Katalog

SATFA tKİ rCUMHURÎYET: 9Mayis 1972 on bir yıl içinde Türkiye'de en çok tek • rariansn kelimenin «reform» oldnğu süphesizdir. Reform »osyal, riyasal ve öteki faaliyetlere düzen verecek ve onları belli yönlere götürecek kalıpların de|i;mesi olarak nitelendirilebilir. Meselâ eğitim reformn ile Sğretim ve eğltimin daha uypun kalıplar İçinde yurütulmesi amacı güdülmektedtr. Bütün «yenilemeler» bütiin «reformlar» Hgili alanlar içln aym hedefl gutmektedlrler. Bngnn çok sayıda «reforrn»ların yapılman gereği üzerinde durnlan bir ortamda gerçek reforma ihtiyaç gösteren bir alan, ekonomik faaliyetler alanı, ibmal edilmistir. Gerçi ekonomik faaliyetleri düzenlemek, onlara yön Termek icin bir çok tedbirler alınraıs, progrımlar hazırlanmıstır. Fakat bnnlann pek çoğn, belli bir «ekonomik yapı» çerçevesl için de slınan tedbirler olmnş. ekonomik vspının değiftirilmesi üzerlnde pek aı eaba harcsnmiftır. S EKONOMİK YAPIOA REFORM Prof. Dr. Ahmet KILİÇBAY naklan her zaman rardır. Böyle bir modelin basanlı olarak iılemeti bazı 6n şartlann varlıgını çerektirir. Ba fünkfi ekonomik yapı, tümü ile karma. ekonominin en lyi biçimde islemesini «aflayaeak biçimde değildir. Ba gebeple ekonomik vapının karma ekonomi ve bfir tesebbfiı düsenini en iyi isletecek biçimde deiistirilmeai ftreklidir. olabilir. Tnrkiye'de fiyat ve pıya^a mekanismasının kötü iflemesinin başlıca sebeplerl arasında pazarlama düzeninin özelüfi gelir. özellikle toptan, yarı toptan ve perakende tiearetteki birimlerin özellikleri ve ilişkiieri yeniden dözenJemeyi gerektiren cinstendir. öte yanda, fiyat ve piyata mekanizmannın iyi çalısabilmetl için fiyat ve kalite kontroln maessesesinin getirilmeıl de gereklidir. Bn «nüessese» knmmaal bir fsktör olarak karsımıza çıkacaktır. Fiyat ve kalite kontrolü fiyat mekanizmannın iyi çalısmasma yardımeı olabileceti gibi sınaî çelismeyi de hızlan. dıracaktır. llk bakısta bir çelisme görüntüsune aahip bir bnsusn açıklamak gerekir. iyatlan kendi kendine işler bir hale r«tirmek İçin onlan kontrol ran edeeefiz? Fivat mekanizmasının iyi talemesi Sncelikle «rek*bet>in iyi çalısmanna baflıdır. Türk ekonomİ5İnde rekabet ivi çahfmamaktadır. Zira rekahete elverisli zihnivrt ve davranışın dognumna elverişli bir ortam varatılmamış, jörjil ve terblye yerleşmemlştir. Rekabetin relifebllmesl için elverişli bir ortam yeni bir pazarlama düzeni ve ona baflı bazı «knrnmsal» çelismelerle saflanabilir. Kalite kontrolü, fiyat mekanizması ve rekabetin İvi çalışması için zornnln bir şarttır. Bnrada kamn yaranna ve hBkfimet adına yapılacak çenel bir kalite kontrolfl ile isletmelerin mallanm piyasaya sfirmeden evvel yaptıklan kallte kontrolfinü ayırdetmek gerekir. Birincisi sa. tılan malın, Iddia edilen vanfts elnp olmadıjhıun srattırtlmasi hedefinl ffider. Genellikle alıcı ve tttketicinin kornnmasını hedef tntor. Ikinclsi iıe Sretid pivasaya sürdfigü mallann kendl SlçB ve standardlanna nynp nvmadı|ını kontrol eder. tki kontrol özellikleri ve hedefleri itibariyle farklıdırlar. rek totuma etMsi Iribariyie knrumsal etkenlere bağhdır. Tasarruf edilen paramn lyi korunacaiına karjı füvensiılik tasarnıf isteğini azaltabilit Auarruf edilen meblağlann kazanç sağlayacak l$lere yöneltilmesi (hisse senedi alunı) yüksek faizle borç verilmesi (tahvilât alımı, bankalara vadeli mevdnat) imkânsu ise tasarruf isteği yine de zayıflar. ÜNDİEN ÜNE Kitaptan kültüre SOHUÇ ürkiye'de karma ekonomi düzeninin iyi isleyebilmesi için ekonomik alanda bir yapısal reforma ihtiyaç vardır. Btı •reform., üzerinde durnlan öteki reformlardan daha az önemli değildir. Zira •ekonomik yapı», modern tâıifi ve aniamına ?