Katalog

CUMHURÎYET 21 Aralık 1972 Dünyada Bugün Dış haberler Dış basından Ayrupa'da sola dönüş urulduğTi günden bu ysfna, Ortak Pazar'ın sahne olduğu en ilginç gelişmelerden biri, Batı A\Tupa'da sol akunlann kuvyet kazanması, bunun yanında, sol güçlerin Ortak Pazar çerçevesı içinde çalışmayı resmen kabul etmelerı oknuştur. Bugün Ortak Pazar üyesi ülkelerin sosyal4stlen kadar komünıst. leri de bu ilkeyi benimsemekte ve topluluk içinde kalmak şartıyîe mücadelelerinı >ürüteceklerinı bildirmektedırler. Ortak Pazar içinde sol'un güç' kazanması, geçmişte oldugunun tersme, siyasî kuvvetın daha dengeli bîçimde paylaşümasjna da yol açacak' niteliktedır.> Sıyasi gözlemcıier de bu gorujü paylaşmakta ve demokratik sosyalistlerle komünistlerin bundan böyle rtaha sıkı işbirlıği yapabıleceklerını ıfade etnıektedirler. Ingilız tşçi Partısinin, ağırîığını Ortak Pazar ' içinde hissettırmesi, Avrupa Ekonomık Toplulugu ıçındeki demokratik akımlan kuvvetlerıdirecek ve bundan en çok Batı Avrupa sol'u kazanacaktır. A. Emin Yalman'ın "Akıncı,,ları nceki gün kaybettiğımiz değerh gazeteci Abmet Emin Yalman'ın 65 yıllık basın hayatı, bir Ölçüde, Türk aydınlannın kınlmış hayallerinin de hikâyesidır. Yalman'ın, gazetecilik görevlerinı yenne getirmeye çalışırken başina gelen belâlara bakmaya bıle lüzum yoktur. Çok eskiya gıtmeyelım. 1959 yılının ilk gününde «Vatansda yazdığı makale şojle başlıyor: «DUn akşam 1958 yüına' veda ederken, her halde sız de tereddutler geçirdıniz, buna iyi mi, kotü mü demek lâzım geleceğıni bırdenbıre kestiremedınız. 1958 yılında da defaJarla kara bulutlar her tarafı sardı, Üçüncü Cihan Harbi ha koptu ha kopacak dıye heyecanlar duyduk. Neticede dertlere esaslı deva bulunamadı, fakat buhranlar şöyle böyle aüatıldı. Kendı hahmıze gelince, ifrat ve şiddet kılıcı başımızra üzerinde asılı durdu. Huzur günu gormedik, birbirımizle manasız yere habire çekiştik, durduk. Ama çok şükür ki asılı kıhç düşmedi, rruin bünyede çok sağlam mukavemetler belirdi. Millî kıymetler ugruna cesaretle, feragatle mücadele azmi salgını, guçbirlığı halindekı muhalefeti, onu candan destekleyen nıüstakillerın sıkı saflarını aştı, Demokrat Partı içinde mühım köprübaşılar kurubıldı...» Yalman'ın bu yazısından günümüze kadar 14 yıl geçti aradan. Sımdi başka bır yazar, on gün sonra içine gireceğımız 1973 yılın:n ılk gıınunde altına kendı ımzasını atıp bu yazıyı kullansa ne olur? Sanınz ki, dunyanın durumu h&kkındaki kotümser yorumlu bolümde blraz hata etmış olur. Ama Türkıye, yine aynı Türkiye" dır. ' Meselâ 1950 60 araşının son yıllarında Yalman'a ümit veren oggürlukçü davranışm önde gelen isımlerinden bır tanesı de, Prof. Turhan Feyzioglu'ydu. Bakın Feyzıoğlu, geçen haftakl Avrupa Konseyı Danışma Mechtmde, o yülardaki konumunu nasıl anlatıyor. Konsey tutanaklarından verelim: «...Akademık hürnyetleri savunmak içın 36 yasında profesorluğü terkettım. Bazı profesörleri ünıversıteden ihxaç eden 1961'dekı dıkta