Katalog

SAYFAÎKİ :CTJMHURÎYET= 21 Şubat 1972 Söylenmeden söylenen sözler! t > ngiin, bn satırlan bo sütnnlarda okndnO Junuz saatlerde, Amerikan misafirlerle, Çin fllkesinin lideri Mao Çe Tung, Pekin Havaalanında karsılaşmıs olacaklardır. Ba kar. sılasma lkl tarafı da, elbette ki çok daygnlandıracaktır. Evvelâ Birleşik Amerika y e t . kilileri Mao'ya, bfiyük blr armagan olaştırmaktadırlar. Bu armafan, Göney ve Knzey Vietnam fizerinde, çafımızın en buyfik, en tahripkâr ve şimdiye kadar görülmemiş bom. bardımanıdır. Gerçi Amerikalılar altı senedenberi Vietnamlan bombalarlar. Ba bom. bardjmanlard» Vietnam fizerine atılan bombalann, tkinci Dünya Harbi boyunca Avrnpa' nın fizerine atılan bütün bombalann iki misline yakın olduğunu da daima ilân ederler. Ama bn son bombardımanla bn raiktar, belki artık iki miflini de asmıs olacaktır. îste A . merikan misafirler, Pekin Havaalanında Mao' nnn karsısında dizilip güleryüzle el sıkısırken, sn hesaplasmayı da ifade etmis olacaklardır: ' Görüyorsunuz ya yoldaş Mao! Siz bizi Birlesmis Milletlerde. kündeye getirip, bütün tertiplerimlze Tağmen bu teşkilâtın kapılannı ardma kadar açarak, Güver.lik Konseyi masasında karşımıza oturdunuz. Ama yine görüyorsunuz ki, bizim gücü. müz, Birleşmis MiHetleTdeki tertiplerimiz gibi, yere serilmis degildır. îste bueün bu. raya, bunu göstermek ve sizinle tanışmak için gelcfik. Çok mutluvuz. Evet, bu R5Sterimiz Vietnamiar halkına, belkl 200.000 kisiye daha malolmustur. Ama biliyorsunuz kl blz, Vietnamhlarla harp halindeyiz. Ve harbin kaide ve kanunlanna uymak zorundayız..» Amerikan mlsafirierin, bn sSvlenmeden s5ylenen selâra nntkn, Mao Çe Tunjr'u çok memnnn bırakır. Çinlilerin o meshnr süpheci ve •amimiyelsiz tebessümü ile nznn nznn sırıtır. O da söylenmeyen sözlerle, hosgeldini» nntknnn verir: « Çok memnun oldum efendiler! Hele verdiğiniz haber ve get:rdığinİ7 armağan cidden değerlidir. Onu ben de gereğince degerlendiriyorum. Nitekim siz daha kutsal topraklanmıza avak ba'rradan, bütün duvar gazetelenndeki, bil*ün cadde ve meydanlardaki. butun fabrika, mektep, kışlalardaki, hülâsa butün Çin'deki Amerikan aleyhtan sloganlan ve siz centilmenleri küçük diişürücü yazıları kaldırttıra. ÇünkU bugün, bizim için de bir mutlu gündür. Çok hahtivanz. Hoşgeldiniz, aziz misafirlerimiz !..» « Pek iyi ama yoldaş Mao, anlayamadık. Nası) oluyor da. meselâ «u 8000 kilometre uzaktaki Vake Guam arlalarından, sonra Tonkın Körfezine gdnrterdiğimiz ve savisını gızlemedığimiz ucak gemilerinden havalanan uçakların 5000 çıkışı ve şu 200.000 yeni kurban?. » « Çanım onlan bırakın. Siz Vietnam' la harp halıntfesiniz. Gerçı Vıetnam sıze harp ilân etmedı, siz onlara ettiniz. Ama ne fark eder? Ve bunlar, harbin kaideleri! Hem iyi ders vermişsiniz şu âsi evlâtlara! Koreliler Kore harbinde, bizl Kore topraklanna muzikalarla da\et ediyorlardı. Halbuki, Vietnam sınınndan içeriye tek Çinli sokmadılar. Halbuki su kadirbilmez Vietnamlılar? . Yardımlarımızı âdeta, omuzlannın üzerinden alıyorlar. Ama bizi asıl bahtiyar eden ..» « Evet?. « Sizın burada oluşunuzdur baylar ! MAO'ya ARMAGAN Şevket Süreyya AYDEMİR Yanl jrurdumuzu hatırlayışınız, evimizi soruşunuz, kapımızı çalışınız! Bız bugünleri cice zarr.ar.danberi bekledik !