Katalog

CUMHUHIYET 15 Ağustos 1972 Dünyada Bugün Dış haberler Dış basmdan Arap birliğinin şansı rap ülkeleri arasında kurulabilecek bir birlikten çok vx<m yülardan beri söz edilmiş, bazan Arap ülkelerinin Uderıeri bu ideal ugruna büyük çabalar harcamışlar, zaman zaınaa da bu uğurda çaba narcayanlar büyük hayal kırıküklarına uğrayarak mücadelelerine son vermışlerdir. Arap Ülkeleri arasuıda kurulabitecek birliğe, bin yılhk bir rüyanm gerçekleşmesi gözü ile bakanlar çoktur. Buna karşıük, böyle bir birüğin tsrail'in varlığmı tehdit edeceğine inananlarm sayısı da bir hayli fazladır. Libya ile Mısır Devlet Başkanlannın, iki ülkenin gelecek yılın Sonbahar ayları içinde birleşmeleri konusunda vardıklan anlaşma, şimdi bir tek «Arap devleti» kurulması içip istek besleyenlere yeni bir umut kaynağı olmuş, bu arada Libya ile Mısır arasmda kurulması kararlaştınlan birliğın şansı hakkmdaki tartışmaları da hızlandırmıştır. Bugün Arap tilkeleri arasında varhğından bahsedilebilecek tek birlik, bir çeşit duygu ve düşünce birliğidir. Bunun dı$mda, hıç değilse bugünkü' şartlar altında, hangisi olursa olsun Arap ülkeleri arasmda tam anlamıyla bır bırleşmenin gerçeKteşebileceğini söylemeye olanak yoktur. Aksıne bir iddia tarihı ve coğrafi şartları zorlamak, mantık sınırlarım aşmak olur. Muhtelif Arap ülkelerinde yaşayanlarm dilleri ve ırklan bıle, bu alanda fazla iyimser olma olanağım bırakmamaktadır. Avrupa'daki îşçilerimiz ollanda'nm Rotterdam sehrinde çalışan ve yaşayan Tiirk lsçileri ile Hollandah sokak kabadayılan arasmda patlak veren çatışmalar devam ediyor. Fakat ton beş yıl içindeki gazete haberlerini incelersek, bu çesit olsyların Uk ömeğinln Rottertfam'da yer alanlar olmadığıBI görürüz. Bazen Münih'teld bir birahaoede Türk işçileriyle Alman gençleri çatışır; bazen Marsilya'mn bir bulvar kahvesl sahne olur aynı tür çatışmalara... Zaman zaman da, kendisine kız vermeyen yabancı aileyi bıçaklayan vatandaşımızla ilgili gelişmelerl üzüntü içinde okuruz. Son Rotterdam olaylannın nedeni, mesken meselesi... Hollanda'da çalışan işçilerimiz biriktirdikleri para ile Rotterdam'ın «Afrikahlar Mahallesi» nde evler satın alıyorlar. Semt sakinleri de, yaşantılan kendi yaşantılarına uymayan bu yabancıların giderek artmalanna öfkeleniyor. lar. Bard'ağı taşıran damla, biı Türk mal ıahibinin, bir kadm kiracısının kirasını arttırmak istemesi oluyor. Hollandalı kadlna gore de, Türk mal sahibi kendisiyle cinsi bağlantı kurmak istemiş. Reddedilince de kirayı arttırmış... Bunun üzerine de elleri sopalı Hollandahlar mahalleyi basıp, Türklerin oturduğu evlerdeki eşyalan sokağa atıyorlar. Tabiî vatandaşlanmız da kendllerini savunuyor... Polis ve asker kordonu altına alınan mahalleye Türkler glremiyor şimdi. Tutuklanan ve yaralananlarm sayısı da oldukça yüksek. Rotterdam olaylarına, bir Türk olarak öfke içinde bakmamak imkânsızdır. Fakat işin, Avrupa'daki yabancı işçiler sorunu seklinde bir yanı olduğu da unutuimamalıdır !.. 