Katalog

BATFA DÖRT: ıCUMHURIYEl: Temmuz 1971 tRİNCt Dünya Savaşında olduğu kadar İMnci Dünya Savaşı yülannda da savaşa katılan çeşitli ülkelerin stratejik bombardıman kuvvetleri bütttn dikkatlerini özellikle dügmana ait büyük şehirIere yöneltmişlerdir. Bi rer candaman şeklinde yorumlanan bu şehir > ler merhametsizce bom bardıman edilmiş, bun* lardan bir kısmı âdeta yerle bir olmuştur. B arihinin EN KORKUNC HAVA BOMBARDIMANLABI Derleyen: Adnan TAHİR N'içtoT... îst« kamu oyunun kendi kendine sorup kes4n c«vabını veremediği sorulardan biri. Sehlrler birer medeniyet, kültür ve hayat merkezi niteliği taşıdığına ğöre buralan yakıp yık mak, harabea çevirmek neden? Ta yüzyıllar öncesinden kalraa anıtlara kıymak, savasla uzaktan yalundan ilgisi bulunmayan çocuklan, kadınlan, Ihtiyarlan b'ldürmek yerin yedi kat dibine gömerek öldürmek niçin?... Sorunun eevabı g&yet kısa... Savas. savaşaniın da çüdırtan bir çılgınlıktır... Savasın gözti kör, kulağı sağırdır... Çarpışma lar sırasında akla gelen ve gelmeyen her türlü ç&reye basvurulmaktadır. Söz konusu çarelerin tümü de korkunç ve dehset vericidir. Bütün mesele de bundan ibarettir. B&şlangıçta çoğunluk daha değisik bir kanıdaydı. Hava bombardımanlanndan amaç, toplum lan ürkütmek, savas moralıni sıfıra indirmek, bir de askerî giicü takviye niteüği taşıyan sanayi merkezlerini işlemez hale getirmektL. Kısacası savas ekonomısini hırpalamak, karşı taraîı bu açıdan zor durumu düşü rerek teslim bayrağının blr an önce çekilmesini saglamaktı. Büyük şehirlerin yerle bir • • dilmesi sırasında sivll haiktan kaç kişinin ölüp gittiğl konusun da kesin bir rakam yok ortada. İkinci Dünya Savaşında Japonya'nın bu yüzden bir milyon, Almanya'nın yedi yüz bin, Ingiltere'nin altmış bin, îtalya"run da yetmis bin kurban verdiğl sanılryor. Sivll nıerkezlere yöneltilen e a korkunç hava bombardımanlarını bu yazı dizisinde bütUn aynntılan lle okırj'acak ve insanlann gerektlğinde en çuursuz canavardan daha canavar olabildigini tüyleriniz Urpererek tzleyeceksiniz. ingiltere semalarında ilk Alman uçakları Londra geldiginden urarla bahaediyordu, Bu adarna göre ağır bombardıman uçaklan yakın bir gelecekte savaşların kaderini tâyinde en önemli rolü oynayacaktı. Bu, gerçekten 1leri bir görüştü, fakat fen ve mantık dışı bir etki Londra 1917 tRtNCt Dünya Savasımn patladığı 1914 yıllarında hava bornbardımanlan stra tejisi konusunda taraflann bir fikri yoktu henüz. O devirde Giulio Douhet isimll bir İtalyan, bu alanda inceleme ve araştırmalara girişmenin zamanı İLÎNMEYEN bir sebepten ötiirü tngiliz avcı uçaklan çok gecikmeli olarak alârma geçirUmişti. Bu sayede başkent Londra üstünde beliıren Alman uçaklan bombalarmı rahatça atmak imkânını buldular. Bomba sayısı sadece 118 idi ama, 162 kişiyi öldürmeye kâfi gelmişti... B kurmay başkanlıklarınds rapılan yorumlar da aşajfı yukan bundan farksızdı... Ve uçak henüz dünyamn hiçbir yerinde bagımsız bir silâh rutelıgi taşımıyordu. Fakat fikir ve eğilımlerin bemmsenmesi, aynı zamanda uygulamasına da başlanması için sadece iki yıl kâfi gelecekıi. Bu «üre içinde kendilerini uçu3 