Katalog

m VICKS İÖKSÜRÜK PASTİOERİ PİYASAYA VERİLMİŞTİR 50. yıl, sayı: umhuriyeı Kurucusu: TUNUS NADt ÎJLKÜ* ! *»•< Reşat GÖNDEM , > İngi|izceTürkçe OKUL SÖZLÜĞÜ Hazırlayanlar Ruşen ALAYLIOGLU 17717 T e l s r s f v e m e k t u p sdre«ı C u m h u n v e t I s t . n b u l P o s L K u t u s u : Istanbul Noı:248 T e l e t o n l . r : * ! i 2 1 M ) 2 2 4 2 » 6 2 3 U 9 7 2 2 4 2 » 8 2 a 4 2 9 9 27 Kasım 1973 Salı Toptın Satıy Yerleri: irUnbulda Babılli'd» OCAK KİTAP DAĞIT1M Ş T I . vo BATEŞ Devlet Başkanı, Hükümet sorununu çözmek için liderlerle yeniden öü görüşmeye başladı ANKARA (Cumhnrjyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Fahri Koruturk, hükümet sorununa bir' çozüm bulmak amacıyla Millet Meclisinde grubu bulunan siyasal parti liderleri ve Cumhuriyet Senatosundaki siyasal grup . başkanlan i!e yeni temaslarına dün başlamı?tır. Koruturk bu yeni görüş melerinde Cumhuriyet Senatosu Bsşkanına da yer vermiş ve dün ilk kez Tekin Anbuıun'u saat 16.30'da kabul eüniştir. CuTnhurbaşkanhğı Genel Sekre terlığinden yapılan' açıklamaya gore, Korutürk • liderleri, Millet ÎIerlisinde sahip olduklan sanda! ye sas'isına görc, küçük gruplar dan başlayarak kabul cdecektir. CumhurbaşkSnını bundan önceki temaslar ve alınan sonuçların d»|erlendirilmesine âe yer verilen Genel Sekreterli^ bildirisi aynen şöyledır: (Devstnı Sa. 7, SÜ. 1 de) Derik'te Türk taraftarları Necimoğlu ve yakınlarım AP binasında kurşun yağınuruna tuttu, 3 ölü 13 yaralı var B AP MİLLETVEKİLİ ABDÜRRAHİM TÜRK'ÜN ÖLDÜRÜLMESİ OLAYINA ADI KARIŞAN RUTAN AŞtRETİ REİSI VE BAĞIMSIZ B E L E D İ Y E BAŞKAN ADAYI AHMET NECİMOĞLU AĞIR YARALI.. Darbenin güçlü adamı askerî polis şefi ESKİ CUNTANIN BAŞI PAPADORULOS VE YARDIMCISININ AK1BETLERİ KONUSUNDA İLGİLİ MAKAMLAR R E S M I BİR AÇIKLAMA YAPMADILAR PANHELEN KURTULUŞ HAREKETİ, YENİ İŞGAL HAREKETİNE KARŞI MÜCADELE EDİLECEOİNİ VE SONUNDA DEMOKRASİNİN KAZANACAGINI ÖNE SÜRDÜ •# Yunan ordusunda tasfiye yapılıyor Yunanistan'da neler oluyor MEHMET BARLAS 1974 yıh bütçesinin ele, almması önemli bir sorun halme geliyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başkanlık seçiminin sonuçlanmaması yüzünd'en Millet Meclisinin çahşır hale gelememesi, 1974 malî yüı bütçesinı önemli b: r sorun haline sokmuştur. Anayasa uyarınca, malî yolbaşından en az ü£ ay önce Bakanlar Kurulu tarafindan TBMM ye sunulması gereken yeni Bütçe Kanunu tasansmın, Meclis Başkanının seçimi biraz daha geciktiği takdirde, yine Anayasada bngörülen süreler içinde Parlamentoda incelenebilmesl giiçleşecektir. , (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) DERIK, (Mardin) AP Mar' dın Mületvekili Abdürrahim Turk'ün öldürülmesiyle başlavan olaylsr. yedi ay arad&n s*nra dun aksam yeniden alevlenmış, AP llçe bınasır.da oturan Üerık Bağımsız Belediye Başkan Adayı Abmet Necimoğlu ve yakıntan. Türk, ve DP'lı Belediye Başkan Adayı Mehmet Onen'ın adam> ları tarafıııdan kurşun yağnıuruna tutulmuş. baskmda 3 kışı ölmuş, 13 kişı