> « Yani Vietnam harbinln başındanberi mlT» c Ne münasebet canımT Ta 1854'tenberi ! Hattâ daha öncelerdenberi !. Batılı büyük efendılerimizin, zorla llmanlanmızı açtırdıklan, halkınıza tlle afvon içireceksinız ve bu afyonu sıze, dıledığimız fiyatla biz satacağız dedikleri günlerdecberi !» c Ama biliyorsunuz ki o zaman blz Amerikalılar.. » • Evet, bıliyoruz.. O zaman siz Amerikalılar kendinizi kaptırmamıştınız afyonun uyuşturucu sarhoşluğuna. O zaman Inçilizier, Hollandalılar öncüytfü bu afyon harbinde. Şımdi de siz ardçısınız ! Fakat inanın, sayın misafirlerimizin üstlerini aramıyacağız. Çünkü bu mutlu buluşmamızda, bizim de size sunacagımız bazı gerçekler var. » Bnrada, Pekin'e gelen yolcnlar birden kansırlar. Bn gerçekleri 5|renmek için bagrısırlar. Artık hitap sekli de karışır. Kimisi Yoldas Mao, kimisi Bay Çe Tunç. kimisi de Ekselans dlve çagnsırlar. 125 kadar Amerikan eazetecisi, bn gerçeklerl bir an 6nce öjrenip. fezada knrnlan haberleşme merkezi vasıtasiv. le Araerika'ya, bir dakikanın altmısta biri içinde nlaştınnak için sabırsızdırlar. Bav Mao fazla bekletmeı. Aynı Çin tebessümu ile. çekik gözkapaklannı bira* daha kısarak, karsısındakilerden zivade bStfln Çin nfnkianna dnynrmak ister cibi. afır agır konusnr: « Gerçeklerin biri şudur ki. sizin Vietnam çıkmazına saplanmanu. 6 7 yıl bnce Çın'e karsı düşünülen saldınlardan bizi kurtarmıstır. Gerçi bu Vietnam'dakı ve sizin yayınlarınıza göre 1.000.000 Vietnamlının havatına.. » « Havır, 1.5OO.O0O !» « Pek ıyı öyle olsun, 1500.000 insanm havatına malolmustur. Ama ışte bu sayede diğer bir gerçek de ortaya çıkmıştır ki, Amerıka'nm Asya'da bir kara harbinde, son dev bombardımanlara rağmen dahı, muzaffer olması ihtimaii voktur ! Ben de bu gerçeklerl slze, bizim bir armağanımız olarak sunuvorum savın misafirlerimiz !» < Fakat ya atom bombası da kullanırsak?» « Atom bombasında tek ırade, arttk Amerika'nın değildir. Kullanabilirsıniz. Arna atom bombasının ardıntfan dünyada kalacak olan, ancak ülkeler büyüklüğünde tabutlardır. Ve bu tabutları. dünya yuvarlağının sırtı çekemez » « Demek ki en doğrusu ..» € En doğrusu, yurtta sulh, cihanda tulh t Sizin ve bizim hâlâ benimseyemedığimiz bu formülleri, vaktiyle Türkiye'de yasamıs bir insan, dünyaya armağan etmiştir...» Bn söylenmeyen sözlerle söylenilip geçcr karşılama töreni bn noktaya gelinee, Pekiı Havaalanında heraen iki tarafın resmî marşlan çalınmaya baslar.. Tdrenin birinci ve söy. tenmeyen sözlerle »öyleşilen enteresan kısmı bitmiştir. limiz, dünya basın, râdyo, televizyonlannda, rakam rakam açıklamıyorlar mı?> ö y l e ya, bn da dofrn... İki sorumlul Harpler ve gerçekler bütfin bombardımanlara rağmen Asya'da ve bir kara harbinde mnzaffer olamıvacafı gerçe|i meydana çıkısı, pratik, ama geç isleven icrikan zekâsı ile, sessiz, ama «abırlı Çin ruhunu. bnfün Pekin Havaalanında bir. lestirmistir. Bn karsılasma ile Amerika. Vietnam'daki faydasıı bombardımanlarla, Birles. mis Milletlerdeki beklenmedik venilgisini. mavi dostlnk tülleri ile örtmek istemektedir. Belki sn cerçeği de keşfetmis olacaktır: Çin'le ve Asya'yla tiearet vapmak, Çin' le ve Asya'yla harbetmekten daha kârlıdır ! Efer bn basit hakikate, biraz eeç de ol. sa, varmışsa, ikinci ziyaret de elbette Knzey Vietnam'da Hanoi'ye vapılacaktır. Elde beyaz bir gül demeti ile... Evet, Çin'le ve Asya'yla