Katalog

Jules Verne İNATÇI KAHRAMAN AĞA 1. Cild 10 üra Çeviri: Ferit Namık HANSOT «JULES VERNE» dizisinden 44 eser 61 cild halinde vayımlanmıştır. Sürükleyici olduğu kadar öğreüei de olan bu romanlan cocuklarınıza okutunuz. Takım halinde alanlara indlrim yspılır. INKILÂP ve AKA KİTABEVLKRİ (llâncıhK : 2441) 4531 Dizisinden yeni vayımıanan umhuri Kurncnsu: YTJNUS NADİ ŞEYH BEDRETTJN VE ÇEVRESİNİN ROMANI AZAP ORTAKLARI '". f JLAaV.4 Erol Toy'un bu belgesel romanının iki cildi de yaymlandı. 50 TL. May Yayınlan, Babı&li Cad. 19 . Isianbul Cumhuriyet 4529 50. yıl, sayı: 17550 Telgral ve tnektup «dreri: Cumhurlyet Istanbul Posta Kutusu: Istaobul No: 24S T e 1 e ı o D 1 a r : 22 42 90 22 43 98 22 42 97 2 3 4 2 9 8 33 42 89 13 Haziran Çarşamba 1973 12 kışının olduruldugu Kızıltepe'ye yeniden güvenlik kuvveti gönderildi (Mehmet MERCAN Bildiriyor) KIZ1LTEPE OnceM gün bir süre önce öldürülen Mardin Milletvekili Abdürrahim Türk ailesinden bir grup ile Kız:ltepe AP llçe Başkanı ve Belediye Başkanınm da katıldığı bir çatışma sonunda meydana gelen clayla ilgili adlt ve ıdari soruşturmaya dün devara edilmiştir. Bu arada, Kasn Kanco köyüne bağlı Yukarımenteşe'de önceki gece meydana gelen ikinci çatışmada ölenlerın; Mehmet Temel (18) ve 12 jaşındaki Sino oldukları anlaşılıruştır. Mardin Valisi Ergun Gokdeniz, dün de mezraya çok sayıda güvenlik kuvveti gönderildiğmi ve olaylarm bastınldığını bildirmiş, muhtemel baskm ve olaylara karşı çevrede, taraflara ait tüm köyierde alınan sıkı güvenlik tedbirlerinin arttırıldığını söylemıstir. Gökdenlz, «Her ıki tarafın da kindar olduklan Diliniyordu. Fa kat çevTenin örf ve adetlerine göre bir ölü evinde çatışma yao maları n&yretle karşılandı» demiştir. Öte%andan Kızıltepede de mey dana gelen çatışmayla ilgili adU soruşturma devam etmcktedir. Düne kadar savcılık tarafından olayın görgü tanıkları ve sanık(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Olayla ilgili olarak 18 kişi gözaitına alındı. Her iki tarafın yakınları Kızıltepe'ye sokulmuyor. Mar din Hastanesine özel izinle girilebiliyor is, dün gece, Toprak Reformu Tasansının görüşülmesini bitirme kararı aldı ANKARA Toprak ve Tanm Reformu Kanun Tasarısuu dün görüşmeye devam eden Millet Meclisi, saat 20'de verilen bir önergenin kabulü üzerine, tasannın bütün maddeleri tamamlanın caya kadar toplantıyı sürdürme kararı almıştır. Gece yarısmdan sonra da de i vam eden görüşmelerde bazı maddeler, bu arada 28, 41, 42 ve j 43. maddeler. bazı değişikliklerle kabul edilmiştir. Buna göre. Toprak Reformu uygulamasında kişi ve ailelere suluda en az 300. kurutîa 600 dönüm arazi bırakılacaktır. