Katalog

DÖRT ORSAN filolan Osmanlı Devleti deniz kuvvetlerinin sorumsuz ileri karakollanydı... Ta Kemal Reisten bu yana, Kaptanı Deryalar, Barbaros Hayred din gibi, bu korsan kud retlerden seçiliyordu. Korsanlar, açık denizlerde, hıristiyan iktidannı baltalaraaya çalışırken, Tslâmiyet ve Osmarilı Devleti hükümranlığım meşru kılıyorlardı. Adî birer deniz gangsterliğinden çok uzaktı çalışmalan, sCUMHURİYFT: Temrmız 1972 K Ttk Bai Samih Nafiz TANSU Afrika sahilleri elde tutulmadan, bir Akdeniz Ege Imparatorluğu fcurmak güçtü. Barbarostan sonra Ttirgut KeIs de îstanbul sarayına davet edildi. Ama o kabul etmedi. Saray entrikaları başlamıştı devlette. Bir beyliğe, KaptanıDeryalığa, «Batı Korsan Ocakları» Gönüllü Serdariığını kabul etti. Deryalar beyi oldu. Türk korsanlan Donanmai Hümayuna karşı değildiler, Dev let dışında, devlet din için çalışıyorlar, adaiet üzere hareket ediyorlardı. Barbarostan sonra kaptanı deryaUk Sokullu üzerindeydi. Ondan sonra da damat Rüsteın Paşanın iltimasıyla, Sinan Paşaya geçmişti. Halbuki Barbaros ölmeden, yerine yalnız «Turçut Reis»in geçebileceğini ima etmişti. Yüce Kaptanı Derya, yeni kuşaklar, değerler yetiştirmekte gönüHüydü. Turgut'a, Trablus Beylerbeyliğinl büe çok görmüslerdi. Kale zaptetmek «Deniz Hırsızlığına benzemez» diyerek, oraya Mustafa Paşa tâyin edilmişti. Turgut Reis, yoldaşlan, Gazi Mustafa, Hasan, AU Uluç. Ha Efssme kahramam şehit düşüpot Malta Adasındaki şiddetli çarpışmalar sırasında, top atışı sonucu yerinbir kaya parçası Turgut den kopan Reisin başına isabet etmişth Denizlerln yenilmez kaplanı kanrevan içinde düştü, bir daha da kalkamadı. san Gülle, Mehmet, Sancâktar, Deli Cafer, Kara Kadı Reislerlo yine deoizlere açıldi. Kendisine verîlen Karlı Preveze, clvan iline rağbet etmedl Üç parça hafif teknesiyle, Akdenizde, kalyon tipinde muhteşem btr^ Venedik gemisiyle karşılaştı. Turgut, Osmâıüı Devleti ile dostluk anlaşmas: yapari Venediğe karşı harekete geçmedi, kalyonu aştı. Fakat, Venedikli kaptan bunu fırsat bildi, saldırdı. Ama, kehribar, kıymetli malla dolu gemi, büyük bir mağlubiyetle Turgut'un eline geçti.. Bu olay sarayda Turgut aleyhine geçmeye açıkça sebep oldu. Hemen Istanbul'a gitmesi emredildi, ise de o Batıda yol aldı, Cebelütank'tan geçerek, Fas Sultanlığının tersanesini, ârnirallik mevkiini elde etti.. rektiğini bildirdi. Birlikte, deytiler. Bu, Turgut Reisin tikriyTEPKÎ YERİNE • . di. Sinan Paşa da, Kanun! Sü . let hizmetine katıldılar. Fakat Turgut, Preveze sancaleymamn «thtiyar Denizci»ye uygmda kalmadı, Denızlere açıldi. ARMAĞAN ır.ası direktifine •aykırı bir davKorsanlıkta Heri. hâmleler yaptı. ranıs .yapmadx Bir gün Edirne'den sefere .