1970 yılı Nisanında, Batı Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin yan örgütü sayılan «Georg Von Vollmar Akademisi» nde düzenlenen bir seminerde, yabancı işçilerin doğurduğu yeni durumlar enine boyuna incelenmişti. Prof. Kermin Abadan'ın da gazetemizde özetlediği bu seminerde ortaya çıkan «onuçlar kısaca söyleydi: Avrupa'nın sanayl toplumlan dışandan lsgücü talep ederken, bunun gonuçlannı göremedîler. Hattâ Max Frisch konuyu su sekilde sunmuştu: «tnsan gücü talep etmistik, karşımıza insanlar çıktı !..» Bu yeni insanlar, seminere ka. tılanlann çoğunluğu tarafından «Lumpen proletariat» seklinde ele alınnııştır... Yani sefil düşrnüs çalışan sınıf... Avrupa'daki yabancı lşci sayıtı 9 milyon; bunlar genel nüfunun yüzde 3,5'unu teşkil ediyorlar. Yerleşme, tabiiyet değiştirme suretiyle nüfus hareketini hızlandmrken, Fransa'da doğura oranını arttınyor, îngiltere'de ırk ayınmı akımına yol açıyorlar. Meselâ lsviçre'de yabancı düşmanhğı işçiler yüzünden hâd1 safhaya vanyor. Federal Meclis üyesi Schwarzenbach'ın hazırladığı ve yabancı işçi sayısı ile ailelerinin durumunu sınırlayan kanun teklifleri hâlâ hatırdadır Çünkü yabancı işçilerin varlığı. endüstrinin otomasyona geçmesini önlemekle kalmamakta, ülkenin sosyal ve tabil görüntüsünü de altüst etmektedir. Yabancı isçilere gerd Alman. ya'da «Misafir îsçi» (Gastarbeiter) denilir. Ama lstaüstikler bunlann kahcı olduğunu da gösteriyor. Alman îs Bulma Kururnu, yabancı isçilerden yansımn dört yıldır, dörtte birinin ise yedi yılı aşkın süredir Almanya'da oturduğunu açıklamıstır. Bu kahcı misafirler, Avrupa lnsanımn yaşama şartlarma uymayan bir hayat geçiriyorlar. Bir nevi kışla sayılabilecek olan yurtlarda (Heim) kahyorlar. Ailelerinl getirebilenler lse, fahlş kiralar öd*eyerek gettolarda yaşıyorlar. Meselâ Münlh'in Westend kesimi böyledir... Yabancı İşçilerin, yerll halkı «onunda huzursuz eden problemleri böylece uzayıp gidiyor. Zaten mesken sıkmtısı olan Hollanda'da, son olayların patlak verme nedenini bir yerde anlamak böylece kolaylasıyor. Fakat bu, hlç bir zaman eli sopalı güruhun, memleketlnde bulamadığı ekmeğl alınteri karsılığında Hollanda'da kazantnaya gelen Türk işçilerine saldırmasını mazur göstermez. Ve bizler de bilmellyız kl, dış Bdemeler dengemizi sayelerinde koruyabildiğimiz Türk işçilerinin cyküsü, altlanndaki son model otomobillerde bitmlyor. Türk eumrük kapılannda başlayan maceralan, Avrupa'nın öfkeli kitlelerine karsı devam etmektedir... HI "Washington Kuzey Vietnam Mısır ile Rusya A arasında nazik yakınlaşması başladı,, soğuk harp var,, ASSOCİATED PRESS «Time» dergisine göre ABD, Hanoi'ye 1 NEW YORK Haftahk«Tîme. dergisinln beUrtöğino göre Nixon yönetiml Vietnam banş tekliflerini datıa genls bir çerçevede ele alacak bir pl&n üzertnds çalışmaktadır. Tiyö'den kurtulma şansını verecek