Katalog

CUMHURİYET 31 Mart 1973 u sabah uyandığımd'a odam ışık ıçlndeydi Bırden toparlanamadım. Çoktan saat yedı\ı geçmıstır sandım Saatln daha altı bıle olmadığını gorunce blr sevınç sardı içimi N° guzel, bovle karanhk günlerın fcısıldıkça kısaldığını gormek' O*teUk ilkyaz sonlanna kadar daha da kısalacak gunun karanlık saatleri Gunduzler, sabahın d"ordunden akşamın sekızme kadar uzayacak, o ılık, o ışıklı yaz gecelerı, bahçelere, denız kıvılarına uğratacak insanları, gunduzlenn caniılığm! surdurecek On bes gun kadar once kırda çiçeğe durmuş ılk erik ağacını gorunce de duvmuştum bu sabahkl sevincıml' Kuçük blr tepenın gertMnde onume çıkan o valnız ağaç, eskı mıtler don°mınden berı oralarda vaşa\an chlber N\mpha'lardan biriydı sankı Pembeve çalan ciçeklerıni sunuvordu gelen geçene Bu comertlifijle butün bir pazar gunu arıtmıs, »evındirmiştı benı.. Duşunuyorum da ılk çağlardan berı her ın»anın, doğanın kıs uvkusundan uvanışı venıden doğusu, dınlışı karşısında tfuyduğu o kutsal, o kendıliğinden sevınçtı kapıldığım Doğanın ortasında jan çıplak, mağarasmda sobasız kalonferslz vaşavan ılk insan, hıç kuşkum jok kı, havalann ısınmaya başladığını o sağlam du\ulan, yanılmaz ıçguduleriyle çok daha ivi algıl1•vordu bizden Dallanna su yurüven ağaçlar tomurcuklamr fılizler sürerken, o da damarlannda dolasan kanın ılındığını duyuyor gemleymedığı bır eoşkuya kapılıyordu Sanki ağaçları, kırlarla beraber o da jeşermek ıstivor, bu ıstekle dans etmek, turküler sovlemek, sevinç çığlıklan atmak gelıyordu içınden Sevişmek < i= tediginı de ona aşılayan bu katıksız sevıncıvdi elbet' B Olaylar ve YENİDEN DOGARKEN Necati CUMALI lara Onun yuzusuyuna bu kuslann daldan dala bırbırlerını kovalaması, saçakları «aran cı Mİtüar; vuzlerdekı gulümseme, bakışlann pı nltısı, se\ınçll çan seslerı, kırmızıya boyanmış paskalya jumurtaları' Onun onuruna bu ha\a âa dolanan barış, umut havası Bunca juzjıl lardan, goçmuş gıtmış kuşaklardan sonra, gunumuzün turlu hırslar çekişmeler baskılardan vorgun, varadıhşına yabancı karmaşık amaçla ra kul olmaktan bunalmı? ınsam, bahara doğru bır sabah ujanınca penceresmı erkenden ısımış gormek, ya da kırlarda çıçek açmış bır ağaçla karşılaşmakla hâlâ sevinebilıyo'sa, yaşamanın gucunü, utkusunu tanıtlar bu olay1 İçgudulerı mızın doğa\a ne kadar vabancılas'sak da gen lemedığını kendi kanunları doğrultusunda bul dık, vaşama bağll tuttuğunu gosterir, sıjah satenden pır 1 pınl cubbelerı ıçınde el çırpan haharalar \ardı Hahamların gensınde akordeonlu, kıtaralı delıkanblar alaya katılan kalabahk başlan uzennde dalgalanan meşalelerle bujuyordu arkalarmda Şarap sışelerı dolanıjordu elden ele Denıze kadar ılerledüer Hahamlar hurralar attılar kıyıda Alana döndüler. Geç saatlere kadar hora teptüer, halav çektller, turkuler sovledıler O torenle gunahlarını denıze attıklarını oğrendık onlann Eskı Dıonvso* şenlıklerınden baska bırşey değıldı gorduğumuz Kıtapların jazcTığı gibi, Şarap tanrılı Dıonysos, gezılerınden bırinde Anadolu'yu Fınıke'jı. Fılıstın'ı Mezopotamya'yı, îran'ı Arablstan'ı geçerek Ganj kıjılanna ulaşır Gıttığı her verde torenlerle karşılarlar Dıonysos'u Arabası bir kente gırerken alayın onunde genç rahıpler yer alır turkuler soyler, dans eder «evınç çığlıklan atarlar Rahıpleri