de yaralanmıştır. Sayıları 10 kadar olan ve ellerinde tomsonlar bulunan kişıler, AP binasında oturan Necimoğlu ve grubuna kurşun yağdırmışlar ve sonra cla geldiklerı arabalara binerek kaçnıışlardır. Görenlerın büdirdiklerıne göre. baskını duzenleyenler 350'ye yakın kurşun sıknnşlardır. Silâhlı baskın sonunda, çiftçı Mehmet Keskin (32) lla cittçi Ha cı Şehnıuz Gönen (50) ıle kitnliği saptanamayan bir kişi olay yermde can vermışlerdir. Yaylım ateşi sırasında ağır şekilde yaralanan Ahmet Necimoğlu, Şehmuz Necimoğlu, Ömer Ayebe. Necmettin Ayebe. Musta. fa Erol, Mehmet Gönen ve Mehmet öztemel. Diyarbakır Tıp Fakültesi Hastanesine kaldırümışlardır. Ellerinde altı kadar tomsonun bulunduğu baskınciların dalıa önce öldürülen AP Milletvekıli , Abdürrahim Türk'ün* akrabalan olduğu bildiritalçtir. Silâhlı kışılerin arasında, Derik Belediye Başkanı olan ve önümüzdeki seçımlerde DP listesinden yerfcden adaylığını koyan Mahmut Önen'in adamlannın bulunduğu da ıddia edilmektedir. Baskmcıların arasında Sehmuz Erdem, A zız Erdem, Süleyman Erdem, Beşır Türk, Mehmet Türk, Mahmut Türk, Şerif Türk ve Hamı Oııen'in de bulunduklan ılerı sürülmüştür Yaralılardan «Kutan» aşirptı re:si Ahmet Necimoğlu, 14 Ekım seçımiennde AP'den milletvekıli seçimlerine katılmış, ancak lıstenın beşıncı sırasında ver aldığmdan Parlaınentoya Eircmamiştir Necimoğlu bu sefcr bağımsız olarak Uerik Beled.ve Haş kanlı*ına adaylıgını koymuştur. Hatırlar.acajSı gibı Necımoğlunıın, l!t Nısan lP73'de AP MBrdin Milletvekıli Abdürrahim Tiirk'ün Kızıltepe ılçesınde oldürulme olayında adı geçmıstı. Taraflar arasınriaki ıkinci olay. 11 Haziran 197Tde mevdana gclmış ve Abdürrahım Türk ile AP Kızıltepe İiçe Başkanı 3eyh Ömer Kahraman taraftarlan ara sında çıkan çatışmada 12 kişı ölmüş. 5 kişi oe yaralanmıştı. Ölenler arasmda bulunan Şevh Öraer Kahraman'm Necimoğlu taraftarlarına yatakhk ettiği ileri ' sürülmüştü. Yunani'tan'da darbe hareketini gerçekleştiren (Devımı Sa. 7, Sü. 7 de) Baçbakanlık Sarayından ayrıhrken.. Papadopulos bütün dayanaklarını yok etti Pazar günü yapılan darbrye da yanan günlerde. Yunanistan'da herkes çeşitlı oyunlan • sann^y» koymuştu. Fakat kimse rolünü tasarlandığı bıçımde oyr.amadı. Seyırci gibı sörünen, aslmda tıyatronun sahibı olan ordu da, duruma müdahale etti. • Sahneye konan oyunlardan bınncısı Papadopulos'a aitti. ATİNA Yutıanistan'da Wr darbe hareketiyle Başkan Papadopulos'u deviren ve ülkede yönetime el koyarak Cumhurbaşkanlıgını ılân eden 1. Ordu Komuiam Ge/ıersl Giziki» v« cuntası. Yunan ordu«'inun üst komuta kademesinde l ıvük bir temlzlige cirismlî, Yunan Orrfusu Başkomutsnt General Zagaryanako», Kara ve Hsva Ku»vetlen Komutanları ile 5 Beneıal emeklıye sevkedilmlşlerdir. Pu arada yeni cuntanm perde arkasındakı püçlü ki'îisinin askeri polis •ürgütü şefi General lonnides nldugu anlaşılmıçtır. Sukünet, Kan«ıi. gerçekleştirilen darbe hareketinden sonra Yunanıstan' da hayat dünden başlayarak normale dönerken, Andreas Papandreu'nun başkanı olctuğu Panhelen Kurtuluş; ' Hareketinin «PAK» Roma Bürosu dün bir açıklama vaparak «Yeni lîpaı hareketlne karjıf «mansız bir mücadelrnin sCrdürüleceginı» büdırmişth. PAK bildirismdp Yurtan gençli gi ile işçisinin gırıştiğı kahraman ca eylemler sonuc.