öre iktisat politikası âletleri ile ekonomik hedefler arasındaki bağlantının nitelifial tâyin eden özelliklerin bütünfidür. Ekonomik yapı, ekonomik faalij etlerin cereyan ettiği, sonuçlandınldıği ortamdır. Ekonomik >apı ekonominin özelliğini tâyin eder. Tekniği. davranıslan, kurumlan, ana kanunlan ile bir biitünii teşkil eden ekonominin iyi ijlemesi umu lan hedeflere ulasabilmesi için yapının en uygun özelliğe sahip olması gerekmektedir. Türk ekonomisi karma ekonominin iyi işlemesine eherisli •>apısal» özelliği kazanamamjjtır. Ekonomik yam içinde iki önemli unsurun: tekniğin ve davranıslarm değiştirilmesi oidnkça euçtur. Bu unsurlarda değismeyi sağlayacak ko follann yaratılması nzunca zamanı gercktirir. Öte yanda ekonomik yapıyı meydana getiren knrnmlaruı ve çerçeve kanunlarının değiştirilmesi nlspeten kolaydır. Kurumiar, eskl terimle daha lyi tanımlanabilecek olan ve ekonomik faallyetin ana kalıplarını meydana getiren «müessesclersdlr. Bu kalıplar faaliyetleri kolaylaştırdıklan gibl öteki yapısal faktörlere yön verirler. Rekabet terbivesi ve alı;kanlıfı rekabete unkân veren hattâ onu zorlayan kurumiar ve kanunlar çerçevesinde geiişir. Tasarruf eğilimi, yatınm isteği gibi da\ ranıslarla İIgili değismeler yine knrumsal ve kanunî koşullarm etkisi altandadır. T Ekonomik yapı nedir? konomik yapı» çesitll blçimlerde tanımlanmış, deği<sik tariflerle ele alınıp açıklanmıstır. Ekonominin tanmsal veya nnat özellik tasıması, üretimin coğrafî dajfrhsı, ihracata dönfîk veva dısanya kapalı olması onnn vapısal özelliklerini belirleyen vasıflar olarak kabul edilmistir. Bn belirleıne ve tanımlamalar yanlıs olmasa bile vetersiz ve fskldir. Bogrün ekonomik yapı terimi ile bir filkedekl firetim faalivetleri teknik. dsvranıslarl» IlrUI hnknkî kurnmsal özellikleri anlatılıp belirlenmek istenmektedir. Teknik Ssellikier. flretim faallyetlerinde fiilen knllanılan teknoloiisinin bütunünü ifade eder. Dav ranışiarla ilgill özellikier ekonomik faalivetIerde karar veren bütün birimlerin, kflltürei, seleneksel, (osval. psisik ve psikolojik etkenIerin tesiri altındaki davranısiannı eösterlr. Knrnmsal Szellikler i«e ekonomik faalivetlerin yürütüldüğü ortamı varatan bir «oereevfdlr». Farasa, parakredi düzetıinin özelliğin! tayin eden bankalar sistemi .sermaye piyasası ve HeiM diier knrnmlar bn alanın «knrnmsal» Szelliğini tarin eder. Üretilen mallann satılması ile Ileili «pazarlama» dflxenl, tfimft ile yine karnmsal bir 57ellik meydana getirir. Nlhavet ana kannnlar ekonomik faaliyetlerln vSnünfi. smınnı. tayin eden ve alıkayan nitelikler İle çerçeveyi tamamlarlar. konomik vapının ynkarıda belirtilen 5telllkleri ile değifmesl faaliyetlere dölen ve ySn verir, mekanizmanıç islemesinl gajlar, bn voidan iktisat politikası tedbirlerinln belli hedeflere nlasms voinnda etkinlitinl artınr. Türk ekonomisinin plâniı döneme rirdiM 1963 yılından beri ekonomik ve sorral hedefleri tayin edilmiş. onlara alasmak için alınacak tedbirler üzerinfle darulmnş. fakat tedbirler! hedeflere götüren ortamm kosullann, deçismesi için yani ekonomik vapıda rerekli değismeler vapma yolnnda ciddî çalısmalards bulnnnlmamıstır. Anayasamizca modeli tayin edilen Türk karma ekonomisi, kamn ve 5zel sektörün Sretime kstıldıfr ve tüm ekonomik faaliveilerin eenel politiks içinde vBnetildifi bir dfizendir. Kalkınma plânında Szel tektör faalivetlerinln plinm zomnlnlnk ıınırlan dısında kaldıti bellrtllmekle beraber, iktisat politikası tedbirleri İle lornnlnlnğa yakın bir ortamı varatmak ol« E Karma ekonominin yapısı 'ü'konomide karar blrimlerinin (mesell * ^ tüketicilerin, üreticilerin) davranıslan ekonomik yapının karakterinl tayin eden en Snemll etkenlerdir. Tntnmln Wketici tasarmfn artınr. t'zağı hedef alan üretici veya yattnmcı sermaye birikimini hızlandınr. Dav ramslann eğitim, ötretim, «ör?