Katalog

CUMHURİYET 12 Ekim 1973 ABDÜL CANBA2 t r cc »Mny 7 < HAltWNİ r M l / İIK ÛEFA PEM l)A^IMA Sı Toz Duman İçinde TALİP APAYDIN 21 N'asıl keser* Beıüm burda oldufumu bilmıyor mu' Soyledun, bıliyor Gene kesti, byle mi? Evet Oturuşunu degıştırdi Vay canına, hımm Dudaklaruu buktü. Sonra güleceği geldl nedense Hoşnna gıtti Gıt buraya çafır, dedi Gelsın konuşalım bıraz Pekl Maınıt' dıye bağırdı ZühtU uzaJttan Gel, bey çafırıyor Mahmut baktı Yuzü sinirUydi Anasıyle H&lıme kadın ayağa kalktılar Gordun mu şımdı olanı' Tuh tüh tüh. Bix sana kesme dedık Beklerız dedık Ne olmuş' dedı Mahmut Keserim elbet Sıra onun değıl öyle emme oğlum, koca bir beye kar$ı Ne olacak şımdı' Elını salladı Ne olursa olsıın, karışmayml Yurudu gıttı Anası dızlerme vurmaya başladl. Tıpkı bobası Tıpkı o Başı belâdan kurtulmaz bu oglanın Sen de gıt Ayşa aba, bir şey yapmasın lar oglana He ya, doğru dedın kız Gel blrllkto gidehm Arkasından yürudüler Molla Mahmut vanp on adım uzakta durdu. Buyur dedl Benı çagırtmışsın? Ha Mahmut, suyu nıye kestın. su bize akıyordu' Sıze akıvordu ama sıra bızdeydi Halime kadınla anam sabahtan berı beklıyorlar. Sebzeler yanmjş hep bızın çavır gece de sulanır îyı ama yeğen gelıp soylemek yok mu? Akan su kesılır mı' Gel otur şoyle, bıraz konujaılm Yok, dedı îşim var Sulayınca size bağ lanm Suratı asıktı Dbndd yürüdü Ibrabim bey asü bu davranışa kızdı Hiçbır şey söyleme. dı Arkasından baktı kaldı Vay canına, dedı içinden Bak summ ettığıne1' Allah AUah' Gıttıkçe koydu Adamlarınm yanında kötü olmuştu Ama üstelemek ıstemedı Arkasını ağaca yasladı Ak dut ağacuun dalianna bakmaga basladı Kımıldanan vaprakların ge rısınde soluk mavı gokyüzu gorunüyordu «Terbıyesızhk ettı, dedı kendıkendıne. ^ma ojle olsun, aldırma Bir yerıne getırir dersını verırım Bu oğlanı kazanmak lâzım. Babası da boyleydı bunun Bazan dıkkafalüık yapardı Ama ışe yarar bojle adam » Başını hafifçe salladı O sırada gorüverdi, Kara Zühtu'yle Kasım karşıda dıkürruş beklıyorlardı Gıdın hadı, dedi elıyle Sonra sularsınız Adamlar çekıldıler Hıçbir anlam veremedıler bu ışe Ibrahım bey «cık cık cık » yaptı Burnundan soludu «Vay durzu vay, hıç aklıma gelmezdı boyle yapacagı Ama dur 6en, elıme duşer bir gun » Gumuş tabaka>ı çıkardı, tütün sarmaya başladı Kalın kaşları çatılmıştı. Yere bakıyordu «Burada olmasajdım hadi nevse Ben buradayken sen tut suyu kes Otur dedığım halde oturma Bak şu kopoğluna' Bak şu saygısıza' Keşke alttan almasaydım Busbutun şışınir bundan sorra Getn tutmaz olur » Sıgarasından derın bir duman çektL Ağalık damarı kabarmıştı «îmam Zıver efendıye Kaaır ağaya fılân yapıyor ama bana yapmayacalctı bunu Benı onlsrla bir tuttu durzü Ben onlara benzer mıyım' Fakıra fukaraya