Katalog

SATFA tKİ: ıCTJMHURtYETs : 21 Temmuz 1971 WT% n yazımd» söyliyeceklerımı, en az yır" * mi yıidır, edebiyat dergilerinde. zaman zaman söyledim; yazdım. Ne var ki, edebiyat dergilerinin menüeketimizde »knra pek az. Bu yüzden sanat. sanatçı ve poHtikacı üterine Cumhurivet oknrlarma, yeniden bir «eyler sorlemek, edebiyat dergilerinde yazdıklanmı özetlemek istivornm: bnnda da bfiyük yarar rürüvorum. Rahmetli Adnan Adıvar'ın «Tanh Boyun. ca îlim ve Din» adlı bSvük eserini hfp bilirsiniz. Yazar. bn kitabında, bilimle dinin, bi. lim adatnı ile din adamlanmn tarih boynnca ratısmasını ele alarak. hüimin «ânümiize de£in celismesini »stalıkla ortava koymastnr. Gecen yıl, Sayın Dr. Çetin Yetkin. «Siyasal tktıdar Sanata Karsı» adlı kitabiyle. bir başka acıdan politikacılarla sanatçıların çatı«masını ki her 7aman politikaeı iktidarda olrir.fcu iein sanatçının kakkından gelmistir (!) . ele aldı. Simdi eönöl iıter ki. bir araştırmaeımi7 çık.sın. «Tarib Roynnca Sanat Ve Politika» divp bir kitap Tar«ın. GSrBlerek ve mevdana nkacakiır ki. Urih bornnca dinin bilimr yentldiji. hilimin feli«ti£i (ibi. tarih bovnnea poiitikanın ve poiitikactnın. sanata ve tanat. cıya . biitün e*a T« cefasına karctn . venilditf. »anatın v» sanatçının yfirâyip gelistiii ortava çıkacaktır. Bn konnva kendi arımdan özetin özeti olarak bakmak iıtiy«rnm ba yazıda. Sunalçı ve poliiikacı Samim KOCAGÖZ Politika nin, toplamon adına; renklerle (resün), se«lerle (mttzik), taslarla, madenlerle (heykel. mfmarlık), dilie (edebiyat) anlatabilen bir kisi olmasıdır. Sanatçının herkesten ayn. flstün diyebilecegimiz yakagı, düsleri, hayalleri. daha iyiyi. daha jüzeli .yaratma. anlatabilmr zekâıı, özel. likle yetenefidir. Bir resmi çördüjümüzde, bir konseri dinlediğimizde. bir siiri, bir romanı, bir hikâyeyi okuduğnmnzda; bn eser. ler gerçekten başarılı birer sanat eseriyse, bizi etkileyebilirlerse, aklımıza ilk selen sftz, «Aman ne giızel. ben de bövle ı«tiyor. bövle fîüsütıüvorHum < olabilir. Çünkü bStSn düş. > Irrimizin. hn\ alierimizin, isteklerimizin bir sanat esrri cerrevesinde karsımızda düzenv Irndi^ini törürüz. t «telik duyup da. sezip de. hayal knrnp da acık seqik ortava koyamadıİımır düzensiz hislcrimizi. derli topla karsımızda bnimaktan hüvük bir rahathğa kavu. sarnz: seviniriz, ya da tatlı üzüntnlere kapıIırız. tste bo hakımdan SANATÇ1, KtStNtN VE TOPLITMI'N GERCEK SÖZCtSÜDÜR. Bir baska acıdan SAVAT VE SANATÇILAR, KÎSİNİN VE TOPMMl'N. EN ÖNDE GELEN EGİTÎClLERtDtR: Sanatçı. kfsiyi. top. lnmn; dil. duvru, bilri. kendi kendini denet. leme, törüs dünyasını «cnişletme, kısacası kültiir yöniinden »clistirme hakımından e{it. ıım de olnr. Sanatcı. hep toplnmtın ve birevin önünde ziden kisidir. Hiç knskasnz sanat. bi. lim deiHldir: ne ki hiltisiz sanatçı da valnız sanat vetcneSivle hasarılı olamaz. Bertrand Rnssell. «Bilimden Beklediklerimiz» adlı ki. tabında •Bılım. gerçeğin ara«tırıcısı olarak. sanat ile rfpnk i^e de. «anattan ü'tün deSüdir: bılim bır tekrik olarak eözönüne alındığı takdirde i«e, iç degeri pek büvük olmamakla birlikte. pratik bir önemı vardır ki. ?anat pratik bakımdan o mertebeve enşemez» der. Bu o demek olnr ki. sanat. kisivi ve t«plamn, düsleri, hayalleri, iyinin. daha jrüzelin özlemleriyle ineelerken, ortava koyarken, DUTGl'LARDAN. SEZGİLERDEN de varar. lanır. Bilimde dnyıra ve sezjciye yer voktor; jrözlem ve denevler vardır. Oysa sanat. bnnlardan da yararlamr. Biitün ba sövledisimız «erreklerden sonra. sanatın ve sanatcının toplnmnn içindrki gerçekten büvük etkisini. ziicünü. özetlemiş olabileceğimizi sanıvorum. Sanatçı. hiç kns. kosnz, yakından ve uzaktan topltuna ve top. lamon bireylerini etkileyen, eğiten bir kişidir. Cumhuriyef'e OLDüCü kendiliğinden ortava çıkar: Politikacı, nerede, banji toplnmda, bangi yurdu, rjderek hanji rejimle yönetirse yönetsin; toplnmnn, ynrdnn