ticarct vapmak. Çin'le ve Asya'yla harp etmekten daha kârlı. dır. Gerçi huçün Birlesık Amerika'nın raillî geliri, 1.000.000.000.000, vani bir trilvon dolara çıkmıştır. Ama Amerika'nın sanaii vapısı, harbi ve harp vasıtalan imalStını zaruri kılıyor. Harp sanaviinin Amerikan bütçesinden çektiği, Tilda 50.000 0O0 000 dolardır deniliyor. Ona rafmen Amerika'da issizler sayısı '•5 olarak oynar dnrnr. Fakat bn nispet ••15> cıkarsa. bn hal, Amerika'da. Amerikan osulfi bir ihtilâl demektir. Şn halde ba 5OWW.0O0.O00 doları harp sanayüne ödeyeceksin 22. Parti Konfresinde Kmçef, «Biz, harp sanayiimizi altı ay içinde solh sanayüne çevirebiliriz. Amerika. altı vılda çevireraez» deBelki dofrn ! Zaten Birleşik Amerika, gizlilikler ülkesi deîildir. Birleşik Amerika'da sır yoktur. Onnn gizli kasalan, ikidebir açılır. Ve esrarı, dünyaya saçılır. Galiba Amerika'da gizli dosyalann anahtarlan, kasalan kornvanların dejil, kasalan kenardan çözetleycnlrrin ellerindedir. Meselâ bir gazeteei çıkar, 750 cilt tntan Vietnam harbi esrarını en büyük Amerikan gazetelerine satar. Oi|er bir Amerikan gazetecisi çıkar, Amerika'nın Ortado{u esrarını, belli bir bedelle gene Amerikan gazetelerine satar. Ve bn sırlar birkaç gün içinde, bütün dnnyaya yayılır. Pentagon' nn kasalan ise, dnrmadan bosaltılır. Ama, pratik Amerikan zekâst. hemen yoramnnn hnlnr: « Canım. biz zaten anahtarlan tcasaların üstünde bırakmıştık. Bu bir cayrfırma usulüdür. Düşmanlarımız kuvvetlerımizi ögrensinler de, harpten caysınlar diyel Zaten bütün sırlarımızı gizll serviinin, Vietnam harpleri Ç saldından kartoldnğn vesayesinde biı Amerika'nın aldı ki, şn Asya harplerinde niçin Amerika tek basına sorumla olsnn? Aslında iki sommln var: «1 Sovyet . Çin anlasmaılıfı, 2 Bir. leşik Amerika'nın sanayi bünyesinin knrnloşu...» E|er Sovyet . Çin nvnsmazlttı olmasavdı Amerika, Asva'ya saldırabilir mivdi? Bnna • Evet» denilemeı. Ve şimdi bn nynsmazlıgın oatlsvışı, gelisroesi ve «artlan ile olavlan üzerindeki sırlar. artan vavınlarla açıklandık ça, ne kadar hazin sahneler karsısında kalivornı.. Ama yalnız Çin Sovvet nvnsmazlıiı raı? Elbette hayır ! Bnçfin Amerikalı misa flrter, çatımrjın en bBvfik ve kanlı bombar dımanının haberlerini. resimlerini. filmlerin' ceplerine doldnrnp, bnno bir müideli armagan çibi Çin liderlerine Kötürfbiliyorlarsa, c halde ortada, bir de Knzev Vietnam Çin problemi var demektir. Ve daha dünkü tünlerde bn bombardırnanları emredebilen Araf rikan generallerine bnçün Çin'de kncaklaı icılıvorsa. bnrada ve bn iste. düsündürürii bir sevlerin karsısmdavız demektir. Kaldı ki. sır bilmeven ve sır saklamavan Amerika, bn hombardımanının haberini de iaha öneeden dünvava ilân etmistir: « Kuzev Vietnam'm ve Vietkong'un saldınlan halinde harekete eeçirmek üze. re, Vietnam denizlerinde büvük deniz ve hava kuvvetlerı biriktırdik » Bn sn demek idi ki. bn*ün1erde bomhardımana baslıyomz. Nitekim Knıey Vietnam ve Vietkonç saldırıva seememisti ım». Tnn. kin Körfezine vıSılan noak «emileri ile, Pasifik adalannda vıSınlastınlan Amerikan ueak fîlolan. harekete çermtalerdir. Vietnamlar üzerine bes efinde, Amerikan ncak bombası sanaviinin bütün stoklarını hosaltmi'î. lardır. O halde simdi ho <i»navi. artık hir «üre d«h» rahatlıkla ratısabilir. Anıı denerpktir ki. « T vıldır