çık»1 Ü HAREKETt Kanunî Sul• aoö yıl yaşadıkları Rodos'tan cak olan Kanuniye yetismek ütan Süleyman tarafıodan 20 yıl evvel sürülen şövalyeler,' zere, Gelibolu'dan *ata binefek hazmedilmiş, Turgut" Reise kendilerine Malta limanında yedört nala kostu, hükümdara y£karşı tepki gösterılmemiş, aksini sağlam bir hisar ve kale yaptişti. Altmış yetmiş yılhk' dene, Muhteşem Süleyman tarâmışlardı. Bu inşaatta ise, esir ruzlerde hizmeîine • mukabil akfindan ona, bir Kur'anı Kerim Türk, müslüman denizcüenni pak olmuş saçı sakalı hürmetiile altın kabzalı bir kılıç hedıye kullanmışlardı. câind Anjelo» ne ondan Trablus'un kendisine olarak gönderilmiştır. Isyaru. kalesi bir kartal yuvası gibi yüverümesinl istedi. Dilegi heıhen ce, aşılmaz bir hisardı. Sinan kahramanlıgına bağışlanmıştır. kabul oJundUv'. Paşa savaşa girişemedi, Trablus • Osmanlı tarihinde böyle bir . ÖNCÜ VE TEK üzerine hareket edildi. Şehır şahane durum kaydedilmemişti alındı. Ama yine Beylerbeyliğı o zamana kadar. SÖZ SAHİBİ Turguta değil adamı' Hadım Mu Bundan sonradır ki, Turgut rat ağaya verildi. Reis, Sinan Paşa komutasındaki İNAN PAŞA, 961'de ölünce Donanmai Hürnayun kaptan 120 parça donanraaya, hlcretîn yerine Kuyucu. Piyale Paşa ve denizcileri bu haksızlığa ci958 yılında gönüllü filösu ile kaatanmıştı. • Bu sırada ' üskelendiler, toptan Turgut'un götirdı. Birliktö elden çıkan Trabmarüı devletinden üçüncü defa nüllü. filosuna geçtiler. Sinan lustan önce, Maltada, Sen Jan olarak Fransa Kralı Hanri, dopaşa şaşırmıştı yineu. Turgut şövalyelerinin müdahalesi olmananma yardımını dilemişti. Piise bu kaptanlara geri dönmesm diye, ^lalta adasma'ağır daryale Paşa, Turgut Reisle beraleri, Devlete sadık kalmaları gebeyi indirmek üzere hareket etber imdadına koştu. 60 kaâırga ile Mesine boğazonda «Regio» kalesini aldıl&r. Birçok şehir, köy, sahil tahrjp edildi. Yüce. Ispanyol kaleleri ele geçirildi. Beylerbeyi olarak Trablusa Yazoft ve Çfiwt: AYHAN dönen Turgut Reis, hristiyanlara korku salmıştı. Artık o, Osmanlı donanmasırun öncüsü, tek söz sahibiydi. Birkaç Malta baskımndan son ra Cerbe adası yeniden fethedildi. £hlisalip seferlert heaimsta .uğratıldı. Mehüyenin intikaDM feci şekılde alındı. Nihayet, Malta adasının kati isgali ve zaptı devletten ferman edilmişti. J * Osmanlı orcfusu kayalıjı Malta adasına çıkıcca, düşmahın "8 yüz kadar demir elbiselera büriinmüş öncüsü onları karşıladı. Kanlı savaş sonunda, hisara güç sığındılar. • . • Ttirk mühendisleri kayaük arazide ırtetrislar kazdınrkfn top ateşi' aıtînıîa savas devam ediyor ve siperler kazilıyordu.. Savaşın beşinci gunü Ultıç Ali Reis, îiskenderiye'den altı kadırga ile ğeldi. Düşmana keskin bir kılıç gibi saldıran bu kur't denizci, Turgut • Reisin y&tiştirdiği en gözde, Heri bir komutanıydı. • Haziranda savaşın yedinci günü İTurgut Reis, Trablus'tan yetişti. Baktf «Sin'd Almo» burcü, alınmaya çalışılıyordu. Bu hatâ idi. Asıl o kartal yuvası hisar alınrnadıkça, zaJer sinhatli olmazdı. Enlisalip, liys»kaüe sa^oınma yapıyordu. Bu ahval içînde. senlik benük davası, millî menfaati sağlamaktan uzaktı. Turgut işı ele aidı, stratejisinı kendi tayin etti.' tlk hamlede, Hisar kapısım,.