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de). Türkiye'nin de dahil olduğu Avrupa Konseyi mahkumların daha iyi yaşaması için karar aldı KONSEY BAKANLAR KOMİTESİ MAHKÛMLARA ZİNCİR VURULMASINA KESİNLİKLE KARŞI OLDUĞUNU AÇIKLADI MAHKÛMLARIN KALDIKLARI HÜCRELERİN IŞIK VE TEMİZ HAVA ALACAK ŞEKİLDE İNŞA EDİLMESİ ÖNERİLÎYOR I Taraflara ait köyI e r d e güvenlik tedbirleri artırıldı. Savcı; ilk ateş edenin Belediye Başkanı taraftarlarından Abdo Er o l d u ğ u n u açıkladı Mahkum yaşamı insan onuru ile bağdaşacak DIŞ HABERLER SERVtSt BRtKSEL Avrupa Konsfr yinin Türkıye'nin de üyesi bulunduğu Bakanlar Komitesi tara fından alınan bir kararda, Batı Avrupa'daki mahkumların durumlarmın yeniden gözden geçirilmesi ve durumlannm ıslah edilmesl yolunda çalışmaiar yapılması önerilmi? ve önümüzdeki aylar içinde bu yftnde yapılacak çalısmalara hız verilecegl açıklanmışür. Bu konuda bir açıklama yapan Konsey yetkililerinden biri, Avrupa'daki mahkumlann durumlannın çagın şartlanna uymadığını belirtmiş, mahkumlann hapishanelerdeki yaşama şartlarının düzeltilmesinin şart olduğunu ifade etmiştir. Avrupa Konseyi Btkanlar K> mitesi, üye ulkelerde uygulanmak üzere 94 kural saptamış bulunmaktadır. Konsey yetkilllert. bu knrallaruı uyulması gereken asgarl kurallar olduğunu belirtmişler ve «Batı Avrupa ülkelerinde. suçlulann hapishanelere gönderilmeden önce, başka Gene Çirkin Politikacı eban Barajı üzerine bir' kaç gün önce burada çıkan . yazımı hatırlayacaksınız. 'Baraj yerinin yanlış seçilmesi nedeniyle uğradığımız tnilyarlarca liralık lararın baş sorumlusu olarak çirkin politikacıyı göstermiştim o yazımda. Oknrlarımdan bana hak veren mektuplar alıyorum. Hemen hepsi bizde çirkin politikacının ibtisasa değer vermediğini özel ve partizan kaygulannı ulusal çıkarlanmıza üstün tuttufcunu, bu yüzden de (teri kalmışlık çembcrini bir türlfl kıramadığunızı vana yakıla anlatıvor. Yalnız bir değerli okarura çirkin politikacının yanı sıra çirkin teknokratlardan da söz etmemiş obnamı eksik bulmus. «Onlan da ele alın, yukarının vardıği hatalı kararlara körü körüne boyun eğmek, adam sende.. zihniyetine sığınarak o kararlan uygulamak suretiyle çirkin teknokratlar bu millete çok kötülük etmişlerdir. Onlarda biraz meslek, biraz görev sevgisi, biraz da yürek olsaydı çirkin politikacı böylesine pervasız davranmaya imkân bulnr muydu?» diye soruyor. Okurumun tümden haksız olduğunu söylemek gerçi kolay değildir. Atalannuz «iizüm üzümc bakarak kararır» demişler. Hepimiz bir toplumun çocnklarıyız ve son tahlilde çirkin politikacının meydanı bos bulup dilediği gibi at oynatabilmesinden topluca hepimiz tüm aydınlar sorumluyuz. Ancak, Sezarın hakkım Sezara verelim: Bilgisi ile, tecrübesiyle memlekete hizmet edetı dürüst elemanlarunızdan kaçta kaçı yerinde tutunabilmektedir? Işine gelmediği zaman çirkin politikacı her fırsatta ne yapıp yapıp onların ayağuu kaydırmıyor mu? Ard arda isimler sıralayarak «şahsiyat» yapmaktan sakınalım, ama son yillarda doğru bulmadığı kararlan uygulamak istemediği için görevine son verilen, bakanlık emrine alınan, ya da istifa etmek