bn kadar bombardımanlara. hattâ son bombardımanla asrımızın. bütün ates «ücüne eşit bir kusmava ralmen. niçin sn Vietnamlar dize eelmiyor? Sır saklamaı Amerika. bnnnn da cevabmı yine kendisi verivor: • Bizim çocuklar bombarrfımana gıderken. bombalarının %1520'sini, daha yolda denizlere atarlar. Sonra yüzde şu ksdannı da zarars'z hedeflere vaîdınrlar Kalan vüzde su karian. bosaltılmıs hedeflere, yüzde su karian da asıl hedeflere serpılir. Ama erte«i gün bakarız ki. bu tahrip edılmış hedeflerde de Asva'ı du«manlarımız karınca sıbi kavna«ırlar. Ama arada olan, Vietnamlı kövlülere olur. Çünkü bizde kovlerı vakmak ve knvlülerı tnptan öldürmek suç teşkil etmez. Şu My Lai köyünde. kadınlart, çocuklan ve bütün halkı öldürten Yüzbasının hikâyesini biliyorsunuz değil mi?> « Bilmez olur muyuz? Şlmdl bu YÜ7haşı kahraman ' Bir gececik tutuklanmıstı da, ertesı ?abah hemen serbest bırakıldı » « Doğru ! .» Evet doğruydn. Ve simdi Çin liyaretinde cereyan edecek diger sahnelerde de biz. bu Amerikan çerçeklerini açığa vnran, kimbilir niee mânalar izleyeceğiı... K Tehlike, tedbirler ve öneriler Haftanın raporu Adalet Partısi Gene! Baskanı Söleyman Demirel, feçen bafta. içinde partisinin ortak grup toplantısında Ufinç bir konusma vapraıstır. Haftanın gürültülü olayları arasmda üzerindfe fazla durulma olanapı bulunamayan bu konuşmaya hâkjm olan temel gSrüşleri, AP Oenel Raşkanınm, bu konuşmadan daha önce yaptıjı önenüi temasjarın ışığı altında değerlendirmek gerekmektedir. Herkesçe bilindiçi ve izlendigi üzere AP üenel Başkanı, eeçen hafta içinde parti liderleriyle bazı çörüşmeler yapmıştır. Süleyman Demirel. Snce tnSnü ile. daha sonra Feyzioğlu ile eörüşmürtür. Dikkatler. bu Rörüsmelerden »onra her fiç parti. nin liderinin vaptığı açıklamalar üzennde toplandıgı ve bu açıklamalardan bir sevler derlemeve yöneldiği sırada AP Genel Başkanı, temaslannı ve eörüşlerini önce Basnakan Nihat Erim'i. daha sonra da Cmnhurhaşkanı Cevdet Snnayi ziyaretle sürdürmüştür. Uemirel, 15 Subat Salı günü AP Ortak Orubunda vaptıjı konuşma ile. bir hakıma. bu tema's vt eöriişmelerin sonnç ve izlenimlerinı ortava koymus olmaktadır. AP Genel Başkanının crup konuşması ho açıdan bakıldığı takdirde avn bir Snrm kazanmaktadır. Süle\man Demirel. trup konuşmasındî bazı noktalara agırlık vermiş ve b»7i hedeîler çizmiştir. Bu noktalar özetle şöyle belirmektedir: «Türkıve bır devlet ve reiim meselesi ile karsı karşıyadır. Tehlikenın en cıddısi komtlnizmin Cumhuriyet Uzerine saldınsıdır. Partı olarak, ner tiırlü hesaplan bir tara fa hırakıp, meselelere vüksek noktadan bakmak gönevı belır miştir. Anavasa de*ışıklıklenne uygun kanunlar bir an önce çıkanlmalıdır Bu kanunlar çıkanlmszsa Türkiye'yi sıkıyone tımsiz vöne'mek bir nsk olacaktır Sılâhh kuvvetler, gorevinı yaomış olmanın huzuru içinde kıslasına • dönmelidir. Muğber degılız. Yardıma bazırız.» AP <>enel Bask.ınının üslubundan ve vardıiı sonnclardan aynı konulara. gerek Cumhnrhaskanı \e Bashakan ile eerekse öteki parti lidfrlerivle vaptıji eörü'smelerde ver verdiçı anlasılmaktadır Baska bir devimle. kamıı ovunun tözleri önnnde cerpvan eden ve hir 7irve niteli£inde nlan son sivasî temaslann eümlerrunin Türkive'de rejim meselesi ve reiimin mârın bulunduçu tehlikeler ile bumlan «nrılmanın \e düz vı>la çık munın koşullan olduju artık anla«ılmrç «antahilir. Biivle bır sründem içinde vapılmn bulıınan sivasi temasların pek büvük bir önem ta^ıduh w<" her tfırlü İ7ahın ötesindedir «Jerçekten de Türkive'de bir rejim meselesi vardır. 