da\ul çalanlar ızler Sonra aslanlann çektıgı arabada esı ıle Dıonysos gorunur Kavnaklar, halk \ığınlarınm Dıonvso«='u gıderek valnız Şırap Tanrısı olarak rfeğıl «ınsan rohunu günahlarından arıtıp olumsuz gerçeklere ulaştıran», lnsana «valnız lçki voluvle değıl, esın yolnyle de kurtuluyu, ozgörlueü ^ağlayaıu blr tanrı olarak gorduklerlni açıklarlar. Bu açıklamadan anlasılıyor kl, bizim meslr, bldrellez ba\ramlarımız, Yahudılenn gunahları denıze atma torenlerı Hnstiyanlann paskalva jortulan mıtler donemınde, her vıl asmalar ve«erırken kutlanan Dıonysos şenlıklerınden alı>or kayoağını Nedır kl daha önerali olan, bu çenllklerln lnsantnl oluşu, kaynagını gerçekte insan;n içgüdulerinden alıçı Doğanın yeniden doğusu ıle birlikte her canlıda, lnsanın içlnde kendıliğınden dogan cevindn yarattığı, insan zorlayıp surukledığı şenlıkler bunlar. önıimüzdekl gunlerde bu sevinç, kuşlan yanjana getırecek Bır sure erkek kuş dısısının ardından kanat çırpacak. Yuva kurup yavrula rını uçuracaklar Çiçeğe duran ağaçlar meyvele rını verecek Bortu bocek kış uvkularınd^ın ujanıp guneşe çıkacaklar Urun devşırme mev sımı sona ererken, guz gelecek bır kez daha olecek, kış u>ku«una dalacak doğa Ağaçlar çıplak kalacak, dışı kuş eşını, ya\rularının ızinı 1 jıtırecek Fotoğraf Taıaisız Değildir Basuıın tarafsızhğj ustune çok yazı yayımlanmıştır, çok da ogut verılmışür Basın tarafsız olmalı Olayları olduğu gıbı yansrtmalı.. Haklıja hakkını vermeli Doğnıya doğru, eğnye eğri demelı. Oılesme bır basm duşunuluyor kı, bır cinayeti, bir seçimı, bir kız kaçırmayı bır Parlamento tartışmasını, bır grevı bır ayaklanmayı bır sıyasl partı çatışmasını olduğu gıbı yansıtacak kendınden hıç bır şey katmıyacak okurlar ertcsı sabah eazete>ı açtıklarında gerçeğı okuyacaklar.. Mumkün mü bu' Yazıları bır \ana bırakınız acaba gazetelenn yayunladığı fotneraflardd serçeğı olduğu gıbı yansıtmak olanağı var mı' Şu Babıâlı denen verde epey dırsek çüruttum; klışehanelerınden makme daırelerine, yazuslennden ıdarehanelerine kadar cumle >elerını tanıd.m Ba> ıler, operatorler, \azarlar ressamlar kafıkaturı^Üer, başyazarlar, patronlar muhabirler, karıkaturıstler madrabazlar kâğıt karaborsacüan, haraççılarla tanıştıın Gırdisını çıktısını bır havli öğrendım Bır haberın nası] oluşup sayfaya nasıl gırdığını, bır yazının nasü yazüdığını az buçuk bılırım Yasaların dışırda hangi yasak. larla çevrılıdır Kazeteler' Bu sorunun cevabını da verebılrrım Bunca tecrubedetı sonra dıveceğim s.u kı gerçeklerın gazete savfalanna yansıtılması kadar zor iş az bulunur. Bır foto rouhabıri dufunelirn Zehir gibi. açıkgöz. bilgîli cesur Bu foio muhabın dıvelım kı Cumhurbaşkanhğı seçımlerinı ızlıyor Gazetesmın eğıhmlerını de bılıyör Gazetesı Cumhurbaşkanhğı seçımlerınde tsmet Paşayı ttıtnyorsa, açıkgöı muhabır. Paşa'nn en zinde en neşelı ânmda makmenın deklanşorune basacak Srakkk dıve sapta\acak tnonu'yü Ertesı sabah okurlar lsmct Paşa'nın terü taze re«minu» altında, tnonu'nun Cumhurbaskanlüp adaylığmı destekliyen bır yazıvı okuvacaklar, ve duçünecekler ki, Paşa doksan yaşraa raemen zınde ve gençbr, Cumhurbaîkanlığı görevıni «ördurebıhr Ama eğer gazetesi îsmet Paşa'yı desteklemıyorsa, açıkgöı foto muhabın Paşa'nm en jorgun ve duşkun sanljesını yakalayıp basacak