Katalog

SA1FA DÖRT: : CUMHTJRİTET: :31 Ağustos 1971 irinci Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafrndan Hidivükten uzaklaştınlan Abbas Hilmi Paşa'nın İstanbula gelerek Bogazicinin Rumeli yakasındaki bir yalıda oturacağı, çevrede sıkı güvenlik tedbirleri alınması İçişleri Bakanlığından bildirilmişti. Hidiv, Mısır Valilerine verümiş olan bir ünvandı. Arapça büyük vezir, hâkan demekti. Osmanh Sadrazamlannm ünvanlanndan ikcn sadaret pâyesi verilmesi üzerine IVIısır Valilerine de Hidiv denilmeye başlanmış, sonralan sadece onlar için kullauüır olmuştu. B MUSTAFA KEMAL'IN ISTÛHBÜL EMHIYET Hidiv, hediyesini aimadığımı ogremnce şaşırmışfı ğini, «Hidiv'in kahyâsı» olduğunu ifade ederek «benimle görüşmek istediğini» bildirdiler. Kabul ettim. •Anlacan: Emefcti Kergcmraf EKREM BAYDAR Türk dostu ve tngiliz düşmanı olan Abbas Hilmi Paşanın üç ay kadar süren ikameti sırasında üç sivil merauru devamh olarak cmntyetinin sağlanması için görevlendirmiş ve İngilizlerin bir olay yaratmasını önlemiştik. Abbas Hilmi Paşa'nın îstanbıüdan ayrılışından üç gün önce, temiz giyimli bir zatın geldi Aftın saat asanm «Üç jrun sonra ts\icreye gideceğini, tstanbulda kalısı sırasında emnivetinm lağlanması için alutan tedbirlerden çok mcmnun olduğunu, bo sebrple teşckkür ettiğini ve bana kıicük bir bedije gönderdlğini» soyleyeıek cebinden çıkartnğı küçuk bir pakcti uzattı. Paketi actım, içinden çok kıymetli taşlarla süslü, hani eskılerin «murassa» dediği zenginlikte kapaklı bir altın cep saati çıktı. Değe rı için kesin bir gey söyleyemem ama o günlerin rayici ile 10 bin lıra kadar edebıhrdı sarurım. Pakcti Abbas Hilmi Paşa'nın kâhyasına iade ederek: «Kıymetli tnisafirimizin bu lutufkâr hediy* «ne tegekkür ederint. Ancak ben »adece görevimi y»ptım. Bu hedijeyi gtri götürünüz» dedim. Kâhyanm şaşkın bakışları hâla gozümün Önündedir. Kâhyanm dö nüşü ile durumu öğrenen Hidiv de şaşırmıştı. Saçırdığını, uğurlama sırasında bulunanlara söylemış, onlar da bana nakletmişlerdı. P Hediye alınamaz öreve başladığım zaman kendim için tâyin ettiğim prensipleri uygulamaktan başka bir şey yapmamıştım. Kamma çorc yalnız tstanbul Emniyet Müdü runün değıl. devletin her katındaki âmir ve memurlann, hizmetIe ilgili olyıın veya olmasın bir iş sahibinden hedive kabul etmesi zararlı bir davranıştı. lara yol açabili'di. Müdiırün ufak da oîsa bir hediye kabul etmesi derhal teskilâta yayılır, kötü tutu. ma raeyillıler bunu istismar konusu ve örnek yapabilirlerdi. Kaldı ki devletten maaş alan hizmetlinin böyle bir hedîyeye de ihtiyacı yoktu. Goreve başladıktan sonra bu dü ?