Katalog

SA1TA DÖRT :CUIVlHURtYEî: 20 Ağustos 1971 mniyet Müdürlüğü görevine başlamamdan kısa bir süre önce, Nizamettin admda bir polis memurumuz, Seyyid Abdülkadir'in ayakdaflanndan Kör Sadi fle tesadüfen temas kurmuştu. ı AbdüIkadirTn, Bağımsız Kürdistan için İngüizlerle temasta olduğunu bilen Nizamettin Efendi, bn konu tizerinde çalışırken Kör Sadi fle tanışmış ve bir punduna getirip kendisini «İngiltere Hariciye Nezareti Umuru Şarkiye (Doğu İşleri) Müdürü Mister Temple» olarak tanıtraayı başarnııştı. E İngiliz rolündeydi ama, Ingilizce bilmîyordu Mlst»r Temple rolünü o kadar güael oynuyordu ki, önce şahsı adın* temaslar yaptıgını soyleyen Kör Sadi, z&man geçip ittmadı arttıkça dahü oldüğu gızli komiteyı ele vermeye başlamıs, sonunda da Seyyid Abdulkadıri tem8il ettığini belırten bir belgeyl göstermekten çetanmemışti. Bu arada Abdülkadirin, iurulacak Kürdistan DevleUnin başına geçmeyt arzuladığı ve lngüızler den yardım istedlgl de tesbıt edılmişti. Nizamettin Efendl bu sonudakl temaslanna ait raporlan derhâl Emruyet Müdürlüğüne verıyor, Müdtlriyet de derhâl Hüku mete ulastmyordu. 'Anlatan: EmefcU Korgmera! EKREM BAYDAR tümasiBda çalıs&n hanntiiar ara sında bir olay çıktı. ünkapanı Merkezinden açılan telefonda 4500 kadar hamahn bırbirine Birdigı, kavgayı ayırmak lsteyen pollslerden ildsınin denize atıldıgı, fakat kurtanldıklan bıldlrilıyordu. Hemen askeri haıır kuvvetten Olr mızraklı sürarl bölügünün Unkapanına gönderlunesinl ısteyerek hareket ettim. Dnkapanında Türkçe ve Kürtçe bağnşmalar devam ediyordu. Sayılan çok az olan polisler, arkadaslannın denize atılmam Uzerine ortadan kaybolmuşlartb. SUvarl bölügü dört naJa olay yerine yaklaşırken kalabsUk çü yavrusu gıbı dagılmaya Daş(adt. Kısa bır soruşturmadan sonra elebaşılan yakalandı ve AdUyeye sevkedıldi. Turktü. İle olan randevüsüne TOrkçe bllen tercümanı (!) ile gldeeekti. Aslında Mıster Temple'nın tercümanı olan Türkçe bilen înglllz de çok lyi ingilızce oileu bir mttzakere burada kesildi ve Mlster Temple ıle tercümanı nıusaade ısteyıp aynldılar. nıra tercUmamnı alıp Senlt Ab dukadınn Caddebostanciaki j"8r lısının yolunu tuttu. YARIN: Mezardan Çaünan Öliiler ŞETH SAtT Eski çekler ızamettın Efendl akşam Emnıyet Mudurlu|unde muzakerelerı arüatırken hfaı EÜluyor hem de duşunüyordum. îşın diğer ilgınç yanı yukantta da belırttığim gıbı bulundugumuz bınarun Seyyıt Abdülkadıre aıt olmasıydı 7080 bın Ura o raman ıçıii çok büyuk paraydı Ama t"iu:!u bızım ıçm guç degılaı Fe jh Grupunu yonetirken para meselelerini Osmanlı Baııliası ıle halledıyor ve odemelen de çek ile yapıyorduk. Elimde bir hay lı bos çek vardı Ama arük karşılıklan yoktu. Bu çeklerden bırıni kullanmak meseleyi halledebılırdi. Oyle yaptım. Bir çeki ba mıline 80 bin lıra ödenmek üzere doldurdum ve Mıster Temple'e verdım Bu arada eskıden da ışbırlıfi yapügım Berç Kerestecıyanı