Katalog

SAIFA DÖRT: :CUMHURtYET 20 Aralık 1971 EDİNCİ anket viyolonist Izzet N&lih Albayrak ile yapılmıştır. O, «Musikimiz ayn bir kültürün mah sulüdür. Avnıpaldaşamaz, meğer ki bir dâhi çıka!.» diye kestirip atıyor. ALATURKA Mf C Falih Rıfkı ALAFRANGA Mf kestirip attı: Alaturka,7ürkdeğilŞarkbeynelmilelidir Y ml halde» bulnnuyor. Tani M. zimkl ötekini ihtiva «diyer. F». kat bn mnkayese nazarîdir. Bir. denbire gnraramuzu okşayarak gözlerimizi kamastırmamahdy. Çıınkfi, bnna ınukabil Avmpa müziğinde kullanılsn ifade ve tebliğ vasıtalanndan musikimiz tamamiyle mahrumdar. Çok ces lilik ve bnndan doğan Avrnpa form ilmi, yani mnsikinin inşaî tarafı ve onon bir kı§mına dayanan dramatik fislup, orkes. trasyon bizde de mnhterem hocam Hüseyin Sadettin beyin dediği gibi, murikiyi yapacak olan dâhi bestekârlardır.» rinl keşfetmek içtn Avmpa' dan Dzman getirmeğe aklım erer, fakat millî mnsikimizin pırıl pınl parlayan ve yalnız bizim değil, yabancıların da gözlerini kamaştıran hüviyetini anlamak için Profesör Marks eenaplarının şahitliği mi l&zım? Bir mnsiki ki yaşıyor, evlerde, salonlarda, müesseselerde çalınıyor, dinleniyor. Flâklan hanl ha. nl satılıyor. Mfinir Nnrettin konserlerinde yer bulnnamı. yor. Fransa'da, Almanya'da, Rnsya'd» en büyük mnsiki mnnekkidlerinin takdirini kazanıyor. Rasgele bir ya. baneı çağırarak, ona, ssırlar. la mazlsi olan bir Banatımı. zin mukadderatını tevdi et. tnek elbette doğrn değildir. Nadir Nadl, şu cevabı vermi?. tir: « Dnmp dnmrken millî mnsiki yapacağız diye kalkıp ala. tnrkayı Batı tekniği ile kanş. tırmak yanlış bir harekettir. Bn, ıhlamnr ağacına gül (idanı ası. lamak çibi mânasız bir şey o . lnr, tntmaz. Bütün dünyanın kullandığı mnsiki lisanını ala. rak millî bir sanat yaratabilmemiz için cebir kullanamayız, mncadele etmeliyiz. Alatnrkayı sustnralım, yalnız alafrança musikiyi dinletelim, diye döşün mek, rakîbinden korkan bir a. damın elini kolunn bağlayarak serbest kalmak istemek Rİbi Nadir Nadi çirkin bir sc\dir. Bccthoven za. manının nazariyelerini çiğneye. NKETE bir mektupla cevap rek bambaska bir yol açtı, fakat ı rica eden Peyami Safa'ya, o karsısında ona anlayan ve be. Uıraiarda Vıyana'da bulunan nimseyen bir Almanya bninn. masaydı. bütün dehâsına rafmen Beethoven, mijlî bir tanat. çı olabilir miydi? Bcn, tekke ve meyhane musikisinden nefret cdfrim. lsittigim zaman âdeta hastalanıyornm. Bn mntereddi sanatın canlanmastna imkân yoktnr, ama halk mnsikimiz dünyanın en hauas, en sirin ve en zenıin halk mnsikilerinden biridir. Bn levimli sanatın Ba. tı teknigi ile açılanıp canlanma. n bahis koncsn olamaz, çünkü 0, her zaman tam mânasiyle canlıdır. Gelecekteki Türk sa. natçuı millî ilhamını halk mo. •ikimizden slacaktır.» Bence en suiistimale nğrayan fikirlerden biri de mn. •ikimizin Avrnpahlastırılması meselesidir. Millî mnsikimizi terkip ve teşkil eden «nsnrlan tahlil etmeden ve teknik mahiyetini iyice an. lamadan ona Batı mnsikisi ile telife kalkısmak hiç bir netice veremez. Bence