yardım edenm ben Molla Mahmut btlmez mı bunu' Bılır. Nıye boyle yaptı ya' Tuh 1 lyi olmadı Keşke iyıca bir haşlasaydım Burnunu kırsaydım bıraz veletin > Duşundukçe huzuru kaçtı Fazla oturamadı orada Kaltap yurudu Zühtu1 dıye seslendi. Buyur beyım Ben koye gıdıyorum Atı çekiver. Zuhtu koştu, çayırdakı atı getırdı Kolanmı sıkıladı Eğerı elıyle sılıp hazırladı Ibrahım bey ehndekı kamçıyı hafıf hafıf çınnelerıne vuruyor, ıslık çalıyordu Canı sıkılmamış gıbı davranıyor, adamlarına oyle gorunmek istıjordu Sız kahn, dedi Sujun ışı bıtınce çayıra salarsınız Sulayın da oyle gelın. Peki beyım Hadı eyvaUah Gule güle Ata atlayıp surdü lyı cıns doru kısrak hemen tırısa kalktı Molla Mahmut yukarıda kureğe dayanmış, domatlann, fasuljalarır sulanışına b?kıvordu Ağaçların arkasından Ibrahım beyın hızla geç tığını gordu Izledı koye gıttığmi anladı. Içı ezıldi, bir tuhaf oldu (Devamı var) GÜNEY AMERÎKA'DA BİR GEZİ Yazan: Samih TİRYAKİOĞLU Diinyanın en lıüyük Madı karnaval kenti Rio'da Rıo de Janeıro şehrı 1 mart 1J65 te yağmurlu \ e fırtınalı bir gecede kuruldu Portekız donanmasının yedı karavelesı, yanlarında agaç kutuklerınden ojrulmuj dokuz tane de verlı kayıgı oldu ğu halde korfezın ağzına demır attılar Gemılerdekı kuçuk kafıle, sarp bir tepe\e agaçlıklı bir burun ara sından kara\a a>ak ba^tı Sonra agaçları ke^tı hendekler kazdı, taştan \e kerpıçten duvarlar yaptı Başınm ustune de sazlardan, samanlardan >apılmış bir dam kurduktan sonra nıhayet bu yenı şehırde uykuja yatabıldı. Şımdı şehrın kıjısında kurulu ol duğu Guanabara korfezını ıse yıne bir Portekızlı denızcı olan Gonçalo Coelho 1 ocak 1502 de keşfetmıştı Korfezı bır nehrın de nıze dokuldugu halıç sanarak \e burayı 1 ocak gunu keşfettığmı gozonune alarak, buldugu yere Rıo de Janeıro (ocak «a\ı. nehrı) adım vermıştı Şehır 1763 te Brezıl>a kral vekılının başkentı oldu 1903 te valı Pereıra Pasos ken tı modernleştırdı Ondan sonra Rıo de Janeıro durmadan buvuyup gelıştı, guzelleştı Nıhayet bugunku 4 mılvon nufuslu kent olarak me>dana çıktı Başkent şımdı Brezılıa'ya taşınmış bulunmaktadıı ama Rıo, ulke uzerınde •vapmakta oldugu manevı, artıstık, kulturel ve en,tellektuel etkıden hıç bır şej kaybetmış değıldır Brezılyanm bağımsızlığmı elde edışının yuzuncu jıldonumu dolayısıyle dikılmesı düşunülmuş Fakat bu tasarı ancak on yıl sonra 1931'de gerçekleştınlebıl mış Tepeye Rıolularm uzun bov ]u onem verdıklerı yokmuş Fakat 1885 te buraya bır dışh, 1912 de de bır elektrıklı tren vapı lınca ış değışmış Herkes Rıo'\u bu tepeden seyretmek ıçm Corcovado >a akm etmış A>r) co guzel bır yol da heykehn ete ğme dek ulaşmakta ondan son ra ajrıca 210 avak merdıven çık mak gerekmektedrr. luna gırmış Brezılya 1958 de