Katalog

fakir baykurt köygöçüren Fiyatı 30 Lira yeni romanı REMZI KITABEVI umhuri Kurucusu: YÜNUS NADt KWÂl KÖPRÜSÜ ikinci Dünya Savaşı Kitapiarının En Güzeli. /^±\ NEW YORKTIMES A UYC/VN YAYIrJLARI / Dağıtım : Bateş 50: yıî; sayı: 17680 Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet lstanbul Posta Kutusu: I?tanbul No: 248 T e l e f o n l a r : 2 2 1 2 9 0 22 42 96 22 4287 2242 »8 22 42 89 21 Ekim Pazar 1973 ((|JM|/'[ jmtptin «İç barış» ın sağlanması için tüm baskılann kaldırılmasını isteyen Erbakan; «Çağdaş fikirleri ve hayatı benimsediğimizi açıkça söylüyoruz» dedi CHP Genel Başkanı: «Gerçek milliyetçi cephede bugün CHP ve MSP var: Halkçılığa dayanmayan bir milliyetçilik olmaz» kısa zamanda kurulması gerekli» Sadun TANJU Ankara'dan bildiriyor CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Cumhunyet'e verdiği demeçte, « Hukumetın kısa zarnanda kurulmasını mümkün ve gereklı gorduğünü» soylemiş, ülkenm bugünkü koşullarda uzun süre hukümetsız kalmasının dog ru olmayacağını ıfade etmiştir. MSP Konya Milletvekili Necmettın Erbakan da Cumhuriyet'e verdiği demeçte, genellikle özgür lükler konusu üzerinde durmuş, iç banşın saglanması içın fıkır ve inanç özgürlütü Uzerindekl tüm baskılann kaldırılmasını ıstemistir. CHP Genel Başkanı Bulent Ecevit gdruşme sırasında, «Hukumetin kısa zamanda kurulmasını mumkün ve gerekli gorüyorum» demiştir. Ecevit; «Seçımler yapılalı bir hafta oluyor, bu süre içinde meydana gelen geüşmeler size hükümet kurma konusunda güçlükler olabileceği kamsım veriyor mu?» sorusuna şu cevabı vermiştir: «Hiç sanmıyorura. İçinde bulunduğumuz ortamda hukümet kurulusuna katkıda bulunabil*ceklerin de yardımı Ile hükumet kuruluşunun kısa zamanda gerçekleştirilmesini mümkün ve gerekli görüyorum.» CHP Genel Başkanı, kendilenni milliyetçi cepbede gösterme gayretind© bulunan partıler konusuna da değinerek, «Çağımiz miUiyetçihği iktisadidir. Bu seçimlerde sadece iki parti yeraltı kaynaklarımıza sahip çıkmak. yerli ve yabancı tekelci sermayej'e karşı cıkmak gibi davranışlarla gerçek milliyetçi cepbenin ne olduğunu vatandaslara atılattı ve onîardan fUven oyu aldı» demış, şöyle devam etmiştir: «Gcrçek milliyetçi cephede bugün CHP ve MSP var. Halkçılığa dayanmayan bir milliyetçilık olmaz.» (Devamı Sa. 7. S8. Z de) Cumhurbaşkam, Hükümetin Bayramdan sonra kurulacağını söyledi ve "Yeni bir devir açılıyor,, dedi «SEÇMEN VATANDAŞ OYLARIYLE SİYASİKANAATİNİ BELİRTMİŞ VESONUÇLAR HERTÜRLÜ İTİRAZDAN ARINMIŞ OLARAK KAMUOYUNA AÇIKLANMIŞTIR» «HEP BİRLİKTE 50. YILA BARIŞ İÇİNDE GİR MİŞ OLMANIN SEVİNCİNİ HİSSEDELİM DEVLET İDARESİNDE PARTİZANLIK YERİNE EHLİYETLİ YÖNETİM GETİRELİM» «Ata'nın devrimleri ve Cumhuriyet korunacak» ANKARA, (Cumhnriyet Büronı) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk 14 Ekim 19Î3 seçimlerınin sonuçlanması nedeniyle dün gece Türkıye Radyolarında yaptığı konuşmada, cTürkiye, 14 Ekinı 1973 seçimlerine 8 siyasl partiyle girmiş ve seçmen vatandaş, oylarıyle siyasl kanaatini belirtmiş ve sonuçlar her türlü itirazdan arınmıs olarak •millî irade. şeklinde kamuoyuna ve dünyaya açıklanmıştır. Türkiye Cumhuriyetinin tarihinde böylece yeni bir devir açılmakta ve bütun dünya büyük bir ilgiyle, buyuk bir dikkat ve takdir ile açılmak ta olan bu yeni dönemin gelişimi üzerine gözlerini çevirnuş bulunmaktadır> demiştir. