Katalog

SATFA tKt sCUMHÜRİTET: 5 Kasım 1970 «••••rj M ALİYE Bakanı, 30 Ekim'de Anadolo Ajansına beyanda bulunarak, «tşletme vergisinin bir suro ertelendiğini» blldinnistir. Sayın Eres, erteıi gflntt taaberl veren gazetelerde çesitli aeklllerde yommlsnan bu açıklamasında, «Verginin uygulamaıı ila ilgill olarak Bakanlığına çok sayıda müracaat yapıldığım, bunların incelenmesi il«, hazırlıklann tamamlanamadığı ve mükelleflerin yeterl kadar aydınhğa kavusamadıklannın anlasıldığmı» erteleme ferekçesi olarak beyan etmektedir. Billndigi gibi, verçiler kannnl» konvlvr T« yfirütme ile gSrevll hüktmet tsrafından bütün hükümlerlyle uygulanır, ertelenemez. Atıcak, işletme vergisinin içinde yer aldıgı, 10 Agnstos 1970'de yüriiriüğe giren Flnanıman Kanunnnnn geçid 1. maddesf, Maliye Bakanlığına, 1 nnmaralı tablodaki eglence yeri Işletmelerini 1910 yılında kısmî olarak vergilendirme yetkisi, 11 numaralı tablodakl eğlence yeri ve peraken de satıs yapan isletmeleri de 15 gün evvelden Resmî Gazete İle Oân ederek nygnn g3reeeft aydan itibaren vergilendinne yetkisi vermiş bulunmaktadır. (1) Erteleme itnkânı veren de kannndaki bn hükümdür. Ne var M, kanno 1970 yılı içinde başlangıç aymı seçnıe yetklsi ve 15 gfin evvelden llftn osn]ü tespit ettifi cthetle, Sayın Bakanın erteleme süresi için bir beyanda bnlanmamaaına ragmen, Maliye Bakanlıçımn en geç 15 Kasım gttnfine kadar yenl bir llân yapması ve işletrne vergisini en geç 1 Aralık 1970'de nyrnlamaya koyması kanvn hfikmfi icabıdır. Bunnn aksi. kannn degişikllgi yapılmakla mümkündur. İŞLETME VERGİSİ NEDEN ERTELEHDİ? İ. Sadi TINAZTEPE mnamele vergisi olarak nygnlanmif ve taibikindeki güçlükler bir yana, zaten gücsfiı olan Türk sanayilesmesi bu vergiaen büyük ölçüde müteessir olranş. gellsememis, vergtden k»çınmak için kfiçük isletmelere aynlmıstt. Bn mahzorları gidermek üzere, 1951 yılmdan itibaren nygulanmağa başlanan 688Î •ayılı Gider vergisi, ithal mallan ve ilk Istihsal maddeleri yanında, sadece bankalar, sigorta sirketleri. P.T.T. ve şehir iei tapmaları gibl bir kısım hiımetleri vergilenâirmi» bnlunmakta idi. Mnayyen »ınaî ve tic«rl raüesseseleri verçi sornmlngn kılan bn topln mnamele verçisi de artık taritaî misyonnnn ifa etmiş ve devrinl tamamtaiBi? bnlnmnaktadır. Çünkü. Türkiye'nta geçi» dBneminde olnp dahil edildiSi Ortak Paıar 01kelerinde arhk, yayılı mnamele irtlhlâk vergisl olan T.V.A. Eklenen Deger Verglri (Taxe rar U Valenr *5ontee Mehrwerstaner) nygnlanmaktadır. Memltketimiı de. rergi slrternlerinde yapılacak 6henkleştinn« •onncn, taemen bütün hizmet ve satı» işletnelerfaıin vergi kesip Maliyeye yatır»ea|ı bn tip vergiye geçmek zornnluiundadır. Aneak, henıen ilâve etnaek gerekir ki, bir «ttredir Verıti Reform Komlsyonn taratmdan etüd eâilmekte olan bn konn. nznn inceleme ve araştırmalan, Türkiye'nin ek»nomik re ticaH