Katalog

9AHIFE HQ 17 Mart 1970 CU MHURİVKT ••••••••••a T UI1 aalasmalann tartısıldıgı şm nralarda * nlkemizde knmian aakerf fls ve atom ıi* Ifthlan dolayısiyle büyflk bir tehlikeyle fcarsı karsıya kalan Tflrkiyenln geleceğlnden s9s edllmekte, nasıl bir savnnma polltlkaaı nygnlanması tlzerinde dnrnlmaktadır. Dünya stratejlslnln degişmesi sonncn varlıfını NATO'ya bağlayan Türkiye için gerçek tehlikenln nereden geldiğini inceledigimiı zaman Dogunnn dolaylı veya dolaysız bir «aldınn halinda Norveç'ten Çanakkale'ye kadar uzanan bn gtnlş alanın Iki nennda kalan ulkeleria siyasf ve askert guvenlifi nasıl saÇlsnaeaktır? Tokts bir aavafta yalnıı baalanna bıralulıp feda tnı edfleeeklerdlr, konnsn agırlık kazanmaktadır. Son yıllarda NATO"nnn Akdenlı b51gesfndekf çflcünü yitlrmesi ve Oria Dogn bnnalımının artmasıyla Türkiyenfn jrelecefl gerçekten önemll blr hal almıstır. Nitekim. bn husns NATO Bakanlar Kurnlnnnn da dikkattnl çekmis olacak kl silâhlann ırelisiml oranında kanatlann takviyesine çalısılacaği förütftt sık aık tekrsrlanraaktadır. Ancak, Sovytt Rnsya DoÇn . Batı arasındaki knvvet dengesini kendi leblne çevirdiğl oranda Ana Vatan toprsklanndan eıkarak genis blr b51ireye yayılmasiyla dnrnra kBttiye rltmektedlr. O halde kanatlarda hnlnnan fllkelerin gfivenliği problemi 8n plSnda yer aimakta ve •Inmln bir eSsum yoln beklemektedir. GORUNMEYEN TEHLİKE Feridun AKKOR dengesini bozmaıı bakımından bfltfln rallletlerl yakından ilplendirmektedir. 1945'ten berl Gflney Akdeniz bölresindcki anlasmulıklar Birlefmis Milletlerin aracılıfı fle blr mttddet lokalize edilerek dengede tatnlmvfia da devamlılı^i saflanamanustır. Son olaylana akımı teblikeli bir hal alması lonncn Amerika ile Sovyet Rnsyayı karsı kartıya petlrmis olmasından bfîyük bir rndiae dnynlmnstnr. Silâh yapımmdakl gellsmelerden 8cellikle balistik füzelerdeki esitlikten aldıfı eesaretle dört kıt'aya vavılan Rnslar yıllarea nlasamadıkları taribî bedeflerine kavnımanın sevincl Içinde Orta f>o}n bnnalınunı desteklediklerl halde bir müdahaleden kaçinmalan dlkkatl çekmektedir. Rneün Sovyet bayrajh altmda dSnvs denizlerinde dolasan Rızıl Donanmanın fistunlüpnden yararlanmak snretiyle her an yabancı ülkelere karşı bir mfldahale Imkamna sabip bnlnnan Raılan bir süre sonra Afrikanın Fildisi sabiltertnde gSrmemek lcin eiddi hiçbir eneel kalmamıstir. Sn halde Rnslar nfden bn elverlsll dnramdan yararlanarak Orta Dojn konnsnna ke.stirmeden çitmeyip dolaylı vollan tercih etmektedlrler. Bn sorn Vietnam savaslannda da ortava rıkmts. Sovvetlerin bn çekimserli|i blr «ürlfl izah tdllerarraistlr. Ancak, eSsterilen bn iigisizlik vflrtndendir ki Vietnam bnnalımı teni'lemis, zamanla Içinden çıkılma» bir bal almıstır. Blr ars bfirnk irflçliikler içlnde pellsen Vietnam olaylan bn iki sflper devleti karsı karsıva eetirmia«e ae 19 nnen yiizrilda Avrnpalı bfiyfiklerin dflstttC4 hatava dfismek ivtemeven Rnsları askeri bir müdahaledpn ve hfrhangi bir çatısmadan alıkoymnstnr. Orta Dotv bnnalımında da arnı laktiîi knllanan iki büviiklerln meebnr kalmadıkçs bir karsılasmadan kaçınacaklannı ve gerektîflnde birbirlerine taviz vermek snretiyle kuçOk ülkeleri feda edeceklerini sanmaktayıı. Vitekim. Ktzil Donanmanın dıs politikadakl yeri belli oldnktan sonra Amerikalılar Akdenizin serbest olnsn yönünden Sovyetlerin bn bölgeye yerlesmelerine mnsaade ederken kendi çıkarları açısından NATO'nnn (riiney kanadını tehlikeye sokmada bir sakınca gfirmemisler V e bn bSleedekl müUefiklerinin