Katalog

SAYFA tKJ ÜCUMHTJRİYET: 15 Mart 1972 ğretmeni cesaretlendirraehyız. Cunkü onu korkutmanın, onun üstünde şüphe, suçlama bulutlan dolaştırmaıun, asılsız sebep lerle karakol maceralannın yarattığı hava şu olmuştur kı, öğretmene artık, kendisinden süp he »tme hastalığı gelmiştir. Bu korkunç, dondurucu ve nıha durgımluk veren bır hastalıktır. Bu hastahğa tutulanlardan, hiçbir enerji ve yaraücı güç beklenmez. Bu hastahğa tutulanlar, ya işçi olur yurt dışına kaçarlar, yahut da çevresinde gününü gün edebılmek için, kitabı, hatta gazeteyi bile bir tarafa atarak kendıle rıne ve mesleklerine yabanca kesilirler. O zaman okumanın, hatta bazan okutmanın yennl atalet, oyun, tavla ve iskambil partileri ilo felekten intikam almak alır. Biz bu düşüşten ve çaresizhkten öğretmeni kurtarmalıyııj (1) aldığım satırlanyla kendisi de bir eğitimci olan, gün görmüş düşür.ür Şevket Sfireyym Aydemir, önemli bir yaramıza parmağıru basmış, teşhisi koymnştur. Bngün öğretim kademelerinin ilkinde, ortaonda hatte yükseğinde görerli öğretmenlerin yaşayış ve düşünce er.\ anterlerini yapmak kabil olsa, bizi kederlendirecek acı gerçeklerle karsılaşınz. Kitaba küsmüş, mesleğine küsmüş, cevresine küsmüş yığın yığın öğretmenler var. Bir bezginlfk, meslek meselelerine karşı goğukluk, kültfirel sorunlara bir dtıdab büküşleri \ardır ki, ister istemez insan. bn dıımmun nedenlerini düşünüvor. Millî Eğitim Bakanı Sayın Ismail Arar da bn durumun pek iyi farkindadır ki, öğretmenlik mesleiçinin cazipliğini > itirdiği yolunda demeç vermiştir. ÖGRETMENIİKTE DUŞUŞ NEDENLERİ Behzat AY c5 olarak gidiyorlar. Nitekim yurt dısına on bin öğretmenin gitmiş oldnğu, 1971 Eldminde resmı ağızlarca doğrulanmıstır. Personel Kanunu da öğretmenin ekonomik '.urumunu düzeltmemistir. Bu kanunla yalr.ız bayat pahalılığı artmamış, bir de intibak anarsisi başgöstermiştir. öğretmen oknUarından <Uba önce mezun olanlar 13. dereceden bajlatılırken, daha sonraki çıkışhlar 12. dereceden başlatıln.ıştır. Bu durumun sonucu, on yıllık öğretmenle yedi yılbk öğretmenin tnaaşi arasındz fark kalmamıştır. tlkokul öğretmeniykrn uidinip çalısarak yüksek okul bitlrenlere rerilmesi cereken 1 veya % kademenin \erilmeaifi de kiml şikâyetlerden öğrenilmekUdlr. Avrıca. van ödemeleri 657 Sayılı Personel Kanunu kaldırdığı içüı öğretmenlerin eğitim öieneği de kaldırıldı. Ama yüksek dereceli memurlara van ödemeler vermek için bir çabaya giriıUdi. Hürriyet Gazetesinin yayınladıh bir rapordan bir bölüm okuyalım: «Ücr9tler fıyat artışlan karşısında satınalm' eücü bakımından yetersız bır hale suruklenmtktedir. Bu yüzden daha şimdiden, kamu personeli eskl geleneksel tutum ve alışkanhkları ı!e «tazminat ödenek» cankurtaranına sarılma eğıhraindedirler. Personel reformu, bu gidışe son vermek için bu odenekler rejiml yerine sınıflara özel, garar.tı.ı, dfizenh ve emeklililc statüsüne de si rayet edecek b:r ücret mekan.zması getirdi. Ancak 1327 Saplı Kanun, reform amacını Irtlçümseyereit, yenıden başka formüller altında «iş riski», «iş gücü», «temininde güçlük zammı», «yan gösterge», «derece üstü gosterge» gibi formuller ve usüllerl ileri sürdü Şimdi ucret yetersizlığınin ve uygulamalardaki adaletsizliğin sonucu olarak, bu ödeneklerden hemen hemen her sınıf personel faydalanmak Istıyor ve şikâyetlerini özelükle bu noktalar lizerinde topluyor.» (2) Elbette öğretmenler de, fiat