Isveç'te, 1962 de Şılı'de dunva kupasını kazanarak yme şampıjon o'muş, bojlece herkesın >uzu gülmuş Toto'nun bir azizliği 2 Cruzeıro (beş lıra) verıp Toto da bır kolon oynarsanız, her turlu vergı \e resımden bağışık olarak yarım mıljon cruzeıro (1 mıKon 250 bın) lıra kazanabılırsınız Bır seferınde 4 000 kışi böylece bırer kolon o\navıp bızım devımle 13 u tutturmuşlar Hepsınde bır sevmç Kımısı e\ını vıktınp verusmı japtırmağa kımısi karısını boşa^ıp aana genç ve guzel bır kadınla evlenmeğe kalkısmış «Sen zengınsen ben de zengımm, vız gehrsın artık» dıje patro^una kafa tutanlar olmuş Faka' sonunda adam başına *• 0u0 lıra kadar bır para dü • şunce herses*"e şafak atmış' . Karnaval ve Samba Karr.aval ve Samba, Rıo'nun bırbırmden a^ rılmaz ıkı ozellığıdır 1920 \ e kadar Samba, yalnız Kızılderıhlerm \e ozellıkle zencılerın vaptıkları bır dansmış. Karnaval geçıtlerınde dansa ıse la marcha (yuruvuş) denıjor. 1920 den sonra Samba bejazlar arasında da >a\ılmağa başlamış \ e b r çeşıt kulupler olan Samba Okullan kurulmuş Bunlar arasırda uje sajısı bını aşkın olanlar •sar. Karnaval ıçin genellikle tarihsel bır olay konu dıye alınıyor \e kılık'ar ona gore duzenlenı\or Aynı zamanda bır jarışma da olujor bu ve bırıncı gelen topluluğa oduller verılıjor. Fakat Samba Okullan bdul kazanmaktan çok en guzel dansları en guzel kılıkları gerçekleştirerek şeref ve ıtıbar kazanmağa onem \enjorlar. Beledıye tıvatrosunda verılen Karna%al Balos m a ıse mıljonlarca cruzeıro harcıvarak çok ıhtışamlı kılıklar, kımı zaman değerlı taşlardan yapılma mucevherler \e taçlarla gelenler varmış Samba'yı gece kuluplennde her zaman seyretmek mumkun Guzel vucutlu, şırın melez kızlar kıvırıp çalkalamaktakı hunerlerını gostermek ıçm Samba'jı seyırcılere arkalarını donerek yapıyorlar. Şeker külâhına çıkış Şehrın bir ılgmç >erı de «Şeker kulahı»dır Eskıden kub ve toz şekerın janısıra bır de kel le şeker vardı Bu şeker koru ja da kulah bıçımı buyuk bır parça halınde satılır, çekıçle kırılıp ufalanarak kullanılırdı Denızden vuksekhğı 400 metre olan bu bazalt tepe, lımanm gı rışınde bulunmaktadır Praıa Vermalha adlı plajdan teleferıge bınıp Morro de Urca da vagon değıştırdıkten sonra nıhavet Şeker Kulahı nın tet>esıne ula şır burada da Rıo nun o şahana manzarasını b r başka açıdan gorme olanagını elde edersımz Burada ayrıca lokantalar, hatıra eşyası satan dukkanlar, resım çeken «şıpşakçılar» vardır. Rıo de Janeıro nun sembolu halıne gelmıj olan Şeker Kulâhı ve balık tutan çocuklar . olan Maracana da Rıo'da ve tam 250 000 kışılık1 Stada şımdı, bır spor gazetesınin sahıbı olan Marıo Fılhonun adı verılmış bulu nuyor Hemen bıtışığınde 40 000 kışılık bır stad daha var Burada da daha az onemde