Katalog

SAHtFE DÖRT »fllyet r e MşlHgi yanında alışılmamış görüntüsü, garip adı v« bazas kabalığa varan davranışlariyle de geniş ilgl toplamaktadır. Bu ügi para durumu yöDünden yararlı olamamıştır hiç bir zaman... Bonn artık aylık ödememekte, genç sanatçı herkesten yardım istiyememektedir... Bu konuda başvurabildiği iki üç kişiden biri de eski Macar sarayı sekreterlerinden Nikolaus Zmeskoll von Domanvecz'dir. Beethoven'den 11 yaş büyük olan Zmeskoll miizik me rakhsıdır, viyolonsel çalar, beste denemelerl yapax... Bonnlu müzikçiye hayrandır... Onun kendisine yaptığı şakalara kızmaz, alaylı mektuplanna güler, gene avni mektuplardaki kredi isteklerini karşılamaya çalışır. Bonn yılları boyunca sevdiği kişileri zaman zaman görmek Beethoven"in büyük zevk duyduğu anlardır. Bu arada Breuning'lerin oğulları Lorenz ve Stephan'la buluşmakta, görüşnıektedir. 12 rT isan 1970 CUMHURİYET Yıllardan sonra gelen eethoven'in Bonn'daki arlcadaşı Wegeler Viyanada tıp öğrenimini sürdürürken Llchonwsl£y'lerin evinde her cuına. düzenlenen mtizik toplantıSlarına katılmaktadır. Aıularında belirttigine göre bu toplantı lar a başta Haydn olmak üzere kentin başlıca müzikçileri ve müziksever soylulan gelmekte, Beethoven'in yenl eserleri yorumlanmaktadır. Genç sanatçı bu arada Bonn'daki dostlarını unutmamakta, özelliKle ilk sevgilüerinden Eleonore Breninge sık sok yazmakta, eserleri adamaktadır. BEETHOVENYENER FARUK 2OOÜHUİ B I • İLK KONSER rtık besteci ve virtüoz olarak ortaya çıkması zamam gelmiştir... 1795 yılı 29 Mart günü Burg tiyatrosunda düzenlenen bir konsere ilk defa yazar ve yorumcu olarak lcatalacaktır. Not defterinde şu satırlara Tastlanır o günlerde: «Cesaret! Ruhum, vücudfimfln tüm zayıflıklarını yenmeli... İşte 25 yîl geçti ve tam tair insan olarak karar anı geldi...» Beethoven bu konsere daha sonra sayısını «iki» olarak değlştirdiği «si bemol majör» ilk piyano konçertosuyla katılmıştır. 1 Nisan tarihli Viyana gazetesinde şu haber yayınlanır: «Konserde ünlü sanatçı Bay Ludwig van Beethoven kendi piyano konçertosur.u çalmış, tlin karar ânı Ie>icUer tarafından coşkunca al kışlannuştır...» Btınu 18 Aralıkta Haydnla beraberce düzenlenen bır konser, 1796 yılı 8 Ocak günü gene Haydnla bir diğer konser izlerniş, sanatçı konserlerde ayni konçertoyu çalmıştrr. O çağın önemli bir olayı da piyano, keman ve viyolonsel için üç üçlünün Artaria Yayınevi tarafından 1 opus sayısıyla yayınlanışıdır. Prens Licnnowsky'ye adanan bu eserler basıldıktan sonra kentin tanınmış soylularınca satın almmıştır. Schwarzenberg, Liechtenstein, Esterhazy, Fürsten'Derg, Erdödy, Rasumowsky ve Brunsvik aileleri bu soylular arasındadır. Ve her üç eser gene Iichno•wsky'lerin salonunda Viyana sos yetesine sunulur. llgi büyüktür... Piyano partisini