rejımını pro|çstp etmek için rektörlukten istıfa ettim, Askeri cuntalarâ kârşi* sltvaşmak ıçın hayatımı tehlıkeye attım. Pefc çok defa eşıme, belki eve peri donemem, denuştim. Zira demokrasının tehlıkede olduğunu bılıyordum. Küçuk kızımı eşıme emanet edip, «Sevgili eşıra, hurrıyetın, demokrasinın korunması ugruna her halde beni anlarsın» deraiştım...» Ve kendisinin Avrüpalı parlamenterlere bu kadar renklı bır ıfade ile anlatabılecek onemde verilmiş bir hürnyet mücadelesı olan Feyzioğlu, aynı toplantıda şunu da soylemiştir: «...Fakat Turkıye'de dığer bazı konulardaki aşınlıkJardan sıkıntıya düştüğümüz gibı, 1961'de yeru Anayasayı hazırlarken de galitaa biraz ıleriye gittik MünhaEiran meslekdaşları tarafından seçılen hâkimlerden meydana gelen bir «Yüksek Hâkimler Kurulu» kurduk. Bu kurula ıdare bır şikâyette bulunmak hakkına bıle sahrp değildir...» Işte merhum Yalman'ın başladığı \s üç guh bnce ebediyen ayrıldığı Türkıye ortamı budur. Kencüsi en üstün gorev saydığı terafsız gazeteciliği ıcra etmeye çaiışırken, daıma taraflı olmuştu. O, özgurlüğun, hoşgörünün tarafmdaydı. Bu ıdeallennı gerçekleştireceği kimselerden «Akıncı>. diye söz ederdi. Yalman'ın 1950'lerın başındaki «Akıncınsı Menderes, sonundaki «Aloncusı ise İnönü'ydü. Yalman yok artık. Onun akıncıları da birer birer yok oluyor. Fakat Yalman gibi meslegine ve czgürlüğe bağlı basın mensuplannın Akıncı» ararna çabalan asla bitmeyecektır. Ve hatta belki blr gün gerçek tır «Akıncı» bulunacaktır da... ABD, Kuzey Vietnam'a karşı giriştiği hava saldırısında bir Polonya şilebini batırdı SATGON 600'e yakın Amerikan savaş uçağımn onceki gun başlattığı Kuzey Vietnam üzerinde askerî ve stratejik hedeflere karşı giriştiği son yılların en büyuk hava akını dün de devam etmiştir. Surekli borobalamalar, 13 bölgede depolardan demıryolu köprülerine kadar yayılmıştır.' Amerikan Komutanlığı, dev B52 uçankalelerinin, şafakla bırlıkte Phantom jet avcı uçaklarının koruyucu desteği altında Kuzev Vietnam'daki hedeflere saldırdığını bildirmiştir. İlk gün üç*B5S ve bir Flll jet uçağı kaybedilmiş, aynca dört B52 isabet almıştır.' Amerikan Savunma Bakanlığının sozcusu,, B52'lerin Hanoi ye .Hayfong çevrelerinde çok kalabalık olan bolgeleri bombalamalarınm «Tedhiş bombalaması» denip denemeyeceğine ilişkin bir soruya karşılık, «Bu kelimeleri kabul edemem. Bu akınlar, Guney Vietnam'a karsı Kuzey Vietnam'ın sızma ve saldırmala nnı destekleyen hedeîlere yapılmaktadır» demiştir. Hava »kınları sırannda en az 60 kişi dlmüştür. Ancak bu sayının çok kabarık olduğu ve binlerce evin hasara uğradığı Hanoi kaynaklı haberler arasn dadır. şi yaralanmıştır. Şilep, limanır. Amerıka tarafından majTnlanması yüzunden a>lardan beri lıtnanda hapis kalmıştı. baslamasını» esefle karşıladığını belirtmiştir. Amerikalı ve Kuzey Vıetnamh dıplomatlar, Hanoi ve Hayfongun ağır şekılde borabalanmasına rağmen dun Paris'te görüsme' lerine devam etmişlercfir. Kısa süren toplantıya, sürekli Parıs görüşmelerîne katılan Amerikan heyetinin iki numaralı adamı Hayward tsham da katılmıstır. Hanoi heyetıne Dısişlen Bakanı Yardımcısı Nguven Co Thack baskanhk etmıştır. K Görüşme devam etti O Kuıadılar Amerıkanın son saldırısı üzerine BM Genel Sekreteri' Waldheım, «kuşku» duyrfuğunu beAmerikan uçaklarının Haylırtmiş, Sovyetler de bu davrafong limanmı bombalamaları r.