Katalog

CUMHURÎYET 22 Nisan 1973 arın 23 Nlsan 1973. Turk Ulusunun kendl egemenlığını elıne aldığını, ük Türkiye Buyuk Mıllet Meclisı Başkanının ağzından butun cıhana ılan ettığı gunun 53. vıldonümu Bu vesıle ıle Ulu=al Kurtuluş Savası'nın <ivil kar. ramanlanndan Refık Sevket tnce'den soz etmek is'uorum Gerçı şımdıye değın birçok yazımda ve Mılli Mucadele Anıları kıtabımda kencfmni anrcıs fakat ulkucu, gerçek ve inanmış hukukçu, Mılli Mucadelede ve daha sonra değerinl dcta dusmana kabul ettırmiş bu e:ki kahraman hakkmda ayn blr yan yazmak fırsatını bulamamıstım Refık Şevket, 23 Nı«an l">20'den tam 35 »tl VP bır gun son^a 24 tılsan 1955'te havata gozler ni vumdu Dempk iki gun sonra olumünun tam 13 vıldonumu. Ülkemizin tarıhınde sayılan, re i i'ik ki, pek az olan bu tıp idealist hukukçu • pohtıkacıları unutmamak ve gençlige ornek olarak gostermek, Türk avdınlanna cfuşpn buvulc bı* Eorevdir kanısındavım Bu nedenle bu carar vazisını, onun azız anısına özgulemejı gorev b ldım. Y Olaylar ve görüşler Millî Mücadeleci Ref ik Şevket Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU Madde 1 Türkive Büvük Millet Meclisinin ilk vevmi kfisadı olan 23 Nisan günü millî bavramdır. Madde 2 Tarihi kabalfinden mnteber olan isbn kannnnn teranna Büvük Millet Meclısi memurdur. Bu önerl, Refik Şevket ve 11 arkadaşının lmzasını taşıyordu. Refık Şevket, bunun Meelisce cosku ve ovblrlıği İle kabul edıleceğlne o denli guvenivordu kı, önerismi savunmak için başlarda söz almavı gerekli gormedi. Hep bav kaları konusujordu. özd'e? amaç ta'iyan ba?ka bır önerinm sahibi de lçel millet^eküi Şevki Bey'dl Ne var kı, hiç umulmadık bır zanaanda gericı bır ses \uk<=eldı ve kur<;üde bu oneriye karşı çıktı Ilen. gen tartı^malar bav ladı (Bu tartırnalann aynntıları TÜRKÎYF DE ÜÇ DEVtR Cılt II Kitap 2'nın sonunda anlatıîmı^tır.) Refık Se\ket baktı ki İ5 uzavacak Yme kursüve fırladı o gür sesı ve guzel hitabeti ile fövle konustu: «Koca tarihi canlandırmak serefinl, koca bir tarihi reniden yasatmak edrevini üıerine alan Meclisimiz bnçünü elbette degerlendire«•ek. kntnallastıracak ve bnnn tomnlanna yadlcir bırakacakiır. Bnna inandıdm icindir ki, tüksek Kunılnnnza bu önerimin ovbirliH : I kabulünü teklif ettim. Ssvın Knrnldan bn n nerimin o\birli£i ile kabniünfl ries edi^ot^Im» Bu konusmadan sonra, metnıni yukarıva geçırdığım oneri Meclısce kabul edılerek kanunlastı. Işte 23 Nisan Bayramı'nın temeli bu yasadır. patılmış bulunan Türk Hukuk Kurumunu Ankara'da Millî Şeflık devrıncfe kuran, Refık Şevket Ince'dır. O Kurumda, o çağın tanınmış hukukçularına, turlü hukuk konulan uzerinde konferanslar verdinrdi. Bugün hâlâ değerim koruvan Açıklamalı Turk Hukuk Lugatı'ni hazırlatıp, bunun Turk Hukuk Kurumunca bastınlma'ina önavak olan da odur Kurumdakı konferanslardan bırını de kendMnin ça»rı«ı uzerine, Ankara'da 1 M Mİınd'a Dil Tarih Cog< 3 rafva Fakultesının bü\u!< konferans salonunda biz vermistık cE\Ienme ve Bosanma Haknknmnzda Medenî ve Cezâî Bakımdan Ne Gibi Tadilâta îhtiyaç Vardır?» konulu bu tartışmalı konferan<=a, Basbakan Sükru Saraçoğiu fle bütun bakanlar Turk Hukuk Kurumunca çağrılmı>;]ardı Ancak bunlardan Adalet Bakanı Ha«an MpnemencıoSIu, lçışlen Bakanı Recep PPker, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Hulu1 Alatas ,Tarım Bakanı Sei. ket Raşit Hatınoğlu Tıcaret Bakanı Dr Behcet üz konferan«ta ha zır bulundular. Konferaırın özeti 7 ^ubat 1943 tarihli Ulus gazeteslnin ilk sa%fasırda resımlerle vavımlandı: tümü l^e, orada ceçen tartısmalarla bırlıkte, Turk Hukuk KaniTiunca btr brosur halmde ba^tırıldıSı