Katalog

SAYFA İKİ :CUMHURİYET: 8 Mart 1972 kosullar» dayanarak çöriimlenebilecegini hatırlatmak yapıcı tenkitlerin başınds geldiğinden çok büyük faydalar saflar. Işte uzun zamandan beri ve hattâ bir yıI» yakın bir süre içinde fikir yönnnden yenilenmek amaciyle üniversite sornnlanna defin bazı reformist hareketlerin çeşitli peyzajları (görünümleri) ile karşı karşıya bulunmaktayız. Hiç süphesiz ki, yenilenmek yaşayan varhklar için daima dofal elaylann basında gelen en öoemli elementlerden birini teskil cder. Bfitün bn sebeblere baglı olarak flniversite ve dolayısiyle yflksek ö£renime ait bütiin örgütlerde bir refornt düsünüldüyn eibi. ba reform istenilen bütnn problemleri çözümlese de çozümlemese de gerçeklestirilmesî zamri olan isiemlerin başında gelecektir. Ana hatlan ile dörtbası mamnr ve her istenileni ile zararsız bir şekilde toplnma faydalar getirebilecek reform tasanlan u ı e rinde iyice bir plân ve etüd yapılmadan ekspres metotlan ile uygnlanmasına geçilmek üzere kannnlastırmak doğrn olmasm gerektir. üniversiteler bir meraleketin vücelmesinde en bfiyük rolleri olan vüksek ögrenim ve öğretim örgiitleridir. Çalışmalan ve malî yönleri ile iyice ayarlanmıs ve raemle. ket kosnllanna uvgnn olarak toplnmnn yaranna çalısan üniversiteler sayesinde hükümetler daima ileri hamleler (atılımlar) yaparlar. günün konularına aygnn Ç ok kezbir davanın ne yönden ve olmak üzere hangi Universileler bütçesf yeterli değil • Prof. Dr. Esat KILIÇHAN I İst. Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi esitli dallarda yüksek bilimlerin oku. tulduğu ögretim kurullarına universite denilir. Cnmhuriyetin ilânından sonra 1933 yılında Atatiirk'ün emriyle Darülfünun kaldınlmış ve yerine tsviçreli Profesör Alfred Malsch'm etüdleri ile hazırlanan rapor geretince tstanbul Üniversitesi 2253 sayılı kannnla Millî Eğitim Bakanlıgı'na baglı olarak kurnbnnştur. Üniversitelerimizde en köklü reform 194* yılında kanunlaşan tasan ile başlar (1936 sayılı kanun). Ba kanun ile Türk Üni. versiteleri ilk defa ayrı hükümler altında yeniden orgütlenme, bilim ve yönetimde öıerklife kavusmuslardır. 1960 yılında ise 115 sayılı kannnla üniversite gtatüsüne yeni bir seki) verilmistir. Üniversiteler Kannnu, Türk üniversitelerinin öfretim, efitim ve yönetim personelinin nyacaklan temel hükümleri kapsamaktadır. Bn kannna göre özerkligi ve tüzel kişiligi olan universite, yüksek bilim, arastırma ve öğretim amaçlarını güder. C Reform ve anlamı MJ eform kelimesi, lâtince «reformaroden * » gelmekte, yeniden sekillenme. venilenme, yenilik ve ıslahat anlamlarına kullanılmakiadır. Reform hareketi ve keliraesl XVI. vflt yılda, Papa'ya ttaat amaciyle \e Avrnpa'nın büyük bir kısmım içine alan Protestan kiliselerinin doğmasma sebeb olmustu. Bn du. rnm dinsel bir hareketin baslanjrıcı da sayılabilir. Keformnn dncüsü ise Sıkson şehirlerinden birinde 10 Kasım 1483 yılında doğan Martin Luther idi. Dinde reformdan sonra birçok konularda örnegin, bilim, fen ve güzel sanatlarda re. fonnlar (yenilikler) bas göstermeye basla. mış ve her yerde oldnğu gibi günfimnzde memleketimizde de her venilikte ve yapılması düşünülen ıslahatlarda reform kelimesi açıktan açığa kullanılmaya baslanmıstır. Sosyal adalet yönünden sosyal degisimlere taraftar olan politik sisteme reformiım denir. Reformist bir kirase ise reform taraftan demektir. Bütiin bunlara baglı olan düşünee ve fikirlere de reformist anlamlar denilmektedir. Her hangi bir olayda yenilik, ıslahat (düzeltm;) taraftan bulunmayanlar ds m c v . cut olabilir. Bn gibUer, antireforraict adını ahrlar. Çalışma yöntemleri ıllar boyn üniversitelerde ve bunlara bağb fakültelerde idari. mali ve ilmî çalısmalar sürüp ridecektir. Biz burada resmi kaynaklardan edindigimiz bazı belgelerin dökümünü yapıp. bunlara göre de olaylann dnrnmnnn etüd etmeye çalısacağız. Son iki yıl içinde (1970 ve 1971 yıllan) üniversiteler bütçesindeki tstanbul ve Cerrahpasa Tıp Fakültelerine para dağılımı söylece özetlenebilir: tstanbul Tıp Fakültesi 197» (31.044.838 T.L.). 