ışa derhal son verilmesini issırasında isabet alan Polonya temistir. Papâ IV. Paul da, «Vibandırah «Joseph Conrad» şilebindeki denizcilerden 3'ü bom etnam'da geniş çapta şiddet ve bardıman yuzünden ölmuş, 4 ki savas hpreketlerinin yenıden Yeni denge Batı Almanyah Sosyal Demosratlar, Willy Brandfın son seçırn zaferı Ue büyük güç kazanmıs bulunmaktadırlar. Batı Alman genel seçımlerıni ızleyen gunlerde, Hollanda'da yapılan genel seçtmler de benzej sonuçlar vermıs ve solcular seçımlerden onemli basarılarla çıkmayı başarmışlardır. Belçika'nın son koahsyon hükümetinin basuıda ise ünlü bır sosvalist bulunmaktadır. Fransa'da yapılacak genel seçımlerde de sol güçlerin onemli başarılar kazanması ve dengeyi kendi lehlerine bozması kuvvetle muhtemeldir. . * Öte yandan, Willy Brandfın kazandıgı zafer bir yana, Batı Avrupa'da sol akımın sahne olduğu ıkı onemli gelışme üzerinde durmak yerınde olur. Bunlardan bırıncısi, Fransa'da sosyalistlerle komünistlenn geçen Hazıran avmda kendı aralarında vardıklan anlaşmadır. Bu anlaşma sonunda. sosya» listler ve komünıstler temel konularda görüş bırliğıne varmıslar ve ortâk bir programı kabul etrriışlerdir. Ikınci gelısmeyi ise, Italyan ve Fransız komünistlenn Ortak Pazar'a karşı tutumlarındak'i değişikük meydana getirmektedir. Sovyetler Bırliğmin Batılı ülkelerle ihşkılerinı düzeltmek ıçin sıireklı çaba harcaması, Batı Avrupa'nın en güçlü komüni't partilen ojan İtalyan ve Fransız Komünist Partilermin tutumlannda da önemlı değişikliklere yol açmış ve bu iki partı. yıllardır ızledıklen katı polıtikayı yumuşatma yolunu seçmişlerdir. Bazı sivasl gözlemcfler ise, komünistlerin tutumlannda görülen değısıkliğin sadece yuzeyde kaldığını, komünistlerin ilk fırsatta gene baltalama hareketlenne gırişeceklerinı ıddia etmektedırler. Bu ıddiadakı gerçekhk payı tahmin edilebılecegı gıbi bellı değıldır. Ancak İngiltere'nm üyeliğı, dolayısıyls İngiliz Işçı Partisınin zamanla topluluk ıçindeki etkisinin artması ıhtımali, hiç kuşkusuz olumlu etkıler doguracak vg komünistlen. Batı Avrupa'mn gerçeklerine daha uygun bir polıtıka ızlemeğe zorlayacaktır. Pakıstan'da Ittihat Partisi liderı bır gösteri sırasında öldürüldü HOUSTON ABD tarafından dünyanın tek uydusu Ay'ın keşfi amacıyle hazırlanmış olan «Apollo» programı, önceki gün başan ile tamamlanan Apollo17 uçuşu ile sona ermiştir. Şimdi ise insanların dünya çev rcsinde ve gelecekte uzayda uzun süre kalabilmelenni ve uzay koşullarma adapte olmalarını öngören «Skylab» projesi uygulama alanına konulacaktır. Amerikan Ulusal Uzay ve Havacılık Ajansı