artışlan karjısında öteki memurlara verılen yukarda yaxılı odeneklere benzer ödenek istemektedirler Hiç değilse «eğitim ödeneklerinin» tekrar öder.mesini beklrmektedirler Zaten: «Memurların tedirginlik nedenlerlnden blri de yan odemelerin eşitlık ve denklık ilkelerine göre saptanmamış olmasıdır.» (31 Kültür ordusu üyesi olan öğretmenlerin, kitap ve gazete ile ilişkisi böyle bir ödenekle sağlanabilir. Özellikle kâğıt ve posta giderlerine yanılan zam düşünülürse. »cçitim ödeneği»nin öğretmenlere tekrar verilmesinin bir hakseverlik örneği olacağı açıktır Dpfil^e. bü tün öteki memurların maas dışındaki ödenek leri, riskleri, zamlan. derece üstü çöstergeleri kaldınlıp, katsayısınm arttırılması gerekir. Öğretmenlerin istifa edip viırt dıçına işçi olarak gitmelerinin önemli bir nedeni de kendilerinc >apüan baskılardır. Özellikle köv mnhtar ve imamlarının baskısı. perekir. Ama bu hakkı elinden alıtunıj olanlar var. Efitim Enstitüsünfin Pedagoji Bölümünü bitirenlerin ilköğretim müfetti?liğine atanmalan gerekir. Fakat müfettişe ihtiyaç yok deni) mekte. Oysa ki 1972 yılı Ocak aymın ilk haf< tasmda ilköğTetim müfettişleri için düzenlenen bir seminerde tlköğretim Genel Müdürü: «Halen 151 binin Uîerine çıkan öğretmen sayısını 1385 ilköğretim müfettişi tarafmdan denetlemenin imkânsızhğj üzerinde durrauş tur.» f4) Ajn semir.erde Millî Eğitim Bakam Sayın Arar da söyle demiştir: «1972, eğitim bakımından bir bamle yılı olacaktır.» (5) 1972'nin ve selecek yıllann eğitim bakimır, dan birer hamle yılı olması can ve gönülden bckleditimiz şeydir. Bu hamle de en azmdan reformlarla olur. Gene Millî Eğitim Bakanhğı Ba?mflfettiçlerindeı birir.in razdığı çibi: «Onu yaşadığı kötümserlik havasından tutulduğu ruhi buhrandan kurtarmaya mecbu ruz Ona bütün sucumüzle donmek zorundayız.» <G) Bu sözlerin doğruluğn da daha önceki örnekler gibi açık seçiktir. UNDEN UNF tfzücü bir gornntu Sonuç M>ir hukukçn kultfirl9 bir insan j t * ö ğ r e n d i ğ i m i z M.E.B. Sayın İsmail Arar' m bakanlığı siiresince vapabfleceği adil. olnm Iu islprin olahileceei kanısındavız. Bunlardan birkaçmı ve önemlilerini şövle sıralavabiliriı: a) İı.tibak ar.arşisinin diizeltilmesi b) öğretmenlerin, öğrenim derecesine nygun ıtörevlerde çalıştınlma.iı. c) Daha önce vapılmif haksız partizanca işlemlerden ve Szelliklr vaıdığı yanlardan. eserlerden ötörü nıesleğinde çilrve mahkum edilmis öğretmenlerin mağdurivetinp «on vermek; onlarm küskünlüklerini, bezeinliklerinl şevke dönüştiirmek. kendisi de iyi bir eser. (7) vazmıs olan Savın Arar'dan önce\jkle ve umut la bekler.mektedir Yukarda vazdıcımız üç maddenin verine eetirilmesi. nğretmenleri içinde bulundnklan boğucu ortamdan. beıcinlikten karamsarlıktan. düşüşten kurtarabilir. (1) Şeıket Süreyya Aydemir. Cumhuriyet, 24 Ocal' 1972 (2) Hürrivet Gaıetesl 3 Mart 1972 (3) Doç Dr. Nnri Toriop, Milliyet. 6 Mart 197! Sait Mehmetoğlu, Cumhuriyet. 4 Ocak t.) 1972 (5) Ismail Arar, Cumhuriyet, 4 Ocak 1972 (S) Reşat Oğuz, Cumhuriyet, 25 Şnbat 1972 (7) smail Arar, (Atatürk'ün tnnit Basın Toplantısı) Burçak yayınevi. 