denen olağanüstü seyin saraoşluguna kaptıran havacılann ısrarı bir yandan, teknisyen ve mühendislerin keslf çahçması di ger yandan itkel uçaklar enikonu Eelistirilmiş. aynca çimdikilere kıyasla çok basit ve ufak olmakla beraber bombardıman uçaklan da imal edilmısti. Fakat bunlar stratejik özelliklerden yoksun tiplerdi şüphesiz. Almanların 13 Haziran 1917 t a r i h i n d e L o n d r a y a yaptıkları h a v a akını o dcvir şartlarına göre ç o k şiddetli o l m u ş t u . Atılan yüz kadar b o m b a fotografta görülen şehrin kibar s e m t l e r i n d e n birini b u h a l e g c t i t m i ş , bir sürü s i v i l i n d e ö l m e s i n e sebebiyet Branderburg'un bombardıman konusunda ayrıntılı hedefleri yoktu. Bütün gücü ile Londra'ya çullanmak istiyordu. Sehrin neresi olursa olsun bakmayacak, sadece dehşet ve korku yaratmak için bomba yükünU gelişigüzel bosaltacaktı. Greenvvich ayarı ile saat tam 11.3Vde «Gotha»ların sallad.ğı dört ton tutarındaki bombalar korkunç ıslıklar çalaraktan şehre dogru inmeğe başlamıştı. O devirde uçak, halâ meTak ve heyecanla seyredilen olağanüstü bir araçtı. Londra halkınm çoğu. burunlannı gökyüzüne kaldırmış bunları izlemekle meşguldü. Fakat patlamalar başlayınca işın şaka götürür tarafı olmadığmı bır anda kavrayarak çıl yavrusu gibi dağıldılar. Damlar, saçaklar oiduklan yer den kopup etrafa saçüıyor, camlar tüyler ürpertid gürültüler çıkararak parçalanıyor, ortalık süratle cehenneme dönüyordu. City of East End berbat durum daydı... Ortahğı kesif bir toz bu lutu kaplamıstı. yiddetli patlamalann sebebiyet verdiği hava basıncı kapı ve pencereleri yerinden söküyor. tesir sahasmda bulunan insanları da pestil gibi eziyordu. lan bınalann sayısı belli değildl. Darbe korkunç olmuştu. Ertesi gün Ingiliz basını kıyametler kopanyor. Almanlar barbarlıkla itham ediliyordu. Genel kanı. darbeye karşı darbeyle mukabele noktasmda toplanıyordu. Fakat İngiltere böyle bir teşebbüse hazır deâildl henüz. Cünkia «Handley Hage V 1550» süper bombardıman uçakları ancak 9 Kasım 1918de hazır olabilecektı. Buna rağmen planlanan akın yıne de gerçekleşmeyecekti. Çünkü bu taııhten sadece iki gün sonra Almanya teslim bayrağını çekiyordu. B Örnekler uyandınyordu tıeTkeste. Çünkü çoğunluğun eğilimine göre uçak sadece tehlikeli bir »por aracı olmaktan ibaretti. Sayet, ecelle burun buruna gelmeksizin uç mak isteyen varsa balonu tercih edebilirdi. Ülkelerin, geneiAlmanya çift motorlu bir bom bardıman uçağı hazırlamış. adına da «Oothı» derulmisti. Buna kıyasla Italyanlann imal ettlği «Caproni CA 31» biraz daha geliştirilmis diğer bir tipti. Uzun mesafeli uçuşlara karçı dayanık lıydı. tnnilizlerin «Handlev PaIta» tipı lse llk ikisinden çok daha mükemmel bir uçaktı. 1917 1918 yıllannın harikası sayılıyordu. «Gotha» tıpi Alman bombard: manları yakıt tazeleme zorunlugu duymaksızın devamlı olarak dört saat uçma yeteneğine sahipti. Saatte 120 kilometre süratle uçuyordu. Ağırlığı iki buçuk tondan biraz fazlaydı. 