yönetiminde ölçülu bir yol tntmak zornnluSundadır. öyle ki, bir bakıma da «raevcnt» düzeni kornmakla yükümlüdür. Zorbslıfa, diktacılıfa bevr» etmedikçe, içten. likle sövlemeliviz, politikacı bn tntnmnnda haklıdır. Politikacı, ne degın ilerici olorsa ol. snn, toplnmnn gelismesinde. vönetilmesinde bir düzen, bir ölçü ister kendi anlavısına *öre. Sanatcı da sanatın sereii. vukarıda açıkladığımız cibi. KtSt VE TOPLUM adına. için. de bnlnndnğn vasantıdan. an'dan hicbir zaman memnnn dejildir. Daha ivinin. daha «ü. zelin düslerinin ardında kosar. Bn. insanın. toplımnın hir irçüdüsü. dfls cörme. hayal et. me eiicüdtir. Bir baska derisle. sanatçı. poli. tikacının en az elli vıl 5n0nden çiden hir politikacıdır. Sanatcının politikasını. politikacı. nın (tünliik politikasivle kanstırmamak terek. Kisiyi. tnpluma. «anatçi: sanativle dnr. madan avaran. efitcn: kisinin. toplomnn «ö. zü açık eördiişii düslere karsılık. devis bnlan hir kisidir. Direlim ki. her zaman için politikacının isini bozan. . bozmns olmak icin hozan dreil ölcüsünii biçe sayan bir kisidir. Bn viizdfn eiitimi. kültürü eksik. hoseörü .«ahihi olma. yan politikacılar, sanata. sanatcıva karsı hüvük bir öfke dnvarlar; Svle ki, sanatcının karsısında bir küçükliik hissine hile kapılır. lar. Ovsa kendine tüvenen politikacı . Tüce Atatürk eibl ., sanatçıyı anlar. ona karsı anlayıs ve hoseörü ile davranır. örnrjin bir General De Ganlle. Sartre'a mektnp vazıp. tartısırken. ona. «Aziz üstadım = Chrr maitre» derkrn. haska politikacılar aynı Sartre'ı tar. taklavabilivorlar. ve poHtikacı Teknik eleman mağdur durumda Personeı K.anunu Ue «uphesız kı bazı sınıflara genıs ımkânla» tanınmıs. bazj sınıflar ıse olduğundan aşağı duruma düşürülmü<tür Örneğın: Milletvakilierin maaslan 10.500 TL.y» çıkanlmış, birikmis 6 aylık farklan olan 29 tnilyon tireyı hemen almıjlardır; Başka bir ömek: Bmeklilere eski aldıklan aylıklanmn •• 8«'sı k«dar / bir artıs vapılmi"tır Bazı ?rup personelde Persone) Kanunundaki en yüksek taban» ilâveteo 11000+100). 200. SO gibi ılâve0 ler vapılmıştır. Buna mukabil. teknik elemanlar eski durumBiz aşağıda imzaları olan Bularınm çok altma doğru itil ca esnafı, yalnas koşu mevçıml miştir întihaklan. bu kanun ekmek parası kazanabümekteçıkmadan e\i'«l aldıklan briit \nz. Bınlerce esnaf. bakkilıyle maasın çok altms göre yapıldı lokantacısiyle, kahvecısıyle, tmdan. terfi ermeden seneler kunduracısiyle flhır sahıpleriTİe, ce bekliyeceklerdir. Diisük ın eczahanesiyie. saraçlanyle. bertibak dolayısivle maaslan art berleriyle. vemcilerıvle ko«u!amadığı gjbi. bir H memur var nn tstanbul'a, Buca hıpodro« dımlasma sandıâıns 'i> 5 kesin. munda inşaat vapılacağı baha> ti vapılmıstır. Avlarca hu per nesi öne siirülerek aktanlması sonele verilmekte olan santıve, için Joljey Kulübünün büyük çamahrumiyet zamlan verilme ba harcadıgını duymus bulunumis, van ödemeler tasarısı en yoruz. geç Mart'ta çıkacak denme?ine Yanşlar, Buca'dan tstanbul'a rağmen. halen çıkanlmamıştır. (akirlik içinde Bunlara ilâveten her jreçen «ün alınırsa halen pivasada fiatlar yük<selmiş. ar çırpman bizlere en agır darbe tan hayst pahalılıSmda Reçine vuruftnuş. belimiz bükülmüs, miyecek duruma dü.şen bu ele çolugumuz. çoeugumuz sefalet manlar, vurt di'ina çıkmak zo içinde kalmıs olacaktır. runda bırakılmıslardır Kalkıögrendıgimize göre tstanbul'nan bir memlekette teknik ele da üç dört vıl gibi uron bir manın önemi bilinen bir eer süre. bir yandan inşaat vapılçektir. Buna rağmen bir grup mıs. öte vandan da yanslars personelin maaşı. büyük bir o devam edilmlştir. randa artarken. teknik elemantzmlr'de vapılaeak lns*at !»