Katalog

CtJMHURİYET 27 Mart 1973 A l DA OL$A( KİAMÜJİU v/E VıTiAMEMı) İNJANUP j>A VAM>I... JcTTÎM B J N L A I ^ A N ılıftiSffDf. fcŞ Şı'LEfo' ARMlNİ>A VüfiîrTüti fıLct>EN ^ SİS İÇİNDE BEHZAT AY'IN ROMANI 74 «Doğru söze ne diyebilirira» diye mırıldandi ve Sevıl'in yanından ayrıldı .. Başka bir gün yine Sevil'in yanına gelerek: «Senin davranışlarını haklı görüyorum» dedikten sonra: «Ben rfe içimdeki sr.na olan sevgimi, bir ananın çocuğunu boğmasl gibı boğacağıra» deyip, hiçbir yanıt beklemeden uzaklaştı yanından .. Sevil, Besim'in bu sözüne çok üzuldü . Bası döndü, gozleri karardı. Sonra sessiz sessiz ağladı; yalnız oturmakta olduğu dersanesinde .. Ders zili çalınca, ayağa kalkıp, pencereden dışan bakmağa başlacfı. Adalar, Marmara' yı gelinlik kız gibi süslüyordu... Besim, bir gün de, Sevil'in yamnda bir erkek gorerek öfkesinden deliye döndü. Bır süre bekledi. Bakış ve davranışlarıyle bu durumdan hoşnut olmadığım belirtti. Sevil yalnız kalınca da yanına gitferek: <Bak arkadas!» dedi. cŞimdilik kıskanıyorum seni. Yanımdaki, gozümun onündeki davranışlarını denetle. Senin rahat etmen için çok şeylere katlanıyorum. İçimdeki sevgiyi şimdilik tutsak ettim. Belki giderek boğacağım da .. Buna karar verme basamağındayım. Yara daha kanamakta... îklmiî âe özen gösterelim; yarayı iğnelerle, eımbızlarla derinleştirmeyelim... Bu yaranın bir de kabuk bağlarm evresl var O zaman da kabuğu kaşıyıp kanatmayalım. Hatta hatta. blr de bu hastahktan toparlanma evresl baslayacak; o zaman da cllmizden çeldigince özen gostereceğiz... Bunu unutmayalım! Olmaz mı?» Sevil. acı ve buruk bir gülümsemeyi, saklamava çaiısarakr «Olur» dive mınldandl. Sevil'in gozvaşları, bahar yağmuru gibl yanaklarını ıslatmaya baslamadan, Besim, uzaklaşmıstl yanından... Nesrin. bir gün, Pervin'i de yanına alarak, Sevil ile Besim'in »ynı okulda çalı«n»lanna engel olmak amscıyle, Milii E#itim Müeîıirlüğüntft atama isîrriyle ilglli mfWflry«rıîrmeı*t»™ na gittiler. Durumu anlattılar. Müdür yardımeısı: «Besitn'e bir dilekçe verdirtin ba?ka okula atanması için .. Ya da Sevil'e verdirtin. . Eğer sikâyet dilekçesi verirseniz, soruşturma açılır, iyi olmaz. Besim zaten bunalmıs . Kaş Nesrin hanım. » diye düşüncelerini söyledi. yapacağız derken göz çıkartms olur?unuz Dairerfen, sonra da Pervin'den ayrıhnca, Nesrin düşune duşüne evine gıtti: «Kaş yapacağım derken göz çıkarmak . Doğru galıba. Besim, boyle bır davranışı bağışlamaz. Işi büsbutün berbat ederim. Ama ne yapmalıyım' Duracak mıvım? Hiç olmazsa önumuzdeki yıl, Besim'le Sevil'in o okulda çaIısmamaları gerekır. O çatı aitında birbirlerini gordükçe, konuşmalarına, ilişkilerine engel olamam. En iyisi Sevil'in babasına bır mektup yazarak durumu açıklayayım. Ders yılı sonuna kadar, kızının kocamla konuşmamasını, ilıski kurmamasını saglasın Ve başka okula atanması için dilekçe verdirtsin. Boylece müdür yardımcısının önerisini yerine getirmiş olurum. Müdür vardımcısı söz