ara dım. Kendisıne doldurüugum çekin numarasuu bıldırtiim ve «Bu çekJe pars alma.va çelctı olursa h»na bıldirtlmesınt vr paranın ödfnmemesini» rıca eHım. Çeki cebıne yerlestıren Mıster Temple kararlaştırılan gunae ya Üzgün ve ezik kşamı lplo çekıyorduk. Kapı açıldı Mıster Temple ve tercümanı hallennden hiç de memnun olmayan üzgün ve âdpfa ezık bir halde ıçerı gırdller. Plânımız yarıda Kaımıştı. Seyyıd Abdulkadır herhalde hır ş > »y den şüphelenmış olacaktı ki «İsyan böljtesine gitmekten »jjppçti fini bu yÜ7den paraya da ihtiya cı kalroadığmı» soylemıştı Kesin sonuca ulaşamadığımıı İçin üzüldük ama o güne kadarki temas ve gelişmeler, Abdülka dirin Şeyh Saitle işbirlig* yaptı gını, Bağımsız KUrdıstan DPV!Btınin başına geçmek îstcdıSıni butun çıplaklıgı ıle gosteriyordu. Seyyıt Abdülkadirin yalısını karadan ve denizden kontrol altına aldırdım. Şeyh Saıt, Seyyid Abdülkadir Ile yüzyüze konuşmamış, oğlu AH Rıza Efendiyi aracı kılmıştı. Ali Rıra Efendinin, Sev>1d Abdıilkadırle konuşup donmesmden 34 gün sonra ısysntn başlamıs olması da elimizdekl kuvvetli drhllerden biriydi. Plân uygulamyor azırladıgımız glbl plin gereğınce Mister Tempieiiı Inplızce sözlerini (!>. tercümanı, kendisıne verdigimiı '«as lar daıresınde Türkçe'ye çevıre cek, Seyyid Abdülkadirin Cîvap lannı da Insnlızce olarak Mr Templea nakledecekti Kararlaştınlan eün ve saatte Mıster Temple ile tercümanı Sey yıt Abdulkadır tarafından k%bu] edıldiler Konuşmalardan anlaşıldığma ecre Seyyid Abdulkadır daha ortamın veterll olmadıîını belirterek lsyanın erken dtşlatılmış olmasından yakınıyor fakat ne olursa olsun isyan btilgestne frit mek istıyordu. Konuşma sırasın da bu ış için gereklı paranın ten disinde olmadıgını da uni ediyordu. Fırsatı kaçırmajan Mister Temple «Ne kadar ister>Juiu sorusunu yönelttiginde AodUIkadırın cevabı «7(H« bin Ura» olmuştu. Iş para meselesine geldıji İçin H Ni I A Sahte İngiliz Sşın komik tarab NlzametItın efendının kendisini bir • îngıliz olarak tanıtmasına rağmen tek kelıme tngılızce bıl memesıydl. Fakat o kadar gtlzel taklid yapardı ki, «a$arduuz. Ingılızceyi de sanki btr Inmlıas centılmeni gıbi telâffuz ediyorau. Daha doğrusu İngılizce bilmeyenler, Nizamettin efendinın aŞzından çıkan sesleri (söz veya kelıme demeye imkân yoktu) bal gıbı bır Ingıllzin konuşrr.aEI sanırlardı. Işte Kor Sadi de, Nızamettin Beyın bu yaman tekl.d kabilıyetınin kurbanı olmuş ve Bağımsız Kürdistan İçin kendısı ıle pazarlığa başlamıştı. Randevu alınıyor akat bUHln çalısmalar Kör Sadi'de düğümlenıp kalmı«tı. Seyyit Abdülkadirin düşüncelermi kendısinden bğrenmemiz. yttzyüz» konusmamız ge rekiyordu. Nizamettin Efendiye, Seyvit Abdulkadır ile gortışmenın çarelerıni aramasmt emrettım. O«un çabalardan sonra yıne Kör Sadi'nın aracılığı ile Seyyıt Abdülkadır'den bir randevu almayı başardı. «tnçiltere Hariciye Veıarerl Umuru