ı Papadopulos yönetiminin devnldigı öne sürülmüş, ancak CIA örgütUnün kendi ajanlannı Yunan halkını basta altına almak ve tilkeyi bir koloni haline setirmekle görevlendirdiği iddia edilmiştir. PAK bildirisi şöyle sona • ermektedir; «Yutıanistan. Yunanhlara Ve Yanan ordusu da halka aittir. Hal(Deramı Sa. 7, Sü. 7 de) Alman İrtibat Bürosu işçi yollama işlemlerini durdurdu [Cumhuriyet Haber Merkezi] Istanbul'daki Federal Almanya İrtibat Bürosu Mülâkat Müdürü Alfred Wınkhart, Türkiye'den Almanya'ya işçı gönderme işletn lerinin durdurulduğunu ve durumun tş ve îşçi Bulma Kuru. muna resmen bildirildiğini açıklamıştır. İşçi sevkiyatı dün akşam saat 17'den itibaren kesilmiştir. Türk tş Genel Sekreteri Halil Tunç, Alman Hüküaıetinin son kararıyla ilgili olarak ılş sanıldığından da ckididır. Konu bugun biraz daha vehamet kesbetmiştir» demiştir. Bakanlar Kurulu da bugün toplanarak konuyu görüşecektir. Mahallî ldareler Seçimi için propaganda bugun başlıyor Almanya'dan talimat geldi Federal Almanya îrtibat Bürosu Mülâkat Müdürü Allred Winkhart, işçi gönderme işlemlerinin Federal Almanya Çalısma Kurumundan gelen talimat üzerine durdurulduğunu bildir ' . ANKARA, (Camhuriyet Bfiıosu) 9 aralıkta yapılacajc mahaüi DISK seçimlerle ilgili seçim propaganda faaliyetlerl bugün başlayaMAHALLÎ caktır. îki hafta sürecek propaganda 8 aralık saat 18'de sona SEÇİMDE /erecektir. Mahallî seçlmler nedeniyle siCHP'YE OY yasi parti liderleri de yurt gezilerine çıkacaktır. VERİLMESİNİ Siyasî parti yetkililerlnin raflyo konuşmalan ise 30 aralık tarihleri arasında yapılacaktır. İSTEDİ Parti sözcüleri, konuşmalannı TUrkiye tşçl Sendikalan Kon . llçe Seçim Kurullarınca göstefederasyoriu (DÎSK) dün bir rilecek yerlerde yapacaktır. bildiri yayınlayarak, mahalll se1 CHP Genel Başkanı Bülent çimlerde CHP'nin adaylanna oy Ecevit, AP Genel Başkanı Süley verilmesini istemiştir. man Derairel, MSP Genel Ba»DİSK Yönetim Kurulunun, kanı Necmettin Erbakan, DP CHP listelerine oy verme çağrıGenel Başkanı Ferruh Bozbeysmda bulunma kararı, Genel U ve MHP Genel Başkanı AlBaşkan Kema^ Türkler, Başkan paslan Türkeş, hafta içinde ge(Devamı Sa. 7, Sü. 4'de) \ ziye çıkacaklardır. , Ecevit, Demirel, Bozbeyıl »e Türkeş'in gezı programlan he(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) OLAYLARIN dâvası samklau Almanya'daki bir sigorta fir ya götürülmek üzere GiTesundan gemiye yiıklenen ündıkları, masından 40 milyon lira tazmınat Bulgaristan'ın Varna limaruna almak amacıyle «Fındeks. adlı boşaltan ve bunun yerine taşgeYniyi. Sırakuza açıklarında yakum doldurup Boğazlardan gekarak batırmaktan sanık olarak çen Liberya bandırah «Findeks» 4 ay önce tutuklanan armatör Mustafa (îrhan