kon. servatuvarda Türk müziğini öğretmek sart. Hattâ Batı müziği öğretmenleri arasında millî mnsikimizin esasla. rını bilmeyenlere vazife ver. memelidir, yahnt öğrensin. ler.» dan bakan, Falih Rıfka'nın şu dıkkate değer satırlaruu da yazı serimizin sonuna eklemedea yapamayacağız: «Türk inkılâbı musikisizdir. Alaturka eski âlemin ölüsü arkasından ağlamaym çalışıyor. Bu, bitip tükenme bilmeyen bir cenaze marsıdır. Alaturkanın ıslâhını düşümnek, medresenin ıslâhını, şer'iye mahkemeltrinin ıslâhını, mecellenin ısiâhını düaünmekle birdir. Alaturka Türk değil, bir Sark beynelmilelidir. Türkler Garp brynelmileli olan musikiye kendi benliklerinl karıştıracak, medeniyetler havasına ycni ve genç bir ses daha katacaklardır^ KıriryıldiF sürüp giden tartışma r Sekizind gün anket, Hasan Ferit (Alnar) ıle yapılmıştır. Hasan Ferit de çoyle dıyor: «Avrnpa müziğinln bütün tona. liteleri Türk makamlannda var dır. öyle ritimler ve meıürler ki, onlan Avmpa mnsikiıinde Dokuzuncu ankette, kemençe. bnlamazsınıı. Demek Türk mn. ci Ruşen Ferit'm (Kam) fiklrsikisi, Avmpa mnsikisine naza. lerıni okuyoruz: ran sistem, tonal, ritm ve me. «Memleketimlzln toprak alzür olarak riyazî iibirle «umntında kalan meçhnl madenle SON Tarihi bir fotoğraf: Ankette adı geçenlerden Falih Rıfkı Atay, Millet Meciijl önünde o devrin Başbakam Haıan Saka lle. Drinada Y a z a n : 56 Neye SUün? diye bafrrdı. Olmeyi hak. edecek bir ıuç işlemedi ki. Inıan çok daha baska şeyler için ölmeli. Meteii hırsulık yap. tığı için ölmeli; yalan söylediği, insanltn sev. medifi, intanları öldürdüfü için ölmeli. Ne bi. leyim ben, meselâ kendinden olmavan ins»ol». nn insan oldoklannı nnattnğn için ölmeli. Ams Saima bir kız, en değerii şeyini kaybetti. Onn o oflan alma* artık. Ben olsam hemen kendimi öldürürüm. Sen sn modası ceçmif kafanı defiftir. sen artık iyi olur. HilS yüx yıl önceki dünyada yaşıyor gibisin. Saima kızsa ne •Imnf? O da insan değil mi? Basına böyle bir beli gel. diyse kız diye mntlaka ölmesi mi gerfk? Ben. ce yaşaması, hem de eskiıinden daha gfiçlü yaşamssı gerek. Sonra o oğlanın onn almıya. cağını da nereden biliyorsnn? Nezir kırmızı benekli büyük bir hatır gibl nfnklara doğrn yayılan ovaya baktı. Atiarın betonn döven nal sesleri boflukta çın çın ötüyordu. Görünürde gök ve topraktan başk» bir şey yoktn. Alsın, dedi, insallah alsın. Ben de baş. ka bir şey istemiyorum zaten. Saat on iki oldu mu? Sermanoviç bir sigara yaktı. " Tam on iki, 4fidi. Neredeyse akssm olacak. Ka'ranlık basmadan eve dSnebflinek çok İyi. Dehle şu hayvanlan biraz. Nezir kamçısını iki kere şakiatti, araba nrar jribi gitmeye basladı. Bir tfire toıırs bir dfizlöğe jreldiler, ionr» yeni yapılmış ftmlş bir asfalt yola çıktılar. Tanlanndan ıınun yiiklü bir öküz arabası gtçti. Tolan alçak bir tepeyi dolandığı dönemeçte bir sığır sürünüyle kars>laştılar. Nezir hemen dizginlcri çekip arabayı durdurdu \e sürünün geçmesini bekledi. Hay. vanlann çoğu yorjon ve eılızdı. Hiç birinin canı yürümek bile istcmiyordu. Savaş