üncemi hera polis «rkadaşlarıma, hem de kamu görevi yapan ki«ilere her fırsatta anlatmıştım. Kontrolünü de sıkı bir şekılde >a. pnordum. Çeşitli çıkâyetler dolayısiyle fo fdrlerin. miisterilerini indırdıkten 5onra otomobillerini kontrol etme lerini. unutmuş veya düşürubnüş bir eşya vasa karakola bildirme lerini kararlaştîrmı? ve uygulanmasına geçmijtik. Soförler bu konuda biiyük bir nâmusluluk göster;>orlardı. G Kayıp pilâtin tabaka urtulj? Savaşı sıra«ında »amımi arkada? olduğum bir doktor ijzgün bir çehre i!e Mü düriyete gelmişti. Sabah saat 8 sıralarında Bebekten bir taksiye bineıek Caîaloğlundaki muajenehanesine gelmiş, bu sırada evden çıkarken pantolonunun arka cebi. ne koyduğu p'âtin sıgara tabakasının kaybolduğunu farketmışti. Kıymetli olan tabakayı taksıde tiü şiinnii* olabileceğini, fakat taksi nin plâka numarasını bilmedığınl sdylüyor, yardara istiyordu. Kendisine yukanda belirttiğim uygulamayı anlatarak; «Tabakası nı yolda düşürraiış olabileceğini, ciinkfi takslde düşürmüş olması halinde şiradiye kadar karakola teslim edilmesi ferektiğini» söyledım. Arkadaşun israr ediyordu. Bunun üzerine Bebekten saat 8'de Cağaloğluna yolcu alan taksinin bulunmasını ve Müdüriyete gönderilmesini emrettim. O günlerde taksı sayısi az olduğu için kısa »ürede bulundu v« gonderüdi. Soförler, verdiğım tâlimatı çim dive kadar aksatmadan uygulamışlardı. Bir arkadaşlannın üzerini anyarak hepsinin haysiyetini kırmış olmamak için önce otomobilin aranmasım söyledim. Arama sonunda plâtin sigara tabakası, kanapenin arkasında bulundu. Açağı duştüğü için foför görememi; ti. Soföre te^ekkürle işinden alıkoy duğumuzu da belirterek zararını telâfi ettik Abbas Hilmi Pas» Türkiye'ye gelişinde, Sirkeci Garınd» Fethi ve Ynnus Nadi Beyler arasında.. K Polisin görevi rkada'im niçin önce şoföriin üzerini aramadığıma hayrct et mUti Ona ş\ı cevabı vermıştim: «Polisin bafta gelen görevlerinden biri kim olursa olnın vatandaışın rjercf ve ha>siyetini koru maktır. Polis ancak bn tntnmn ile vatanda<nn inancını ve «aypmnı raflar. înanc ve savjnnın sağlanması fse güçlükierin yenilmesi demektir.» Hele polîsler ütun sojyal, politik v« idar! konularda vatandaşla yakın iliçki halinde olmak gibt ayn bir özellik taştyan emniyet mesleğınde ise bu hal türlü haksızhk A Tohsin BERKANO 93 Doğan. sevdifj cenç kmn bu hi^lerini günâ jriînüne izlemişti ama elbette kj ondan tuakta kalacak, 4rlinin sevjilisi rolünü oynamaya der a n edecekti Gerçekte ise, mimar Arlin Alp'la aralarında, ayni ışte çaltşmanıo getirdiği yakın bir arkadı?lıktan ba;ka bir şey yoktn, olamazdı da, çünkâ o da serbest değildi. onun da kalbi. kendisini aldatıp uzaklara jiden kocasi için çarpmakta idı. O da mutlu dejnldi. Bu »ebeptcn birbirinin dert ortafi olmıışlardı. Aylin serbeat |rörü$lü bir kadındı. Bir erkrk arkadasivle rezmekte mahzur ırBrmüyordu. Hele o arkaıta^, bütün lün ranyana çalistıjp, cüvcndiği bir erkek olunca rahatlıkla onun vanında «okakta viirüyebiliyor, hattâ onunla peceleri bir sinemava *ty* efclence yerine gitmeyi nnrmal kar«ılıyordu. tman kalhf bflli olmaz. belki onun da bdrle hartket etmekte jrizl! hir amacı vardi? Belki • da koc?