1989 Ekonomik durum j \ ğ r e t m e n i n ve öğretmenlik mesleğinln bn ^ ' durum» düşmesinin pek çok nedenleri vardır. Aynntdara inmeden, bu durumun başIıca nedenini şu ekonomik açıklamayla belirtebiliriz; Gelir durumu bozuk, yetersiz bir öğretmenin mesleğir.e dört elle tanlaraayacağı açıktır. Yaşam koşullan öylesine çetinleşmiş tir ki, öğretmen ihtiysçlannı maasıvla karşılayamamaktadır. (Hayat pahalılığından bakan larımızın sayın eşlerinin bile şikâyetçi olduklarım, kendiierijle yapılan röportajlardan öğreniyoruz); Bunun için de öğretmen, ihtiyaçlannı karşılayabilmek amacıyla, çeşitli van işler yapmak zorunda kalmaktadır.. Sebzecilik, şoförlük, otel kâtipliği, kırtasi\ecilik, musah hihlik, ticaret evlerinin defterlerini tutmak v.b... Böyle işler bukunayanlar, sundan bundan aldıklan borç parayla ay sonunu getirip, her ayın ilk haftasında gene borçlanmaya başlamaktadırlar. Yan i? bulamayanlardan biraz cesaretl olanlar da istifa edip yurt dısına iş Insaf dısı ikötretun müfettisinl, tutnp ilkokul öğretmenliğine indirmek; müfettişlik kursundan sonra, Gazi Eğitim Enstitüsü PedagnJi BöliimDr.fi de bitiren bir kimsoye. illâ sen ilkokul öçretmenliği yapacaksın dive diretmek. akılinsaf alacak bir sey değildir. Hcrkes yaptığı öğrenim dalı ve kademesine denk alan lard görevlendirilmekle verimli olur. Bu durumu önemsememek, önceki yöneticilerin hatalarının sonucu olan işlemlerin düzeltilmemesi durumunda. kimi öğretmenler çileye mahkum edilmiş olurlar ki, bunun pedagojik, psiknlo.jik sakjncalan vardır. Mesleki onurlan çiğneneu insanların huzur içinde olamavacağı açıktır. tlköğretimde nerde>se açıklık kapanmak fizere, fakat ortaöğretimde on >edi bin öğretmene ihtiyaç var. Yüksek öğrenimi bitirip de ilkokullarda çalıştırılan öğretmenlerin en azmdan ortaöğretimde görevlendirilmeleri Cumhurfyef'e mektuplar Memur Yardımlaşma Kurumu'na fc ™ kesilen paralanmızı geri istiyoruz Personel Kanunu gereğınce devlet memuılanndan kesilen °'« 5 oranındaki Memur Yardımlaşma Kurumu kesenekleri, Merkez Bankasında bloke edılmektedir. Bu lşlem, hAlen memur olanlar için, kanun hükmü olarak devam edecektir. Ancak: Bır kimse emekli olduğu andan itibaren artık devlet memu ru değildir. Bu nedenle kurulacak Memur Yardımlaşma Kurumu, kendılenni bağlayıcı nitelikte olamaz. Zıra, aksı dusünce; ne denırse denalsm, hukuk ilkelerıyle bağdaşamaz. Yukarda belirtilen nedenlerle şimdıye kadar pek çok emekli, Muhterem gazetenizîn 13 2 evvelce kesilen paralarırı iste1972 tarıhü nushasuıın 2. sayfa mış, fakat sonuç alamamış, ga 1 sütununda yayınlanan «PTT zetelere de yazmış, cevapsız kalDağıtıcı'arının ısteği var> başlıklı yazı ıçın C: mıştır. Hizmet değerlendmlmesı ile Lütfen, gereklt Uglntn gösteilgılı olarak Cumhuriyet Senarilmesıni, kesilen paralanmızın tosu Istanbul Üyesı Rıfat Özdaha fazla tutulmayarak hak sa turkçıne ve üç arkadaşı tarahiplerine ödenmesmi: şahsım ve fından (PTT personelının bir arkadaşlarım adına dılerım. kısırn hızmetlerının kıdemlenKutsi ÇATILI ne sayılması hakkında) bir kaEmekli öğretmen nun teklifi 11.1.1968 tarıhinde Asânye cad. No: 184 Millet Meolısi Başkanlığına ve Beşiktaş rilmış, teklif Ulaştırma, Maliye ve Bütçe Plân Komisyonlarından da geçmiş ise de sonuçta kanunlaşamamış ve dağıtıcıların ajTiı derecede uzun sure devam eden şikâyet konusu hizmetlerinın değerlendirilmesı mumkün olamamışbr. Geçen yıla kadar Ankara SuKonu bır kanun mevzuu olup, lar Idaresi evimızdeki muslukbugün için teşekkulce yapılalann iyi • kotü akmasını sağcak bır işlem bulunmamaktalıyordu. Güniln muayyen saatledır rüıde su ihtiyacımızı. böylelıkle Bügılennizl rica ederiz. stzlanrnadan temın edebıliyorPTT