çalan CrameT bir ara yerinden fırlıyarak haykırır: «Bizi Moıart'ın ölümfinden sonra avutabilecek bir adama kavuştuk...» Ve bu arada 23 yaşmda bir genç koltuk değnekleriyle yaklasarak Beethoven'i kutlar tüm coşkurüukla... Prens Joseph von lobkovritz'dir bu kişi... AlabUdigtne zengindir, müziğe büyük sevgisi ve güzel sesi vardır. Beethoven bu iyi kalbli Prensde bir digeT yakm dost, muhteşem sarayında bir diğer yuva bulacaktırArtık yıldızıdır konaklar se kabul Viyana sosyetesinin genç adam... Saray ve açıktır ona... Herkeettirdiği olağanüstü ka • BÜYÜK BİR GEZİ I 4 A A yılı başlarında I M U I I Prens Lichnowsky I " w W üe bir geziye çıkar sanatçı. Önce Prag'a gidilir. Orada düzenlenen iki konserde •sf bemol majör», ikincisinde «do majör konçertolarını, bazı çeşitlemelerini yorumlar. Praglı müzikçi Wenzel Tomaschek dinleyicüer arasmdadır. Güncesinde Beethoven'in dehasma olan inancraı anlatır ve şu satırlan ekler: «Konserler icimde öylesine bir eziklik ve zavalhlık uyandırdı ki günlerce piyanomun kapağinı E<jamatlım.» Prag konserleri başarıyla geçmiş, sanatçı gezidey ken iki kardeşi Viyana'ya gelmiştir. Prag'dan Johnn'a yazdıdığı mektupta şöyle der: «Bilirsin nerede olursam olayım sana yazmak zomndayım... Ben gerçekten iyiyim» Sanatım bana dostlar ve ilffi sağlıyor, daha ne isterim.ı Para yöniinden de şimdi lik sıkıntım yok. Burada birkaç hafta kaldıktaıı sonra Dresden, Leipzig ve Berlin'e nzanacağim. En azmdan birbuçnk ay siirer dönüşüm... Umanm ki Viyanada hoşça vakit ge<;irirsiniz... Yalnız kendinizi kötii kadmlardan koruynn... Vakit bulur. istek duyar» n bnraya yaz.» Prens Viyanaya dönüyor. Paraya ihtiyacınız olorM ona gidebilirsiniz.» Sanatçmın Dresden'e gelişi kentte ilgi uyandırmıştır. Leipzig'de ne olup bittiği bilinmiyor. Ancak Berlin başan sağlamış, sarayda çalmış, kentin müzik kişileri üzerinde büyük etki bırakmıştır... Besteciliği açısından Berlin gezisinin 5 opus sayılı iki viyolonsel sonatınm doğuşuyla ilintisi büjHiktür. Başkentte çağm ünlü viyolonselcisi Duport'u dinleyen Beethoven bu çalgıya büyük heyecanla eğilmiştir. V'iyanaya dönüşten kısa sür» sonra Haydn'a adanan 2 opus sayılı üç piyano sonatı ve bazı çeşitle meler yayınlanır... Bir sabah kapısını çalan saray şarkıcısı Barth yeni bir şeyler olup olmadığmı sordnğunda bir iki sa>fa nota uza tır Beethoven ve şöyle der: «Yeni besteledim... Sobada yaküırsa iyi ısıtır...» Barth notaları alır «Bir görelim» dedikten sonra üzerindeki şarkıji söylemeye koyulur. Kendinden geçercesine hayranlıkla bitirdiğinde besteci mınldanır: «Hayır... Sevgili dostum, yakmıyalım.... «Adel&ide» adlı ölümsüz «Lied» böyle doğmuştur. • Önce Theresee karşı büyük ilgi duyan genç sanatçı, onun Guicciardiyi yörünce derin bir aşka düşmüştü. radım ben... Işitme