Şarkiye MüdBrii* Mister Temple, Seyyid Abda!l:adır MIMIIOI T a h s i n BERKANO F Diyarbakır yolculuğu ok muhtemeldı kı Seyyid Ab dulkadir, Mister Temple ı!e konuştugunu, temas ettiği îngüız Ajanlanna söylcmiş, onlar da kendisine tstanbulda bf'yle bir görevîi Ingiliz olmad'fını büdirmislerdi Diğer bir ihtımâl de Sevyıt Abdülkadirin valiîin'n çevresinde gorevli bulunan îngıliz Gizlı Sennsi Aianlan, memur lanmızın gıriş ve çıkışını sorerek Abdulkadıri uyarmıçlardı. Son ıhtımâl ıse Abduikadirın, gazeteîerde Isyancıların ycnılme ye başladıgmı görerek korku ^e umutsuzluga kapılmış olmasıydı. Seyyit Abdülkadır Ue Kurdugu muz teması günü güntıne Ankara'ra bildirmiştım. Bir i«ıç gün sonra Diyarbakırdaki titıklâl Mahkemesi Savcısından aldığım bir şıfrede Seyyıt Abdülkadirin tutuklu olarak Dıvarbakıra »on denlmesı tateniyordu. tstek yerl ne getınldı ve 15 Mavıs 1925 ae Ahdulkadır vatan ıhanetinin hesabını vprmek ilzere mahkeme huzuruna çıkanldı Jconu vertsîm; AYHAN BAŞOĞLU } GUNAHKAR KRALİÇE Ç İtiraf ediyor • bdülkadır lfadesinde kendiAsınm ısyanla llgısi bulunma ••dığını ilert surerek «Dofn illfrimizde Ermenistan knrmak istiyorlardı. Bunn önlemck için kurulmus bulunan Kürdistan TeaU Cetnlyetine beni zorla Baş kan yaptılar. Maksartımız Ftme nistanın kurnJuşuns mani olnıak tı. tzmirin kurtuiıısunu lakıhen istifa ettim» dıyordu. Ancak Mahkeme Baskanının ve Savcırun sorulan karşısınd» bunalı yor, Ingiîtere Sefaretine şıttlgıni söylemek zorunda kalıyor, sonunda ihanetini şu sözlerle İU raf ediyordu«Hürrivet ve ltılâf Fırkam ile bir mukavele yaparak Ferit Pasanın Ermenistan amalinı kırmak istedik. Bu mukavclename mucibince Kürdistana muhtanrtt vencektik. Ama bu Makamı Hilâfete baflı bir muhtariyet olacaktı.» Seyyid Abülkadinn yargılanması sırasmda yenl bir propaganda metodu ele alınmı^tı. Âbdulkadir'in Peygamber sliU!fstn den olduğu bu yüzden ldam edilemeyeceği iddiası yaygınlaştınlıyordu. Bu propagandadan fayda umanlar hem müslümanl«.n kışkırtmak, hem de mahkem* heyeüni baskı altına almak ısti yorlardı. Aslında Abdülkadinn SeyyidUği kendisine nüfuz sağlamak için uydurulmuştu. Sonun da cahil halk gibi kendısi de seyyidlıfine Inanmıştı. Mahkeme, yargılama sonunda ldam karan verdi ve Seyyid Abdülkadir 27 Haziran 192S'de Dlyarbakırda ayakdaşlan ıle blrlikte asıldı. Bu. vatan hainlerl, düsmanla işbirliğı yaparak vatam parçalamak isleyen hainler için normâl bir son clmustu. Benden kaç para lıtlyorson? Yalaneı aşk kelimelerinı, sahte seveili tavırlannı bır«k da atıl maksadını «Syle! Karsında çocuk m ı O halde ne ioylemelı istiyonan eabnk kandınvorsun? ve »cıkça s&yle de Kit! Tepeainden asafı bnzlu ro dSkfilmSftH Benimle kavga etmiyecefinl, hattâ mana. •anki. Geıi çeküdi. Karanlıkta jözlerinın (ena kasaya bile rana»mıvacaS>nı bildiren bır tafena parladıtını tördüm Tirl» arkasına davandı. Bir ikt laniye teısiı