1971 (30.165.702 T.L.). Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 1970 (32.415.747 T.L.), 1971 (27.991.418 T.L.). Görüldüğü üzere dflnya birimlerine oraniandıgı takdirde bn bütçeler normalin çok altında bnlnnmaktadırlar. Bundan baska çalısma programlanna göre Ist. Tıp FakUItesinde günümüzde. 330'u kız ve ÎO27'si erkek olmak üzere 2357 öfrenci oknmaktadır. Cerrahpaşa Tıp Faküitesi'nde ise 159'u kız. 1088'i erkek olarak 1247 öfrenci bnlunmaktadır. tstanbul Tıp Fakültesi'nde 1169 hasta yatagına karşılık Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde 1027 yatak vardır. öğretim kadrolarında tstanbul Tıp Fa. kültesinde 149 öğretim üyesi ve 291 asistan bnlunmaktadır. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde ise 106 öğretim üyesi ve 197 asistan vardır. Her iki fakfîltedeki ögrenci sayısı hemen hemen universite öğrenci savısının ynzde onunn teskil etmektedir. Daha henüz yerlesmesi yapılraamıs Veteriner Fakültesi dışındaki onbir fakülte ile rektörlük bütçesi dahil 226^49^13 T.L.'sından her iki Tıp Fakültesine düsen para miktarı genel Sniversite bntcesinin asaiı vukarı dörtte birini kapsamaktadır. Bütün bu harcamalarla birlikte fakültelerde calısanlann maaslan da bn bütçeye dahil oldnğundan bu para efitim. öfretim ve ilmi arastırmalar için yeterli defildir. Bütçe ve para isleri her üni\ersitede saymanlık müdürlüğü tarafından vürütülmektedir. Bundan baska döner sermaveve batlı enstitü, laboratnvar. klinik ve poliklinik eelirleri de bütçeye ilâve edilmektedir. Bnn. dan ötürü Tıp Fakültesi doktorları çotunIakla aldıkları maaslardan daha tazlasını döner sermaye yönünden çalıstıkları knrumlara kaıandırmaktadırlar. jir reform yapılmak isteniyona finiversite öğretim üyelerince olamla bir anket ve referandnma mfiracaat edilmeden bn gibi işlere girişilmemelidir. Yıllarca yaz boz tahtası gibt çesitli ı«lem ve eylemlere girişilmekle beraber yüksek eğitim ve öfretime ait henüz elde olumlu sonuçlara vsrdıraeak bir cerçek ortaya konamamıştır. Hiç şüpbe yoktnr ki üniversiteler öfreneileri ve öfretim üyeleri ile bir bütündür Ve iste ba sebebten ötürüdür ki, hiçbir kimse çalıstıfı örçiitün ne kendine ve ne de kamn aleyhine zararlı faaliyetler zöstermesine raaı olamaz. Universite bStünlnffi içerisinde çalısan. lar arasında memleketin yaranna olacak bütün veniliklerden çekinenlerin bnlnnacafını tahmin etmek ve düsünmek pek gülünç olsa «erektir. Baska bir devimle bütün öniversite öfrencileri ve hocaları ile daima yenilik taraftandır. Bnndan ötürü universite ortamında, mhsal bnnalımlara baflı yeni. liklerden korkma dedigîmiz bir neofobizm olayı asla varit olamayacaktır. Kannnda emeklilik yaş haddi (sının) ne olnrsa olsnn, herkes hakkına razı olacaktır. Tamgün calı.sma ilkeleri de esas alındıgı zaman Tıp Fakültelerinde herhangi bir memurivet RtatBsiine nvulmadan tın hilimlerine Bzgü metodik bir çalısma gerekir. Tıp Fakültelerindeki çahsmaların bazan bir dakikası bir gSne bedel olabilir. UNDEN UNF Ozgürlüiü korama ve Partiler Kaonon Hükümet. 