Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet BASIN AHLAK YASASINA I İ Î M A H TAAHHÜT EDES. Sahibi: Cumhuriyet Matbaacıhk ve Gazeteciiik T.A.Ş. adına: NAZtME NADt • Genel Vaym Müdürü: OKTAT KLRTBÖRE • Sommlu Yazı lşleri Müdürü: BÜLENT DİKMENER • Basan ve Yayan: CUMHURİYET MATBAACILIK ve GAZETECtLİK T.A.Ş. Cağaloğlu Halkevi Sk. No: 39 41 • B Ü R O L A R : AXKABA: Atatür'n Bulvan Yener Apt. Yenişehir, Tel: 12 09 20 • 12 95 44 • İZMİR: Halit Ziya Bulvan No.65Kat 3, Tel: 31230 • 24709 # GÜN'EY ILLE* Rl: Kuruköprü 34.Sok. No. 40 ADANA, Tel: 1456013934 İS « 3 1 ABONE ve İLÂN Inrt Içl «urt dıjı Ayhk Aylık Ayhk Ayhk ıso 90. 30. a«o 630. 315 157.50 52 50 Bajllk (Makt'j) 2 ve 7 ncl sayfa (Sarıtlml) 3 üncu sa\fa (Santlmiı 4. 5. 8 ncı «»vla 'Santımli Ö!üm. Mevlld. Tejekküt (5 Sm ) Nljan. Niltâh. Evlenme; Doğum Ölüm, Mevlıd. Tesekkur 23 15 Sm.l . 400 Llrl 80 • 85 > 75 > 100 » 100 • 150 • SAYISI 100 KURUŞ [Başyazıdsn Dffvaml tatuca partiler için bugün yav pılacak iki şey vardır: \'a hepsi bir araya gelip bir hükümet knrarlar, böylece CHP muhalefette kalır, ya da olmuyor bu iş diyerek veni seçimlere giderler. Her iki olasılı«ı da CHP engellrme güeünden yoksBndnr, Zaten hükümet bunalıraının bir Taviz yok, rejim bunalınıına diinüsmemesi CHP'nin çaresiz duruma düşü için yukanki alternatiflerden rülebilmesi sözkonusu değildir. birinin uyçalanmasını çoktaıı Çünkü CHP mutlaka hükümeti beri öneren de CHP'dir. kurma veya hükümetîe görev alNe var ki, sayın sağcılar ne mak hırsı içinde değildir. CHP, aralannda. bir anlasmaya varaher ne pahasına olursa olsun hü bilmekte, ne de yeniden seçmcn kürr.et kurma düşüncesinde olkarsısına çıkmayı göze alabilmadığım, bır «idarei maslahat» mektedirler. hukümetinde görev aimaya ise Biraz insaf baylar! Her otaasla yanaşmayacağını, hükümet AP Genel Başkanl Süleyman kurabilmek, uğrunda kendisine Demirel, CHP Genel Baskaru Bürnmu bu fakir millrtin yüz binbeslenen umutları sarsacak nite lent Ecevit'in demecine hemen lerre lirasına malolan parlamenlikte ve ölçüde tavizler vereme cevap vermiş; «CHP Saym Genel , . toda boşu bosuna vakit öldüryeceğini, daha seçim . sonuçlan meyin. Başkanının saptığı yola. biz hiç belli olur olmaz açıklarhıştı. bir zaman itibar etmedik ve et • Karar verin karar! miyeceğre» demiştir. APsiz koalisyon • NADİR NADI Demire!. CHP Genel Başkanı CHP, 21 kasım günü, yetkili orEcevit'in hükümeti kurma, soruganlerındarı AP iie hükümet or taklığı kuramayacağı kararmı al nunda başrolü oynamak arzu^unu ani bir kararla terkedip, AP' makla,.saym AP. Genel Başkanıye karşı sert ve tecavüzkâr bir OLAYLARIN mn iddıa ettiği gibi çelişkiye düş tutum içine girdğini, bunun «Ger müş değıldir. CHP, daha önce, ARDINDAKİ çekleşmiyen iktidar emellerinin AP ile bir hükümet ortaklığı kur bır netioesi değilse, irahı güç ; ma karan almış bulunmadığına göre, şimdi o kafarından dön bir davramş» oldufunıı sövlemiş. Ecevit'ın çelışkilerine bu son demesı ve çelişkiye düşmesi de meciyle yenisini ekledigini öne j söz konusu olamaz. Bana hükümet kurma görevi verildiği za sürerek, özetle şöyle demiçtir: j man, grupları bulunan bütün par «Bir partinin kurulacak bir tilerin genel başkanlanm ve Sekoaiisyona katılmasiyle hükümet i natodaki başka grup başkanları kurmaj'a memur edilmesi, çok ay m ziyaret ettim. Hepsinin, hüRü rı ve başka şeylerdır. Koaiisyona ! met konusur.daki görüşlerini rikatılmak tercih meselesidir ve i ca ettim. AP Sayın Genel Baş takdire bağlıdır. (Ba.ştararı 1. Myfada) kanmdan da kurulacak bir hüTertip'.ere ortam hazırlıyarak, [ fnsan Hakları Sözleşmesi'ni im [ kümete katılmayacaklan yolunCHP i!e bir koalisyon kurmanın zalamış bulnnan devletimiz, hem . da açıklanan kararlannın kesın . yollarıru aramak veya veriîen söz devletin onuru bakımından. hem | olup olmadığım sordum. Kesin . leri rutmamak gibi isnatlar ise «hukukiliği» açısından iddiaların '.. olduğu cevabını aldım. AP'nin hiç vehimlerden ve gerçekle • iigisi doğrn olup olmadıçını açık yön j bir hükümette göfev almamağa t)lmajan iddiajardan ibarettir.» j temlerle kovuşturup sonuçJan1 kesin karan bulunduğtınu, kendırmak zorundadır. İddiaları ört1 disi dışında hükümet kurulraasa Başkanhk Divanı bas etmek için harcanacak çabile bu karannı değiştiremiyeceÖte yandan, AP Başkanhk Di • balar. ülUeyi dünya kamuovu : ğini. muhalefet görevi yapacağıvanı dun Ğenel Başkan Süley ' ör.