bttnyesinİTi lüınra (töstereeeğl oyfnlama yeteneklerinin plânlınmajını gerektinnektedir (2). Henfic fatara ve kayıt nlıamının batı ölçDlerine çöre yetersiı «1dnjN. mnhaıebe kayıtlannın bir kınra mttkellefler tarafından sadece verei dairesine hesap verme için torunln bir külfet telâkkl edlldi|i, etlenee yerlerinin çognnda müçterinin saten hesap pnsnlaıını elde edemediği bir filkede, bn tip bir verginin çok ko1*7 «yfnlanmaeını beklememek gerekir. NiteUm, Eklenen Defer Vergisinin pek nfak bir provası denebilecek işletme vergisine der hal makavemetler başlamı? bnlunmaktadır. Sanayide devalüaıyonla artan maliyetler, piyaaadaki naklt darlıgı ve kolera tehlikesisle eflence yeri işletmelerindekl dnrgunluk da bnnn arttırmaktadır. şırtıeı gerçegi, bn Blçüde bile yaygın bir Isletme vergisinın nasıl disipline edileceü somnunu akla getirmektedir. tşletme vergisi bn haliyle bırçok aygulama rorlukları ve açık kapılar ihtiva etmektedir. Örneğin, belediye içi nüfusn MJUO in altında olan veya belediyesi olmayatı yerlerdeki raükellefler isletme vergisi dışında bırakılnnstır. tstanbul'daki büyük bir halı veya mobilya maçazası, deposn ve işyeri merkezini Büyükçekmeceye nakleder ve tstanbul'daki teşhir salonnnda müşterisine gös terip anlastıfı balı ve mobilyasını isyerinden fatnra ederse versiden kaçınabilecektir. Eilfarz Knmbnrgaz'daki bir motel, mahallî belediye knrolcr ve belediye hndntları içi işletme vasfını alırsa vergi dışı bırakılacaktır... v.b. Eski Maliye Bakanlannuzdan birinhı «elbise eivdîrilmi'îtir. dflıeltmelerle vflcutla oturtnlacaktır» <6ıu mü do^ro çıkacak, voksa elbise simdilik terziye ceri mi verilecektir, bunu kısa laroanda çörmek miimkün olacaktır. Dış poliiiktmın dökümü Asya ve Afnka ülkelerinden bazılan, bir karar tasansını Birleşmiş Milletler Genel Kurulnna sunacaklardır. Bu tasarı «Çin Halk Cumhurheti'nın Birleşmiî Milletlerde hakkı olan yeri almasım» öngörmektedir. 740 milyon nüfuslo koskoca Çin'i, Birlesmi? MiUetltr Teskilâtı yok savmaktadır. Bu teskllât baslançıçta tam anlamında Amerikan güdümü altındavdı. îıllar geçtikçe ba^ımsızUJa kavusan Asva ve Afnka ülkelerinin rofunlugu. Genel Kurulda bir aÇırhk yar3tabildiler. Buna raÇmen bugün Birleşmiş Milletler Teşkilâtının vervüzö uluslarını temsfl edebildifini sövlemek zordnr. Koskoca Çin'in Srgüt dışında kalması da. Birleşmiş Millctlerin ne earip bir kuruius olduiuna saptamaya veter. Bn çarabet yalnı? Birlesmis Milletler Teskilâtında îtorül »ez. F.n basta Amerika olmak üzere, çoğn devlet. henüz Çin Halk Cnmhnriveti'ni tanımamıstır. Blz de Çin'i tanımavanlar arasındayız. Bu alanda Türkiye'nin nereden nereve «eldifiim anlamak için yakıp tarihimize bakmak yararlıdir. 