duygum üç yıldır gittikçe azalmakta... Üstelik midemden neler çektiğimi bilirsin. Artan halsizlik nedeniyle Frank'a gittim.. r«Iidem için ilâçlsr verdi, kulağıma badem yağı... Yaran olmadı. Geçtiçimiz kış çok kötü günler fptirdi bana... Kısa süre önce öğütlediği ıhk Tıına suyu üe banyn mide afrılanmı keser gibi oldu bir ara... Sonra bazı haplar aldım. iyi geldi. Şimdi gücüm var blraz... Fakat kulağmıdaki ufultu kesilmis değil... tki yıldır kendimi çok bitkin hissediyonnn. Artık insan içine ka nşamıyorum pek. tnsanlara nssıl «ben saçırım» dîj»bilirinı? Sayısı hiç azımsanmayacak düşmanlanm ne der. nasıl yonımlar bu dunımu? Tlyatroya (rittiğimde sahnenin hemen önüne otnrmam gerekiyor. Birar uzakt»n çalfn seslerini duyamıyonım... Bu jridiş nasıl bir sonuç getirecek, Tann bilir...» Beethoven'in. insanlık tarihindeki o tinlü «sağır besteci» nin duyma duygusunu yitirmeye koyuîusunu haberleyen ilk belge doğduğu Bonn kentlndeki arkadaşı Dr. Wegeler'e i"azdığı 29 Haziran 1801 tarihli mektuptur. Bu belgeden anladığımıza göre sanatçıda kulak hastalığı 1799 yılında başlamıştır... Brunswik ailesini tanıdığı, aynı ailenin kuzinl Giuliett» AYHAN BAŞOĞLU j CEM SULTAN Amerika'da Jefferson gibi değerli bir devlet adamı başkanlığının ilk yıltnı sürmekte, Rusya'da Çar Birinci Aleksandr, Fransa ve Napoleon'a karşı çıkmakta, Avusturya Imparatorluk Kırallıgı Napoleon \e ihtilâün etkisiyle ürpermekte, gerileme çafına girmiş Osmanlı İmparatorluğunda yüzü Batıya dönük bir padişah oİ5n Üçür.cü Seiim, onbir yıldan beri tahtta oturmaktadır. • DUYMAZLIK BAŞLIYOR Oda alabildiğine dağınıktı... Bir kenarda yastığı duşmüş, çarşafı yerde sıirünen yatak, döşemelerde yayılmış kitaplar, geniş pencere önunde üzeri nc ta kâğıtlarıyla örtülll piyano... Dısarda alabildiğine tatlı bir yaz aksamı... Sokaktan yankılanan kahkahalar, uzaklardan yan sıyan bir keman sesi... Ve Tunada batan güneşin kızıllığı... Küçük masaya oturmuş bir adam var... Gür siyah saçlan beyaz gömleğinin geniş yakasına inmiş, esmer yüzünü acılı çizgiler kapsamış, kahverengi kısık gözlerinde yaş birikmiş. Tüy kalemini pirinç hokkaya daldırarak yazıyor, yazıyor: «Işie böyle sevgili W*?geler, kıskanç şeytanm azizliğine uğ çagrıları üzerine Macaristandaki saraylanna gidip kaldığı, kızları Therese, Josephine ve Charlotte'u, sonra yaşamı sonuna dek unutamadığı bir aşkla bağlandığı kuzenleri Giulietta Giueciardi'yi tanıdığı yıllar. Nedenini bilmiyoruz, kendisi de büememiştir... 1801 yılı 16 Kasırn günü Wegeler'e yazdığı mektupta özellilc le sol kulağından yakınır ve «Nedir bu basıma gelenin nerteni?» diye sorar. Sonra doktorun öğüdü üzerine toplumdan kaçıp sakin bir yasama başladığını. her an umutlannı yitirebileceğini, dunımu sürdüremiyecegini ekler... Giulietta konusunda gerçeğl söylemektedir büyük sanatçı.. Karşılıklı olduğuna şüphe yoktu bu sevginin. Ancak, sürmesina de imkân yoktu... Beklenen sonuç iki yıl sonra başgöstermiş. 