savaştı, insanlan insanlıktan hayvanlan da hayvanlık. tan çıkarmıstı. Simsiyah iki kSpck dnrmadan havhyor, ordan oraya kosnyor, sığıriarın ara. sından, yanından, bacaklannın altmdan geçe. rek onları bir an önce çayırlık kısma aktarmak isteyen kızgın sdratlı iki çobana yardım ediyorlardı. Fakat sıfırlann köpeklere aldır. dıklan bile yoktn. yine bildiklerini oknyorlar ve yolun tam ortasındaa gidiyorlardı. Beı da. kika kadar böyle geçti ve yürnmemekte inat eden bir kaç sıfırı nihayet sabrı tükenmiş olan Nezir kamçi kullanarak »aîa sola dağıttı, sonra arabavı hızla vokustan asağı sürdfi. Biraz «ittikten sonra hayvanlan dallarını yola sarkıtmış >abani bir kestanc ağaeının altında dnrdnrdn. Aşağı atladı, dizginleri eline aldı, atlara her zaman korktaklan kör dereyi seçmelerine yar. dım etti. Bu is bittikten sonra tekrar yerine peçip oturdu, dümdüz ve ekilmemi» bir tar. lanın içine havvanları koyverdi ve aradan iki dakika bile geçmeye kalmadan çiftlifin geniş topraklan, daha sonra da Azamoviç'in Içinde F A İ K B A Y S A L Ekrem Besim KREM BESİM'ın anketa verdıği cevap özetle şoyredir: «Bizim mnsikîmizin «rmonize edilmesi niçin olmasın? Egki Yunan melodileri tek seeli idi. Ravel isminde bir adam çıktı. Melodilerden bir kaçını Avnıpa araıonisi içine soktu. Eski Tunanlılarda ikiden fazla makam \ardı, herkes bilir. sayalım mı? Meselâ, Doryen. Firijicn, lyonien, Lidien, Eolien falan filân.. Bu makamdaki havalar annonize edilince millî renklerini kaybettiler mi?» Burada anket yazan Ekrem Besim'm sozünü keserek şunu soruyor: «Yunan melodilerınde çeyrek ses var mıydı? Butün dava bu çeyrek sesi armoniye sokmakta Yani mızraği çuvala S'ğdırmakta » Ekreın Besım Bey, coşuyor ve bu sozlerı şoyle cevaplandırıyor: ^ J 5 «BU çeyrel^taeJK'dr^ dlr? Neredcn çıktı bu? Efer bir çeyrek ses varsa sekizde bir, onaltıda bir, otuzikide bir . ralan, hem bu sade bizim musikîde değil, Avrupa müzifinde de vardır. Farzedelim ki çtyrek sesi ffda et> sek nc kaybederiz? Polifoninin temin edec«ği kazanç yanında bu ses başiı başına bir kıymet olabilir mi? Türk mu •ikisi asırlarca Polifoniden mahrum yasadı. Ona alışama\an kulaklar birçok sesi bir arada duyunca sesier anısındaki nispetleri katrayamazlar, anla\amazlar. Onun için melodik bünyeli musikimizin arraonize odilmesi oniarın ho«una çitmez, ama ben musikimizin poiifonik bir ıfade şrkli almasına, armonize cdilmesine şiddetle taraftarım. Bu hcr ikisini de telif dcğil, jeni bir musiki jaratmaktır.» E EKREM BEStM HÎLMÎ BET RUŞEN FERÎT KAM FERİT ALNAR Eski yıllarda çekilen bu fotoğraflar, Gazetemizın arşivinden temin edümistir.. GÜNAHKÂR KRALIÇE DİŞİ BOND *•* Buraya k^dar musıkî oton'slerının fıkırlennı bir anket çerçevesı ıçmcis otîurlarına sunan Peyami Safa, kendısıne gelen okuyucu mektuplarından bazıiarmı da yavınlıyor Bunlardan bırı şojle demektedır. «Musikimiz sute benzer. Bir limon damlası onu ekşitmeğe, bozmağa kâfidir.» yatıp kalktıfı evin çatısı ıröründfl. Selmanoviç kendi kendine: Evl hâlâ tamir etmemiş