Katalog

İNGİLİZCETÜRKÇE SÖZLÜĞÜ REŞAO GÖNDEM Yazanlar: OKUL Yayımlayan: I RUŞEN I ALAYLIOĞLU GÜVEN BASIM ve YAYINEVİ Toptan Satış Yerlerl: Oeak Kltap Dağıtım ve BATEŞ İstanbul u m h .ur iy e t Kurucusu: TÜNUS NADÎ KÜLTÜR YAYINLARI BüTük Zaferin 5». yıldönumune AKMAĞAN 49. yıl, sayı: 17326 Telgraf ve mektup adresl: T ı l e l o n l t : : İ242M Cumhunyet İstanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 248 224296 2242 97 224298 2 2 4 2 % 27 Ekim Cuma 1972 Mılll Kütüphane Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan bu eSerde Büytik Türk Zaferi'nin bütün aynntıJannı mubtelif fcalemlerden zevkle okuyacaksmız. Bakanlığımız yayınevlertnde 25. lira fiyatia catışa arzedilen bu eseri diger yayırüanmız gıbi '/a 20 Indinmli olarak alabUirsiniz. Devlet Kitaplan Müdürlügu Snltanahmet İstanbul Satış Tel.: 22 38 03 ABD ile Kuzey Vietnam barış için anlaşmaya vardılar • • • • . * • • KABUL, 98 RED OYU KULLANILDI 3. Bes Yıllık Plan'a AP, MGP ve CP olumlu; CHP ile DP oiumsuz oy verdiler. Hükümet, yapılan bir kısım değuiklikleri benimsedi Ecevit; bazı sakıncalara deginerek^ serbest seçimle bize yetki verdiği zaman asıl iZ) halk yararına Pldnı değistireceğiz» dedi (DIŞ HABERLER SERVÎSİ) Güney Doğu Asya'da yıllardır Büren ve yüzbinlerce insaıun ölumüne, milyonlarcasının da sakat »gımızda hiç bir ulus k5| şesine çekilmiş yapayalnı» k yasıyamıyor artık. Başına 'buyruk devlet de kalmadı yeryüzünde. En jüçlü hildiklerimiz bile, hem kendi vatandaşlarını, hem dünva kamuoyunu hesab» katma zorunluğunu her zaman duyuyorlar. Bloklar var diyornz. Doğu blokn, Batılı demokrasiler blokn, yansızlar blokn. Aralarındaki iliskilerde buhlann da birbirlerini azımsamadıklan, davranışlarında karşı taraf kamuoyn. nu dikkate aldıklanm görüyoruz. Ama, ilkin her devlet, benim•edigi dnnya görüşü ne ise, o görüşün temel ilkelerini ayakt* tutmak, onlara saygıh olmak gereğini iyiden iyiye dnyuyor. Biz Batılı demokrasilerden ymnayız. Avrupa Konseyinde üyeyiz. Avrupa tnsan Haklan Sözİesmesinin altında imıamız var. Henüz tara defiştirilmemiş bulnnan Anayasamızın özü de yurdumuzu Batı uygarlığı doğrultusunda, demokratik yönteralerle, düşiin özgürlüğünü komyarak yönetmeyi öngörmektedir. lçinde bulundnfumuz olafantistü dunımnn geçiei bir rejlro olduju kuskusuıo'ur. 12 Mart'tan sonr* parlamentonnn , dağıtılmaınası, ozlenen reformlaTin başarılması görevinin yine parlamentodan beklenmesi, ' demokrasiye baglılı|ımızın açık belgeleridir. Ne var ki, Avrupa Konseyi Darusma Meclisinin son uturumlarından birindesöz alan bir kısıra Batılı konusmacılar yaptıkları açıklamalarla Türkiye'de insan haklanıu ve düşün özgürlüiünü yokedici bir çaba harcandığına dair Batı demokrasilerinde ötedenberi sürdüğiinü gördüğümüz kuskuları kamçılamışlardır. 