ündr, ve hükümeti Tiirk ka ' nı, «CHP'ye muhalefet» edeceğini mar» pemireTin ba^kanlığtnda muoyu önünde yaralar. | izzat Sayın Genel Başkanından saat 17'den 20ye karfar suren , öğTenince, CHP yetkili kurullaNitokim Basbakan Sayın Talü bir toplantı yapmif'ır. Toplan • rında, bir CHP AP koalisyonu bu konuda harekete geçerek, tıda. mahalli seçımlerle ilgüi ha olafilığını göriişmeye gerek kalBakanlıklara yolladığı genelgede i zırlıklarıri gozden geçirildiği ve marmştı. Bu konu, ancak, AP'nin iddiaların «etraflı biçimde ince { son siyasî dunîmun ele ajındıherhangi bır hükümet' tertibi lenmesini» istemiştir. Gerçekte içine girmeme karannı değiştir ' ğı bildirUmiŞtir. bu genelgenin Millî Güvenlik diğı ve CHP ı'.e tie hükümet kurKurulu toplantısından hemrn ' mayı" düşündüğü anlaşıldıktan »or.ra gnnderilmesi de anlamlı ' sonra CHP vetkıli kurullsnnda dır. Çünkü işkence iddiaları Sı J Erbakan; «Mahâllî görüşüldü ve AP ile koalisyon kiyönetim »üresine rastlamaktakurmama karan alındı. dır. Yasa dışı işlemler varsa, seçime, mevcut sorumluları ortaya çıkarılmalı ; Güven bunalımı Sorumiu kisiler belli olunhükümetJe girmekte L dır. tıırumlar iddiaların şaibesin. ca. İki parti arasmda bir.koalisden kıırtulacaktır. ,,f yonun büyük güçlükleri otdufunu , 12 Mart döneminde nlağaniistü . daha ilk günlerden belirtiyordum. sakınca yok» dedt Üstelık, bir ay içinde, AP'nin güANKARA MSP Genel Baş; rejitnin bir gerekçesi de hııkuk ven sarsıcı tutumu ve kendsi kanı Necmettin Erbakan ÜP • devletine karşı i^lenmiş suçlann bakımından en uyşrun koşully MHP Genel Başkanı Alpaslan • önünii almak. doğal döneme gealtında CHPyi böyle bir.koaiis Türkeş, dün saat 15'ten 16.40"a çişin kosullarını hazırlamaktı. j yona sürükleme yönündekı çaİşkence yöntemi. biç kuşkusuz ] kadar süren bir görüçme .yapbaları ve tertipleri gö;üldükçe, mışlardır. MHP Genel Başkanı toplumu bu amaca götüremez. bu güçlükler, bızim için, olanak. Türkeş. görüşmeden ayrılırken, De^let görrvlileri suçlara karşı Eizlığa dönüştü. suç işlemezler, yasaları ıiTgulargazetecilerin sorularını cevapsız Verdiği sözü tutmakla iki par bırakmış, «Bir ytrumumuz yok« lar. 4ster olaganüstü dönemde ti arasmda güven bunalımı yaolsun. ister olağan dönemde oldemekle yetinmHtir. Gazeteciler, ratmanın dar geçitlerden geçer daha sonra, MSP lideri Necmetsun. devletin hukukitiğinin vaz(Bastarafı 1. sayfada) ken doğuracağı büyük sakıncalar ' tin Erbakan'la konuşmuşlardır. geçilmez ilkesi budnr. Tunç, Federal Almanya'nın kaüzerinde daha önce yaprriış oldurarının duyulmasmdan sonra, Erbakan, «Mahalll seçımlere mev İşkence iddialarının ko>iıstoğumuz uyanyı, Sayın AP yöneti cut hükümetîe giriljıesinin kenAlman İşçi Sendikaları Konferulması açık rejime yönelişin cilerinin ciddıye almadıklan, siderasyonundan bilgi istemiştir. dilerince sakıncalı olup olmadıbir kanıtıdır. Başbakanm Bakanyasette ve uygar ilişkilerde, ver Alman bilgiye göre, karar geçici' ğınl soran bır gazetecinin sorulıklaıa jönderdiçi genelgeyi bu rilen söze bağlılığın önemini ve bir süre için yabancı i?çı ithaSUJJU. «Hayır. • Sakmca görmeyiz. bakımdan yerinde bir davranıs erdemini hâlâ kavrayamadıkla Hatta fayda vardır Çünkü, iktilinin durdurulmasıru öngörmeksaymak gerekir. kkk rı anlasılıyor. Oysa bu, her tür. dar partıleri seçimiere tesir ede tedir. lü iüşkide, CHP için. vazgeçil biİirler» şeklinde . .karşılamıştır. Türktş Genel Sekreterinin dün mez kuraldır. Siyasetin ve par Erbakan gazetecilerin: «Sayın bu konuyia ilgili olarak verdiği tilerin millet gözünde saygırüığı Türkes, Sayın Gumhurbaşkanıdemeç şövledir: ' da ancak böyle manevi, kurallara nın bir önerisini size getirdiler I (Bastarafı 1. savfada) «Federal Almanya'nın yabancı : uymakla sağlanabilir. mi?» sorusunu ise: işçi alımını geçici bir süre için tan hayati bir tehlike ile karşı • «Hayır, Cumhurbaşkanınm ken karşıyadır. Anayasamız ve ka de olsa durdurması, Türkiye iÇelişki dilerine. yalnız hükümetin bir çın bir tehlike belirtisı olarak , nunlar, bu durumda olan bir hü