12 Mart Mulıtırasının kendisinden bekledlğt ka nur.ları birer birer Meclise getiriyor. Bu arada rğer demokratih sistem vaşamakta devam edecekse, iki kannn var ki bunlar çok önemli ve demokratik düzenin yaşayıp vaşamaması ile dofrudan dojrııv;ı orantılıdır. Bu kanunlardan hiri Seçinı ve diğeri de Partiler Kanunndur Biz bu vazımızda Partiler Kar.nnn hakkmdaki düşüncelerimiai bir kez dpfia açıklayacağız. Bu Partiler Kannnu dolayısiyle şu eerçeği açıkça söylemck Berek: Efer partiler 4navasammn dedifi çîbi devletin temel müesseselerinden iseler. bu partilerin çalısmalannda. mücade lelerinde. gelisme imkânlannda devlet anlamıyla aygnn olan, namns ve razilet mefhumuna mutlaka ver verilmelidir Efeer par ticilik profesvonel siyaset tüccarlıçı değilse. sahte delegelerle parti idaresi. bir utanmazlar sebekesinin elinde kalacak, parti merkezleri veya liderler çıkarlannm volunda diledikleri delegeleri seçecekler, sevmrdiklerir.in delegeliğini iptal etmek sibi. namus dısı isler yapacak olnrlarsa bu parti vaşantısı vozlaşa yozlasa. tnayasa müessesesi olan partilerin itimat edilmez birer sahtekârlık n ı v u ı haline gelmesine yol açar ve bunnn sonocn re> jim çöker. Hiç süphe etmiyorum ki efer Demokrat Parti sahte kongre ler. uvdurma delegeliklerle uydurma ve sabte oylara dayanan isfibdadı ile tehdit ve hilenin zoru ile nv kııllanan insanlaT toplulufu haline felmesevdi. 21 Mayıs olmazdı. Efer *P safı da solu da darıltmamak için ve ov kaybetmek korkusuyla her taraftan esen rüzgâra karşı açık bir seçim törbesi halinde olmasaydı 12 Mart Muhtıran verilmezdi Ne 27 Mayıs. ne 12 Mart istenerek. hevesle vapılmı? defildlr. Bunu yapanlar bu işi mecbur olduklan için yapmtşlardır. Şn halde Partiler Kannnunu övlesine Udil etmek lâzımdır ki. burada politika esnafı. aydın sahtekâr ihtirası dnlavısivle Iröçfllf küçüle ov hırsızı haline eelen meselâ bir universite profe sürü. artık bu isi vapamasın. vapmak jüzumunn dnvmasm Ye ni kanun bu niyetle rezaletleri önlemenin ve oartilerin «eref ve itibannı kornmamn külfetini bu konuda hâkimlere vüklemiş parti vönetim kademelerindeki süvenlifi ve «rdemlifi koruma CBrtvini bundan hövle sulh hâkimleri rapacaklar (lerçi hu İ5 Ukimi bir adım daha politikanın içine «okmak eibi bir «akınca taşır. U z u n eelirdi ki. millî ahlîk «ırtanjı hâkimin hizmftine ib tiyac rBstermeden farilrti avakta tutsun <ma olmuvor iste!. Netieede iki sakınca arasmda. vani partilerin vozlasmasi ilf hâkimin nolitikava itilmesi arasında. birincisi daha hüvük oldu | n icin ikinri. var.i hikimin pnlitikavla daha fazla vüzgöz olma sı sakırıcasına katlanmak zorunlufunda kalıvnruz > Kanunlar vazılışında insana doğru eibi e e l s ^ d e sonradan uygulamada r.ice garipliklerle dıılu nldufu eörümir * O h temen ni ediynni7 ki vürefimizde tecrffbenin verdifi hu korku tahak knk etmesin. ilçe. il seviyesindeki parti örtütlerinin mıırakabesi. para islerinin düzene soku'ması eibi hususlar valuna konarak partiler biraz daha ivi vnneltilsin Zira dür.kü uvrulamada Fikrefin «Hânı Yafma»sına benıer örnekler çok oldu. Yeni kanun Kadm Kollan ile Gençlik Knllannt da kaldırmaktadır Ka dınlarla erkeklerin aynı haklara sahin olduklan bir ülkede Kadın Kollannı knrmak eski zaman tramvavlannda kadınları erkeklerden ayıran tozlu perde indirmek riW bir sr» olmustu. Yahut da bu is ses sanatkârlarıntn tertipledikleri kadm matinelfrir.e benzemi^ti. Kadinlar da vatandas olarak istedikleri partiyp firerler v; erkeklerle omuz omuza mücadele ederler Cinsiyfte dayanan ayrı gruplara bu sebepten hiç ihtiyaç voktur Genclik Kollarının kaldınlması meselesme celince: Bu kollann kötü vönetilmeleri ve ana parti içinde kabadavılık taslamaları sehebivle kendl hir.dikleri dalı kendilerinin kestifi mnhakkak. Meselâ sosyalist nlmavan Cumhurivet Halk Partisiyle. sosyalist olan Sosval Demokrasi Dernekleri birbirleriyle avniyet ke«betmis *e o derneklerin mensuplan Halk Partisi Kurultavlarında kelle isteyecek kadar işi ileri «ötürmüşlerdi Devlet içinde devlet. Kurultay basan acı kuvvet! Eylemleri içe dönük seçiıp oynnlannm tertipçileri. partivi ne pahasma olursa olsun elde tutmak isteyenlerin avucunda haksızliğa ve şerre âlet oluyorlarda. Kanunun müıakeresi sırasında dikkati çeker diye milletvekUlerimize iki düşüncemi sunmak istiyorum: Evvelâ 1500 kisilik ufultu ve kulis faaliyetinden ibaret olan parti kor.grelerine ciddî olarak paydos demek lâzımdır. Bn kongreler 300, 400 kifiyi geçmemeli, bu kongreler memleket tnese»lelerini nzun nzun ve açık açık tartışacak uvgar ve bilinçli bil seviyede olmahdır'. 