ü ile defismeri mnmkündür. Fakat bn nznn taman alır. Cretimde nyrulanan tekniğin de|ismesl ayn bir aornndnr. Bir çok etkenlerin bir araya relraetini ırerfktirir. Dı$ müdahale ile dej(istirilmesi tüctür. Geri kalan ve vapıtal özelliti tayin eden iki unsur: Karnmsal faktörlerle. çerçeve kananlar üzerinde dikkatle dnrnlması yararlıdır. Ranlar. vapının karma ekonominin isleyicini kolavla«fırarak basanıını sağlayacak olan etkenlerdir. Türk ekonomisi tümü ile emredld bir merkezî pltnlamavı terektiren siıteme sahip dcğildir. Kisiler karar. tereih, tesebbüs. calısma, is leçme serbestlijHne sahiptirler. Ger. çi ba serbestüklerin bazılan ekonomik çerceve kannnlan vp bazı karnmsal faktörlerle mmrlandınlır. Bn. ekonominin anavaml karakterini nazarî olarak hozmamakla beraber «ygnlamads bazı zorlnklar, akMklıklar orta. va çıkmaktadır. Karma ekonomi dtirenimirin Steki belirrin SZPIIİÜ nivasa ekonomisi ve fivat mekanizmasının hikim oiosadnr. B5yle bir diizende terek kamn. crerek 8rel ke. nimde bfltfln ekonomik kararlar fivat «r5ntercesine» dayanmakta ve bn sebmle «plvasa mekanizman» bayatf öneme sahlp bulunmaktadır. arm* ekonoraimiıln lyi isleyebilmesl için piyaM ve flyat mekanlzmaıının gereğinee çahsması zornnlador. Bnriine ksdar yapılan pltnlar ve alınan ekonomik tedblrler bn mekanizmanın az çok işlediği varsayımıns davanmı;tır. G^rçekte fivat ve piyasa mekanizması iyi çalısmamaktadır ve iyi çalısmaıı için jjerekll yapısal değismelere teşebbfis edilmemistir. Bn alanda yapılacak ve basan «anııı en bSynk dejHsmeler pazarlama, fiyat ve kallte kontrolfi ribi knrnmnal değismeler F E Kallte kontrolS fivat kontrolnnnn tamamlayıcısıdır. Beraber fürütüldütü takdirde fiyat mekanizmaıını otomatik olarak Ijleteeek •rtamın doimasına vardım eder. arma ekonominin iyi islemeslni sağlayacak bajka bir yapısal deüşme milli taurrnf hacmini ve bıınnn yatınma yonelmestaıi etkileyen knrumsal değifmelerdir. Bugunkii vergi düzeni, kredi kurnlujlan ve knrulamayan sermaye piyasası kurumsal nnsnrlar ola rak karsımoa çıkarlar. Bunlara, kişilerin davranısı (kijisel tasarnıf eğilimleri İle) ve karan sektöriinün tutnmu (Devlet harcama bütçesinin cari ve yatınm harcamalarına dağıiışı olarak) tasarruf artısı ve sermaye birikimini etkileyen özellikler eklendiği zaman, ekonomik yapıdakl deKİşmelerin önemi açıkca ortaya çıkar. Ancak «onunctı rruba dahil davranışsal dejismeler (özel ve kama kesimlerindeki tasarrnf ve yatmm eiilimleri) ferek maddî olanak, «e K K u lzahlardan, kurumlan değişürmek ve kanunlar hazırlamakla butun ekonomik •ornnlann çözümleneceğuıi kabnl eden •sa/dil. girüslere kirtılmdığı anlamı çtkmamahdır. Ku nrnılan ve çerçeve kanunlannı hazırlayarak ekonomik hedeflere vannak şüphcsiz ki imkânnzdır. Ancak hızlı kalkmma zoronda bulnnan, kendi kendine değişme süreci >avaş olan ülkclerde ekonomik faaliyetlere yeni kalıplar \ermenin büyük başarılara ulaşabileceği de inkâr edilmeyecek bir scrçektir. Kurumsal dcğişme Ierin ve yapılan çerçeve kanunların bir ana kalıba sahip olması, faaiiyetler düzenlemesi, biraz da onları bu kalıba itmcsi mümkündür. Yapreal değişme, fiatın ;u veya bu olması gibl hükümleri kavrayan kanunlarla değil, fiat isrikrartnı sağlayacak koşulların yaratılması İçin yapılacak kannn ve yaratılacak knnımlarla ilrilidir. Bu defismeler basan ile sonnçlandmldıgı takdirde ekonomik sistem daha verimli olarak çalısacağı gibl, iktisat politikası tedbitlerinin belli hedeflere nlasma yolundaki etkinliği de artacaktır. Zira ekonomik yapı iktisat politikası ( veya plân) âletleri