deklânşöre: Şraaakkk Ve ertesi gunfl okurlar, daha haberlerl okumadan Paşa'nın hahne bakıp* Vah vah, tnonü çok vaşlanmış, artık siyari hayattan çekılse dıye dusünecekler Acaba hangı fotoSraf eerçeği yansıtmaktadır? Birincisı mi ikincisi mı? Verdigimız Srnek çok basıttır Fotoğraf lanatının gazetecıhk alanında öylesine incelıklerl vardır H, marifetll yazıisleri müdurlennin elinde, gazete resimlen gerçegı yanntan birer belge degil birer propaganda afişi gibi kullanıhr Yuksek polıtika bir yana, daha başka ySntemlen dte vardır ba i«3n Surada ineeliklerini anlatmak. ya da bu köseve sığdtrmak olanagımız yok GazeteleT, polıtikacılar bir vana, ses «anatçılarından gazino sahiplerin» kadar çeşitli kışiier »anat olaylanndan sosyete olaylann» kadar çeşitli keMmler karsisında tarafsızlıklarını koruya' biliyorlar mı? Babıâlı'nın ıçvüzünü bılenler bu soruya doğru cevap verebılirler Ve sorunun cevabı içtenlikl» verildıği zaman «havır» olacnktır Çünkü taraf«aılık olanaklan kısıtlıdır Basın enınde sonunda toplumun bir parçasıdır, toplumun bütün kustırlan ve erdemleri gazetelerin yapısında da vardır Sözgelışl bır büyük gazete, bır namussuzun veya bır ünlü kaçakçınm koskoca fotoSrafını ba«ıp Sayın Bay Zırtapoz. hayır derneklerine yüı bin Hra bağısladı di>e yazarsa, bir gerçeği mi vansıtmı» oluyorT Bunun içindlr kl basının tarafsızbğı y» da objektıf olması kolay degildir Dikkatlt bir kamuoyu denetlemesl ve bır gelişme dOzevinde gazetelerin değerlen«Urilmesl mumkün olabHıvor Ben kendi hesabitna* Bizım gazetemiz tarafsızdır doğruya doğru, eğnye eğri der dıyenlere hic kulak asmıyorum Gaıete tarafjı olmalı ve kımden vana olduğunu açıkça ortaya koytnahdır O zaman okurlar, ellerindeki gazetenin kişıliginı dah« ivı beller olsylanD hangi açıdan kendılerine yansıtıldığını bılirler Açıklık erdera deSIl mıdir' Barış, Umut Ayı tnsan belkl de vaınız ın<;an bütun canlıla rın ıçınde bellegı tam olan ' asadıeı surece doganın her cflrüı^ı ıle her olumunu, zehır gıbl acı gelen pışnanhklar, «anısı kalbe ışıfelarla doküldn» mutluluklarla belleğınde jaşatan Yı re butun canhlar ıçınde \alnız ınsan, salt içgiı dulenvle degıl \ureğı ile bılıncı üe doğanın venıden doğusunu ozleven, umıtle bekleven Yasadıkça sevdıkleri dorflan, yakmlan çevre sınden doğanın \enıden doğuşunu bır daha go rememek uzere avnlırlarken vıne yalnız in«ar olume alı«an olumu olaean karşıladığı olçucTe vasama tutku ıle bağlanan Gun donumunu doŞanın yenıden doğuşunu her >ü artan bır tutku ıle beklerken, ıçımi7de duvulan hep umudun sesı, mutluluk ozlemı Bılerek •a da bılmeverek bır vıl daha \es nıden dogu«a erıMrken bellegimizde acı izler bırakan pışmanlıklanmızd'an hatâlanmızdan sıvnlmak pelen baharı daha mutlu yaşamak ısteğı gerçekte duvduğumuz Yasamımızda değerlı olan ne varsa kınp dokmeden korumak, venıden dopu«an sunacağı nımetlerden olgunlukla vararlanmak lcın tıtnvor içımız Çocuklar, turkülu blr tekerleme fle karşılarlar leyleklenn gelışlni' Levlek levlek havada Tamnrtası tavada Crelsen bfchn hsvata Bızım bayat \ıkıldı Tellı pnlln yapıldı Çocuklar gSyluvorlar dogrnyu! «Bızım ha>at» geçmışteki turlu hatalarımızla yıkıldı! Ama doğanın yeniden doğuşu İle «TellJ pullu \apıldı » Ni<:an, barıs, umut ayı olarak yer alır tanhte Gelecektekı gunler dılerim