gibi avnca Adalet Derçısinde vayımlandı (vıl 1944. «avı 1, s. 71124). Ben Kefik Sevket Ince'yi bu konferans dolavisiyle daha ivi tatıiflını ve ona daha çok baglandım. BııgCn olaSan KÖnıl»pn fakat o zaman için sakıncalı, hatta tehlıkelı sayılabılecek nitehk tasıvan bazı elnHrıler vardı konferaneımızda TÛT'K Hukuk Kurumu'nun basına cecen vıl oldueu gıhı bır ıs açılmasın dıve dusundüSumden Ankara'ya varınca, ıstasyond'a beni karsılavan Refik Şevket'e bu kuşkumu açıklavarak bır kpz okuması ıcin konferans metninı kendı<;ıne vermek istedım. «Hıfzı Veldet Bey. istedıŞinızl sovlevebihrsını? konferansımızda. Eğer Kurumun basına bu vuzden bır i1; acılacak^a. var«ın açjl'in Artık bız'er de ilmî mevzularria acık konıi" r "a7tak bu vatanın hali ne olur'» dedi ve mptnı benden almadı. Eee'nın MÎıt evlâdtnın bu davranifinı bugun hâlâ ^uregım titreyerek anımsarım. yazık ki, Reflk Şevket*» çok yaraşan Adalet Bakanhğını değil, Millî Savunma Bakanlı ğını verdıler. Oyss Clnsal Bağımsızlık Savaşı nın ilk yıllarında Türkiye Büyiik Millet Meclisı onn Adalet Bakanlığına feçmiştl. Siyasal yaşamın insan psücolojisine, hatta arkadaşhk ve dostluk baglanna olan etkısı bakımından anlatılmağa değer bır anımı burada açıklavavım: Refık Şevket tnce ile Muhıttin Baha Pars arasındakı arkadaslıgın, çok partılı politika yasamına geçıldıkten sonra gosterdıği defişikUk evresi i!e ilgılıdır bu am: İlk Turkıye Buyuk Millet Mecli'i'nın bu ıki ateşli hatıbi, o tarıhten, hatta belkı de 1920'den öncekı bır zamandan ben çok vakın dost idiler. «Tırnaktan aynlmayan et» bağlantısı gibi bır baglantl kurmu'tu bu dostluk onlar arasmda Uzun vıilar sonra öğrendiğime gbre, bu tki dost, haftanın belırlı bır gurunde Ankara'nın bir lokanta'inda tnutlaka birlikte yemek yerlermiş. Bu alışkanlık onlara, benım kendllerini Meclı^ n>emurlııeum «üras'nda uzaktan tanıdıJım ilk Millî Mucadele yıllarından mıras kalmış. Demokrst Parti iktidan döneminde Refik Şevket, Millî Sivunma Bakanı olunca. kendiM ile Muhıttin Baha ara^ındakj do^tluğun hangi a«amada niduğunu merak ettim Cünkıı Muhittin Baha. aşın CHP'li idı: Refık Şevket kadar ho^görUü de dr»5î'Hİ Arkara'va eittiSim bir tarıhte Re'ık Şevket'ı Mılli Savunma Bakanlıgı makamında zivaret ettıSim 7aman. Muhittın Baba'dan ^07 acarak «Simdı nasıl, ne yapnor'» âı\ e sordum tvi olduSunu, ara «ıra Rörustukleriri «;övledı Burun Crerine kendi^ine «Partl a^rılıSı ve polıtikada goru' farkı do«tluga tesir edivor mu'» divp sorduguıncfT, üztıntüvle Içim cpkti ve «Maale=ef bİ7İm memlekette edivor Gprci benimlp MuhîtHn Bahı ara^ında U7im vıllann mava]and'rdı5ı do^tluk bo7ulmadı ama, e>=ki rpvnâkını {yani parlaklıSını> muhafaza edemedı N> de ol>sa bir «ofukluk Rİrıvor araya» defli Ü7>intu'«ü vüzünön cizeilerin^pi hplîi oluyordu. Konuîma konu•unu dejıştırdim. Bir Cinayetın Anatomisi bdurrahım Türk'ü çogumuz tanımazdık, taa )d «Sunay formulu» tek oy farkla Meclıs'te reddedılinceye dek... Sunay formulü neydı? Parlamento yeni Cumnurbaşkanı seçemedığt içm eskısınin görev süresi uzatılacaktı; hem de Anayasayı değıştırme pahasına Formulün karşısında olanlar, bu tutunıu hukuka, demokrasıve, Anavasa'ya aykın buluvorlardı. Oylama saati geldığınde heyecan son kertesine varmıştı Abdurrahım Tflrk ise olavın dışında yaşıyordn. Mardm Mılletveküıydi^ aşiret reısiydı kaslı, bıylkll, saçh, gençten bır adamdı 1969 da seçılmısti Ne de çabuk geçmi'tı dort yıl' Işte Meclis berberınde traş oluyordu. Berberm usta eli Abdurrahım Turk'ün \nızünü sabunladı. îşlni i^ i bılrdı berber Az mebusun suratını sabunlamamış, as mebumn suratına