Genel Müdürlüğü duk. Fakat yılbasından bu yana durum gıttikçe kdtüleşerek bugun haftanın hemen her günü sulanmız bazı bütıin gün ke silmektedır. Arasıra lutfedilen sular ise, bır saat, en fazla 2 saat nazlı nazlı aktıktan sonra, tüGazetenızin 20.2.1972 tarihlı kenivermektedır nüshasında yayınlanan «Tarife yüzünden budanan filmler» baş Banyo, bır luks halıni almışlıklı yazı ılgılıler 'arafından intır. Çarşı hamamma mudavim celenmıştır; olmak bir zorun'.uk halıni almış «Tarifeler Belediyece halkın tır. ödeme gücü gözönüne alınarak Sular îdaresınm bır abonesi umuma hitap edeceK şekilde olarak, İdareden asgari bir hıztanzim edılmektedir. Son olamet istemek bır haktır, sanırak 16.1.1971 günü tesbit edilen nm. Hıç olmazsa elindekı kıt ve 20.1.1971 tarihinde yürürlüğe sulan bir program dahılınde giren sinema tarifelerindeki kaabonelerıne tevzi etmelidir. Sudemeli durum bunun belirli bir lar tdaresi; bu programı da mu örneğidir. Bu itibarla îehrimiz hakkak Jİân etmelıdır halkmın durumuna göre tarifeMuzaffer POLAT ler değerlendirilmektedır.» Emek Mahallesı, 60. Beledıye Basın Yayın Sokak, Bahçelıevler, Ankara ve Turizm Müdürü kanlmış olan ve «Yetki Kanunu > diye bilinen 933 sajilı «Kalkınma Plâıunın Uygulanması Esaslanna dair Kanun» un temel hükümleri Anaya saya aykın bulunarak 1969 yıhnda iptal edilmişti (1). Söz konusu karar kamu oyunda ve özellikle ekonomik çev relerde geniş yankılar uyandırmıştır. Son günlerde yeni bir «Yetki Kanunu» tasarısının hazırlandıgı ve yakında TBMM'ne sunulacağı basında yer alan haberlerden anlasılmaktadır. 933 sayılı kanunun iptal edildiğı 19B9 Ekim avından bu yana çeçen süre içinde, Anayasa Mahkeraesinin gerek çeli iptal kararı vavmlanmıs öte vandan Anavasamızda bazı degişiklikler yapılmıştır. Bu gelışmeleri dikkate alarak yeni bir «Yetki Kanunu» tasansmın hazır landıgı şu eünlerde bazı sortmlara değinmeyi vararlı saydık. Yetki Kanunu konusunda ilk ve genel sorun plânlı kalkınma düzeninde özel teşebbüsün verinin ve rolünlin ne olduğunu santamakta ortava cıkmaktadır Bir baska deyimle özel teşebbüsü kalkınma p'ânı amaçlarına uveun olarak yöneltmek için eetirilen tesvik tedbirleri dizisinin anavasa! prensipler karşısındalci durumunu belirlemekte yarar vardır. Aslında İptal karan iizerine girişilmiş teorik tartısmalar da bu noktada düğumlenm.sti. Yetki Kanunu hazırlanırken YAZAN: istisnalanyla nisbet ve hadlerine iliskin hökümlerde değisiklik >i»pmaya» Bakanlar Kurulunun yetkili kılınabileceği kabul edilmiştir. Plânlama ve verimli idare S Dr. Turgut TAN Siy^aal BUgiler Fakültesi Asistam lann da, vergilerle karşılanan dev let gıderlerinin kamu işleri dışında harcanması anlamına gel mediği sonucuna varmıştır. Gerçekten ozel lcesim için «Emredici» olamayan bır p'ânlama düzenmde ozel kesımın plân doâ nıltusunda çalıştırılabilmesı ö nemlı bir sorun olarak ortaya cıkmaktadır Böyle durumlarda teşvık tedbirlerınden yararlan ma yaygın bir uygu'.ama bulmus tur. Ancak 'emel ve onemlı sorunlar sdz konusu tedbırlenn uvgulama bıçımlen ile bunların denetıminde ortaya çıkmaktadır. ması yollan gösterilmektedir. Kanımızca Anayasa Mahkemesınin bu diişüncesıne katılmak güçtür. Esasen Yüksek Mahkeme ötekj bazı kararlanr.da yasama yolunun ne kadar geç ve ağır ışleyen bır vol oldugunu kabul et mektedir Ayrıca düzenlenmesı gereken konulann kanun vapısı içinde duzenJemeye ne derece