Katalog

SAIflFE DÖRT 25 Haziran 19~( CüMHURIYET Onlarda ve bizde sanat Pariste ekmekkavgasıgüneşle beraber başlıyor P ARtS, Paris, oh Paris! 13 yıldır görmedim, butun gençlik hülyalanm, okulum, her seyim Paris. Aır France uçağı ile Paris ve Zürih'e gidiyorum. Uçaktan ödüm patlar. Bir Ankara Istanbul yolculuğunda tov be etmiştlm, ama ne yapayım, Parıs'e hasret var, idealimdekl eanat sehri Paris olunca, ölür gene uçağa binerim dedim. Air France uçağı beni utandırdı. O ne rnuhtesem yolculuk, hostesi ile, yemekleri ve içkileri ile saskına döndüm. Yeşilköy'den tıklım tıkhm kalabalıkla havalandlk. Atina' pmus a. arad hosteslere sordum. Paris'te yani Orly Hava Alanında gümrükçulerin grevı varmıs, bızi yere indirmiyorlarmış. Ne isa saat gece yarısını geçe toprağa ayak bastık. Şaşırdım, saatin geç olma«ına rağmen, Orly mahşerı kalabalık. Dakikada bir uçak iniyor, dakikada bir başka uçak havalanıyor. Oriynin önündeki büytlk otomobil parkı gorülecek yer, mübalâğasız 23 bin oto ve taksi. Park yapmak saatine göre, bızım paramızla 9 liradan 5060 lıraya kadar, parkta kalmasına bağlı. Taksi'ye bindim. Şoför lyı giyitnh. Yanına kuçük el çanta mı koydurtmadı, arkaya da 3 yolcudan fazlasını almıyor, Vallâhi bizim dolmuşları aradım, 56 kişi alır gık demez. Fransız şoför taksislnln içinde lumseyi takmıyor, hâlımıze şukur. lık. blr kaiabalıV. senH va^lısı, kadını kızı metrolara koşuyor. hepsı. ama hepsı ekmek derdinde. Pans'te de, bızde olduğu gıbı. eskı bınaları yıkıp, yenne 15 18 20 katlı lüks apartmanlar yapıyorlar. Bızde olduğu gibı, ıki üç katını verip, bu arsaları bazı açıkgözler bemen ida re ediyorlar... • ÇİLELİ GÜNLER CE BONAPARTE'a saptım, Guzel Sanatlar Akademısıni seyre daldım. Bir surü pankartlar, duvarlarda hiç çıkmayacak boya ile direniş yazılan, bizim Fındıklı Akademlsini hatırladım. Nuri lyem, Fethl, Avni, Sel:ra, Mümtaz, ben, ne hülyalarla çile çektiğimiz günler, film gibı gözümün önünden geçti. Atölyede, sobada fasulye haşlavıp, piyaz, zeytin ekmek, helva ekmek yediğimız günler, inanın daha mutlu gençlermişız. R da «Flrst Class» yolcularını Indinnediler. Yanımda değerlj müzisyen Hilml Rit var, o da Paris'e plâk doldurmaga gıdiyor.. Keden bilmem, her halde basın mensubu olduğum için mi nedir anlayamadım. Beni de inrfirmediler. Hosteslere sorduğumda, «Belki nçaktan bir şeyiniz kaybolur, mesnl olamayız» dedıler. Ne yapalım, Atina'ya inmeyeliml Gece Atina'dan bizım yanımıza Amerikah milyonerler ve eşleri biadi. Şişelerle Wisky ve lüks sigara dolduruyorlar çantalanna. Düşünüyorum, ah Istanbulumun küçük fakır insanlan, gelin görün, dolarların ne olduğunu, ne işe yaradığım, ie ise simdüik bos verelim .. ÜstO başı lüks, boya kutulan ağır, Amerikah, lngiliz, Çinli, Fransız, ressam namzetlerıni seyrederken, başım dondu. İnanın, benım Türkıyemin sar.atçıları, onlardan hıç aşağı değıl. Sergileri, galenleri geziyorum, bizım sanatçılar büyuk kıymet, kalıbımı basanm. • GREV VARMIŞ K Trocadero'dan EUfel'e bir