve öfretım yaptığı bellı degildir» goruşu ortaya konulmakUdır. Her iki rapor da, Rıze'nın Kalkandere ılçesınde gorev yaMİLLÎ GÜVENLİK KURULU, SİtRT'TEN pan, ıkı öğretmen hakkında ASIKIYÖNETİMİN KALDIRILMASIM gâh Polat auında bir müfettış tarafından duzenlenmıştır 20.12. Ö N E R M E Y İ DE KARARLAŞTIRDI 1972 tanhıni taşıyan 16 numaralı ılk rapor, Aksu Merkez okulu 6gretmen;erinden Ahmet GUverhakkmdadır, Rıze Mıllî EMilll Güvenlık Kurulu dün «Milll GüvenJik Kurulu bu ı cın Istanbul'da yaptığı olagan top gun (diin) sayın Cumhurbaska ' ğıtim Müdurü Hazım Koç tarafından da onaylanan llgınç ralantısmda, Sıkıyönetinun 26 nının başkanüğında, Istanbul Temmuz'dan ıtıbaren Siirt'ten Viiayet binasuıda, aylık olagan ' porda, öğretmen Ahmet Güverkaldınlmasının, Ankara ve Istoplantısını yapmıştır. | cin için şöyle denilmektedir: tanbul'da ıkı ay, Dıyarbakır'da Saat 9.30 da başlayan toplantı1 «Bu öğretmen da bir ay süreyle uzatıknasınm da milll gUvenliğımize iliskin lg | Bakanlar Kuruluna önerilmesi ve dış durumlarda meydana ge , kanştıncıdır» kararlaştırılmıstır. len geüşmeler gozden jeçirümlj «Okulun günHlk genel temizMilli Güvenlık Kurulunun dtln tır. lik işlerini, eşya ve ders araçsaat 9.30'da Istanbul Valıliğinde Bu arada, 26 Temmuz 1973 larımn bakım ve onanmını Kon Cumhurbaskanı Fahrı Korutanhinden itibaren Sıkıyönetimin trol etmemektedır. Okulun tıer türk'ün başkanlığuıda toplanmış türlU ders eşyalannı, araç ve Sıırt ilinden kaldınlmasının, aytır. Toplantıya, Başbakan Naım gereçlerıni korumuyor ve e ğını tarihten itibaren Ankara ve Talu, Genelkurmay Başkanı Or tun ve öğretıme hazır bulundurIstanbul illerinde iki ay, Diyargeneral Semıh Sancar. Başbamuyot. Okul. ıkı dersanehdır. bakır ilinde bir ay daha uzatılkan Yardımcüarı Kemal Saur ve Hangı sınıfın kendisme aıt olduNızamettın Erkmen, Kurul iıye masınuı Bakanlar Kuruluna tavğu belii değildir. sıye edümesi kararlaştınlmışsi Bakanlar, Kuvvet Komutantır.» lan ve Mılli Güvenlık Kurulu (Devamı Sa, 7. SU. 4'te) Genel Sekreterı ı:atılmışlardır. MIT Başkanı Korgeneral Nurettın Ersın de kurula katılarak uyelere bılgı vermıştır. Saat 14.30' kadar suren toplantıdan sonra, şu açıkiama yapılmıstır: Sıkıyönetim Ankara ve Istanbul'da 2, Diyarbakır'da 1 ay daha uzatılacak bir öğretmen, meslekten çıkarıldı Yılmaz GÜMÜŞBAŞ Ecevit: «Düsünce suçu diye bir kavram kabul etmiyoruz» SADTJN TANJU «Bi Sen Eksiktin Ay SELÂHATTLN GtLER «GOÇEBELER. ve «HACIHÜSRE\ LİLER. 5 Arkadaşımız 6 Ödül Kazandı ğit «Elektronık Beyin de Hata Yapar mı?» başlıklı haberlerıyle birer birtncılık, Seracedduı Zıddıoğiu «Uçaklar Lâmba Işığında Indı» başlıklı haberi ıle mansıyon. Seri Röportaj: Hasan Yılmaer ıle Pedn Kayabal, birlikte hazırlad'kıan «Sıbırya» başlıklı sen roportajla bırer bınncilık, Bülent Dikmener «Balıkçının Turkusü», Mustafa Baydar «Kurtulüş Savaşmda Türk Kadmı» başlıklı sen roportajlan ile birer mansıyon. Röportaj: Selâhattın Guler «Gö cebeler» konulu röportaj ıle bırincıhk, Erguı Konuksever «Dev let Hazinesı» konulu roportajı ıle