• larırt maaş? ortalams 500 TL. »rslmıstır. Bu kanun bazı sı tanbul'daki lnsaattan çok daha nıflsra imtivaz tanımak icin mi küçük çaptadır. trmiı'd* « m çıkanldı? Bu fiil ne eçitlik il ca pM vapımi olmavacaktır kesivlp. ne de müktesep hak Jokev Kulühünün haksiz •• kftr amacını güden tutumun* pr»nsibiyle baâdaçmaz. son verip yarıslann Buca'ds avBu haksızlıkiarın en kısa zm nen tstanbul'daki gibt bir t«manda düzeleceğini ümit edi raftan tnşaat yapılıp, dijer vanyoruz. dan da vanşlann eerçeklestirü Mehmet Çağlar mesi İçin ÜSili beklfvoru?. Çağlar mesi için Üsili beklfvoru?. tsmi sakh İns. Müh. tns. Müh. tsmi «akh Sanat ve sanatcı ikkat edilirse intan. KtSl. biçbir zaman icinde bulandaga yasantldan. içinde ba. lundnfn «AN» dan mennm degildir. Dnr. madan daba iyinin. daha güzelin Szlemini ç«ker. Hepimiz, nvnrken gördtirümüz düslerden çok. nranıkken. gözu açık dösler görürliz. Bir de insanların, hepbirliktP yasarken. topInm halindr yasarken, hep birlikte gördütil (liısler \ardır: Toplum olarak. kisi olarak. da. ha iviyi, daba güzeli ararlar. Hep. her zaman. selecek için hayaller knrarlar. Ya da germi* sünlerin . tatsız çönler de olsa. güzelligine. ivilijine kendilerini inandınrlar. tste gerek KtSt'nin. insanın; gerekse taplnmnn, daha ivjvi. daha güzeli arama&ı. gözü açık düşjer jörmesi, hayal edebilme gücü, SANATtır. Ne var ki. herkes, gördüfîi dn«l?ri, kardnia daha ivinin. daha güzelin havallerini. zibninde açık ve seçik diizene koyamaz. Bnrada karsımıza SANATÇI rıkar. Sanatcı, herkes «ibi. düs gören. herkes gibi hayaller knra. bilen, herkes gibi icinde bninndugu AN'dan memnun olmayan. daha iviyi. daha güzrli arayan. isteven bir kisidir. Ne ki herkesten airıldıtı nokta. ba diişleri. bu hayalleri. istenen daha iviyi. daha güzeli, herkesin; kisi. Ş J olitiks ve politikacıys deHnmek çok •*• nazik b!r sornn oldnju içîn (politikaeılar alınmasın), biz, bn konnda söz etmiyelim de politika ve politikacının tanımlamasinı, sözlüklerden, kitaplardan aktaralım : Tflrk Dil Karamnnun «Türkçe Sözlük» Snfin 5. baskısınin 610. «avfasında «Politika» sözoöiünnn karaılığı, «ı. Siyasa. 2. Bir erege varmak İçin kar^ısıncfakilerm duygulannı okşamak. zavıf noktalarından veya aralarındakı uvusmazlıklardan vararlanmak eibı vollardan is vürütme • «Siyasa» nın da ne demek oldnfnnn avnı sözlnfnn 667. sayfasından oknyalım: <Beliı bır ereğe varmak veva vurt <«lenni yürütmek için tutulan ölcülu vol » Sözlüğün «tutulan ölcülü vol !» devisine bir mim koydnktan sonra «Politikacı» nın da kısaca, vine söz. lüge göre, tanımlamasını eörelim : •!. Politika ile uğrasan kimse, 2. Karsısındakinin duygulannı okşavarak işini yürüten.» Göruliivor ki, sözlüiün politika ve poHtikacı sözcnklrrine verdifi anlam pek iç acıcı defil. Biz. söylenenleri bir yana bırakıp. söz. lüiiin «Sivasa» va verdifi sn anlamı, biitün iyi nivetimizle ele alalım. divelim ki. siya»a. sivaset: politika: Belli hir rreîe varmak icin. ynrt islerini vürütmek İçin. TITTLAN ÖLÇCLt] l'OL. Politikacı da ynrt islerini ÖLÇt'LC hir bicimde vürüten kisi olnvor. Sözü daha fazla nzatmamak için. Platon' dan Rnssell'a (ba tntiliz fitozofnnnn adının yazılısına bakmayıp. Rasıl olarak oknmanızı rica ederim) detin gelmlı ıteçmis düsünür ve filozoflann politika ve politikacı tanımlama. sını bir yana bırakjyornm. Buca esnafının dileği Sonııç • ^ arih bovunca knçük politikacılar sanat•• çıvı, hep kendilerine karsı. kendilerine * düşman olarak eörmöslrrdir. Buvsa versiz, anlamstt bir eörüstiîr. Aslına hakarsanız. sa. natçı herkes eibi saygı dnvuiması çereken politikaeıya saygılıdır. Politikacının vaptttı ettiği, kendisini ilrilendirir elbette içinde yasadı*ı toplamn da . sanatcının yaptıfcı et. tifi de, ssnatı da kendisini ilrilcndirir. <elbet. te toplnmn da). Bir sanatcının hicbir zaman bir politikacıdsn hesap «ordu*n eörülmemis. tir. Ne var ki. elinde vönetim eüoleri bnlnn. dutu iein. bir politikacı. her zaman «.anatçı. lardan hesap sormak vetkisini kendisinde tnrfir. Bn bir knrt . knzn hikâvesidir. Knzn. knrdnn ilerisinde, akar snvnn ilrrisindedir. Knrt. önee suyn ictitji halde. knznnnn. «nvn. nu