25 senelik tecrübe röstermiştir ki bizira demokrasimizi »akatlayan sebeplerin başında 1500 kisilik nümayis kongreleri gelir. Açık söylemek lâzım, bu kongrelerdeki delegeler büyük memleket meselelerini ar.layacak. memleketin geleceğlne ait isabetli kararlar verecek niteliktc bilim seleksiyonuna tâbi tutulmamışlardır. Bunlann ekserisi düşünee ve bilinçleri ile degil, dnygulan ile, öfkeleri ile, hırsları ile ve aldıkları nartizan enjeksiyonla yalnız Ahmedi veya Mehmedi kazacdırmak için zahmete katlamp, kongre için yola çıkmaktadırlar. Bn kongrelerin gündeminden seçim maddesini çıkannız. eeride memleket dâvaları etrafında tartışacak pek az icsan bulursunuz!. Şu halde yeni kanunla hem büvük kongre delegelerint azaltmak. hem de bn kongrelere verilecek ciddî görevlerle bu işm yalnız oy vermek ve taraf tutmak olmadıfını anlatmak rerekir. Meselâ partileri. dıs ekonomik politikalan milli eğitim veya vergi hakkındaki düşünceleri bn toplantılarda mutlaka uzun ve karara vanlacak şekilde müzakere konusu olmahdır Bunun için de kanunun kabul ettiği. istişari ihtisas komiteleri. vine istisari kalsınlar ama, kannnun hükmii çerefir.ce devamlı nlsunlar ve bunlann yetkili kimseleri, merkez idare knrulunun veya yetkill organın izniyle partinin çeşitli alanlarında. bilinçli sSzcüleri ha. line gelsinler.. Bir gün iktidar defişecek nlnrsa. Bakanlar. o Bakanhgıo ne olduğunu. vazifeye basladıktan sonra defil. vazifeye gelmeden öğrenmiş bulunsnnlar. Bu usul aynı zamanda bilinçli insanın partide oyur.bazlığa tenezzül etmeden bilgisi ile mevki edinmesine vol açar ki kanaatimce mvmleket ınrah o zaman ciddi devlet adamlarına kavuşur, gerçek demokrasi de höylece bilgi ve erdemliğin üzerine oturnr. Tabiî eğer oturtabilirsek. Sonuc nrt ve memleket kalkmmasınd* rotasvon denilen çesitli universite ve fakültelerde çalısma cercklilifi karsıiında esit kofflllar lâztmdır. BSyle vapılmadıîı haller. de nznn yıllar calıstıfı ortamdan avnlan öfretim üyelerinden istenilen randıman elde e'dilemez. Ancak eski üniversiteler. veni üniversite ve fakültelerde devamlı çalısacak Btretim fiveleri vetistirmek amaciyle f«vdalı hir ödev eörebilirler. Teni kannna eöre klinik veva bölüm baskanları devimleri de bu islerde çalısan. lar irin hic bir defisik anlam eöstermezler. Fakat bütün bunlara karsı. idarî. malî ve ilmi özerkliti kısıtlanmak htenen üniversiteler tek kelime ile isim ve niteliklerin) kaybederek üniversiteler kadrosu dısında kalan orta caflann skolastik kiiise okullarından ilerive ceçemedikleri eibî silinip ortadan kayholmava da mahkum olurlar. üniversiteleriri vüceltmek amaciyle onları çafdas bir düzeve erdirmek isteyenler çalışmalann malî vöntemlerine çok dikkat etmelidirler. Dünya birimlerine nygnn olarak bilimsel arastırmalar vapmak ve onlan bütün dünyaya yaymak ancak yeterli para lar sayesinde açılan arastırma merkezlerinde nyrulanabilecefinden bn konnlara derin bir bilgi ve saygı ile efilmek herkes için bir vatan borcndnr. Ancak bn gibi durnmlara üniversiter bir düşünee ve içtenlikle çalışmalar sayesinde vanlabilir... iyice inceienmeli çerçeklesMirilen veniliklere rafmen, günümüzde dünvanın bütün ünivcrsitelerinde yapıldıfı gibi yine bir reform zorunlnln. fn oldufu ve pünün kosnllarıns uvcun yeni bir kannn ihtiyacı hissedildiji belirli bir •laym ana hatlannı teskil etmektedir. Kısa bir süre önre Baktnlar Kurulu'ndan Meclis'e sevkedilen Üniversiteler Reform Tasansi veya reni liniversiteler Kannn Tasansının sadece idari vönden eleştirilmesini yapmadan önce egitim, öfretim ve bilimsel arastırmalar nasıl yapılır ve hanri paralarla gerçeklestirilir diye iyice bir etüd