ön tabyayı zaptetti. Açılan . gediklere Turgut Reis, on kadırgayı serenlerinden yanyana bağlayarak, kaleye bir yürüyüş köprüsü kurdu. Avrupa tarihleri buna «Dragut Bridge» adanı verir, Tuıgtıt Rsis köprüsü demektir. Avrupalılar, Turgut Reisin adını «Draguta» olarak söylemektedirler. Türk denizcUerinin kaıatıdı'ğı sürekli zaferler sonnnda koca Akdeniz bir Türk götü haliıie gelmif, düşman tekneleri sığındıkları limanlardan çıkamâz olmusUrdı bilrheden 5 gün daha. yaşaüı. Başucunda Kur'an okunurk0n 23 Haziran günü, «Sind Almo» nurt alındığını duyar gibi olmuş, gözlerini açmış, bebeklerincie bir ışık. parlayıp sönmüştü. Spnra bir daha açılmamak üzere de, gö^leri ^umuldu kaldl. Bütün islâm şlemi, Osmanlı tmparatorluğu matem tuttu. Altmış yU dile kolay degil, denizler. üzerinde kılıç sallamış, zaierden zafere koşmuş, sevilniiş, sayıknış yjice bir kumandaitdı. Tarihe efsaneleri. yıkarak gerçek destanlar bırakmıştır. Turgut Reisin şehit oluşu, savaşj tıızlandırdı. Asker ateşe. baruta ragmen ilerledi, ne hen. dek, na siper, ne beden tanıdı. Kartal yuvasına girdi. Taş taş üstüne bırakmadılar. hisar. bir harabeye döndü. Turgut Reisin cenazesi, ça.dırdan kadırgasuıa tekbirle nakledildi. Savaş durmuştu. Yüce .^ehit <Trablusgarba» götürüldü. •Helâl malı ile yaptırdığı caminin sahiline düşen türbesine delnedildı. Törene, Turgut Reisin kızı ile evlenen, Barbaros Hayreddin'in "oğlu, Hasan Reis, leventlerile gelip katılnuştı. Malta adasırım büsbütün fethl öu • suret'.e varım' kalmış bulalunuyordu . * Menteşe ilimizin «Serulus» bucagında doğan'Turgut Reis, Afrika sahiündekı türbesinde ebe<îî uykusuna dalmiş bulunuyordu. • ' " . ' , 8 Y A R 1N : i Karadenizde, Akdenizde ve Hind denizinde şahlanan Türkler S ÇALINAN TAÇ BlM SEfJİU BU Isj AMA ATA<iA. Ben' içmediğiml; söyiedimse de p»ra etmedi. > Ben de çok içmern bu ııkkımı. Arada Bunu şişnian kadtn söyletnişti. Belli kl tskisi sırada iyi oluyor. Efkâr dağıtıyor. kadar rağbette değildi. Adam kapıyı kapatıp cık• Şimdi sofranın basındaydık.. Ev\ basık bir tıktan sonra bana baktı: oda ile bir mutfaktan ibaretti. Otorduğumus '• Yavrum daha beğenemedin mi? Göıbanyoodada bir sedir, iki kırık dökiik sajıdalye, üssuna mı geldin yoksa? tünde bir çalar • saatin, su bardâğının durduju Oralı oİmadım. Esmer guzelce kadın maşayla mângalı karıştırrfı, bacaklarını biraz daha meydsna ' masa "ardı. Sofrayı hazırlarken. rnasa ortaya çikardı. Öteki kadın onun bu hareketini fuzuli buçekildi Karısına sofra eecilitiği için icerliyorluyormoş gnhi: • ' du: • . Senihayı bekliyordur bu da. Talebeleı onunla ' • Karıncaya bindi balıklar. tövbe estagforullah senin (ribi kadını.