Katalog

SAÎÜFE DÖRT ban güçlerl oradan çefcmelc s8z konusu olabilirdı. Ama, bu hareket, benüz aynntılı olarak ele 20 Mart 1970 CUMHÜRtYET SOZ DUELLOSU DRİYATİK <ten1finrte yapılmaa düsünülen askerl hamket konusunda Churchm, yine bir pey söylemedl. Stalln, uzun uzun ChurchUli •üzdü ve oldukça asık bir ıuratla: Bana kaursa, dedl, 1944 yıhnda yapılması düşünülen bütfln askerî hareketlerin temeUni «Overlord» teşkü etmelidir. Eğer, aynı zamanda gfiney Franaa'dan da bir çıkarma yapüıraa, knzeyden ve güneyden gelecek ba iki ordn, Fransada birleşebilir. Bunun için, bu iki askerî hareketin; knzeyden yapılacak hareketle, bunu destekleme niteliğinde güneyden yapılacak hareketin aym zamanda olması, bence çok iyi olurdn. Roma bölgesinde yapılacak hareket ise, bn iki hareketi maskeleyecek bir kamHfiâj hareketi olabilir. Şunu unutmamak gereklidir kl, Fransa, Almanya'mn en «ayıf yeridir. â YAZAN: Valentin Mihayloviç BEROJKOV ÇEVİREN: Hasan ÂU ED*Z B V 6IRADA Rooaevett de söze kanştı: Bir imkân daha rar. Sor yet ordnlan Odesa'y» y&Uaşırken, biı de Adriyaük denlzi koeey kesimine blr çıkarma ysp»bfflriz. Kararsızlık doğrn, <le<Sl, GKıur» efafll. Fransa'ya çıkarma yapınadan önce, Roma'yı almak İçin ttalya savaş •ahneainda blr hareket düsünülüyor. Btmdsn sonra da ttalyada nvuomaya geeilecek, öyle mi? Churchill, olumlu anlaznda basmı salladı. Stalln aorulanna dervsm etti: göre, btmdan başka üç askerl hareket daha düşünülüyor. Bnnlardan biri de Adriyatik deniri bölçesinde bir çıkarma yapmaktır. Bilmem, dogru anlamış mıyım? Churchül: Cekfefttrfimeal, Roalarm y«rarma olacagı kamamdayım. Churchill'in ses tommda, hayftl kmklıgı sezilnıekte ldl. Bun dan aonra Churchill, en önemli sonanun, gereJcü güçlerl bir bölgeden öteki bölgeye tasımak olduğunu anlatmağa koyuldu. «Overlord» harekâtı, 35 tttmenle beşlryacak, sonra bu güçler, Birleşik Amerika'dan gelecek tümenlerle desteklenecek. Böylece bunlann sayısı 5060 tümene kadar çıkacak. îngilterede buhman Biryük Britanya ve Bir leslk Amerika hava kuvvetleri, altı ay lçinde, iki hattâ üç katma çıkanlacak. Daha şimdlden îngütered» yıjınak yaprimağa baflas&nş bulunuyor. Verilen bilgller StaliBİ b»c şaçırtmadı. Tentden Mr »oru •ordu: Roma'yı d e geçfamek İçin yapdacak askerî hareketten ba? ka, Adriyatik deatrinde, ajncs îTÜney Fraosads bir aakerl bareket yapılacaiı koonnmdakl sözlerinfri acaba dofm nnı aolnmıym? Bu soruya açıkça cevap vtrmekten kaçınan Büyük Britanya Başbakaru, «Ovcrlord» harekâtı başladığı sıraJarda, güney Fraa sa'dan da bir aaldın yapılmuı dtlşUnUldUeUnü aöyledl Bunu başarmak İçin de, Italya'dakl Ingiltera Başbakaaı •OztsrtD* tfevatn ederek: Roma*yı «Jır re gttmyden Aünanya'yı kuşatırsak, batı ve güney Fransada bir harekete çeçebilir, Partizanl&nn ordnsnna ds yardım edebiliriz. Bu aorunu incelemek ve ayrmtüı Mr rapor haztrlamak fizere Mr komisyon ds knrabfllriz. Churchlll'in Ilerl sürdüğü duşünceleri dikkatle dinleoü> olan Staün söz lstedl: Birkaç strum var, dedl. Anladıguna göre, kuzey Fransaya çıkarmak için elinütde 35 tümen var, doğnı mn? Konuyeresim AYHAN BAŞOGLU QEM SULTAN Stalinle Churchill arasındakl düeUo sürüp gidiyordu. Ingüiz tory'leri (tutucu parti) nin lideri, bir türlü sil&hlannı teslim etmek istemiyordu. GüneyDoğu Avrupa'ya bir çıkarma yapmağı teklıf ederken, bunu, ortaklaşa düşmana karşı çabuk bir zafer sağlamak isteğine bağlamağa