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk basının kuvvetli ve etkili yazarlarmdan tarafsız ve tecrübeli kalemlerden vatandaşları birleşüre cek, kaynaştıracak gayretler beklediğıni de belirterek ;u konuîmayı yapmıstır: •Sevgili vatandaşlarım, Memleketimizde uzun zamandan beri tartışma konusu yapılan genel seçımler ve özellikle Ekim 1973 başından beri kamuoyunu yoğun bir propaganda için de meşgul eden «Türkiye'yi yönetecek iktidar»ın tayini konusu, 14 Ekim Pazar günü yapılan genel oylama ile artık bir sonuca bağlanmijtır. Yurtta seçim, serin fcanlı bir hava içinde cereyan etmış ve seçim günü vukua gelen zabıta olaylan, diğer günlerde cereyan eden bu çeşit oiaylann altına düş müş ve vatandaş seçime genellikle büyük ilgi gbstererek sandık basına koşmuştur. Türk miUetinin, bütünü Ue siyasl olgunlukta eski derirlere kı yasla büyük bir mesafe aldığından ve hürrıyetçı demokratik parlamenter sısteme olan inancının delilı olan bu müşanadeden, aklı başında ner vatandaşm memnun olacağmdan şüphe yok tur. Cumhunyetimizin kurucusu Ulu önder. bu memlekette Cum huriyetle bırlikte birçok dâvrim ler getirmiştır ve bunu genç ne(Devamı Sa. 7, Sö. 4 de) Ecevit'in demeci Biraz Bekleseler fin bi r hugiin iki, şunun I şurasında kesin seçim so'mıçları resmen açıklanalı ne kadar nidu! Parlamentonun toplaıımasına daha üç gün \ar. Nasıi bir yüriitme orgam kurulacak? Koalisyon mu yapılarak. bir aıınlık htthttBieti tni iş başına getirileeek. bas^a formiiller mi aranacak, tam bilmiyoruz. Bütun söylcnip yazılanlar henüz tahmin sınırlarım aşmıyor. Ba?ka türlüsü de zaten olanaksız. Durum böyle olduğu halde seçimden yenik çıkan irili utaklı lutucu partilerin gazetelerine bir göz atınız. Hepsi de saklanamaz bir öfkeniı. sinirliliği içinde ates püskürüvor Sanki her şey olmuş bitmiş de iş «icraat»» kalmış Rİbi bir ağızdan tempo tutu>or bu gazeteierin saym yazarları: «Haıli bakalım diyorlar, hayat pahalılığını durdurun da görelim. Enerji sıkıntısım giderin hele bir. İşsizliğe çare bulacağınızi, aracıyı, iefeciyi kaldıracağımzı. iılkemizi ak gfinlere kavuşturacağınızı söylej ip duruyordunuz. Hadisenize, gerçekleştirin vaadlerinizi!» Saym tutucn yazarlar bu sözlerijle aslında sekiz yıllık kendi takımlarının iflâsını ortaya serdiklerinin farkında değiller. Sekiz yüdır ne yapılmış ülkemizde? Hayat pahahlığı kabaran bir çığ gibi artık dayanılmaz bir hale gelmiş, tüketime ayak uyduramayan enerji üretimi endüstrimizi felce uğratacak bugünkü tfhlıkeli duruma \ol açmış, işsizlik bir mityon vatandaşı gurbet elierine göç ctmcye, bir o kadannı da kuynıkta sıra beklemeye zorlamış, sonuç olarak Türkiyemiz içinden çıkılması çok güç bir labirentin karanlık sokağına itilmiş. Şimdi, bi r »vuç çıkar gnıbunun davulculuğunu yapmakla sebeplenen bir takım kaiemler sekiz yılda içine saplandığtmız, çıkrnazdan yeni kurulacak iktidarın bizi kurtarmasını bekliyorIar. Ne kadar zamanda diyeceksiniz. Sekiz yılda değil her halde. Sekiz avda mı, sekiz haftada rnı? O da değil. Belki sekiz çünde. sekiz saatte bile değil. Ya ne vakit? Yazılanna hâkim olan siairlj üsluba bakılırsa mutlu azınlığııv sayın alkış tutucuları CHP önderliğinde kurulması umulan halktan yana bir hiikümetin başansızhğa