300 kilo tutannda bomba taşıyabiliyordu. Çift kanatlı bir uçaktı. Üst kanadı 24 metre uzunlugundaydı. Uçağın kendisi de 12 metre. Buna raukabil «Gotha G V» tipi uçaklar daha da geliştirilmiştı. Saatte löî kilometre ya pabiliyordu. Bu durum karşısında Kayser'in îeldmareşalleri sabırsızlık duy mağa ve aynı soruvu tekrarlayarak ısrara başlamışlardı: « Londra'yı bombardıman etmtk için ne bpklİToruî? » Gerçi, İngiltere başkenüni bombardıman için çeşitli teşebbüsler zaten yapılmıştı. tki kişüik bir Alman keşif uçağı I.on draya kadar uzanmış 28 Kasım 1916 tarihınde Viktorya istasyonuna ufak boyda altı adet bomba atmıştı. Korkunç darbe ISA BtR süre sonra infllâkler bitmişti. Sadece 28 Mercedes motorunun çıkardıgı uğultu duyuluyor, bu da yavaş yavaş uzaklasarak haiifliyordu. Alman uçaJtlan bir tek kayıp vermekslzin çekip gitmiçti. Buna mukabil Londra sakinlerinden lt>2 kişi ölmüş, 432 kişi de ağsr yaralanmıştı. Yıkı K[ Yarın: Güç denemesi uğruna haritadan silinen şehir konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU GÜNAIIKAR KRALIÇE ez Tahsin BERKANO 57 Ki7in sag olıışu beni yalnız krndi çıkan m bakımından ilsilendiriyor. Onun anadan kalma serveti olduğuna göre senin ^patmı isterâek do elbette benim haichıımlır. J» •.»< ••.* l'tanmadan bir "Öe hak iddia fdiyorsun. Utanacak bir şey yok. Ölüm Hak, miras htlâl? Bundan sonra benden bir fcııru? alamıyacaksm. Bunu iyice kafana yerieştir. Senin bana horçiu oldııtun elimdeki. daha doğrusu kasanıdaki senptlerle sabit olmaktadır. Vasiyetnamemi de yazıp notere teslim ettim. Artık rahat ölebilirim. Bunu.. hunu da mı yaptın bunak kaAh, seni ellerimde boğmak istivorum. Bir sandalve patırtısı. Kısık bir $es duyuldu. Pencereye koştıım, aşağiya baktım Halam oturduğu iskrmle ile dnvara itilmişti. K«r?ısında Haluk. vüzünde vah$i bir Uade ile ellerini ona doğru uzatmıştı. n? Ne dunıyorsun? Benl boçsan». Hırsızlıktan, namussuzluktaı. sonra bir de kaatillik! O zaman Amerika'yı değil lâyık oldujcun yeri, hapisl aneyi bovlarsın. Bu sözler Haluk'u büsbütün çıldırtacak yerde üzerüıde garip bir tepkl yaptl. Elleri yanına düştü, önündeki sandalyeye >ikılırcanr.a oturdu ve çocnklafan sesiyle valvarmasa başladı: Tapma hala, bu kadar lıain olma! Görüyorsun ki bütün ümidim sendedir. Çalıs? Bir doktor sıfatiyle bu kadar alçalmaktan. dilencilik etmekten, sevmedifin bir kızı parası için elde etmeğe çabalaımktan utanç duvmuyor musun? Amerika'ya dönüp de ne yapacakrın? Oradaki kadınlara para vetiş • tirmek uğruna istikbalini mahvettin. Sana son defa Ciünseli'cigimin hatırım kırmamak için verdiğini binlerce lirayı da tükettin. Muayenehane açacak yerde o parayı da harlarria kötü kadınlara yedirdin. Bunları bilmiyor muruın sanıyorsıın? Ben her seyi biliyorum ve bunun icindir ki artık sana acımıyorum ve inanmıyorum. Bilâkis. senin kardeşimin ojhı oldusunu düşündükçe TÜzüm kızarıyor. Nerede senin aile şeretin? Nerede senw,j;ahsi haysiyelln? diplon O da mı yalan? Aldım. vallahi aldım. tstersen sana gösteririm. O halde çalısraağa başla! Muayenehaneni aç. ne dıtruynrsun? Ne bekliyorsun? Param kalmadı. Başkasından borç al! Bunlara lüzum kalmadan C.