12 Mart öncesı \e sonrası celismeler ve olan . bitenler bunn açıkça ortava kovmaktadır. fSerçekten de Türkiye'de rejime vönflmis tehlikeler vardır. Komünızm bnnlann basindadır. Bn tehlikenin dnkümü de vine 12 Mart'tan sonra her yönü ile ortadadır. Tehlikenın var nlduja sörüsüne katılmamak mümkün detildir. Türkiye Cnmhnrivpti'nin ve reiimin marnz kaldıti tehlikevi bertarat etmenin hattâ bnnnn nedrnlerinin ortava çıkanlmasının bütBn sivasal eiielere ortak bir (Srev olarak belirditi de bir eercektir. Türk halkı tfiçlüklerin venılece|i Inancı Içindedir. Cnm. bnriveti ve rejiml «ehlike içinde gtirmeU lürk halkının inanç ve dofal duvjularına ters düser. Tehlikevi hertaraf etmenin en etkili volu da knskusuz. ulusan ba inancı ve aklı^elimi ola. caktır. Tehlike ve tedbirler habsinde AP <Jcnel Bzskanının onerdiü hnsnsların DevletBaskanı, RashaUan ve kendisivle t e . mas etmis bnlunan di|er parti liderleri tarafından ne hiçlmde deterlendirilditi volnnda henü* acıklıga kavusmns bir Slçü voktnr. Demirel de parti srubunda önerilerini açıklarken, bnnların. yaptıti temaslarla ilintili olduiu volnnda en nfak bir imada da hnlnnmamıstır. Rn nrdenle tehlikeler ve rejim knnnsnnda AP Gmbnnda ortava konulan tutumu hn kosallar altında AP törüsö olarak kabnl ettnek zoren!nlu£n vardır. Nereye dogrn tftmekteviz? sornsnna avdınlık btr cevap bn. labilmek için son sivasî temaslarda rol almıs diter liderlerin ve partilerin de cörii<lerinin ve öncrilerinin, AP cibi. açıklığa ka. vnsması ya da AP ftnerilerine kalılıp katılmadıklannın belli olması gerekmektedir. I CUMHURİYET I Daha önce emekli edilenlere ikramiye farkı ne zaman ödenecek 1.3 1970 28 2 1971 tarihleri arasmda emekli edüenlerin ikramaiye farklan ne zaman ödenecek' 1101 saj'ilı kanunu, Anayasaya aykırı düşen bir madde ile eneleyıp. (Bu husus Anayasa Mahkemesince iptal edilmiştir.) bilâhare çıkarılan ve 1101 sayılı kanunun baz: maddelerim tadil eden 1425 sayıh Emekli Kanunu ile 1.3.1970 28.2.1971 tarınleri arasmda emekli edılen pek az sayıdaki emeklinın intibaklarından doğan ikramıve farklannın (Bunların bir kısını ilstısadı devlet kuruluşlan emeklileridır.) Bakanlar Kurulunun kararı ile odenmesı keyfıvetı kabul edilmiştir Sann gazetenizin 9'1/1972 taBu karar bugune kadar çıka rihlı sayısmda yayınlanan «Sağ rılmadığı gibı ne zaman ödenelık Bakanlıjhna açık mektup» ceği de bılmmemektedir. bashklı mektup mcelendı Emekli edilen kımse omriıözellikle şehırler arasmda ça nun en verımli devresinı meml:«an otobüslerde ıkram edılen, leket hizmetınde harcamış ve avrıca yol guzergâhlarındakı lo bu devrede edındığı dertlen ve kanta, otel, motel v.s. gibı yeryorgunlugu gıderebilmek çabalerde satılan şişe sulanmn baksı i\e başbaşa bırakılan kimss tenyolojik ve kimyasal yönündemektir. den merr.ba suyu vasfında olma Onun Kanundan doğan bu dtŞı Bakanhçımızca bilırmekte hakkımn süruncemede bırakıldır. ması ve hayatta ıken elıne veHalk sağlıgını ner şeyın ü= rılmemesı ne derece uygun gotunde mütalâa eden Bakanlıgırülur anlaşılmaz. ödenecek omız, haltan sağlıgı yanında