Katalog

SATFA DÖBT :CUMHUEİYETÎ 13 Temmuz 1972 KANUNUNAKSÂYANVEBÜYÜK • BtR ÖÖR'E'Vİit KİTUESİNt * * * . İLGÎLEIVOİREIV HÜKÜMLERİ ANT7NFN tatbftatı nlçin kimseyi merrmtm etmedi? Sebepleri maddeler halinde ve şu şekilde ozetleyebüirız:. a) Üst makamlarda görev yapmakta olanlar zaten aylıklarından ayn olarak •Kurumlan içmde veya dışında veiJâlet aylığı, ek gbrev aylığj, kasa tazrmnatı, tem&ü. ödeneği V J . namlan altında tatminkâr ücret almakta idiler. Devlet Memuliarı Kanunu bunlara timit ettikipri menfaatleri getirmedi. k D&vtet Memurlan Kanunu ve yeniden düzenlenmesi gereken İntibak Hükümleri Rüstem ESENSOY (Sayıştay Denetçisi)' melennde aynca gözönunde DUlundurulraasını teminen kanunda gerekli değişikligın yapılması âdıl olacaktır. ceye intibak edecekierdı. Boyleiıkle ajTu tahsılde, aynı süre hıa metı olan maaşlı veya yevmiyeli ıkı teknık elâman aynı dereceye intibak edeceklerdı Başlangıçta MaUye Bakanlığının da dırenm^iVle ıntibaklar, gene) esas lar' çerçevesınde vapılırken konu Damstaya ıntıkaJ ettırılmış ve Danıştaj Dava üaırelen Kurulunun 14.11 1970 gun ve E 1970/ 657 sayılı karanyla vurütmenın durdurulmasına karar venlmış bunun üzenne Malive Bakanlıgınca mezkur makamdan ıstişarî mütalâa ıstemmde bulunul» muş ve Danıştay 3 üncü Daırece verilen 13 11971 gün ve E. 1971/17, K. 1971/15 sayılı lstışari mütalâada da genel esaslann uygulanmasının devamına ve ın tıbakın buna gore yapılmasma cevaz olmadığına karar 'venlm'ş bılâhare, bu gorüş'üanıştay" Genel Kurulunuî) 21.1M971 gun ve E. 1971/8 K 1971/12 sayılı ve Sayıstay Genel Kurulunun 29 11. 1971 gün ve 3538/1 sayılı kararlarıyla aynen oenirfısenmi<=tır. Böylehkle yevmiyeli teknis eiemanlann intıbaklannda uevlct Memurlan Kanununun 36 ncı maddelennde yer alan başlangıç derecelenniD esas olacagı karar altına alınmış oldu R nını zoriayıp da başka statüye geçmeyi başarmayanlan teskil etmekte lcü. İstisnasız hepsinın" kadıolan düşüktiı. Kadro fev " kinde 1, 2 veya 3 üst dereoeden aylik ahyorlardı. • Personel Kanunu hükümlert. gereğince üst dereceden aylık almakta olanlann tertileri Için jnusaıt kadro tetnlni zorunlukıgu vardı. Aynca, üst derece aylığında geçen hizmet sürelennın de değerlendırümesi mümkün değildı. Dığer taraftan aylıkları, yukselebilecekleri tavanı geçmış bulunanlann da terfi imkânı baç kalmamıştı. Emeklıhklerine kadar geçecek uzunca bîr. süre ter fi etmeden aynı aylıkla çaüşmak mecburıyetinde > bırakılan • bu grup da .Personel•Kanunundan memnun değıldi. b) Teftiş Kurullannds gifrevli müfettişler ise yılın birkaç ayında geçici görevle tef tişe gittikleri halde, devamlı olarak 4550 lira harcırah yevmiyesi shyorlardı. Ayda net 1350150» lira arasında lutan işba ödeme o tarihlerde 20 yıl hizmeti bulunan d) HSkimler dışında kayuksek tahsilli bir memurun lan tazminatlı memurlann 5ayhğına denkti. Her ne kadenek ve tazmina<lan kalktıdar bu personele k u u n a kar ğı için bu peçsonelin de elişı hile yoluyla bu ödemeler ne eskisinden (azla bir şey halen de yapılmakta ise