ünseli ile evlenecektim. Aramıza sirdin sen? Gül ıribi kızımı mahvedecektin hur.a mini oldum. Benimle evlenmek mahvolmak drmek midir? Saemalama! Onu scvnıı^"rdıın. scvmis ol#an ona saygı gnsterirdin. Onun zaafından istifade etmeğe kalkışmazdın. Neden gelip onu ber.den istemedin? Çocuk dadılıcı vapamazdım. O halde neden onun peşine düştün? Kıza nefe<< aldırmadın. onu âdeta büyüledin. tnkâr etmiyorum. parası için.Fakat o beni seviyordu. mesut olurdu. Alçak! Onun aşkır.dan ıstirade etmek istiyordun sen. Birkaç sene. hattâ belki birkaç ty sonra onun parasını da tüketecck ve onu bırakıp gidecektik. Bundan enıinim. Denize düşen... Sus! Seninle hâlâ konuştuğum için kendimden utanıvorum Oefol kar^ımdan! Vüzünü görmek istemiyorum artık. Tekrar bir «andalye gürültüsii ve halamın vorgun adımlari Merdivende onun ayak seslcri yakla$tıkça içime bir korku düştü. bütün vü • cudum titreme|« ba^ladı. Tekraı yatağima ffirdim ve gözleritni sikı sıkı kapadını. Halam ndama eirer de bcnim uyanık olduğumu görürse çıldırınm. A^afida geçenleri benim görmuş ve isitmis «Iduğumo kimse bilmivccekti, bilmemeli Idi. İlk Deneme DİŞt BOND I S T E C / M tei f VfBCI KALMAYA GÜ". CÛMÜZ VETEfl TİFFANY JONES OOTÜBOM 0tUuu. vOBsa SiZB AKAT feldmaresaller bu kadarla vetinmek istemıyor. gerçek bir bombardımana girişmek için dayatıyorlardı. Ara yerde zephnlerle de çeşitli denemeler yapılmış, tnKiitere'ye bol mikurda borrıba atılmıştı... Ama bu akınlar sırasında Almanlar nüyük kayıplar vermek zorunda kalmışlardı. tljfililer aynı akınlar Gotha tipi uçaklarla tekrarlandığı taktirde sonucun çok daha olumlu ve kayıpsız darbeler saglayacağından emındiler. tlk deneme 25 Mayıs 1917'de yapılmıştır Bu iş için 21 adet Gotha görevlendirilmistı. Uçaklar, Mans'ı geçerek Injrıltere üstüne geldiginde dört bin metre irtifaya \nikseldiler. Bnv!.?ce der hal alarma geçen İnsiliz hava sa vunma t o o l i n etkisiz hale getirilmiş. tngilız avc: uçaklan da saf dışı btrakılmıstı Bu vükseklikte hava çok soğuktu, yeteri kadar da oksijen yoktu. Bu \"üzden pilotlar hayü sıkıntı çek mişlercli. Buna ragmen Londra eüerinin altındaydı. Fakat çok vüksekten uçtukîarı için kesil bulut tabakaları sebe'oiyle şehir görünmüyordu. Ezbere atış vapmaktansa derhal vön değiştirip Shomslîîfe ve Folkestone istikametine uçuşa devam etti'er. Bu merkezlerin üstüne gelır gel mez etrata ölüm saçan bombalarmı bırakmağa basladılar Bun lardan bin fazla alçaldıŞj için «Roval Flving Corps»a bağlı avcılardan birinin saldınsına u|radı. Makineli tüfeKlerinden üçünü de hıç fasıla vermeksızin çalıştırdığı halde fcurtulamadı. düştü. Bombardıman sonııcunda hava taarruzuna ugrayan iki tngiliz şehrinde iki yüz dört kişi can vermiş. bir sürii bina da verle bir olmuştu. Fakat Lonöra henüz sarDasaglam dun\yordu. F ar) •• 27 İkinci Deneme LMA.Viann >nne «Gotha» tipi bombardıman uçaklan ile fnEiltere üstünde 5>apnklan ikinci deneme 5 Haziran l«17 tarirune rastlamıştı. Bu defa hedef Sheerness ve Shoebury n?ss ıdi Birinoıye kıyasia bu seferki akın çok daha korkunç sonuçlar vermişti. tngilizler hak iı olarak panige kapümışlardı Kamu oyunun morsJi sıîırm a!nndaydı. 