zorunda bırakılan teknik ve idare adamlarımızı şöyle bir hatırlamaya çalışınız, aklınız durur. Çirkin politikacı, çirkin olmayaıı teknokratlardan da, bürokratlardan da hoşlanmaz. Onun gözü kendi özel ve partizan çıkarlarından başka hiç bir şeyi görmez. Öuüne dikilen biitiin engelleri ezip geçmek temel yöntemlerinden biridir. Nice değerli müsteşar, nice tecriibeli umum müdür, nice bilgili uzman, sırf çirkin politikacıya boyun eğmeyerek doğruya ve gerçeklere bağlı kaldıklarından ötürü bi r köşeye itiuniştir, itilmek " tedir ve daha da itilecektir. Dostum Vedat Nedim Tör"den duymuştum: Genel olarak yönetitn durumumuzu inceleyen bir yabancı profesör bir gün ona: Tuhaf şey, siz «selection negative» sistemi üzere yönetiliyorsunuz. Demiş. Selection, aslında kötfileri atıp iyileri tutmak anlamına gelir. Buna negative sözcüğünü eklediniz mi, deyimin anlamı da tersine döner. tyileri atıp kötiileri tutan sistemin adı olur. Böyle bir sistem ise dünyanın biç bir yerinde geçerli değildir. Kapitaüst olsun sosyalist olsun, tek partili olstın çok patili olsun, her rejim kendi ideolojisinin doğrultusunda en iyi iş görecek, en iyi hizmet edecek elemanları seçmek zorundadır. Bir baraj yapılacak. bir fabrika kurulacak, bir hastane açılacaksa, bunlarır en uygun, en elverişli koşullar altında ele almması gerekir. Çirkin politikacının çıkan ajjır basıp da işler bile bile ters Türiitüldü mü. adına ne derseniz deyiniz, o rejimden ülkeye hayır feuneı. Soruşturma Kızıltepe'den izlenimler Kan davasmm başlangıcı toprak sorununa dayanıyor Fikret OTYAM KIZILTEPE Susuzluktan kıvranan Güneydoğu Anadolunun bir kısmı kanla sulandı. 12 kişi öldü. ölüler hemen gömüldü, yeni bir Olayın. olayların tohumları atıldı. Susuzluktan kurunruş çatlamiî güney toprak larına... Kızıltepe'de şimdilik bir sessizlik var. Her yerde önceki gün Ringo filmlerini andıran gerçekten çok kanh olayın yorumlan yapılıyor. Güneydoğu'da da susuzluğa rağraen bereketli hazine toprakları var. Yağmalamak isteyenlsrin savaşı devam ediyor. Bu bir.lerce örnekten bir tanesl. Biraz geçmişe dönelim. Derik ilçesinin Zarova köyünde geniş hazine toprakları var. Rutan aşiretinin reisi Ahmet Necimoğlu. Necimoğlu bu topraklara göz dikiyor. Toprakların kendilerine ait olduğunu iddia ediyor. Binbir mahkeme ve yazışma, iki yıl önce Istanbul'dan Derik üçesine dönüyor. öldürülen Abdürrahim Türk bu toprakların topraksız köylülere dağıtılması için Köyişleri Bakanhğına başvuruyor. Toprak tevzi komisyonu işlemleri yaparken yeni bir dava açıhyor. Köylülerl baskı altında tutan Necimogullan, Varana köyünü dört gün önce basarak iki kişiyi öldürüyorlar. Vuranlar belli. Gelgelelim ald:(Drrımı Sa 1. SÜ. 1 de) 3 askerî doktordan kurulu heyetin Esin ve Turan'da işkence izi görmediği açıklandı Istanbul'un çeşitH semtlerinde bomba patlatıp, Boğaz Köprüsünü uçurrnayı tasarladıklan iddiası ile