çalışıyordu: Stalin'in, gnc&müzü parçalamamak konusnndaki görüşlerlne katılıyorum, diye sözlerine devam etti Churchill. Ama, bizim Roma'yı alabileceğimiı ve Avrupa'daki büyük harekfita hanrlanacagımız bn altı aylık süre içinde, ordumuzun hareketsiz kalacagından ve düşmana hiç bir baskı yapmıyacağından korknyorum. Bn durumda parlamentonnn, Rnslar'a hiçbir yar Hımrta bnlunmadığım için benl •nçlayacagından da çekiniyorum. Bu, acık bir meydan okuma ldi. Stalin, Churchill'e cevap vererek: öyle sanıyorum ki, «Overlord» büyük bir askerî harekettir. Eğer güney Fransa'dan yapılacak bir çıkarma ile desteklenecek olursa çok kolaylasacak ve büyük bir etki yapacaktır. Ben olsam şöyle bir aşırıhğm glderdim: ttalyada, Roma'nın ahnmasır.ı bir yana bırakarak, aavunmaya geçerdim. Sonra da, güney Fransa'ya bir çıkarma yapar, kuzey Fransa'daki Alman kuvvetlerini güneye çekerdim. Ikiüç ay sonra da kuzey Fransa'daki harekâta başlardım. Böyle bir plân «Overlord» operasyonunu çok kolaylaştırmış olnrdn. Biri knzeyden, ötekisi de güneyden gelen bn iki ordu birleşir, giicü de müthis artardı. • MÜTTEFİK. knvretlerln büyük bir çıkarma harekâtma girişmek üzera banrbk yaptığını çeşltU kaynaklardan baber alan Almanlar, bu konnda savunma tedbirieri almag» başlamışlardı. göstermiş oldu. Bundan sonraki tartısmalarm, aradakl ilişkllerl gerginleştirmekten ve istenilmeyen blr sonuç yaratmaktan başka bir ise yaramıyacağı apaçıktı. Stalin, sesinde kesinlllc okunan bir tonla: Pekâlâ, dedi, varsın askerl mfitehassıslar bn isi görüssün. Gerçi bis tamamiyle askerlik niteliğini taaıyan •orunlann m boamaktan çeldıuıüyecetml bnrada torüsüleceilnl sanmıyordnk. Bunun için Genel Kurmay Başkanbğı temsilcilerini buraya getirmedlk. Ama Maresal Varosilorla ben, bn isin üstesinden (elecegimbd mnuyomm. Kısacası, askerl toplantıda herkes kendi görUsünü savundu. Askerl temsilciler, çokarma isinde bir anlasmaya varamadılar. Bundan daha önemliai, kuzey Pransaya yapılacak çı karmanın tarihi ttzerlnde de bhr karara varamadılar. ögleden sonra yapılan «Üç Bttyükler» toplantısına, askerler hlç de gönül açıeı blr bilgi veremedüer. YARIN: BAŞKOMÜTAN ARANIYOR DEFINE TALİP APAVDIN 46 öyle de niye kazdınızT Şüphelendik onbaşım. Neyinden şüphelendiniz? Seyit Ali'yle Habip birbırlerine bakıjtılar. Sonra kafaları indirdiler yere. Enayiliğinize doymayın, dedl onbaşı. Ulan boyle yerde define mi olur? Kınn düzü burası oğlum. Ne bir yıkmtı var, ne blr i?aret. Arayacaksanız doğru dürüst bir yerde araym da bulun bari. îvi dıyon onbaşım, bıravot Bunlınnki akıl değil valla. Söyledik emme kâr etmedi. Seyit Ali, Muhtara baktı, «Ula yalak dünü, dedi içinjen. Ne zaman dedin? Sen de gelmi;sin de beklemissln ya kayanın »rdında? Belki çıkar diye...» Habip bafinı e|mi«ti. AzarUnmif gibi duruyordu öyle. Ibişin Ali ta yanlarına sokulmustu. Lâfa kanşmak istiyor ama cesaret edemiyordu. «Onbasım, Habip emminin suçu yok, diyecekü. Valla yok. O kendi halinde bir »dam. Böyle içlero girmeıdi emme natıl glrdi bilmem. Onu kurtar ne olur7 Elini ayagını öpeyim. Kızı FıdSme var. ya, çok korktu. Sapsanydı görmedin mi? Fadimeye yazık. Öbürlerine ne edersen et emme Habip emmiyi kurtar. Bir daha tövbe yapmaz.» Neyse, dedi onbaşı. 