de, geçmiyordu. ayUklann 2700 liradan 7000 liraya yukseldiği bn ortamda e) Tefcnik ve sağhk hızmetharcırah yevmiyelerinin artleri sınıfı da umduğunu hıç bumaması sonucu, harcıraha lamamıştı. Her ne kadar bunların intibaklan dığer memurlara tekabtil eden satıııalma günazaran daha yüksek dereceden cündeki düşnklnk nedeniylr yapılmışsa da, eskiden normal bu personel de eeki rüçhanlı memurlara nazaran tatminkâr ücret alan bu personel de yen: dumnranu muhafaza edemestatüden herhangi bır avantai miştir. sağlayamamış birçogu eski durumunu muhafaza edemeyereK c) Memurların ekseriyetini daha düşük dereceye ıntibak etteşkıl eden ve teadul kanunlanmiş ve kendılerine eski ve yenı na tâbi olan maaşlı ve ücretli aylık farkları terfı suretıyle gtmemurlara geknce, zaten bu derilinceye kadar tazmınat olastatüde kalanlar her türlü imkârak odeıiir hale gelmışlerdi. Bu Uygulamada, herkesi şaşırtan sürprizli sonuçlar ortaya çıkmıştır. Örneğin, bir odacı intibakla müdürünü geçmiş, birçok daktilo ve sekreter de müsteşar maaşına oturmuştur. personel d e büyük bir üzünttf ıçerisindedir. Hayat pahalılı*ı nedeniyle alışageldikleri hayat standartlarını da muhafaza edamemeleri sonucu içinde bulundukları panik havasını anlatmaya lüzum yok zannederim t) Barem dışı O ve E cetvelinde çahşmakta olan personel de evvelki muktesebine intibak etmekle yıllarca diğer devlet memurlanndan fazla olarak almakta oldnklan S üst derece ücretlerini kaybetmişler, buna ilâveten kamu iktisadi teşehbüslerinde çalışanlar, aynca yılda ikj aylık ücretleri tutarlannda ödenmekte bulunan ikramiyelenni de muhafaza edememişlerdi. Bu personel de ayhklanndaki artışa raçmen yine de rfiler meselesi ve kadro teminin zorunluklar nmduklanm butamamışlardır. g) tşçılere gelince; yaptiklan iş itibariylc Devlet memurutanımına giren ijçiler Devlet memuriyetine hiç ytltat «tmemişlerdır. KurUmlannın işlerine son verme tehdidi alünda pek mahdut sayıdakl işçı, istemeye istemeye memur startlsüne dahıl edılebilmiştir. • İNTİBAK • TEZATLAR IKARIDAN beri açıklandığt tizere personel kanunu pek az klşıyi memnun edebılmiştir. Tatbıkatında herkesi şaşırtan sürprızü sonuçlar elde. edılmıştir. Odacı İntibakla müdurunü geçmiş, birçok daktilo ve sekreter müsteşar aylığına oturmus, aynı tahsil sevıyesınde Y bulunan ıkl personelden kıdemsizi Indemhyi çok gerilerd» bırakarak üst derecelera intibak etmıştir. Denebüir ki; personei kanunu tatbıkatı daha uzun yıllar malî mizahımıza kaymak olabıleoek zenginlikte tezatlarte doludur. Şimdı kanunün aksayan ve Cü yük bir kiıtleyi ilgüendiren ve öncelikle düzeltilmesl • gereken bukümlerini açıklayalım: Yazımızın bu bdlümünd» fcanunun ana ükelerine ters düşen hükümlerinden ziyade büyük bır kıtîcyı huzursuz eden ?enel mahıyetteki uıtibak hatalan üzennde duracağız 657 sayılı kanunun {31.3.197U tarıhli ve 1327 sayılı kanunun 3. maddesıyle değışık) 4 üncü maddesınde; Istıhdam şekülen: Bu fcanunda geçen, DEVLET MEMCRL: A) cDevlet Memuru» deyimı, Devlet kamu ruzmetlerinm