maçlar, antrenmanlar japılıyor Her bu \nak kulubun kendı ozel stadı olduğunu da hemen soylemek gerek Tropıkal ıklım dolayısıyle dalma zumrut gıbı yeşıl olan oyun sahasımn etrafı derın bır hendekle çevnlı Fazla heyecanlı seyırcılerın sahaya saldırıp hakemlerı, oyuncuları tartaklamaları boylece onlenıyor Gerekırse hendeğe su doldunılduğunu da bıze sojledıler 1900 e kadar Rıoluların en sev dıkleri spor dallan vüzıicülUk ve bmıcılıkmış Fakat şımdı futbol, toplumun bütUn sınıflannca benımsenmış bulunuyor. Ağırbaşlı akademi üyelerı, tanınmış bılgınler bıle herhangı bır vatandaş gıbı kuliiplenn başarı şansları uzermde hanl harıl tartışıyorlar ve Sıyah Incı Pele ye, Garmcha'ya karşı tapınma dere cesıne varan aynı sevgıyı, saygıya beslıyorlar Yalnız, stadın yapımı biter bıtmez bazı aksılıkler olmuş Brezılva 1950 dunja futbol şampıyonasını kajbetmış Bu yuzden gozyaşı dokenler, hatta canlarına kı>anlar olmuş Oysa halk, futboldakı kudretinl bu ienl stadda gostermek amacındaymış. Fakat sekız yıl sonra ışler jo MALKOÇOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLÜ ŞVPHELt ZAFER Güzellik nereden geliyor? Rıo'nun guzellığırun nedenı, dunyanın en buyuk ıkıncı korfe zı uzerınde ve morro dıje adlandınlan tepecıklerın ustunde % e arasında kurulmus olmasıdır Buna tropıkal bıtkılerle gozalıcı renk lerdekı çıçeklerı vılın hemen bu tun mevsımlennde ışıldajan parlak guneşı mavı denızı de ekledın z mı guzellık tablosunu tamamlamış olursunuz. Rıo, buyukluk bakımından dunvanın ıkıncı korfezıdır demıştık En buvuğu Calıfornıa'dakı San Francısco, uçuncusu Çın deki HongKong dorduncusu AvusturaKadakı Sıdne>, beşıncısı ıse Meksıka'dakı Acapulco korfezıdır Korfezdekı 86 ada buraja avrı bır guzellık vermektedır Eskıden şehrın merkezı kuzey kesımındeymış Fakat ozellıkle Copacabana kurulup gelıştıkten sonra, şehrın ağırlık merkezı gu neje doğru kaymış bulunuvor. Bellıbaşlı alışverış merkezı, buyuk oteller, eğlence yerlerı hep buıada Şehrın manzarası ozellıkle Dona Marta tepesmden seyredılır Gece bınlerle rengarenk ışıkla pa rıldavan şehrın manzarasını sejre dojum olmaz 250,000 kişilik stad Dunjanın en buyuk stadyumu YARIN: Paqueta adası ve Petropolis DİŞİ BOND & A OOCttU «ı'DEPSe O »u B<Z>'VI SOCOSIOMOZ MEVI TİFFANY JONES Kurtarıcı İsa heykeli Dona Marta nm hemen ardm da Corcovado (Kambur) tepesı \ar Denızden 710 metre yuk seklıkte olan bu tepenm doru ğunda Fransız he>kelcı Lan dowskı nın yaptıgı, betondan bır Kurtarıcı Isa hevkelı yukselı \or Koruyucu bır tavirla kol larinı açmış olan bu hejkel, 38 metre yuksekl fmde 1921 de, LE.DIGIM OÛN DU5 BUTUN GARTH |ee marvin toshlro mifune MBM'\ ÖLOClBOÜ o» osmma. cchcnncmck iki cıclcım (Moran yokındo sınenKiiarda 2205 8230)