191T Devrıminden sonr3 Sovvetlerle ilk iliskilere çeçen Ankara olmustur Sovyet Sosvalist Cumhnrivetleri Birliiti. bir devrimle knrulmustu Türkiye Cumhuriveti de bir devrimle kurnldn. Sovvetler hir • ^mıf^sl. ihtilâlle. Türkiye bir «milli» ihtilâlle. temellerini attilar. Devrim plâmndaki dayanısma, devletlerarası ili$klye dönüştü. tkinci Dünya Savasından bn yana ıreçen samanda ise, Atatürk Türkiyesi, nerede bir devrim varsa ister sınıfsal, Ister millî rlsun sırtını dönmBs, tammaılıktan gelmistir. Atatürk Türkiıesi, 1949da kuralan Çin Halk Cumhoriyeti'ni aradsn 21 yıl eectifi halde vok saymnkta direnmektedir. Bn dircnis. taribimizin tenıcl felsefesine dıs politikada ihanetimizin nice belgelerinden hirisidir. tkinci Diinva Savasından bn yana Türkiye'nin dıs politikasınd3 deL'is"n sev nedir? Ga\et açık: Türkiv e bütfln dıs politika olavlanna milli açıdan dejil, kapıtalıst blok açısmdan bakmakta inat etmiştir. Bacım="l?ı<;!rıa yerini bafımlaştna ilkesine sarmışızdır. Dünyadakı bütün dıs eeli<ün?!eri iki mihrak noktasınm Moskova ile Vasinston'un . catısması üstüne kurmak isteınisiıdir. Bn iki mihrak clısında b\r çüç olabileceSini. küçük milletlerin bazan büvük kuvvet olabileceÇini anlamaktan yoksnn kalmısızdır. Üçüncü Dunva'daki gelismeleri yok saymakta ısrar etmisizdir Bevinlerimizi zengin devletler knlübünün vestiyerine bırakıp Birleşmi's Milletler Genrl Knrulunun salonnna öylece ırirmisizdir. Ama realitenin dışına dü$en, devrim taribimizle çelişen. iktlsadi kaikınma amacımızla çatısan bn ioy politikanın blr;ün Iflâs edeceSini hesaplamak çerekir idi. Dünyada iki sflper devlet. ber olayda betaba katılman %'• reken iki giiçtür. Ne var ki, bn iki gücün dısında hiçbir kuvvet tanımamak ve bu teslinıiyetle Amerika'ya sıîınmak, tabiat kanunlanna aykırı bir mantıktır. Bagün yeryüzünün her yanında bilimlerin öneördujü gelismeler hızlanmaktadır: Güney Amerika'da bir Pern, bir Bolivva, bir Siü, bir Küba çıkar .. Afrikada Cezayir, Sndan, Libva. Mısır devrimleri lincirleme sürer A«va'da: Çin, Vietnam, .Rore, Ibtilâli serçekleftlrir. Snriye'den îemen'e kadar lslâm toplumo kaynasır. Devrim ve kar«ıtlevrim catısmalan. kımi saman nnıfsal, kimi ıaman millî c,ehreiere bürünerek her yanda etki • tepki «incirinin halkalarım bir birine ba(lar. Bn ihtilâller ortasında, Amerika, kimi zaman bir kralı, klmı zaman bir seyhi, kimi zaman bir şahı. kimi zaman gerici bir generali. kimi zaman tutucu bir albayı deıtekliyerek dış politikasını yürütmeye çabalar. Bis de. Osmanlı Babıâliri aihniyetiyle, Anıcrika'nın ardında yelyepelek yelkenkürek dünyanın devrimci ıridisine karsı cephe almaya çatısını. t Bu mudur ve bnranolacaktır Atatürk Türkiyesinin politikası? Yirrni bes yıldır ihracatıraıı adara basına 1 C dolardan &1 ynkarı çıkmıyor. Ne uzuyor, ne kııalıyor. Dıs politikamız da öyle... Çeyrek yüzyılın bir muhasebesı yapıldıgı zaman »dam başına düşen payımu aadece ntanç olacaktır. tran Şahının, Snud Kralının, ve Atina cnntastnın