gerektırdıgi aslî ve süreklı görevlere devamlı vazıle gormek üzere atanan genel ve katma bütçelerle bunlara bağlı doner serraayeU kuruluşlardan, kefalet sandıklarmdan, Beden Terbıyesı Bölge Mudurlükleri bütçelennden aylık alan kişılen, SOZLEŞMELt PERSONEL: B) •Sözleşmeü Personel» deyimi, öıel bir raeslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç göslere» geçici işlerde ve 1aruri hallere münhasır olmak üzere kanunlarla verilen yetkiye ve Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Dairesinin görüşlerine dayaıularak Bakanlar Knrulunca sözleşmcli olarak çalıştınlmalarına kan r verilen kimseleri, tŞÇtLER: C) İş Kanunlan Ue 274 sayılı sendıkalar kanunu ve Sosyal Sıgortalar kanunlarına gore ışçı sayılan ve bu kanun hükümlenne tabı olmayan kışılerı, îiade eder denılmış ve 6 nci maddesiyle de 3 ıstıhdam şekli dışmda pejsonel çalıştırılamayacağı hukum altına alınmış bulunmaktadır. Bütün açık kapıla n kapamak suretıyle Devlet hi2 metlerının aksamasına yol açabılecek bu maddelenn eleştınsını personelcılere bırakıyoruz. Işte kanunun aslî ve ek geçıcl maddelerıyle kapsana ıçıne alıa mış bulunan ve çeşıtlı statülerde çahşmakta bulunan personekn yukarıda sayılan 3 grup ıstıhdam şeklıne adapte edılmesi gerekıyordu. Bu husus kanunun geçıcı ve ek geçici maddelerıyle asli maddelenndekı esaslara gore gerçekleştırılecekü. NTÎBAXLARDA başlaneı», derecelerınin te^plti. tntibak hüküml^n bir kül olarak ıneelendiğınde" genellik arzeden iki çeşit intibakla karşılaşıyoruz: 1 1.11.1970 tarıhi itibanyle teadül kanunlarına tâbi maaşu vo ücretli memurlann intibakı 2 Aynı tarih itibariyle kamu feesiminde görevii olup da rukanda sayılanlar dışında kalan diğer personelin Devlet meraurlujnna intibakı. ler düşülduklen sonra bekâr bir personelın eüne sırasıyla 400.10, Ikınci. grupta mfitalâa edilen544. ve 663.55 lıra geçmektedır lerden, Emekli' Sandıgı Kanunu kı, bu rakamlar kamu kesimınile doğrudUn veya dolayısiyle Irde çalışmakta bulunan vaşıfsız tıbatı bulunmayanlanfl tntıbakve muvakkat işçüere öaenm'efcte tannda başlangıç derecelerinın bulunan meblâğlann da çok al ne ölacagr hakkında Devlet Memurlan Kanununda herharuri ünda kalmaktadır. Dolayısiyls bir hüküm mevcut olmadıgıngösterge tablosunun yeniden ele alınması veya 14, 15" ve. 16 ncı dan yevmiyeli teknlk personelın intibakı dolayısiylâ ciddî bır ihderecelertnin kaldırüması yarartilâf ortaya çıktı. lı olacaktır. tntibakın genel esaslan tebliIkinci bir konu da bütün sınılgındeki açıklamaya nazaran r u > larda (Doktor ve mühendister gıbi persoı\elin 3656 sayılı maaş hariç) yuksek okul mezunlannın başlangıç derecelen 10 ncu kanununun 3 iincü maddesmde göstenlen derecelerden ışe başderece olarak tespıt. olunurken iamaları gerekiyordu Genel teb tahsil surelerıne hiç .yer venlüğın bu hükmü aslında adildı memış olnjasıdır. 