fazından geçirilmelidir. Voksa vukanda dökümü yapılarak çözler önüne serilen yetersiz bütçelerle bn gibi islemlerin tam anlamı ile basarılamayacagı herkes tarafından ivice anlasılmalıdır. Tıllardır universite ve fakültelerin Içerden ve dışarıdan gelen etkenlerle zedelenmek istenmesi ve vıkıcı tenkitlerin nedenleri pek belirli olmasa gerekiir. Efer gerçek İngiliz Basını . Barbar,,»! kim olduğunu henüz bilmiyor " Türkün Türltten başka dostu yok. Bu gerçek her vesıie ile kenaını gosteriyor. Tımothy olajn ise bunun son örneğı Düşmanlar dünyarun çeşitli yerlerinde Türkier aleyhinde bitmek bilmeyen düsmanlık gayreti içinde. Bir zamanlann «Türk gibl niyle öyle bir «sınr ki, dil koKuvvetli» sözü daha sonralan par. Yargıç bunun nedenini öğ«Barbar Türkler» olınuş. Müsrenince o zaman çocuğu asağı luman TürkJerin kuıduğu gelalıp anayı astırır. miş geçmiş saph devletlerin başında gelen Osmanlı tmpara Sonuç : Gönlümüz Ingiltere'torluğu için «Hasta adam» dedeki Türklük düşmanlarının nılmiş, yedi düvel salınmış çödünya kamuoyu karşısında dilkertilen imparatorlugun üstüne. leri ısırılacak bir anne duruYeni bir ç a | açan buyük Türk rauna duşmemelerini arzu eder. Fatih Sultan Mehmet'ten tevaTerkom lstepaayan rüs eden tolerans ruhu yüzyıllar bojiınca Türklerde devam etmiş tir ve hâlâ da bütün insanlığa örnek olacak sevlyede devam et mektedir. Şımdi bunun csnlı bir örneğini yakın tarihimizde geçen bir o!ayla vereceğim. Hayatınm sonuna kadar düşmanları tarafından dahı dünya sulhu için en kuvvetli ve faydalı bir devlet adamı olarak sayı!mış ve tarihe öylece lntikal etmiş olan yüce Atatürk, Istiklâl Ben meslekte 9. yılı dolmak Savaşına. bir mütarekeyle siüzere bulunan bir ortaokul öğlahları dahi elinden alınmıs oretmeniyim. Personel Kanununun ilk intibakında göstergem lan milletinln yüksek karakteri250 idi. Bu hesaplamaya 2 yılne olan sonsuz inancı içinde alık askerlik hizraetimin katıltılmış ve bu güveni sonucu omadığına dair itirazda bulunlarak da zaferi elde etmişti. dum: «Uygıındur» denildi, razı Zaferden sonra tzmire gelen olduK. Gazi Mustaia Kemal Paşa, Vi Cumhuriyet'e mektuplar PERSONEL KANUNU MUCİTLERİ OKUSUN eçen yılın son günierınde, radyolanmızda ve basınımızda GUney Kore'nin başkenti Seul'de meydana gelen üzücü bir olayın haberleri yer aldı. öğrenildiğine göre. Seul'de «Tae Yontak» ? âdlı otelde 24 Aralık gecesi bir yangın çıtanıs ve bunun sonucu en az 13Tkişi ö l m f e 60 kişi yaralanmış, otel de t&îâmen harab olmuştu. Ölenler arasır.cla, orada görevli bir ataşemızio de bulunması kamuoyunun olaya dik katini çektiği gibi hıssedilen üzüntüleri de arttırmıştır. Ancak her üzücü olay gibi bunun da etkisl zaman^ geçecek, hafızalardaki izi yavaş yavaş silinecektlr. Biz burada, olay tamamen unutulmadan evvel, otel yangınlan üzerinde bir nebze durmaga ve memleketimizde de bu gibi felâketlerin olmaması dilegine kendi olanaklanmız ölçüsünde bir katkıda bulunmak amacıyla otel işlet melerı içtn bazı tavsiyeler ileri sürmeğe çalışacağız. Seul yangını, büyük can kaybına yol açan otel yangınlannın ne üki ne de sonuncusudur. Dünyanın en büyük reasürans şirketlerinden «Compagnie Suisse oe Reassuarances» tarafından yapılan bir araştırmada belirtildığme göre: 7 Aralık 1946 tarüıinde Bırleşik Amerika'mn Atlanta eyaletınde meydana gelen yangın sonucu 119 kişi ölmüş, 65 kişİTaralanmıştır, İsviçre'de bir dag otelinde 10 Şubat 1961 tarüıinde mey dana gelen yanguı 11 kişınin ölüraüne yol açmıştır. Norveç'te «Stahlheim» adh otelin yanması sonucu (tarihi kaydedilmemi«tir) • 26 kişi ölmüştür, 30 Mart 1963 tarihinde Belçika'da meydana gelen bir ote) yangınmda ise 6 kişi hayatını kaybetmişür. Bunlar dünyanuı çeşitli yerlerinde meydana gelmiş otel yangınlanndan sadece bir kaç örnektir. Yangınlara yol açan en büyük etken «ihmâl» ve «dikkatsizlik» ür. Çok