13 Haziran 191? sabahi ha^ada bulutun zerresı bile voktu. Görüş zaviyesi mükemmeldı. Sebebi bilinmeyen bir ihmal yu ^üııden tngiliz avcılarma gerekiı alarm gecikmeli olarak verılmışti. Doksan iki uçak bırden vıldırım hızı ile havalandıSında 14 «Gotha» çoktan Londra üstüne gelmişti bile. Her uçakta üç görevli bulunuyordu ve «Gotha.lar binbssı Branderburg ko» mutasındaydı. ^ Kem gözıerden uzak kalma amacı ile ar8basına çekildi, önce radyoyu açtı, sonra da gazeteyi. Dal»ın bir ifadeyle haberlere şöyle bir göz gezdirdi. Saat dokuza on kala radyoyu kapadı. eimdekı eazeteyı de katla^rak arka Koltuğa attı. Kafasıru kurcalayan ufak blr endiseden kurtulamıvordu bir türlü. <jJa2iıar»ı, kırk sekiz saat süreyle orada. Lione Istasyonunun park verinde bırakma karan sakıncah bir karar mıydı acaba?... Mantık açısmdan sakıncalı oU maması gerekiyordu Verinden kıpırdatmamayı çok daha uygun buldu Burada. eiinün her saatinde kesif bir trafik oluyordu. Arabanın eöze batmayacagi, dikkati çekmeyecegi muhakkaktı. tndi. Bagajdak! bavulunu aldı, kapılan itina ile kilitledi. Durup dururken bir de arabayj çaldırmanm hiç sırası de»ildi. Sanki vakın bir arkadaşın. bir sevjrilinin omıızunu oksarcasma püni kaputurı üstünde dolaştırdı: En Kisa bir ramanda tekrar bir araya gelmelc Uzere hosca kal...» Lione'a girmeden biraz önoe benzini fu! vaptırmış, vağ degiştirmiş. frenleri kontrol et> tirmiş, böylece de «Jaguar»ı uzun bir volcnluga daha hazırlamıştı. Bu bakundan her şey nor Türkçesi: Sehbal AYGEN maldi. Hiç hesapta bulunmayan bir ânza ıhtımalı seldı birden aklına... Fakat bu ihtimali süratle kendınden uzaklaştırdı... «Jaguars şimdiye katlar oyunun bu çeşidini bir kerecik bile oynamıs degildi Tumikenin başındaki Kontrol memuru kendisine doğru uzatılan bilete sözüm ona baktıktan sonra labeke'nin geçmesine müsaade etmiştı. G»nç adam. trenin oaş tarafındaki birinci mevkilerden birine binebilmek amacı ile peronda ya^'aş vavaş vairiidü. belirli bir noktada durdu. Böylece tren Paris garına girer girmez atlayacak. herkesten evvel dışan çıkaeak, taksı bulmakta güçlüğün zerresini çekmeyecekti Tasarladığı proeramı sanıyesı saniyesine uygulamak zorun daydı. En ufak Bir aksaklık hayallerinin hayal kalmasına sebebiyet vermekten başka hiçbir işe yaramazdı. Saat tam dokuzda ekspres cara girmişti. Durur durmaz Jabeke ilk vagonlardan birine vtladı. Fazia kalabalık sa\Tlmazdı... Kompartımanları teker teker yoklayaraktan ılerledı. Uyuklamakla meşgul durumdakl ihtiyar bir ttankocanın bulunduğu bfilmeyı uysrun bularak cir dı, oturdu. Büyük bir sükfınecle penî^reden dısansını seyre koyuldu. Tren. Dir iki dakika sonra harekPt edecek. süratini gittikçe arttıracaktı Jabekenın gözü nep dışardsydı Onu bu halde eören boyle bir voicuiııga sankı ilk defa çıkmış da manzarayı bü\"iik bır ılgi ve merakla seyrediyor zannedebilirdi Aslında jabeKe sadece Kafasını dJnlendirmek ıçin böyle yapıyordu Bılet Kontrolundan son ra karşısmdakj iki ıhtiyan taklit ederpkt*n Pans'e kadar guzel bır uvku çeKme^ çok daha tavdalı nuldu. Bütün bir geceyl direksiyon başında ve uvkusuz geçlrmiş olmanm dayanılmaz yorgunluğunu yavaş yavaş hıseetmeğe başlıyordu. > ~ (Arkaaı rar) A GARTH