2 yıl süreZıra bu personel yevmiyeli stalı yuksek okul mezunlan da lu tude değıl de maaşlı statude 01dereceden işe başladıklarına gösa ıdı intibak tanhınde dığer re daha uzun süreli okullar meDevlet memurlan gibı hangi zunlannın da 2 yılı aşan sürederecede bulunacaklarsa o derslerinin derece ve kademe Uerle I V ARI N întibak meselesi ve uyg^damadaki aksaklıklar zinciri ÇALINAN TAÇ Yaxon»e çrxen: AYHAN SAŞOĞtü ^ 83 ü gün nasd geldi geçti, hâlâ şaşıjotum. Ben sSylediği fibi berkesten daha erken eitmiftim. Misafirleri gelene kadar ne kadar rahat konuştuk. Ilk karşılaşmamızın tuhaflığından başladı. konuşnamız, sonra fakfilte hay»tlarıroıwı, derslerln ağırlığı ve hafifli|inin tartışmasına geçtik. BelVd çok ilgllendirici seylerden bahsetmiyorduk; yine de böyle bir konuşmanın saatlerce sürmesini isterdim. Ne kadar raliat konuşuyordu, ne tath sesi vardı. Ben ik'de bir üstüme basıma bakıyordum. Oysa o hiç de onlarla alâkalı jörünmüyordo. . Konuşurken gözlerimin Içîne bakıyordu. Halbuki ben onunkilere bakmaktan korkuyordum. Misafirleri sokün etme>e başladığı zaraan ben bir köşeye çeküdim. Sadece benimle meşgul olmasına Imkiin yoktu tabii. Gelenlerin çoğu Bülente bcnzi>ordu. Gerçi beni her yeni gelenle tanıstuıyordu; kendUeriyle yeniden goruşmeyi duşunmediğim için hiç birinin adı aklunda kalmadı. Onlar kendi aralarında ilgı dujinadı|ım seylerden bahsediyorlardı: Nurhayatın babasının jeni otomobilinden, tngilizce kursundaki yeni hocanın tuhaflıklarmdan, tenis kertlarındaki yeni isimlerden... Sdzlerine ara sıra IngHizce, Fransızca tâbirler kanştırmadan edemiyorlardı. (Zavallı Türkçe....) diyordura kendl kendime Sade Türkçe mi zavallı>dr. geleneklerimiz, gorgrımüı hepsi de bu zavallüıktan nasiplerinl almıyorlar mıydı? Bunların hepsi de muhakkak yabanel memlekctlerden birinin hayranıydı. Cezml gclmişti aklıma. Sonra artistler, filimler üzerine ko nuşmaya başladılar; bu daha zararsızdı; hiç olmazsa çekiştirdiklcri kimseler kendi >akınları değildi; hem her şey soylenebilirdi bu konuda, dinleyende çok fazla sıkılmazdı. Bir yandan da dans edi>oılardı. Bunlar tango, rumba, fokstrot, \als gibl alışünıış danslar dcğildi; bir tepinmedir gidi>ordu ortada. Onlar orta >erde bütün vücutlaru» hareket ettl rerek tepinedursunlar benim beynunde de buna benzer bir dans başladı: Sarığıyla elinde tesbihiy • ÎNTİBAK DİŞİ BOND TİFFANY JONES GARTH N oeocesöB ı^ıeae T E v u S «£v*cesu»4rz, O S Kanunun (1327 sayılı kanunun 9 ncu maddesiyle değışık) 36. maddesıyle, Devlet memuriyetleri sekız ana sınıla ayrılmış olduğundan intibaklarda, önce sınıflarının tesbiti ve sonra da hızmetlerin değerlendirümesı ge rekıyordu. Genelhkle sınıflann tespıtlnde fazla hataya düşülmedi. Yalru2 (8) ana grubun tüm kamu personelinın özelliklerini de kapsadığı ıddia olunamaz. Aynca, ner sınıfm tavan ve taban gösterge rakamlan tahsil durumlan da dikkate almmak suretıyle ayn ayn tesbit edilirken obiektıf kıs taslara dayanılmadıgı görülmektedır. Eski mevzuatımızda olduğu gıbı, Devlet memurlan kanununda da ücretlerın tespitınde tansü ve hizmet süresıne en bn plânda yer verilırken, yapılan ışın ehemmıyetı ve Devlet içın taşıdığı değere pek az yer verilmış