yargılanan Emekli Kurmay Yarbay Talât Turan ve eski Milll Birlik Komitesi üyesi emekli Yüzbaşı Numan Esin ile 49 kişinin duruşmasına dün de Istanbul 3 Numarah Sıkıyönetim Mahkemesinde devam edîl miştir. Dünkü duruşmada özellikle sanıkların işkence iddialan üzerinde durulmus ve Numan Esin'le Talât Turan'ın işkence görmediğini belirten bir askeri doktorlar heyetinin düzenlediği rapor okunmuştur. Anadolu yakasında minibüs ücretleri yiizde IS33 arasında zam • gördü thsan ONUR Kadıköy ile Tuzla, Pendik, Kartal. Maltepe, Yakacık ve Küçükyalı arasında çalışan minibüslerin ücretlerine yüzde 1533 oranında zam yapılmıştır. Minibüscüler Derneğince düzenlenen tarifelert, minibüslerin kayıtlı olduklan belediyelerin encümen i leri onaylamıştır. Ancak Istanbul Belediyesi, | kendi sırurları içinde zamma kar' şı çıkmış, fiyat arttıranlar hakkında kanunl işlem yapacagını; açıklamıştır. Buna ragmen, Uç günden berl minibüscüler, zamlı ücret almakta direnmektedirler. Bundan dolayı da zaman zaman sert tartışmalar çıkmaktadır. Bu arada, Istanbul Belediyesi hudutları içinde zamlı ücret alan 16 minibüs şoförü hakkında cezai ijlem uygulanmıştır. Istanbul Belediyesi, mahalli belediye baskanlarına birer yazı göndererek, zamma karşı oldugunu, esld fiyatlar Üzerinde direnildiğini bildirmiştir. Tuzla, Pendik, Maltepe, Yakacık, Küçiikyalı ve Kartal Belediye Encümenlerinin ooayladıklan tarife şöyledir: (Devamı Sa. 7. Sü. S de) tedblrler alınarak tslâh edilm»leri görüşü kuvvet kazanmakt** dır. Ancak bir suçlu için vapü*. cak hiç bir sey kalmayip U, kendlslnin bir hapiıhaneye konulması eerektipi zaman. Konsey Uyesi Ulkeier baa asgarl şartlara uymak torundadırlar» demls> lerdir. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, lşledikleri suç ne olursa olsun, bütün suçlulara insaa haysiyetine yarasır şekilde touamele edilmesini öngörmekte ve suçlulara larklı davranılmasını rasaklamaktadır. Komite tarafından saptanan 94 madde: suçlulann lağlığı. çalışünlma şartlan, kendilerine bir meslek egitiral verilmesl, suçlulara verilecek elbiseler, dış dünya İle ilişkilert ve öğrenimler1 alanlanıu kaosamaktadır. Gene Komit* ta rafından saptanan kurallara göre; mahkumlara. lşledikleri suç ne olursa olsun belH btr standardın üzerinde yiyeeek maddesl verilmelidir. Komltenln önerisi kabul edildiği takdirde. mahkumlann tek tek veya grup lar halinde kaldıklan hücrelerin de tslâhı gerekecek, bu hücreİerin, iyi ışık ve temlz hava alacak çekllde inşası gerekecekHr. Bakanlar Komlteai mahkumlara zincir vurulmasına kesinlikle karşı çıkmakta, mahkumların zaman zaman haplshaneleri zlyaret edecek olan müfettişlerle, bapishane yetkililerinden birtnln huzurunda olmaksızın konusma olanağına sahlp kılınmaranm öngörmebtedir. Komite, mıh kumlara suçluluklannın devamlı çekilde hatırlatıtmasına da kar«ıdır ve kendflertnde. bir çeçit emekçi olduklan lnancuun