Pazarlık mı edeceğiz? kaldık. Onun birdenblre y«mn«adı«ını «8nin Buradan gitmek. beni bir daha hlç, hic ce kalbim kerkn ile çarpmata ba?ladı. Bn ha. hle gSrmemek ve aramamak fartiyle benden li birax evvelki «fkrsinden daha fena ıdi. Tfkne kadar para ıstedtŞını löyle! rar eliml tottatn »aman büvük bir irade kuv. 8eni lıttiyorum ve avans olarak simdilik yeti larfederek parmaklarıraı çekmedim ve yöı bin lira. Evlendikten «onra da beraber bekledim. •asayacatınuıa eore ayrımıt, gayrımıı kal. Nihayet konoştu: mayaeak. Benl dinle Sell. Tekrar ediyernm: Senl Yant benimle evlenlp lervetime ortak •eviyornm ve seninle evlenmek Igti.Tomm. elmak ittiyorsnn. Açıkcaıı bu degil mı? Artık Amerika'ya dönmiyece»im. Oradan bık Sen çok tenemsın. ben fakirım. Bundan tım. Bnndan «onra htanbui'da. «entn yanında nermal bır tty elmaı. kalaeatim ve çalısacagım. Dor, bir »ey ıırmı, BötBn serretini tflkettifin, çarçnr etti. cevap da verme! Sözüroü bitireyim. Gvet, bu. fln taman bn sonneu dâsflnsevdln! rada bir mnavenehane açacafım. Bnnon tçin Bu bo« liflan kıymetli halaradan da de «enin yardınıına ihtiyaeım var. Elini cekçok dinlemistim. me, telâ» etme, «ana yemin ediyorom ki bor Faydası oldn rau? cnmn son »antimine kadar Sdereeetiaı. Tal. Çocuk deülİRi. Vnslve ihtivaeım vok nıx bana bir «ene nniİMade edeeeksin. Anerl. benim. Ortada bir para var, bnndan fayda. ka'dan birçok tıbbt âlet jcetirdim. Onlan bu. lanmak tattyornm. tste bn kadar. radan tedarik etmfk imkânsııdı. Sen yalnıa Sadece parava ihtiyacın var detil mi? bana mnavenehane acmam ve rerlesnıem için Senı de «evivorum. bir miktar avans vcreceksin. tatanbnl'da ne Beni ve psramı.. kadar kısa zamanda meshur oltcatım» ıen de Kabahat ml buT «a.sacak ve brnimle iftihar edeeeksin Gün«ell. Bötün paramı tana verlrsfra beni rahat Ben artık rski Halflk deülim, ı«n beni tama. bırakır mısın? mivle değiştirdin. Brni tekrar reddedersen ne Nefessiı kalmııti. yapaca|iniı bilmivornm. Pakat reddetmİTe. Bnnn vapmavacaktin, yalan «Bylüyor. oeksin, bana evet diyeeeksin detil mi ı c v g i . ron. Senı tevtan teni! lim? Taparsaml Bir tanive tereddflt etti ama «onnnda bflSrninle; çocuklnfumnzun mntlu (finlerinl yflk gercek a^zından dBkfllda: ireçirdlHniiz bn evde elele, basbasa Tasayaca. rız. Ba eennet diyan ikimiıin, aekıntnm •'•• , ,..,, O taman ridrrlra, bir d«ha da «enl^flrmem. flatti tstanbnl'a bile ayak basmanr. Bo«aadetimlzin cennetl olacak. Senl çılfinea t«. rada Işim ne? vİTornm GOnsrli. benim camm kınm. bir ta. Alçafc! nem! Aya|a kalktnıstiKi. O da kalktı. Simdl kar. Bn kelime vafmnrnnnn alttnda afallamif m karsıva Iki dıi<mandık. Tekrar haykırdımı kalmıstım. Onun ttrcrk amarını çok İyi anla. Alçak. senelerer lavıllı halamı tnmür. dıjım için, inanmadUım bu «Bılere eevap ver. dfiNn Tttmfdl de fimdi nra bana »elrtt «vle mrk aklımdan bile geçmlyordn. mi? Beni tatlı