25 Ekim eünlü «Le Monde» gazetesinde okuduğumuza göre, sıkıyönetimin ilânından bu yana ilk kez olarak konu gündeme alınmış, Hollandalı sosyalist temsilcilerden Bay Dankert ile Norveçli gene sosyalist delege Bayan Aasen, Türİdye'de insan haklarını dikkate almayan bir rejim uypulandığuu oldukça şiddetli bir dille elestirmişlerdir. Bnnlara Türk temsilcisi Bay Feyzioglu belki daha şiddetli bir dille karsılık vermiş, Kuzeyli deleeeleri yurdumuzdaki anarşistleri savunmakla suçlamıştır. Biri Belçikalı, biri de ls,viçreli iki delegenin yapVklau ılımlı konuşmalar arasmda Komisyon üyeleri, vurdumuzdaki durnmu incelemek üzere Türk Hükümetinin Avrupa Konseyinden bir kurnlu Türkiye'ye. çagırıp çağıramayacafım sormuslar, ama bu soruya ne Bay Feyzioğlu. ne de o sırada orada bulunan Dısisleri Bakanımız Saytn Bayülken olumru bir ce\ap vermemislerdir. Avrupa Konseyi devip çeçmiyelim. Bu kurnlus, bağlı bulundnînmuzu her fırsatta tekrarladıeımız Batı dünyasının düsün forumudur. Her siyasal egilimin serbestçe dile getirildifci bu kurulns Avrupa kamuqyunun doğrudan dogruya etkisi altındadır, özellikle insan haklanna titizce baglıdır ve haksızlıgın, kanunsuzluğun, işkencenin her türliisiine şiddetle karsıdır. Bu konuya ilişkin bir anımızı guracıga yazıverelim: 1956 yılında, zamanın iktidarını elestirdiği için Adnan Menderes, Prof. Feridmn Ergin'e çok kızıyordu. ^eridun Ergin de Türk temsilcisi olarak Konseyde üje bulunuyordu. Menderes, Ergin'in bir Konsey toplantısına katılmasını önIemek üzere kendisine.yolluk ve ödenek verilmemesini ilgililere emretmiş. Ergin de, sanırım Konsey Baskanlığına yolladjgı bir yaıı ile toplantıya katılamayışının nedenini bildirmiş. Haber, 15 ulustan her partinin temsil edildijfi A^Tupa Konseyinde bir bomba gibi patladı. Üyeler derhal aralannda para toplayarak ceıalandırılmak istenen Türk delege. ginin Strasburg'a gelmesini sa|lamak üzere harekete geçtiler. Batı dünyasma rezil olacaktık. Allahtan Menderes durumu çabuk kavradı ve Ergin'in yolluğnnu acele verdirerek skandalın büyümesini önledi. Evet, dünyada tek başımıza yasamiToruz. Buna olanak yok. Bağlı bulundnğumuz demokrasi cephesinin esit haklı bir üyesi olarak yaşamak istiyorsak deSıokrasinin temel kurallanna ters «üşmemeyi de eörev bilmeliviz. Bizim Cephe? lanmastna yol açan k&nlı savaşaı sona erdiribnesi konusunda Ku zey Vietnam ile ABD arasında an laşmaya varıldığının dün hem Hanoi'de, hera de Paris't« barış görtşmelerine katılan Kuzey Viet nara Heyeti' Başdelegesi Kuan Tuy tarafından açıklanması üzeri ne, Başkatı Nixon'ın Başdanışmanı Dr. Henry Kissinger de Washingtan'da bir basın toplantısı yaparak, banş anlaşmasına Tarüdığı nı do£rulamıştır. Kavgalı oturumda Plan kabul edildi Demirel: "Hükümet, orta yolu seçerek bize yaklaştı,7 ANKARA, (Cumhuriyet Bnrora) AP Genel Başkanı Suleyman Demirel, dun partisinın Meclis Grubünuh Plan'a «olumlu» oy vermeyi kararlastırdığı toplantısınd» yaptığı kcnujmad'a, Plan'l* ilgili defijtirge ön«T«eleri konusunda, «SüknmeMn f orta yolu seçerek, buyük crlçü' Emltk beyannamesi verebilmek için Konya Vergi Dairesi önfinde beklts«njer (Fotoğrai: THA) de kendilerine yaklaştığını» sö'v lemis