önemli bedenî ve maddi zararlara sebep olan yangınlar «yatakta içüen sigara», «prizde unutulan ütü» gibi ufak ihmal ve dikkatsizlikler sonucu meydana gelmiştir. S Olüm saçan otel yangınları YAZAN Mılll Reasürans TAŞ Yangın Kısmı Müdürü yangınlarda müşterilerin tehlıkesizce bosaltılab.lmesidır. (Amerika'da konuyla ilgili oîarak >apılmış olan bir araştırmaya göre otel yangınlannın büyük çoğunluğu geceleri çıkmaktadır». Bunun için evvelâ herkesin uyandırılması ve sükunetle hareket etmesinin saglanması gerekmektedir. Tabiatıyla yangın olayı sırasında bu işler ıstenüdıği gibi olamar.ıaktadır. Müşteriler arasmda uykusu ağır o!an veya kulakları az işitenler bulunabilecegi gibi çoğunluk da soğukkanlılıgını muhafaza edememektedır. Görevli personelın odalan teker teker dolaşıo kapüan VUTmalan imkânı olmadığından uyandırma işi genellikle telefonla yapılmaktadır. Bu da büjük vakit kaybına yol açmaktadır. Uykularından telefon veya sair surette uyandınlanlar, telâşla kondor kapılannı ve pencereleri açmakta bunun temin ettiği hava cereyanı ile istemeyerek yangını körüklemekte ve çıkış yollarının ateş veya dumanla kaplanmış olduğunu gördüklerinde çok defa kendilerini boşluğa fırlatmaktadırlar. Otel yangınlarındakı ölümlenn birçoğunun bu sebepten ileri geldiği tespit olunmuştur. olarak artmaktadır. Yapı tarzlarınm ozelliğı ve bilhassa kış ayIpnncfa dışardan yangına mudahale ımkânıniD azlıgı dolayısıyle büyuk tehlike taşımaktadırlar. Bu lıakımlarrtan önümüzdpki günlerde, tedbir alınmadığı takdirde. acı olaylaria karşılaşılması ihtimalinin varlığı kabul edilmelidir. Tedbirler konusunda sadece mevzuat yoluyla yapılacak zorlama asla yeterli olamamaktadır. Memleketimizin kendine haâ özelliklerinden biri, âmme otorıtesinin örgördügü tedbirlerın genellikle «teftis fırçası» niteüğinde gostermelik olarak anlaşilması ve uygulanmasıdır. Görevimizle ilgili olarak çeşitli i ş . letmelerde yaptığımız incelemeIerin birçoğunda: Yangın dolaplannın içinde hortum bulunmadığını, borularda su olmarfığını, yangın suyu tesisatını besliyecek motcpompun çalışmadığını, mazotla ısıtılan kazanm yanına sulu söndürme cihazının konulduğunu (su, mazot yangınraı söndürmediği gibi ateşin yayılmasını kolaylaştırır), p?Fsonelin tedbirler konusunda hiç eğitilmediğini ve en kötüsü 11g ; !ilerip kendi işverleHnln yanmıyacağına inanmış olduklannı üzülerek müşahede etmişizdir. Halbuki bu işletmeler gerekü çalışma iznini alabilmek İçin istenilen tedbirleri yalan yanlış yerine getirmls fakat bunlann d'evamlılıgı üzerinde durmamıştır. Kamu kuruluslarına ait yapılarda dahi «Deprem Yönetmeli&i» hükümlerine uyulmadığı facı ömeklerine memleketimizi sarsan son depremlerde rastlanmıştıri îstanbul'da apartmanlann sıgınak veya bodrum olarak yapılan kısımlanntn iskân müsaadesi almdıktan sonra daireye çevrildiği Türkiyemizin herkesçe büinen acı gerçekleridir. «Teftiş fırcası» zihniyetinin en kötü ömeklerinden biri de tstanbul Opera Sarayı yangınmda görülmüştür: Binanın sahne kısmında otomatik söndürme tesisab, yangmm vavılmasını önleyecek otomatik çelik perde. yanKin musluklan vs. gibi tedbirlerinin hepsi vardır, fakat hiçbiri çalısmamıs veva kullanılmamıs, uzun yıllarda tamamlanabilmiş olan koca bina binlerce kişinin Rözleri önünde birkac saat içinde harab olmuştur. Olayda tek sevinilecek taraf can kaybı olmamasıdır. Cengiz AKATLI gordüğümüz tavsiyeleri sırala' mağa çalışacagız: 1 Otel sahip veya işleticileri; müsterilerinin can ve mal sorumlulugunu üzerlerinde taşıdıklannı, onlann her türlü emniyetini sağlamak zorunda ol duklannı daima hatırlamalıdır lar (bu hususun tekrarmda ya rar görmekteyiz). 