Nasa'nın Hayat Bilimleri Müdürü Dr. Charles Berry tarafından yapılan açıklaıvARAÇİ Sencap eyaletiniu BELGRAO Yugoslavya'nın maya göre, 30 Nisan 1973.de ubaşşehri Lahor'da, hükümet poîçışlen Bakanlanndan Vejin Lu zaya gönderilecek ilk «Skylab» litikasını kınayan bir gösteriye kic, devlet aleyhtarı faaliyetleryörünge istasyonu ile başlayâcak katılan Ittihat Partisi Genel Baş de bulundugu iddiası Ue tutuk olan «Skylab Projesi» süresince kanı Havaya Refik, sivil kişılerin lanmı^tır. 50 kadar deneme yapılacak ve açtığı ateş sonunda ölmüştür. Belgrad Sorgu Yargıçlığından bunların 19'u biyojik ve tıbbl dePakistan Hükümeti ise, yaptıyapılan açıklamada, 1965 yılınneme olacaktır. ğı bir açıklamada, parti lideri daki geniş tasfiye hareketi sıraRefik'm Parlamento çevresınde smda görevinden alınan Lukic'çıkan bir tartışmayı önlemek is in geçen Cuma günü gözaltına terken vurulduğunu bildirmiştir. alındığı ve ilk sorgusundan sonra Refik, Pakıstan'ın Bengaldeş'i ta tutuklanarak cezaevine gönderünımamasım isteyenlerdendi. La dıği belırtılmiştır. hor'daki bu olay uzerine geniş îddialara gdre, Lukic 1967 yıgüvenlık tedbirleri alınmıştır. lmdan beri, devlet aleyhmde bir Pakistan Devlet Başkam Zül propaganda kampanyası yürüfikâr Ali Butto, hükümetinin. şah tenlere katılmıştır. sına karşı girişilen gösterilerle devrümeyeceğıni söylemiştır. UTemizlik rekabeti lusal Mechste demokratik seöte yandan Belgrad'da yayınla çımle kazanılmış bir çoğunluğa sahip bulunduğunu belirten But nan «Novosti» gazetesinin bir haberine gbre, geçen Mayıs ato, gelecek genel seçimlere kadar işbasından uzaklaştırılamayaca yında, Pederal Almanya'nın Münih kentinde çalıstıgl sırada ğuu belirtmiştir. «Yugoslavya'yı yerici nitelıkte o şarkılar söyleyen» Aleksandr Branovıç adh bır Sırp ıkı yıl .yVİNDSOR^., çezasma çarptınlmıştır. Eski Yugoslav İçişleri Bakanı Vejin Lukic tutuklandı Amerika, Apollo programından sonra Skylab projesini uygulamağa başlayâcak «konforlu bır lâboratuvardan» başka bir sey değildir. AstronotDr. Berry'nın verdıği bilgiye ların içinde yaşayacakları hagore ilk deriemede astronotlar 28 cim 364 metreküp olacaktır. Bu günlük süre içinde uzayda her hacım Apollo fcabinlerının hacgün tartüacaklar,. gerektigi takmınden 50 defa daha geniştır. dirde kendilerınden kan alınacak Skylab'da astronotlardan her veya kan verılecek. çekimsizligin bırine ayn bır oda verilecek, ayiskeletleri üzerinde etkisi ve kan nca astronotlar Skylab'ın banyobasmçları sürekli olarak kontrol sunda, haftada bir kereden fazedileccktir. la olmamak şartıyle dus alabileceklerdir. Aynca astronotların idrarlan SkylabMa 13.000 çeşitli madde ve dışkılan da kontrol Için mubulunacak ve astronotlar uzayda hafaza edflecektir. Gerektığı takdırde 56 gün sü bu maddeler üzerinde çeşıtlı ınceleme ve deneyler yapacaklarrecek olan ikinci Skylab uçusu sırasında da bır başka hekıtn, dır. Bu maddelerin toplam ağırlığı 5 tonu bulmaktadır. Skylab' astronotlara eşlik edecektir. da 913 kilo yiyecek "e 2721 kilo su bulunacaktır. Astronotlara teSkvlab'in özellikleri mizlik için 55 kalıp da sabun veDr. Berry verdiğı bilgiye göre, rilecektir. (ii.) Skylab kabıni, gerçek anlamı ile Tıbbî deneyler The Observer MîlLi PİVANCO .