ile hedefler arasmdakf llişkiyi kuran bağlanhlar, topluluğudur. Bağlan tılann uypun, iletken re verimli olması ckonomiye yapılması gereken raüdahaleyi azaJUcağı gibi müdahalenin verlmini de yükseltecektir. B Belçika Kraliyet Akademisinln ellınci yıldönümünde bulunmak ve Belçikalı Akademl üyelerl ile birllkte törenlere kaülmak üzere Andre Chamson, Jacques Rucff, Roger Cailloiz gibi, Franaız Akademisi üyeleri, Kraliyet Kütüphanesinde toplandılar ve ortak blr dil lle kendi külrürlerlnln nasıl yayıldığını ve nasü yayılması gerektiğinl tartıstılar.. Ba olay ister istemez, bizim dikkatimlzl Dünya Kltap Yılı dolayısiyle. Türk Kitapçılığı üzerine sürükledi. Editörlerimizin birçokları .Cumhuriyet. sutunlannda kitapçılıgımızm. karsılastığı zorluklar hattâ dramlar üzerine dikkati çektilcr. ücuz Idtep çıkarmaya tesebbü» edlyorsunuz, bu. krtabl bayiler sahnak Jştemlyorlar. Çünkü % 25 komisyon onlar İcin fazla bir şey tntmnyor, Pahalı yanl 15 lirayı geçen kitap, isfira gücü eksikliği dolayısiyle az satılıyor.. Türk basınında çıkan kitaplara ooların gerçek değerini dürüstlükle verecek elestirici yok» Devlet, gazetecilerin korku^undan kitap kâğıdı yapmryor, onun lçln bütün kitaplanrmz 'üçüncü hamura basılıyor. Üstelik bo kötü kâğıt da pahalu Ta. bîlerin de kendilerine teklif edilen kitaplan oknyup değerlendirek cek kimseleri yok. Onnn İçin kitapçı eski ve meshur lmzalanr>rağbet ediyor. Tabiatiyle yeni yazarlarm yetişmesi de çok zor olayor! Ortada kitabı tesvik edecek ne bir akademi, ne bir özel teşebbüs var! Fransada ylrmlye yakm armasan dağttılırken, Türkiye böyle bir tesvik probleminden tamamiyle mahrumdnr. Her milietle blrlikte biz de Dü'nya Kitap Yılı üzerinde durduk. Aslında bir çok meselelerde olduğu gibi bu Kitap Yılını yapmadık. yalnız yapmi] göründülc Kitapçmm ve kltabın. hiçblr me•elesini çözmedik! ' Okuyucuya hiçblr yenllik getimıedik> Kitap, Insan dehasının yarattifi en müthis buluslardan biri oldnğu halde, ona hiç bir saygıda bulunmadık! Oysa Milli Eğitim Bakanlığınm zoru lle, berbat bir halde çıkan okul kitaplartmtzın çocuklarımıza okuma zevkl vermeleri mümkün değildir. Uygar mllletlerde kitap seçilerek, beğenilerek, çeşlt çesit ve renlj renk clltlenerek kütiiphaneye konan. bir okuma aracı olduğu kadar bir süsleme, karşıdan ba. karak zevklenme aracıdır da. Bizde kitap meraklısımn zevkine ceSap verecek hiç bir kltap yoktur. Kitap güzel basılmazsa o kltabı yazacak insan da zor bulnnrfr, okuyucu da zor harekete geçer!. Kitap Yılı eğer renksiz, esersiz ve yalnız gevezclikle geçmlsse. bunun tek sorumlusu Millî Eğitim Bakanlığı olmak gerekir. Aslında dikkat edilecek olursa, Milli Eğitim Bakanlığı, okuma . yft*ma öjretmekte. fakat külrürün «relişmesine hfçbir katkıda bulunama maktadır. Katkıda bulunmak ne kelime? Çok defa haiz oldnğu. yetkl fle kültür hareketlerine engel dahi olmaktadır. Okuma • yazmamn baska. külrür'ün de başka şey olduğunu bilenler, MIUî Eğitim Bakanlığunızın, yüzyılın kültür hareketlerine neden uzak ve hattâ yabancı kaldığinı anlayabilirler. çünkü doğmsunu söylemek gerekirse dünya kültür hareketleri. nitelik bakımından, bizim sorumlu Insanlarımızı aşnıaktadır. Örnek nni? İşte Türklyedeki kitap meselesi, bu mesele lle birükte her gün. dertlendigimiz, fakat derdimid dinletecek kulak bulamadığnnız için, içimize attığımit bir sürü geri kalmıslıjhmıza işar|t olan eksrkliklerimiz! Bir mkâl daha verelfm: Teşebbüse üeçmek, ihtiyacm nasıl çozüleceğini bile düşünmediğimiz, gençlik meseleleri™ 1 Gaziantep * Oğuzell Doğanpuıar, Dibec:k, Hatunlu köylerrnın (292.294.26) lira keşıf bedellı sulama tesisj insaatı kapalı zarf usulü ile eksiltmeye çıkanlmıştır 2 Geçici