verdlgine göre. Sevil'in naklini yapar. Bu yol en lyîsi şimdilik. O kıza mı acıyacagım? Cezasını çeksin!» Nesrin, evine gelince, SevU'in babasına şu kısa mektubu yazdı: 23 Mart... Şadi Bey, Kızınız Sevil'in davranışlarından bir şey sezinliyor musunuz bilmem. Ben gerçeği yazarak sizı uyarmak istıyorum. Kızınız, kocamla ders yılı basından beri llişki kurmuştur. Birçok yerlerde onlan beraber gördüm. Aynca elimde baska kanıtlar da var.. Inanmıyorsamz, kocamın kızmıza yazdığı mektuplann fotokopılerini gönderebilirim. Bu duruma göre, kızınızın kocamla ilişkislni hemen kesmeslni sağlamamz gerekiyor. Bır de baska okula atanması için dilekçe verdirtin. Ben, bu işle ilgili Milli Kğitim müdür yardımcısına durumu anlattım. Kızınız dilekçe verirse istediği okullardan birine nakli yapılacak Kızınız dilekçe vermez ve kocamla ilişkisini kesmezse; mahkemelik olacağız, kocam ve ben, bırimizden birimiz mutlaka, boşanmak İçin mahkemeye başvuracağız. O zaman ben. yargıca, bofanmamıza neden olarak kızınızı gostereceğim. ~T Durumu hüestniz fflye yazıyorum. t 1 YAKIN TARİH MehmetBARLAS rum... Ve bütün Türk topragı uu dehşetten ürpenjus haldedır™ Teselyalı Dir Rum niçin U.ak bağlarmı yalctı? Gıritlı bir haydut nıçın Usak kadınlarını ateşe attı? Atır.a barlannda caka eden pudralı zabıt ne hakla UşaK kftvlülennın nalıiarını götürdü ve Atına orospulannın ayagr. aJtına serdı? Bu faciayı her gün hatırla...» Falih Rıfkı'nın ıU22 Anadolusunu aniatan ou notıan, bızim oağımsızlıga karşı olan tutkumuzun sebebını göstenr. Bu >utku kendı ulbemıze olduğu sadar, yeryüzündBkı bütün ülıcelenn bağunsızlıgu» karşi da • • r ı. Bir yabansı ışgal ordu• ad r sunun 1920 lerde Anadolu'da yaptığı şeyler ile. oaska bir yahancı ordunun bugün Asva'da ya da Afrısa'da yaptıkları arasında hıç fark yoktur. Biz bağırnaızlığunızı Kazanaık. Butün Ulkelenn de kazanmasından, ışgalcıleri kovmasından yanayız. Ve yine Falih Rıfkı*nın bun dan ikı yıl sonrasında (1S24) jazılmış «Istanbuı MeKtubu» başlıklı yazısındac oir bölüm okuyalırr». (3). «Ankara düşmanlıgını kuvvetlendirmek için kibar muhitıer «Ankaralı» diye korkunç bır tip yaratmıştır. Istanbul'un zabıta vak'alarının ve pis decikodularırun Kar.ramanı, başında eğrı kalpak taşıyan bir Ankara'lıdır. Bir hanım a rastlarsımz, sıze derduıi yanar: c An ıçlmlzdeö feötülüklen bir atsanız... Daha bu akşam arkama ıki Ankars'h takıldı.» Yahut: < Tanı musikının. güzel yeruıde, karşımızda oturan ıki Ankara'lı ayaga kalka. rak...» Bu tip, Istanbul'da emniyet ve rahat bozan kadınlan ve yolculan kuşkulandıran ev ba san, kaba bir klmsedir. An. kara'lının markası kalpaktır. • Bazan kaipakiı keümesl o nıânaya gelır.. Acaba Ankaraij telâkkisini değiştirmek içm ne yapmalı? Fesi büsbütün touaırmalı mı, yoksa Istanbul'da kalpak taşınıayı mı yasak etmeıi?» «Zaman, Kiyısı olmayan bir nehir gibıdlr» seklındeki sözü (Devamı 7. sayfada) Falih Rıfkı, kalkınmanın yollarını ararken... stanbul'un işgalinden bir gün sonra, 18 Mart 1920 de, Ostnaolı Mebusan Meclisi toplanmıstır. Bu toplantıda Ba?kanlık kursüsünde bulunan Aydın mebusu Hüseyın Kâzım Bey, onyedi imzalı bır takriri okuyor. Zabıtlardan bu toplantıyı izleyelim: (1) «Reis Bir takrir var, müaadenizle okuy&lım (Okunsun) sa dalan. Rıza Nur Bey (Sinop) Ben deniz soz istiyorum. Reıs Buyurun efendim. Rıaa Nur Bey Efendiler mühırn bır tarihî anı ya?