bakıa ORKUNÇ bir hızla Paris'e doğru uçuyoruz. Gece 22.20 de Orly Hava Alanımn ustündeyiz. Uçak dönuyor, dönüyor, bize Paris'l gösteriyorlar zannettık, bıraz fazla dolaşınce. • ÇIT YOK YARIN Türkiyeden sridenler hasret içinde Cite'nin ve NotreDame'in havadan görünüşü IİBH • • • ıı • • • 16 • • • • • • ı •••••• S konu veresim: AYHAN BÂŞOĞLtT CEN SUlTAN SUl=T4Ml VATAN'MA (SC7 AİNT GERMAÎN • des pres de 20 Frank'a bir otelrfe yattım. Gıtane sigarasının sert kokusuyla saat sabahm 4'unde uyandım. Dışanda çıt yok, pencereden baktım, tıpkı gençlik yıllarım, ama bir çok bınaları yıkılmış gördum. Yangın falan olamaz her halde. Ayak seslerı çoğalınca, ken dimi sokağa atttm. Bir kalaba Bu seneki temsil ve hasılat rekorınM «Damdaki Kemancı» kırdı • «Damdaki Kemancı» müzikali ve «Cadı Kazanı» gelecek mev sim de oynanacak 969 1970 MEVStMtNt 1 Ekim 1969'da açan Devlet Tıyatrosu, ilgililerin verdıği bilgiye gore, Ankara'daki dort sahnesi Ue îstanbul Kültür Sarayı, Bursa ve îzmir tiyatrolarında, mevsimin kapandığı 1970 Mayıs'ına kadar 24 esen 1490 kez oynamış, bu temsıllerı toplam olarak 360.086 kışı seyretmiştir. Mevsimin bilânçosu, Anadolu ve Kıbrıs turnelen>le yaz programına alınan Yu nanistan turnesi ve tzmir PHıan temsillerinden sonra kesinleşecektir. Devlet Tiyatrosunun bu mev sim oynadığı eserler arasında seyirci ve hâsılat rekorunu «Anatevka • Damdaki Kemancı» adlı müzikal oyun ktrmıştır. Eserl, Ankara'rfaki 38 temsılde 26 bin, Istanbul Kultur Sarayı'ndaki 50 temsılde 63 bin kıçı seyretmiştır. Bu ünlü müzikali izleyen seyirci sayısı 107. 822'dır. Böylece, bu eserin her temsilıni ortalama 1.095 kışi izlemiştır. Mevsım sonunda sahneye ko nularak Ar.kara ve tstanbul'da 22 kez oynanan «Cadı Kazanı» ise seyirci yoğunluğu yönunden ıkıncı sırayı almıştır Bu 22 temsili 20.035 kişı seyretmıştır. Temsil başına duşen seyır ci ortalaması 910 kışjdır. «Damdaki Kemancı» ile «Cadı Kasam» önumuzdeki mevsım de oynanacaktır. Bu yıl Devlet Tıyatrosu sahnelerinde oynanan 24 eserin 15'ı Turk yazarlandır. Devlet Tiyatrosunun bu mev sim, temsil başına duşen seyırcı ortalaması 241 kişi olmuştur. Bu ortalamanın en yukseği, 1.067 kişi olarak, Îstanbul Kultur Sarayı'ndadır. olayın başlangıcı MUZAFFER BUYRUKÇU Kafasma bir yumnık vurdo. Babası, bağırıyor. tutup sarsıyor, oradan orava savunıyor, yoruluncaya kadar dövüyordu. Gece yarısı olmuştu. sesler kesilmisti dışarda. Uykusu gclmistl. Ama tatn dalacaği sırada babası uyandınyor, sorguya çekiyordu. Annesi, ya> nm saat yalrardıktan, bu arada ikı de tokat yedikten sonra sorgu ve dayak bitmisti. Vaso'yu bir daba görememişti. Bir ay sonra babasiyle anneslnin konu«mal«rmdan Vaso'nun BulgarisUna ptti^inl ö|renmisti. Hümeyra belirdl gözlerinin Cnünde »e acılar, sevinçler içindeki bir agız tarafından emildi. Ellerini ceplerine soktu, başını önüne efdl, blr iki kere arka arkaya öksürdu. Göıleri takvimden kopardıŞı yapraktaydı ama ne siiri ne de öteki yazılan »örüyordn. Akh Abdnllah'ın