kl, toplumu muz, dunyamız içın, geçmlşteH hatâlanmızın yınelenmeyeceği banş, mutluluk dönenji olsun. Dinlerle Mitler Butun dmlenn, çok tanrılı donemlerın geleneklerınden, mıtlerden alarak gunumuze kadar ulaştırdığmı, kutsadığını gorursunuz bu sevınd. Çocukluğumun geçtıği kasabada, halkın coşku ıle Nevruz ba'\ramım kutladığını ansınm. Kadınlar erkekler en veni gıysilenyle kırlara dokulürler yer içer mânılerle nıvet çekerek doğanın venıden doğuşuyla umuda kapıldıkla rını açığa vururlardı Ege'nın bırçok kentlerınde kutlanan mesır bayramlan bu nıtelıkte%dı On yıl once Nisanın ılk gur.leri Tel Avıv'«Jeylm. AHenby caddesınln Ha\arkon nhtımı fle birleştıği alan üstundekı bir otelde kalıvorduk Tel Avivlıler paskalva bayramını kutlu> orlardı Bır gece Allenbv cadde«rfnden lnen bır t5ren alayı otelımızın onund'ekı alanı doldurdu önde Yureğimı dmlivorum NecTen gün donumunu her vıl bovle daha trtan bir sabırsızhkla beklıvorum' Neden bunca önemlı sayılan haberler arasmda gazetemin bır koşesine sıkıştınlmış o kuçuk takvlmı her sabah arayıp buluvor, bılmıjor beklemıyormuş gıbi. guneşin her gun bir ıki dakika daha erken doğup bır ıki dakika daha geç kavuştuğunu gordukçe, çocuksu bır sevınce kapılıvorum7 îçımden içımden sezıyorum kl, ilk insanla akrabahğımızı sağlayan, en eski atalarımudan kılrna koklü blr rfuygu bu «evinçt Salt bana ozgu değU' Benımle birhkte doğanın yenıden doğuşunu gören bCtün canlıları sanyor. Uzayan gunler, ısınan dlrilen doğa, bir kez daha yaşamayı, yeniden doğuşu bağışhvor bahara çıkan TANIMINI İSTEMEK. OKTAY AKBAL Evet Havır DAHA, DAHA HIZLI lar «GeUşmış ülkelerde, işletmelerın boyutlannda, çeşıtlı nedenlerle ve çeşıtlı şekıllerde hız h bır büyüme olayı gerçeklesmekte.. Türk fınnalan ıse temerküz konusunda genellıkle ya kın bır sure sonra rekabet etme durumunda kalacaklan benzerlenne kıyasla, çok yonlü bır bun>e yetersızlıği ıçınde bulunmaktalar Özelhkle «Türkıye'nm sanayılesme yukunü buyük ölçü de taşıyacak olan özel tesebbus kuruluşlan» ışletme buyukluklerı açısmdan dış rakıplenvle boy olcusebılecek gUçte değildır Üçuncü Beş Yıllık Plam hazarlayan ve onajlayanlar da buyuk sermayedarlanmızla aynı kanıda «Sanayi genellıkle küçük veya optımal olmayan büyuklüktekı bırimlerden olusmaktadır Malıvetler yuksek mamul kalıtesı düsuk, üretım teknolojısı gerıdır En ılerı teknolojiler seçüemedığı gıbı, teknolojı gelıştmlememekte ve ülke koşullanna uy durulamamaktadır » Soruna aynı açıdan bakıldığl içın teşhıste bırlık, çozum yollannda birlıgı de getınyor Büyük sermayedarlanmız«Şu halde bundan boyle Büyük çaplı ışletmelenn tesıs edılmesı yanında. mevcut kuruluşlann çeşıtlı şekıllerde faalıyetlerını bırlestırmelen başka bır deyışle tedarık üretım ve dağıtım alanlannın bır kısmmda veva tumunde temerküze gıtmelerı gerekmektedır» derken Plan Stratejısı'nde de «Kapasıte bUyuklUğü ve kullanımı, teknoloıı seçımı, uygun ku rulus yen ve dış rekabet gücü konulan daha çok önem kazana cak va bunu saglayacak sınaî organizasyon mülî teşebbüse esas olacak sekilde geliştırılecektır» hukmu getınlıyor Aralanndakı fark sadece ıkıncinm daha kapalı bır ıfade ile yazılmış olması Turkıye'de fırmalann bır bütun olarak Ueri ulkelere göre çok daha küçük olçeklı oldukla n açık Bır vıllık cırosu on dört