uğraması için şimdiden paçalan sıvamışlardır. Yaptıkları, böyle bi r hiikiimet kurulduğu takdirde onu baltalamamn hazırlığından ibarettir. Ve ülkemizin yazgısı açısından iizücü oian da budur. CHP'nin yükienmek üzere bu Iunduğu görev çok ağırdır. Karşısında ycr alan ve ona çelme takraak için fırsat beklemeye bi le tahammül edemeyen partiler den çoğu halkın değil. mutlu bir azınlığın tcmsilcileridir. Gerçi azınhktır bu mutlular ama güç lüdürler ayıu zamanda. Kurulabilirse, yeni bükümeti yıpratma kampanyasına derbal başlayacak lardır. Kimbilir daha bugünden ne planlar, ne tuzaklar hazırla nuşlardır. Oysa gerçekten yurtsever bir muhaiefetin görcvi mnhalefet için muhalefet değil. eenel toplum çıkarlan için muhalefet ol mamalı mıdır? Basarmak eib yanılmak da insanlara vergidir. özellik'e ülkenin kalkınması ve CHP, affı 29Ekim'den önce çıkarmava çalişacak Suriye cephesinde Arap kuvvetlerince tutsak ed:]en Israil askerleri. cephe gerisine goturulmelerıni beklıyorlar. Israıiin Golan Tepelerinde başlattığı büyük saldırı sırasında Suriye birlıklerince tutsak edılen Israil askerlerinin yorgun ve umutsuz oluşları dikkati (Radyofoto: AP) CHFnin af taslağı üzerinde ça çekmiştir. lışan komisyon başkanı Ismail Hakkı Birler, çalışmaların tamamlandığını ancak G«nel Başkanın da ona>indan sonra kanıuoyuna açıklanacağmı belirterek, «Affın 29 Ekım'den önce gerçeklesmesine çalışacağız. Biz affın Meclis'te görüsülecegi tarihi 24 Ekim olarak düsünüyoruz» demıştir. Petrol ürünlerinin litresine en az 3 6 kuruş zam yapılacak Yılmaz GÜMÜŞBAŞ ANKARA Petrol üreten Ortadoğu ülkeleri (OPEO'nin ham petrolun variline yaptığı yüzde 17'lık zam kararı, önümüzdeki günlerde ülkemizi de etkileyecek ve petrol ürünlerinin litresine, 36 kuruştan az olmamak üzere zam gelecektir. OPEC'e dahil Arap ülkelerinin, çeşitli nedenlerle dışanya sattık» ları chafif Arap petrolü»nün variline yüzde 17 oranında zam yap malan ve fiyatları 59 sent arttırarak 3,06 dolardan 3,65 dolara yükseltmeleri, hem bütün ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de akaryakıt piyasasım etkileyecektir. Yıllık 12 milyon tonluk ham petrol tüketimimizin yaklaşık olarak 9,5 milyon tonluk bölümünü dış ülkelerden ve özellikle Basra Körfezindeki Arap ülkeleriyle Doğu Akdeniz ülkelerinden sağladığımız için, önümüzdeki günlerdeki fîyat artışlan kacınılmaz olacaktır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanhğının bir yetkilisi, fiyat artışlannın varil basına yapılan 59 sentlik artışm en az yüzde 61'i oranmda olacağını söylemiştir. OPEC tarafından alınan 16 0kim tarihinden iübaren yurürlüğe giren yeni zamlarm Türkiye'de ne gibi etkileri olacağı konusunda Türkiye Petrolleri yetkilileri herhangi bir açıklama yap maktan kaçınmaktadırlar. Ancak, Enerji ve Tabiî Kaynak lar Bakanlığmın bazı yetkililerin den aldığımız bilgilere göre, önümüzdeki günlerde beklenen akar yakıt zamlan, litre başma 36 knruştan az olmayacaktır. Bu. ham petrol fiyatlarına yapılan zamlar üzerine saptanan bir artıştır. Bunun, işlenmiş mallan ne oranda etkileyeceği ise henüz kesinlik kazanmamıştır. Şükran KETENCİ HENRY KİSSİNGER ACELE MOSKOVA'YA GİTTÎ Konuyla ilgili yetkilı kişiler ve kuruluşlarla görü?mek için îstanbul'a gelen ve dün öğleden sonra Ankara'ya dönen tsmail Hakkı