el terişli oldukları da tartışüroası gereken bir sonındur. PTT dağıtıcıları için açıkiama Anayasa d^ikükleri özünü ettiftimiz 933 sayılı kanun brgütlenme konusunda da bazı venilikler ve sakıncalı uygulamalar getirmıştl. Nitekim bu kanunun uvğulaması dolayısiyledir ki DPT bir dan:şma biriml olma niteüğini kaybedip yürütme ile doğrudan ilgili uygulayıcı bir kurulu» haltne gelmiştir. AP iktidanmn ekonomik alandakı uygulamalan DPT na verişinde devlet yönetimlnin venmsizligimn ve ağır tşlemesinin büyük rolü olmuştur Nitekim, 7amanın başbakanınm sık sık bürokrasiden yakındığı bılınen bir gerçektir. Buna rağnıen o dönemde devlet yönetiminin verim'l hale eettrilmesi eib! güç ve uzun çabalara girişmektens^, kısa dönemli vararlar kamu yönetımi prensiplerinden fedakâr lık oahasına tercıh edilmiştir. Bir tarihte Atatürk'ün hasta olduçu, öleceği hakkında riva vetler çıkardıklan için, büyük Atatürk, Büyükderede misafir olduğu bir evin balkonnnda çok sıhiıatli olarak görünmüş, sonra da kendi Knili.ei hakkında. «Benftn naçiz vüoudum elbet bır gün toprak olacaktır fakat Türkiye Cummıriyeti ebediyyen payidar kalacaktır» demişti. O, yarattığı ve kucağır.da büvüttüğü eserin bir çün nkılaca ğını aklına bile getirmezdi. Ebedi bir vamtın temenerini atmış olmanın inancı tçindevdi. Oysa onun ölümünden S4 vıl. sonra. onnn partisinin Gnıp Başkan Vekili. Atatürk'On rejimini nkmat ve verine Lenind bir rejim kjırmak için harektte ıteçenler hakkında verilen idam hükmü Mecliste tartışıhrken, «10 sene sonra bisflm yerimize bizden başka türlü düşünenler oturacaksa, şim diden nive bu karan alıyonız?» diye soruyor. Anlasılıyor ki Atat5rk*fin nartisinin sayın Grup Başkan Vekili. Atatfirk'ün knrdufu Cumhurivetin. on vıl sonra avakta kalacağından emin değiîdir. O da hu noktada suclular gibi veya onlara paralel bir istikamette düşünmektedir. Durusmalaç eörterdl H «uçlnUr «ııçiarını işlerken. «Sanki 20 sene. 30 sene hattâ müebbet hapls ceza sı verseler ne olur' Nasıl olsa birkaç yıl sonra devrim olacak ve bizleri günün kahramanlan olarak hapishanelerden tfkanp devletin basına pecireeekler'» dive düşunmüşlerdi. »Sa'.in üğur'a acaba tesekkür mU ptmek lâzım?» diye düsündnk, 7ira o bn kısa «üreH ümidi hiç deçilse 10 vıla çıkardı. Aslmda 10 sene *ir millet hayatında uzun olmayan bir ride dir. Hiç şüphe vok 10 vıl v>nra îavm üitnr'un ve Mrçoklanmn ypTİndp baskaları bulunacak ve onlar da belW başka türlfl dü sünecpklerdir. tma her halde Türktve CumhuriyetinJ vıkmak vr Atatürk'ün eserini vok etmek istemiveceklerdir. Belki aksine. bn cinsten teşebbüslerin hakkııidan uelmiş insanlar olarak o mev kileri hak ettn,iş olaraktardır. ERPJ iş Necdet L'cur'un sövlediS kadar ileri fidecekse ve onnn hövle bir istikamette olnşumtwdan süphesl var«a, o » m a n Cnmhurivet Halk Partisi Grup Baskan Vekilinin törevl. 10 vı) sonraki dunıma skndiden hovnn ejhnek decil. buınlnden alânr isarrtini vererek hasta kendisl ve ker.dl partisi olmak firere AUtürkcüiaiü Marksizme esir etmetnek içîn cansiperane carpls maktır Bıımı vantığı zaman müeadelede valnız kalmıva^aeint bil melidir Cnnkü Türk kamu»vu. hareketsizlikten. bir rfnden ertesi füne dör.en rı"ızırârlî>rın. bazı insanlan mfteoroloji horozun» çevirmesinden şikâyftçidir. MerlfiteH konusmalan earrtelerdr okurken tntarlı olmavan bir olav daha karsımıza dikildi M G. P»rtW Mamlar kono sunda hükumetin matlaka rüriisünü afiklamawnı Istivor v» ban da hırçm bir rda İle ı«rar edivordıı. O\*a. icra orsanır.m hır Ira zai meseje hakkında «Benim arzıım şövledir» demMinin C«1T ol madığını. M Göven Partiırt »özcüleri pekâll bllmek mevkiindedirlfr. Neden ısrar ettiler? nüfünceme röre. hn zamanlı ve sartlarla uveun düsmevece* iivaıtal hir kumazlık ve ovur.du. Hiikümet aennı acıp ke^in bır *e» sövlemevecek. wnra M. r.