Görülüyor ki CHP'nin AP ile an evvel kunılmasıra arzu ettigıdikkate almmalıdır. kümlüye karşı yeıine getirilmei'.gili olarak aldığı kararda . bir nt ve partilerin daha gerçekçi ve si gereken ödevleri tayin etmekTürklş yıllardanberi. dışarıya , çelişki yoktur. AP, ijkin, CHP fçdakâr olmalanni temenni ettedır. Anayasamız, 97. maddesin işçi gönderilmesinin işsizliği önileveya herhangi.bi» başka tertikleririi söylediler» diye cevap. de, sürekli hastalık halinde Cum | leme ve dış ticaret açığını katip içinde. hükümet görevi allandırmıştır. hurbaşkaalarma cezayı hafifletpatma yolunda köklü bir tedbir mayacağını kesinlikle belirttiği Türkeş. MSP Genel Başkanı ile mek veya kaldırmak yetkisini ta | olmadığım belirtmiş, bu kapının | halde^ kendi Genel Başkamrta görüşmeden, Cumhurbaşkanı Ko nımıştır. Bu bir özel af değildir. j bir gün kapanabileceğini hatırla1 görev verilince CHP'ye bile, rutürk tarafından kabul edilmişBelli bir durumda ve belli bir | tarak, yetkilileri uyarmaya çahşCr: Korutürk, Türkeş ile bir saat hem de daha küçük parti Ue durumda ve belli bir nedenle ce j mıştır. şüren görüşme yapmıştır. AP'nin başkanlıgmda hükümet zarun kaldırdması veya bafifle ı Almanya tarafından bugün nge1 tilmesi scnucunu doğuran tasar | çici süre için» alınmı? olan kaortaklığı önermiştir. Çelişki a(aıl ruf yetkisidir. Ancak, bu yetki i rarın, yarın «devamlı bir karar» sıl buradadır. CHP ile hükümet nin kullanılıp kullanılmaması, niteliğine dönüşmeyecegini kimortaklığı kurmasmın asla söz Cumhurbaşkanlarının takdirleri j se temin edemez. Daha da kötükonusu olamayacaeım ilân eden ne bırakumıştır. Ceza Muhakeme AP'nin, CHP de böyle bir ka(Bastarafı 1. «ayfad») leri Usulü Kanununun 399. mad sü, Federal Almanya'nın ekonomik koşulların sonucu olarak rar ajınca hükümet sorununun bahse konu degildır. Tereddütle desi ise, hükümlünün hayati için yabancı işçiye ihtiyacı kalmadıbunalıma dönuştüftünü icfdia etri bu konuda izale etmek istekesin bir tehlike teşkil eden has ğını söyleyerek yabancı işçilerin mesi ise büyük bir tutarsızhkrim» demiştir. talık halinde, cezanın tehirini em' i? akidlerini fesheaebilecegi de tır. Çalışma Bakanı Ali Naili Erretmektedir. Çetin Altan'ın göz gözden uzak tutulmaması gere j Kaldı kl. hükümet sorununa dem, Federal Almanya hüMime lerini kaybetmek tehlikesiyle kar ken bir ihtimaldlr. Türktş yıltinjn işçi alımını durdurma kademokratik yollardan çözüm şı karşıya bulunduğu, tıbbi ra lardır, bu ihtimale de yetkililerarıyla ilgifi haberlerin çıkması bulmak için türlü olanaklar orporlarla sabittir. Göz gibi bir or rin dikkatlerini çekmeye çalısüzerine İş ve İşçi Bulma Kurutada dururken, CHP'nin AP ile ganın hayatiliği ise açıktır. Ce makta, tedbir alrnmasını istemu Genel Müdürü tsmail Aydın zaevi şartlan içinde hastalığın te koalisyon kurmak istemeyisini oğlu ile durumu bütün ayrıntı •davisi ve hatta ilerlemesinin dur mektedir. bu kajdar vahim bir karar gibi ianyla görüşmüştür. Yurt disındaki işçilerimlzln göstermek de çok yersizdir. durulması imkânsız görülmekteÇahşma Bakam Erdem, daha jimdiye dir. Bu durumda kanun hükraü dönmeye başlamalan, sonra Anadolu Ajansı muhabiriTam yetki uygulanarak, Cumhuriyet Sav kadar hiçbir tedbir alınmadığı nm konuyia ilgili sorularmı ceiçin ekonomik ve sosyal bakım cılığınca, tedavisinin sağlanması CHP, hükümeti mutlaka ken : disi kurmak iddiasında defildir. vaplandırarak şunlan söylemiş1 için, arkadaşımızın derhal salıve dan altından kallulraası imkântir: ' rilmesi zorunluğu olduğu halde, sız sorunların doğmasma yol açaCHP, Millet Meclisi tam yetki «Mesele, bugüne kadar yılları bugüne kadar suçun mahiyeti ve caktır. vermerfikçe iktidan bir. hak dır devam eden bir tasarrufun ' cezanın süresi ne olursa olsvm Dişa ye başkalannın İradesine . olarak düsünemiyecejjini, isietekrarıîıdan ibarettir. Şöyle ki, her hükümlüye uygulanan bu bağh, «ihtimaller», «temenniler» yemiyeeeğini bilecek kadar deAlman hükümeti, işverenlerin is hakkın kullarnlması, fikir adamı üzerine bina edilen ekonomiler, mokrasiye iaançlıdır ve millet teklerine uygun olarak 15 Kaolmaktan baska bir suçu olmayan her an çökme tehlikesiyle karsı iradesine saygıl:dır. sım'dan 15 Ocak'a kadar