sözlerlc kandırmaga kalkıştın. Birdenbire rîildl, sıcık nefeglnl yflzümde Sana inanacajdmı sandın. Bahçıvanı çağırıp hissrdinre nyandım. •enl terla kapı dnan eltirdiKimt istemezscn, Çekil! Bırak beni. tstemlyeram. Senl serre kadar haysivetin varsa. çabuk bnradaa »fTmİTorom ben, anlamıyor musun? Git beni drfol, bir daha da karsıma çıkma! rahat bırak! Bu «özlrrım onu âdeta kudurttu. Kollan Kollanmdan nkı »ki tnttu, bana daha ne beni nrdı. (azla yaklastı. Benim olaeaknn sen. K ı n n olmasan da Beni levecekıin, anladın mıT Bnnn l s . «ana aahip olaeajhm. Ondan sonra kendl Iste. tiyorum. Beni teveceksin. Istedffim yardınu ffinle bana vannı yoîunu Termege mccbnr yapacaksın. Bn defa elimden knrtnlsmanın. kalaeakıın ve *enl nikShlamamı rica edecek. §eni tekrar kaybetmivece|im. (in. Bu lon fan«ımı parmaklanm arasındsn Ondaklarıma vaklagınca var rilcflmle dojtkaçırmıyacafım. Beni kovamazsın, bnna giimldnm ve soj^ık bir sesle «ordum: cnn yetmeyecek. Gel! (Arkaa rmr) 83 DİŞt BOND Öwü/vıuroE ÇOK «aijç ^ &İB vOU \/AB D(AKJA/UEM v e BELVCI oe B'AlAEU« MÜ' 56 BECEClBSEM TİFFANY JONES U'E'DEM PA KETI Sı aeas İstanbul'da olay yok lman sıkı tedbırler «onunda Şeyh Sait tsyam tstanbulda en küçük bir etln bıle yaratamadı. Sadece UnKapanında mavnalannın yukleme boşal A GARTH • Sür'at tahditleri iyi havalar içindir. Fena hava şartlarında tahditlerin altma Inmeniz güvenliğiniz için şarttır. KAYIP Şebekeml k.ybettlm. Hukumsuzdür. M. Nureol ERDAL (Cumhurivcf 7033) KAVIF 8ebekemJ knybcttim. HükUnuuzdür. M Ali ÜN\FR (Cumburıyct; 7032> ıKaç deta gormuştüm. Bu P»oli'nın tabancası... Doluymus ama, kullanmaga vakit bulamamıs... Ortada bu taban. ca bulunduğuna göre, Paoll, kendisini ziyarete gelen kimseye karsı fazla yakınhk ve itimat duymuyordu herhalde.» Clavet lifmı kestl: «Iddiaya girerim .. Reiıuı kaatih ile Moreau'nun kaatill aynı adamdır... Ikı cmayet a . rasında bir bağlantının bulunduğu muhakkak » «Makul bır fıHr...» «Dolarlan yurüten de ay. m adamdır...» cOlabilir...» diye Valotl tekrardan tastik etti. cFakat bu muammayi çözümlemek içın yeterli olmaıa gerek... Ak sine büsbütün kansıyor orta. lık .. Ben ve Clavet, akşam üıtü saat beste Pıoli'den «ynl. dık. Bu dnayet saat yediye doğru ıçlenmise benziyor. A» rada sadece ıki gaatlık bir za. man süresi var. Bu ikl saat 1. cınde söz konusu kaatılı Paoll buraya çekmek için ne yıpmış olabilir?.. Aynldıgımız ıırada böyle bir ıhtlmaldpn bah»et. memıştı Moreau ve dolarlar açısından da biz ne billyonak o da aynı şeyleri billyordu. Ne bir fazl» ne bir eksik... Ka. atıl ışinl çok hızlı görmüs... LCzumundan çok daha hızlı bir is bu...» Clavet, kollanm havaya kal dırmıstı. Böylece duydugu aezl ifade etmek ıstiyor olma. lıydı. cBiraz önce bir teyler an. lar gibi oluyordum ama fimdi •ıfıra sıfır elde sıfır . » Jabeke araya gırdi: «Meseleye blr çözüm nok. tası bulunabilır... Mantıkt