bulunmaktadır. Sınıfların, taban ve tavan gös terge rakamlan da epeyce açık tutulmuştur. Örneğm; Işe yenı Daşlayaa bır lıse oğretmenıne (225X7 = ) 1570 lira 12 yıllığa (4U0X7 = ) 2S0O lira, 21 yıllığâ (650X7 = ) 4350 üra, 30 yıllığa (1000X7=) 7000 lira orüt aylık uc ret ödenecektır. Buraıia üzerınde durulması gereken konu, nızmet surelerı ne olursa olsun yapılan ış egıticüık olduğupa ve hızmetı daha eski olan ögretrnenın jenısmdeo daha ıyı oğrencı yetıştirdiği de ıddia edılemeyeceğıne gbre sırf oızmetuı azlığı veya çokluğu gerekçesıyle DU ka dar nıspetsız ücret ödenmesını de adıl bulmuyoruz. Bu omeğı aynı durumda olan dığer sınıfsız meslek gruplanna da teşmı) edebiliriz. le Hoca Ariö medreselerin açılması, yeniden mecellenid ortaya atıunasını Isteyen bir vaiı verirken, Ragıbı Hitler gibl bir üniformay» burünmüj, göğsıi madalyalarla suslu balkon gibi bfr yerden Turk milletinin ukça saflaştınlmasuıdan, bütün diinya Türkierinin bir bayrak altına toplanraasın dan soz eden nutkunu verlrken, Cezmiyi bit Amerikan barda viski içip Ainerika propagandası yaparken gordüm. sonra hepsi oaSıl oldu da bür araya geldiler, evveiâ kavga edecekler sandım, oysa onlat kolkola girdiler, halay yahut rood (J bi bir »eyler yaptılar» . "•" * Selma: Sıkılıyor musunuz? Slı de dans etse' nize... Sizt dans bilmediğimi söylemistbn. Bllirslniz canıra bunun bir marifet taratı yok. Biraz Tango bilirim Hepsi o kadar... Ne yaptı, yaptı pikaba bir tango yerleştirdi; kendislyle dans etmek zonınluğunda kaldun. Eğer icimde falso >apacağım diye bir korku olmasa benim İçin bundan büyük blı saadet olamazdı. ¥e> rimize ddndüğumüı zaman (Güzel dansediyorsunuz, kendinize iftira eüneyin.) dedı Zannettiğim kadar korkunç bir gün geçirmemiştim. Ondan sonraki günlerde cumartesi, pazar günleri buluşmaya başladık. Bir defasında arkadaşlanmdan birisi gördü. Sonra blı başkası Kendime elimden geldiği kadar ttina ediyordum Onlar bu defisikliğin farkına vardılar: Ulan hergelc. zaten senin gibilerden korkulur. Ncrden buldun o Sfetl? Banlar saman altındao m yürütcD cinsindendir... Onlara saman altından su yürürmediğinıi. İ5lcrin kendi kendine olup bittiğini anlatmak zorun. da degildim. Hayatı bir başka türlü «örüyordum. Geciktiği zamanlarda içimi bir alev kaplıyordu sankL Yeşile çalan gözlerinL çamzelerinL haflf kıvrık bornunu gormediğim zaman uyku tutmayacak hale gclmiştim. ^ (ftrttsjn »ar) 40 Pabamız alteslerl, dedi delikanlı öğretılmiş bir dersi anlatırcasına, sizi bana tavsiye e^ mıştı. Onun ısteğını yerine getırmek ve aynı zamanda da bizim hayırhahlık duygularuaızı gostermek Içindlr kl, size en kıs» zamanda şifa dilemek Uze re gelrnlş bulunuyoruz. Size sonsuz teşekkür ederim altes. Yazan: Zsolt HARSAMY Çeviren: Tank ÖZBİLGEN dern duşüncesınln ortaya koyduklannı lçersn büyük bir yazım olacaktı. Oraya bütün biliminl, dünyada ve kendinde bilim adına iyl ve yüksek ne varsa nepsinl koymak tstlyofdn. Onu papa Paul'e ifhat edecekr BeHarmin'e büszat götürüp sunacak ve kendislne yaznrıının, dünyanın