galiba? dedl. Sonra bir şeylerden süphelenmiş gibi aya. fa kalktı ve gözlerini yola dikti. Bir çok yer. de siyah siyah >a| lekeleri ve birbirleriyle ke•işen tırtıllı kamyon tekerleği izleri vardı. Buradan bir ştayer geçmiş, diye bağırdı. Nezir arabayı yavaş yavaş durdurdn. Bnradan da, dedi. Her taraftan geçmiş. Yüı metre kadar daha gidince tekerlek iz. Irri daha da arttı, sonra makaı başındaki ray. lar gibi bepsi birbirine karıştı. Selmanoviç korkmaya başlamjştı. Bu tek bir şta>erin işi değil Nezir. Bnradan sanki vüzlcrce ştayer geçmiş. Bak, hepsl de bizim çıftliğc doğru gidiyor. Evet, belki de askerler burada mola ver. mişlerdir. Sakın bn izler demin yolda rastladı. ğımız kamyonların izleri olmasın? Olamaz, burada askerlerin ne İşi var? Aşağıda kaymak gibi yol dnmrken buradan neye geçsinler? Allah, Allah, hava benzin ve mazot kokuyor sanki. Bir arabanın deposn patlamı» her halde. Selmanoviç'in eli ayatı kesilmisti. Allah kahretsin, diye bağırdı. Bnradan neye geçmisler anlamıvornm. Nezir arkalarında kalan sırtı gösterdl. Ben bn yerleri kanş kartıj bilirim, dedl. B» sirtin srkasından dolaşınak en aşagı yarım saat alır. Sonra orada vol bir nçnnımnn kena. rından geçiyor. Tekerlrk birazcık kaydı mı ara. bayı kurtaramazsın. Geçen yıl bir at arabası oradan asağı nçtn. Arabacıyla atlann parça. sını bile bulamadılar. Benim de bir kere başı. ma geliyordn, berekct versin ncnz atlattım. Ben oradan başım dara gelmedikçe oldünen geçmem. Ştayerlerin soförleri de tehlikeyi göze alamayınca burava vnrmuşlardır. Tamam tamam. sırtı dolasacakları yerde buradan kes. tirmeden gitmişler. Muhakkak benim dediğim gîbi olmnş bn is. Ştayerlerin hepsi de tox toprak içindeydi çünkü. Askerler bile tozdan bembeyaz olmnstu. Araba durdu, Selmanoviç hemen yera at. ladı. Şnraya bak Nezir. Şn mınr laplanna bak. Nezir yanına sopasını da almayı nnntmamıştı. Bir yerde en ufak bir tehlike gSrdfl mii daima böyle yapar, onu eline almadan hiç bir yere adım atraazdı. Galiba çiftliğin içinden de geçmlşler. Namnssnzlar, domatesleri de çiynemlşler, do. matesleri de. Selmanoviç üzüntüsfinden neredeyse ağlamak üzereydi. Domateslcri de ml çiynemlşler? diye bağırdı. Hani nerede? Nerede domatesler? Klm, hangi haydnt çiynemis domateslerimi? Nezir'in eli ayağı titriyordn. Işte, dedi, şnrası hep domatesle doln. Ne yapmalı? P TİFFANY JONES EYAMİ Saia, bıraz da anketın şumui dairesıru genışleterek Malatya mebusu Hılmi Bsyle konuşuyor. Hilmi Bey, Bozkurt adıy^e birrnarşbestelemış ve bestesı Maarıf Vekâleti tarafından mekteplere taraım cdılmiştır. Bakınız Hilmi Bey ne dıyor? «Inkılâp ba.v ramlarımızda Fransızların Marseillese'ini, milli se\ inçjerimizde Almanların bilmem ne marşını, îzmir zaferimizde Fransızlann Ccza\ire çircrken çaldıkları zafcr marşını te daha geçen giın Samih Rifat gibi kıjmctli bir Türk'ün cenazesınde oldu^u çibi vabancıla nn matcm havasını çalmak bir millct için nc acı, ne a>ıp ^e\dir \ alitivle bazı ka bileler para ile adam tutarak cenazelcrinde ağlatırlardı. Bu nun ondan ne farkı var?» M?'