ıyoruz. Bu devlet ve millet bu zamana kadar boyle büyük bir musibete duçar olmamıştır Payitahtl Osmanî ve Darfllhilafett îslimibugün ecnetoî dertööeriri'JşCSalIâin *"^Itınâ ğeçtnış bulunuyor. Bunu rnucip hiçbir hâl mevcut değildlr. Meclisi Me busanı Osmanî tecavüza ugradı. Mebus arkadaşlaruruzdan Rauf, Vasıf, Faik beyler ve Numan Efendi Meclisi Mebusandan Kuvvei lşgaliye tarafından cebren alınıp tevkif edildi. Bu hal, hukuku esasiye ve hukulm düvele tamamiyle muhaliftir. Bilakaydüşart îstlklâli vicdan ve efkâra malik olmayan blr Meclisi Mebusanın serbestçe ittihazı karar eylemesi mümkün olmayacağından. milletvekillerinin masunıyetlerine karş: !ka edilen bu tecavüzü prot«sto ediyorum. Bu protestomuzun bütün cihan heyeti teşrliyeslnin ve bilhassa bilcUmle parlamentoların maderi olan Brıtanya parlamentosunun ve bu gibi vekayii tarihiyeye defaat ile sah ne olan Fransız ve Italyan Parlamentolann'n semi ıttılaına vasıl olmasım temennl ederiz. Bugün deruhte ettiğimiz vazifeyi milliyeyi ifaya ancak bu derecede kadiriz Bu takrfrimizi millî bir vesika olarak tarihe tevdi edıyoruz. I Nesrin, mektubu yazıp postaneye atmca blr rahatlık duydu. <Ne olursa olsun! Kızmm durumunu Bgrenain. Biraz da o îstiridye üzülsün. Sürekll o mu beni üzecek! Soğuk Yahni üzülsün biraz. Ve öde şelim... Görsün şimdi Îstiridye... Zamanında ona ilişkisini kesmesini söylemiştim. Tutmadı... Dinlemedi...» <Dcvunı vtr) ' ' ' NesHnri rtn yapüması kaydıvla Meclis feshedilmiştir. Ama yeni bır Meclis dogmaktadır ulusun hayatında. Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mart'ta Ankara'dan yapugı tamimde, «Selablyeti fevkaladeye mallk bir Meclis» kurulması için seçimlerin öngörüldügu bUdirilıyordu. Aynca, tstanbul Meclisi üyelerinden Ankara'ya gelenlerin de, seçımlere katılmaksızm, BUyük Millet Meclıslne katılacaklan ka rarlastmlmıstı. Bu seçim, Meclısin toplandığı 23 Nısan 1920 ye kadar tamamlanamadı Istanbuldan gelenler hariç, Meclis üye sayısı 169 kişi olmak gerekirken, açılıs gUnünde sadece 120 Uye vardı. Seçlm ıki derecelivdi. Kısacası, bu günkü seçimlerden oldukça farklı geçmişti. Fakat önemli olan, Atatürk' ün en nayatî bu anda eeçün müessesesinı çalıştırmasıdır Aradan yanm yuzyılı aşkm zaman geçtikten sonra, bugün bazı kim selerin «Seçimin yapılacağı sart lann elverissizliğinden» söz ettıklerini duyuyoruı. Sav£? lçindeyken ve devlet henuz kurulmamışken seçım ya pıp Meclis toplayan bir tarihî tecrübemizin oldugu nedense unutuluyor. Mustafa Kemal'in önderliğindeki Kurtuluş Savaşımızm, ulke