bir anda nasıl feda edilebileceünin Rfizel blr Brnefinl vermislerdir. rta Do)h> bnnalımı daba ne kadar deram edecek? Ve bnna bir çörüm yoln bnlnnmayacak mıdır? Sornsnna kaçamak eevaplar veren Sovyet Rnsya ile Amerikanııt (tirlseeekleri karsıltklı «örilsmelerin yanlıs blr anlayısa sebep olacaÇı ve prestijlerine rölje düşüreceŞi korknsnyla konnya gereken fineml vermekten kaçınmaktadırlar. tsrallden felen tırmanma taktifiyle dOnyanm bnznrnnn kaçıran ve çittlkçe vahimlesen bnçünkfl dnrnma bir çözüm yoln bnlnnmayişmın difer bir sebebini de askerî bakımdan iki kntba aynlmıs balanan Varsova Paktı ile NATO Paktı arasındaki değisik RÖrüş ve sistemde ara(erekir. Bn İki süper devletin 3nderllfinl yaptıfı paktların devamı mttddetince bnnalımlara bir çözöm yoln bnlnnamıyacafını 1962 Kâba olaylarından sonra daha lyi anlamakta, dünyayı tehdit eden bn ribl kansıklıklann lokalize rdilmesini de bansın devamı için yeterü savmamaktayıı. Halk kitlelerini zorla iklye avıran Sovyet Rnsya ile Amerika gerçekten blr savasi istemiyor veya bnndan kaçımyorlar mı? Bnna en do{rn eevabı Mao'nnn verebiIeceÇini «anmaktayız. Şayet. Mao Isterse simdiye kadar boy Slçfiamekten kaçman bn Ikl çöl arslanını birbirine kapıstırabillr ve perde arkası ovunlarla dflnyayı idareye ealısan Amerika İle Sovyet Rnsyanın maskelerini yiizlerinden dflsürmek »nretiyle asıl teblikenin nereden ve na•ıl reldi^ini sn vüziine çıkarabillr. Rrpimizin bfldlfl ribi vıllardan beri Orta Dojn bnnalımına varlıklannın ^venliği bakımından bir çSıüm yoln retlrmeyen bn iki aike Birlesmis Milletler sınırlan Içindekl dengrden yararlanmak snretivle dnrnmn idareye çahsmakta ve gerçek nivetlerinl clzlemektedlrler. Bnnnnla beraber Arap filkelerlnin bir komyncasn olarak Orta Dotndakf verinl almava ealısan SovvM Rnsra Amerikanın bn bflljreye sızmasmı «Snlemek için bazı tedbirler ahrken NATO'In muttefiklerini askert ImkSnlanntn retersizlit'i dolavısivle her han^i bir müdahalede bnlnnmavacaklannı hesaba katmakti<f?r. Batı Avrnns filfceterinin Knzey Atlantik Antlasması içindeki siyaaî varlıklannın da büviik bir deger tasımadıgı dösünülecek olnrsa. Orta Dntn bnnalımının nznnca bir süre daha devam edece^i kanısını knvvetlendirmektedlr. Vnrşova Paktı ve Rusya ARŞOVA PAKTI VE SOVTFT RÜSTA : Zamanla NATO'yn yıpratan Ruslann Varsova Paktı tiye devletlertnln tntnmlanndan yararlantnak ıraretlyle gflçlendiginl, baskı metodlanyla etkili olmava başladığını gBrmekteylz. 1956 Maear olaylannın blr sınır saldmsından ziyade millî bafımsızlık denemesine girişmis bir mütteflk iilkenin insafnsea eezalandmlmıs olması Sovyet Rnsyanm îkinei Diinya Savasından bn yana Izlemek istedigl bans Içlnde yasamak polltika»ınm tipik bir Broejjh'ni vermpktedfr. Sovyetlerta simdlye kadar railyonlnk fnsan kitlele* rine karsı nygnladıd bn tür zorlama hareketlerlnln temelini Do£nnnn Varsova Paktı admı verditi Ittifak gisteml leinde aramak gerekir. Bajımsız filketerin gerçek Isteklerinl Inklr edercesfne anlamamazlıktan gelen Sovftt Idarecileri bn tibi bnnalımlan çıkarmak ınretlvle arznladıklan hedefe daha kolay varaeaklannı ummaktadır. Bans için büviik tehlike kaynagı olan bn tam karısıklıklarla dünya friivenlifcini k5kOnden sarsan Rnslar gerçek amaçlannı bn yanhs politikaya baçladıklan İçin kendi mflttefiklerlne bile güven veriei oltnaktan nzaktır. Aneak, bafımsızlık konnsnnda Dogv blokn ülkelerinin nasıl bir uvenlamaya geçeeekleri Te Sovyet askert müdahalesl olmadan Batıya nasıl kayaeaklan şn snds pek belll