mansıvon. Karikatür: Nehar Tüblek «Sunay» lejandlı kankatüru ıle birıncilık, Bedrı Koraman «Yazısız», Mustafa Eremektar (Mıstık) «Polıtık Yükseliş» lejandlı karıkatürleri ıle birer manM von. Mizah ve Fantezi: Bedri Koraman «Parça parça», Altan Erbu(Uevamı s>». ). bfi. 4'te) ADNAN TAHtR «Hayırdır Insallah» ANKARA Cumhuriyet Halk Partisı Başkanı Bülent Ecevit, dun Basın Enstitusü Yönetira Kurulu Başkanı Abdi îpekçl ile Türkıye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Sadullah Usumtye birer mektup göndererek, «Düsünce suçu» konusundaki göru«lerinı açıklamıştır. Türkive Basın Enstitusü Yönetim Kurulu Başkanı Ipekçi, daha önce CHP Genel Baskanı Ecevit'e bir telgraf göntfererek. duşünce suçundan ötürij uygulanan cezaların agırhğını belirtmis, bu suçlann da genel af kap samma ahnması konusunda CHP'nin ilgi ve yardımlannı lstemistir. (Deramı Sa. 1, Sfl. 1 de) Yeşil Çember BİR ÎNSANA AYLARCA UYGULANAN MADDİ VE MANEVÎ BASKILARIN BELGESEL ÖYKÜSÜDÜR Gazeteciler Gemiyeti tarafmdan duzenlenen 1973 Gazetecilık Baçarı Armaganı Yanşmasında, beş «Cumhuriyet» mensubu altı ödül kazanmıştır. Selâhattın GuYENİ ROMANIMIZ: ler roportaıda bıruıcılık ve ıncelemede mansıyon, Sadun Tanju ıle Adnan Tahır fıkrada mansıyon, Bülent Dikmener ve Murtafa Baydar da seri roportajda mansıyon almışlardır. Dokuz dalda yanşmaya katı lan 137 esen Prof. Dr. Yuksel Ülken başkanhğmda Atillâ Akal, Selâmı Akpınar, Nurettın DeYazan: mırkol, Ornan Erınç, Necmettın Erkmen, Selâhattın Gız, EcAYSEL ALPSAL vet Guresın, Necatı Karakay3 Sami Karaören, Nazım Ozbay İLGÎYLE ÎZLEYECEG1 I Kemal Özbayrak. Tahsın Öztin, NİZ BlR DUYGU VE Samıh Tıryakioğlu ve Sadullah ASK ROMANI.. I Osumi'den oluşan jılri inc8İetnış SEVGÎLER ARASINDA tır. Yanşma dallarına gore so GERÇEĞİ ARAY1ŞLAR. nuçlar şöyledir: Alaca Karanlıkta HalterŞampiyonu Başkomiser Pekünlü, trafik kazasında öldü BÜLENT DİKMENER «Balıkçının Tiirküsü» Türkiye Halter Şampiyonlanndan, Trafik Başkomiseri Sadık Pekünlü, dün Yenikapı'da geçırdiği trafik kazasında yana» a ölmüştür. •k Yenıkapı Sirkeci sahil yolunda, motosikletle kontrol yapan Pekünlü, trafiğe aykın hareketi nedenıyle durdurmak istedığı 67 AN 207 plâkah otobüsle çarpış mıştır. Otobüsun altında kalan Pekünlünün motosıkletı. surüklenme sonucu alev almış, kendisi) de yanarak can vermıştir. Otobüs <!oförü Necati Seyhan, yakalanarak soru^turmaya başlanmıstır. [Pekünlü'nun spor hayatıyle ılsılı bilgiler spor sayfamızdadır.] Yunanlı Albay Minis'in işkence anıları BÎRLEŞMtŞ MİLLETLERİN HAZIRLADIĞI YUNANİSTAN DOSYASININ BİR BÖLÜMÜN. DE YER ALAN BU ANILAR ALJVLAJVYA'DA ÜNLÜ DER SPİEGEL DERGİSİ VE RORORO YAYINEVİ TARAFINDAU YAYINLANDI BATI DÜNYASINDA İLGİYLE K A R Ş I L A J N D I NADtR NAD (Devamı Sa. 1, Sü. 6 da Salı günü CUMHURİYET'te Fıkra: Sadun Tanju «Bi? Sen Eksiktin Ayışığı», Adnan Tahır «Hayırdır înşallah» başlıklı fık raları ıle bırer mansiyon. Haber: Yılmaz Çetıner «Haşyıas Pazarlığının îçyüzü», Erkan Yı MIJSIAPA B1VIJAR «Kurtulu» Savasinda Türk Kadınları» Bııgün 4. Sayfamızda