teminat (10864.71) liradır. İşe ait proje dosja sı VB şartnameleT mesal sâatlerl dahillnde Başmühendlslfk te görtUebilir Gaziantep Topraksu BaşmühendisHğinden ' * • CumhuriYef'e mektuplar THY biletleri ıçın ıkı ücret mi var yurtdışı Bizler Londra'ya yerleşmis Turklye'nin muhtelif şehir v» kaiabalanndan gelen işçilerız Burada çok ağır şartlar altında çalısıyoruz, para biriktirmek imkânlarımız çok dardır. Bunun için yıllık izinlerimizı memlekette geçırmek bizler için çok zor olmaktadır. |H Çünkü uçak biletleri oldukça pahalıdır. THY gereken ucuz tarifeyi yapmamaktadır. Halbuki bir otelden THY biletlerini 40, 50 pound daha ucuza alabiliyoruz. Şimdıki fark £ 41 W dir. Meselâ THY'nda £96.00 olaı bir bılet, bır otelde &55 00'dur. Peki nasıl oluyor da aynı uçakta ve aynı hava şırketine aıt olan bir uçakta iki ayrı fiyat oluyor? Insan her zaman milli hislerini her seyin üstunde tutabilir ama THY*na telefon edıldığı zaman £96 00 dıve soylerlerse ve daha ucuz bir bıletin olmadığını bildirirlerse ve o zaman siz de Divan Oteline telefon edip 41 pound daha ucuza bılet bulursanız, ki o bilet de THY'na aittır ve yine THY uçağı ile uçuyorsunuz; siz oltınıı hangi tarafı tutarsımz?.. Geçenlerde 56 kışılik bir grup halınde THY'na gittik ve durutnu anlattık Onlar bizlere 96 pound'dan aşağıya olmaz dediler. Biz de Divan Oteli'ne gidip Erkan Bey'i gördük ve £55.00 yaptırdık. öyle zannetfiyoruz ki, dev'.et olarak bu işten büyük zarar görüyoruz. Bizler isçi vatandaslar olarak gurbet ellerden gönderdiğimiz dövizlerin bos yere harcanmamasını arzu ediyoruz. Ordudan gelen ve THY'nın şerefli rütbe ve unıformasını taşıyan Sayın THY Genel Müdürünün bu işe son vermeMtıi rica eder ve daha fazla memleket menfaatlerinin heba olmamasını dileriz Saygılanmızla, Londra'ya yerleşmis 50 Turk işçisi adına Mehmet CANTtRK lâsik Türk Liselerinin daha realhrt ölçülere göre ayarlanması, sıra ile elden geçirilerek derlenip toparlanması, kaçınılmas zorunluklar haline gelmiştir. Bu bakımdan, sös konusu reformların statik bir zihniyetin ifadesinden ziyade, dinamik hüviyete bürünmesi de bütün memleket aydınlannın en hâ lisâne temennileridir. K Klâsik liseden teknik okula YAZAN : RUHİ TURFAN • mparatorluğun idâdileri, bunI l a n ızleyen Meşrutiyetin Su!i tanileri, nihayet Cumhunyetin Liseleri de behrli dongmlerde yaşantılanm sürdürujüsler, boylece memleketimizin aydm kadrolarının kaynaklannı şerefle temsil etmişlerdir. îstibdadın Idâdilerinden yetışıp de, Meşrutıyeti yaratan kuşaklan bugun nasıl bır saygı havası içinde anmak mecburiyetındeyse*, Me^rutıyet Sultanilerinde okuyııp da, Çanakkale, Galiçya, SaKarya, Dumlupınarlan yaratanlan da aynı saygı içinde anmayı vatan borcu bilmek zorundayız. Bundan sonra Cumhuriyetin ilk ylllarmda açılan Liseleri görmekteyız. Bu liseler de tnlalâbı mızm ışığı altında ve hiznıet duy gusu İçinde vatan sathına yayümış bulunan ve yukanda da be lirtilen aydınlar kadrosunun kaynaklan olarak kendilerini tescil ettirmişlerdlr. Buna rağmen, artık Bahis k o nusu liselerin de yasanulannı devam ettirmeye İmkân yoktur. Bu konuda genıs operasyoi'.lara ihtiyaç duyulduğu da gerçeletir Bılhassa II. Dunya Savaşından sonraki gelişmeler bu çeşıt liselerin ana hedeflerini beıirtmesı yönünden dıkkate lâyık bir au ruma girmiş bulunmaktadır. Bıliyonız ki, son yıUarda toplunıumuzda lise ihüyacı fazlasiyle duyuldu. Memleketin her kösesinden «liseler açınız»... şelclindekı haklı ve masum istekler, ne yazık M günlült kararlarîa mihverinden saptınlmak suretiylc, hazırlıksız, modeli geçmiş düşüncelerle yüzlerce lisenin açüdığmı görüyoruz. Saç, sakal ve mini etek Sayın Mılletvekili Adıyaman saç . sakal ve mini