olraamakla bcraber. bn «ornyn genel blr ibtilâlin çıkmaıiyle mümkündür dlye cevapUndırablliriz. g bomlmanna mtfaade etralyeeeklertne g5re Tngoslavyanın bajhınsıı bir fllke olarak kalmasını kendi çıkarlarına daba uyçun bnlmaktadırlar, Zaman zaman bn tSr siyasî anlasmazJıkları tafarik eden Rnsların Avropada yarattığı bnnalımların terçek ySnfi bilindifi için çöıüm yollarının aranıp bnlnnması da mUmkiln olmnstnr. Bngün Rns tehlikesi kısmen Avrnpadan nzaklastırıldıjı halde Orta Dofnda bütün siddetlyle devam etmektedir. Arap ülkelerivJe tsrail'in arasına dnrmadan tahrip kalıplan sokan Rnslar bütün gticüyle Orta Doğnya yönelmis oldnklanndan dolaylı yollardan Avrnpanm giivenlltine hizmet eder röranmekte iseler de bn böUedeki düzenln iaflanmaması halinde Avrupanın bnndan Mrar *8rece5i nmnlmaktadır. Hele Avrnpamn bnrflnki) ivimserlik ve ilrisizllfinin devamı halinde Rusvanın atir basmasiyle Arap filkelerinin Varsova Paktı himayesi altına alınmasiyle bn tehlikenin daha da artaeajh sBylenebilir. Afrikada ficünca bip dflnva varatmak Isteyen Tnıtoslavvanın ksrşı koyması ve Tito'nnn baskısıvla Batılı Blkelerin bnnn reddetmesi sonnen nlnslararasi blr bnnalımın çıkmasına ve dnrnmnn bOsbfltün kansmasına sebep olnnabilir. Aneak. komiinist blr fllJwyi desteklrmek NATO Pakti anlavısma pek oyfnn düsmevecefi «ibi, esasen Rnslann da bnna pek mtisaade etmiveceil sanılmaktadır. Bn hal Sovvet Rosva ile Amerikalılar arasmda knvvet politika^ma hasvnrmaktan bafka cıkar bir vol olmivacad kanmnı knvvetlendirmektpdir. Bonnn fcindir ki. taraHan rorla cenel bir savasa dofrn Hen son olavlar Amerikan Sovvet vaklasmasını knlaylastırmıs ve âdeta zonınln kılmıstır. Raskan Elsenhower zamanında baslavan Sovyet Amerikan iliskileri Nixon'ın isteSivle veni bir saflıaya rirmis bnlnnmaktadır. Teteri kadar silâhlanmadan ttçünca bir dünya savasın» girmek istemeyen Sovyet Rnsvanın da bnna yanasacatını ve avnı anlayısı eSsterip taman kazanmaya çalısacafı gorügfindeyiz. Hazreti Ali'yi de sattılar Bir ay süren mebns pazarından ve pazarlıfından senra AJVnin yeminlileri gflven oylannı topladılar. Kolay otmadı elbette bn is... Din, iman, Allab, Hazreti Mohammet, dibrmece demokrssinin oy goygoynnda çoktan satılmıstı. Haıreti AII de girdi bn sefer lsin içine... O keman kaslan, ates g&zleri, çember sakalı lle kahvebane dnvarlanndaki tasvirlerden bakıp da Alevi cemaatinin yüre*ini yakan Haıreti Ali'yi de çıkardılar palitika bonasına Birlik Partisi.. On iki yıldıı ve de aılanlı amblem. derken bir de baktık ki, Alevi vatandaslarca oylanan meboslann yedide besi beyaı oy verlvermii iktidara .. Nasıl oldn bn İs? dlye seraraan» eevap hazır : Demokrasi kendi içindeki bnhranlan balletmeye mnktedirdir. Nastl muktedlrdlr? Demokrasi her seye mnktedlrdlr. Mebns pazan knrmaya? Mnktedirdir. Hazreti All'yi aatıaa çıkartnayaT Mnktedirdir. Masonlnkla Alevfllfi kneaklattırmayaT Mnktedfrdlr elbet Ne demi» Napolyen? Ne demlf? Para, para, para, demla. Dfizmece demokraside olmıvacak sev, ve de gatın alımnıvaeak adam yoktnr. Kimisinin malını kotava koyarsın. adam verir oynno.. Kimisinin razetesine ilin vaadedersin. adam bastırır kabnltt.. Kimisinfn bankadan kredlve ihtlyaeı vardır. eekerftln bir telefon banka müdürilne, rnebns bev kırmızıdan bevaza renk atıverir.. Kimisinin akrabasını blr yBnetlm knmlo arpalıgina verlestlrmek vaadinde bnlnnnrsnn. bal gibl mnhalifken hnsat fihi mnvafık olnr.. Kimisinin Hazinevle arası boznktnr. dosvasını kavbettin mi ortadan, iktidarm bir