Birler 17 Nisan 1973 tarihine kadar işlennuş bütün suçları konu alan affın kapsamı hakkında fazla bir bilgı vermekten kaçınarak, «AI tasansının alacağı son şekille ilgili olarak degişik bir çalışma biçiml uyguladık. Gecikme olmaması için, komisyonda olması düşünülen ilgılileri ben şahsen tek tek bularak görüslerinı aldım. Bir rapor halıne getirdim. Genel Başkanımızın da onaymı aldıktan (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Değişik çalışma Sundi Arabistan da IBD'ye petrol ihracatını dnrdnrdn Suriye, Hayfa rafmerisini tahrıp ettığıni öne sürdü • İSRAİL ÖZEL GÖREV BİRLİGİ, KAHİRE'YE 80 KM. MESAFEDE DIŞ HABERLER SERVİSt (DIŞ HABERLER SERVtSİ) Ortacfoğu savaşı tüm cephelerde hızmdan hiçbir şey kaybetmeden devam ederken, Arap ülkeleri içinde en büyük petrol ureticisi ve ihracatçısı durumun daki ülkelerden biri olan Suudi Arabistan dün gece bir açıklama yaparak, Amerika'ya yapmakta olduğu bütün petrol ihracatını durdurduğunu açıklamıştır. Bu arad"a, Irak ile Li'oya da afişe petrol fiyatına % 50 oranında zam yaptıklarını açıklamışlardır. Boylece bu iki ulke petrolün bir varilini 4.60'dan 6.97 dolara yukseltmişlerdir. hakkında hiçbir bilgi vermemiş tir. Petrol savaşı Ortadoğu'da giderek hızlanan petrol savaşı ıse Suudi Arabıstan ın Amerika'ya petrol ihracatını durdurması ve Irak ile Libya'nın afişe petrol fiyatlarına yüzde 50 zam yapmaları ile yeni boyutlara erişmıştır. Suudi Arabistan, petrol ihraç eden Arap ülkelerinin Kuveyt'te aldıklan karardan sonra Amerika'ya ihracatını durduran dördün cü ülke olmaktadır. Bilindiği gibi, dev petrol ihracatçılanndan Lıbya ve Basra Körfezi emirlikle rınden Abu Dabi ile Bahreyn daha önceki açıklamalarıyle Amerika'ya petrol ihracını durdurduklannı bıldirmişlerdi. İlk zam Öğrenildiğine göre, ilk fiyat artışları, Basra Körfezi ülkelerinden ithal edilen petrolde olacak, bunu, Doğu Akdeniz ülkelerinden alınan petrol izleyecektir. Alman bilgilere göre, (OPEO'e dahil ülkelerden yılda 3 4 milyon, Doğu Akdeniz ülkelerinden ise, yine yılda 5,5 milyon ton ham petrol ithal edilmektedir. İran katılmıyor Iran Basbakam Emir Abbaa Huveyda ise Fransız televizyo(Devanu Sa. 7. Sü. 1 de) OLAYLARIN ARDINDAKİ Kamu kuruluşları ikramiyelerin geri alınmaması için hükümete başvuruyor AJ\KARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bir kısım ıktisadı devlet teşekküllermın 14 Ekim seçımlerınden önce memurlanna dağıttığı «ikrarmve» konusu. Oır taraftan bakanhklararası tartışmaya sebebıvet verırken. Sosyal Sigortalar Kururnundan bır yetkıli, «Bız iktısadi devlet teşekkülü olmadıgımız için bu ödemeyi yap tık.» Petrol Ofısı Genel Müdürlüğünden bir vetkıli ise. «Enerji Bakanlığına durumu daha önce sormuştuk, (konu ofisımzın vetkisi dahilindedir) dediler onun için dagıttık» Malive Bakanlıgın dan bir yetli ise. «Personel Kanununun sarih hükmüne ragmen memurlanna iki maas ıle 6 maaş arasında ikramiye dagnma yoluna gitmislerdir» denaştir. Bozbeyli: "Af Cumhuriyet Bayramına kadar çıkmaz» ANKARA, (Cumhnriyet Bürosu) Demokratık Parti Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli, af konusunun Cumhuriyet Bayramına kadar halledilebileceği yolundaki hesapları olanaksız bulduğunu belirtmiş. «Af Kanununun Cumhuriyet Bayramına kadar çıkarılacağını zannetmiyorum» demiş