eteğın y»«aklanması için kanun tekiifinde bulunmus. Çok yerinde ama, bılmem bayanların baskısı ağır gelmez mı?. Benim kanaatimce gece günduz kahveler dolusu gençlerimizın mikroplu kâğıtlarla oyun cynamalannı yasaklama teklifinde bulunsaydı daha ısabetll olurdu Kassel'den Nebahat Çubukçu da, kendimizi Batılı insanlar gibi terbiye etmek zorundayız diyecek yerde Batılı insanlar gibi çalışmak zorun. dayız dese ve çalıştığı yertfen örnekler verse daha iyi olurdu. Yeraltı servetlerimiz yatıp uyurken, Anadolu topraklanmız ecdattan kalan kara sabanla, öküz ve manda ile sürülürken, saçsakal ve mini etekle münakaşa beyhude. Bizim memleketimİ7de o kadar işimiz var ki, değil dışan işçi göndermek dış memleketlercTen işçi celbetmemiz lâzımdır. Dans müziği çalıp saçsakal uzatmak, mini etek giymekle kendimizi Batılı ve Batı terbiyesine girmis görmiyelim. Onlar gibi teknikte, ilimde, tarımda, sanaylde ileri gittiğimiz zaman belki bir parça Avrupa terbiyesine yaklaşmış oluruz. Kuyrukta o kadar sıra bekleyen işlerimiz var ki, mini etek ve saç sakal buyruğun en sonunda kalıyor. Çalışalım, onlar gibi çalışalım da Avrupa terbiyesine girdiğimiz için o zaman övünelim. Mehmet ERGİN Bahçehevler îst Şurmsını belirtelim ki, Türk Eğitiminin değer taşıyan bır geçmişe sahip olduğu bilinen özelliklerdir. Nitekim eğitim tarihimiz bu yönden de sosyal gerçeklerle doludur. Nüfus artışı ve eğitim M lllet olarak 13 mUyonluk bır varlıjctan şu anda 36 aulyona yükseldik. Çıkıç ve yükselis 5060 milyona dogrudur. Bu hızlı yükselışin daha ne kadara çıkacağını şirodiden kestirraeye de imkân yoktur. Artış bir kısım bilimsel çevrelerde UzUntüyle izleniyor. Buna karçılık diğer bir tasım bilimsel çevrelerde ise U züntüleTe yer olrnadıgı kanısı dile geliyor. Birbirlenne ters dilsen bu görüslerin birleşmesi re sonuca bağlanmasi gerekiyor Nüfusıanuz ne kadar artarsa artsın, nerede durursa dursun. gerçek eğitimcllere düşen görev bu artış temposu içinde milletımizin eğitilme ve üretime dayslı bir öğretim sistemine dogru ybnelme çare ve çabalannı plânlayarak değerlendirilmesiyle mümkün olur. Bllinmektedlr H, yıllardan beri klâsik bir değerlendirme sonucu, ükorta (meslekîteknık) • yük sek öğretirn diye bdlümlere aynlan bir eğitim sistemimiz var. Bu sistemlerimiz içinde çeniş halk topluluklanmızı yaygm bır eğitim ve öğretim süzgecınden geçirme işini önce yetkıli bilimsel kuruluşlara, sonra da bu alanda saçlannı ağartmış olan iliî ögretimcilere bırakarak esas k o numuz olan klâsik llselere geçelim: mizi aydınlatması bakımmSsn djkkate lâyıktır: «Maarif VekiUiği hi/metinde bulnnduğnm zaman ben de 20' ye yakıa lise açtım. iki mühim dâvânın tahakkuk ettnesl dadırlar. En iyimser duysularla için (ilk ve teknik öğntim) bühizmetlerini yurütme çabası ıçısyük gayret sarfına mecbur olmak de olduklan da bir gerçektir. beni (lise açmadan) mahrum etAncak, kantite baJmnından gomeıli ise de, (lise kurumak)? serulen sişkirüik yanında, kalitede refine erdirrmedi. Hazin bir itisezilen büyük düsUklük memleke raf olacak ama, cesaretle itiraf tin kültür düzeni yönünden, düedeyim ki, bütün seleflenm ve şündurücü bir hale gelmiş bulun bütün naleflerimle bcraber hemaktadır. nüz Türkiye'de (lise kunıcusu) Gorülen vs gidenlmesı de Ufc olamadıkj hamlede güç olduğu bilinen bazı Evet; gerçek budur. Henüz 1 1 ımkânsızlıklar yanında, eğitim selerimizi çağın anlayışma göre •orgütlerince sürdürülen vanlıs kuramadık. Hele son yıllarda tutum ve davranışlar bu Kuruıusyurt sathına yayılan pek çck Ulann bünyelerinl devamlı şekilda senin hali de yürekler acısıdır. tedirgın etmekte. sonuç da kaîıBu durum yannlanmu için hüteyi etkilemektedir zun vericidır. Bugünkü