nnmaralı adamı olnverir.. Kimisinin vabancı sermave lle ortaklık talebl knrnlda befcliyordnr. kimisinin malı riimrflkte beklivordnr, kimisinin milyonlnk Isi Ticaret Baksnlttımn dosyalarında beklfvordor kimisinin tartısmalı bir ihale i«i vardır. kimisinin devlete tatacak malı vardır, ve herkesin bir fivatı vardır. Adam Alevîlerin dede«i, piri. sevyidi recinirken verdiler mi fivatını. kipkırmızı iken bembeyaz kesiliveriyor. tnıan. hayatının ban anlannda kıpkırmm kesilir, ya da bembeyaa otnr. Herkes böyle zamanla rı yaşamıstır : Utançtan kıpkırmın oldn. Teessüründen bembeyas kesildt.. Kederinden karardı. Açısından sarardı.. Mahcnbivetinden yüıu pemhelesrl.. rfbl •ffzteri nk nk knllanırız. Adına politikacı deditimiz varatık, insandan gavn bir mahlâk oldufnndan. dnrgnlanna deSil menfaatlerine zBre kırmızılasıyor, ya da neyastaşıyor Bastırdın mı papelleri, berifçioğtu bembevaz.. Çıkarlarına deknndnn mn kıpkınnızı.. Ve bnnnn da adı demokrasi. Bir tekerleme vardı çeenklann eSyledifl I «Altı kere altı otuz altı Mesfcenimiz kubbealtı Hacı oyunu hoca oyuna Ankara'da blr komprador oyunu.» Hazreti Alf'yi de kattılar bn komprador oynnn Içine .. Zavallı Ali, Kerbela'daki ihanetten bn yana bBylesine blr «ynna • retirilmeraiştir. Şimdl mezanndan kalkaa da eline Ziilfikar'ı alsa, adını knllanıp voksnl halktan oy toplıyarak parlimentoya giren politikacılan yakalaıa birinl sag komaa. Bizimkller Istedikleri kadar ISf anlatmaya çalıssınlar : Ta AH ! Demokraslnln eilvesi bn.. dersenlz anlar mı Ali? Anlamaa elbet... Hazreti AII ne anlasın demokrasidea ! Demokrasiden bir tatnet Pasa anlar, bir de Süleyman Demirel Biri seksen besllk, Bteki kırk beslik. idare edtp gidiyorlar. Ankara'dakl eyyarc politikacılan da simdl bep bir ajızdan »n tekerlemeyl millî mart ribi söylflyoriar : «Gel Ankara'mn bah Yiyeyira içeyim Muradıma geçeyitn Ben bineyteı kırat'a Sen blnesin kSr it« Ben sektlre sektire Halk ükııra tıksıra» Avrupctdaki değisiklikler VRTTPADAKI DEGfŞÎKLÎKLER : Sovyetlerin Karadenizde oldn|n tibi Akdenlzde de siyasî ve askeri bakımdan bttvük bir gtice sahip oldnfcn söz fötürmez bir ftrçektlr. Bn dnrnm tflney ve föney dofn Avrnpa fllkelerivle beraber daha ziyade tatn bir bafırasızlık ıcinde yasavan Tncoslavyayı etkiiemektedir. Knrnlnsnndan Itibaren Do(nnnn tehdit ve baskısına karsı gelen ve Sovyet knvvet dlktasını kökünden reddeden Tito, Avmpanın fflvenlijH konnsnnda »nemli rol oynamaktadır. Adriyalik kıyılannın Rns egemenlifine çeçmesi halinde NATO'nnn daha dofrnsn Avrnpanm gnvenli|i tamamivle sarsılabiiir. Tngoslavlar bn konada NATO'nnn Avrnpalı müttefiklerine herhangi bir garanti vermedijHne eBre valnız baslarına bn (drevi yapabilirler mi? Dünya bansını sajlamadaki rolleri ne olabillrî Bn sorn 1988 Ajrnstos olaylanyla Irlibatlandırıldıfı ve hattâ Hitlere kadar (terilere rotürüldütü zaman Tngoslavvanın dnrnmn daha iyi anlasılabilir. Bn itibarla Rnslar knvvet denemesiyle Avrupada yapılacak bir dejisiklife ve den Sonuç bn iki süper devletin eercek vBnlerinl daha Ivl anlamıs bnlnnmaktanı. Senelerden beri bans içinde yasama strateiisl nvçnlavarak dünvayı kandıran ve kendilerinl üstön n8rdflkleri İçin ittifak ve dostlnklara defer vermeven bn İki fllkenin knrtancı deftil. aksine kanstınet oldnklannı cfirmektevis. Gerektleinde muttefiklerini hile feda etmekten çekinmeyen Sovyet Rnsva lle Amerika sSmflrrecillk zihnivetini deilstlrmedlkleri möddetçe bnndan bByle söz ve evlemleriyle tflven veriel olmsktan uzaktır. Rnrtne