allan sadece farktır ve bu fark datılmakta oldugunu da ğoz ö da hayatının sonuna yaklaşmış nüne alarak valiliklere gonderdibır topluluğa aittir. ğı genelgeile ruhsatlı suîar dıEn verımli (fünlerlnl maudî şındakl suların sişe ile satısı ve manevî bakımdan bırçok feveva otobüslerde yolculara ikdakârlıklara göğüs gererek geram edilmesini yasaklamıstır. çirenlenn bu haklarının bıran Bakanhk bu konu üzennde evvel odenmeslnin temınlnı ayaynca hassaslyetle durmakta ve rn zamanda memur ve emelul sık sılc takip etmektedir. oldugunu söyleyen Sayın Maliye Bakanınüan beklemekteyız. Sa*lık Bakanlıgı Bir Emekli Basın Müşavirliği Cumburiyet'e mektuplar onuya girmeden \ önce vergi vermek istemiyenlerle almak istemiyenlerin, açıkça, ya da kapalıca, ileri sürdükleri bir görüşe kısaca değinelim. Bu görüşe göre, bütçe açık lannın başlıca nedeni personel giderlerindeki olağanüstü artışlardır. Neden personel giderlerindeki artışlar olaganüstüdür? Kamu personeline ulusal ekonomıden hakkımn ustunde bır şey ml verılmektedır? Hayır. Kamu perEoneline yapılan bdemeler hakkımn üstunde değil, tam tersıne, altındadır. Bu gerçeğl, resmî ıstatıstıklerden yararlanarak, açıklıkla ortaya koyabılınz: 963971 döneminl ele alalım. Bu dönemde kamu personel tnın elme geçen parada, ortalama, >uzde 85 artış olmustur. Buna karşılık aynı donemde Ankara geçınme mdekslerındekı artış \iizde 95, klşı basına gerçek celırdekı artıs ise yuzde 35'tir. Diğer bır deyimle kamu personelının satm alma gucıinde bır artış olması gerekirken tersme azalış olmustur. Yapılan son zamlar, gerçekte bir zam değıl, daha Önce enflasyon yoluyla aIınanlann kısmen geri verilmesinden ibaret bir düzeltmedır. Oysa. adaletli bir Ucret dilzeninde Ucret artışlan fiyat artışlarım karşıladıktan sonra, aynca ulusal gelir artışlanndan da bir pay alır. Ülkemizde uygulana gelen kamu ücret rejiminde ıse ucretliler kalkınmadan «gelir payını» değıl, yalnız «gider paymı» alır. Kısaca, bütçe acıklannın gerçek nedeni. gereken yerlerden eeregi kadar verginln ahnamamasıdır. Bu yıizden mevdana selen bütçe açıklan bugune dek kamu personelinln ttdenmeyen haklanyla kapatılıyordu. Bu kez kamu personeli bilınçlendi Hakkma sahıp çıktı ve böylece bütçe açıgı kapatılamad!. Sorunun ozJ budur. K BÜTÇE AÇIKLARİNIN NEDENLERİ FABRİKA MUDURU ARAMIYOR Vergi potansiyeli YAZAN : Büyük bir smal müessese azamî 46 yaşlarinda tecrübeli müdür aramaktadır. Lisan bilenler tercıh edılir. 29 Şubat tarihine kadar bir fotograf; hâl tercümesi ve referans ile P.K. 183 ŞİŞLt (Radar Reklâm: 166/1205» Ahmet BAYRAK Maliye BakanJığı Baş Hesap Uzmanı dedır. Bızde el atılmamış ver gıleme alanı yok çıbıdır. Bu nedenle kavranmayan vergi potansiyelı gızlenen vergilerden oluşmaktadır. Vergi gızlemenm u'.kemızde 5'aygın olduğu konu sunda herkes bırliktır. Burada uzun hesaplama ve çözumlemelere gerekseme görmüyoruz. Şunu açıklamakla yetinellm: Yapılan bıhmsel bır araştırmada Türkıye'de marjinal vergıleme oranmın iıcretlerde yuzde '25, kazançlarda ıse vüzde 3 oldueı saptanır.