kirlettitini iddia eder; kuznvn vemeve hrr zaman kararlıdır. Onnn varlıcı. Slçüsönün dısındadır. Bu sövlediklerim. defisik hallerle, bilim. ciler, düşnnflrler fçin de geçerlidir. T Sanatçı. politikacı çatışması örümün basından beri. sanatın ve «a. natçımn. ne ve kim oldu|onn açıkla. mavs çahstım. Bir de sözlBkten sizlere poli. tika ve politikarının ne ve kim nldutunn ak. tardım. Bo sövlediklerim düsünülecek, karsılastırılacak olnrsa. TARtM BOTUNCA POLtTÎKACININ SANATÇITA NlCİN KARSI I Önce kültüre Hayır saygı Bir scvinç dııyuyor musunuz? Bir untut, hatta bir düş, bir ha\.<r.* E\et. yıllardır yazdık, söyledik. bir Kültiir Bakanlığı kurulmalı. Türk kültnr vaşamı desteklenmeli. yiireklendirilmeli; KÜZPI ısanatlan. edebiyatı, bilimi. tiyatrosn, operası. eeleneksel sanatları ile bu ıılusıın kültürn hiç değitse tarımı, ticareti, sanavisi. rğitimi kadar döşünülmeli dedik durdnk. TopUntılania olsun. jtafeHe sütntılarmda olsun... Simdi bir Bakanlığımız var kültiir isleriyle ilrilenen. Hem batı. hem dofa kültürüne gçık. sair hir tenc bakanımız var. Var, hepsi var! Ama umutlarımız, sevinçleriroiz, yarından beklediklerimiz, avdınlık, (rüvenli düşlerimİ7 . Oıılar pek yok simdilik. Sumlan yok: Knltüre saygıaız bir toplumda yaşadık vıllardır. Durmadan horlanan sanat, edebiyat adamlarımız; durmadan kiirümsenpn. yerilen. türlü suçlsndırmalara uğratılan şairlerimiz, yazarlarımız: en doğruyu. en iyiyi aradlğı için kuşlnılar uNaıırlıran bilim adamlarımız bepsi ortada, hepsi belleklerde .. Rpıi. bildım bilrii bu ülkede sanata, bilime, edebiyata, özellikle hu alanlarda tnlısan kişilere. hatta bu alanlarda \erdikleri va. pıtlarla. kazandıklan ü^tüıı ba.şarılarla değerlerini dün^aya kab'jl oUirmiş sanatçılara. bilim adamlarına pek büyiik bir öıırm > rrmediğimizi (çcirdüm. Bir futbokuyu. bir pehlivanı. bir açjk£<izü, hir politika cambazııii. bir sanatçıdan. bir düşünürden çok daha onrmsrdijrimizi. saydığımızı. el fistiinde tuttuğumuzu 50rdıim. Siz jrörmediniz mi? Bugiin de, yarın da görmeyecek misiniz? Bir^evlcrin dejişmeye basladığı kanısında mısınız? Nerde o değisme, nenle o mutlu haşlansıç'.'.. Atatürk çağını hatırlayalım: Çevresinde, sofrasında daha çok sanatçıUr. dikiler. yazarlar. şairler yer alırdı. Konuşurdu, tartışırdı onlarla, düşüncelerini gorardı. Edebiyatçi. sanatçı ve dü şunürlrre büyük değer verirdi. Atatürk çağı meclislerine bir soz atın Bir çesit bilim ve sanat akademisidir onlar. Ülkenin hem»n bütün değerli yazarlan, şairlcri, knltür adamlan bir iki devre millft\ekillîği etmiştir o yıllarda. Atatürk'ün büvüklüjü bııraılavüı kültürü en üstün değer saymasında... Sanatın, edebivatın. hilimin bir ulusun candaman olduğunıı bDmesinde l ysarlık denen şevin o toplumun kültürüyle srantılı oldusunu daha benimsemesinde . Atatürk'teıı sonra kültürümüz nksüz kaldı. Kimse sahip çıknıadı ona. ttildi. kakıldi. horlandı durmadan. üüşünür olmak. va7ar olmak nerüey.se suç savıldı politikarılann gözünde. Atatürk'ten sonra iktidara gelen Raşkanları. Bashakanları bir düşünün, dostları. arkadasları. yakınları olarak kimler vardı çevrelerinde? Sözü geçen. onljrı etldleyen. onlarda saygı. sevgi uy<ındıran? Hansisi sorr.usında çağının ünlü bir yazarmı, şairini. düşünürunü bulundurınak isteğini duydu? Sanata. bilime. kültSrr soğuk bir tutıım. içtenlikten nzak bir davranıs. ama gizliden gizliye bir gfiven sizlil;. onvarrılı bir cephe alış . Bir ülkenin vöneticileri çaslarının kültür adamlarına. sanatvilarına. edebiyatçılarına. düşnnnrlerine «açık» olmalıdırlar, «yakın» nlmalıdırlar. en önemlisi «saygılı» olmalıdırlar. Her ısin bası bu savfidadır. Kültüre saygı voksa hersey bostur. gereksizdir. Hatta zararlıdıt bile... Bir ulusnn kültürüne yaran dokunan kişiler, bir ıılusıtn edebiyat ve sanat hazinesini yaratan, güçlendiren kişiler, bir ulusun husününii yarınlara taşıyan kişiler böyle bir saygıya lıcrkeste'.