yaratıiabilmesi tçin çalışmaiar yapılmasını fi"PTmektedir. (Devamı Sa. 7. Sö. 5 de) «Bııgünkü mevzuatla Plan hedeflerine ulaşamayız» Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Vefa Tanır, dün Haydarpaşa Nümune Hastanesinin ek poliklinik binasının temel atma töreninde hazır bulunduktan sonra gaze tecilere verdiği demeçte, personel istihdamı ile ilgili bugünkü mev zuatla sağhk hizmellerinde plan hedeflerine ulaşüamıyacağını açık lamıştır. (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) Komutanhğın yazısı Istanbul 3 Numaralı Sıkıyönetım Mahkemesinde dün saat 9.30 da baslayan duruşmada Sıkıjönetim Komutanhğınca mahkemeye gönderilen bir yaa okunmuştur. Yazıda, «Gazetelerde yer alan ve kamuoyuna lntitcal eden işkence iddialannm, Komutanlıkça ihbar kabul edilerek, sanık Numan Esin ile Talât Turan'ın, Selimiye'ye en yakın t&m teşekküllü hastane olan Hay (Denunı Sa, 7, Sü. 1 de) KANLI ÇATIŞMANIN KURBANLARINDAN ÜÇÜNÜN CESETİ... Kan gütme geri kalmışlığın alm yazısı mı? tnceleme: A. ÜNSAL Mesele nedir İLKEL ADALET ANLAYIŞI HÂLÂ BAZI YÖRELERDE SÜRDÜRÜLÜYOR SEÇİLMİYOR Kİ Tanıktir dostlanm bağnm yamk/SÖndüren svılar var içilmiyor ki/Gözlerim uyuvor kalbim uyanık/Uykuckı hayaller geçilmiyor ki/Göziimde toplanan yaşı silmeden/Söyleyemem dostlanm dile gelmeden/Girdim bu m«zara iste ölmeden/Vakfettbn ömriimü geçilmiyor ki/Yıprandı hayalim tnecal kalmadı/Selâmlar yolUdim cevap gelmedi/Tanndan diledim canım almıdı/Alnımın yızısı silinmiyor ki. Çnmralı Mustafa Ata Konya Cezaevinde kan gücmeden hükümlu kurbanlaruıın gerçek dranu karşısında Ugisiz kalmak kolay mı? Resmî maicamlar, öteden beri, «Kan gütme yüzünden ckula devam edemıyen çocuk, çiltini süremiyen çUtçi, çarşıda pazarda dolaşamıyan aııe reisi olduğuna» degmerek, «Memleketin ıçtimaî, zirai ve kültütel her türlü dâvâlarına tesır eden kan gütme olaylarınm üzerine e|ümenin bir zaruret halini aldığı» ve bunların «Sadece mani, zabıta ve k&nunî tedbirlerle cnlenemiyeceğinin tecrübelerie sabit olduğu» kanısındalar. (1) Vurulan yakınlanıua Intıkamını almak bir ödev »« bu davranışın cezaî sonuçlan bir alın yazası mı? Dede katilinin torunıınu 33 yıl sonra vuran Çumraiı Mustafa Ata ve yüzlercesinin bu ilkel adalet anlayışım reddetrnelerini önleyen en büyük etken geri kalmışlık çenberinin bir ölçüde halâ kmlamamıs olmasıdır sanırız. Kan dâvâlan bir türlü kapanamayan bir toplumsal yara olarak karşımizdadır. Bu gün dahi, ülke nüfusunun yüz de 60'dan fazlasının ats&ı yöre lerde yaşadıgı açiKtır. Bu ne denle, sorunun zamanla, (Devamı Ss. 1, Sü. 4 de)! 3bin dönüm toprak köylünün elinden almmak isteniyor Hikmet ÇETÎNKATA AYVALIK 1950 yılında topraksız Cunda adası halkına maden, tncirli, Mosko, Hasır ve Çıplak adalannda dönümü 1 liradan dağıtılan 3 bin dönüm tapulu alan 23 yıl sonra hazine taralından ellerınden almmak istenmektedir. 