üvrn Partisi hfikümftin korkak ol dutunu ispat etral» olarak ve başarısız bir zamanındı kendi^ını iktidara adav tösterecek» Bir nevi. «Bu işi ben daha İyi yapa nm'n «lije isaret vermit olacak. Diğer taraHan Sevf» öıtörk'ün konuşması da Ispat et« ki Türkiyed> bir meselevi ciddî olarak korustnak hâlâ mümkün olamamaktadır. Mtekim esk! bir Bakan olarak öztürk «Fırsat bu fırsat» diyerek bir idam konusunda bile elinden »eldıği kadaı particilik vapmaktan kendisini alıkovamadı. . tşte bu dağınık. hu arka hesaplı. bu korkak ve tereddfltlfl Böriintüler. bu en selim ve «akin bir kafa ile karar verilecek WT zamanda yapılan politika oyunlarıdır ki. demokrttik düıer.l temelinden sarsmaktadır. M.G.P. rannederse ki Nthat ErimMn ayağınm altındai toprağın cekiimesine vardım edilerek koltuk Fev zioilnna verilebilir. Necdet Ueur ıannede«e ki onnn hociınkn tutunm. 10 vıl sonra (eğer kalırsa) Halk Partisine komiinıst bir iktidarda itibar temin eder, bunlann hepsi ham hayaldlr ve gerçeği ıtörmemektir. ' Bn konusmalar içinde biri terçekten «amlml diğeri d e f » rünüsfl samimt iki konuşmacı dikkatl çekti.. Samimısi MetaMt, Ali Aybar'dı. o daşfince ve kanaatlerine uvpın ve kendi kendt»iyle mutabık olarak konuştu. doğrndan dntmya suçlulan ıtu). darsa ettl ve dflsüncesi ve doktrini bakımından ona vakisan bo Diğeri Bfflent Ecevit ise. o sol cepheye hos fBrünmek için kfirsflye çıktı. Suçluluğuna ir.anmadığı. Denit GezmişT mertçe s.vtmacağına. olavtardan çok evvel Selâhattin Hakkı FsatoğHınun ölüm cezalarının kaldırılması hakkında verdıği kanun tfk, lifini müdafaa ederek dolavuivle onlan korumak istedt o m+ da ker.disine, «Siz Esatoğlu ile beraber kanun teklıfıni Meclıse verdikten sonra. Meclisten 17 tane idam karan geçti bunlann hicbiri vesilesiyle bu kanunu ortaya çıkarraadımz ltıraz etmfr diniz. kanunun müzakeresinı hiçbir defa ıstemedıniz! Şımdiye tad«r aktama nerede idi'» diye sordular. bermuUt cevap alamadılar. çankfl maksat R enel olarak ölüm cezalanmn kald,nlm.« de|il. belirli bir cephenin memnun edılmesı 801 12 Mart'ın vıldBnümünde Par lamento. işte bu fizScfi görflntü halinde idl. AGI BİR KAYIP Merhum Zeki Söylemezoğlu ve Fende Söylemreoğlu'nun oğullan, Kimya Mühendisı Aliye Soylemezoflu'nun kıymetli eşi; Umud'un sevgili babası. Emıne Yüksel'in kardeşi: Feyzi Yüksel'in kavınbiraderi; emekli Use öğretmeni Tevfik Atalay ve Bn tzzetivp Atalay'ın damatlari: Albay Sahan Atalay ye Eczaeı Oğuz Atalay; Diş Tabıbi Gülseren Can ve Öğrptmen Behice Yüksel'in enişteleri; Dış Tabibi Baran Can'm bacanafcı: Gazetecıler Cemiyeti Genpl SPkrPteri Mustafa Yücerin halazadesi gazeteci; İstanbul Valilıgi Basın Müşaviri Kannnla diizenleme nayasa Mahkememız 933 sa yılı kanunun bazı temel hü kumlerıni Iptâl voluna gıder ker. Anayasa'nın 5 ve 64 mad delenne dayandıgı dikkate alı nırsa bır konunun kanunla diı 7enlenmesı koşulunun anlamını «aotamamn ne kadar önemli ol duğu anlaşılır Anayasa Mah kememi7İn 933 sayılı