on beşı harıç bbür bütün dünya Ulkelerinm mıllî gehrlerınden fazla olan dev tekellenn yanın da Türkıyenm «Dev»leri havh çelımsız kalıyor Büyük muteşebbıslerımız on bınlerce, hattâ vuzbınlerce ışçıyı bıraraya getıren tesisler kuracak, daha ötesı «Başka ülkelenn doğal ve beşen kavnaklannı değerlendırecek» güçte değıller Dunya pa zarlan paylaşılal çok olduğu ıçtn, Türkıye sanavı malları ve sprmave venne daha çok ışçı ıhraç edıvor Yabancı ulkelere gondenlen ısçılerımızm ücret lerının ner nasılsa tüketılmeyen oralar bankalarma vatınlmayan bolumu bıle ıçınde bulunulan zor şartlarda «On yıl bnce akla gelmeyen büyuk bır ferahlama ımkânı» yarattıgına gore buyük ış adamlanmızın bu alışvenşten pek şıkâvetçi olmadıklannı soy O zellıkle son yülarda büyük sanajıcılprımız ve sozcülerı acı acı yakınmaya başladı A fflınlık gerek, sydnüık Çok buraldık karanlıktan en köttisü yarı karanlık, yan aydınhk durum!ar('a vaşamaktan Bıri bir şey mı söyluyor, soracaksm «Ne demek istıyorsun arkadaş » Falanca tutmuş «Onlar kotnünısttir» ml divorî Soracaksın cKomUnist nedır, kimdır nevln nesıdır» Komünızmın tanımını yap bakalım bana' Böyle llerı eert konu?anlann dılı tutulacak bırden1 Eveleyıp geveleyecekler Gerçoklere aykırı bır yığm saçmalık yumurtlayacakiar Yalnız bllpistz ki$ıler ml böyle olan, her gtln gazetelerrte cevner saçan bir takım yazarcıklar da onlardan pek farkb degıl Her gun «O komunısttlr, bu anarşısttır» dıye kara çaıaruır en başta llkin bunlan çekmelı komünıstlik, anarsıstak siLsvına Bakın, komunıst, anarşist olmakla suçlandırı.an bir öğretmenın başına gelenlere1 Köyde zamt tutup dava açrnışlar aleyhine AJır cez&lara kadar getırmişıer yirmı yaşındak* ögretmenı Dokuz da tamk dllcmışler karşısına Vedir' Komünlsttır, anarşisttır efendım1 öyle mı' ö y e y e yer en ağır cezayı' Hayır Yargıç sormuş o dokuz tanığa Komünlstlıkten ne anhyorsunuz' dıye Sesleri çıkmaırış AnarjiZnı nedir pekı' Ona da yanıt yok Sonunda «Blz bılniî?yi2 hunlan bu öğretmen içın bize oyle söyledıler. demişler Komünist anarşist, kastroıst, maoıst, marksıst faşıst, hümanıst îst der demez çogumuzun tüylerı havaya kalkıyor' tşte rıir vaan naıni daha dıye1 Kemalistlen bile komünist aay9n eehıı haf'TPieri görmedık mı Meclıste, basında1 Yargıç genç öfretmenı aklamı? hemen Sonra dellKanlı öğretmene dönüp, «Oğlum sen aydın bır geiçsın bunlar ise cahıl ınsanlardır Bundan sonra konuşacağ'n ver ve kl^iıeıi iyi geç yoksa başın dertten kurtulmaz» d^nnş Bu sözlerde gerçeğın payı büyüktür Pek çok kışi ders almah buncian. Pekı, ne yapılacak, orda burda ilen geri krnusulmavacak Sonra allem ederler ıcallem ederler basınızi c'eroe sokarlar Hem de yaşamı boyunca ehne kitap geçmeml), hattâ çazete yüzü gormemiş belkl de okuma yazma oımeyen »amseler' Ne olduğunu bılmediklen bır kavramı kılşe olanut bellenüşler, bu sozcuklerı bırer kara çalma yolu sa.mii.laj Neyst kl yargıç Tıirkıve nln gerçeklennı bılen avdın bıı kışi Yirmi vaçındaki bir öğretmenln meslek yaşamırL jnur bunun y&laa yanhş sozlenyle kırmayacak kadar olgun ariavışh Bu olay bır se\ı gosteriyor Yargılanmız temelsiz, ezbere ve jalan yanhş Bılmedığımız blr konuda rahathkla üeri gerı konusuyoruz' Bır insanın yasamı geleceği, mutluluğu bizım bu bıhnçsız davranıslanmıza bağlıymıs boyle