1803 de Kont Gallenberg adh bir soyluyla evlenmiştir Giulietta... Gene uzun yıllar goçecek, arkadası Schindler'e bu aşktan bahseclerken: «Onnn ta* rafından çok sevildim... Koc»> sından çok sevdi beni...» diyecektir... YARIN : İNTİHARA KARAR VERİŞ (J «SÜvjev OIMA AAA r DEFİNE TAL;P APAYDIN 68 cek? lşimiz yok gücumüz yok. Tam define arama zamanı... Olmazsa çifteleri takınınz, ava gidiyor gibi yaparız. Köylü de süphelenmeı. Gider kazanz. Habip ellerini sobaya urattı. Yüzu karanlıktı. Bir sey söylemiyordu. Gitmek istemiyorsan o başka. Ben adam bulurum. Çook Köyde kaç kişi var benimle şirket olmak isteyen. Ben onlara diyorum ki, «Hayır. Bizim şirketimiz var. Hem de yeminli.» Sen varkea ben gidip onlarla. Asiye kadın patladı. Git onlarla kaz Seyit ağa, dedi. Habip gitmiyecek gayrL Yetiversin! Seyit Ali baktı, söylediklerini hep duymuşttl demek. Şaşırdı. Öyle mi? Gitmiyor musun Habip? Sen karışma kız! Get ordan, it oğlusu: Asiye kadın kalkıp dışarı çıktı. Sinirliydi. Bıdır bıdır söyleniyordu. «Naha boyu devrilesicel Yere batasıca! Gene tebelleş oldu herifime. Ağzından girip bumundan çıkıyor. Deli dürzü..» Kapımn önüne hu^la dikildi. Alçak! Ağzını açıp bar bar bajırmak geçiyordu içinden. Seyit Ali biraz sonra çıkb. Ona dönüp bakmadı. Senin aklın ermiyor bacı, dedi. Sizi zengin edeceğim zengin! Anladın mı? • Hıh! Lâf Önce kendin zengin ol, deli!» Hırs>a içeri girdi Uyma bu herifin sozüne! diye çıkıştı. Başma ne belâlar açtı, da akı! lanmadın mı? Adam bu deliyle yola mı gider? Karışma benim işime kan! Giden yok zati, Allah AUah. Başmı eğdi. okumağa başladı. Seyit Ali karlara basa basa yürüyordu. Yüztt düşünceliydi. «Senden hayır yok Habip. Peki, öyle olsun. Zati biliyordum ödlek olduğunu. Cehenneme kadar. Ben yanıma adam bulurum. Sen otur da pis pis düşün bakalım. Emme yann gelir j*alvarırsan kanşmam. Suç bizden gittij Yerden kar alıp ellerini sildL Sonra saga sola bakındı. Kimse görünmüyordu. Her yer kar altuıdaydı. Evlerden evlere ince çığular açılmıştı. Yet yer ayak izleri vardı. Düz damlı evlerin karı so« kaklara kürünmüstü. Bazı yerlerde tepe gibi yığı» lıydı kar. DİŞİ BOND • RAKİPLER ÇIKIYOR OSEPH Wölffl adlı bir piyanist belirir o sıra Viyana salonlarında... Mozart'ın öğrencisidir... Beethoven'in aksine büjiik elleri kolaylık sağlamaktadır çalışına... Von Wetzler adlı bir soylu korumaktadır genç yorumcuyu... Beethoven'le kıyaslamalar başlamış, bunu iki sanatçınm taraftarları arasında tartışma ve iddialar izlemiştir. Sonuçta von Wetzler'in salonlanndaki karşılaşmalar müzikte yalnız teknik değil, duygu ve sezginin de önemlii ortaya koyrnuş, kısa süre sonra Wölffl'den bahsedihnez olmuştur. Öğrencisi ünlü piyanist ve pedagog Czerny, Beetho ven'in çalışındaki olağanüstü özel likleri belirten bir incelemesmde, sahip olduğu klâsik üstünlük lerle üslubundaki ulaşılmaz yönleri an'atır, ayrıca her çağın ör neklerine getirdiği değişik anlatımı da katarak «deha»sının ölçüleri çevresinde fikir vermeye çalışır... 