ıştır (1). Asağıda bu DOtansiyelın geregi gıbı kavrpnamamasımn başlıca nedenlerinı ver gıleme çalışmalanmı^daki tipık olay ve tutumlan. ortaya koymak yoluyla açıklavaca|i2 aktanlması ve orada sonuçlandırılması için ortalama 10 yıllık bır sürenın geçmesi gerekmektedır. Bu demektir kı yükümlü devlete ait 100 000, TL. tutarındakı bir parayı, faizsız olarak, 10 yıl kullanacaktır. Serbest plvasada faız haddi vüzde 35 civannda olduguna göre yukümlünün bu ışteki yaran 350.000,TL. olacaktır Net kazancı Ise (350.000, • 300 000,) = 50 000,dır. Bu örnek Türklyede vergisınl gizleyen bır yükümlünun, yakalansa ve cezasını odese bıle, y.r.e de tsın ıçınden kârlı çıkmak ta oldugunu açıklıkla ortaya koymaktadır. Hılelı vergi suçuna gelınce. bugüne dek hükilm giyene pek rastlanılmamıstır. Şımdi insafla düşünelim: Neden yUkümlü vergısinl glzlemesın? Hlç riuraksama yok kl, böy lesıne işleyen bır vergi düzenl, örneğın Fransada olsa. Fransız vergı yükümlüsü bir Frank bıle vergi ödemez. Kısacası, TUrklyede vergı kaybırun nedenlerin) yükümlülerin tutum ve davranışlarından çok, vergı ldarerinln yolunda işlememesiııde aramak ge rek. Ruhsalsız sular şişe ile salılamayacak tronüc ftleuer, ız Dirakan Koku g:bl araçlarla donatılrmstır. Bu tilkede yükümlülerin yazıhanelerıne, özel arabalarına gizllce teyp yerlestlrmek yoluyla konuşularüar tesblt edilmekte ve böylece hılelı vergı suçları ortaya çıkanlmaktadır (3). Neden şu modern ileri demokratık ülkelerde böylesuıe hukuk llkelerinl zorlayan, aşan tedbırlere gidilmektedir? Vergıyl alabilznek için; vergı aJmanın daha kolay. daha yumuşak bır yolu ve yöntemı henüz bulunamadığı İçin. adresine müracaat edilmesı rica olunur. Döner Sermaye Sonımlu Saymanı Ahnacaktır tSTANBUL DEVLET MfHENDtSLİK VT MİMARLIK AKADEMİS1 BAŞK AM l n i \ l » \ N T II. D I Z Akademfmizde 5 tnct derece kartrolu döner sermaye sorumlu saymanı olarak çaJişmak özere; tecrübelı ve ehlivetlı bir Plprnpna ititivac vardır. Talip olanlann; tayın veya naklıne mesnet olacak evraklanyla hirlıkte "n RPC. 23 Subat 1972 Çarşamba günö saat 17 ye Kadar Akademi Başkanlığına bizzat baş vurmaları duvunılur. (Basın: 11384/1206) Neler yapıyomı? una karşılık vergi almak yolunda bakıni7 bız neler yapı yoruz: O Seçim bildirgelerinde en dnğal ve ılımlı verjrt »üvenlllî ted birlerden biri olan «servet beyannamesi» ni kaldıracajımıza, verrl cezalarını bafiflayacağımıza s6z veriyonız. A Hileli vergı suçu davalannda, her türlü tevillı savunmalan geçerli sayara.k. yükümlülerin suc«uzlugun; karar veriyoruz. O Vergi almak için vergi kannnlarını vapıyoruz: ama her ka nnnda bir açık kapı btrakmayı ihmal etmiyornz. % Vergi dairelennln üzerine «Vergl kalkınmanın temelldin volunda yazılar yazdınvonız. A Radyoda vükümlfileıi dörüst verji ödemeye çagınyomz. Slyasal demokrasimizln neresindeyia bilemem, konumun ötesinde kalır. Ama şu «vergisel» demokraside tngilterenln de, Amerikanın da Uerisinde bulundugumuz besbelli. B Kârlı iş ı er vergi yükümlüsu" (mükei lef' ımkân ve fırsat bulursa vergısmı gızler. Bu, Türk vergi yükümlüsu için dofru ol dugu kadar, îngiliz, Isveç, Amerikan vergi \rükümlülerı için de çeçerli bir kuraldır. Vergi verılmez; güçlü ve yetenekli bır ıdare vergisml alır. Yükümîu ancak işleyen etkıli bir müeyyıde altında gerekli vergiyi verir. Açıklıkla ortaya koyabiliriz ki, tılkemizde yükümlü gereğince değil, dilegüıce vergi vermektedır Çünkü vergi vermemenin, giziemenin İşleyen etkıli bir müeyyıdesi yoktur Vergi gizlemek hiç bır rizıkosu bulunmıyan kârlı b;r gırişimdir. Bunu bir örnekle a çıklayaUm: Diyelim ki yükümhl 100.000, TL. tutarındaki vergı vi gizlemlştır. Bu tutarda bir vergi kaybına sebebiyet verme n;n vergı kanunumuzdalîi cezası 300.000, TL. dır. ö t e yandan gizlenen vergının ortaya çıkarf.ması, olayın jargı mercıler.ne H İLÂN 1 Fabrikamızm Tahnit' tesistnde kullanılmak üzere 100 Too Tahnit ınaddesı müba.vaa edilecektir. 