«ını feri setirmek İçin Mvle hir *ol diiHer ne hal İse. bu iM »rkada». kellmrnln tam minisfylp iki dert ortajrı olmuMardı. Aylin fitiintülpîni Dopana acıyor, o da Günselinin kansık ruh duruımımı Avline anlatıvor ve onun kadınca tavsîrelerini can kıılajnyle dir.liyordu. Kararsiz sevgrilisini ktskandırmak plânını da onunla heraber ta*arlamı*tı. Ancak. biitfin bunlara ra|men Dofan fizjründB. Cok sevdijfi bir rene k«» karsı kavıtîi7Tnı<ı (ribi nzak tavırlar takmmakla ona hırpalamakta idi. Hrle Kızıltoprağa eeldiği rece onun: Çok Talnmm.. dfinva yüründe kimsesizim Meziyet teyzecİKİm! Derkcn gözyaşlannı nasil früçlukle tuttııfnnn hatırlaymca, bütün plânlarını altüst ederek ona koşmamak için hüyük bir irade kuvveti sarfetmişti. Ona ritmek: Seliciğim. ben, ben buradartm. GBntıâyor musun? Bütün hayatim senindir. Küçük elini benitn avucuma bırak, eiizel başını omnzuma dava re bütün ömiir volunda eiele ^ürüvelim. Demi^ olsa, acaha Günseli nihayet avdınlıja kavusur, btı karanhk ruh durumundan sıyrılabilir mi idi? Bur.dan henüz emin olnıadıjı icin sahır ve ümitle beklemevi ve acılara gösii^ çermeti uygun bulmuştu. tnanıvor ve beklivordu. Bir {rün n mutlak vaklaşacak: Ben de senl sevi^orum. Bunu artık an lıyornm Dosan! Diyecekti. Ancak o zaman ikisi için de gercek mutlu günier başlıyacaktı. O zamana kadar da dost ve arkada? Doğanın yakır.dan veva uzaktan onu horuma<:ı gfrektl. Bonn ikisinin saadeti için Tapmara raecburdu. \ylin Alp bu pro.jeMiıde ona, bir kadın ha»saslığı ve ilgisiyle vardımcı olacaktı. Günseli huysuzlanıvordu. En ummadıfi zamanlarda Aylinle Doğana rastlamak onun »inirlerini bozayor. ondj bir hırçınlık varatıvordu. Bir akşam sinemava girerken, bir haska £Ün bir mağazada alı? verfs ederken. bir defa da yazihıneden nkınca karsıki kaldırımda onUn pörraü^tü. Bu tesadüflerin arası frittikçc sıklaşmakt» idi. \> oluyordu" N'eden durmadan onun kar<tı» sına çıkmakta idiler" Ondan ne istİTorlardı? Genç krz ancak sinema kapısında on'an *ö> riincp selâmlıyarak vüriimiis, oteki defalar onları Kormezlikten eelmişti Fakat son olav sabrını ta«irmıs. onu büsbütün huysuzlastırmı«ti: Hava sıcakti. Bürodan çıkmı?. arahasina hinmi*. Sanverden ileride sık sık RİttiJİ bahçerls serinlrmek istenıişti. Yenimahalleve. kendi erinin rakınlarma kadar cittigi halde orasinı rörmek cesaretini hâlâ kendinde huUmıvnrdu Snn ramanl.ırda hrp eski hâtıralannı vasamaktan di Torulmu^. «inirleri cerrinleşmisti Eskileri nnutmak. rahatlamak. busüııü rasamak i c tkordu. Biraz e\vel arkadaşlannın hrraber çetmB tekliflerini reddetmi«ti Yalnız kalmak. cüzel Bn. Ca7in sul?rı kar<ı«ında dir.lenmek serin!