bır se\i dusunduğumuz vok Binne «Sen söylesin» mi diyoruz bıze sorsalar «ne demek şöyle» diye, hemen tanımlavabilecek mıvır' Buru vapamıvacaksak o «şovle«yi, «boyle»yi verli yer^ız kulldnmamalıvız Kımse de kullanmamalı Duvuyorum okuyorum «Maolst, anarjıst, komünı<ît»' Bırbırinı tutmaz şeyler değıl mıdır anarsizm ve mark«azm' Bır in«an hem o hem bu olabıhr ml' Tanımını istemek gerek Bıze bır $ev soylevene • ne demek bu arkadaş, tanımla açıkla'. dıye sormak . O taman goreceğiz o ezbere kara çalmalann temelsızlıglnt TÜRKİYE SANAYİİNDE ÇOK İLERÎ BİR «MERKEZLEŞME» VAR. AZ SAYIDA MERKEZİN İSE ALABİLDİĞİNE BÜYUMESİ KÜÇÜK VE ORTA BİRİMLERİN YOK OLMASINA YOL AÇIYOR Orhan SİLİER dıng sahıpleri, yonetıcılen va rolanın dışında bır gelısme çızgısı de onermıyorlar. Rakamlara bakalım. 1967 yılına aıt istatıstıklere gö re, 10 ve daha çok ışçı çalıştıran sanayi kesimınde yaratılan katma degenn »o 67'sı lşyerlennm V» 7l'ı, istihdarnın °'o 69*u, odenen ucretlenn "» 72'sı ve tü/ ketılen elektnğın *'» 611 sadece yedı öin sımrlan ıçınde kalan sa nayı knruluşlannın elınde tamerküz etmiş durumda Katma degenn Oo33'ü ışyeTİerirun % 43"U, istıhdamın *4 36'sı ücretlerın •• 39"u ve elektrık tüketlmı/ nın "o 211, tek başına, Istanbuldakı sanayi kuruluşlanna aıt. 1963ten 1967 yılına kadar olan bügıler, hemen hemen her açıdan geçen zamanla birlikte coğrafı temerküzün de arttığını ortaya koyduğuna gore, son yıllar dakı gelışım de gozonüne alının ca, bugün yukardakı oranlann daha da yükselmış olduğu kolayca tahmm edılebılır katmak üzere temerküz oranıarını fırmalar cııisınden bulmak gerekıı Fakat hu açıdan eldekı latatıstıUer tyıden iyıye jetersizleşıvo" Bütün eksıklıklerine ragmen, fîrmalararas» KHrşııaştırmalar ıçm tstanbuı S>mpyı Odası tarafından açiKlaran 100 Buviik Firma Ankrti sonuçlan kııllanılacak oıursa bu bzel ve kamu kuruluşlarımr1 H6Ö üe 1Ş71 arasında to^lam cıroıarının 105 milyar llradan 21E mılyar liraya (firma başına ortalama Cıronun 106 mılyoı lıradan 215 ndlyon lıraya) öz sermayelert toplamının 4 < mılyardan 13 3 > mılyara ıstihdam toplamının 94,087 oşıden 148 68fr kışıye yUkselmıs oıduğu öğrenıliyor Aslında, ne copralı temerküz, ne en büyük 222 ışyen, ne de 100 büyük *ınna ile ılgüi istatıstikler, fırmalararası işbırhği ve butünleşme hareketlen bılmrr.eksızin, sanavı çapındakı temerkuzü eerçek ooyut'anyla tesbıte vetmez. Bu konuda ise Yıne 1967 vüına aıt bılgiler, hemen hemen hıçbıı şey bilınbütun Türkıye'de 10 ve daha çok mryor Sadece hoıdmgiere an ışçı çalıştıran ozel işyerlen içın hazı genel oılı^leı soz konusoı de 200 kışiden fazla ışçı ıstıh 1961'de 1 19631e 2 l965'te 2, dam eden 222 lşyennın (tşyerle 1967'de i 1968 ae s, 1969'd» 8. nmn °« 7'sı) üretlmın v0 49*unu 1970'te 4 ve 1971'ce ıse 12 hol/ fcerçeklestirdığını istıhdamın V » dıng şirket kuruiınu* 1972 yııı 52'sını sağlayıp, sabıt sermaye ya sonunda Türkıvf dekj bolding tınmlannın Vo 66'smı yaptığını sayısı 40"ı geçi\or Sermaye top ortaya koyuyor tsyerlerı arası lamlan 1 mılvar lirava vakıadağılımda da yıllar geçtikçe te san bu hoidinglerln 1 milvar merküzun arttıgı gözlenıyor lıranın en a? i4 mıslme hükmettıklerıra ortay» kuyan DırYukandata bügilen tamam'itotK ıçia OırrİPij co'< işye çok gosterge vaı nr» sahıp fıma'an »ia nesgtja