işçi isarkadaşımızdan esirgenmis bu karşıyadır. CHP, kendisi bir koalisyon teklerini durdurmaktadır. Bu lunmaktadır. Tehlike isaretlerinin lyice göhükümeti kurma olanağını bumevsimin *gereği olan bir tedbirründüğü şu anda, derhal tedbir lamazsa, ba?ka partiler de aradir. Cemiyetimiz, tıp otoritelerine almmaya baslanması gerekmeklannda hükümet kurmazlarsa Bu defa, bu mutad harekete . ve kurumlarına başvurarak de tedir. ve erken seçimi kabııl etmezlerikinci bir etken daha kanşmakğerli arkadaşımız Çetin Altan'ı İlk tedbir herhalde, lstihdarn se, ancak o zaman, aztnl.k hütadır. O da ,şudur: Ortakpazar tedavi ettirmek kararını almış sorununun çözümlenmesini sağkümetini bir görev olarak üzeülkeleri se^iz seneye varan biı"* tır. Tedaviyi sağlamak için, arlamak amacıyla üretime yönelrine alabileceğini' belirtmiştir. zamandanberi işgücü ihracını ve kadaşımızın cezaevinden sahve miş yatırımlara büyük bir ağır1 Yok5a, CHP'nin. azmlık hüküithaiini belli konten.ianlar içer' rilmesinin gerekli olduğtınu tak lık vermek olacaktır. Bunu sağ' meti kurmak için bir hak iddisinde tutmak ve "belli bir plan dtr edersjniz. Bu nedenlerle, Çe lanjak amacıyla, hazırlıklarına, ssinda bulunması veya ı?rar lamaya tabi tutarak tanzim edil tin Altan'ın. Anayasa ve kanun başlanrmş olan 1974 bütçesinin etmesi söz konusu değüdir. Omesini önere gelmektedir. Olay, hükümleri gereğince derhal ser geçen bütçelerden daha değişik nun için, CHP'nin bu önerisinbugünün işi değildir. • best bırakılmasına delâlet buyur bir anlajiş içinde ele ahnması: den teljja kapılmanm gereği manızı, devletimizin bajı olan Hattâ gerekirse, üçüncü beş yıl . Şunu da açık!:ımaktan yarar yoktur. vardır: Federal Almanya HüküJ zatı âlinizin yüksek ve müstes lık planın dahi bu gelişmelerin metinin aldığı kararlarla ilgili [ na kişiliğinden beklemekte oldu ışığında yeniden gözden geçirilHaksızlık ğumuzu. derin saygılarımızla arz mesi gereklidir. olarak ne teşkilâtımızdan, ne ed"eriz.> 185 kişilik CHP Gruhu dışında. de Dısisleri Bakanhğımızdan net Yurdumuzun selâmeti, tehlike Millet Meclisinin 265 üyesi var bir açıklama bize ulaşmamıştır. Yönetim Kıırulunun Basbaka kapıyı çalmca değil, şimdiden dır. 275 milletvekninin büyük bir İş istekleri uzun vâdeü olarak na gönderdiği telgrafta, hükü tedbir ahnmasına bağlıdır. bölümünii temsil eden partiler. durdurulmuçtur veya fbugün gametin başı. Adalet Bakanma gönBaşta, hâlâ başkanını seçemeçok rahat bir çojunlukla hükü zetelerde yer aldığı pibi) Türkiderdiği telgrafta da uygulamanm miş meclis ve hükümet kuramamet kurabilirler. CHP. bu parti ye'den işçi istenmeyecektir, taryetkili kişisi olarak konu ile il yan partiler olmak üzere, bütün lerin kendi aralannda birleşerek zında bir düşünce bahse konu gilenmeleri ve Çeiin Altan'm bir yetkilileri ciddiyetl* uyarıyoruz: hükümet kurmalarmp kar$ı hiç değjldir. Ter^ddütleri bu konuan önce salıverilmesi için gerekli 1 Tehlike çok yakın vetahminedi bir engel çıkarmağa kalkıjmamı; da uale etmek isterim.ıf İSİemlere geçümesi istenmektedir. lenden de büyüktür...» (Bastarafı 1. sayfada) rnası Üzerine, AP'nin ve ona yakm bazı" çevrelerin gösterdikleri tepki ve kızgınUk gercek niyetlerini açığa vurmaktadır. Sımdî daha iyi anlaşılıyor ki, AP ve ona yakın bâzı çevreler, .zaman içinde yürütecekleri tepkilerle bütün kapıları kapatarak ortamı kendileri bakımından iyice olgun laştırdıktan sonra, CHPyi çaresis duruma düşürebıleceklerini ve kendilerince en uygun koştıllar altında AP ile koaiisyona lorlayabüeceklerim hesaplamışlardır. Şımdi gösterdikleri kızgınlık CHP'nin kararıyle bu hesabın bozulmasındadır. AP söze bağlılığm tır. Üstelik bu partilerin hepsi, şu ana kadar, CHP ile hükümet kurmayı reddetmis, amı kendi aralannda hükümet kurmayı ilke olarak benimsemislerdir. Ona rağ men bugüne kadar birlikte hükümet kurmayı başaramadüarsa, her halde bundan CHP sorumiu tutulamaz. CHP dışındaki partiler, birtakım kişisel duyguların veya kaygıların üstüne çıkabilirlerse, hükümet kurmak için kolayhkla anlaşabilecek gibi görünmektedirler. Azmlık hükümetini şiddetle red dettiklerine, erken seçimi de şu ana kadar ütemez göründüklerine göre, ya bir araya gelip bir an önce hükümeti kurmalı y» da başka bir demokratik çözum ortaya koymalıdırlar. • Kendi aralannda birleşip hükümet kurmsdıkça, baska bir demokratik cözüm de önermedikçe, CHP.'nin önerilerini kınamaları haksızlık olmaktadır • , DEMİRELİN SÖZLERİ Günler Boşuna Geçerken Yunanistan'da neler oluyor? j (Baştarafı 1. savfada) oylanırken. Anayasanın bir maıi desi şeklinde, Papadopulos'un da yedi yıl süreli Devlet Başkan!:ğı baş}atı'.mı?tır. Aslında 1973 haziranmdaki referandum, * Yur.snlılarm 1967 darhe?inden beri katılmak zorunda kaldıklan ilk Ansyasa oylamaı değildir. 