kanunu nup Anavasa'ya uvsunluğumı değerlendirirken daha önceki kararlannda izlendiginden fark lı bir tutum içinde olduçu görülraektedir. Gerçekten Yük sek Mahkeme 1963 vıîında TOrk Parasının Kıymetını Koruma Kanununa llişkin olarak verdie: kararda «tktisat kanunlanmn kahul ettiği esaslara çöre vürfıtü lecek olan ve bunun dışına cıkıl dığı takdirde memleketi hüyük zararlara uğratacağı şüphesiz bu lunan ve tpknik konulan kapsa var ve eeçiktirmeden 7amanında tedbirler alınması ve icabmda derhal kaldırılması ve deeiştiril mesi ırereken ho alanın kannn kovncn tarafından dolrndan dü zenlenmesi ban «akınoalar doçu rabilir» di demektedir Buna karsılık 933 savılı kanunun Ana yasa'va avkınlıfı sorununu Ince lerken de her konuda alınabile cek iktisadi tedbirlerin bu alan da vazılmış vazılarda uzman ra porlannda Rösterilmiş oldukla rını ileri sürerek. vapılacak işii bu tedbirleri kanunda sayıp ara larından bir veva birkaçınm sen mini vüriitme orsanma bırak maktan ıbaret oldugunu savun maktadır Kanunda öngörülemp mis durumlarla 'îarşılasılma':! halinde ise kanunun değiştiril mesi veya ek bir kanun çıkanl 0 ANKARA'NIN SU DERDI Özel lesebbüsü tesvik « SİNEMA TARİFELERİ nayasa Mahkememiz 933 sayılı kanunun tümünün Anayasa karşısında değerlendirmesini yaparken Anayasamızm karma ekonomi düzeninı benımse mesi dolayısiyle. bu düzen içinde kalkuıma plânı amaçlanna ulaşma özel teşebbüsten yardımcı bir etken olarak yararlanılabileceği ve plân amaçlarına uvsrun hareket eden özel teşebbise lözendirici yardımlar» yapılablleceğı görüşünde oldugunu açıklamıştır. Yüksek Mahkememize göre bu yardımlar «Devletin doğ rudan doğruya verine getirmekle vükümlü bulunduğu iktisadi ve sosyal kalkınma ödevini baskasına yaptırarak kendisir.in evlem li olarak bu ödevin yüklerinden sıyrılmak Istediği anlanına» gelmediği sürece sosyal devlet ilkesıne de ters düşmez Üstelik Anayasa Mahkememız, sosyal ve ekonomik kalkınmayı bir «Kamu işi», başka bir deytmle devlet ödevt saydıgmdan, devletçe özel teşebbüse yapılacak yardıra f e vandan «nn \nayasa değışiklikleri Konumuz açısından ortava venı bır durum çıkarmıştır Nıtekım Anayasa'nın 64. maddesine eklenen bir hökümle TBMItT'nin kanunla belll konular da Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararnameler çıkarmak yetkisi verebilecegı kabul edilmıştir Buna gerekçe olarak da her 7aman kanun voluna ptmenin zaman alırı ve agır işlpyen bir yol olduğu belirtilerek •Değişen iktisadi ve «nsval şartların çerejn nlarak. hazı hukuk kuraUanııın hu usuller dışında vürürlüğe konulahilmesi cağdaş Devlet anlavışının tabii bir sonucu olarak karsımıza çikmaktadır» der.ilmektedir Son zamanlarda DPT'nin uvgu lavıcı biriml olan Teşvık ve üv püama Dafresi Ticaret Bakan lıfına baSlanmıştır Yeni hazır lanan Yetki Kanunu tasansınm da, basında açıklanan esaslann dar anlaşıldıği kadanyla. bu da irenin görev ve vetküerinden bii vük bölümünü ilgili hakanlıklaı arasındd payiastıracaSı «amlmak tadır Bu uveulama DPT'nin son radan kazandıjb sakıncalı vapıvi düzeltmesi açısından isabetli kar şılanabilir. Ancak. böyle bir dü zenlemeye eiderken dagınık ve farklı uygulamalardan kaçınılması zorunluluğu unutulmamalıdır HÜSNÜ ZEKİ SsYLEMEZOGLU Sonıç S Anayasa Mahkemesi 933 sayılı kanunun verş? bağışıklıklan ve ( ade>;i konulannda vüriitme oraanma vefkt veren kıjrallannı fM. 2/ A. B ve 3/ B) da «Verff