klâsik Uselerurüzde dUnya normlarma göre csaslı Şu anda en Cnemll durum bameslekî operasyonlara Kesin ıhhis konusu liselerin ihtiyaçlanrj tıyaç vardır. Gerçi zaman zrjıran değerlendjrebilecelc kadronun ka aksaklıklann giderilebilrnest içın pasitesidir. Çünkü, bugünku bse geçicl ve kişilere özgu bırtakım lerin İ bünyelerini Ç düzenleme tedbirlerin aündıgı görütaıektesorumluluglınu üzerin» almış budir. lunan örgütün çalışma gelenekleAncak, bütün tedbirlerin çetiri ve yeteneklerl buna elverişli şik kararlara bağlı oluşu, gelisen de değildir. Bu yöneticl örgut, dünyadaki çağdaş uygarhğa dayadaha genis bir danışma organılı bir düzens göre de ayarlanmatnıs olması yüzünden, pek çok nın yardımıyla bütün liseleriralzi alfabetlk bir sıra içinde ele alIiselerimizde görülen «fikri sevimalı, gerçek ihtiyaçlan belirli >e düsüklüğü» UzücU bir hal alnormlar çerçevesine bağlayarak, mış bulunmaktadır. sonuçlan açıiça ortaya koymalıEskl bir eğitimd olarak, b'u dır. sene Kuzey Almanya'da Schlesvdg ' Holstein çevresindeki bazı şehirlerin liseleri üe bir öğTetraen kolejinde yaptığım araştırmalar sonucundaki intibalannı benl hayli düşündurdü. Gördilğrdm 78 lisenin lâboratuarlan, atelyeleri, kompüter cihazlariyle donatılmış gözetleme ve deney salonlan, bu gerçek liselerin huvıyetlerini dile getinyorlardı. Mall imkânlan bakımından son derece gelismiş olan bu ülke elbette bizimle kıyas edilemez. Ancak, büyük miUetimizin milU eğitime verdlği mali imkâniar da hiç bir zaman küçümsenemez. Bıa malî imkânlanmızn da bağll kslmak sartiyle «Klâsik Liseler» konusunda müşterek bir anlayısta birlesmek zorundayız. Bır zamEnlar Cumhuriyetimizın belirli devrelerlnds Türk Üniversitelerinde, hattâ Avrupa'nın sayılı ünlversitelerinde, olgunluk sınavlan sonunda diploma alan gençleritniz «Aranan lise mezunlan» olarak büyük değerlerdl Bu arada şlmdlki lise müfredat programlannı değil hafifletrnek, bUâkls günUn şartlanna, Üniversitelerimlzin bilimsel gö' rüslerine göre düzenleme çab&lanna da hız verilmelidir. 3 Eksütmeye fcatıimak lsteyenlerin en geç 18 Mayn 1972 Perşembe güntl mesal bitımine kadar bu veya buna benzer iş yapÇıklannA dafı belgelerlnı dilefcçp. ile ıbrM.ede fek ÎBaleye çiris beigesi alrnalan lâzımdır. ı j ( ,,<;'.,. t,,,,.,, ' " , 4 Entsiltmeye gireceâerlri : . < » . . . V a) Geçıci teminat ahndısı veya banka temlnat mektup* İErmı, b)' Ekslltznenizı HIc llAn tarlhlnden sonra aünmış Tica ret. ve Sanayt Odafı veya Esnaf Odasma kayıtlı oldultlarıns 1 dair belgelerinl, c) thaleye giriş belgelerini, teklil mektuplan Ue blrlikte , dıs zarfa kovmalan gerektir. 5 tsteklıler 2490 sayılı kanunun ilgill maddelerl gere ğlr.ce bazırlayacaklan teklif mektuplarmı üıale saatınden bn saat önce Komlsyon Başkanlığına vereceklerdir Telgrafla mü racatlar ve postadakj eecikîneler kabul edilmez 6 Işin ihafesınln 24 Mayıs 1972 Çarşamba eüntl saat 11.00 de Gaziantep TOPKAKSO Başmııhendıshğ) binasmds yapılacağı ilân olunur. (Basın: A. 760813714/3295) Kadıköy İİkİRci Suih Hukuk Kâkisnliği Sahş MemurSuğundan 1972/9 Salı* Mahkemece verilip kesinleşen Izaleyf şuyu ilâmina tsîınarier Kadıke.v Caferağa mahallesi Hacı Sukrıi Nokagında kâ'.n ~W ve 36 no. taj kapı, 22 pafta, 147 ada, 36 parsel sayılı 114.50 M2 .mikta nndakl gayr:menlnıluıı açık arttırmava çıkanHıgı. ,. » . MHHAMMEN KIYMETİ: Ehlivukuf tarafır.dan verilen rapcr da işbu gayrimenkulün (168 850) yüz altmıs sekıi bin sekız yüz elli lira muhammen degerde o'.duîu bildirilmışf.r İMAR DüküMC: Belediye tmaı Mudür!p*tıııcien alman 2/5/1972 tanh ve 2653 sayılı imar durumunrla; ıpkân sahasırria bina ytiksekliği 15.50 metre, bitişik ınsaat nızarnında* nıraml aydınlık bıratolınak