perdah çekmemı«ti. Dsturayı elıne aldı, Abdurrahım Türk'un yüzünde agır ağır gezdırdl. O «rra oylama baslaTiıştı Baskan Sabtt Osman Avcı kaygllı gözlerlo ovlamayı ızlnordu. Ah. şu ıs bitseydl, dar boğazdan sıynlıp bır nefes alsaydı reiun Abdurrahım Türktln bıyığma dikkat edıvordu berber Doğu insanı bıyığa meraklıdır. Oylamanın sonuna ge'mmıstı. Berber bir daha sabunladı Abdurrahım Turk'un vurünü. Son ovlar da atılmıştı. Baskan Avcı, kımse kalmasm. herkes ovunu kullansın, diye işi ağı> dan ahyordu. MiUetvekili Celâl Kargüu A Devrimci Kişiliği •Refik Şpvket Uiu'îal Kurtulu» Savatı rtnremînln tam devrımcı ve vurekh bır politlkacı^ı, vatan ve milleti Hsilendiren sorunlann savsaklamasına asla katlanamayan inanmıs, vatansever bir Turk avdını Idı Istıklâl Mahkemeierinin kıırulusuru anlatan (18 mart 1973 tarihli) ya7imda degindıgim gıbi, 11 evlül 1920'de îstıklâl MahVemeleri Kanunu kabul edilip üyeliklerl için TurJcne Buvuk Millet Meclisince yapılan seciml iik turc*a büvuk bir çogunhıkla fcazanan üc mılletvekılınden biri o oldu (öhvîr ikisi Muhıttin Baha ve Mu*tafa Neeati ) Bırincl turdan soıra pt.nlerce suren öbur turlarda, hlcbir milletvekilin'n «alt cogunlu^u saplavamadığı gunJerden birinde Refık Sevket. Meclh kür«ü<üne cıkıp, t?Ti bir içterlik ve coşku ile «Bizler ilk intıhapta «eçıldık. Yalnır basımıza memlekPtin ( ic s girt "\ vuksek Mecllsln verdigi varifevl vpnne getiririz» diye bagırarak o günlerde Meelhte gonılen <avsaklamava karşı kovmu* ve «Efendıler. «"iacagız, ası1acagi7, fakat bu vatanı kurtaracagi7» dive kükremişti. Onun vatan sevei«l ve bu sevgicTen doSan vüreklîlık ve coskusu, oluraüne dppir. sCrdü. Vafarın ktntuluşundan sonra kenrHr1 valnız pohtikaeılıSa ve hukukçuluğa degıl. vurt ormanlannın korunması, maden ocaklanna dlrek saglanma«ı batakiıkların kurutulması eibi öneralı davalara adadı Bu amaçlarla iılkede ökalİDtus aPacının eenis capta yetiştirilmesi ve ökalitv tü* ormanlan mevdan» eetİTilme«1 lcin çalıstı, etudler vaptı. Hatta ÖKALtPTÜS »dını tasıvan büyıieek bir <îe kitap yazdı. Çok yonld blr vatanseverdl O. Partide Mucadele Demokrat PaHİ içinde kurucular (vari Bayar, Mend»res, Kora'tan, Koorulu) saltanatı ağır basmaga ve CHP'nin ıktıdarda bulunduğ'i sırada elestırılen birçok ıcraat DP iktıdannca tekrarlanmağa baslavmca. ulkucü Refik Sevket buna katlanamadı: DP içmde kurucular, ozellıkle Merderes ıle medenî bir mucadeleve giri'îti Ne var kı Refık Şevket'ln mertçe yCruttuğu bu fıkir sava'i. DP dalkavuklannca pa>tı srubund'a etkısız bırakıldı Bır takım kisıler bu Mı'li Mucadele kahramanını küçuk du'ürücü bır tertiple venmek i<=tedıler: tertibın desil, kendi mertligının, efelıgimn kurbanı oldu Refık Şevket' 1954'ten sonra hastalıgı (kendisinin bana sovledlğıne gore parkın^on) ilerledı ve bır RÜn önemsız bir trafık kazasmda ha\atını kavbettl Kanımca Refık Şevket bu ülkede hevkeli dlkilecek sivil kahramanlardan birıdır 53 vıl once tanımış olduğum bu buyuk ınsanm azız anısı önünde savgıvle eğılırim. Hukuka İnanmış Bir Hukukçu Ben bu ülkede hukuka tam anlamiyle inanmış pek az poliUkacı hukukçuva rastladım. Bunlardan bırı Refık, Şevket idi. O, ulkede hukuk egemenliğinın, hukuk devletinın butun kosullariyle işleroesi perekllhğme inanmı? ulkücu bir hukukçu ruhu taşıvordu. Bağımsızlık savaşındaki devnmd ruh Turk ulusunun uğratfığı haksızlıktan ve yurdun kar"=ı karMya bulunduğu yok olma tehhkesınden dnğmustu onda. Yurt kurtulduktan sonra, t^tıklâl Mahkemeleri gibi olağanustu, va da olağan dısı vargı mercilerınin her zaman karşısına çıkmıs, hatta bır «ure Meclı^'ten ve