blr çözüm.. » Parmaklanm çıtlatıyordu börle »ovlerken: «Ama Ule de en Isabetllsi diye lddla edecek degılim...» «Madem mantıktan bahsediyorsun, dinlemeg» dejer... Anlat bıkalım ... diye Valoll Türkçesl: Şehbal AYGEN tesvik etti. «Biras Cnce «Iz ıflyledinlı. Şdyle blr ihtimal söz konuıu olabılırmış » « Hanglsl...» •tçımizden blrlnln, Moreau"yu izlemesl için bir aaarn peylemiş olma» Dekala oıürokündür dlyordunuz.. Bu actam Moreau"yu öldürecek paralan da yürütecekti... Tamam nu?» «Devam et...» «Belkl yerslı mr stiphe ama bu numarayı Paoll nazırlamış olamaz mı?.. Kurnaa ve eU çabuk berifm blrtnl buimuş, görevlendirmiştlr... Aynı herif Moreau Ue birlıkte ManHiya ekspresıne binmış ortagımı» temizlemls. sonra da cinayete kaza süsü vermefc ıçm onu tren den aşagı atmıstır. Rolün bundan ötesıni Paoll oynamaga basiayacaktır.. Mesela bana le lefon edip lşl gücü oırakarak derhal dönmemi söyıemesı.. Ak samüstii ayrıldığıruz sırada sı«e saat seldz ıçın evlne çaSırması. Aradald lld aaatten fay daianarak kiraladıgı aclamı da buraya «agırmıs olabilir pekâU.. BeşyUzbin dolan almak. ona da blssesini vermek amaa ile.. BUmeiD varulıyor muHlç... PaoD de bunu blHyor ve adamdan çekinıyor olmalıvdı.. Atese tıazır durumdata tabanc« bunun csnlı dellll.. Fakat herllçıogiu r>ızıro reısten çok daha cevtk davranıp İşmi ctırmış.. Mevcuf durum da ounu eöstertvor.» Jabeke susmuştu Gözlerlnl cesetten vana çevirtp merskla baktı. Bu açıklama üzerlne Pa oli'nin ölüsu urpermefte va da titremege bsslavabllirdı n«k*lâ Fakat oövie bir $ey oiroanjıştı Dığer ıkısl dalmıs susuyordu. Clavet. Rolıarını göesünOe çaprazlayarak eözlerinı tavana ditctı Valotı de tırnaklannı KemırmeSe kovulda Jabeke'nın vürüttiisti taraziye ıklsını de erkılPrriiŞtı oesbelll «Bellc de avnen böyle olmuştur..» diye VaJotı nihayet flkrını bildırdı. Clavet dana Uıtıvatlıydı: clddia mantıKtan voksun degll ama hazmt çok etlç Paoli ta baslaneıcından beri durüst blr adam olmaktan asla E» ri kalmadı Bu tür terttpıera başvuracak vanîdılibrs oıı adam degıid) oence Uerça ınsan ısin ıçındf besvÜ7hlr do • Devam et..» tor Dulundu mu Kara^'pr ?;ei!ş «Moreau'yu söz konusu ada tlrmekte pek süçnih jekmea mm öldürdüSüntı yerytteünde ama Bence vine ip nsvır.» bilen tek kisı Haoll'dlr. Ka «Benımk' «aoece Dlr aöatıl kendısı batamından her an Içm tehlıkeiı olnaai muhtemei rüşten Ibaret • dive JabPRf ek adamı da öldürmekle valnı? ledı «Netıee ıtlbarivle oer da sızın eıb) vapıvor bir nar»Ket bu tehllkeyi önlemı? oırauyor alacagı ellı va da vUzbln dolar noktası olr çözilm voıu «nyoyerine tam oesvürbin dola1^ rtım Ama en do»nj feghtsi koy dııpım fl^ri siii"t|prn»7 rahtl > konmak fırsgtını da elde edı yordu Zaten öldtirmege alış« Ulsun iıtıncüvp KBfsar mıs blr adam için dnayetın ortavs atılan ?n akla yakın tubir fazlası ne lf»'> edebllirî tlma) de bu.... ded) Valotl. lAıı nt)