söylediklerıne takılmıstı. Kızlann arkasından koştnklannı belirtmesine rağmen yüıüne karşı açıklamaktan çekindiği blr ilji mi duynyordn Hümeyra'ya? Yooo, yanlıs düşfinüyordn, Abdnllab ibrahimMe bütün ffln birlikte oldufeu için onun niyetlerini, isteklerini herkesten daba iyi biliyordu . Demek bu arada Humeyra'nın da sözn çeçmişti ki .. tbrahim yirmi iki yaşındaydı. Birisird bıçaklayıp üç ay hapis yattığını, yanında her saman bıçak tasıdıgını, geçenlerde on hamaîta'kavf» ettt|W söylüyorlardı. Ama Dofan ondan korkmadığını düşündü. Hattâ Hümeyra yüzünden aralannda blr hır çıkarsa iyice dövttp fownnukırma isteğini siddetle dnydn. îbrahim'l altına almıs döveTken gördü kendlni, heyecanlandı. Siiri yeniden oknmaya koynldu. Günes kapıdan içeriye (rirmisti. Snlanan yerler knruyordu. Ayak seslerini dnynnea sıçradı. Resat bey, incecik ayaklannın nasıl taşıdı|ına hayret ettiği çok şisman çövdesi, beyaı ve çocok yüzüne benziyen yüzu, san ayakkabılannı yayan taraklt ayaklariyle girdi. Ayaklannın terledifini, parmak aralannın vıcık vıcık oldagnnn hayalledi DoŞan ve bnrnnna pis bir koku çeldi. Ama kendini igrenmeyle karışık bir du\eu •agnaÇına «ürfikleyen ve Resat beye duydngtı savtnvı bir soğnklnğa dönüştürmek isteyen iradesinin baskısından nyrılarak koştn, «Hos geldiniz^ dedL Resat bey. Dojan'ın yüzfine baktı iyilik do•IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH ln gbzlenyle ve tombul, üstü kıllı parmağııuı etı arasına Köraülmüş san evlilik yfizÜKÜni taşıyan elini. bir haftadır yıkanmadı|ı için toı toprak, kepir ve vazelin yagından iyice kalm la«mıs «açlannın üstünde dolaştırdı. Dogan te dir?indi. Utanıyordn. Reşat beyin elini başin dan, saçlannın kirliliğinı görmcden çekmesin istiyordn. Hetn elinden knrtulmak hem de da ha çok sayeısını kazanmak amacıvla masasın; koymustu oysa nzandı, «Bir gazete vereyin size.» dedl. Başını kurtarmıştı. Rabattı. Resat bev, gazeteyi vanlanndan tattn, okn maya koyuldn başını eğerek. Çenesinin altında iki çene daha yapan ko caman bir çıdıÇı vardı. Keskin bir jiletle sıy. rılmıs yüzü vaglı yaflı parlıyordn. Kulaklanndaki delik a£ızlanm siyab kıllar kaplamistı. Dogan, hlkâyeyl fözden aldı. Simdi tam sr rasıvdı, verebilirdi. Ortalıkta da kimseler yoktı. Bn fırsatı kaçırdı mı böyle sessiz, baskalarından geletı isteklerin, dileklerin bnlnnmadı fı bir anı vakalamak çok zordn. Çünkü o biı yazıisieri müdürüydü ve herkesin onunla yapılacak bir isi vardı. Belki ancak yarın, gen« bn saatte böyle bh fırsat geçerdi eline. Am: bir türlü elinin altında doran hikâvevi vere^fütykrdu. Donmnstn sanki. Heyçcandan • boÇnlOM*, yüregi titriyordn.