sureüvle tamaminda krolnsi eibi mşaşt vapılabileceğı bi'dırilmistir ' ' •»••• ^ HALÎ HAZIR *URUMU: Yme ehlivıılcul tarsrmrian ver'ılen raporda işbu gaynmenlculün toplam cephe senışlıfı 10 metre olan ve üîerinde behennin cephe genışlıgî,5'er metre bıîkman iki adet kapı numaralan 34 ve 36 olan varım kfir<nr ev bulun maktadır. Öldukça harap vaziyette tnılutian evlprden 34 J<apı noJu olam 4 kâtlı oltrp zemin katmda önde bir rlükkâh ark'a da birinoi kat ile iltisaklı bir helâ ve mutfak, bırincı katta ortada 6ir hoi, ön ve arka cephelerde birer ufak oda ıKmcı katta önde bif büyük oda, arkada bir ufak oda ve bır helâ üçun cü katta ise ortada bir hol, ön cephede bıri küçük t^cı oda arkada bir oda ve »bir helâ bulunmaktadır tkiz ev tâhır edilpn sisterrJe insa edildlklepi anlaşılan evlerrien 3P kanı no msnrnm ise üst iki katı ve birihcı katının arka ki'mı vıkılmi' ve catısı rüberoit ile örtülmüş durumdadır Dığer eve nararan daha tıarap vaziyette bulunan bu evde ise zemin katta bfr dükkan ^bı rincl katta da bir hol ve önde bır oda bu!unma'<tarlır MiıŞta kil dairelerden meydana gelen bir apartman nıtsl*?inde 'ilrtıa vıp ve dosvada. mevcut imar durumuna garp dp cep^e spnislı glnin Ifraza müsait olmamaslctfan ötürü tak'imı kabıl bulun madığı açıklanmıştır. Blrincl açık arttırraasının 13/6/1972 Salı eünü «aat 14'den 14^0'a kadar yapüıp tnuhammen kıymetının "» 75'inı huiduju taidiıjJe O gün müşterisine kat'l ihalesl yapılaeaktır Aksı halde en çok arttıramn taahhüd,tl baki kalıp on aün müdrt»t!p u?atılarak ikinci açık arttırmasınıri ise 23/6/1972 Cuma ei'ıniı «aat 14'den 14^0"a kadaf yapılarak o gün en fazls arttırana 'hale edilecektlr. tpotek sahfbi olacaklılarla diger alâkadarlann t«bu gajTİmenkııl üzerindeki haklan ve hususiyle fai7 ve ma«rafa dahil bulunan iddialannı 15 ^ün İçinde evrakı mtisnitelprı üe birUkte bildirraeleri lâzımdır Aksi halde haklan tapu «icilleriyle sabit olmadıkça satış bedelinin Davlastınlroa^ınrlan hariç bırakılacaklardır Bırikmlş vergiler hissedarl^ra tiDiı harcı, dellSliye resmi. lhale pulu ve varsa tavız bedelı mü=*er^e aittir. Satış peşın para ile tapu Jtaydı jnurıbınre tcra 've tflâs Kanunu hükümlerire tevfikan vapılır •Şartrrame ılân rarihin den itibaren mahkeıne divanhanestne. a"ylrn!<;tır ısreklı'enn gelıp okumalan ve fazla bilgı isteyenlerin 1972'9.sayı ile baş kâtipliğe mÜracaatlan. alıcıların ise °'o 10 m=betındeki pey akçeleri ile birlikte vazılı giln ve saatte Kadıköy tkıncj Sulh Hukuk Mahkemtfsinde hazır bulunmalan i'ân olunur Sayıda artış. kalilede diişiiş imdi kabank bir sayıya vu ran bu çeşit listeler memlelcet sathına yayılmıs durum Bu görOslerimize paralel olarak, klâsik: liselerimizdeki öğfenci yığınaklan ayrıca düşünmeye değer bir problemdir. Yanlış gelenekler sonucu, bir fasım ailelerin de hissiyatı, yıgınakJann ana nedenleridır. Dünyanın hiç bır ülkesinde üniversitelere giriş kolay da değildir. Bü is tarnamen eşit şartlar İçinde belirU kabiUyetlere dayanmaktadır. Sonuç una karsılık, Uretlci gttce sahip olması gereken her derecedeM MesleK Teknik a kullanmjzı arttırmak suretiyle liselerdeld lüzumsuz yığınlsn yok etme çareleri de önemli bir çöztim yoludur. •• 25 klâsik liseye / karsılık. <V* 75Uk Meslekî ve Tek nilc Okullar yannlanmız için gü ven kaynağı olabilirler. NİMBÜS B Açmak yerine kurmak umhuriyet Maarlflne eeçen rahmetli bir maarif v<>kilimizln o gUnlere alt asağıdaM bir ltirau meslekl söruslerl C Ünlversiteler dışı yüksek okul tann bu kaynaklarla beslenmcs: en çticar yoldur. Bu arada araş tırma fonkslyonu bulunan Univer sıtelerle yüksek okullann birleş ms çabalan İse, yanlıs bır görüş olarak göze çarprnaktadır. (Basın: 3117/3299)