1799 yıîmda bir rakip daha ç:kagelir; Steibelt adlı bir piyanist ve besteci... Kont Fries'in evindeki bir karşılaşmada Steibelt Beethoven'in bir üçlüsündeki tema üzerirıe çeşitlemeler koyulunca Bonnlu dahi fena halde sinirlenir, Steibelt çıkar gider ve bir daha gözükmez.. I TİFFANY JONES f . ! 3 \ #GARTH Bonn'da tanıdığı bir allenin oğ Iudur Carl Amenda... Viyanaya teoloji öğrenimine gelir, bir top lantıdaki oda müziği yorumuna kemanla katılır... Çalışındaki incelüc ve tatlılıkla salonda bulr.nan Beethoven'in çok hoşuna gider, ikisi uzunca süre çok yakın bir arkadaşlık kurarlar... Amenda'nın Bonn'a dönüşü bu çok ya kın arkadaşlığı unutturmayacak, sanatçı ona bazı besteîerini arma ğan edecektir. Bizim işler kaldı Habip, diyerek bajladı. Eğilmiş fısıldıyordu. Asiye kadm şişleri durdurup baktı, Gene define İ5İ mi Seyit ağa? diye sordn. Aman onu açma gayri. Biz vazgcçtik öyle işlerden. Dur bacı, senin aklın ermez. Habiple bizim plânlanmız var. Nasıl plânmış o? Plân milân derken öleyazdı herif. Sus kız! dedi Habip. Sen kanjma. Bir kendhniz konuşuyonız burada. Seyit de kızmıştı. Ama kötü bir şey demedi. Her işin zahrneti var, dedi. Her işin tehlikesi var. Kolay mı. Hem bundan sonra tehlikeli işlere girmiyoruz gayri. Tövbe. Kadın sustu. Seyit eğilip tekrar fısıldamağa başladı. Ben şu harman yerinin altındaki tepeden şüpheliyim, dedi. O tepenin altını kazalım. Muhakkak birşeyler çıkacak Neden dersen, orası yığma bir yer. Valla çok baktım, hiç öteki tepelere benzemez. Toprağı bajka. Hem de dolma olduğunu belli, yumuşak. Habip dinliyor, cevap vermiyordu. Pek nlyeti yoktu, Hele bakalım, dedi. Kış geçsin de. Kjşm ne zararı var canım? Bizim Içîn k u daha iyi. Hem gelen giden olmaz, Kimse farkına varmaz. Orası derenin içi biliyon ya? Sabah erkenden gidersek gündüz bile çalışabiliriz. Cık, yaptı Habip. KSylü hemen duyar. Muhtar zati bağırıp durur. Bosver sen muhtarı. Muhtar da ne bok oluyormuş? Yalancı pehlivan gibi çırpınır mırpınır susar. Hiç tmma. Habip kafayı indirmiş düşünüyordu. Gönülsüzdu. Biz bu işe girdik bi kere Habip kardaş. ölmek var, dönmek yok. Bulana dek çalışacağız. Bulunca da.. kardaş payı bölüşeceğiz. Sözümüz söz. Osmanm parasını da ayıracağız. Bak bizim yüzümüzden adam ne oldu? Bacaksız kaldı. Biz ona borçluyuz değil mi ya? Habip dua okumağa başladı. Borçlu değil miyiz, ha? «Evet> anlamma başmı salladı. Umut kalacağına emek