politika vasamından uzak kalmıştı. Sağ olsa\dı Guvenlık Mahkemelen'nin de karşısında olurdu şımdı Geçen yıl Sıkıvönetim Mahkemesi'nce ka 23 Nisan Bayramının Babası 23 Nısan 1920 Ulu'al Egemenlık Barramınm babavı, 24 nisan 1955'te sonsuzluğa kavuşan Kefık Sevket'tır. Anlatavım: Tarıh, 23 nisan 1921 Gunlerden Cumartesı. Turkıye Buyuk Mıllet Meclısı'nın Ankara'da toplanmaM uzerınden tam bır vıl geçmiş. O fiun Meclis gundenınde «ovle bır %asa önerm varriı 2"5 Nisan'ın Millî Bayram Addıne Dair Kannn Particiliğin Etkisi Demokrat Parti kurulunca Refik Şevket înce bu Partiye geçti. Yakın arkadaşı Bursa Mılletvekıh Muhittm Baha Pars i«e Cumhunyet Halk Partisinde kaldı. CHP 1950 seçımlerini kaybedıp iktidar DP'ye geçtıkten sonra, n« BURSA SÖYLEVl OKTAY AKBAL Evet Havır UZAK VE ORTADOGU'DA DURUM Çin Hindinde Çın Hındın'de devletler hukukunun taıumladığı anlamda, yani devletler arasmda savaş yoksa da fier uç ülkede de iç savaş sürup gıdiyor. Amenka, Vıetnam'a mü•"dahale «tmemış, Kamboç'ta 40 gundur Kızıl Khemer (Komürust) ışgalındekı bolgeleri bombalıyor, Laos'ta da Patet Lao (Komunıst) işgalındekl yerleri 12 gun sure ile bombaladıktan sonra bombalamayı durdurmuştur. ÇınHındı'nın bu uç Ulkesı arasmda en ağır durumda olan Kamboç'tur. Başkenti Pnom Pen komürustler tarafından sanlmıştır ve Amerıkalılann kurduğu hava köprüsü ile besleniyor. Her üç ulkede de komünıstler, 27 Ocak ateşkes anlaşması öncesınden daha avantajlı durumdadırlar. Amenka'nın karadan mudahalesı soz konusu olamaz, fakat Kuzev Vıetnam Sovyetlerden SAM 3 uçaksavar füzelen de aldığından Nıxon, havadan rnudahaleden de çekinmektedır. Bir takım tavizler karşıUgında, Sovyetleri, Kuzey Vıetnam'a yardımdan vazgeçirrneye çahşmaktadır Dışişlen Bakanı Rogers bunun üzennde ışlendıgınl soylemiştir. | | u r s a söylevınjş . Ataturk'e afCT«ıp olmadığı Millî Eğıtım İİBakanlığmca araştırılıyormuş Bi'r olay olmus bır süre on" ( V flUliJ ttsesınd*. Bursa sovievi b»w .Juvleıc» duvardaa indırılmış Şımdı Bakanlığın yetkılıleri Bu soylev gerçekten Bursa'da sovlendı raı, yoksa sonradan mı uyduruldu» dıye ınceleme yaptıracaklar Bay ÖzbeVın emriyle girişılmis bu işe. Devrıra Tarihi Ensütüsunden. Turk Tarıh Kurumundan yanıt bekhvorlarmış „ Gıderek, bu duruma düştük. Ata'urk'un bır takım kımselerı rahatsız eden. huzurunu kacıran konuşmalannı yok sayacağız nerdevse1 Mademki bugün o sozler çağımızı aşnıış, bızleri çok genlerde bırakmıs bu vüzden de işunızi bozuyor, öyleyse o sozleri ortadan kaldıımalı1 Atatürk'ü bir ortadan kaldırabilseler' Ama o kadartna daha jetmıyor guçlerı Tam tersını vapmak i'îtıyorlar bu kez; Ataturk'ü kendl saflanna almak Bugune dek durmaksızın kotüledıklerı. yerdıklen Atatürk duşüncesıni. devrimıni bır yana iterek, ndrmezlığe gelerek. gözlerden saklayarak Atatürk'ü. Vahdenin'm emr! üz»rine Anadolu\a gıden. >urdun kurtar^masında emeğı geçen bır Osmanlı paşası savıvor onu bo^le bır iargıvla benımsıiorlar Onlara goıe. Ataturk ırkçıdır, şerıatçidır. Osnanlıcıdır tutucudur ama ne vazık ki çevresını alan birkaç kışı onu vanlış vol'ara sokmuştur Sımdı Atatürk venıden go7den geçırılmelı bızım saecılann islerine gelen vönleri alınmalı, topluma vozla'tınlmış, anlammdan kopanlmıj bir Atatürk kabul ettirilmelidır! SAM3 FÜZELERÎ AMERİKA'YI SAKINDIRIYOR KOMANDOLARA KİMLER YARDIM EDİYOR KADDAFİNİN YASAKLARI İRAN IRAK SAVAŞIN EŞİĞİNDE ^ ^ N4XON'ÜN TÂVİZ POLİTİKASI Prof. Dr. Ahmet Şükrü ESMER nutkunda Kaddafl, tüm Libya kanunlarını kaldırıp yerlerıne beş maddelık bır program uygulayacağını ve halka sılâh dağıtacagını ve yaratacagı «Devrım» basarılı