DIŞ HABERLER SERVİSt Bu plfiua gore, Hanol, Güney Vietnam Cumhurbaskanı «V«n Tiyö'den kurtulmok» için adil fırsata sahip olacaktır. Diğer bir deyimle, «Hanoi kendi kirli işini kendisi yapacaktır.» Dergiye göre son zamanlarda Paris'te Nison'un danışmanı Henry Kissinger ile K. Vietnam temsilcisi Le Duc Tho arasında yapılan gizli görüşmelerin aynntılan henüz açıklanmamıştır. Fakat bir ABD yetkilisine göre Kuzey Vietnam Amerika ile flört etmeye başlamıştır. «Time» derglsi bu gelişiml Hanoi'nin ateskese karsı bir Ilgi göstermeye başladıgı çeklinde yorumlamaktadır. Dergl vazasma şöyle etmektedir: devam KUZEY VİETNAM ASKERDEN ARINMIŞ BÖLGE BEYRDT «The Guardian» gazetesi muhabirinin Beyrut'tan bildirdiğine göre, Sovyet Rusya ile Maır arasmda nezaket perdesi altında gizliden gizliye ve giderek yoğunlasaa bir «Soğuk savas» sürdürülmektedir. Muhabire göre ElAhram gazetesi başyazan Hassaneyn Heykel bir taraftan iki ülke arasmda arabulucu rolünü devam ettirir görünUrken, öte yandan da Kremlin Hderlerine karşı sert hücumlan kapsayan yazılar yazmaktadır. Konferans •Hanol. herhangi btr çözöm $ekli için Başkan Tiyö'nün atılmasını ön şart olarak ilerl sünnektedir. Washington ise siyasî çöziimü Saygon ile Hanoi'ye bırakmakta ve kendisinin Vietnam'dan askerî çekilnıeyi (terçeklev tirecek bir formül bulmaya ueraşmaktadır. Baska bir deyimle. ABD, Hanoi'nin Tiyö'den kurtulma konusnnda kendi isini kendi vapmasına Izin venneye isteklidir. Ama Washington Kuzey Vietnam'ın «Kirli işini» yapmaya niyetli değiidir.» YİETNAM Heykel'in son makalesine göre, Moskova'ya silâh istemeye giden Ehıver Sedat'a Brejnev, Sovyetlerin ikincl dünya savaşında gösterdikleri kahramanhk konusunda uzun bir konferans vermiş ve Sedat'ın sonunda sinirleri bozulmuştur. Gene Heykel'e göre, Sedat daha gelişmiş silâh istediği zaman, Sovyet liderleri asıl meselenin gelişmiş silâh değil. fakat bunlann nasü kullanılacagı olduğunu ifade etmişlerdir. israil, uçak kaçıran iki Arap kızını ömiir boyu hapse mahkum etti TEL AVİV Tel Aviv yakınlarındaki Tzrifin Askeri Mahke. mesi, geçen 8 Mayıs'ta Sabena Havayolları Şirketinin bir uçağını Israil'e kaçıran iki Arap kızını, Savcının da isteğine uyarak, ömür boyu hapse mahkum etmiştır. Mahkeme, Rima Tanns (22) ve Terez Halase (19) adlarındaki kızların. ElFetih örgütüne bağlı olmaktan; silâh, patlayıcı madde bulundurmaktan ve cinayet amacıyla komplo hazırlamaktan suçlu olduklarına hükmetmi^tir. Bir karşılaştırma Bugünün Arap dünyası ile Avrupa kıtasında yaşayan uluslar arasında bir karşılaştırma yapmak yerinde olur. Avrupalılar diye bahsedilen Avrupa kıtasında yaşayan uluslar, nasıi çok önemU farklarla bırbirlerinden aynlıyorlarsa, ayni durum Arap dünyası ıçın de bahls konusudur ve muhtelit Arap ülkeleriiıde yaşayan uluslar birbirlerinden çok önemli farklılıklarla aynlmaktadırlar. Amerika Birleşık Devletlerinln eski büyük elçüerinden