kadar danıstklı dBjfüslii hareket eden karsılıklı çıkarlan acısindan birbirlerine taviı veren taraflann hnnalımlara care aramalan, knrdnkları flsleri dostlarına terketmeleri ve yabaneı fllkelerdeki askerlerini rekmedeki Btünmeleri de Inanç verici detildir. övle sanıyornı kf, geç de olss rercek teblikenin v« siyasî Istikrarsızlıtın nereden ve nasıl «eldijtini artık anlamavan kimse kalmamıstır. Şimdiye kadar eynanan bn tür tehlikell oynnlara lon verilmek isteniliyorsa tsm blr açıklık Içinde hareket edilerek bafımaıı ülkelerin »esfne de defer vermek gerekir. nkandakl açıklamadan sonra do«t ve Yvedüsman demeden dönyaya mevdan oknvan baskalarına hak ve hayat tanımavan A Bunalım bölgeleri Innlartn ortaya çıkmaıı yalnu NATO lttifak •luı Içinde kalan filkeleri değil, dünyanın B TJNALIM BÖLGELERtve VE ASKERt MtDAHALE : Siyaıi askeri bona UMDEM ÜME Eski Genel Kurmay Baskanımız Sayın Cemal Tnrai'ın, MeeIlf koridorlannda Sayın Ismet fnSnü ile karsı karsıya gelinee, tnönü'yü aelâmlamamak için kafasını çevirdijfini bir sabah ga»etesinde okndnk. Oldnğn Iddia edilen bn olayın tanıfı değildlk, bannnla beraber vine kendimizi bu haberi tekzipte yetkili «ördük. BSyle bir sey olamaz. Olamaz, çünkü Tnrai'ın tnBnu'ytt çörflnce basını çevirmesi, her şeyden evvel Tnrai'ın çok baflı oldntnn* emin oldnfnmnı Türk geleneklerine aykırıdır. Böyle bir sey olamaz, çünkfl Türk Ordmınnnn orfeneral olmuş bir mensnbn, kendisinden kırk yıl evvel orfeneral ve Genel Knrmay Başkanı olmns dlğer bir mensnbnna karsı Mjfisızlık ifade edecek bir harekette bnlnnamaı. Bn. sanlı Türk Ordnsnno ordn yapan tBrelere aykmdır. Tnral tnönü'ye kızmıs olabilir. onnn siyasal tatnmnnda belki kendince eleştirilecek birçok seyler bnlmns olabilir, fakat yirminci yüzyılın birinci çeyreginde bayatı cepbelerde, ateş içinde, vatan lavnnması nğrnnda geçen, rStbelerini bazerde yılIarını doldurarak deŞil, cephelerde ateş batlarında canını vatana adayarak geçiren ve galiba Fabrettin Altay ile blrlikte o ba*ımsızlık savaşının bize bıraktığı nadir emanetlerden blri olan Ismet tnönü'ye başını çeviremez; çünkfl çevrllen bss, tarihe, fedakârca yapılmış vatan hizmetlerine, cephelerde dSküIen kanlara saygısızlık ve takdirsizlik olnr. Tnral, kendisinin kendi takdirinee, tnonn*nnn eyleminde hos karşılamadığı olaylarla, onnn tarihî hüviyet ve aahsiyetini eraekliye arzusn hilfifıns aynlmıs da olsa, birbirine kar.stıramaz. Törk Ordnsnndaki töre ve geleneklerl tanıraazlıktan, bllmezlikten çeleraez. Çünkü bnnn yapaeak olnrsa kendi kendini çok küçültmü?, kendisine de bn clnsten mnamelelerin yapılmasına yol açmıs olnr. Hem bn dünyada acı sltemlerde bnlnnmak İçin kaba olmaJa ne lüzam var? «Nezaket» gerektijfi zaman seviraliligin oldnfn kadar küstahlığın da, ısıncılığın da, Mrtlitin de her nev'i ve cinsini ifade edecek kadar renkli ve zenfin bir kelime dejil midir? Devlet hizmetinde saçlarını agartmıs olan Tnral, bes knsak Sncesi büyük selefi fnönü'nün zaman zaman nezaketi ile ne kadar sert olduğnnn hiç görraemiş midir? Bizim bildiğimiz kadarıyla Sayın Tnral, Faruk Güventürk' fln son yazılannda eleştirdigi insan değildir; çünkü Tnral'ın değerini yine Güventürk'ün kitaplarının basına Tnral İçin koydnğn şükran ifade eden satırlardan iiğrenmistik. Bize tamtılan Tnral mafdnr da olsa, Türk geleneklerine, ordn törelerine «ayp gösteren, küçük büyük farkı, ynrda yayılan bizmete karsı mlnnettarlık duyçnso nedir, bilen, hassas ve olgnn bir sahsiyettir. Onnn için fnönü'ye bas çevirmis