Katalog

Yayıniarı Sunar: MTEH (RoportaJ) Yılmaz Çetıner YE«IL GÖI.GE (Roman) Kemal Bılbaşar Et 10 TL 20 TL A n PARA (Roman) Erol Toy 15 TL ATATt RK ve KOMfNİZM (R Nurı İlerıı 20 Î L MAY TAYINLARI Kredı Han Cağaloğlu İst. Reklâmcılık 2366 9570 umhuriy Kurucusu. VLMJS NAD1 TRA$...nii$...raAŞ... HKBIBIİH HERSIBJHKİ İUİSL nt; MCUUMN ¥ HHUNM HİCOIMUSİ MHMtLStM 47 yıl. sayı: 16584 . Telgraf ve tnfktup adresr Cumhurvet Istsnbuı Posta Kutusvr îstanbu] No 246 Telefcnlar 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 26 Eylül CumarKsi 1970 Yeni bir buhran belirtisi! Bilânço: 20 bin ölü, 30 bin yarah Amerika, Ruslann Kiiba'da denizaltı ıılılııyıııııı öne sürdii • VVashington: «Durumu, büyük bir ciddiyetle izliyoruz » WASHtNGTON. (aa AP THA) Bırlesık Amerıka Savunma Bakanlığı So\\etler Bırlığının Kuba da «Daimi bir deniz«Itı üssii» kurmakta olduğuna daır kesın belırtıler bulunduğunj one surmuş, Moskova ıse bu ıddıaya. henuz cevap vermemı^tır iissii l\iırııiiil\lii KESKN VE10 ARKADAŞI ACUK 8REVIHE BAŞLADI bildiriyor Rıza TAŞOL BERLİN Vatandaşlık hakkı Bakanlar Kurulu tarafından kaldırılan Alman\ a Turk ögrencı Federas\onu Başkanı Hakkı Keskın. 10 arkadası ıle bırhkte açlık grevıne ba$lamıştır. Bu arada, Hur Berlın Um(Arkaa Sa. 7, Siı. 7 de) Doğru Yolda ufcün Dil Bayramı. Ata' turk'ün buvrugu ile topla|nan Bırinci Türk Dil Kurnltavından bu vana tam S8 yıl geçmis. l'zaklarda, çok nzaklarda kalan o gunü şimdi bu gün gibı ansnorum: Yine böMe ıhk. tatlı bir güz öğle sonu idi. Dolmabahçe Saravı tören salonunda \urdumuzun kalburüstu hemen butün politikacılan. yaearları, bilginlen toplanmışlardı. Başkanlık \erınde Kâzım özalp oturuyor, onun sagında yüksekçe bir setten AtatUrk, yanında birkaç ki$i, gorfismeferi izlhordu. Kflrsfiye çıkan her konnsC macı, Büvük önder hakkında abartmalı birtakım övücü sözler söMedikten sonra. Türkçenin, Arap Arem egemenliğınden knrtulnp arınması, özlesmesi gereği üstüne uzun bır sö\lev çekivor. Atatürk'ü saygı ile selâmlavarak yerine dönüvordu. Ardı arası kesilmeksizin süriıp giden bn biteviveligi o gün valnız Hü•evin Cahıt bozmus, zaten gelıtmekte oldugunu soyledifı dılimizi kendi haline bırakmanın daha doğru olacağı tezini savunmustu. O cünkü bavanın beni hiç de olnmlu biçimde etkiiemedıihnı soNİPmelivim. Kurultavı Atatfırk'un bir dzentısı. konusmacıları da yukan kata hos gorfinme varısına çıkmı; dalkavuklar sayıvordum. Bir Hüseyin Cahit'in «ce<îaretı medenive» sine hayrandım. Bîrinci Dil Kurultayında 07lesme konusnnda pek atesli gorünen politikacılardan bır kısmının çok partilı vasantıya geçıçımizdcn hemen sonra aynı heyecanla ko%n osmanlıcacı kesıldikleri gbrüldü ıse de, o günkü izlenımlerimde >anıldıgımı sövlemelivim. özellikle Hüseyin Cahit'in. dili kendı haline bırakmayı ongoren düsuncelerine yakınlık dujmus olmamı hiç de dogrn bulmu>orum. Dilimizin kendi haline bırakılmavarak bilimsel bir vöntemle gelistirilmesı, vazarların, sanatçılann katkısıyla da tez elden özlestirilmesi gereğine o tarihten epevce sonra, GalatasaraT Lisennde oğretmenlik vaptıgım MIlarda, kişisel deneylerıme davanarak inandım ve oztürkçeve, daha dojrusu anadıümize yürekten bajlandım: Son sınıflarda toplnmbilim okutu\ordum. 