Raymond Hare'in de beUrttiği gibi, uygulanabilecek en lyt ölçü, «Ben Arabım» diyen herkesi Arap kabul etmektir Büyük. elçi Raymond Hare, bu arada önemli bir ayınm da yapmaktadır Hangi ülkede yaşıyor olurlarsa olsunlar, Arapların bırbırlerine kardeşlik duygusu ile bağlı bulunduklan bır gerçektir. Bunlar birbirlerinin acılan ile Ilgilenmekte. birbirlerinm sorunlanna ortak çözüm yollan getirmeye çalışmaktadırlar. Buna karşılık «Arap Birliği» siyasi vönü ağır basan bir konudur ve bunun; Araplarm birbırlerine olan duygulan ıle uzak yakm hiçbir ilgisi yoktur Bu bakundan, Araplann birbirlenne duydukları yalanhğın ileride siyasî bir birlik olacak olan «Arap Birliği»ni sağlayacagı kesmlikle söylenemez. Asırlardır savaşan bir ülke OIŞ HABERLER SERVÎSİ Vietnam'ın tarihi iki bın yıl öncesine kadar uzanır. llk Vietnamlılar Tonkm Körfezine çıkmışlar, daha sonra letih yolu ile yayılarak ülkeyi kontrolleri altına almışlardır. Bu fetih hareketi 18 inci yüzyılın sonlarına kadar sürmüş ve nihayet bugünkü Vietnam ortaya çıkmıştır. Başlangıçta Vietnam, Çin'in egemenliğine geçmişse de, daha sonra Vietnamlılar kanlı bir ayakianma ile Çinlileri yurtlanndan atmışlar ve kendi imparatorluklarını kurmuşlardır. Fransa 1940 yılında Avrupa'da Alman ordulan karçısında yenilgiye uğraymca, Japon kuvvetleri derhal Çin Hindi'ne gırerek buradaki Fransız sömurgelerini ele geçirmişlerdir. Savaş sonunda, 2 Eylül 1945 yılında ülkenın kuzey bölgesinde Ho Şı Minh yönetiminde bağımsız bir devlet kuruldu. Yeni devlet «Vietnam Demokratik Cumhuriyeti» ismini taşıyordu. Fransızlar başlangıçta bazı şartlarla yeni devleti tanıdüar. Ancak daha sonra Hanoi'de Fransız ve Vietnamlj temsilciler arasında görüş ayrılıklan patlak verdi. 1946 yılında başlıyan çarpışmalar sekiz yıl sürdil ve Fransızlarm Dienbienphu yenilgisiyle sonuçlandl. Sinir harbi öte yandan «The Guardian» muhabirl, Ruslann da nezaket perdesi altında Enver Sedat'a karşı bir «Sinir barbine» girişmiş olduklarmı belirtmektedir. Örneğin Sovyet Haber Ajansı «Novosti» üç gün önce eski Başkan Nftsır'dan «Mısır halkının sanlı evlâdı» diye bahsetmiş, fakat Enver Sedat'tan hiç söz etmemiştir. Farklıhklar Bu arada üzerınde Araplann yaşadıklan topraklann genışlığini de gözönünde bulundurmak gerekir. Son derece genış bir alana yayılmış topraklarda yaşayan Araplar. aradap geçen yüa yıUar sonunda; gelenekleri, inançlan, hayat anlayışlan bakımından farklüasmışlardır. Arap uluslannı birbirine bağlayan en önemli unsur dil bile bu farklılığı göstermektedir. Akademilc Arapça bugün de geçmişte olduğu gibi değişmemiş, ortak özelliklerini korumuştur. Buna karşıhk her Arap ülkesinde konuşulan Arapça tamamen farklı hâle geuniştir. Fransızca ile Romence arasmda ne kadar benzerUk varsa, Suudi Arabistanlmın konuştuğu Arapça ile Suriyelınin konuştugu Arapça arasmd? da o kadar benzerlik vardır. Buna karşılık değişik Ulkelerden iki