olamaz. Onun için de bfr. bn haberi tekzip etmekte bn ordnnnn eski, Tnrai'ın yüzbasılık devrinin bir yedek üstegmenl oUrak, kendimizi yetkili gördük., Tekzip etmek istiyoruz ürkiye'de, döviı darboğazı gelişme hızını ve sanayileşmeyi sürekli olarak tehdit etmektedir. tçinde bulunduğumuz aylarda, ithal malı girdilere çok bağlı sanayümiz için durum tehdidin de üstüne çıkmış, girdi yokluğu ve buna bağlı spekülâsyon, birçok fabrikanın faaliyetini durdurması, ya da yavaşlatması, işçilere yol vermesiyle sonuçlannuştır. Döviz darboğazımn bu olutn•uz etkileri, iktisad! ve toplumtal iki yönlü sorunlara kaynak olacaga benzemektedlr. Türkiye, bu darboğazdan kurtulmak için mutlaka ihracatım arttıracak, sadece tanmsal ürünler ihracatı ile yetinmeyip ıınal mamul ya da yan mamul ihracına da ydnelecektir. Bugüne dek, kendimizi sınal mamul ihraç ettiğimize inandırmak için seker, zeytinyağı, sarap gibi gıda maddelerini, blister bakın sınat mamul sayıp, ihracat gelirimizde bunlann payınm */41520 araaında deği;tiğini ihracat hesaplannda gösterip, oyalanmakla yetindik. Oysa, katılmaya çalıstı ğımız Ortak Pazar ülkeleri. dünya dıs ticaret sınıflandırma kodu, bu gibi ürünleri gıda maddeleri sayar; sınat mamul sınıfına dahil etmez. Bunlar bir tarafa bırakılırsa, bir miktar tabii lifli dokuma, pencere camı ve bazı madent esya dısmda, Türkiye'den önemsenecek çapta sınat mamul yarı mamul ihracatı olmadığı görulur. Teknolojik bojımlılık T ve ihracat YAZAN meri geregini dogunnaktadır. Ancak, surası da bir gerçek ki, bu iade olmasaydı ihraç edilemiyecek bir çok mal, Szellikle dokuma gibi sınai mamuller bu sistem sayesinde ihracat olanagına da kavusmaktadır. er mal ya da hizmet gibi, hıç kuskusuz, »ınal mamul lerde de kalite yanında ffyat ihracatı etkileyen belli başlı bir değiskendir. Ancak, son aylarda su yüzüne çıkan bazı gerçekler, yabancı sermaye ve bağımlı teknoloji dolayısıyla, fiyatı ne kadar ucuz, kalitesi ne kadar iyi olursa olsun, Türkiye' nin birçok sınat marnulu ya hiç ihraç etmesinin söz konusu olamıyacağmı, ya da ihraç ederse, ancak belirli dar pazarlar içinde kalmaya mahkum edllecegini ortaya koymustur. lsin en ürkütücü tarafı. ihracatı sınırlanan sınai mamullerin, gerek bir ülke sanayileştikçe üretimı en sür'atle artan gerek dünva ticaretindekl payı en sür'atle artan tnallar olmasıdır. Yabancı sermaje ve teknoloji transferi ile, bağımlı teknoloji ile kalkınılabileceğini savunanların. sav. larını tıimden sıfıra indırecek nıtelikte gerçeklerdir bunlar. HER SAU HADtSE OLAN ••••••••••••••••••••••a Demlrel'in kafasındakl kurtuluş volu Prof. Dr. Gülien KAZGAN cı »ermaye, hem yerll rakipleri tatfiye etmek, hem gelir »eviyesi çok düsük halkı ilica alıştırmak ve diğer nedenlerle, ülkelerarası bu gibi fiyat ftrklıIastırmalan yapmaktadır. Türkiye'de ilâç fiyatlannın bu ucuzluğu, ihracat için önemli bir olanak olabilecekken, ilâç İhracatı yapılamamaktadır. Bir süre önce, yabancı bir ilaç firroasının Türkiye'deki yandalı, diğer yabancı bir ülkenin açtıgı ilâç ihalesıne girmis ve düsük fiyatlan dolayısıyla ihaleyi kazanmıştır. Ancak, yabancı ülkedekl ana firma, bu ihracatm yapılmasına lzin vermediği için, Türkiye'deki yabancj firma ihracatı eerçeklestirememiştir. Bu nun bf* dığer biçimdeki örnegi, oto lâstiği yapan yabancı sermayedır: Burada da pazar, Türkiye için Orta Doğu ülkeleri olarak sınırlandınjmıstır. esele yalnız yabancı ser* mayey» inhisar etteydl, belki çok fazla Bnemsenmeyebilirdi. Ancak, yabancı lisansîarla, yani