Özoğuz ile 5 kap m batırılışmda, ünlü sigara ve silâh kaçakçısı Ekrem Tatar'ın tan ve iki gemicinin yargılanmada rolü olduğu iddia edilmiştir. lanna, dün 3. Ağırceza MahkeAncak bu sanık yurt dışında olmesınde başlanmıştır. Almanyaduğundan yakalanamamıştır. ARDINDAKt GERÇEK GEMİLER V£ KIYILAR ya'da Çin devriminin ortanıuv ya rattı. Bu büyük savaşUr dışında bölgesel sajilacak ber harbln, tüm dünyaya yansıyan sonuçlan ol muştur. Yom Kippur Savaşı da ortaya bazı gfrcekler çıkaracak, bazı ei kiler yaratacaktı. Uzaktan ge<;cn bir büyük geminin dalgalan kıMİara nasıl vurursa, her savaşın dalgalan Uzaktaki veya yakındaki ülkelerc öylece vurur. Yom Kippar Savasuıdan bu yan» w dece Avrupa'ya bakmak. ne hızb bir dçğişim içinde bulunduğumu tu aoJamak için yeterlıdir. S»vaj, NATO içinde Ame.ika • Avrupa ikilemini büsbülun orta ya çpkarmış, ve yajlı ^vrupa'nın refah içinde yaşayan mutlu ınsa | nuıı günlÜK yaşantısına dck etki I lemiştir. Petrol kaynakları »çısından Ortadoğu'ya bağlı Baiılı , insan. eskiden böyle <4urumlarda askeri müdahalelerle sonınlarnı | çözerdi. Dünya artık değişıriştir. ••• (Devamı S». 7, Sü. 6 da) S avaş ile banj arasında içli dışlı Uişkiler vardır. Ortadoğu'da Yom Kippur Savasının patlak verdiği gün, dünya politikasında bize değin yansıyan önem Ii döoüsumleri beklemek gerekiyordu. BPTIŞ içinde usnl nsul yürüyen değişinılcr, savaş sürecihde hıdanır, savaş sonras^ida ellc tntulur biçimde ortaya çıkar. Birinci Dünya Savaşı, Sovyet Dcvrimini ve Türk MilH Kurtulu; Savaşım besliyen bir dizi toplumsal olayı Içerlr. tkînd Dünya Savayı, As LONDRA Dün' sabahM Londra basım, Yunanistan'daki «Pazar darbesini» vorumlarken su ESKtŞEHİR, (Haşmet İNÖ\göriişlere yer vermıstır: TEPE) Eskişemr Demıryolu İşçileri Sendikasımn 14. Genel GllARütAiN : Papadopulos'ua Kurul toplantısı dün başlamış, kendi sınıf arkadası bır »eneral başta DYFtş Genel Başkanı Se j tarafindan iş basından uzaklaşAkova olmak üzere ÇOK tınlması. altı buçul; vılHk vöneOlay nasıl cereyan etti? rafettin sendikacılann katıldıklasayıda. timinın ne kadar başarısız ve kı Geminin batışından 15 "ay son rı toplantıya. JEcevıt'ın göndersır olduğunu söstermeve yeter.. ra yapılan bir ihbarla ortaya çı miş olduğu başan telgrafı da sev Yeni Cumhurbaskanı Gizikıs'in karılan olay. iddiaya göre, söyle gi gösterilerine hedef olmuştur. demeci. Papadopulos'un başancereyan etmiştir: sızlık nedenıerini ortava sermpk 14. Genel Kuruıa sunulan çaAlmanya'nm Hamburg şehrin lışma raporunda işçilerin çok tedir. Papadopulos döneml zade fındık ithalatıyle uğraşan Or yönlü görüş ve dileklenni kapmamnda bütün vetkilen kendı 1 han Özoğuz, Fmlandiya'dan saelinde toplavarak zalim biı fasayan sorunlan da açıklanmıştır. tın aldığı «Findeks» adlı gemiyi özellikle hayat pahalılığı, istih ; Bilindifi gibi, bir süre önce U sist baski reilmi kurmuştur. SoLıberya limanma kavdettirmişi dam sorunu ve toplumsal çüven | veren, Ulaşİş Sendikasından lsti nuçta kıstmlan Kendisl olmuş tir. Daha sonra bu gemi Anvers ve yolaçtıjîı darbe cıSnna kurkk konularına geniş yer venlen fa etmedikleri için 21 gemicinin limanmdan sunl gübre vükliye çalışma raporunda. 