29 eylül 195*' de yapılan ilk referandumla da, Yur.an se(,men'.eri bir Anayssu kabul etmişlerdir. 1973'te oylanan Anayasa metr.i, bu 196« nıetr.ini bazı ör.emli noktalarda dejiştirmektedir. Meselâ, ülke meşrutî kralbktan curahuriyete geçmi^tir. Ve meselâ, Kral Konî'.antin'in yerıne, Cumhurbaşkanı Papadopulos gelmiştir. 1968 Anayasası ve 1973'te buna eklenen metin, Yunan siyasal sisremi için hangi hükümleri getirmiştir? Bufıları görelim ve bu si^tcm İçinde bj=layacai;ı bilcirilen Papadopulos demokrasisine, gençliğin ve muhalefetin neden başkaldırdığinı anlayalım: Yunan Anaya<a*ına göre. Papadopulos yedi yıl için Cumhurbaşkanıdır. Anayasanın 25. maddesir.e göre, hu Anayasa yedi yıldan önce, hiç bir şekilde değişemez. Anayasanın 10. ve 14. maddelerine göre. Savıınma. Dısisîeri ve Kamu Düzeni (Içişleri) Bakanlıkları, doğrudan Cumlıurbaskamna bajlıdır. Bu üç Bakanlıgın Bakanlarmı ve bütün komutanlan, Cumhurbaskanı atar. Bu üç Bakanlığın bütçeleri de Cumhurbaşkanı tarafından hazırlanır. Curr.hurbaşkanının bu üç Bakanlığa ilişkin bütçc kanunu tekliflerini, parlamento ancak 2/3 çoğunlukla değıştirebilir. Başkan, Anayasanın 11. maddesine dayanarak dll'diği kanuru veto edebilir. Eğer parlamento bu kamunlann kabulünde mutlak çoğunlukla ısrar erferse, bu defa Başkan, söz konu^u kanunlan referanduma sunabilir. i Anayasanın 13. maddesine gö , re. sıkıvönctimi Başkan ilân erier. Aynı madde. sıkıyönetim kanununun değiştirilmesini de yasaklamıştır. Anayasanın 20 'nci maddesine cöre seçmen yaşı 21'dir. Parlamento ise, 200 kişiden oluşan, | tek mecüsli bir kuruluştur. Bu. 200 kişiden 180i seçimle gelir. 20 milletvekilini Başkan atar. 19 uncu maddeye göre de,, Başkanlar. ihanet ve anayasayı bilinçli ihlâl dışındaki suçlardan yargılanamazlar. AjTica. bu suçlardan Başkanın yargılanabilmpsl için. Meclisin üçte biri tarafından imzalanmış bir teklif olmaljdar. Bu t«kliı, Meclisin, cin :te öçö tarattndsn kabul edilmp.i<jir*.v©««haf'»onra da, yargıçlan Başkan tarafından seçilen vargı organlannın oluşturacağı bir divan kurulrr.alıdır. Yunan Anayasasınm 27 inci maddesine göre de, parlamento kuruluncava kadar, ülkeyi Başkan ve Başkarun yayımlayacağı kanun n:teliğındeki kararnameler i onetecektir. 1973te oyLanan anayasa tâdil tasansı buydj. Ve şimdi bu metii yürüriüktedir. Yani Papadopulos, bu yetki'.erle rionBtümış Cumhurbaskanı olarak, Yunanistana ıtDemokrasi» getirecektir. Bur.a, Yunanistan'ın vabancısı olan bizler, sadece gülerek bakarız. Arra Yunanlıîann yürekleri kan ağlamakratiır. Ve bu çe=it rierr.okrasiyi kabul etmedıkleri için de, kanlı olaylar patlak vermiştir. Gençlik ve muhalefet. sadece bu gülünç rejime karsı degild;r. Cuntanm 1967'den beri kurduğ» düzen. anavasa rtısındakl kurumiarı da anajasaya benzetmiştfr. • Meselâ 1969 tarihli ve 180 sayılı Üniversiteler Kanununa göre, rektörlerin yanında, bir de tHükümet Komiserleri» bulunacaktır. (Şu anda bu Hiikumet Komiserlerınin hepsi. emekli generallerdir). • 1973 tarih ve 1347 sayılı bir kanun da, öğrencilerin askerlik tecilini kaldırmıstır. • 1969 tarih ve 93 sayılı «Ögrencilerin Hak ve Gorevleri» kanunu da. çesitli disiphnsizliklerde, öfrencinln öfrencilikten ebedi ihracını getirmiştır. • 1969 tarıhli Basın Kanunu, çok sayıda basın suçunu hapisle müeyyidelendirmiştir. Bu kanunîar, Papadopulos'un getirdigi yeni kanunların sadece bir bölümü. Yunanisran, 1945'lerde bir de lç savaş geçirmiştir. Bu iç savaş sonrasında kabul edilen kanunlar, darbeden önce de vardı. Fakat bunlar, parlamenter demokjasi içinde, unutulmuştu. Uygulanmıyordu. Papadopulos, bu kanunlan da diriltmiştir. Meseli: • 1953 tarihli bir kanun, hükümete