<'n?tt, kendiıi dinlemrk ihtivarında idi. Son haftalarda sık *<k bu tenha bahçeye gelmiş, denizin tam kenannd» bir ma«acU oturup çay içmistl f)ranin temir vüztu rarsonu onu tamvnrdu arttk. Hemet kOMiror. ma^usının üstiinü silivnr rtcnll cayınt eetirivnrdo Günceli «aatlerce orart» fealıvor. ikinci öçüncii çavıni tçivnr «uların kanrm^smı sevrederken etraftaki tfirültillerder. uraklarda vasryordu. Çok defa vapurların. sandallv rın )teçi« tidi"sini bile farketmiyor çocuk pa> tırdı^ını duymuvordu. O sicak akşam da hir kaç saatlik hııznr a» ramak için o kürök hahçeye Fİtmisti. Fakat. henüz birinci çavmı bitirmemiytî ki temizli vüzlü garson masava vaklaşmıştı. Ve var Mi? Daha bardajhm bo^almadı. Biraz sonra %e\' Sev.. hammpfpndi. kar^idaki masada <v turan haran size isaret edivor. Bana mı? Ne münasebet? Havretle o tarafa bafcmca Avlıni görınüstö. Onun bu teklifsizce hareketine karsı illi rtuvsıi'in bir tepkl olmuMu Ovle »a jnrüimek Ktiior«i» lutfen çarsonla haber vollavacak \erde kalkıp set*CTdi: Fakat onun çok dost bakıi'.arı <e cülümseyisi vardı. Eliyle vaptıfı işaretlerrten, daha fenîf olan masasım baskasıns kaptırmak istemediği için onu divet etmekte o!du|u anlaşıhvordu. Çaresiı katmıştı. ^ ^ ( i r t a a ru} B Polis köpekleri j konu veresim:AYHANBAŞOĞHr] j GÜNAHKÂR KRAÜÇE mniyet Müdürlüğum sırasjnda yapmak istediğim, fakat mall yetersizlık yüzünden başanya ulaşamadığım tek şey polis köpek lerinden yararlanmak olmuştu. Almanyada bulunduğum sırada, polis köpeklerinin hallîa gösteril mesi için düzenlenen gösterileri dikkat ve hayretle seyretmiştim. Özel egitim programlan ile ye tıstirilmiş köpekler, ahştınldıldan polisin verdiği bütün emirleri yerine getiriyor, haberleşme, muhafaza, tâkip. iz bulma gibi konularda insanı hayrete düçüren bir ba«an gb^teriyordu. O zaman m« rakımı gidermek içm fiatlarını sor mu$ «Sablık değildir. Fiat takdir edilemez» cevabmı almıştım. Emniyet Müdürii olunca, bunları hatırlamış ve faaliyete geçmit tim. Komünist ihtilâli sırasında Turkiyeye sığınan Vrangel Ordusu mensubu Beyaz Kuslar arasında. bu konuda uzman olanlann bulunduğunu söylediler. Buldurup kendiîeri ile konuştum. Fa. kat işin malî yönü o kadar masrafiıjdı ki, Emn!jet Genel Müdürlüğüne teklifte bulunmayı bila düsünemedim. Yetiştirilmis köpeklerden Ordu'da yararlanma konusu daha sonra ele alınmıştı. Haberleçnı» köpekleri kullanılmasının karar lastınlması üzerine Muhabere Üs'efmeni Nurettin Bey, Beiçika. ve kursa gönderilmı^ti 1932 nlmda yurda donen Nurettin Bey Yıldız civarındaki ErtuğTul Kısla sı'nın yanında tesislerini kurmıy ve büjük başan pldp etmı?ti. Dururaa çok Eevinmı=tim. Kısa bir füre scnra bu arkadEsırnızın Ordu'dan ajTiIarak filimcıliğe basla dığını duymu? bu sefer de uzülmuştum. E Jilet DİŞİ BOND PS.