^ çıkar. Senihanın kim olduğunu bilmiyordum. SenihaBen bir şey söyleyemiyordum. Fakat o bu st, Semahatı, Leylâsı, Aylası hepsi de uydurma şrkilde konusmasının hesabını vermek tonınisimleriydi hunlann: benim için hepsi de birdi. Taluğunnrinyuyordu• Fobe olduğuırrun farkına hemen varmışlardı. Daha Bunlara çıkısmayınca işler yoiundâ gitfazla bcklemek lüzumsuzdu. Kadının bacakları da mez. fena değildi. Başırala işaret ettim kadına. Önümden Bana kalırsa doğru değil.odasına doğru yürümeye başladı. Niyn gür kırp Senin aklın crmez daha... mış, neden gülümsemişti öteki kadınlara bilmiyoBcs vaşmdaki kızımn sümükleri ağzma zirum. Para kazanıyorlardı bunlar da; eknek Içln. rariyorda nerdeyse. Masanın * üzerindeki leblebl kı için, esrar için, elbiseler için. Sorsaydım. hepsitabagına uzanacak oldu> ' . ninkini andıran bir hikâye de bu anlatırdı: acırdım ZiH ye! Eşşoğlu eşşeğin k«ı..Git «nan belki de. Anlalmadan hikâyesini bQiyorum onun., burnunu silsin. '' '. Kabahat o adamdaydı mutlaka. Kıvırcık saçlan vardı. Ayaklan çıplaktı. BaOdasına girdik. Tekrarlana tekrarlana alışılmıı basınm azar leblebi almasma tnani oldu. Bovi)ir şekilde J^lağının üzerine o*(ndj. * ••/. v ' •• nunu*büküp Ridecelrti; ben bir avuç leblebi uz«t: ; * • :n İ?' t:•^,mntım. Mehmedin evindeydik. tlk karşılaşmammn üs Yüı verfnemek lâzira bunlara; adamın te> tünden hayli zaman geçmişti. Benim kendiliğimden pcsine çlkıyorlar. onu arayacağım ydktu. Verdig) adresi defterin bir Çocuk babasını daha tazla kızdırmaktan köşesinde* unutmuştnm. Bu aksam tekrar karjılaşkorkarak mntfağa annesinin yanına kaçtı.' tığımızda: Kızıp dövüyorum, sonra da pUman olo> Hani dedi, bizim fakirhaneyi jcreflendireyorum. cektin? Döğmemek lâzım. Lâzım demek kolay. Başına gelirse o Zaten okumuşların verdiği süze güven olmaz. zaman konuşumz. • ••• Şercflendlrmek ne demek Mehmet; ben seKann salatayı mezçleri getirmiştl. Şefikay. nin arkadaşınım. Yanlı; düşünüyorsun Bu «ra dı adı Büyükçe burunlu. zayıfça bir kadmdı. imtihaıılar yaklaştı, sıkıştık. Dudağınm fistünde küçük bir yara izi vardı. Canım kime yutturuyoraun. her zanıan mı BT.den sakmıyor. sıkılıyormuş gibi eörünüyorimtihan, var? du... , ' . ' • ' • Hcr gün imtiHan yoktu. fakat bazan yalan in tştf böyle bizim hiyatımız Bu bizim kah san için kurtarıcı olnyordu. Mehmet lnanmadı. Ne rımızı b'n bunun kahnnı çekip, tarlıana çorbasöyledimse (Yalan!) dedi. Sonunda şlmdi benimle bcrabcr gelirsen yalanlanna Inanmış görünürüm" sına kaşık sallayır gidivpruz Bosver diyorum, en öfkeli zamanlanmda, bosver. tçclim. Yalan diye