ortaya çıkardığı bü tün prn'blemlerl kapsadığuu »e bunun îçm de Copemlc Evrerü'nln sadece bü keslm biçin> lediglnJ serleveeektl ' onu, ölüm korkusundan kurtar mamakta; yaşından en az on vıl daha büyük göstermekte ve çehresı devamh bir Urkme donmlemekteydi • İARALI ÖSTERUE tablosunun en alt sıralarında yer alan 70 100 ve 125 (7 katsayısina göre 490, 700 ve 875 lıra) eöster?e rakamlan tutarlan da geçım endekslen altında kalmaktadır Dolayısiyle çok kısa sürede bu ücretlerle elâman istihdami mümRün oiamayacaktır. Zira bu Brut tutarlardan Kanuıu keslntl 6 Yaşlı ve hasta bır adaro olan Alessandro Ludovisi kardinalte* tarafından papa seçilmiş ve Kont Piccolomini'nm çabalaGrggcrre XV adı altında papanna ragmen, ziyart. kısa sürlık tahtma çıkmıştı Yönetim, müştü. Ziyaret süresince hiç. akrabasından olan Ludovteo Luağzını açmamış bulunan Cezvlt, dovici adlı birinin elindeydi tçbir küçük Işaret yaptı; granlerinde Bellarmin'in de yeraldük, öpmesi için elini yeniden dığı birkaç kardinal. nüfuzumatematisvene uzahı ve çekip üfacık bir fcıpudanışının ag nu koruyabilmışti. gittiler nlanm uyandırinakta ofanasına Vücudu şıfa bulmaktayken Onlann devtnlmlnden sonra ragmen işe koyuhnuşta. Zlya' Gaıle'nin ruhu gittikçe melanGalile, yeniden.karanlık düçün retçileri de .keadistne haberler kolı içinde kararmaktaydı Bucelerine gömülmüştü. ölümü getirmeJcteydJler. Bunlardan binunla birlikte çalışmalan ılerdüsünmekten bir türlü kendıni rindendlr ki, katoliklerin Monliyor ve vazımına koyacağı şu alamamakta^ gece, ertesl günü tagne Blanche'ta kesin Mr yenad, onu hosnut ediyordu: II Sag gene meşura baa haberler ala gi elde ettiklerin) öğrendl. TÖSpiatore (11 Bu Grassi"nln Astcağı "rorkusuyla uyumaktaydı kana sarayı, sevînç içinde vüzronomik ve filozofik denge'stne, Darbe. az bir süre sonra baş mektflyHI Boma'da ise bu severinde bir karçılık olacaktı. göstermiş; bir sabah Virginia, vinç, ani bir olayla yanda kalBu adı kendısine altını Bdl kardeşisi ağlayarak ziyarete gel mış; papa, hazır bulusduğtı bir metallerden ayınna olanağj sağ diğinde ona, anneleririin ölüm âyin esnasında uğradığJ bir da lavan ilk bulgusunun anısı İçin haberini getirmişti. Artık yamar bkanıklıgı yüzünden, bir spcmişti şamda nest kalıyordu? Kime gü denbire «Irnüştü. Bu arada vaz çelmlş; kann venebilecekti? Çalışmalanna tek Galile'yl büyük bir korkn al aŞnlan kendisinj terketmiş ve rar başladıgında yöreslnde fcimıştı eararîı düşüneeler üe eklemeleri şıfa bulmuştu Bir mi bulacaktı?. ozaktan «ehirlenmekte tmlşler eün Gnid'~ci içert eirdi Üsfad sana Roma'dan Cezvitlere.. cevap • verme dü cesine Rendisine vatidım edebi yokolmaktavdı önemll bir haber eetirdim Karşüncesi, zihninde vavaş yayas lecek herkes 7anli5 tnanclı ftlrt olmuş; kâh dinal Bellarmin ölmüş oleunlasiTiaktavdı Bu, ne bir taşlama ' J ne de b r açık mek ya kadm tarafmdan ögretilen tup değil ve fakat peripatesyen büttln bâvtlsel sözleri rnınlda (1) Altm Terail TaV^t bıitun bunlar lere karşı kendi özgür ve mo nıvordu