istedigj kişiye pasaport verme hakkım tanımıştır. • Ceza Kanununun 181 ve 191 ınci madde'.erı, «Yanlış Haber Yayma» gibi suçları da, ağjr hapisle müeyyıdelendirmiştir. Yur.anlılar şımdi şaşkın. «Biz bu kanunların variığını eskiden i unutmuştuk» diyorlar... j Papadopulos'un garip demokrasismi beğenerüer de var. Bunlar. yeni demokrasinin kadroiarı oiacak. I YARIN : Yunan siyaset hayati ve ilkeleri GERÇEK lıınan Kamu Düzeni Bakanı istila etti, tiyatroya sansür kondu 1973 DUNYA GÜZELİ Başbakanm Genelgesi Tnnç Gazeteciier Çalışma ATlNA Yunanistan'd» tiyatroya da sansür konmuştur. Yunanistan Sıkıyönetim Komutanlığı'nın. başkent Atina'da sokağa çıkma yas«ığımn kaldırıl dıgını açıklaması Uzerine, dün Atina tıyatroları perdelerini açmış, ancak bunlardan 4'ünün piyeslerine «Yurttaşlarda kayg> ya ratabilir gerekçesiyle sansür kon muştur. Bu »rada «Büyük Sirk» de başrolü oynayan aktör Kos tas Kazakos, dün askeri polisçe tutuklanmıştır. Yine bir ti(Baatarah l. nayfıda) yatro oyuncusu olan eşi Jenny venlik Mahkemelerinin kuruluş Karezi ise. Atina askeri polisinve işleyiçinin Anayasaa aykırı ce üç gündür sorguya çekilmek olduğu itirazının mahkeme hetedir. yeti tarafından reddedilmesi U BON.N Batı AlmanyaMı zerine söz a'.an İzmir Baro Bajiçme sularını öldürücü bakleAskeri polisin tutuklamalara kanı îskender Özturanlı Güvenrilerle zehlrleme tehdidinde devam ettiji ve Selânik"teki iki lik Mahkemesine bir başka madbulunan «Çılgın Bllgin» hâla örgütün üyesi olmakla suçlanan de üzerinden itiraz ederek şöyele ceçırilememıştir Bu arada bir kısım ögrenciıeri daha göle demiştir: halkın huzursuzluğu gıttikçe zaltına aldığı aç'.klanmıştır. «Konunun bir kez de Anayaartmaktadır. İSTİFA ETTİ sanın 147. maddesi yönünden APolıs, oır biyoloiı bılgini olYunanistan Kamu Düzeni Ba • nayasa Mahkemesine götürülme kanı Panayotls Terapos, dun ı%duju Sanılan adamı yakalayasini istivorum. Yüksek mahkeb'ilmek İçin ülkeçapınrtı İnsan tifa etmiştlr. Terapos'un kişisel memiz bizim tarafımızdan serdeavına çıkmıştır. Ayrıca muhtenedenlerle istifa ettiği ve yedilen kanılann ciddl olduğunu mel saldırılara karşı büyük rine emekli generallerden Vasil imkân dahılinde gördüğünü söyyos Kumbıs'ın atandığı açıklan , kentlerde :u şebekelerınin başılüyor fakat Anayasa Mahkemesina özel devriyeier yerleştjrilmış mışt;r. ne götürme yetkilerinin olmadıtir. İçme »uyu tahlilleri de y» ğını da belirtiyor. İddisnın cidğunlaştırılmıştır. ' öte j^anda» «Batı Avrupa' di olduğu kabul .«Çılgın Bılgın»in Bonn hührüdaki Yunan Öğrenciler Derneya Arıavasa meti kenâisine 22 mılvon mârk rarını beklemek ya da i«i Ana • ği» bir çajrıda buiunarak, bir ' (120 milyon TL.) ödetnezse. su i yasa Mahkemesine götürmek ge . Uluslarsrası Kızılhaç Heyetinin •ebekelerini, fabrikalan ve alısrekirdi kaldı ki ıddiamsr Güven ' halen hapi.tte bulunan yaralılaveriş merkezlerloi mikropla dol lik Mahkemesmin kuruluşuna ] rın tecîavilerıni denetlemek üze duracağı tehdidind'e bulunduğu aittir. 1971 Anayasa drgişikligi re Yunanistan'a gönÖermelerini, bildvrilmıştir. ile Anavasanın 147. maddesi de | istemiştir. Birleşmiş Milletler değiştirilerek Anaya«a MahkemeHıkâye çarşamba günü ortaya Insarv Hakları Komisyonu'nun, sinin Anaya«a değışıkhklerini çıktıktan sonra ilk tepki, bazı tutukluluk kosullarını denetleşekil yönünden denetliyebileceğı merkezlerde halkm bakkallarmek ve tutukluların temel hakesası getirilmiştir. daki şişe «ularına hücumu şek ' larına saygı gösterildiğinden linde olmuştur. ' ı emin olmak için bir gözlemci Buna rağmen Anayasa hukukuFederal hıikümete tehdit raek ' na göre Anayasa Mahicemesinin; göndermesi de çağrıda yer almaktadır. Çağrıyı imzalayanlar tubu Hamburg'tan postaya vemeseîeyi esas bakımından dn rildiğinden tehditte bulunan , incelemps: kaçınılmaz bır ger • arasmda, sinema oyuncusu Melina Mercouri, yönetmen ve yakisinin burada yaşadığı tahmin çektir. Bu konunun da Anayasa pımcı Jules Dassin ve besteci edilmektedir. Mahkemesine götüriilmesi ve huMikis Teodorakis ile dunyaca kukun genel esasiarına aykın oHaberi ilk veren yüksek titanınmış şahsiyetler de bulunlan bu maddenin de iptalinin rajlı «Bıld Zeıtung» gazetesl. maktadır. (aa) istenmesı