ve «Bu Plania, gelecek iktidarlann üzerine ambargo Emlâk Vergisi, PTT aracılığı ile de gönderiliyor konulamaz> demistir. < t posta ile gönderılebilmekte, andar ancak 512 bini beyannameEmlâk Vergisi beyanname verDemirel, özetle föylc deram sini vermiştir. Bu mükelleflere cak, postanelerde, vergi ıçın me ve ilk taksiti yatırma süre: etmiştir: kullanılan havale kâğıtlanhın. tahakkuk ettirilen vergi 267 rail«inin bitimine 2,5 işgünu kalmayon 554 bin 310 lira olup, bunun kullanılması gerekmektedir. suıa rağmen, yurttaki mükellef«Bu, güdümlü demokrasidir. 204 milyon 524 btn 230 lirası tahlerden yarısının beyannameleriHükümetin modeli belli. SuijeÜçte biri ödemedi sıl edilmiştir. ni h«nüz vergı dairelerine vernerist bir hükümet. Plan'dakı îstanbul Defterdarlığı yetkilillgililer, bütün büroların vamedikleri saptanmıştır. müşkillât, hükümet modelinden lerınden alınan bilgiye göre, îstandaşlarm emrinde oldüğunu Yetkihjerden alınan bilgüere ileri geliyor. Memleketi^ hüküifade ederek, «31 Ekim günü satanbul'daki mukelieflerden üçte göre, beyannameler, bağlı bulumetsiz kalma*ında fayda yoktur. biri henüz beyaryıam,esını ver at 24'e kadar postaya verılmek Hükümeti başka yolda düşürme , nulan vergi dairelerine taahhutsartiyle beyannameler posta ile memiştir. îstanbul'da bulunan lu olarak gönderilebılmekteair. yolları vardır. de gonderilebilir» demislerdir. 1,5 milyon mükelleften düne kaVergi karsılığı olan meblâğ da Plan ve reform, rejimi degi?tlremez. Bilâkis rejim, plan ve reformun çerçevesini çizer. Dev I letleştirmede devlet tekeli de reform değildir. Dexlet. herşeyin daha iyisini mi yapıyor kı. devletleştirme reform olsun? Devletleştirme fikri reform değil, sahip değiştirmektir.» 1 ANKARA, (Camhuriyet Bürosn) 3. Bes Yülık Kalkınma Planının Millet Meclisindeki gbrüş meleri, dün saat 23'de sona er miş ve Plân, oylamaya katılan 291 Uyeden 193'ünün beyaz oyu ile kabul edilmiştir. 98 üye de kırmızı red oyu kullanmıştır. CHP ve DP, daha önce açıkladıklan üzere 3. Beş Yıllık Kalkınma Plânına karşı çıkmışlardır. CHP Grubu adına Genel Başkan Bülent Ecevit konuşurken çıkan kavgada DP, MGP milletvekilleri ile CHP'liler yumruklaşını$, çan talar savrulmuş: sonuçta kavga güçlükle önlenmiştir. Kabine'nin CHP^li üyeleri; Devlet Bakanı İsmail Arar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Nuri Kodamanoğlu, Çalışma Bakanı Ali Rıza Uzuner, Sağlık Bakanı Kemal Demir, CHP Gnıbunun «Bed oyu» verilmesini öngbren bağlayfcı karanna rağmen, kabul oyu vermişlerdir. CHP'li Bayındırlık Bakanı Mukadder Oztekin ise, Senato üyesi olduğu için, oy kullanraamıştır. Oylamada, bazı APli ve CHP'li üyelerle CP'li üyelerin çogunun bulunmadığı dikkati çekmistir. Millet Meclisi, oylamadan sonra. 1 Kasım 1972 Çarşamba saat 15'e kadar ara tatiline girmiştir. Hanoı, Paris ve Washington'da yapılan açıklamalara göre anlaşma, ABD ile Kuzey Vietnam arasında yapılacak son bir toplandan sonra vürürlüğe girecektir. Hanoi anlaşmanın 31 Ekim'de Paris'te imzalanacagım ileri süpmüş, Kissinger ise Kuzey Vietnam"m tesbit edeceği bir lanhte yapüacalc bir toplantıdan sonra Hanoi'nin ileri sürdüğü. gibi anlaş manın 31 Ekim'de imzalanabileceğini belirtmiştır. 