Bu tabloya bır a > cankaiar * ve öteki mall surumtorla MyOk fırTnnlnr arasındakı llişülpri, y&bancı Düyük tefeeıleDt kurulan ortaklıklan isbiruei inlaşmalarmı ve son de'ece önemli bır unsur oiaraK dev.et politıkasımn, ozclUtle, bugünkü işleyışlenyle i'armı sanayi kuruluşlannın b'îy'^k serrm.veye sa» layageldıgı (teşvı«» len esleyınce varılan ^onııç çok DeliTgın Turkıve sanadinde zaten çok ileri t.ir temfKuı vardır. Alt sektorlfâ» mılCıkçe temerkuz oramnın çok daia yuKsek olduğu bıtçok 'oaür üretını, ya da montaiı<uo ı » bır firma k tarafından yapüclıîı ecrı Kaıan çoğu mallard» ise, oz ssvıda fır manın pıyasavn ehenndp tuttui ları ortava çıkrnaütadır Büyüme Eziciliği Az sayıda mer;ezm aıatnldlğıne buyumesl, kuçuk ve ort» bınmlenn ııvd'uasması ve battâ 7Ok olması '^jnunuju rtogurmaz mı 7 Temerktir'e selışen büvük ıkusadi guç, aynı znı. anrta t.er alanda soz satnoi sor der<>ce etkılı bır poliük güç niteligıni kazanmaz mı? leınprl'iirun bo derece Ust senve'ere vHrnıası tuketicıyi zorunlu olarak daha yuksek (ıyatlarıa ve daha elvenşsız sartjaris karşı karşıya getırmez mı? Ve nıhavet biı ülkenin daha ılerı teknolo]i kul lanan daha verunlı ve büyük olçekli sanayi kuruluşlanna sahıp olmasının tek yolu serma yenın ve sağlacvfc kudretin çok az sayıda elde toplanmasındao mı geçer' Son bır ıki yıl ooyunca sa?. ianan teşvık tredi ve fınansman ımkânlan üe zaten brzianmış olan tunerkUzd dana da arlırmak "stevoı ıtyüs tş çevrflprinin »e Ta'*Tir Drottramlanrı uygulav^n.» .ı bu sorulan &endı çıkarian.aa oykın blı biçımde cevaplamalannı ve gerekli tectbırıer aunaıanm eioette beklemeweK gerekır. ÇAĞDAŞ TÜRK BESTECİLERİ SERÎSÎ I VLVİ CFMAL ERKİN «DÜYUŞLAR» OYUN KÜÇÜK ÇOBAM DERB KAĞN1 OYUN ARIN KARAMÜRSEL (Piyano) «ÎMPROVÎSATtON> «ZEYBEK TÜRKÜSÜ> SAİM AKÇIL (Keman) ARIN KARAMÜRSEL DİSKOTÜB PLAKLARINDA (Piyano) Sozeuklenn anlamını duymak kavramları iyi tanımlamak Budur gereken, budur alacakaranlığı karanlıgı yok edecek olan Bazı kim«eler anlamı belir«ız sözleri vavgınlaştırarak, onlara gerçekte bulunmayan anlamlar yukleverek ortalığı karıstırmak ıstivorlar Ama kendilerı de bu çeşit suçlandırmalarla karsılastılar mı basıvorlar çiğlığı' Atatürk cîevnmci'i avdınları anarşist, komuni'ît dlve karalamaktan kaçınmayan biri geçenlerde «Bana faşıst dıvenln tepesme dun yayı yıkanm» dıyordu Bu sozlenvle ne olduğu ıyıce belirle niyordu ya, farkında defildi «Faşıst nedır bana neden faşıst dıvorsunuz, açıklasanıza» dese daha ıyl etmez mivdı' Sozlen, evlemlerl, goruşlerl fasızme yakmsa »orun voktu ama değıl se kimsenın tepesine dünyayı vıkmadan bu suçlandırmanın ağırlığından kurtarırdı kendını Evet açıklık gerek nçıklık aydınlık Soracaksınız hemen Ne demek istıvorsun şu sovledığin sozun anlamı ne' Apışıp kalacaklar va da valan vanlıs blr şevler soyleyecek ler O zaman da «.agduvu sahıplerının gozunde gosterecekler kafasızlıklannı, bılgısızliklerınl SAY1N DOKTOR, ! ECZACI VE İHTİYAÇ SAHlPLERİNEî Acü kalp solunum hastalıkları ve şoklarda kıülanılmak üzere, pratık tatbıkı mümkun, kolay lıkla taşınabıhr ve başka hıçbır cıiıaza luzum kalmadan nazal tüpü dahil MEVLİDİ ŞERJF Yokluğuna hiçbir zaman alışamayacağınuz eşsiz insan TEŞEKKVR Ailemızin buyuğu, değerli varlığımız, ZAHtDE BARLAS'ın Kaybından duyduğumuz buvuk acıyı, cenaze toremne katılarak, çıçek gondererek bızzat gelerek ya da telefon ve telgrafla bassağlığı dıleyerek bızımle pavlaşmava çalışan butun dost ve yakınlarımıza teşekkuT ederız = B A R L A S A İ L E S İ S = E 3 S S E O TWO OKSİJEN TÜPLERİ Diyasava a n edılmls bulunmaktadır 1 Çok hafıt olması. 