1? değil bu. Enayice gitmis adamın bacağı. Şikâyet ederse gittiniz okkanın altına. Hattâ belki de cinayet bu. Olur a? Belki mahsus yaptınız. Aman onbaşım, dedl Ali kendi kendine, ne cinayeti? Habip emminin kabahatı yok. Ben de ortfaydım. Valla yok. Yok onbaşım, dedi Seyit. O bizim «rkadasımız, niye mahsu» yapalım. Hatta «kaç» diye bağırdık emme yetişemedi. Kaza oldu. Allahtan, dedi Habip. Hee Allahtan, diye alay etti onbaçı. Slz gece yarısı gelin burada gizlice define arayın, arkadaşınızı taşın altında bırakm, sonra da Allahtan. Sersem herifler! Habip cevap vermedi. Onbaşı döndü yüriidü. Muhtar arkasından yetisü. Onbaşım, dedi, aeıktınız. Buyurun eve önce karnmızı doyurun. Kulak asma bunlann işine. Dediğin gibi sersem herifler. Her yaramazlık bunlardan çıkar. Kulağma fısıldadı, Hele öburü, Seyit Ali dedıkleri... O kandırmıstır bunları. Hep şeytanlık ondan çıkar. (Geriye baktı) Şu koyde valla ondan uğursuz adam yoktur. Bunlann beynine o girmiştir. Sor da bak. Kaç kere çağırttım, söyledim. «Ülen oğlum, bu iş yasak iş. Hökümatın habarı olmadan kazmayın, aramayın. Sonra şikâyet ederim.» Yok, dınlemez. Bıraz kaburgasını kırmak lâzım öyle. HAVA KIZIŞIYOR B DİŞİ BOND U TEKLİP, Churchill'in hlç hosuna gitmedi. MUttefikler Roma'yı almazlarsa, zayıf . bir duruma düşeceklerim söyliyerek buna şiddetle itiraz etti. Churchill, aynca, bu meselenin, askeri mütehassıslarca incelenmesinin gerektiğini, Roma savaşmın zaten başlamış bulunduğunu, Roma'yı almaktan vazgeçmenin, bir yenilgi anlamına geleceğmi sözlerine ekledi. Chur chill'e göre, bu durumu Avam Kamarasına anlatmak ve kabul ettirmek mümkün değildi. «Over lord» harekâtını, pekâlâ Agustos ayına bırakmak da mıimkundü. Durum gittikçe kızışmakta idi. Roosevelt, bunu yatıştırmaga, yumuşatmağa çalıştı: Akdeniz harekâtı olmasaydı, «Overlord»ı belirtilen süre içinde gerçekleştirebiürdlk, ama, Akdeniz harekâtı olursa, ister istemez «Overlord»nı baş> lama tarihini geciktirecektir. Ben bunun geciktirilmesini iatemiyorum. Churchill, suratını asmıs oturuyor, pürosunu tüttürüp duruyordu. Birkaç dakika böyle sessizce geçti. Bu sessizliği bozan Stalin oldu: En akla yalnn bir hareketin Pransa'ya çıkarma olacağını, hem de aynı zamanda veya küçük aralıklarla, kuzeye ve güneye yapılacak bir çıkarma olacağını söyledi Sovyet • Alman cephesindeki harekât tecrübesi bize, düşmana en etkili bir darbenin, iki yandan yapılan bir saldırı ile vurulabileceğini göstermiştir, diye sözlerine ekledi. Bu durumda düşman, kuvvetlerini, durmadan bir cepheden öteki cepheye taşımak zorunluğunda bırakılacaktır. Müttefikler, FVansa çıkarmasında bu tecrübeden pekâla yararlanabilirlerdi. TİFFANY JONES onbasım. Bana kılırsa sen bunu karakola g&* tür, azıcık bi ısla. Başka lslerl de var bunun. Amarikanh mı, Alamanyah mı bi ehbabı var. Ikide bir taksiyle buralara g*llr. Onbaşı durdu, Ne için gelirT Bilir mlyim? Bundan e«kl ptra neyi ahr» mış. Nasıl paraT Toprağın altmdan çıkan para i?te. Yalnıs para değil eanım, kap kaeak, çömlek... Ne bu> lursa. Buluyor demek Syle şeylerT Elbet onbaşım. Bizim koyde her zaman çıkar zati. O gâvur dV geliyor, bunun elinden alıp götürüyor. Nereye götürüyorT Bilir miylm? Ankara'da otururmuş. Bilmem nerde dee, böyük bi adammıs. öyle diyorlar. Ya«? dedl Onbtşı. D8nüp Seyit Ali'ye baktı. Seyit Ali de onları gözlüyordu. Anlamıştı kenditi hakkında konustuklarını. Ama duyamıyordu. Onbaşı onu çağırdı, Gel buraya Seyit A Şener! M • Buyur. Daha önce başka yeri aradın mı sen? Hayır onbaşım. Doğru töyle. Seyit Ali muhtara t e n tert