ÇİMİZPEKİ1JEB Gt£C.m.Yİ AZ. ÖNCB «StECfBOl'âlMİZ kUBUMUŞ ÇIEECEÜLER O BELÖ dolandırıcıları stanbul polısini en fazla ujras tıran dolandıncılar bana göre jilet dolandınctlandır. Adı bi raz karışık gibi geliyorsa da başka bir ıfade sekb bulamıyorum Bir hafta süre ile yüzlerce şikâ.^etle karçılasmıştık. Telefonlar dılekçeler hep a\Tiı noktada birle şîyordu: «Sokakta aldıklan Jilet paketlerinin irinden c\e döndiiklerj zaman tuz çıkmaklaydı.» Önceleri ne oldupmu kesinlikle anlayamadık. Bahçekapıdaki buyük mağazalardan birinin sahibi yardımunıza vetışti. Dolandın cılar mağazalardan aldıklan paketlerden jiletleri çıkararak Jçint tuz dolduruyor ve tekrar güzelc» kapanvoılardı Tuz pake'ın sıki larak kontrolü sırasında iılet hissıni verivordu Dol?ndırıcılar böy lece hem tuz dolu paketi hem de pake'ten çıkarttıklan iılefieri ay. n ayn •satprak ıki mislı para k"azanıyorlardı. î«in aslını ögrendikten sonra dolandırıcılan yakalamak zor olmadı. Jilet satıcılığma baslayan bir memunımuz, dolandır:cılan te ker teker tesbit ederek adaiet» verilmelerini sağladı. SATMAS'hJA İ 67 «Olsun... Bir ker» daha dinlemekte fayda var...» Valoti, oturduğu yerde s8y» le bir kasılarak sigarasını tablarfa söndürdil, Moreau'r.un yola çıkışından başlayarak, Paoli'nin eönıülmeslne kadar otuo bitenleri butün aynntîlan ila anlattı. Daha sonra birtakım yorumlar vaparak olavın muhtemel nedenlert östünd» durdu... Bu nedenlerin en önemüsı. Paoü'. nin simdilik mecbul birtakım adamlarla anlaşarak sovgunu diizenlem!» olmssı ıhttmali idi. Mesele böviece bütun çıplaklıgı ı!e gozler önüne «enldıkten «onra hepsi birden merakla Serruti've baktılar Ne divecektt acaba? Oysa beriki konuşmuyor. sadece rfuşünüvordu. «AsaŞı vukan ne vakıt»en beri Paoli'vi tanıvor, kendı=lvle ne vatdtten beri isbirlıSi va Diyordumız? . • «Ben a!t! seneden bert. » dive Valnti cpvap verriı «Jabe. ke ilp Clavet onu daha «onra tanıriı'ar » «Tam be^ sene oluvor » Bunu C'avet «övlemi^ti He« men arkaeından ekledi: «\Tîçin sorııvorsun bunuT.» «Niçin mi «oruvorum?.. Brn kendısivle tam kırk yıl »rkada<:!ık ve isbirligf ettim de onıın için . Bir sdamı bütün özelliklerivle tamma bakımından veter!) bir <üre rfefil mi?.. Paoli. baska birileri il« anlaşarak ortaklanna kazık a . tarak tiD!»rcien deSildJ.. Terıpmi! etmpzdi b5v!e sevlere .. Kendi heynhıma eminim .. Yü* de vü? .. Hattâ vCzde hin...» Jabeke He «fnı fikirdevrfi .. A'lâ vahana si'lmsmn'i c r e ken çok saSlam bir te<;hi«ti bu... Avm zamanria tehiikeh .. Çünkü Spnı'i olavlan bu a çıdsn ınrelemer'e rievsm pHer«e berikller tf» nna avak ııvrturacak. P?o1I'nin <iıe«U7İuîu 6n plâna çıkaeak, neticede a . SENFOHISİ Türkçesi : Şehbal AYGEN *ıl suçlunun aranıp bulunması yoluna cidileı.ektt «Ama dusun bir kere Ser» rutı . » dive araya cirrit «Yarım mılvon dolar bu En sa5lam karakter» lahıo bır adamı bıle sevtana uvdurabiür pekâlâ ... «Hakhsın » dıye beriki dorhal onavladı «Fakat Paoli, karier bırlığt ettigı kım«e!ere madik ovnavpcak varadıli'ta bir adam degıldı .. Güven duysularını kotüve kullandıgıra bir kere bıle sahıt olmadım bunca vılriır Ama savet canı iste«evrii bu <i»di5ıni? <:evt bir değil bin dcTa vapabilirdi... Hem de rahatça k;m«emn <tip hes:nı çekmek=İ7in. havatını ria tch"kevf> stmadan. Alt. mn va^ına kadar beraber ç»Iı«tı5ı kım^elere ?ararın en u» faîını büe vermeven bir nrtam, a'fmıs vasından <onra bövle bir heve«e ne dive kspıîsın bevler'.» «Jabekp'r.in rt? Isaret ettl5i Rib! ortada rarım mılvon dolar vardı ..» dive Clavet fco nujtu «Yarım milvon dolar fco» nu«unda mutabıkı? .. Bu noktada hiçhır ıtırazım vo'ıC . A . ma fekrarlıvonım . Paoli ortaklanna k37ik Btarak ariara degiMi . Olamazrtı . tmkSnsıı bir çev bu . Sonrs bi!ivor«unu? Meete<Hnm sonun» eelmi^tt . Rıjvük bir «erve'e sahipti . Sen krrk vil slnının at?ı i!e caîı^ Kimsenin kalhini kırma... Kimsenin hakkını yeme .. Sonra g'.rtera' ak şailar» la sereflerle rto'.u bir m37!iıa u=îıne pi« b'.r golşe düfiir. Ynk canım.. Saçma bir ıddıa cızınkı.. » «Hanl bir soz. vardır.. Para parayı çeker derler... Paoli de böyle bir duycuya kapılmış olabilir giderayak... lnsan bir kere ihtiras denen seye kapıldı mı kendinl kolay kolay frenleveroez deŞil mi?...» Jabeke tarafsız bir sesle S»r« ruti'vı ikna etmeğe çalı c ıyordu. Fakaf bu ve benzeri lâflar berıkini efkilemiı.ordu büe: «Yanilıvor«unu7 ., panlfrin hSvTe huvlnn voktu... Kallpşlikten npfret «ri?rdi. Akh b?sında fleri eörö<:lQ bir I J M . ö ı Sovtturcnluk. vurcunculnk * ve ben7eri sev'er bir vana dıi» rti«t ve nsımı«'i) bir 8damdı. Cevresir.deki böfCn me'lektaslannda da avnı mejiveti arar, bu konularda cok titiz davraBövlpsin* tphliVeü bir tam orta''k Tpnre stmaracak kariar da teîcivdl ..» fpnen hir «İ15h gibi yerle bir pdece?t •«khna gı»lmeını?t1 herhaH» . Fakat err>kl hesap carsivs tı». rr.a'i! Bu noktayr da unurma» tnak lâzırn . a Serrutl. adet9 bosluju tokatîamak tstirorTnu'easma elınî sert ve fce^in bir hareketle «1ladı Bu sactna sanan vorumlsra «îon vermek tç!n vapılaa bir lkaz niteligj tasıvordu. MODESTV NfM CADiCA ZE1C4SI OLMASAYDl BEM OE AP/lMU TİFFANY JONES YARIN: Bir vatandaşı Öidürmüşüm GARTH M i Ş L E B , BİG» * ÇiMAaiKTSlKilZ. SUKİÜ YİNEEN URO.LU.K S i YER DÖŞEMELERİ 'Tunel Cad. 40/2 Tei: 44 72 96 (llâncılık: 4292/7244) DİKKAT Kîralık Daire j 2 Konforlu. Meeid:yekSy Lıkör Fabrlka^ı kar;:sında Tel : 4tt :<1 SI ;