vr resim koyma kavramı Icine konulan verçi veva malî vükümden bağıjık tutma kanunda bplirtilmis verei oranında deei?iklik vapma kavramı da sirmektedir» gerekçesivle Anayasa'nın «Verşi. resim vp harçlar ve ben7eri mali vükümler ancak kanun la konulur» diven 61 maddesine avkın bularak rotâl etmiştir. Son Anayasa degişiklikleri arasında 61. maddeye eklenen bir hiiküm bu sorunu vürütme organı lehîne çözümliverek «Kanunun belli ettiği vukan ve aşağı hadler içinde kalmak ölçü ve esaslara uveun olmak şartıyla. venfi resim ve harçlann muafiyet ve örUldügil RİW günümüzdelfi gelişim devletin ekonomik hayata müdahaleslne paralel olarak yürütme onjamnm da güç lenmesl vönündedlr Klteklm vukanda değindigimiz Anavasa degişiklikleri de bu geltşimi kanıt lavıcı somut 'irneklerdir GünümüzUn hızl» Rellşen ekonomik koşullan bu «jrunlulugıı arttır maktadır. Kanımızca eerekli denetim rollan kuruldugu sürece vürütme oreanma vetki vertnekten. baa tlrtidarlar tarafindan kötüye kullanılabileceklert perek çesivle kaçınmak veterince inandırıci degildlr. öte vandan. devle4 örgütUnün. özellikle plânh kalkmmanm başansı açısmdar verimli hale getirilmesi bir v> runluluktur. tutulduğu amansız hastalktan kurtulamıvarak Hakkın rabmetıne kavuşmuşttır. Cenazesi bugün ' 15 Mart 1972 Carşamba) oğle namazını müteakıp Aksarav Volide Camiinden kaldırilarak Fdimekapı Şehitligınde ebedî medfenine tevdi edilecrktir. •, • " ?; "• • Tanrı rahmpt evlesm ' •', .'• : .^tl.ESt Cumhur.yet 1714 VKFAT Merhum İsmail Hakkı Paşa ve merhume Adıle Hanımın kerimesi, eski Mutasarnflardan merhum Cemal oeyın eşı. Bedıa ve Ad:le Soylemez. Sanıha Gdkçel. Celâl So>lemez'ın sevgüı anneleri, Saliha Soylemez ve Müftüzade Bahattın Gokçehn kavuıvaldelerı. merhume Ferhunde Ulaş, merhum Sürevva A'oabay ve Rıfat Ababaj'ın ablaları, Nur, Yuksel. Tuğrul Sovlemez ve Bergın üsberk'ın büyük anneleri, Beîmin ve Timur Soylemez'in büyuk babaanneleri; «SALtH.VrI NİSVANDAN» Naime SOYLEMEZ H A N I M E F E N D İ 13 Mart 1972 Pazartesı gecesı Hakkın rahmetıne kavuşmuştur Cenazesi 15 Mart 1972 ÇABŞAMBA gunu kılınacak öğle namazını müteakip, Şişli Camiinden alınarak, Feriköy"deki ebedi istıra hatgahma tevdi edilecektır. Mevlâ rahmet eyliye. » İ L E s t (1) Gerekceli karar 12 Mart 1971 tarih ve 13778 savin Resmi Gazetede vayinlanmıştır. (2) Anaya<a Mahkemesl Karaı larDergisi. cilt. 19 s. 164 Cumburiyet 1770 NİMBÜS Muğla C. Savcılıgından: 970/105 Dalaman acık cezaevinden firar etmekten sanık İstanbul Beşiktaş Sinanpaşa Mah. No: 7 de ve ayni yer 18 hanede nüfusa kayıtlı Unkapam Haydar Hamam sokak 34 de oturur Ali Fethi İlseçer hakkmda Muğla Agir Ceza Mahkemesinde yapılan açık yargılama sonunda: Yukarıda adı yazılı sanık hakkında mahkememizden verilen H'll/1970 tarih ve 105/186 sayılı hüküm sanığa bir türlü teblığ edilememiş olduğundan adresınin meçhul sayılmasma ve hüküm f.krasının ilânen tebli|ine karar verildiği ilân olunur. PERSONEL ALINACAKTIR Merkezi lstanbul'da bulunan; Büyük bir şirkette çahştırümak üzere nıteiıklen aşağıda belirtilen elemanlar alınacaktır. A MÜDf R MCAVİNİ 1) Yüksek tahsıl yapmış olmak 2) Askerlığini yapmış olmak 3) Azamî 35 yaşında olmak B MLHABERAT MEMIRÜ (HVNI1M) 1) En az Ortaokul mezunu olmak 2) Seri daktüo bilmek Müracaat: Cağaloğlu; Bıçkuurdu Sokak Dr. Şevkl Bey Han Kat 2 Telefon: 27 25 54 22 35 68 Cumhuriyet 1773 (Basın: 12134/1764)