baktı, Muhtar yalan söylüyor onbaşım. Ben hiç bir yeri aramadım. O gâvur ehbabın kimT Hangi gâvur ehbabım? Ne bileyim ben? Gelip gidlyormuş buraya? Amarikanh Corc mu onbaşım? O hökümatın böyük dostu bi adam. Hemi de yardımeısı. Evde adireri var, iıterıen veririm. Dee, zö» yük adam o. Hımm. Başka? Işte o geldi bir iki kere? Niye geldi? Hökümatın yardımcısı olaraktan eski is> leri topluyor onbaşım. Toplayıp müzelere ko» yuyor. Hangi müzelere? Angara müzelerine, tstanbul müzelerin*. Ya? Bizim habarımız niye yok peki? Bilmem. Belki yüzbaşının habarı vardır. Peki. Cağır arkadaşını da. Bizimle kasabaya geleceksiniz. Hakkımzda ihbar var. Ifadeniz alınacak. Seyit Ali sarardı, Etme onbaşım. Valla blr sey bulmadhk biz. Kabahatımız yok. O daha belli değil. Hazırlan hadi! Muhtara kötü kötü baktı, (Arkan var) GARTH DİRENME S TALlN'in Uerl sürduğU bu düşüncelere itiraz etmek zordu. Ama, Churchill, esklsi gibi, yine bir türlü boyun eğmek istemiyordu: İstediğiniz mamulât nedir? New York Eyalefi Ücrefsiz Yardım Servisi istediğiniz mamulâfı size buiur Aynı zamanda, banka referanslarınızı göndermeyi lütfen unutmayın; ve bu mamulâtı kendi hesabınızamı.yoks; baskaları hesabına mı satın almak istediğiniziaçıklayın. Iste butün yapacağınız bundan ibarel Biz, mektubunuzu alıralmaz, hangi mamulâtı istediğinizi derhal gereken imalâtçı firmalara bildiririz, ve ondan sonra, imalâtçı, arzu ettinğiniz mamulât hakkında doğrudan doğruya size yazar. New York Eyaletindeki imalâtçı firmaların sayısı 40000 den fazladır, ve bunlar, akla gelen her seyi imal ederler. Gayet kısa bir süre içinde. New York Eyaletindeki ihracatçı sirketlerle ticarî münasebetler kurabilirsiniz.Mektuplarınızı, lütfen. ju adrese gönderiniz: The New York State N Department of Commerce (New Yorfc Eyaleti, Ticaret Dairesi), Dept. r International Division, BNP. ( 230 ParkAvenue,New York, N.Y. 10017. USA. AYLÂK MUSA LAOl KEPİL OLACAC ETMlVOCÜZ. öyle sanıyorum kl, diye söze basladı Churchill, kuzey ve güney Fransa'ya yapacağımız çıkarmaya bağlı olmayarak, baltalama ve sabotaj hareketlerine de girişebiliriz. Ordumuzun Akdeniz bölgesinde, hiçbir iş yapmadan, boş olarak durmasını, ben kendi hesabıma, çok olum B'tün yapacağınız, kendi başlıklı suz bir davramş olarak görükağıdınızla bize yazarak, ithal etmek yorum. Onun için, «Overlord» harekâtı için belirttiğimiz 1 Ma istediğiniz mamulât veya teçhizatı yıs tarihine, kesinlikle sadık târif etmekten ifaarettir îngiîizce kalabileceğimize söz vereme yazarsanız, müracaatınız bittabi daha. yiz. Kesin bir tarih belirtmek. çabuk muamele görür, ama herhangi bence, yanlış bir davramş olur. bir dilde bize yazabilirsiniz. Arzu 1 Mayıs tarihine sadık kalaca ettiğiniz mamulât ve bunları hangi ğım diye, Akdenizde yapacağıislerde kullanmak niyetinde mız harekâtı feda edemem. Tahiî bu konuda, kesin bir anlaş olduğunuz hakkında ne kadar fazlf tafsılât verirseniz, biz de size 0 maya varmamız gerekir. Bu me sele askeri mütehassıslarca bir nispette daha etkili tarzda yardım karara bağlanabilir. edebiliriz. . Maskesinl çıkaran Churchill, böylece Akdenizde tasarladığı kendi plftnlan için savasmak niyetinfa olduğunu, bunun hatın için de, Fransa'ya yapılacak çıkarmanın tarihi üzerine, daha önce varılan prensip anlaşması NEW YORK EYALETININ 2DAKIKALIK ARAŞTIRMA SERVİSİ, İSTEDİĞİNİZ MAMULÂTf BULMANIZA YARDIM EDER. .(Basın: 31049; 2683 1211