olmazsa istifa erfeceğını soylemiştir. Bu arada, yabancı diplomatlann Libya'ja alkollü içki getirmelerini yasaklamıstır. îçkı va^ak oldugu halde şımdıye kadar dıplomatlar bu konudaki diplomatik a\rıca lıktan \ararlanıyorlardı Kadda fı pasaportlan Arapça yazılı olmayan yabancılann Libya'ya gırme'ini yasaklamıştır tü tanındıktan sonra tekrar alınacağından süphe edıyorlar. îlgınç olan husus Nucon'un dos^ lardan taviz koparmak, eski du<manlara da tavız vermek için sılâhlanmasıdır. O. A. S.: donmek söz konusu değildir, fakat aşın solculuğun kalıntUan da vardır. Bunlar Almanya' nın NATO'dan aynlarak tarafsız • lığa kaymasmı, Amerıkan askerBır sakal tıraşı yüzünden demokrasimizin gidişatım lerının ulkec^n atılmasuu, antet* airet başkam DiıÇetvekih, bır »afl'lfavası yüdustrının devtetleştırılmesnS <le üTuldü i N. 1"'r 'tü* ~rt>r • ıstedıler Hepsi reddedıldı TurTanrı rahmet eyleye! î * '**" \a ı''~ "**"f kıje'ye yardımm kesılmesı ve bugılnkü tutumun kınanması dıleklerinden bınncısı gen alınmış fakat ıkmcısuım geçmesıne goz •vumulmuştur Brandt'm 20">e karşı 404 oyla tekrar Başkanlığa seçılmesı aşırı solun kuvvet ora ÜUIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIU nına olçü sayılabıl'r Fakat yonetım kuruluna tumü 36 olan 8 üye seçmesı belkı daha iyı ölçudur. Türkıje hakkındakı kara Ailemizin pek kıymetli varlığı îstanbul Barosu ra gelınce, Avrupa Konseyme Uye r eski Baçkanlarından Avukat Dr otmamız bu ışlere kanşılmasını r caız kılıyor. alınmamalı, fakat Almanlara sovleyecek bır sozu müz vardır Bızde bır Hıtler asla yetışmemıştır. Savın Baskan oylama bıünıştir... dive bağınyordu, Berber, Abdurrahım Turk'ün TÜzunO kolonyaladı. Geno mılletvekıli hızlı adımlarla salona doğru vürudü O sırada Baskan Sabıt Osman Avcı ovlamanın bıttığııü ılân etmışti. Mardın Mılletvekıli ıçen gırdi: Ovumu kuUanacağrm! Geç kalmıştı. Ertesi gün gareteler bir «akal tıraşı yüzünden ve bir oy farkla Sunav formülunün basansı? kaldı ğını vazdılar Kımine gore demokrası kurtulmuştu Özellıkle CGP ıle DP «demokrasınin zafennden. soz edıyorlardu Zafen saglavan neydı' Tek oy! Tek oyun demokrasılerde ne denli onemi olduğu bir daha anlaşıldı Kımı Meclis berberini alkıshyor demokrasi adına. kımi de Abdurrahim Türk'e öfkelenıyordu. Öncehkle AP çe\releri köpürenler arasmdavdı Abdurrahim Turk, AP Haysiyet Divanma verildi; ama bır sakal tıraşına ün kazanmıştı kamuoyunda Aradan çok geçmedi. Abdurrahim Türk adı acı bir olavla pene duvuldu Genç MiUetvekili Mardin'ın en zengın çifUıklenne sahiptı: nice kövler ü«tfmde egcmendı aşıret reı^vdı Derik'ın koylerinde adı ve sözü geçerdi. Kanco aşireti Abdurrahim'm kisiligindp gerçek bir lider bulmustu On beş çocuğu vardı. Yoksul Mardin topraklarında ağalık kolav değıl' Abdurrahim Türk. bu nedenle Kanco şatosu dıye anılan bır ko"=k yaptırdı Dısardan bakıldığında bahçesıni kusatan yüksek du\arlan ve kemerh kuçük pencerelemle Ortaçağı ansıtan bir yapıvdı Kanco Satosu; ama içinde 20'nci yuzyılm modern konforu hatta luk«u vardı Soğuk hava duzenı bıle eksık değıldi Abdurrahim'm hayırsever olduğu söylenırdi, sevilirdl. Ancak voksııl Mardm'de aslret yok aşıretler vardır Bu nedenle kan dâvasma bulasmıştı Abdurrahım.. Kanco aşireti Necimoğlularıvla kanlı bıçaklıydı Kan dâvalan Doğuda genellıkle poütik nufuz yarışıvla karısır Mardin'de de böyleydi O Mardin ki vüzde 80'i okuma vazma bilmezdı. toprakIannın vüzde 70'! köyiulerin değil kentte oturan ailelerindi. Ve doğanın ortalık yerinde aşıret yaşantısıyla kan dâvası hızlıvdı. Iste Abdurrahim Türk, bu Mardlnin milletvekiliydi. 