gerekmektedir. Zira polisin yeşil ıpor bir otomobü ' Güvenlik Mahkemelerinin kuru1» Hamburg'taki dairesinden i luşunu sağlayan maddelerden biyola çıkan ve Danimarka'ya git ı Türkiye; B.M. risi 136. madde ise, diğeri de mekte olduğu tahmin edilen bir : 147. maddedir.» | profesörü aradığını yazmıştır. i Ekonomik ve Bunun Üzerine mahkems heDaha önce gazete, tehditte yeti kendisinin konuyu Anaya ' bulunan kişinin yazdığı ileri sü | sa Mahkeme«ine Eöndermeye \ Sosyal Konseyine rülen ve geçen yılki Münih O | yetkili olmadığım bir kez daha '. limpiyat katliammda polisir, üye seçildi tekrarlayarak duruşmanın 28 Kavurduğu Filistinli gerillalar için sım Çarşamba gününe ertelen. mesine karar vermiştir. NEW TORK Geçtiğimiz gün genel kurulda yapılan bir oylamada, her iki Almanya da, Birleşmiş Milletler Ekonomik (Bastarafı 1. (ayfada) ve Sosyal Konseyince (ECO karar vermesi, Almanya'da yan(Bastarafı L aarfada) SOC) üye seçilmişlerdir. kılara yol açmıştır. parlamentoya getirılmiş, bunu Çalışma Bakanhğı, bu karaİlk defa her jki Almanya da CHP'li 10 milletvekilinin «isken , rın, halen Almanya'da çalışmakBirleşmiş ce komısunda araştırma açılnaa ' geçen Eylül ayında ta olan 2,600,000 yabancı işçi üseçileliden sı için Grup Yönetim Kurulu ' Milletler üyellgine zerinde hiç bir etki yapmayana başvurmaları» izlemiştir. , bu yana önemli bir Birleşmiş cağına dair kesin teminat verMilletler Kunımunı kabul îşkence konusuyla Millî Birmiştir. Bakanhk, Avrupa Ortakedilmektedîr. lik Grubunun da ilgilendiği, pazarına üye ülkelerin işçileriöte yandan oylamada üyeliğe kendilerine aksettirilen iddialanin bu karann kapsamı dışında seçilen ülkeler arasmda tsveç, rın MBG'nda da geniş olırak bırakıldıklarını, bunların, eskidosyalandığı değerlendirilmeai ; Türkiye, Kanada, Belçika ve si gibi çalışmak üzere Almannin yapıldığı belirtilmiştir. | Italya da bulunmaktadır. (UPI) ya'da iş arayabileceklerini «öylemiştir. 1973 Dünya Güzellik Yanşmasını Amerikalı Marjirie VVaüece kazanmıçtır. Kraliçe 19 yaşındadır. Önceki gece Londra'daRoyal AlberL Hall'de yapılan yarışma sonunda ikinci!?^ Filipin güzell,, üçüncü!üğü de Jamaika güzeli almiftır, Türk güreli dereceye girememiştir. Fotoğrafta, 1972 Dünya guıelı Belinda Green, yeni kraliçeje tacını giydirirken görülüyor... (Fotoğraf: ITI) Gizli örgttt Almanya'da mikrop sava^ı tehdidinde bulunan çılgın bilgin aranıyor tazminat olarak Federal hfikümetın 22 mılyyn nıark odeme>i. ni isteyen bir mektubu yayımlamıştı. Bild Zhrung mektupta, ıstenen para ödenmezse topyekun bir mikrop sav»?ı açılacaSi tehJidinin de.yer aldığını helirtmiştı. Son ana kariar Alman Hükümet organları haber konusunda tam bir sansür uygulamış, söyientıleri ne doğrulamış, ne d« yalanlamıştır. (a.a) Moskova'da . , „ . . aydınların yargılanması devam ediyor PARİS îyi haber »lan bir kaynaktan öğrenildiğina göre. 28 eylül'de tutuklanan. daha son ra da gizlice bir akıl hastahaneşine kapatılan matematikçl Yuri Çihanoviç'in durusmasına yarm Moskova'daki bir mahkemede başlanacaktır. Aynı "kaynaga göre, Moskava* nin kuzeyinde Babuşkin mahallesindeki bir mahkemede de, Bo lonkin ve Balakirev adlarında iki bilginin duruşmalan devam etmektedir. Moskova Yüksek Teknik Okulu öğretim üyelerinden ma, tematikçi Bolonkin, duruşraa»! sırasında, Sovyet insan haklarını savunma komitesi başkanı, a kademi üyesi Saharov ve Moskova'da görevli yabancı gazeUciler duruşmaya kabul edilmedikçe, mahkemede kendisine yö neltilen soruları cevaplandırmıyacağını söylemiştir. Bolonkin ayrıca, kendisinin ve meslektaşı Balakirev'in ailesi mensuplannın mahkeme salonundan çıkanl malarını da protesto etmişfir. BAYAN SAHAROV Oteyandan Sovyetler birliğinin ünlü nükleer fixik bilgihi Andrey Saharov'un eşi bayan Saharov geçen hafta içeriaind» dört defa Sovyet istihbarat te». kılâtı «KGB» de sorguya e«kilmiştir. Bayan Saharov, dün yapılan son sorgusundan sonra kendisini sorguya çeken albay Sviçikof'un, kendisine «rejim aJeyhtarı suçlardan yargılanabilecegi ni> bildirdiğini açıklamıştır. •Bayan Saharov, «KGB» d» kendisine rejim aleyhtan suçlar dan ötürü tutuklu bulunan Havstof ve Superfin üe ilgili bir ifade im2alatılmak istendiğini, ancak bunu reddettiğini bellrt. miştir. ( A