tir. Kissinger Moskova'da Öte yandan, ABD Dışisleri Ba kanı Henry Kissinger. dün Moskova'ya gelerek, Sovyetler Birliği yöneticıleriyle Ortadoğu konusunda görüşmelere başlamıştır. Moskova Havaalanında Sovyetler Birliğı Dısişleri Bakanı Andrei Gromıko tarafından kar şılanan Kissinger, gazetecilerin çeşitli sorularını cevapsız bırakmıştır Kissinger, ilk görüşmesini, Sovyetler Birlıği Komunist Partisi Genel Sekreterl Leonid Brejnev'le yapmıştır. GERCEK Î ikramiye ve Otesi ber etmek isteven ySneticîIerin savıca az olmadıfı da bilinmektedir. TKt'nin (Türkiye Kömür tsletmeleri) başında bnlunan Genel Müdür Behzat Firnz*nn adı da simdiye dek çeşitli olaylarla başında ve politika knlisinde dnvulmustur. Birinci Erira kabinesinin Enerji ve Tabiî Kay naklar Bakanı thsan Topalofla. bir yolsnzlnk iddiası nedenivie TKİ Genel Müdürü Behzat Firuz'n görevden almak istemiş. ama Bakanın bn pirisimi üst kademede olnmsuz karsılanmıs ve dnrdumlmnstn. bn olay Bakan açısından bardafı tasiran son damla olmns ve Topalotln istifasını Basbakana snnmnştn. Br rinci Erim kabinesi reformcn kanadının cözülüsfi büvlece DP ,e affın kapsamı NADİR NADt (Devanu Sa. 7, Sü. 3 de Bozbeyli, istenildiği kadar süratle hareket edilmi? olsa dahi, (Devanu Sa. 7. Sü. 6 da) Ortadoğu savaşı dün ikinci haftasını tarr.amlamıçtır. Bu ara da çarpı=malar karada, havada ve denizde dün de rfevam etmis*ır. Şam, Suriye Hava Kuvvetlerıne bağh uçakların, Israil'in stratejik hedeflerinden Hayfa Petrol Rafinerısini bombaladıklarını öne sürerken, Israil askerî sozculüğü bu iddıayı yalanlamıştır. tsrail ayrıca bir komando birliğinin Süveyş'in batı yakasında, Kahıre'ye 80 (Devamı Sa. 7, 89. 1 de) ürkiye Kömür tsletmeleri (TKt) Genel MüdUrlügü, seçimlerden bir gün önce bütün personeline milyonlarca lira ik ramiye dağıtmıstır. Oevlet Personel Kannnnnnn ba konndaki yasağina rağmen ikramiye dağıtıldığı anlasılınca da, ödenen paraların geri alınması yolnnda bir hareket baslamıstır. Her seçim döneminde çeşitli karulaşlarda birtakım ilçinç olaylar (örülraektedir. ERDEMlR'de (Eregli Demir • Çelik Mesaj gönderdi Şirketi) Genel Müdür'ün AP'li Beyaz Saray'dan yapılan bir , Sanayi Bakanına seçim propagandasi için yanro milyonlnk açıklamarfa. ABD Başkanı Nixotomobi) tahsts etmesi gibi tep. on'ın dun Sovyetler Birliğı kiler yaratan davramsların yaKomunist Partisi Genel Sekreteri Brejnev'e bir mesaj gön • nınra, çoğıı devlet knrnlnsnnıı derdiği bildirilmiştir. Beyaz Sa j »iyasî yatınmlar vnlnnda seferray sozcusü, mesajın kapsamı Ne var YA, TKl'de memnrlara da^ıtılan ikramiyenin yarattıi' yankılan, salt siyasl açıdan delerlendirmek vanlı» olur. Ola yın bir de maddî yönü vardn ve memnrlann içinde bnlnndu ğn durnmn anlamak gerekir. 12 Mart'tan sonra memurlarır çerçek maas ve ücretlerinde büvük bir düşüş olmuştur. Devletin maaş ve iicret ödemeieri toplamındaki artış, fiyat artışlannın çerisinde kalmıştır. 196819T2 sü. resi dikkate alındığinda da durum pek değişmemekte Devlet Personel Kanumman eetirdikleBu arada. memurlanna çift verini hayat pahalılığı alıp çötür ya altı maaş tutannda ikramiye mektedir. Olayın bir ilginç yan< | dagıtan ıktisadi devlet kuruluşlanndan bazılan personelin ls(Devamı Sa 7 S8.fi da) hinde karar alınması için Ener(Devamı Sa. 1. Sü. 7 de)