ı çok hak kazanmışlardır. Bir ülkrde knltür denen «derrr» hoılanıyorsa. ezilivorsa. düşünen. yaratan. vazan kişiler zaman zaman çesitli kıışkular. endişeler, giivensizlik duygulanyla karsuanıyorsa o ülkede gerçek uygarlık kurulmak şöyle dursuu, d,tha ilk asamasına bile selmemiş demektir Fransa Cumhurbaşkanı De Gaulle'ün kendisine oldukça sert bir elesiiri mektubu gönderen J. P. Sartre'a verdiği yanıt şu sözcükIPTIP başlıyordu: «Sayın üstadım>. Gene De Gaulte, Sartre'a karsı nirc hu kadar hosgö'rülü davrandığını soran bir yakınına şövle karşıhk veriyordn: »Mösyö Sartre da Fransa'dır.> Türk kültOrüne en kalıcı yapılları kazaodjran düşünürlpr, yazarlar. şaiı ler, sanatçılar, bilim adamlan ds Türkiye'yi temsil edı>orlar. Talnız Türk yurdu içinde değil... Talnız yaşadığımız çağ hovıınos> değil Dünya ölcusnnce, gelecek zamanlar süresince... Kültiir BAkanlığı. kendisiriehir sanat ve kültür adamı olan yeni hakan Halman, bu saygısızlığımızı. bu aldırıssızlığımızı, bu kayıtsızhsünızı. batta zaman zaman ortava çıkan bu kültnr düşmanı tutum \e alıskanlıklarımızı nasıl \enccek. Türk kültür raşamında umutlu. giıvenli bir rüzgârı nasıl estirecek? Önce kültüre saygt ;erek. Kültür Bakanlığınm kurulması belki de böyle bir saygının ilk adımıdır. Scvinç dnvmadan. umutlara kapılmadan. düslere, ha> altere dahnadan bekleyrlim. Çünkü nice yanılgılar. niee yenilgiler, nice kırıklıkiar var gerimizde, önümüzde... Kültüre saygının kültür a'lamına saygı demek olduğu anlaşılmadan, bunun inandıncı kanıt'armı görmeden bir Knltür Bakanlığı knruimuş, şair ve düşünür kisilieiyle Unıdığumz bir aydtn kisi bakan olmus, yetmez bu kadan! önce kültüre, fcültür adamına sav^ı gerek.» Geri/si sonra, çok sonra... • • •« « •• •• •• • • • • • »•• « • « • « • • a Plân sözü her alanda sevimli olabilir de, insanların zevk ve duygu dünyasına çirince scvimsizleşiyor. Aile plânlaması da bu tür bir talihsizliğe uğra• mıştır. Sanki, aiîe plânların cinsel dünyalanna bir takım rakamlar, hesaplar girmiş gibi oluyor. Buna bir de e konomistlcrin kalkın ma hızı hesaplan, yüzde rakamlan. tepeden bakıvormuş izlenimi veren direktifleri girince do^an tepkiye insan hak verivor. Oysa amaç nekadar sade, nekadar doğru: «Ailelerin isîediği zaman ve istediği kadar çocul: salıihi olmalarına vardımcı olmak.» Nüfus artrnalı diyenler de. nüfus azalmalı diyenler kadar büviık bır yanhşın içinde. bana cöre. Nüfus artmalı ya da azalmalı dedıkleıi için değıl, aıleleri bu düşünceye göre hareket etmeye zorladıklan ıçm. Insin bir kuluçka makinası değıldir. insanların istedikleri zaman ve istPdıkleri katiar çocuk sahıbi olmaian sadece bir özcürlük sorunudur. Bu konııda insanlan zorlamak yanhş, yanIış olduğu kadar da özgürlüğe savRi duymayan bir davranıs. Alalım bir uç göriişU: «Türklye az gelişmiş bir ülkedir. kalkınma hızı 'iT'dir. Eğer nüfus artışı hutünkü gibi # *>3 olurs» reel kalkınma hın 'ı4'e düser. Bu sür'atle geKsen nüfıısa besin, okul ve hizmet yetismez. Öyleyse azalahm.» Bu ekonominin görüşü. Alalım bir diğer uç görüşü: «Bu bir emperyalizm oyunudur. Bizi azaltmak, böylece kalkınma için daha sür'atli yöntemler aramaktan ahkoymaktır. Emperyalist ülkeler nüfusunu alabildigine arttmrken. az gelismi? ülkelerde nüfusu azaltma oyununu tezgâhlamaktadırlar. Öyleyse çoğalalım.» Bazı çevrelenn görtişü de bu. Ama Tiirkiye'nin gerçeğl bu mu? Her iki görilş de beraberinde bir zorlama getirmiyor mu? Çoğal ya da azal emrini kime veriyoruz'' însanlara. tnsanlar ise ne istiyorlar: «tstediği zaman ve istediği kadar çocuk sahibi olmak.» Yüksek Sağlık Şurası kararlari:? Gayrimenkulün Açık Arttırma İlanı (Bakırköy Sulh Hukuk Mahkemesi Izalei Şuyuu Satış Memurluğundan) Dotya No: 971/30 Kesinlesmls izalei çuyu hükmüne mflstentden «atısına karar verilen Bakırköy Kartaltepe mahallesi Küçükbaglar mevkiînde kâin 59 pafta, H8 