19 Nısan Persembe gCnu. Kasrokanco köyunden Kızıltepe ilçesme ozel otomobihvle gelen Abdurrahim, bır arkadaşıyle konuşmak üzere durdu. Hava kararmıştı Arabaş sına yenıden binen mılletvekili tam marşa basarken lan da tabancaların tetıklerine bastılar. Abdurrahım «ğır yaralanmıştı. Üç kişi olduklan bildirilen katıller kaçarlarken, yetışenlere: Vuruldum. deö"l, oldurduler beni Şımdı Mardın'de hava gergın. guvenlık tedbırleri alınmış, cınayet sorumlusu olarak Neeimoğullan ailesınden uç kisi ustünde duruluyor. Cınayet sebebi: Kan davası ve dyasl rekabet. I TESEKKÜR İ 1 1 = E 5 = E E E E = E E Amerikan Devletleri örgütünun ıOrganısafıon of Amerıcan States) Washington'da yaptı§ı Genel Kurul toplantısı Amerı ka'nın, Guneydoğu Asva'da nilfuz kuma çabasında iken Lâtin Bueün Bursa sövlevi. vann gençlifp sö>levi öbür gfln OnunAmenka'da nufuzunun kınldığını CJ Yıl <=ovlevı Cırkın polıtıkacılarm hangi ilkeler. hangi kuralanlatmıştır. Bu gerçek geçen ay la' hangı ulkuler hoslanna (tıtmıvorsa onlar ortadan kaldırılPanama'da toplanan Güvenlik Körfez Bunalımı: malıdır Çunkü bövleleri b'Hrler ki Ataturk ilkelerini en kısa Kon^eymde aleyhınde karar a zamanda vok edemezlerse o ilkeler güiun birinde onlan ezıp süeIrak'ın Kuveyt'e saldınsından lınmasım önlemek için Amerika' cektır Kuçuk kurnazhklarîa ise fdrişirler boyle böyle. Önce Ortadoğu'da: d'oğan bunalım ağırlaşıyor. Irak nın vetosunu kullanmak zorunkuskular yaraürlar. sonra inandırırlar. «Hayır bu söz onun deısgal ettığı Kuvejt topraklann da kalmasıyle de bellı olmuştur Araplarla îsratl arasmdaki sağıldır. yok bu sözü başkası üvdurmustur» dıye söylentıier çıkadan çekılmıyor. Arap Bırlıgı'nın 1948 de kurulan ve 24 üvesı bu vas geçen halta Birleşmlş MılnD. bir siıre sonra bu yalanları gerçek savdtrırlar Ojrsa kendiarabuluculuğu sonuçsuz kalmıs lunan «O A S » 1 Bırleşık Amerı letlerın salonlarına taşır.mıştır. leri Ata'nın dilınden. kalemınden uvdurma sözler yanttmaktan, tır Kendısıni, korfezde, çekılen ka Lâtın Amerıkalıları dısiplın Lübnan'ın istegi ile toplanan Gupıyasaya böyle yalan yanlıs şeyler sürmekten geri kalmazlar! Ingiltere'nın ««orumluluklarını» altında tutmak ve kendi polıtı venlılc Konseyınde büyük çogttnyuklenmiş sayan Iran, mudaha kasını %urutmek için kullanı Bursa Sövlevi Atatürk'ündür. Bir yemeV sırasında sövlenmisluk, Beyruttald baskm dolayısıy İevı duşunuvor Belkı de danıs yordu. Yaramazlık ettiği için Ku •i Bursa'daki bir gericılik olavmdan «onra gençliee seslenmck tr le tsraıli kınadı. Sovyetler ISramak için îran Basbakanı Huvev ba'yı da orgutten attırmıştı Fa istemistir Ata Bu hem ilk seslenisi değildır gençligıne. Çeireii'in Birleşmlş Mılletlerden atılda, îngiitere've gıtmış ve başta kat Lâtmler ısyan etmış'er ve sindeki bir takım kimselerin ns denli ictenlıksiz oldufunu anlarnasını; Mısır îsraıl'e sılâh yardıBaşbakan Edward Heath olmak yınca tek umut kavnagı olarak genclısi Börmüştür Alın dıkmınm kesılmesini, ötekiler de kı Uzere tnçıhz voneticilerivle go patronun tahakkümüne boyun eğ mı> eceklerını anlatmışlardır katle okuyun Gençliğe Seslenişini Bır de Bursa Sdylevini okunanmasını istedller. Sadece Ameruşmuştur Basına verdıği de A B D 'nın sömürü sıstemi eleş yun sonra Bır ayrım var mı arada* tkisi de avnj amaca yönelrıka, bunlara karşı çtkarak, Gu mecte Huveyda savaşın her an tırilmış ve bağn vanık Şili, mi'îtir, aynı korkuyu, kuskuvu bplırtir Bir gun iktidara Atavenlık Konseyinın kınamajn bıpatlayabileceğıni de belırtmı* patronu dışarda bırakacak bır turk cumhuriyetinin temel ilkelerine ters düsen bir takım inrakıp, bblgede