14 Ekim seişine son vermişti. İşçilerin bas ban gitmiştir. ' rek Türkiye've gelmis ve Sürm? Cimlerinde siyasi partilerin, işD.1İL TKLEÜRAPH; Yunane'de vükü boşaıtılmıştır. Gemi • ;i tetnsilcilerine ?ereken Ugiyi (1 vurması üzerine TOrk1? L Bölge nistan'ın veni hakimi General Temsilcîliği olaya elkoymuj, 7 Kt daha sonra Giresun lımamndan göstermedikleri yerilmekte ve şu Gizikis. ılımlı bir asker olarak sımda Istanbul'da yapılan toplanfındık yüklemış ve hareketinden görüşe ver verilmektedir: nitelenmektedir Ancak arkasmtıda taraflar anlaşmaya varmw ancak 8 gün sonra Istanbul Bogemiciler tekrar işe ahndıklan &'• daki kimselerin sert tsbtatlı ol«Önümüzdeki dönemde Türkîş ğazmdan geçmiştir. Bu 8 gün sıj bi bazı haklar da elde ederek, du ması mtimfcündür Papadopulos rasında iddiaya göre gemi Var' basta olmak uzere. tüm sendika reiimi ramanmda vaad edılenlerum bir protokolle saptanrmştı. na'dakı askeri bir limana yanaş , , liderleri bir araya eelmek surerin gerçektestirilmesi »caba müm mi5 ve fındıkları burada boşaltıtiyle bu konuya mutlaka bir çö I Daha sonra i^ba?ı yapmak üre Jtün olahilecek mtdir? Yeni re' (Devamı S». 7, Sü. 8 de) • (Devsmı Sa. 7, Sü. S de)] (Devamı Sa. 9, Sü. S de) (Deramı Sa. 7 Sü 1 de) Deniz Ulaşİş Sendikası yöneticileri, Celâi Sadıkoğlu işletmesine bağlı «Kaptan Aslan» gemisi mürettebatının. Deniz îş Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi hüküm lerine aykırı islemlere mâruz bıra kılarak işlerine son verilmesi nedeniyle Bölge Çalışma Müdürlüğüne bas%urarak işveren hakkında gerekli 'kanunî işlemin yapılmasını istemiştir. Bu arada gemi ciler, işverenin gemici cüzâanları m ahkoyduğunu ve güç durumda kaldıklarını bildirmişlerdir. Türk işçileri siyasal kaderlerini geleneksel tutarlığı içinde çözümlemeli, Papadopulos, sıvil polihkscı Markezınls'ı «Ulkeye Demokrasıyi gettrmek» le görevlendirmışu. Bunun için ne MacKezinıs ne de dığer çevreler, Papadopulos' un adını ve yetkilerinı tartışmayacaklardı. Daha doğrusu. oyuna göre böyle olması gerekiyordu durumun. General Gizikis dün " Bu olmadı .. Gençlik ve mohalefet, Papadopulos demokrasisini kabul etmedıler. Sonunda kanlı olaylar patlak verdı. • Ikinci oyun, Başbakan Markezinıs tarafindan planlanmıştı. Buna göre. Markezinis «demokrasıye dönüyoruz» dedikten sonra, muhalefet bunu kabul edecektı. Markezinis önce Papadopulos'un varlıgını kabul etmış gibı fcörünecekü. Ama seçimler yapıldıktan sonra, Papadopulos da kanun yolu ile uzakiaştınlabilirderilmesinin durdumlması kamiştir. Wınkhart. son olarak dün dl rarı geçici bir işlem. Bu uyguİş ve îşçı Bulma Kurumu taraBu oyuna da, önce gençlik ve lamanın ikiüç hafta mı, ikiüç Iından takdim belgesiyle gönde. muhalefet razı olmadı. Çünkü onay mı süreceğinı kimse bilmirilen, muayeheleri yapıhp