25 yü süreyle satılmaman J çin ipotekli bulunan 3 bin dönüm aJanın bugün oldukça değerli olduğunu bildiren Cunda adası halkı 1975 yılında yasalara göre Ipotefin kalkacagını ve topraklannı satma olanağına kavuşacaklannı bildirmişlerdir. Hazine tarafından bir süre önce mahkemeye verilen Cunda adasında yaşayan 76 aile tapulu olan alanJan ekip biçtiklerinl bildirmişlerdir. Yeni ücretler OLAYLARIN ARDINDAKt GERÇEK Mardin'deki Kan Davası gelse de, sonnç bakımından olayın geniş kesimlerde duyurulmasını cağlamıştır. tstanbnl'nn amacı tiraja döniik olay taıeteleri, eskiden ancak büvük kentlerl ilgilendiren cinayet haberlerine yer ayınr. AnadoIn'nnn nzak kQşelerinde vankılar vapan kan davalanna önem vermezlerdi. Rabıâli basınının Anadoln'ya açılmasi nedeniyte »imdl dnrnm değişmistir. Bnnnn vanısıra «vnkaatı adiyes denen suçlara ve einayetlere xereginden fazla önem vermiyen Cnmhnriyet jibt fîkir gazetesl de Mardin olaylan n ı slyasi ve sosyal yönü bakımından eğilraiştir. Mardin'de iki aşiret srasındaki kan davasını alevlendiren. AP milletvekili Abdürrahira Türk "an öldürâlmesidir. Olayın slyasi vönü bn noktada belirfinlesiyor. Gerçi her kan davası nın temeli eselendikçe, altında ekonomik. sosyal ve siyasi bir takım nedenler bnlnnacaktır Ama. öldürülen asiret reisinin aynı zamanda 07 (Devamı Sa. 7. Sü. 5 de) *••* ardîn'de fki asiret arasindaki kan davası, bütnn ynrtta tartışılan bir olay niteliğine erişmistir. 01kemiıin özellikle Güneydoğu bölgelerindeki kan davalannın kökenleri geçmiş zamana nzanır. Mardin'deki olayın yarattıgı yankılann yeniliği, ülkemicde kamnoyunnn olaylara bakıs açısının degişmesinden dofvycır. Bir kere basın Mardin'deki einayetlere 5nem vermiştir. Bn önem ban gazetelerde sansasyon ve «üriim amacından ileri M MECLİS NOTLARI Temmuza kadar uzatma ve telaş.. Turhan ILGAZ ANKARA Meclis kulislerinde bir söylentt, yavaş yavaş yaygmlaşmağa başladt. Koalisyon protokolünde, hükümet programında vaadedilen tşlerîn seçimlerden önce nrjtlaka gerçekieşü rilmesi İçin, Millet Meciisi Gene) Kunılunun çalışmalanm Temmu? ortalanna dek uzatacagi anlatıu yor. (Devamı Sa. 1. Sü l de) S NADİR NADİ ayüan eskiye oranla azalmasına ragmen, gene de, ber yıl bir çok ooaK &an dâvâlan yüzünden sönmekte veya dagılmakta, masum ölUleruı yarusıra, birçok kişi cezaevine düşmektedir. özellike, tç Anadolu, Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kırsaJ yaramında, kan gütme çağ dışı bir davranış olmasına ragmen. gUcünU kuvve tini sürdurmektedir Sayısız hikâye, roman, piyes ve filme konu olan u s dâvâsı Cunda Halkı ne diyor? Kendileriyle konustuğumuj Cunda'lılar topraklannın ellertnden alınmasıru sahil yağmacı^ ğınm bir başka biçimde uygulanması olarak nltelemlşlerdtr. t?in içinde Istanbul, Ankara ve tzmir'de bulunan arsa spekülâr törlert olduğunu srtvievsn Cun(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) YAZIS1Z