ada. 9 parsel «ayılı 2564. M2. mik. tarlı ve 22/2 k«pı nurnaralı bahçell ahsap'baraka fzâlei suyü' v* açık arttıyma. iuretiyle »jtışa çıkanlmt«t»t. , ÎMAR DORITMD: Istanbul Belediyesl tmar r« ?IİnIawâ Müdürlügünün 6.4.971 tarihli imar durumunda bina yüksek. liği 9.50 M. ön bahçe 500. fcomsu ve arka bahçe mesafesi 3 00 M. insaat nizamı aynk ve 9.7..69 giinlü onaya göre durum verildi. Gecekundu tskân bölgesinde kaldı|ından gecekondu vön tâbidir. Aynca çatı katı veya çekme kat yapılamaz denilmektedir. GATRtMENKULÜN HALİ HAZIR DURDMU: Tasınmatın Biti?ik Baclar sokagına bakan ön cephesinin 19.75 M. ölçümünde geldiSi 8 parsele bitisik sınırınm düz hat halinde devam ettigi 93 par'elle hemhudut olan kısmın cephede daralarak zikzaklı ve kırık hat halinde uzandıgı ve ortada genişledigi arkada daralarak düz hat halinde devam ettigi parsel tçinde ve gecekondu tarzında briket ve taçla karısik malyemeden vapılmıs ve ü«tii mar<=ilvs tipi kiremirle Srtiilü 2.10 M İTtifaınd'a tek katlı varı bâr«ir hir vapı yer sldıgı ıçıçe İki odarian mütesekkil bulunan ve odadan odaya geçilen gecekondunun hâlen mesken olarak kullanıldıSı Tavan ve tabaı erobeton yapının ön tarafmda kı=men tas beden duvarlan kalan ve tavanlan tamamen çökmüs bır durumd» iki odadan möteşekkil ayrıca bir insaat artıgı bulunmaktadır. Yoldan girise nazaran sol van tarafta beden duvarlan tamamen yıkılmış vazivette iki odalı bir kısım daha mevcut bulunmaktadır DEGERÎ: Tasınmaz arsanın degeri metresl 200 lira hesabiyle cem'an 512.800.00 Hra ve 22/2 kapı sayılı evın 6.000.00 li. ra. 52/21 sayılı evin 320000 lira olmak üzere toplam degerinin 522 000 00 (Bes yüz virmi iki bini Hra degerinde olduğu. Gavnmenkulun birinci ar»tırma«ı 24 8<)71 günü saat 14 00. 14.30 arasında Bakırköv Sulh Hukuk Mahfecmefi Baskâtiplık oda«ında vapılacaktır. Sartnsmesi üân tarihinden itibaren herkesin eörehilme?! için açıktır. Arttırmava irtirak erteceklerden. gavrimenkulün muhammen kıvmetinin vüzde onu nis. betinde pev skce<st veva mfl!f bir bsnkanın teminat mektubunu tevrii etmeleri sarttır Satıs bedeli peşin ödenir. Talep vukuunda alıcıya 20 gunü eecmemek üzere mehil verilir. Tâyin edilen zamanda arttırma bedeli, eaynmenkulün muhammen bedelinin • 75'ini bulmadıfiı takffirde en çok « ' •rttıranın taahhüdü bald kalmak üzere arttırmanm daha on gün uzatıîarak onuncu günü 3.9 971 günü aynı yerde, aynı •aatte gavrimenkul en çok arftırana ihale edilir. Gayrimenkul kendisine İhale edilen kimse derhal veya verilen müddet içinde parayı vermezse. ihale feshedilerek kendisinden evvel en yüksek teklifte bulunan kimsenm yapılan tebligat Gzerine üç gün zarfında almaya razı olursa ona, razi olmaz veya cevap«i7 kalır=a veva bulunamazsa eavnmenkul hemen 7 gün müddetle arttırmaya çıkanlır, bu arttırma ilgililere teblif edilmeyip valnı? ilânla iktifa olunur. Her iki halde kendi^re birinci defa ihale edilen fcimse İM ihale arasındaki baldve farktan ve diğer zararlardan ve ayrıca •'. 10 hesabiyle gecikmis faizlerden mesuldür. îhale farkı ve geçen eünlerin faİ7İ avnca hükme hacet kalmaksı. zın dönen »lıcıdan tahsil olunur. tpotek sahibi alacaklılarla diSer tlgililerin Kayrimenkul özerindeki haklannı, hususiyle faiz ve masrafa rfair olan iddialarını evraki müsbiteleriyle onbe? gün içinde satı» memurluğuna bildirmeleri, aksi halde hakları tapu «iciliyîe ıabit olmadıkça «atıs bedelinin paylaçmasından hariç tutulurlar. Daha fazla malumat almak istevenlerin 971/30 nuraara llı «atış memurluSuna müracaatları ilân olunur. (Basın: 4853) 6126 Aile plânlaması ılaç sorunu.. Yazan : Dr. Erdal ATABEK Türk Tabipleri Birliği Başkanı rol oynuyor. Halk ilkel usııllerie çocuk düşurmeye alısm!?. 