2 Herkes taraftndan kolaylıkla kullanılabilmesl, 3 Ba^ka hıçbır âlete ihtiyaç göstermemesl bakımından pıyasadaki benzerlertnden kıyaslanamıyacals kadar kaliteli olraası, s zlenn itımadını hemen kazanacaktnF\RM O CO rurkıye Mumessill ŞOL MEDtKAL Halâskârgazi Gad 206/1 tstanbul Tel 48 01 42 ANKARA : Dı Vedat Pürsür.lerll Tel 17 86 49 IZMtR : Ecz Çetin Durukan Tel 37 973 • • AFİF ERDEMİR' aramızdan aynlışının 40 eünü olan 31 Mart 1973 Cumarîesı gunu (bugun) Teşvikive Camii Şenfinde ikindi namarını müteakiD merhumun aziz ruhu için tanınmış ve de^erli duahan H. Âdem Erim'in istirakivle kıvmetli mevlitrıanlar H Eşref Akhisarlı. H Fevzi Mısır. H Sırn Avvazoglu H Amir Ates H Mehmet Sovsal H Mustafa Tleazlı, H Yusuf Gebzeli. H. Yusuf Armafian, H Burhan Gürel ve H Enver Balcı tarafmdan Kur'anı Kerim ve Mevlidi Serif okunacaktir Akrabalanmiza dostlanmıza, ve din kardeşlerimize duyururuz. AfLESÎ ş lemek mümkün J | Rekabet Yokluğu «Rekabet etme» tenmini azçok karşılaştınlabılır güçler arasın dakı ılıskıler içın kullanmak ge rek Boyle yapmca da büyük sa nayıcılenmızle ilen kapıtalıst ulkelerın dev firmalan arasında kı ılışkılenn temel nıtelıgınin rekabet olmadığı, olmavacagi kendıhğinden ortaya çıkıyoı Dunya pazarlan bır yana kendı iç pazarlarJmıa içın bıle durum bu Zaten gUndemdekı sorun da ABD fırmalanyle Ortakpazar ül keleri fırmalanyle rekabet et mek degıl Yme de, geçmış de neylennden edindıgı ıle büvük is çevrelerı her türlü pazarlıgın ve içbırlıgınm blr kuvvetler mü cadelesi demek oldugunun farkın dalar Bu vüzdendır ki daha bu Vük pa\lar ıçm daha bttyük fir malara ve firma lar arasında da ha sıkı ışbırlığlne trfdılmesı yolundakı çabalan kendı açılann dan tam bir ıç tutarlılık taşıvor Kaldı kı. büvük sırket. Hol | • • • • = 5ııııııııııııııuıııııımımmıınııııımıımmm!itıiMmmmııııııııııırc INŞAAT İLANI T. ZİRAİ DONATIM KURUMU DİYARBAKIR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Kurumumuz sahası ıçınde >apılacak dortlu kimyevi gubre deposu ınşaatı malzemelı olarak ihalevc çıkanImıstır 597^89 lıra keşiflj ınşaatın ıhale<ı 10/4/1973 Sali günfl «aat 10 da, Bolge tnsaat Komtsyonunda vapılscaktır Talipler şartname, sozleşme ornegı ile kesif ve projelcri her gun Bölge Mıidurlugunde eörebilırler Teklif mektuplarının belirli gunden evvel Komlıyona verıl me<ı ılân olunur (Basın 131092080) • • • • • • • • • • • • • • • • » » • •• • » • • • • • • • • • • • • • • ••• • » • • tstanbul Rekl&m J186/2072 KOCAELİ KÖSEKÖY BELEDİYE BASKANLlClNDAN Trafo postasıyıe aıçak genllm eiektnk şebekesl yapım işl kapaıı zart usuiüyle eksıltmeve çıkanlmısür. Munammen bedeli 24B464 90 llre olup Reçlc) temlnatl 13574 Ura ıır Pennı ıdart şartnamesi 12.35 llra oedelle temin edUebülr thale İJ Nısan 1 T Cuma jrünO saat 14 00'de Encümen bu9O zurunoa vapııacaktıı Zarflann ihale saatlnden bir saat önce Encümen Başkaniığına teslimı şarttiT Postadato vata gecıkmeler kabul edılmeyecektır (Basın. 129252079) Cumhuriyet 2089