31 Ekim'de imzalanacak Rapor okunuyor Millet Meclisi dun saat 11'da toplanmış, hükümetin plânda yapılmasına ilişkin ve benimsediği değiştirge önergelerini kapsayan raporu okunmuştur. Raporda belirtildiğine göre, 18 Ekim 1972" den 25 Ekim 1972'ye kadar devam eden görüşmelerde milletvekilleri 3. Beş Yıllık plânda dik kate alınmak üzere 107 gerekçeli değiştirge önergesi sunmuşlar, (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Bölgede banş Başkan Richard. Nucon'ın ulusal güvenlik işleri baş danışmanı Doktor Henry Kissinger ile Kuzey Vietnam pohtbüro üyesi Le Duk To arasında yürütülen ve iki taraf Hükümetlerınm mutabakatı ile hazırlanan anlaşmaya göre. belğenin yürürlüğe girmesi ile Güney Doğu Asya'daki bütün cephelerde ateş kesilecek, 60 gün içinde taraflar esirleri iade edecek, Güney'de Vietkong'un da katılacagl bir koalisyon hükümeti kurulacak ve iki Vietnam 'ın Sa. 7, Sü. I de) Kubat dün sabat saat 10.30'da habersız olaraJc tstanbul'a srelmiştir. Kubat'm Istanbul'a .gelişi ançak Havaalanındaki görevll memurların görmesi ije ortaya çjkmıstır. Bakan ucaktas iner inmez arabasına binmış re Vilfiyete Eitmıştir. Emnivet MUdürü, mUdür yardımalan ve ötekl ilgililer, Bakanın sehre hareket ettiğini öğTendlkten sonra karsılamak iştemislerdir v Vilâyete giden fakat otomobilden inmeyen Bakan Kubat, Vali Vefa Poyraz'ı da yanına alarak Sıkıyönetim Komutanlığına gitmiştir. Bakanm İstanbul'a gelişinin son uçak kaçınna olayı ile ilgili olabileceği ve bu konuda bazı gbriişmelerde bulunacağj belirtilmiştir. Kubat'ın tstanbul'a gelişlnin başka pedenlerinin de bulunduğu, İstanbul polis örgütünün çalışnıa düzeninde değişiklikler yapılacağı, geniş bir kararnamenin hanrlandığı söylentileri ortaya çıkmışür. Bu araHa Emnivet Müdüni Nihat Arslantürk, Vilftyete ve öteki ilgililere yazdığı bir yazı ile çalışma düzeni için şikâyette bulunmuş, buna karşılık, müdür yardımcılanndan biri de aynı ilgililere Arslantürk'U şik&yet etmiştir. Bakanın îstanbul'da bulunduğu süre içinde İki tarata bu konudaki şikâyetlerini de inceleyecefi ve bir somıca varacağı tahmin edilmektedir. tCİSLERt • > BAKANI, ANSIZIN tSTANBULA GELDt Perit tçişleri Bakanı Vlelen, özellikle Ecevit'e cevap verdi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclisinde dün, Üçüncü Beş Yıllık Plânın oylanmasmdan önce Hükümet adına söz alan Başbakan Ferit Melen, eleştirileri cevaplandırmış: özellikle CHP Genel Başkanının tenkitlerine değınerek, «Ecevit'in istediği reformu yaparsam, memlekete hizmet etmis sayılmam» demıştir. Melen, Plan hakkında bazı tereddütlerin ortaya çıktığını, büyük hacimli Planın ıyice incelenmesiyle bu tereddütlerin azami hadde ineceğine inandığını, Pla j nın Türkiye ihtiyaçlarma göre, ilim ışığı altında yüzlerce