1970 Mayıs'ında Yüksek SagUk Şurasma sunduğum «Turkıye'de Çocuk Düşürme ve Kültaj» konulu raporda ıncelediğim bu davranışlar tüylerımi ürpertmişti. Kadının en nâzık yerı olan cinsel organa sokulan çıviler, tüy ler, konan fıtıller. cahil insanlann ehnde ölümlere. sakatlıklarf», kısırhklara yo! açar yüz kızartıcı usuller. Gizlıre aranan kürtai imkânian. alabıldiğıne desteklenen propaganda giicilne dayanantıyaraJc tüketim alanının büyük yuzdesini onlara kaptıran ve çıkar yolu vabancı sermayeyle ışbirliği yapmakta bulan yerli tlâç firmaları. Dıs macunlanna bile odenen hsans nak;arı Sınaî malıyet esası dıye geMrilen. fakat serpklı gereksız her unsuru fiyata karan bır fiyatlandırma sistemı. tlâcı vapanlann reskil ettiği bır «Fıyaf re.sbit komısvonu», «Reçeresız satılmaz» ibareleny!e aiav edercesine gazete ılânları, degisık ve çekici tanıtma sistem leriyle desteklenen reçetesiz ılâç sstı^Ian Eczane enflâsyonunun körükle^iğı bir kazanç varışı. Bir faraffa zonınlu ilâcını aıamayan halk, öte yanda, ılâç rıyatı üzerinde «arttı azaldı* politikası Bütün bunlar. Türkıye'nın has ta ilâç sanayimin çeşıtH beürtıleridir. Ama, biz hastalığı ortaja kovamamışız, hastanın atesıni görüyoruz. işte illet bu ateştir, diye ateş düsürücü teda\i vapıyorue. hastanın renıini soluk görüyoruz. illet budur diye mak yaj yapıyoruz, hastayı "iştahsız buluyor. iştah açıcı yemekler yapmakla vakit geçiriyonız. Oysa bastalık derinde. Hasta icokiü oir müdahaie bekliyor. Ama, bunu yapmak kolay mı? Bir bakıma kolay bir bakıma güç. hpm de güçlerin güçü. Ama, hastalığı düzeltmek İçin baska çare de kalmamıştır. îşre, Yüksek Sağlık Şurası. bu konu\iı saatlerce inceledi, tartıştı ve Türkiye'nin seleceğini etkileyen hayatî kararlar verdi Bu kararlan uygulamak belki de karşılasılabi'ecek en büjiik direnmeyi varatacpktır. Ama bu çıkmazdan kurtulmanm da başka yolu bulunamamıştır. ması, kontrol masraflannaı flrmalara yüklenmesi, (9) tlâçların standardtze edilmesi, möstabzar entiâsyonunuo önlenmesi. ilâç israfının önlenmesi, ® Reçetesiz ilâç satışının ön lenmesi, (fi) Halka ilâcın ncuz, hatta ficretsiz intikalinin devletçe dev teklenmesi. @ tlâç izmlerinin sürell verilmesı, (15 Gereksiz malzemeye patmt ücreti ödrnmesinin kaldırılması, < ) Bu tedblrler yeterlı gorül R mezse ılâç sanayıınin devletleştirilmesi tavsıye olunmuştur. Cesur ve düriist çözüm... Bir tophım bu duruma daha fazla kayıtsız kalamaz Bir toplumun hekimleri bu durumu yok farz edemez. Onun içindir ki, kadmlanmızi sakathklara, ölümlere. intiharlara sürükleyen bu duruma bilimsel bir çare bulmalıvız. Bunun adı «Kürtaida sosyal endıkasyonun kabulüdür» Yani sosyal nedenlerle de resmi kürta.i yapılmasınm b T : hizmet olarak bpnimsenmesidir. Bu, kürtajm serbest bırakılması değildir. Bu hizmetin sınırlan iyi çizilmelidir. Dü^iinmeli. ug rasmalı. en iyi şekl! bulunmalı ama temel ilkevi kabul etmelidir. Yüksek Sağhk Şurası bu temel ilkevi kabul etmiştir. Bu cesur, dürüst ve gercekçi karan yürekten kutlarım. Bunu uvsula yacak Sağlık Bakanhğı kurvetle de'teklenmelidir. Bilim havsiy?tine. aydın kişi havsiyetine yakısan budur. Çıira'dH bundan ^onra ele alınan konu Tiirkive için çok önem li olan «İlâç sorunu» oldu. Sonuç Bu güne kadar yapılmış lncelemelere yenılerinin katılması da muhakkak ki. yararlı olacaktır. Fakat konunun halk varanna çözümlpnmesinden kaçınılamaz. Yüksek Saflık Şurasınm bu hayatı toplantısının Türk halkınm sağlığına yapacağı olumJu katkıyı desteklemek zonınlu bır görev olacaktır. S O N Kayrp Aranıyor Yukarıda ta. tografı eörülen 16 vasmdaki oâluro EKREM ELMAS dort aydanberi kayıotır. Gören ve hakkında bilgisi olanların insaniyet namına aşağıdaki adrese bildirmelerini rica ederim. EYÜP ELMAS Anadolu Oto, Alım, Sıtım yazıhanesi YfnİTOİ Anadol garajı ici. Tel: 37S5.127* t«n B V K S A Cumhuriyet 6142 ıııımmnmmtmmmtmnını* \\h sorunu... Ilâç ^onusımun Snemi Szelliitasımaktadır. tlâc: sağlıkla Tür kive ekonomisinin adeta bir ke siti gibi pek çok gerçejH açıkla maktadır. Yaklasık olarak bT i buçuk milvar TLIık bir Hike tim