2 Mubayaa edılecek tahnit maddcsi kapalı zarf teklıf almak suretiyle yapdacakür. 3 lhale 7 Mart 1972 Salı günü saat 15 OU'de Fabrikamız Satınalma Komisyonu huzurunda yapılacaktır. Teklif mektuplarının en geç bu saate kadar Komisyona vermeleri Saat 15 00'den sonr» verilen ve posta vasıtasivle gönderilcn teklıf mektuplarının vakl olabilecek gecikmeîerle' teklif zarfl,tıında bulunması gereken teminat mektubıı veys makbuzlan olmayanlar oazan itibnre ahnmaz. 4 Geçıci temlnatı % 7,5 hesabiyle 97500.00 TL. olup ıhale saatinden evvel Fabrikamız Müdürlüğü veznesine veya Bolu'dakJ Bankalardan birine yatırmaları «arttır. 5 Bu Işe ait Idari ve Teknık şartnameler Orman Urünlerl Sanayıi Genel Müdürlüçü, Ankara. îstanhul Orman Işletmeleri Ue Yedek Parça Depo MıidJrlüğu ve Fabrikamızda görülebilir 6 Mübayaası gereken tahnit maddesı T S E'nin 28.111969 gün ve TS. 788 nolu ahşap emprenye rraddesı standardı ile buna ıstinaden hazırlanmış bulunan idari ve teknik şartnameler ahkâmıns uy» gun bulunırmsı gerekmektedir 7 îhaleyı alanlar mezkur maddenin teslımi ânında tümünü teslim etmeyip ikişer ayhk perıyatlar halinde asgari 25 ton olarak teslim edebüecekleri ilân olunur. 9.2.1972 8 Müessesemiz 2490 sayılı kanuna tâbi olmayıp ihaleyi yapıp yapmamakta veya dilediğine yapmakta serbestür. Neler yapıyorlar? ergi alma güç bir lştir. Klmse kasasına giren blr milyon liranın 800 bin lirasını, lstegi ile çıkanp devlete vermek istemez. Bu insan ruhunun yapısından gelen bir gercektir. Vergi alraanın ne denli güç btr is oldugu nu göstermek için ileri Batı ülkelerinden bazı örnekler sunalım: 0 Alısılmış hnknk kurallarına eiîre taraflar iddialanm ispatlamakla vükümlüdür; A.B.U. ve Infilterede verçi anlaşmazlıklarında ispat vükü vukümlüye dfişer. O Geleneksel hukuk llkelerlnp göre her suç zaman aşımına bağlıdır; A B D. ve tngilterede vergı kaçakçılığında zaman aşımı voktur. O Modern ceza hulnıkunda acır iştc calıştırmak hiçiminde bir ceza türü voktur: tsveçte her yıl 18ÜÜ • 21100 kisl hilcll verçi suçundan hüküm fiymekte ve bnnlardan kimilerinin ceza«ı açır Işte çaliftınlmak yoluyla yerine getirilmektedir (2). A A.B.D. nde, hilelt verg) suçurıda çahşan hesap uzmanlan tabanca. alıcıverirl telsiz. taşınan alıcı verıcl radyo, teyp, elek V ÖKLERE SAHİP OLMADIKÇ VATANA SAHİP OLAMAYI TÜRK H*»» «UVVÜURlltl Sl)CUWDlBWt f * " Vergi er ekonoml kalkınma giderlennı finanse edebilecek b'r vergi potanslyeline sahiptir. Bütün sorun bu potansiyelin kavranması ve kullanılabılmesin H (1) Uoç. Tuncer Bulutay. Kkonomik Bir Deneme S. 143 (2) Harvard. Tazation in Sweden S. 6U1. (3) Ömer Berk, 28«76/3 sayılı Önerme Raporu. S. 12. NIMBUS y A R1N: Vergi politikası ve vergi idaresi DEVLET ORMAN KERESTE FABRİKASI MÜDÜRLÜĞÜ B O LU (Basın: 11172) 1200 K A R:QİL;U|K;: YER DÖŞEMELERI Ulâncüık: 627S) U91 1 Tönel,C«İ; 40/2 Tel: 44.72 9İ ^Oenizlnesahip çıkmazsan Yurduna şahipolamazsın Türi(1SofJonnİDtemiyeti A .wırteın!2i heKliyor