banş için faaliyet tir Kuveyt veya komunist teh Lfttın Amerika örgütünün kurulsanlar jrelebilir, onlarla da savaşmak gençliğin görevidir der. gostermesmi istedı. Israil'in tek lıkesi karsısmıîa olan Umman masını ıleri surmuştur Bazı A Gençlıktir her umudun kaynağı Herşeyi o düzeltecektir. AtataraOı kınanmasına Amerika razı Sultanlığından çağn gelirse, merikan gazeteleri de Amerika'türk devrimlerine yakışır bir biçime koyacaktır herşeyi. olmayacak ve bunu onlemek için lran'm yardıma kosaeagını da nın örgütten çekilmesıni İstemişgerekırse, vetosunu da kullana«övlemıstır tngiltere Savunma lerdir. Sonunda Genel Kurulda Şimdl Ulastırma Bakanı olan Bay Özbek'in incelettlrmesl nacaktır. Amenka kınamaya gidileBakanı Lord Carrington'un Um «örgıite değişen iktisadl şartla«ıl sonuç verecek? Bakanhk bu söylev için nasıl bir karara varacekse sadece Israıl degıl tiim man'ı zivaret ettiği de bildiril ra göre yenl bir şekil verilmesi» eak* tlgivle beklejeceğiz. Tarih Kurumu »Bu söylev Atatürk'tedhışçilığın kınanmasında dlrenimistir. «Umman ve Basra Kor kabul edılmiştir. Yani örgüt öndür» demişti yıllar önce. Atatürk'un yaveri Cevdet Tolgay, yor. Kuzeyde çogunlulc tsraü'e fezi Kurtuluş Cephesi» (Komü A B D 'ne baglı olmaktan Jcurtakarşı, fakat 15 üye arasından 7' Prof. Afet tnan bu sözlerin tanığı olduğunu söylemişlerdi açıkça. nist) de bir bildiri yayımlava nlacaktır. sinin îsrail ile diplomatik ilışkisl rak. Umman'daki «Kurtulus SaDaha baska kanıtlar. belgeler. tanıklar Hepd de geçersız mi olmadığı da unutulmamalKhr. vaşına» karısırsa, «yurtseverlebunlann? Zaman akn> gitoıis diye Atatürk'ün en guçlü seslenişS. P. D: Bu arada, Bevrut baskını olaymrin» îran ile savaşacaklanm bılleri ortadan kaldırılacak mı teker teker? Buna kimin gucü yetedırmi^tir. Aslında îran ile Irak da tsrainn îngillz ve Belkiça Alman Sosyal Demokrat Particek* Böyle boş umutlara kapüanlar varsa. ekıllarmı başlarma bir süreden beri gavasm eşlgin sının (SPD) bu yıl Hanover'de pasaportlanm kullanmasım îngildedirler. Esikten ileri gidllecek tere ve Belçikm hüktimetlerl proslsınlar. Kimse Atatürk'ü yozlaştıracak güçte değildir, olmayayaptığı kongre, solcularin bır mi' testo etmişlerdir. Kimlerta kultakım aşın dılekler ilerı sürmecakür. Ata'nm Gençliğe Seslenisi, Bursa Söylevi, Onuncu Yıl landıŞı belirtflmemiştir. fakat lerı yüzünden fazla ılgı toplamışSöylevi, tarıh yapraklarma geçerek belgeleşmiş öğütleri, istekleAraplar Amerikalı ve tnellizlenn Nixon'ın Niyeti: tır Fakat partinın daha önce ri, özlemleri bugünden yanna sonsuzluğa dek uzanan kuşaklar îsrail komandalanna yardım ettoplanan Gençlık Kolları KonTıcaret denge«lndeki »çıSl tincirınt yol gösterecek, inanç, güven, güç verecekür. gresınden bu belli olmuştu. ünutıklerini iddia ehnişierdîr. kapatmak İçin glri«ecegl pazar tulmamalıdır kı, Godeçberg Konl'kta için Marksizmın doğKaddafi'nin Öfkesi: Nixon,gerpkirse kullanmak dile gresmde (1959)sıynlıp ta ortanın etimrük tarıfelerini macılığından dıgl gibi indlrmek ya da yük bemen solunda yerını almcaya Libya uçağmın geçen subaHa Israiniier tarafından düşürülme seltmek ve bazı maddelerin A kadar parti aşın solda ıdı. Doğyasaklamak matık sosyallstlıkten pragmatık sinden beri sesi çıkmayan Lib merika'ya ithalini TEMAY Genel Bşk.lığından ANKARA vetkisini KongTeden lstemlştir. sosyalıstliğe geçtıkten sonradır ya llderl Kaddafl. geçen gün îstedigi yetkiler arasmda şlmdi kı, ıktıdar yollan açıldı. Gen «Kandll» verileriyle sert bir Derneğimiz TEMAY'ın {Tilrkive Emekli Malul Müstafl nutuk söyleyerek. îsrail ile «a Senatonun ellnde