kestirip atıverdi. Artık onunla gitmefe zorundünya övlede geçiyor böylede daydım. Gitmesem kendini küçük gördüğüm tan Ş«ref:ne! nına kapılacaktı. Ona karşı borçluydum sanki. Tramvayla bir müddet gittikten sonra bir durakta . Şerefin daim olsun! indik. Buralara hiç yolum düşmemişti. Sonra daraEski balini düşünüyorum. Pervasu, kavga* cık ara sokaklara daldık. Bir mahalle bakkalının eı Vphrnedi, karsırndaki Mehmet'le bağdaştıraönünde durdu: mıyorum; o böyle söylemezdi diyorum kendl kendime. Bir ufakhk alalun. ^ (Arkam r»rl ., 7 6 DİŞİ BOND DIICTAN SOKC/1 KANLI SAVA^J 3ES BAŞLIYOR | ö PRÜ üzerinde genel bülcum emri verildi Türklere. >Kanlı bir savaş basladı. Ardından, hisara top ateşi açılmca, «Sind Almo» burcu muhasaraya alındı. Fakat kader... 6u esnada aalan bir top, kayaüğa çarptı. Kayadan kopan büjnik bir parça taş, denizlerin ihtiyar kaplarunın basına geldi, beynini zedeledi. Kan revan içinde yere serilmişti. Şanlı bir hayat şönnıek üzereydı. . Matem hemen ' duyuruünadı.» Üzerine bif kapüt örtüldü. Asker savaşıyordu. Çadırına götürülünce kendinl 33 Yazan; Zsolt HARSANY TİFFANY JONES üo ft 1 O 8 1 ! £ j : Tarık Z Kırbakan İ Uen Saç »e £ührev> Hasrt» üklan ıviute ha.<n»ı Istiktâl Cad Karmakfcapv IMo S6 YV.U 14 l» n İst. Dz. Tek Sat. AI. Komisyonu Başkanlığıhdan: 1) Kapaıı zart usuiüUe 41 kalem emaye kaplı yuvarlak bobin telt satın aiına caktır. Tamammın muhammen bedeli 319.3K?^0 lira olup, G Teminatı 16550.00 liradır Bvsaf ve •şartnamesi Komisyonumuzda. ANKARA ve tZMİR Lv. Âmirliklerinde görülebilir. 2) thalesı 21/7/1972 günü saat 10.30 da Kasımpasadaki Komısyonumuzda ya pılacağından isteklilerin 2490 sayıb fcanuna göre nazırlıyacakları teklıl mek tuplannı en geç thale günü saat 9.30'a kadar Konnsyonurnuza vermelen. (Basın: 17528/4874 • GARTH Ml'5 TEE5PÖL l\«Sg^c^ Ona karşıhK verecek mtslÇeviren: Tank ÖZBİLGEN niz? diye sordu Düşes. Niçin altesleri? Gülünç bir Çok güzel. Şlmdi slze tav vetU bir desteğe sahiptiniz Ekitap bu. •• Bu olanaklı, diye söze kanşsiyem, temize çıkmak üzere Ro \t%, şimdi kendi yurdunuzdasıtı ihtiyar Vinta. Fakat Yazı'ya ma'nm yolunu tutmanızdır.. E nız; fakat bizim arajnızdayken atıfta bulunan, etkisinden gü ğer SideTeus Nuntius'un, Vati de öyle değil miydiniz? Orada, venlidir. Baş rahlp senin presti kan'ca onayını sağlarsanız, bu bükümdannız olan kimseye hiz. radakilere su^mak düşer. Fakat met etmektesiniz; burada ise, jini düşürmek istemektedir. hoşa gitmiyorsa, diferlerine emreden kimselere Kendisini tanınm. Benim öğretileriniz .