^BirBrf emreder mlsınni?» dedi, sonra içlnden rüldu bn sözlere Ne kadar nazik, ne kadar kibar bir çocnktu'. Bn sözleri dnvanlar onnn bir kapıcı oğln v« kapıcı oldngnna dönvada inanmazlar. . Uzvn nznn dnsündfikten sonra Snceleri cok soylny ken bütün olanaklanm vitirerek düsmüs biı aileden çeldigini kanısına vanrlardı. Kendivl* alav etmesine, baskıdan knrtnlmns bir iç yaratmak isteğini dnymasına rağmen o dpnnklnktan kartaiamıvordn bir türlü. «Kahve istemivornm, evde Içtim. Bir çay «övle, bir de kendin iç.» dedi Resat bey, merdivene yöneldi. Ok eibi fırladı, solnk solnğa, «Resat bey eeldi, iki cay istivorj> •Gördüm. selâmlastık.» dedi Halil, «Git sen.» •Ben tötüreceğim.» dedi Do£an. Hılil anlamamıs eibi yüzüne baktı, «Neden?» «övle sövledi. Halil efendinin simdi is zamanıdır, çayı sen al gel dcdij (Arkası var) 1 \0 DİŞÎ BOND 812 pı LAM SUUA İ ÜBİ>* NİLE.ME. DEEfZ. 47 TİFFANY JONES D GARTH AYLÂK MUSA /NEDE L • v PA2A>? C5lB' CU.MA G 3 ı DtT y 1 ĞıBİ... 1 < s csJi «Daha önceM günlerde de aynl şeyi yapmıştınıı; şu halde... öyle mi?.. » «Evet.» tllıs Weaver batamından gurur kıncı blr davranışta bulunmuş olmamak için mi gizliliğı tercih ediyordunuz... Ona lal gelmesın diye her halde?...» «Evet.. » TİYATROLARA GÖRE «26 Ocak akşarrnnı ele alalım şimdl... Söz konusu apartımana yine aynl şekılde girdiniz... EVLET Tıyatrosunun 196926 Ocak, yani cinayetten bir Bncekl günün akşa70 mevsımı temsil ve seyirci sayıları, tıyatrolara gotnı... Arka merdıvenden çıktınız... Amacınız soyre. şöyledır: lenti ve nvayetleri onlemekti... Mis Weaver İçin tabıi » Buyuk Tıyatro: 125 temsil, 51.834 seyirci. Küçuk Tıyatro: Savcının bu çeşit sorularla nereye varmatc 261 temsil, 40.561 seyirci, Alistediğini nihayet kavnyaniliyorum... Ancak bir tındağ Tıyatrosu: 224 temsil, iki sanıye gecikmeyle... Buna mukabil şu bir iki 46.770 seyırcı,Yenı Sahne: 219 saniyeh. tereddüdün jüri üyeleri tarafmdan da temsü, 18^42 seyirci, Oda Tıfarkedildiği muhakkak. yatrosu: 145 temsıl, 4.187 seKasılır gibı oluyorlar birdenbire... Kaşlan yirci, Îstanbul Kultur Sarada çatüıyor. yı: 101 temsil, 107.822 seyircı, Fletcher de kendi lehine mükemmel bir hamİzmır Devlet Tıyatrosu: 224 le yaptığını sezınlıyor. Gerçekten dıkkate değer temsil, 33 966 seyırcl, Bursa bır noktaya temas ettiğinden emın... HedeflerAhmet Vefık Paşa Tıyatrosu • den bırine tam ısabet... Israr ediyor 187 temsil, 47.175 seyirci. «Ne demek istediğimi siz de pekâla anBu saydarı, mevsim toplamı olan lıyorsunuz .. Pıne VVoods'a gidip tasarladıgrnız 360 086'ya ulaştıran rakamlar Dam pianı uygulama meselesıni bu tanhten çok daha daki Kemancı'nin Antalya Festıöncekı günlerde kafanızda geliştırmiş durumdayvali, Körkadı'nın Yozgat ve Eski dınız zaten değil mı? .. Karar ve nıyetiniz yüzde şehir, Pirinçler Yeşerecek'in Kayyuz kesınleşmıştl. Bu şartlar çerçevesinde makseri temsülerine aittir ve toplamı tulün en yakın akrabası vç tek mırasçısı oldu4 temsil, 9.520 seyircidir. ğunu gayet iyi bıldığınız Mis Weaver ile ilişkiYılın temsil ve seyirci durumu. lerinizı sınırlamanız, hattâ bir süre için kesme. oynanan eserlere göre de şöyleniz daha doğru olmaz mıydı? .. Böylesine kritik dir: bır devrede onun bırhkte görünmeniz sakıncalı YERLİ ESERLER sonuçlara yol açmaz mıydı?... Size göre ve işliveceeinız cınayet bakımından...» INTEN: 36 temsıl, 