A ) Başbakan Brandt Dünyada bngün ! (Bastarafı 3. savfada) Ancak dış gelir kaynaklarırun ÎŞÇi dövizi gibi oynak bir kalem« bağlanmasının hatası, bir kez daha ortaya çıkmıştır. Yatınmlarm daha verimli biçimde düzenlenmesi, döviz israfınm tüketim mallarında gerçekleştirilm^mesi gibi tedbirler, artık zorunlu olacaktır. Bunun dışında, geniş halk kitleleri, olurasuz bir biçimde olsa da, dünyayı saran bir ekonomik olayın bilincine varmaktadır. Bu da işin, olumlu yönüdür. Çünkü Almanya'daki yabancı isçi sorunu, sadece lüks arabalar ve teypler alınması değildir... (Bastarafı l. sayfada) mahallî seçimleri etkilemeye yöneldiğini öne sürmüştür. Erdem'ın, bu konudaki üaergesi şöyledır: «Son aylarda öğretmen kıyimınm hızlandınldığı, kıyımın genel ve mahallî seçimleri etkilemeye yöne'.diği, siyasal amaçlarla yapıldığı, iddiaları basında ve kamuoyunda yaygmdır. | Bu nedenle Eylül ayından itibaren arzusu dışında yeri değiş' tirilen, bakanhk ve il emrine alı J nan. İl Disiplin Kurulunun somşturmasiz verilen kesinleşme i miş kararlanna dayamlarak sürülen öğretmen var nu? Varsa kimlerdir?» Öğretmen Çalışma Bakanhğı, alman karann derhal yürürlüSe girdiğini (Bastarafı 4'üncfl sayfada) belirterek şöyle demiştir: pogandasını Türkiye için lüzum«Almanya'da iş sahibi olta ya•uz, aaırı bir Mc Carthy'cilik «ihbancı lşçilerin bu karardan enniyeti içüıd« uygulayarak kodiş* duymalanna hiç bir neden münizme vasat yaratmış, Ulküyoktur. Ancak petrol buhranı cü kadrolarda istediği tasfiyeıeri nedeniyle, Almanya'nın işçi issüratle yapabilmiş ve bir kapıtihdam politikasmda bazı değikulluğu havası yaratmış, korüpşiklikler yapılması gerekmiştir. siyon düzenine alabildiğine göz Çalışma Bakanhğı, bu kararyummus ve bu yolda kalkınma, dan. sonra kaçak işçi trafiğinde olanağını aramış; Amerika ile bir hızlanma beklenebileceğini ilişkilerinde de ciddıyet ve mekabul etmiştir. Bakanlığına gösafeyi ihmal eden bir politika yürütmüştür (...). re, balen Almanya'da kaçak olarak 260.000 yabancı işçi bulunAnayasa maddelerini nazari olarak ağzımızda geveleyip «Tür j maktadır. Bakanhk, karann derhal yükiye Cumhuriyeti insan hakları I na dayalı, millî. demokratik, lâ , rürlüğe girmesine rağmen Ali'.;. sosyal bir Hukuk Devletidir» manya'daki firmalar ile kesin deyip de, bu ilkeleri havada bısözleşme lmzalamıs bulunan yarakırsak, ordunun da, gençliğin i bancı tşçilerin Almanya'ya gelde, aydının da, akh başına ge I melerine müsaade edileceğini lip gerçekleri anlamaya başla ı Mldirmiştir. yınca tüm halkm hoşnutsuzluğu • İsviçre, kabul ediyor nun önüne geçmek mümkün defrildir. Düzeni bozdukça, bozulanı • öte yandan îsviçre makamlasavundukça, bu düzenin değişti , n, yabancı işçl fcabulilnün derilmesine yalnız siyasî partiler vam ettigini ve Batı Almanya" değil, başka taliDİer de çıkacak, nin aldığı karara benzer bir tır» (Sezai Orkunt, Miüiyet karara baş vurulmayacağını söy 8.9.1970). lemişlerdir. Ancak îsviçre son Evet; Sosyal Demokrasinin yaüç yıldan beri yabsncı tşçl kasaklandığı, Sosyal Devlete giden bulünü sıkı kayıtlara bajlamış yolun tıkandığı ülkelerde, en karbulunmaktadır. Yılda halen ss h çıkan akımlar, faşizm ve kodece 35.000 yabancı işçiye çalışmünizm olmaktadır Demokrasima ve oturma müsaadesi verilnin emniyet sijpabı. Sosyal Demektedir. Buna karşılık, her vil mokrasıye giden kapının ardma 80.000 kadar yabancı, i«!ert bitkadar açık tutulmasıdırl tiği için ülkeden ayrılmakta fltatürk Dayan: «Golan ile Şarm el Şeyîi'i bırakamayiz» TEL AVİV îsrail Savunma Bakanı General Moşe Dayan, ön ceki gün Tel Aviv Barosunda yaptığı konusmada, «îsrail'in, bir banş anlaşması çerçevesinde bile Golan tepelerinden aynlması söz konusu olamaz. Seria nehri de bir güvenlik sınırı olarak kal mah ve Xablus çevresindeki tepelerde İsrail kuvvetleri buhınmahdır. îsrail, Şarm El Seyh't» kalmalı ve gerekirse Bab.Ül Mendep boğazından serbest den;z ulaş:mını teminat aitına almalıdır. £ğer bize vapılan tüm geri çekihne tekliflerini lcabıü edecek olursak bir devlet değil, sadece bir devlet narikatürü haHne gel:riz» demiştir. Davan, So\\etleıin Arapıara döviz karşılığında önemli milctar da silah satmava devam ettıklerini de söylemiştir. (a.f.p.) B İTTİ