2 Tehlike (özellikle yangın) anında kullanılacak emniyetH çıkış yerleri yapılmalı ve bunlar geceleri de görülecek şeküde işaretlenmeli (isaretlerin ta bana yakın olması lâzımdır, aksi halde tavana doğru yükselen duman ve ateş bunlann görül mesine engel olur), odalara müşterilerin dikkatli davranma lannı temine yarayacak işaret ve yazılar konulmalıdır. 3 Otelin mutfak, çamaşırlık, kazan dairesi gibi kısımJan diğer taraflardan yangın kesicl kapılarla aynlmalı, katlar arasında mümkün mertebe ateş ve dumanın yayılmasını önleyecek ted birler (duvar, kapı gibi) alrnmaüdır. 4 Bütan gazı tüpleri mutlaka bina dışında bulundurulmalı, memleketimiz özellikierinden olar. elektrik kesilmeleri sırasmdr. kullanılan tüpler sağda solda bırakılmayarak toplanmalıdır. (Bütan gazı havadan ağır olduğundan tüplerdeki kaçaklardan meydana gelen sızmalar kapalı yerlerde birikim yapmakta, ateş veya kınlcun ile temasta infilâk ve yangına yol açmaktadır.) 5 Eektîik tesisatmın devam lı bakım ve kontrolu sağlanmalı. cereyan kesilmeleri sırasında teh lıkesiz araçlar kullanılmalıdır. 6 MCmkünse her odaya veya katlann belirli yerlerine otomatik alarm tesisatı yerleştlrilmeli, bunun ikaz tablosu resepsiyona bağlanmahdır (bu suretle herhangi bir yerdekl vangın başlangıcı resepsiyon memuru tarafından farkedilir ve derhal müdahale imkânı saflanır). 7 Tehlike anında müşterilerin vakit kaybetmeden uyandırılmalan ve sükunetîe hare. ket etmelerinin saglanması için bütün odalara bir verden kumandalı hoparlör tesisatı konulmalıdır. • TURIZMVETANITMA BAKANLIĞINDAN Bakanlıgımızca açüacak olan; gezici otelj lokanta ve eğlence yerleri servis ve mutfak işbaşı egitimi kurslannı yürütmek üzere iki servis ve iki mutfak monitöru (kurs öğretmeni) istihdam edilecektir. Monitörlere aydı 4500. TL. ye kadar bröt öcret verilecek aynca kurs mahallerine gıdiş/ ve aönüş seyahat masraflan da Bakanlığımızca kar^ılanacaktır. ARANAN ŞARTLAR : 1 Branşında en az 10 JTI iş tecrübesi olması; 2 Her türlü iklim şartlanna dayanıklı ve memleketin her yerinde çabşmaya istekli olması; 3 Bakanlıgımızda yapılacak mulâkatta başari göstermesi; tsteklilerin kısa hâl tercümeleri ile; en geç 15 Mart 1972 tarihine kadar Bakanlıgımız Eğitim Dairesine müracaatlan gerekmektedir. lâyet Konağı kapısında yere serili bir düşman bayrağı ile karşılaşınca bunun nedeninl sorar ve, «Pasam düşman tzmire girdiğl gün, Türk bayraklannı yer lere atıp çignemişlerdi» cevsbını ahr. Bu cevaba son derece üzüldüğü halde Gari Paşa, «Türk milletinin ecdadından tevarüs ettiği karakteri düşmanlan gibi alçalmaya, dün oldugu gibl bu gün de, aslft müsait değildir» der ve bayragı katlayıp temiz oir yere koymalannı emreder. Şimdi soruyorum: Barbar dediginiz bu millet rnidir?. Türklük düşmanlan çayet utanma duygusu taşıyorlarsa bu satırları okuduktan sonra başlarını öne eğmek zorundadırlar. Sırası gelmişken Timothy olavına paralel olan malum h:kâyeyi ele alalım: Çocuğun biri bir gün komşu kümeslnden vt;murta çalıp eve getirir. Annesi oğluna aferir, der. Annesinden bu yolda teş\*ik gören çocuk nihayet darağacma kadar gelir. tdaradan önce son arzusu sorulunca da bir defa annesini öpmeyi ister. Annesi ni yanıra getilfklerinde ona «Anneciğim ne olur seni bir defa dilinden öpeyim» der. Anne di^lni çıkarınca çotruk tüm ki Ne var ki, birbuçuk ay önce Sayıştay'ın değerlendirmesine göre, göstergem 230'a Indirildı. Aman, zaman; soru sual yok. 13 aydır aldığım faz'alıklan da kesmeye başladılar. 