aydın Arap karşılaştıklarmda ancak akademik Arapça konuşarak anlaşabUmektedirler. Bir gerçeğe daha dikkati çekmek yerinde olur. Çok değil, bundan yirmi yıl öncesine kadar, birçok ülkenin Araplan kendilerini Arap değil; Suriyeli. Mısırlı, îrakh, LUbnanlı sayarlardı. Bu tilkelerde Arap dendiği zaman akla bedevller gelirdi. Nâsır'ın ortaya çıkışı Hedir M, bu durum düzelmlş va Araphk ortak bir Hmlik olarak kabul edllmeğe başlanmıştır. Buna rağmen bugün bile bir LUbnanlı, kendisinl önce Lübnanlı sonra Arap saymakta, ayni sey diğer ülkelerde de göslemlenmektedir. Muhtelif Arap ülkelerinde yaşayan Araplar arasındaM bu farklüıklann yüzeyde olduğu İddia edilirse, hataya düsulmüs olur. BelM çok uzun stireH bh* eğiüm, bu farklılıklan ortadan kaldıracaktır. Ancak ondan sonra Arap ölkelert arasında siyasî bir birliğin kurulması düşünülebilecektir. Şartlarda hiçbir degişmenin ohnadığı çu günlerde, Uby* ve Mısır Devlet Başkanlannın siyasî bir birlik gerçeklestlrm» kararlan bu baktmdan fazİ8 umut verici değildir Daha flnceki denemeler ve düşülen hayal kınklıklan, Mısır üe Libya'nın plânladıklan birlilc hakkında fazla umuda yer bıralnnamaktadır, «6. Filo, Atina için tehlike yaratabiliry> ATtNA, (a.a) Atina'da yayınlanan Liberal eğilimli «To V'ima» gazetesi önceki günkü sayısında Amerikalılara Yunan limanlannda kolaylıklar sağlanma sının yaratabileceği tehlikelere dikkati çekmektedir: «Yunan kamu oyu, Amerikanın Altıncı Filo için istediği liman kolaylıklannın, Batının ortak dâ vasına mi hizmet edeceğini. yoksa Arap İsrail çatışması bakımın dan Amerika'nın Akdenizde kendi çıkan için tesbit ettiği amaçlara varroasına mı yardımcı olacağını merak etmektedir» diyen yazar, Başkan Nixon'ın Yunanistan'dan istenen kolayhklara ait Sözlerini yonımlamakta ve şöyle devam etmektedir: «Başkan \ixon'ın sözlerinden çıkan anlam, bu kolaylıklann ya tsrail'e yardım için ya da sadece Amerikanın kendi çıkarlan balamından istendiğini ortaya koymaktadır. Yunanistan meselesinin Amerikan seçimlerinde bir çatışma konusu haline gelmi? olması da, Amerikan dış politikasmın başka ülkeleri kendi çıkan için âlet olarak knllandjğııu isbat etmektedir.» İki kademeli hükümet Time dergisi Amerika'nm son zamanlarda yaptığı banş nıanevralanna da değinerek şöyle demektedir: «Washington'un en son yaptıfı tekliHerden biri de Güney Vietnam'da «İki kademeli hükümet» kurulmasıdır. Bunlardan birisi komünist olmayan bölçeleri kontrol edecek, diğeri de komünist kontrolundaki bölçeieri yönetecektir. Bu bölgeler içinde Kuang Tri ile Binh Dinb eyaletleri de bulunabilir.» KAHÎRE, (14.1 Mısır Enformasyon Bakanı ve Dışışleri Bakan Vekili Muhammed Hasan El Zeyyat, önceki gün. «Rose El Tusnf» dergisine verdıfi özel demeçte, Mısır'm, bir S.S. C.B. Mısır zlrve toplantısı ya pılması yolunda temas ve calışmalar yaptığını açıklamıstır. Rus • Mısır ztrvesine dogru Cenevre Konferansı 1954 yılında toplanan Cenevre Konferansında hür seçimlerle Kuzey ve Güney Vietnam'ın birleştirilmesine karar verildi. Bu arada Amerikalılar da yavaş yavaş Fransızlarm yerini dolduruyorlardı. Kuzey Vietnam seçimleri istediği halde, Washington'un desteklediği Diem, seçime gitmeyi reddetti. Bunun üzerine günümüze kadar uzayan kanlı iç savas başladi. Arafat da Moskova'dan hayır cevabı aldı NEW YORK, (ÜJ.