.ît\a Mebusu Hılmı Bey, Ankara'da cia \enlen konserlerden bahsederken «Bu konserlerin programlarıııda. ilân sutunlarında okmorum, bir sıirü ccııebî isimler ve kelimeler arasuıda «Onbes dakika istirahat» cümiesinden başka hiç birinı an lamıvorum. Bo\le tasarruf hattalarında eşya.ia kontenjan konulduçu sırada vabancı ruhuno memlekcte sol.an kaçakçılara bilmem ne yapmalı?» demefetedır. • •* Anketın son sozunü Hakimiyeti Mılüye Razetesınde yazdığı makalesi üe Falıh Rıfkı (Atay) soylujor ve şu kesin hükmü venp ışın içinden çıkıyor: «Karar verilmiştir. Türk çocuklarına valnız Garp musikisi öğretilecektır.» Ve bu vazısında sar.ata Ataturk'un Ankarasın Ö S E SON SINIF ÖĞRENCİLERİNE ÜNİVERSİTE $M GÜVENEBİLECEĞİNİZ TEK KURS &qi»} kuUfimuyfol.gtt. gtfi&ğe BROŞÜR 'ümfyü BÎLGI D E R S A N E S I eağaloğîırlsrTel '27 7195 (Cumburiyet 10377) KiARIO LUiKt ; 1 İSTANBUL EMNİYET SANDIĞINDAN fstanbnl Emniyet Sandığı Fatih Şubemize borçln Hasan Sabri ARISAI/a (Tahsin oglu> ilân yoln ile tebUğ Gostcrılen adres: Kadıköy, Göztepe, Kayısdağ Cad. No: 105, D: 2 Dosya No: 1971885 Maliki bulunduğunuz; Fatih, Mollaşeref Mahallesı, Başıbozuk Sokak 13/1 No.'lu kârgir apartmanm 288/3600 arsa payına isabet eden 4. kat 11 No.'lu bağımsız bolumü ve eklentısi 11 No.'.lu komürlüğü Sandığımız Fatih Şubesine birincı derecede ipotek gostererek 30/5/1969 tanhuıde İPA. 7708 hesap numarasiyle (15 000,) lira istıkraz etmıştmiz. Borcunuz vâdesınde ödenmedığınden, hakkınızda 3202 sa. yılı Kanun mucibınce lcra takibine başlanarak, yukarıda yazıh ad'resınıze ıhbamame tebliğı ıçın gıdjldığınde, ıkametgâhmızı terketmeniz ve halen nerede bulunduğunuzun da öğrenilememesi hasebiyle ihbarname teblığ edılemedığınden, kanun hukmune tevfikan ilân yolu ıle tebligat icrası icap etmiştir. 30/9/1971 tarihinde yapılan hesaba göre borcunuzun tama. mı faizi ile birlikte (17.486,) liraya bâliğ olmuştur. Işbu borcunuzun bir ay ıçinde Sandığımıza odenmesi lâzımdır. Borçların ödenmemesi halinde ıpoteklı gayrımenkulünüz mezkur kanun hükümlenne tevfikan Sanriıkça satılacaktır. Bu cihetler borçlu Hasan Sabri Ansal tarafından bılinmek ve ihbarname tebliği makamma kaim olmak u.sere ilân olunur. (Basın: 25466/10371) YER OÖŞiEMELERİ (Ilâncılık 5626) 10362 TünelCa'd. 40/2 Tet! 44 729fİ KONGRE İLÂNI Yucel Kiıltür Vakfı Idarc Kanılu Raşkanlığtndan : Vakfımız Genel Kurul toplantısı 29 Aralık 1971 Carşamba gunu saat 18'de Cumhurıyet caddesi No. 139 Elmadag adresındeki Mobıloıl konferans salonunda >apılacaktır. Ilk toplantıda çoiunluk sağlanamazsa ıkıncı toplantı 12 Ocak 1972 Çarsamba gunu «ynı t a . atte ve aynı yerde >apı!acaktır. Kurucu uyelerımızın teşnfi rıca olunur. IDAKE KURULU G V N DEM: 1 Açılıs ve yoklama 2 Baskanhk divanı seçlml 3 Idare Kurulu faaliyet raporu ve hesap müfettişlen rtporu 4 Idare Kurulunun ibrası 5 Yenl Idare Kurulu ve hesap müfettişlerinin aeçıml 6 1972 vılı calısma ve bütçe projeleri 7 DUekler. Cumhurıj et 103S3 ' EVE &eq.(eEBJi\az KABŞ