plan uzmanı tarafından iki yıl çalışılarak hazırlandığını söylemiştir. Başbakan, emeği geçen plancılara teşekkür ettikten sonra, Planm sosyal yönünün zayıf olduğu yolundaki iddialarla, devletçiliğe ağırlık verildiği iddialannin haksız oldüğunu öne sürmüş, «Plân, .hiç bir doktrin altında değil, ilmin ışığı altında Atatürkçü görüşle ele alınmıştır. Bunda, kimsenin kuşkusu olmasın. Artık şu veya bu doktrıne ihtiyac* yoktur. Sosyalist veya bazı çevrelere imkân verdiği id diaları yersizdir. İktidara gelin diğinde, Plânda kendi görüşlerine I göre, değişiklik yapılacağmm bil dirilmesini yadırgamıyoruz. Onlann en tabiî hakkıdır, bu» demiştir. gidiş fiörülmeyeceğinl söylemiş, Ecevit'e cevap vererek şöyle konuşmustur: «Sayın Ecevit, bir düzen değişiklıği istediği için bizim islahatımızı beğenmeyebilir. Bir gün, Saym Ecevit'i memnun edebilecek bir reformu ne vadettim, ne de yapanm. Zira bunu yaparsam (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Anayasa Mahkemesi, istemi yerinde buldu cBana sorarsanız...» I «Bana sorarsanız, bu Plan'dan çok daba iyisi yapılabilirdi. Yine bana sorarsanız, münak»sa konusu olan birtakim hususlar ki, kanunlarla halledilecektir. Plan'ın Meclislere sevki gecikmisfir» diyen TJemirel, 77 Sa | yılt Kanunda bazı aksakhkiar oldüğunu örneklefle açıklaya ANKARA, (CnınhuTİyet Bfirosn)' rak, «Ancak biz. kanunlan yaAnayasa MahkBmesı, oğretpan organ olarak herkesten çok .menlerın haftalık ders saatlerikendi vaptığımız kanunlara rianin bütçe kanunu ile düzenlenyete mefburuz. Evvelâ, 71 Sayımesini Anayasaya aykın buU h Kanuna uyacagız, sonra demuştur. AP Artvm milletvekıli ğiştirme çarelerini arayacağız» Mustafa Rona, Uşak milletvekijeklinde konuşmuştur. li Fahn Uğrasızoğlu, mesleki Oğretmenler, fazla saat için ücret alacak ödemeler ve teknitc okullar âtölye ö'lretm6nleriyle orta dereceli okul öğ retmenlennin haftalık mecburı ders ve atölye ders saatlerınin bütçe kanunu ile duzenlenmesinin Anayasaya aykın oldüğunu ileri sürerek 1972 bütçe kanunu ile değiştirilen bolürnlerin ıptali için 17 Mayıs 1972'de, 78 parlamento üyesi ile bırlikte Ana! yasa Mahkemesine başvurmuşlardır. Anayasa Mahkemesi, istemi tn celemis ve yerinde bularak ıptal etmiş ve gerekçeu kararı imza sahipleruıe göndermistir. Ecevit, jurnalciliğe prim verildiğini söyledi teknik elemanlar için baskı aracı oldu,, Öldürülen milyoner dulun yeğeni serbest bırakıldı Kabataş'ta Setüstü Beytülmalcı sokağında oturdugu apartıman daıresinde bogaza tülbetle sıkılarak öldürülen Servet özen adli zengin dulun vegeni Fehmi Cartel cinayet sanığı olarak yakalanıp adalete teslim edilmişO. Milyonluk servetl elde etmek İçin cinayeti Isledigi iddia olunan Fehnü Cartel hakkında stir dürülen soruşturma sırasmda hiçbir maddi delil elde edilememiştir. Sadece kardeşlerinin itham edici lfadeler vermesl bütün şüpheleri Fehmi Cartel üze rinde toplamıştır. Ancak sanık Cartel hakkında düzenlenen dosya ile sevk edildi ği mahkemece ifadesi