bulunan tBin ASSUBAYLAB Yardımlasnıa Cemiyeti) Olagan Büyük Genel vaşmavan Arap ülkelerinl kına zivade mOsaadeye mazhar Olke Kurul Toplantısı 6 Mayıs 1973 Pazar günU saat 1000 da T. mış. Atlantlk Kıvısından, Bas statüsünün» kendisine verilmesi Kızüav Derneği (Ankara) Genel Merked toplantı salonunda de vardır Birincileri, Ortakpara Körfezine kadar Araplann, yapılacaktır. zar ve Japonya'ya karsı kullaNrail hakimlvetine peçmek tehSayın delegelerimlzin teşriflerini rica ederiz. nacak, ikincisini de Sovvetlere likesi karşısında bulundugunu Genel Merkez TEMAYtlMz Sk. 15/2 Kemal Kerim Kalkan tâviz vermek içm istiyor Nixon'a Ilerl gürmCstür Uçak olavınn SıhhiyeAI»KARA Tel: 17 07 87 TEMAY Genel Baskanı göre, «En zivade tnüsaadeye Intıkamım almak için topraklaGUNDEM: 1 Açılış ve divan »eçimi. 2. AtatüTk. Sehitler ve mazhar ülke statOsü» tanınmanndaki teslslerin kullanılmasına TEMAY'cılar için savgı duruşu 3. Komisvonların seçimi. İle izin vermeven Surive ve Mısır'a dıkça Soivetlerle ticaret geni"=Selçuk SANCAK 4 Çahşma ve denetleme raporlanrun okunması ve aörüşülletilemez. Senato tse bu statünün da çatmıstır. Kaddafl, Mmria Evlendller. mesı 5. önenlerin görüşUlmest ve karara baglanması 6 Gebirleşme dilegîni tekrar belirt Sovyetler için tarunmasını, göı; 2] Msan 1973 nel Yonetım Kri nun ibrası. 7 Tahmini bütçenin karara edecek Yahudilerden alınan ağır mi» ise de Sedat İle aran açilBe\oğ!j bağlanması 8. 1630 sayılı Dernekler Kanunu uyannca TUzük dıgından cerçeklesecege ben7e vize vergisinin kaldınlmasma tâdıli. 9. Seçımler. 10. Dilekler. 11. Kapanış. bağlamıştır. Gerçi vergi şlmdimiyor Mı«ır ve Suriye Libva fle Federasvon lçlnde ortakhk lik ahnmıyor fakat kanun kalCumhurtyrt Mİ» staCumhurtyat 3815 tan blle rahatnzdırlar. Aynı Muskos mu, Makarios mu? ( ORHAN ARSAL'm | Ş = = = Z E = = = E vefatı dolayısiyle cenaze törenine blzzat iştirak etmek çelenk, mektup, telgral gondermek sureüyle büvük acımızı paylasan îstanbul Beledıve Retslne TUrktve Barolar Bırlıgıne, Bırlık Partlsıne îstanbul • Barosunun başta Sayın Başkam Avukat Burhan GUngör olrnak Uzere eski Başkanlanna îdare Heveti, üyelenns ve mensuplanna. îstanbul Oniversitesi ' ögretim uve.erıne, taymetlj dost ve meslekdaslanna ayn ayn teşekkılr etmemıze büytlk tacımız manı olduğundan şükran ve minnetlerimizin arzına sayın gazetenizin tavassutunu nca ederiz. Kıbns'ta ışler haylı kanjtı Sınod Meclısı'nın Gnvasçı uç pıskoposu Makarıos'u başpıskoposluktan azletmışler ve cubbesını çıkararak eskı adıyle Mıkaıl Muskos olarak ortaya çıkmasmı ıstcmışler. Karan kanunsuz savan Makarios, ertesi gün cübbesıyle bır tdrende konu$mus, Gn E Eşh Mfizehher Arsal. E vas'a gızlendığı yerden çıkarak Oğlu: Ugur Arsal, Karaman, Apa, Şahinba* ra E Enosıs ıçın halkm desteğını sağ E Borak AUeleri E lamasını önermış ve çok alkışlan Z mıs Makarios ve Grıvas tedhiş E Yeni AJans: 13282792 = çılerı de karşıhklı olarak savaşmakta devam ediyorlar. Fakat, ?<ıııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııtıi!iııııııııııınıımıııııııııııııi? halk da alıştıgından herkes kork maz olmuş Kara Eylülcüler bu yüzden Kıbns'ı savaş alanı seçDOKTOR ARANIYOR mış olacaklar Arada, toplumlarKadıkdy, Yenl Bahanye Dıspanseri tçln buxun, bogaz, arası göruşmeler de başlamış, kulak mütehassısı. fıkat Rum temsılcısı Klendes hem temsilcılıkten, hem de Rum TEL: 36 33 42 36 32 74 Meclısı'nin başkanhğından ıstıfa edecekmıs Bır bu pksıktı1 Cumhuriyet 281T Büyük Türk Yazarı KEMAL TAHIR Vefat etmistir Düsün ve Edebiyat Dünyasına, Okurlarımıza Bassağlığı Dileriz. Bilgi Yaymevi Cumhuriyet 2820