söz. lar, Markezinis'in Papadopulos' yor> demiştır. leşme ımzalayan isçilenn Alun üstesinden gelebileceğine inanmanya'j'a gönderilmesi için ge .Tunç; «Durum vahîm» mıyorlardi. «Demokrasi» diye, bürekli işlemlerin tamamlandığuu tün Yunanistan'ın Papadopulos Türklş Genel Sekreteri Hasöylemiştir. lil Tunç, son durumla ilgili ola olayına âlet edilmesi ihtimali çok tazlaydı. Almanya'nm içinde bulunduğu rak şunları söylemiştir: Aynca, Papadopulos'un kendisl enerji krizi dolayısıyle sanayıin «Sosyal Demokratlar iş başına büyük ölçüde duracağı endişesini gelmeden önce yabancı işçi sa razı olmadı bu oyuna. Atina olaytaşıdıklannı anlatan Winkhart, yısıru azaltacaklarını açıklamışlannda gençlik ve muhalefet, ken «Ancak, kesin durum şimdilik di adının geçtiği ağır nakaretler(Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) le dolu sloganlan kullanmaya belli değil. Bu nedenle işçi gönbsışlayınca, orduyu göstericilerin üzerine gönderdl. Bunu Markezinis istememiştl. Fakat Başbakan olarak sorumluluğu da yüklenmek dunımunda kaldı. Böylece Markezinis'in oyunu da boıulmuştu. Yanl. Papadopulos' a dayanarak onu kullanamamıştı. Buna ne Papadopulos ne de Yunan muhalefeti razı olmuştu. • Yunanistan'daki diğer oyun da, politikacılar tarafindan sahneye konulmuştu. Onlar da, halkm ve bazı çevrelerin kendilenn(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Amerika Papadopulosu f eda, etti Mehmet BARLAS Atina'dan yaayor Yunanistan'daki son darbe hakkında kesin olarak söyler.ebilecek ilk söz, «Amerika. Papadopulos'u feda ettl» olabllır. Yeni cuntanın Başbakanlıga getirdiği Andropulos'un Amerika ve özellikle CIA ile varolduğu bilinen yakın bagları Papadopulos'un gözden düştügünü dogrular niteliktecfir. Ancak, yeni cuntanın Amerika ile kesin bir ön anlaşma halinde olduğunu söylemek de zordur. Atma'daki iyı haber alan çevrelere göre. cuntanm Bakanhk tekhf ettiği. Amerika' ya yakın bazı politikacılar «seçımlerın yapılması» şartı ile bu teklifi kabul edeceklerini belırtmıslerdir. Ancak ounta lıderlerinin seçim konusunda «hayır» dedikleri öğrenilmlştir. Su anda cunta ile Amerika arasında btr dlvalog kurulmaya çalışıldığı ve Başbakanın kişlliğinin de Washlngton'a bir temi(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) İşierine son verilen denizciler, işveren hakkında koğuşturma açılmasını istediler DARBE BATIDA TEPKİ UYANDIRDI YUNAN ORDUSU YILDIRIM HAREKÂTI YAPTI ATİNA Yanan Ordusumm Papadapulos"a munaüt aşın unsurlan tarafınöan yapılan darbenin tam bir vıldırım harekâtı olduğu belli olmaktadır Anlaşıldığına söre Pazar sabası 03.15'de harekete gecen tank lar. Atina'nın ceşıtlı mevdanlarını ve bu arada radvo ile telefon merkezmi ışeal etmışlerdir. Durumda bir eanolik oldu*unu sezen polis devrik Baskan Pspadopulos'u gece saat (JS.M'de haberdar etmek ıstediŞı zaman telefonlann fcesik olougu görülmüştür. Papadopulos'un Laeonissa'daki villası tanklar tarafindan kuşatıldığında devnk dtktafHr »nc« (Devamı Sa. 7. Sü. 7 de)