18 20 \aslanna gelmıs. bıvıkları terlemis delikanlılar en basit Arapça, Farsça sözçükleri anlamıyorlar. anlamadıklan ıçın de yanhs kullanı\orlardı. Çocuklann kusurn yoktu. öğretılmeyen bir dil elbette bilınemezdi. Çağımızda ise, hele Lâtın alfabesini kabul ettikten sonra, geriye dönüp okullara veniden Arapça ve Farsça derslerı koymanın olanağı yoktn. O halde ne >apacaktık? XIX. yüzyıl ortalanndan bu yana zaten yabancı etkılerinden kurtulma çabalan ıçinde nulunan dilımizi çucümüz vettigı olçüde özlestırmei e çalısacaktık Atatnrk'un kurdugu Türk Dil Kurumn'nun yaptığı budur. Oilıni seven yazar \e sanatçılanmızın yaptığı budur TRT yöneticılerinin japtığı da bodur. Genye baktığımu zaman 38 yıl boyunca varılan asamanın göğös kabartacak derecede basarılı olduğunu gonnemezlik edemevız. Gerçi osmanlıcaya bzlem duran gericiler, polıtik kavgılarla halkı kendı dilinden sogutma>a u§raşan tutucular bâlâ aramızda vardır. Ama bunların sesı \ıldan yıla kısılmakta, etkılerı de o olçfide zayıflamaktadır. Se\gilı dılimiz oz\arlıtına kavuşma yolunda bi7İı adımlarla Savunma Bakanlığı Basın Sozcusu Jerry Fnedheım Amerıkan Gızlı Haber Alma Servıslerinın son birkaç zamandır Kuba'nın Cıenfuegos hmanında devam eden jroğun çalışmalardan haberoar oldugunu, denızaltılar ıçm bır destek tesısı vazıfesı gorebılecek bu l^mana son avlar ıçınde, aralannda buytik mavnalar da bulunan onemlı mıktarda mal zeme getırıldığını soylemıştır Sozcu, bu uste nukleer roketler taşıyan Sovyet denızaltılarırun uslenıp uslenmıyeceğı konusundakı bır soruya «Boyle bir ihlimali çözden uzak tutamavız» ,, dıye cevap vermıştır Urdün savaşı sona erdi Tank ü» tlkokulu ikinci sınıf ogretmeni Turgut lolcu'mın, Ikı otra ile. Fatlh pazarında ışporta acıp plâstik filler, horoz dudukleri, sıgara tablaları »e okul \akaları sattıjhnın rosmidir. ( Fotoğraf Tulav Dı\ıtçıolu) ÜRDÜN ORDl'SC tLE GERtLLAL\R \RASINDA SAVAŞ SONLCü ALEV ALEV YANAN MAN ŞEHRİ DLMANLAR İÇÎNDE.. DIŞ HABERLER SERVİSİ MAAŞLARIYLA AÇ KALAN ÖĞRETMENLER... BEVRUT Arap Zirvesı (arafından »rabulocolokl» görevlendırilen Sudan thtilâl Kon»e>i Başkanı Nımeyri, dün başanya ulaşmış u gerilla liden Arafat ile Kıral Husevin tarafından kabul edılen bir ateskes anlaşmasının imzalandığuıı sçıklamıstır. Taraflar ihlâl rtmedifi takdirde, bu anlaşmayla dokuzuncu günune sjiren Ürdün iç satası sona enniş olmaktadır. «Assocıated Pres*» Ajansı, Tel Aviv'de güvenilir kaynaklara dayanarak verdifi haberde, Ürdün iç savaşında 20 bin kişinin öldufünu ve asafı ynkarı 30 bin kişinin de yaralandığını bildirmiştir. Ba arada, ateskesten once bir açıklama \apan Ürdün Silâhlı Kavvetleri Komutanı ve Genel Askeri Valı Habeş Mecali, Ürdun Ordusuna ba^lı birliklerin, çerillaların elinde bnlnnan 54 nçak volcnsandan 15'ini knrtardıgını sovlemiştir. Ciddiyetle izliyor Öte yandan adımn açıklanmasını ıstemeyen bır Bevaz Saray gorevlısi. Bırleşık Amenka nın <Arkası Sa T. Su. 2 de) Ürdün'ün kayıp Başbakanı bulundu Dığer taraftan, önceki gün Kahtre'de kayboldugu büdlrllen Urdun Başbakanı Davut, Mısır polısı tarafından bulunmuştur. (Arkasi Sa. 7, Sü. 1 de) Moskovo, Oriodoğu barışının Sovyetve ABD askerlerince korunmasını teklif etli (DIŞ HABERLER SERVİSİ) MOSKOVA Moskova da juvenıhr kaynaklara gore Kremlın lsr»U ıl» Arap ulkelerı