kalsın. Şüphelendiğüniz yerleri hep arayalım. Allah çalışam sever kar daşıırt. Böyle bomboş oturmakla elimize ne geçe (Arkaa var) • İLK BÜYÜK AŞK 1 4 * 1 1 zengin bir dul. kontes von Brunsvik il.l kızıyla Viyanaya gelir, Therese ve Josephine adh bu iki güzel kız müzik öğrenimi yapacak, bu arada amcalarınm arkadaşı Beethoven'i göreceklerdir. Görüşme yakın bir dostluğun doğ nasına yol açar... Sanatçı özel. likle Therese Brunsvik'e karşı büjük ilgi duymuştur. Ancak kıı;n kuzeni genç, güzel kontes Giulietta Guicciardi'nin belirişi sâkin düzeni bozmuş, Therese'ye karşı beslenen ilgi derinlemesine bir sevgi, unutulmaz bir aşk bi çiminde Kontes Guicciardl'ye yö nelmiştir. Yıl 1801... Beethoven otuz yaşır.dadır... Dünya yeni bir yüzyıla girmiştir... Almanya'da Büyük Friedrich in attığı birleşme tohumu yeşermekte, Fransada Mısır seferinden dönen Napoleon, Birinci Konsül olarak yönetimt ellne almaita, yeni kurulan Birlesik 1 I m U U nm Martonvasar I • w W bölgesinden çok yılında Macarista İSTANBCL 2 nci ÎCRA. MEMLBLCĞU.VDAN 968/1305 Mahcuz olup satılmasına karar verilen 83.000 lira kıymetinde sandalye, masa, büfe, yemek odası takımı, kanape, koltuk, masa, sehpa, lâkeden ibaret 5 parça takım halinde salon takımlarının açık artırması 15/4/ 970 Çarşamba günü saat 12 12,30 arası Harbiye Halâskârgazi Caddesi No: 83'te yapılacaktır. O gün verilecek bedel muharomen kıymetinin îbîö'îni bulmadığı takdlrde 16/4/970 Perşembe günü aynı mahal ve saatte ikinci satışı yapılarak en çok pey sürene peşin para ile ihale edileceği, ihale karar pulu ve tellâliyenin alıcıya ait bulunduğu ilân olunur. (Basın: 2300/3693) Dahiliye Mütehassısı istanbul Barosu Duyurusu Aşağıda tsimleri vazılı meslekdaşlanmız, topluluk sigortası ile Ugili BÎLDÎRİMLERİ Başkanlığımıza vermedikleri, yazılan tekit yazılan da adreslerinde bulunmamalan sebebiyle iade edildiğtnden, 16.4.1970 günü saat 17.00 de Baro merkezine bildirimleri vermeleri için davet edikneleri, gelmediklert takdirde 1136 sayılı Kjıun 71 ve 72 nci maüdelerinin (c) ve (f) fıkralannm haklannda uygulanacağı nakkmdaki Yönetim Kurulu karan ilânen duyurulur. 1. At '. Fahire Hammond 2. » Halil tbrahim Idil 3. » Turhan Danışrcaıı 4. » Ruhi Ayas 5. » Yani Pailopulos 6. > Berta Şaul 7. » Zaler Aydalga 8. > Erol Ulubelen 9. » Nazmi Hamzadi 10. » Mahmut Hamacıoğlu 11. • Ayla Bener 12. . Yalçın Bakkal 13. » Şefik Barlas 14. » Rukiye Erdizman 15. » Temkin Işıközlü 16. • Semahat Pekin 17. . tbrahim Alpay 18. . Atilla GUrkaynak 19. » Sabahat Bayraktar 20. » Bedil Aksoy 21. . Salim Gürcan Mengü 2234 2749 2837 2886 3039 3299 3748 4637 4821 4839 5240 5347 5890 5794 5823 5983 6131 6163 6228 6404 6416 ( B a s ı n : 13473; 3690 Dr. Kâmuran ŞENEL Tak5İm Sıraselvüer Cad. 111/5 Alman Hastanesi ?anı Tel: 44 55 44