mizin hayatındaki en önemli olay olduğu asla unutulmamalıdır. Bu savaş. sonucu ile devletın varlık felsefesi haline gelmiştir. Fahh Rıfkı Atay'ın, 1922 yılın da Batı Anadolu'dan «Akşam» gazetesine gonderdiği yazılan Atatttrk, öilreri hnrtardıktan sonrfc, aaıl savaaınşünüyordn. Bu ssvaeın adı, kalkınma savafiydı hatırlayalım (2) Anadolu'nun ba şına gelen felâketi aksettiren izlenimleri .. «Manisa... Daha eşyamızla uğraşırken, evin genç sahibi bize ordumuzla beraber döndükten sonra, bahçesınde neye rast geldiğlni anlattı. Iki erkek naşı vardı, lclm olduklarını tanıyamadım. Şuracıkta, havuzun kenannda bir ge be kadının karrunı yarmışlar, yedi sekiz aylık çocuğunu çıkarmışlar... Karşı evlere benzın döküyorlardı... Nihayet iki Yunanlı pey da oldu. «Sizi istasyona götü dü receğiz!» diye bizl önlerine kattılar... Bu sırada Yunan komutanı beledıyenuı balkonunda ıdi. Ara sıra gür sesl duyuluyor: cŞuna bır süngü daha vur, lyl ölmedi...» yahut: «Şu eve daha benzln, iyi yanmadı!» ve Perşem be günü koca Manisa artık bır tas ve kül yığını idi. BUtün tutulan Yunanlı esirlerın dolakları zıynet altınlan ne dolu ıdı Bu delik altınların her bırı keslien ve\a vatınlan bır köylü bzın gerdanınaan koparılmıştu Bu notları Ustücta kesiyo MALKOÇOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU KILIÇ DİŞİ BOND BISAZ EOZA. SEKj l'MOI PATEOMASt Seyfullah Efendi (Isparta) Rüfekayı muhteremeden ıki zatm ismi söylenilmedi Cemal Paşa ile Tahsin Bey de tevkif edilmişlerdı. Osman Bey fLazistan) MecIis haricinde tevkif ed:lmişlerdir Reis Takriri okuyunuz efen dım (Harbi Umuminin memleketımiz için pek namüsaid şeriat altrnda hıtam bulması hasebiyle, elim bir vazifeyi tarihiye Ifa sına dâvet olunan Meclisi Mebusan, âhıren Makarrı Hilafet ve Saltanatı seniyede ahvali fevkalâde tahaddüs etmesi ve meşrutiyetle idare olunan memalikin kftffesinde milletvekillerine temın edilen mâsuniyet ve muafiyetin ilcayı vekayı ile mütenezzi olması hesabıyle vezaıfi mebusiyetın icabatml memleke tin vaziyeti hazırasıyla telif imkânından mahrum kalmıstır Herşeyden evvel hürriyeti efkâr ve istıklâli vicdana vabeste olan bu vazifeyi mukaddesenin emniyetle Ifasma lmkân bahş bir hal ve vaziyyetin tahassülüne intizaren, umumî in'ikatlann tehirini teklif ederi2.) Reis Takrir münderecatına tamamiyle ıttıla hasıl oldu mu? (Evet, reye konulsun sesleri) Reıs Vazifei mebusiyetin icrasında emniyet bahs olacak bir halin vukuuna kadar müzaheratımızın tehirini teklif edlyorlar. Kabul edenler ellerinl kaldırsınlar Salahattin Bey (Istanbul Müt tefikan kabul (Müttefikan kabul sadalan) Reis Evet efendim, müttefi kan tehlrl müzakere kabul edildl. Anlaşıldıgı glbl, daha dogrusu •reseienın Türkçe ıfadesi ile, Mebusan Meclısinın son toplantısıdır bu Bu toplantıdan dört ay sonra da, (11 Nisan 1920) en geç dbrt ay içinde yeni seçimle TİFFANY JONES ( OMI4/ TOOV, 3U ÇO K &ÜZ£X. GARTH T 6 SAIM VITNE.GE.LDIC. OUA ET DE. LEOMAEDÜ rok io