bölümü olan ilâçta para doklar sasırhcı bir cokluktadır Bir vanda frrt ba«ına düsen ilâr tüketimi azhfı söz konusuyter di*er vanda ilâç 5srafı vardır Görünüste Tiirkive hemen bü tiin ilâclannı kendisl yapar, llâr ithal ermez. Ama gerçekte ilsc ham maddelerinin hemen he men tamammı İthal eder. Bura da ilâc «»nayii denen dal bîr Ironfpksfvon sanayifdir. Onur içinrHr ki ynbancı sermave çok rahattır. Türkive'de «âç sa nayiini ham madd» voluvla ken dine bag]amı«tır. tlâc ham mad delerinin ithali baslıbaçıra biı âlemdir. Cok değisıK fivatlar deŞi'ffc ftvatlann faruralan, a? srelistnis ülke ithalâhmn bllinen bilinmeven özpiiiklerirlp hastala ra vükienpn Tiikler olmaktadır. Yabancı sermayeJl Çözüm yolları... Faciayı görmek.. Bu gerçeğe gözümüzO kaparsak birçok faciaya da gözümtizü kapamış oluruz. Ama, göztimüzü kapamakla facia ortadan kalk mıyor ki. Bu, devekuşumın rahatlığıdır. Aile plânlaması yerine YUk?ek Sağlık Şurasında teklif edıldiği gibi «Aile Saghğı» daha yerinde bir deyim. Çocuk sahibi olmak ısteyen ailelere de, çocuk =ahibi olmak istemeyen ailelere de yardım edilmesi «Aile Saghgı»nm gere*i olarak kabul edildi. Bence. konuya çok ısık turan, çok daha açıklayıcı bir devim, «Aile Sağlığı.» Fakat çc^uk sahibi olmak lstemeyenlere yapılan yardıın çofc sınırlı kalıyor. Programın başansı 'o3'ö geçmemis durümd»; Egirim eksiklitî. yardımı arayıp buiamama gibi faktörter bnemli VEFAT Bcdrıye Unan'ın ki3fmetli oglu Nedime ve Namika'nın sevcılı ağabeyleri. Sun'î Ipek Fabrikası Em'ekli Sosyal İsier Sefl TESEKKUR İhsan Sertkaya'nın haMalığı esnasında vakın ileilerini esırgemeyen Beçiktas Kaymakamı, Besiktas Hükumet tabibi Hasan Gülkan: profesör Erol Diiren ve esi Mücellâ Düren vc Muitafa Atakan'a teşekkurler ederim. Kudesi: M I M ! SertknTa Cumhuriyrt 6138 AIOIET UNAN 19.71971 günü Hakkın rahmetine kavuşmus olutj 207.1971 srunü öğle namazmdan »onra Gemlik aile kabristanında toprağa verilmistır. AttESt Halka ucuz ve kalitell İlâç sağlanması, ilâç sanayiinde dış faktörlerm etkisinin ortadan kal dinlması öngörülmüs, bu amaçla: (T) Smaî maliyetin veniden ele alınması, Ryat Tesbit Komisyonuna Türk Tabibleri Birliği ve Sosyal Sîgortalar Knnımn temsilciierinin girmeal. ® Ham msddelerin yurtta apılması, (3) tlâç ham maddeleri ithalinin devletleştiriimesi, (î) Yabancı firmslann, yerll irma ilâclannı yapmaması, (5) Kamn kuruluslannın kenli ilâçlannı yapmalan, <TÇ) Gazete ilânlan, ilâç prosoektüsleri ve lüks ambalaj konulanmn ele alınması, (7) Depocn kânnın halka b> tikal ettirilmemesi, (5) Kalite kontrolünün frerçekleştirilmesi. bu amaçla b#sin ve ilSç kontrolüntln birl»stirüerci öeel bır daire kuıul TEŞEKKÜR Kıymetli evladımı» Doç. Dr. CEM SAR'ra vefatı dolayısiyle duyduğumu2 derin acımızı paylasarak cenaze törenine gelen. çelerüc gönde^ ren, telefonla. telerafla ve bizleri ziyaret ederetc taziyetlerini bildiren SBF mensuplarına, ar. kadaslanna, dost ve akrabalıra en derin sükranlanmizı funarız. SAR. ACBA ve EKKtN •ilelcri • CnmhoriTet S143 DEVLET OfiMAN KERESTE FABRİKASI AYANOIK MÜDÜRLÜGÜNDEN Fabrikam» ambarlannd.a mevcut (44) part! halinde M3. yumuşak, (454) M3. Sert re (11816) M2. parke îabrtkaınıa idare binasmda açık arttırma ile ve pesio bedelle satas» çıkanlmıstiT. rmtıuşak kerestelerin satısı 29/7/1971 güntl Sert fcerestelorle parkelerin satışr 30/7'1971 günü' saat 9'da satı? şartnanıesl ve müfredatlı listeler Orman ÜrOnier) Sanayi) Genel MüdüTltiğtinde, Kastamonu, Anıtara, Bolu, Düıce, Adapazan, tstanbul, tzmtr, Mersta, Sinop tşletme MüdürlUklerinde ve fabrika muhasebe»inde görülebnir. îsteklilertn satın almak ıstedîklerl pa «an Vtflfi M. ternina. tmı satış (rür.ünden evvel yahnp maîcbuzlan İle birlikte ktsmlsyona baş vurmalan İlân olunur. DOKTOR Tarık Z. Kırbakan Dert, cae v» ZShrevi Hastalıklan MOtehasm» tstiklâ) C«d Parnakkııın N« It. TCLl 44197» (Basjı: 17971/6118),