«Bo» daki öğrencilerimdendir. Enkizisyon canınızı sıkmadan başvnrmakta ve fakat sadeee onlara son vermeniz daha doğOna birşeyler verememiştım, zi ru olacaktır. Roma'da bizim el kendinize tâbt bulunmaktaydınız . Bizi terkederken biitün ra .aptal ve gurur şişkiniydi. çiliğimize taebilirsiniz ve emriÇağnklar aynlırlarken, gran nize gereken herşeyi vertrler. vitirdiklerinizi diişünerek üıüldük bilgine işaret etrniş v* soh Bu işi, saltlıkla bir hâl Joluna mekte ve Cizvitlerin egemen halunduklan bir yerde yaşadıbet için ayn biK yere geçmişler koyunuz eınızı düsünerek huznrsuzluk di. Medicis Yıldızlan'nın •Kilise. dnymaktavım. Mesir Gelilei. dedi ona çok ciddî bir tonla hükümdar, Kler ce kara listeye alınriığını öğBilgin, içten bir dostluk duyJeye sırt çevirmeni2 biç doğru renrnek... Bunun nelere yol abaşladığı değil. Siz halen benim sarayı çacağını hesaba katmasak bile, gusuyla okumaya mektubu, sinirli bir ruh hali mın resmî matemaüsyenisiniz; hoşsuz olacaktır. içinde yere attı. . . öyleyse jmpıtlarınızda savunduk Peki, ne zaman yola çıklannızdan, biraz da o sorum«lytce blliyorum ki beni seludur Size, Kfltse ile uzlaşmak mahyıro altes? için bazı girişmilerde bulunma Ivediye gerek yok Pak'ta vef» diye söylendi kendi kennızı salık veririm: Baş rahip saray Piza'ya gidiyor Siz de o dine «Fakat burada olmaktah doSan zevkifni niçin kaçırmak gerçekten sizin düşmanınız zaman Roma'ya gidersiniz Bu. istivor?» • O, herkesin düşmanıdır. O raya tam bir başarıyla dönünüz. lumsuz bir adarndır o. Konuşmanın başında çok üTüm gününü kündme zehret Kendisini ben de hiç sev zülrnüş bulunan Galile, rahat «... mem Fakat baş rahiptir Ben, lamıs, hükümdann büyük b r Papalik kentîne güzel bir ba. Venedik'in yaptığı gibi Klerje zekâ gösterdigini anlamıştı har gününCn ikindi üzeri gelHe çatışmaya sürüklenmek iste Hazırlıklan sırasında, Asyâ' miş ve doğru Elçiliğin yolunu miyorum; Aziz Yer ile tyi tlişkiler sürdürmekte benim sonsuî daki görevinden Venedik'e ge tutturmuştu. Gezisinden hari dönmekte olan Sagredo'dan berli kılmmıs olan Elçl Niccoyararım var. Bana yol gösterin Altes, bir mektup aldi Dostunun ay lini ,onu hayli soğuk ve fakat nldığını öğrenmekle büyük bir tam bir nezaketle karşıladı: one yapmalıyım? Roma kilisel çevrelertyle i üzüntü duyduğunu bildiriyor ve na, Vatikan'a yakın olabilmesl ondan, yeni kabullendiği du için. kentin ortasında yapflrnıs lişMniz var ım? Kardinal del Monte, benim rumun kendisini hoşnut edip . olan £lçilik binasmda bir daire özeıilerii Galile. Pinclo'dakl için elinden geleni yapar. Bu, etmedigini soruyordu: onun için, merhum markinm Venedik'te yararlandığımz Kz Villa M^riıcls'de kalmavı aranısına bir saygı gösterimi ola sürlük ve bağımsızlıgı, nerede ?ulamış«a da rliolomatın mesacaktır . Fakat benim bir koru balabilirsiniz? Bnrada dostlan feli ne7aketi. ondan bir lutuf man ve dostum daha var: Ünlii nızm yaş ve otoriteleriyle bir istem'esini engellemişti. Cezvlt papazı Clavius. likte gunden güne artan, kuv{Arkssn t«r1