arasında vapılabılecek bır barış anlaşmasımıı, Amerıkan ve Sovyet askeri kuvvetlerı tarafından korunmasını tekhf «tmiftır. UPİ Ajansının, Kremlinlı yonetıcılere jakın çevrelere dayanarak bıldırdığıne gore, Bırleşmış Mılletler Ortadoğu da barış anlasmasım guvenlık altına' almak ıçın gereken barış gucunu sağlayamadığı takdîrde, Moskova, Amerıka ıle bırlıkte bolgeje asker gondermeye hazır olduğunu, Batılı ulkelere bıldırmıstır f^rkası Sa. 7, Su. 4 de) 7. TÜRK TARİH KONGRBSI BAŞLADI ANKARA (Cumhnriyet Burosu) 7 Turk Tanh Kongresı dün saat 10 30 da Cumhurbaşkanı Cevdet Su nav'ın yaptığı bır konuşma Ue çalışmalanna başlamıştır Dil Tanh ve CogTafya Fa kultesı konferans salonunda \apüan açılış torenınde on ce îstıklâl marşı, daha son ra da Brahms'ın akadenıık uverturu çalınmış, raüteakı ben konuşan Cumhurbaşkanı Sunay. «Şanlı tarihimlzin daima yScelmesini ve mille. tunizi mutlu kılmasmı niyaz ederim» demıştır. (Arkası Sa 7 Su. 4 de) AMMAN'A YARDIM GÖTÜREN UÇAK, 12 TÜRK'Ü DE GETİRDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bütosu) Kızıla\, Ürdun'dekı çarpışma larda yaralananlara vardım ıçın dun J130 uçağı ıle vıyecek. ılâç ve tıbbi malzeroe gondermış, donuşte de Amman dakı Turkıje Buyukelçüığı mensuplarından bazılannın eş ve çocuklarmı getırmıştır Saat 13 30'da Ankara'dan avnlan uçak, 2 saat 20 dakıka son ra Amman'a varmış, Ürdun Hılâlı Ahmer eranne gontferılen 10 ton un, 5 ton şeker, 2 5 ton pınnç ıle muhtelıf ilâç ve tıbbî malzemenın ındırümesı, 2 saat kadar surnauştur Hava Kuvvetlerıne aıt naklıye uçağı, donusunde Buvukelçıllâımız mensuplarından bazılarının eş ve çocuklarmı getırmıstır Buvukelçının esı Lâle Kura Amman'da kalmıs 2 çocuğunu ıse yurda gondermıstır Askerî uçakla 20 25'de Ankara'va gelen 12 Turk, hava alanında gazetecılere, ıç savas anısı olarak. elçılik bahçesınden topladıklan mermi ve kovanlarını gostermişlerdır Once hamal sonra işportacı.. Sadun TANJU önceleri Balıkhanede hamallık yapıyordum, djyor. Balık oldugu gunler 3040 lıra gundelığı doğrultunnuş Uçlu oğrenım yapılıjormuş okulda ve saat ll'den sonra serbest kalınca doğru Balıkhane'ye koşuyormuş. nıumnfisi Hüseyin BAŞ BUHRBHIH saylamızda Robert Kolefde yüksek kısnun kapatılmasına gidiliyor Robert Kolei Mutevelh Hevetı 5 vıl ıçmde devrerfılme«ı >a da kapatılmaM dusunulen vuk«ek ki"=ma. onumuzdekj ders jılından ıtıbaren hazırhk sınıfına bır yıl «onra da l'mcı smıfa \em oğrencı ahnmamaMnı ve %uk«ek ki'îmın Arnavutko^'dekı Kampus'a taşınmasını kararla«tırmıstır. öğrenciler, dun duzenledıklen forumda. Arnavutkoi 'e tayınılmasının vuksek kısmı kapa mak anlamına geldığmı belırterek. «Bebek Kampusunn ver(Arkav Sa 7. Su 4 de) «Çok yoruluvordutn. Başka bir ı; aramaya başladım. Bir konfeksiyon Lmalâtçısının mallannı kapı kapı dolaşarak satma ışinı buldum. Haftada 250 lira ceçi rordu elime ama. yandan fazlası yol parasına çıdıvordu. Son ra, ıçı eşya dolu kocaman bayulu taşımak da çok vorucu idi. Sonunda bn pazarcılığa karar kıldık.» (4rkası 7 Sü i de) Istanbul'da biitan gazı füplerî 27.70 liraya satılacak ANKARA. (a a.) Indınjnb olarak yemden tesbıt edılen sıvılandırılmış petrol gazlarının (LPG> butun ıllerdesı perEkende satıs fıyatları, bellı olmuştur Enerjı \e Tabıi Kaynaklar Bakanlığından oğrenüdığıne gore, 12 kılogramlık tupler hahndekı «LPG»'lenn Istanbul dakı satış fıyatı 27 71 lıradır. Çarşıkapı'da dün gece avn ayrı yerlerde çıkan jangında 2 i? ham, bir apartman ve bir kundnracı dükkânı yanmıstır. Gedikpaşa Hamam Sokakta 5 sayılı işhanının. bir kırtssıveci tarafından, sieorta parası almak içın kasten yakıldı|ı iddia edılmiştir. [Fotoğraf, Gedıkpasa'dakı yangın sırasında ahnmıştır ] Bn konudakı haberimizi 7'nci sayfamızda holacaksınız. 