Î.) «Newsrweek» dergisine göre, Moskova'dakl liderlerden tek «hayır» cevabını alan Mısır Cumhurbaskanı Enver Sedat değildir. Bu dergiye göre, on gündenberi Moskova'da misafir olarak bulunan Fiüstin gerilla lideri Yasser Arafat'm da yeni silâh isteği «hayır» cevabı ile karşılaşmış tır. Sovyetlerin uçaksavar bataryalan ve zırhlı araçlar isteyen Arafat, Sovyetlerden üçüncü defa eli boş geri gönderümektedir. Kissinger Paris'te Beyaz Saray Sözcü^ü, Başkan Nbcon'm danışmanı Kissinger'in, Kuzey Vietnam temsilcisi Lo Duc Tho ve Kuzey Vietnam Heyetinin Başkanı Ksuan Tuy ila Paris'te bir kez daha görüştüğünü açıkiamıştır. Bu, Kissinger'in Le Duk Tho ile şimdiye kadarki 16'ncı ve 6 hafta içindeki 3'üncü görüşmesidir. Sözcü aynca, «Time»in haberini yorumlamayı kabul etmemiştir. Amerika, akınları durdurursa.. SAN FRANCtSCO, (a.a.) ABD'nin eski Adalet Bakanı Ramsey Clark, ABD'nin Kuzey Vietnam'a karşı sürdürdüğü «şiddetli ve yoğun» bombardımanlara son vermesi halinde, Kuzey Vietnamlılann ellerindeki ABD'li savaş esirlerıni serbest bırakacaklarına dair elinde yazılı ve sözlü deliller bulundugunu açıklamıstır. Ramsey Clark, Kuzey Vietnam'a yapmış oldugu gaynresml gezıyi tamamlayarak önceki gün ABD'ye dönmüştür. International Herald Tribune BUYUK KAYBIMIZ Bankamız ümum Müdürü Sabri KARAMAN'ı finl olarak kaybetmiş bulunuyoruz. Merhuma Tanndan rahmet, kederli ailesine başsağlığı dileriz. mî3ble kalcrifer ıacl>citiıloıi zerafet ucuzluk üstün kalite garanti kolaylık Tüddye Vataflar Bankaa T.A.O. Tönctiın Knrnln (Poyrazlar: 3070/5851) BÜYÜK KAYBIMIZ Bankamız Umum Müdürü Sabri KARAMAN'ı âni olarak kaybetmiş bulunuyoruz. Merhuma Tanndan rahmet, kederli ailesine başsağhğı dileriz. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ümum Müdürlüğü (Poyrariars 3070/5852) Mehmet BARLAS Selânik'te Büyük İskender'in dev anıtı dikilecek ATÎNA, (a*) Atina yakınlarındaki atelyesinde çalışan Yunanlı sanatçı Evangelos Mustakas, Büyük îskender'in dev bir anıtını hazırlamaktadır. Söz konusu anıt, 1974 yılı yazında, Selânık kentinde deniz kıyısında bir kairfe üzerine dikitecektir. Yüksekliği 11 metreyi bulacak olan anıt, 3 ton ağırlığında olacaktır. l^/Tesisleri Yakacık Kartal 533653 53 36 54 533828 BÜYÜK KAYBIMIZ Kabataş biirosu 4416 42 Sabri KARAMAN'ı âni olarais KayDetmiş ouiunuyoruz. Mernuma Tanndan rahmet, kederli ailesine başsağlığı dileriz. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. banka mensuplan (ReMâuıahk! 1TM) 884» (Poyrttlar; Bankamız Umum Müdürü