ahndıktan «onra delil vetersizUğinden serbest bıraJalmıstır. Turkiye için «tratejik madenleri yabancı trrmayenin iîletebümesi AF'nin oylerı ile fcatnıl edUdi BASIN TRÜVA 1972 Ankarada 29si öğretmen ı ı kişi tutuklandı ANKARA Ankara Sılnyöne. tım Komutanlığı 3 Numarah Mah kemtsınde 11 kişı, dün TCK'nunun 141. ve 312'nci maddelenne »ykm davramsta bulunduklan iddiasıvl» tutukitnmulardır. Sosyal bir sırufuı diğer sosyal smıflar uzerinde tahakkUmunü tesis etmek amacıyla gızli örgut kurduklan iddıasıyla tutuklanan 7 kısi snnlardır1 Ömer Laçimer. (Deramı Sa. 7, Sü. S de) NADİR NAOİ Elektrik, Gemi, lnşaat, Makina, Mimar, Ziraat Mühendisleri Odalan İstanbul Şubeleri ile TİTED (Teknik Elemanlar DerBu duruma göre oğretmenler 1972 yılı bütçe kanununda değiş neği) İstanbul Şubesı yöneticilerı, çsşitlı kamu kuruluşlanntirilen şekilde değil, eskisı gibi atölye öğretmenleri haftada 24 da çalışan teknik elemanlann temsilcilerının de katıldüdan or 26 yerine 20 saat, orta dereceli tak toplantılar sonunda, teknik okul öğretmenleri de haftada 1821 yerine 1518 saat ders o elemanlann sorunlarını tespit kutacaklar, fazla saatler için de | ederek. ilgiülerı bir kere daba ücret alacaklardır. ı uyarmayı kararlaştırmışlardır. Teknik eleman sorun ve 1»teklerinı Ankara'da yetkililerie görüşmeden önce dün bir basın toplantısı duzenleyen G tneslek odasmuı temsilcilen, Personel Kanunu ve yan ödemelerın 50 bin teknik eleman için tam bıt baskı aracı oldüğunu söylemışlerdir. Personel Kanunu ile tek nik eleman ücretlerinin 8 yıldır değişmeyen çofc düsük bir düANKARA. (Cammmyet Bfironı) seyde dondurulduğu belirtilen (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) Henri Lefebvre'in «Lenin, ha , yaü ve eseri» adlı eserini dilimize çeviren Basih Nuri îlerı, Ankara 3. Ağır Ceza MahkemeN. Çukruk, Bağdat since komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle TCK'nun Büyükelçisi oldu 142/16 ve 173. maddelerine göre 7,5 yıl ağır bapU ve aynca A.VKARA. (Cumhuriyet Bürosn) sürgtin cezasına mahkum edilBükres Büyükelçısı Nazif Çuk < miştir. ruk, Bağdat Büyükelçiliğine atanÇoğunlukla verilen bu mahkumiyet karan. Rasih Nuri tleri mıstır. Naklen yapılan atamayla ilgili kar.mame dUnku Resml nin avukatı tarafından temyiz » dilecektir. Gazetede yayımlanmıstıı. Ne olacak? ANKARA CHP Genel Baçkanı Kcevıt. Başbakan Melen ın eleştirılerinı cevaplandlrırken, «Ecevit. şikâyetlen cid'di olarak, araştırmadan getiriyor» şeklindekı konuşması üzerine uçüncü kez soz alarak. «Sıkıyonetimde jurnalcılığa pnm verıldığini» öne surmÜsKir. Ecevit, özetle demistir ki: «Ben, şikâyetleri .butün ciddiyetimle araştırıyorum. Biz, o kanıdayız ki, Sıkıyonetimde gelişigüzel jurnalcılığa prim venliyor. örnegin. hiç günahı olmaEcevit'e cevap yan bazı kiçiler, 30 gün tutuklandıktan sonra serbest bırakıMelen, planın iyi incelenmesı halinde iddıalarm aksine, geriye i hyorlar.» (a.a.) Mütercim lleri, 7,5 yıl hapse mahkum oldu Yarından itibaren CUMHURİYET'te