2 İŞHANI VE 1 APARTMAN YANDI 41'ler, yeni bir parti kurmaya karar verdi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 4İ'ler, dun Konyahlar Lokalınde, Dr Faruk Sııkan'jn başkanlığînda yaptıkları 4^ saatlık toplantı sonunda «Siyasi bir parti kurma» kararına \armışlardır. Kararın, ojbırbğıyle alındığı bıltfırılmektedır. Kurulacak partının adı gelecek toplantıda ele alınacaktır Uzerınde durulan ısımler arasınds, «Deraokratlar Partisi». ıBiıim Demokrat Parti» ve «Oz Dcmokrat Parti» de vardır Toplantı>a, yurt dışında bulunan 3 parlâmenter!» çok onemlı bjr mazeretı olduğu b:idın'er. bır (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Bugün 4'ÜDCÜ üe Tflonit Ameriko'nın Alina'yo yardım sebebi Ankara'mn (Dış Haberler Servisi) «Le Monde» gazetesi. Tunanıstan'a >eniden başlayan Amerikan silâh sevki konusuna değinen ba; >azısında, Turkıve'nin ha%a alanlarını Birloşik Amerika'ta açma>a Yunanistan kadar he\esli olmadığinı, Atına'nın bu da\ranışının Washmgton'da memnunluk uvandırdığını \e bu >uzden Yunanıstan'a ağır sılâh aoibargosunun kaldırıldı Terhis mahiyetinde bir kısım erlere 30 gün izin veriliyor ANKAR4 Bakanlar Kurulu, maştü. Kaıanç Vergisinden Ge vardır. Bu nitelikte yeniliklere lir Verjısine geçış, büyük re karşı durmak yerine, destekleaksijon doğurmus; mubaJafayı raek gerekir. Bir hfikumetin eni \ergı tedbırlerıııden ba «evenler, artık Türkiye'de tica memleket yönetiminde aldıği zıları, mnhalefet çeırele ret yapmak olana|ı bile kalmı butün kararlann yanhs veya nnce «sol» olarak nitelen yacagını ileri surmüslerdı. Ov bütun kararlann doğm olmasi mistir. Sfileyman Demirel hfi sa özel teşebbüsle gelışmenin, dive bir sey yoktnr. Olaylara kumetinin «refahı tabana in statükoyu koruyarak kalkınma objektif açıdan bakanlar, Hfldirmek» sloganını eskısinden denemesinin daha başlangıcın kumetin ınandıfı kalkınma feldaha sık kullandıfı çorülmek da ıdik. Türk toplnmunda ya sefesi içinde bazı olnmln uyg«. tedir. Bu gidısı saptayanlar ara pısal reformlara yönelmeden, lamalara voneldığini gdrmektesında AdaJet Partısinin sola kârdan \ergi alarak, yatırım dirler. Arsa ve apartman spekavdıfını ıddia eden yazar ve ıçın oianak yaratmak fizere en kulâsvonunu (rentemek ve Upolitikacılar çıkmıstır. tş dun doğal tedbirler bile ilk zaman sarrufları daha dinamik ve yası kesiminde de verfi tedbir iarda beklenmiyen tepkilere olumln alanlara kaydırmak için lennı elestiren, yadırgayan ve sebep olmnstur. çaba harcıvan Hökömetin bn «Nereve gıdıyornz?» diye kayDemirel hukumetının aldıfı volda basan kazanmasını dilenlananlar 17 l GERÇEK 5LAYLARIN tRDINDAKt Bir taktik ise... Y l ANKARA. (a^.> Üçbuçuk avlık devamlı bır çalışma sonunda Sosyal Sıgortalar Kurumu tarafından hazırlanan emek İşçi emekli çekleri özel kuryelerle yoliandr