18.615 seyirci. Omuzlarunı sükmekle yetiniyor ve susuyoSular Aydınlanryordu: 30 tem rum. sıl, 2J.86 seyiru. Pirinçler Fletcher, sesine hem daha otoriter, hem flaYeserecek: 7 temsıl, 1.21T seyırua ıknfı edici bır ton veriyor; cı. Sular Aydınlanıyordu ve Pirinçler Yeserecek (ıkı eser «Sorulanma ya evet ya da haytr şeklinde bir arada): 1 temsil, 3.891 blr cevap vermek 9 zahmetine katlanır mısıniz seyirci Pirinçler îeşerecek lutfen . » (ıki eser bir arada): 19 temsıl, « Evet.» 3.891 seyirci Pirinçler Yejerecek Sesini biraz daha yumujataraktan devam edive Tombala (Iki eser bir arada): yor: 76 temsıl, 4.573 seyirci. • Midas'ın « Verdiğiniz müspet cevaplardan şöyle bir Kulakları: 75 temsil, 6.422 seyirci. sonuç çıkarmak mümkun. Stephen V^eavert öldür Ezik Otlar ve Vur Emri (iki emeğe kararlıydmız. Onu, mis Weaver sayesinde doser bir arada): 215 temsil, 40 061 laylı da olsa tamdığınızı, münzevi yaşantısındaki seyirci Kbrkadı: 41 temsıl. 1031 özellıkleri bildiğınizi kimse anlamasın istiyorduseyirci. Süâhlar ve Çiçekler: 74 nuz öyle mi?... Niyetınizden habersiz durumdaki temsil, 1.352 seyirci Kıral Üsıibir genç kadını da bulaştırmak istemiyordunuz bu mesi: 83 temsıl, 7.376 seyirci. Yağ ise?...» mur Sıkıntısı: 83 temsil, 8572 se« Evet...» yirci. Ölen Hangisi: 101 temsil, Salondaki gerginlik büsbütün artıyor, tansiyon 21.469 seyirci Zoraki Tabib: 108 ytikselıveriyor bu sözler üzerine... Bır takım mıtemsil, 18 073 sevirci Altın Kalb rıltılar Homurtular. Ve sürüp giden fısıldaşmaii Çocuk (çocuk oyunu): 37 teml aü, 16.713 seyirci. YARINSIZ ADAM Türkçesi: Adnan TAHİR Avnı anda yargıç Anderson'un ağır ve kalıo sesı kulaklanmda yanküanıyon « Sayın dınleyicilere, salondaki sessizligin ve sükunetin hıç bir şekilde bozulmaması gerektiğini bır kere daha hatırlaarım...» Başsavcı hayatından memnun... Demiri, henu2 tavındayken dövmek, tayasıya dövmek, yakaladığı fırsatı da ksçırmamak istiyor anlaşılan. « Verdiğiniz cevaplar kesin bir gerçeği daha ortaya çıkarıyor.. Sizinki taammüden islenmiş bir cinayet... Çünkü uzun müddet duşünüp taşmdağınızı, itina ile plânladığınızı da bizzat itiraf etmış oluyorsunuz Ne demek istediğimi anlıyorsunuz değil mi?. Bir itirazınız var mı?.» • Anlıyorum. îtirazım da yok.» Savcı, buzlu camlann ötesinden gökyüzünü gormek istiyormuş gıbi başını havaya kaldırıp bir noktaya dalıyor. Sorgu sual fasknın böylesine kolay ve kestirme bir açıdan gelisrnesi onun için bü« yük bir nimet.. Hem şaşırhcı, hem sevindirici™ Bu artistik davranış jürinin gözünden kaçmıj değiL. Üyeler de aynı ruh durumunu paylaşıyor., Onlar da biraz şaskın fakat memnun görünüyorlar. • Şimd! tekrar mis Weaver*in apartımanma dönelim.. Arka merdıvenden çıktınız.. Daire kapt ; sının önüne geldin z. Daha sonra ne oldu?» « Zıli çaldım. Mary \Veaver geldı. kanadı aç n...» « Sizin o saatte orada görünmeniz mis Wea ver'de bir sürpriz te"'ri uyandırdı mı' . Diğer bır devimle hayret belirasi farkettinız mi kendisinde*1... (Arkaa »ar) F