yabancı teknolojinin Türklye'ye tranrfer hakkını veren belgeler, yabancı knowhow ile çalısan sanayimiz için de durumun farklı olmadığı, bu anlasmalann bir çogunun ihracatı tahdit ettigi anlaşılmaktadır Bu sorun, kimy* sanayiinin hemen bütun dalları, elektrik makinalan • makina teçhizat tanayii, tasıt araçlan sanayii gibi yabancı teknolojiye çok bağlı olan temel tanayi kolları için örellikle önemlidir. yat Sdctmekalıln, karft ülkeye kaptırmamak amacında olan, kendi eserlerlni bir fiyat ödetmekslzin karsı ülkenin diline çevirtmemek amacında olan ülkelerarasında imzalanır. Telif hak kı ya da teknolojik buluı İÇİD karsı ülkeye fiyat Sdemek karsı ülkenin de bizim kaynaklanmızdan yararlanırken bir fiyat ödemesini sağlamak içindir. Oysa, Türklye'nin edebiyat alanındaki birkaç eser bir tarafa bırakılırsa • yabaneı dillere çevrilecek bilimsel eserlerl olmadığı gibi, yabancı ülkelere satacağı teknolojik buluşlan da yoktur. Türkiye, hangi hıklarını korumak için bu anlasmalara imza koymaktadır, bunu anlamak mürnkün değlldlr. öğrenebildiğimiz kadarı, Sovyet Rus ya, kendisi bazı buluslann patentine sahip oluncaya dek bu anlasmalara girmemistir; ancak. bundan sonradır ki, anlasmalara katılma geregini duymustur ttalya, kimy a sanayilnde ABD karsısmda bu anlaşmad'an çıkmıstır Oysa. bueün Tflrkiye en basit yüz kremleri, il&çlar, âletedavat, kolalı ıçkıler için dısanya Hsans v* diğer gaynmaddî haklar Ocreti ödemektedir Bilimsel eserlerin çevirisi için ödenen flcretler ise, kendi içinde ayn ve çok önemli bir sorundur. «YAHYA HAN» FORMÜLÜ Yazan : Dogan AVCIOĞLU • DEMİREL HÜKÜMEJİNİN DAĞITTIĞI 400 MİLYON LİRA ULÛFE !., • İNCELEME : BAĞIMSIZLIĞIN BA$ ŞART1 TEKNOLOJİK BAĞIMSIZLIK Ad^,1. SoK 28 '4 Y«nl«ehtr H Aakırt ••••••••••••••••*••••••••••••••••••••••••• Cumhuriyet 2994 TEŞEKKÜR Ş. Karaağaç T. Bademtilı ve Usak Sivaslı Hâkımi 33 yasında TEŞEKKÜR 12J1970 Perscmbe fünö P*ndık Dolayba'da topraga vtrdiiimiı değerli varlıjımu, mü. tevari insan Diş Tabıbl . MEHMET ERTAN HAYTAOĞLU'muzun iki yavrusu ve bütün sevdiklerini bırakıp gitmesinde Londra'da alâkalanan ve yardımda bulunanlarla cenaze merasimine tesrif edenlere, telgraf, telefon, mektup ve sair bassağlığı dileğlnde bulunanlara tejekkürlerimlzi tunan». Haytaogln Ailesi Dr. İhracalı arttırmak için j hracatı »rttırmak tçin hflkumet bir tedbir olarak İ Ç ' fiyatlann resmt kurda dıs fiyatlara nazaran yüksekliği dolayısıyla, vergi tadesi sistemine basvurmaktadır. Tanmsal ürflnlerde daha düsük, lyi kalite dokumada %56'ya kadar varan oranlarda vergi iadesi yoluna gidilmekte; böylece, ihracatta dolar flyatı 14 liranın da üzerine çıkanlmak yoluyla, üretimi iç piyasadan dıs piyasaya döndürmeye çalışılmaktadır. 19«4' ten itibaren uygulanmaya başhyan bu sistem, iç fiyatlarda dı$ dflnyaya nazaran daha lür'atü artıslardan 6türü, her yıl belirli ihracat miktarı flzerinde artan miktarda Tcrgi İadesi edil N AHMET ŞEVTCt ÇtLOĞLü'nun l Ancak.. Srkiye'ye geles yabancı sermayenin esaı amacının iç pazan tutmak ımacmda olduğu herkesin bildiği bir gerçektir. Ancak, dıs ülkedeki ana firmanın, Türkiye'deki yandahna ihracat! yasakladığı yt da ancak belirli piyasalara ihracat olanajh verdigj üzerinde kimse durmamaktadır. Bunun somut bir örneği, çok yakında ortay» çıkmıstır. Türkiye'de ilâç fiyatlan, genellikle, Batı Avrupa ülkelerine nazaran çok ucuzdur. Mesela, 0,90 jramlık 20 sspirin Bayer'in Türkiye fiyatı 130 kuruş, îtalya fiyatı 185 liret, yani 300 kurustur. Yaban T ••••»•••»»•»»»••••••< (Cumhuriyet 2601) Ulanbul Ticaret Odasındaıı: 5590 sayılı Odalar Kanunu yıllık aidatın sı Mart akşamına kadar ödenmesini âmirdir. Sayın flzâmızın % 50 zamlı tahsilc meydan bırPkmarr.ak üzere yıllık aidatlannı Mart aonuna kadar ödemelerini hatırlatınz. Bağımlı leknoloji |çüncfl bir lOrun, bagımh teknoloji ile gellımenin cilânihaye» sürdürülemiyecefldir. Eğer Türkiye tıntl mamul ihracı arttınlmaksızın, döviz darboğazı rfolayısıyla, geüsme hızını yüksek tutma olanafmı yitiriyorsa, bu, teknoloiik bagımlılıktan belirli alanlarda yavas vavas kurtulmanm gel diğinin göstergesidir. TOrkiye, bugün. kendi basına seker fabrikalan. çimento fabrikalan kurabilecek asamaya gelmistlr Aneak. arastırma. teknolojiyi eeliştirme çabalan henflı yok denecek kadar az oldujfu gibi. eSsterilen çabalann btr kınnı da tamamlvle anlamsız nitellktedîr. TUBTTAK'ın, herhalde. bu sorun flzerinde önceltkle dur ması, sanavide uygulama olanaJh olan. Olkevi teknolojik bafımlıhktaa kurtaracak nitelik i:farık 2. Kırbakani: <' <', OERİ 8AÇ ve ZÜHREVİ HastaUIüan MUtebasns UadL Parmakkam D oK ı o R Üç sorun urada, ksnımızca, flç belli baslı sorun ortaya çıkmaktadır Birfneisi, bn tflr ihracat tahditlerinln nasıl olup da uvgulams olanaSı bulduğudur Türk kamu hukukunun hangi bosluklanndan yararlanarak, vsbaneı sermave ve Ilsans anla? malanna bu ihracat sınırlamalan trfrmektedir? ÇcsltH kamu Ituruluslan, bu konuvu bugüne dek nasıl ifgrmezlikten gelmisMrT Kamu hukukunun bosluklan nasıl olup da doldurulmak yolıına gidilmemfstir? kaybından duydujumuı t « ı »ür joıuuzdur Vef»tı sebeliıyle blzzat veya telefan. t«ltT»f: raektup ve çelenk gönd«rm«ls sureuyle ba3*a|lığında bulıın«n akraba, y»km v« doıtlanraızU eezane mtrasimlüd» buluaan zevaU, tst Merkez Komutanlığı Kunnay Baskanlıtı. TRT THA, Tektl eamfa»ı. Fenerbahç* Litejj rc dlğer müesseMİerc, mtrhum ile yakından Ugllenen Hurriyel g«zete»i mennıplarına ve b!zlere her türlü yardım ve ilgi (Sttercn dettlırımıza teetıtırO S müx scbebiyle ayn ayn t«««kküre Irakin bulamadığınıızdan gazeteniıin tavusutunu rica ederU. Çilojla, Gul, Btofdl, DıbUn. Akbil ve Ermet ailclerl (Basın: 12015/2591) B 0 | « reL: u n n te buluslann tesvlkine önceli* tamması gerekir. Cumhurtytt UM mafc gerekeceğl açıktır Ç Ortak Pazar'» sinat mamul thrıç e<fec«Slmt?ı düstinenlenn karsısmda. bugün. sanavıimis çok taman o ülkelerdtn ıel»n yabancı «ermaveye veva ll»»n»a, knowhow'a baglı oldugu için, ıhraeat imkinsızhgı «sılmatı trüc bir duvar olarak okaeaktır. mam Hatip Okullarında olro yan 58 bin. Kur'an kununda okuvan savısit rtSrencıyi, MVISII teknfjven halln* wtirmenfn zamanı çoktan eelml| f reçmektedlr Sanayi fitesl •»•maya geeise hazırlanan sanayl devlert karsısmda bafimh tek« nolojl ve metsfiHkle vnîm'Tiuf kafatarrn v»v» kalara?Tnı ılgililerimiz artık anlamalıdır. NIMBUS H ieia kttdi buluıltrtnı, blr fl ktne! sorun, TOrlriye'ntn nluılararası teüf haklin ve pttent haklan anlasmasını Imzaiamava gerçek Wr ihtlvsei olup olmadıSıdir. Bu «nlilrrmUr, yenl teknoloji »reHstirdl t anayilesmek çabasında elan, tanayi kesimine gelismede 8ncelik tanıyan bir ülkenin bağımlı teknoloji ile tanayilesmesini sflrdürmeıi olanak dışıdır. Yabancı teknolojlvı transferde en başaniı Glke tavılan Japonya, kopyscılık değil fakat. afdıklanm ırelistirmek yoluyla bir sanayi devi haline gelebilmiftlr Eğer Tarkrye"ntn sanayilesmesi ve Ortak Pazar içlnde sanayiinin yasaması eiddt olarak isteniyorsa, teknoloii •orunu fizerinde Sn plinda dur S İ