•t. annmnıV • *rjK,>'î,T.i, EVLENECEĞİNİ YAZAN DERGİ TOPLATILDI PARtS Bır Parıs mahkemesı, dun Windsor Düşesinın haftalık «France Dimanche> dergı?ı aleyhine açtığı dava.la Düşe?in ısteğini haklı gorerek derginin henüz satılmamış olan nushalannın toplatılmasına karar vermıstir. Dergi, son sayısında, a?kı uğruna tngıltere tahtmdan feragat eden Wind'sor Dukinun eşinın yenıden evlenmeyi tasarladığım yazmıştı. FRANSA'DA SEÇtMLER 4UMARTTA YAPILACAK PARİS Başbakan Pierre Mess mer. Fransa'da genel seçımlertn 4 ve 11 Martta yapılacağını açıklamıştır. MALTA'DAZİNAİLE HOMOSEKSÜELLİK SUÇ .' SAYILMAYACAK Ulusal Mechsın 487 ü;. esi, Fran sız kanunları uyarınca ıkı aşanwda seçilecektir. 4 Martta yapüacak olan birinci turda kendi seçım bölgelerinde oyların yarısından fazlasını alan adayların seçilmeleri kesinleşmiş olacak, adaylardan hiçbirinın oyların yarısından fazlasını toplayamadığı seçim bölgelerinde ise 11 Martta yapılacak ikinci turda salt çoğunluğu alan aday seçilmiş olacaktır. Kamuoyu yoklamatarına bakılırsa kısa bir sur e <jnce kurulan LA VELETTE Malta HuküKomünist Sosyalist Cephe Cum [ meti, zina ile homoseksüelhği suç saymaktan çıkaran bir ka hurbaşkanı Georges Pompidou'nun onerisini Parlamentoya sun yu destekleyen üç partiden bıraz l fazla oy toplayacaktır. (a.a.) muştur. Kanun tasarısıyla, yürurlükte olan ve homoseksılelliği cezalandıran kanun maddesi , kaldırılmaktadır. Tasarıya gore, iki yetişkin arasında, «gözden uzak» yerdekı homoseksuel fıiller suç sayılmayacaktır. Zinaya gelince, bu konuda her har^i bır kovuşturma, ançaK eslerm şikâyeti ile olabilecektir. (a a) DAPONTE EVLElSDt Gazetemizin Paris Muhabiri Kosta Daponte ile Bayajı Atena Mataka, Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğunda yapılan bir törenle evlenmişlerdir. Cnmhnriyet, yeni evlilere mut luluklar dıler. MEHMET BARLAS âllllllllllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllinUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIMIinillllllllllllllllllllllllilllllllIIIC: İ İ YILBAŞI SÜRPRİZİ... YILBAŞINA KADAR GÖRÜLMEMİŞ PEŞİN FİYATLAR İ I İ = = = 5 E ' MAMULLERİNDE = = = = 5 = BUZDOLAPLARI ÇAMASIR MAKİNELERİ DİKİŞ MAKINELERİ BtLAŞIK MAKİNELERİ ELEKTRİK StPÜRGELERİ TEYPLER PtKAPLAR, RADYOLAR BİSÎKLETLER GAZ SOBALARI. .. . EN'ÜZTJN TAKSIT KOLAYLIĞI. , , Tophane, Bogazkesen C. 155 174 175 Tel: 49 18 76 nilllllfllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIHIIIIIIIIItllllllllllllllimillllllllflllllllMIII^ Yıldız: 5109115 LİSE MEZUNLARI! Oniversite kapılarında bir yıl boş beklemeyin! ÇALIŞlN! DAKTİLO veya MUHASEBE DCYA7IT TmV.~İ¥~İÎ 08 KURLARINDA İŞİNİZ HAZIR. Ittiklll CUAT1 T«l:44 «O 11 İKADIKOY»/^ CU. I •0 (Basın: 25126^10!