20 öğretmenli lisede 12 öğretmenin 15 kademe arasında değişen çöstergeye tndirimi yapıldı Öyle bir indirim ki. 5 yılhk rigre^ meni 245 den 240 a, 9 yıllık beni 250 den 230 a getirerek. Bu etkenler yanında «btVgisizlik», «umursamazlık» gibi faktörler de yangınlann çıkmasına ve büyümesine yol açmaktadır. însan karakterinin aynlmaz vasıflannı teşkü eden bu etkenler var oldukça yangınlar da var olacaktır. Şu halde, evrelâ bu gerçeğin kabul edilmesi re yangınlann her bakımdan zararlı olan sonuçlarının önlenebilmesl için alınacnk tedbırlerin buna göre düsünülruesi gerekmektedir. Yangın gece çıkmıştı S Bu çelişik durumda indirimln ölçüsü ne dedik Ugililere: Bazılarınız genel hükümtere, bazılarınız ek geçici maddelere Köre deferlendiriliyorsunuz, dediler. Göstergeleri kıdemle kıyastayarak izah etmek mümlrün değil. Zira kıdemle maas ters orantılı oluyor. kıdem arttıkça maas azalıyor. Sayın Personel Kanunu yapıcıları, her gün gazete sütunlannı dolduran bu sızlanmalara ne diyorlar acaba? Aynı okulda, aynı devre mezunu bir arkadaşla 250 gösterge Uzerinden •> aas alırken beni 230 a, onu 225 e düsürmüşler. Yani arkadaş yeni mezun olan bir öğretmen ile aynı maaşı alıyor Beterin beteri var, en magdura bakıp teselli buluyor insan. Mehmet Kafalalı ALASEHtR Âsansör ve merdiven boşlukları: Baca tel binalan, özellikle son yıllarda yapılmış olanlar, çenellikle çok katlı olmaktndır. Yüksek binalarda herhangibır yerde çıkan ateş, asansör veya merdiven boşluklan vasıtasıvla, bir baca gibi. yukan doğru eelîsmektedir. Otellerin iç dekorasvonunda kullanılan çeşitli piâstik maddeler ve ahşap kısımlar da ateşin yayılıp büyümesine yardım o olmaktadır. Aynca piâstik maddelerin yanarken çıkardıkla n zehirli gazlar, hem kurtarm!) hem de söndürme çalışmalarına büyük ölçüde engel olmaktadır. Otel binalannın bu fizelliklerı yanında asıl önemli husus bilhassa geceleri meydana gelen O eul'deki otel yangını da gece çıkmıştır. Otelde bulunan 300 kişiden 133'ünün ölmesi ve 60'ının yaralanması çok ağır bir sonuçtur. Ölü ve yarah toplamımn içerde bulunanların 2/3 si gibi çok yüksek bir orana ulaşmasının; yangına ilk anda müdahale ediVip söndürülmeyişi, iç dekorasyonda kullanılan malzeme ve binanın çok katlı oluşu dolayısıyla yangının süratle yayılıp jTikselmesi, açık bırakılan kapı ve pencerelerin yangını körüklemesi, iniş merdivenlerinin duman ve ateşle kaplanması, ayn kurtarma merdivenleri bulunmayışı ve nihayet müşterilenn geç haberdar edilmış olmalan sebeplerinden ileri gelmesi kuvvetle muhtemeldir. Memleketimizde. bildiğimiz ve araştırdığımız kadarıyla, can kaybına yol açan otel yangını olmamıştır. Ancak bu durum bizleri «ülkemizde can kaybına yol açacak otel yangını olma2« şeklinde yanlıs bir yarğıya göturmemelidir. Esasen memleketimizde otelcilik endüstrisl ancak son yıllarda gelişmeğe başlamıs ve çok katlı büyük otellere yenılerde raslamr olmuştıır Dağ otellerimizde de durum avnıdır. bunlar özellikle kayak sporuna duyulan ilgiye paralel (Basm: A. 625911924/1569) Sonuç ngörülen korunma tedbirleri cid'diyetle yerine getirilmeli, yangın söndürme için istenilen araç ve gereçleT (yangın musluklan hortumlan ve su depoları, portatif söndürü cüler v s . ) her an hazır durum. da bulundurulmalı ve personelin eerek bunlan kolaviıkla kul lanma ve gerekse yangın anında yapacaklan «eyleri bilm» vonünden eğitilmeleri «a^lanmalıdır. Yukanda belirfilen tav?i. velerin blrcogu bütün i?letmp. ler ve örellikTe sinema. tlvatro okul. hastane eibl verler için geçerlidir. ö Adono Elektrik İşletme Müessesesinden Müessesemizin ceryan tahakkuk mzmetlerinı görmek üzere 1 adet otomatik veya elektronik beyinlı muhasebe makinası; fiyat ve tekllf isteme usulü üe satın ahnacaktir. 1 Muvakkat teminat miktari; teklif edilecek fiyatm % 7.5 udur. 2 Fennl ve İdarî şartname; Müessesemiz Ticaret Servisinden temin edilebilinir. 3 Müessesemiz 2490 sayüı kanuna tâbı değildiı 4 İhale; 29/3/1972 Carşamba Rünü saat 15 de yapılacağmdan; tekliflerın ihale saatinden bir saat öncesine kadar Müessesemiz Alım Satım Komisvon Başkanlıgma verilmesi şarttır. İlân olunur. (Basın: Ç. 22811948/1572) K anaatımızca . bütün mesele amme otoritesinin zorlamasından ziyade, işletme sahlp veya yetkililerinin tehlike ihtimaline inanmalan ve buna göre hareket etmeleridir. tşte DU düşünceden hareketle faydalı