yanıbasında, kisilikten yoksun bir »ivasetin millellerarası masalarında kepaıe olup çıkmışu D» politikamızın temel felsefeslnde beıirırânlık aiyasetı. daha açık deyisle dilencilik stratejisi Tatmakta .. Sayın Ziya Kayla önceki eün Cnmhnriyette çıkan makalesinde kalkınmamızı bir püzel tanımladı : Veresiye kalkınraa !.. diye. Veresiye kalkınmanın dıs polltikan da vereıiye olor elhet Isletme Vergisi kaldırıhr mı? Sonuç S M tşletme Vergisine mııkavemet fNANSMAN Kannnn yayınlanah S ay» varan bir süre geçmiş ve bn arada İsIetme verglsine karşı çeşitli çevrelerden n o karemetler, hükumete karşı ceşitll meslek grııplarının karşı koymaları baslamıştır. Bn mukavemetin sebeplerl sadece yeni bir vergiye karsı göstcrilen tepkiden ml geltnektedlr? Bn verginin diSer verçilerden aeık bir farkı var mıdır? Runn, Törk vergl sist«ml içinde işletme vergisinin yerlnl tiytn ederek cevaplandırmak mümkündur: Klasik verji ayınrnında vasıtalı vergflertn basında yer alan nraarnele vergisi, mcm leketimizde 1957 yılına kadar tlpik bir yayılı F ALtTE Bakanlıgı, Finansman Kannnnnnn nesrinden bn yana, isletme vergisi ile çesitli yönetrnelik ve tebliğler yayınlayarak nygalama için mükelleflere bilgi vermiş bulunnıaktadır. (3) Bnna rafmen, miikelleflerin jreteri kadar ayd!nlatılamam!« oln ı n erteleme gerekçe?i olarak bildirildiğine göre, önümüzdeki 1 avlık süre nyrulamağa başlamak için gerckli veni haıırhklara yetecek midîr? Toksa, mukavemet artacak ve iiyaıl iktidar bir kanonla işlctme vergisini kaldıracak veya önümüzdeki yıllara mı erteleyecektir? Millet Meclisi topiantılanna başlamış ve 1974 yılı sonn vakla^mış oldn|n citaetle bu sornlar kısa bir süre içinde cevap bnlacaktır. Arabk ayından itibaren zamlı olarak öde necek memnr maaslannın enflâsyonist tesiri ve piyaaadaki alım gücünü kamçılaması Isletme vergisinin nygnlama sansını arttıracaktır. Kaldı ki, çimdi veya daha ilerki yıllarda, er eeç Türkiye bn tip bir vergiye geçeeektir. Kannna karşı mnkavemetin baklı »ayılabilecek sebeplerinden biri. sadece bir kıaım hizmet veya latıg isletmelerinin vergi Içine alınmasıdır. Fakat, memleketimizdekt vergi daireleri personel adedinin tstanbnl Beledlyesi ücretlilerinden fazla olraadigı sa ATTLI mnamele verdleri ve bn yeni isletme verçisi, nygulamayı titiilikle izleyecek bir malî teAilâta ihtlyac eösterir. Bn vesile ile henüz kannnlasmamıs. «Maîiye Bakanlıgı Gelirler Teskılâtı» Kanun tasansının bir an evvel Meclisten çcçirilmesi ve zaten Emlâk ver;;i*t basta, son vergilerle yükü bir misli artan vergi dairelerinin bebemahal eüçlendirilmesi gerekmektedir. Bn tip ve ölçüde bir işletme verqi»inin nySUlaması ile mi ertak pazar tipi eklenen defer vergisine geçis hazırhğı vapılmış. olur, yoküa çrnis inceleme ve hazırhkların ikmall ve teskiiâtın takviveMnden sonra mı böyle bir vergive gidilmeli idi? Bnnn önümüıdeki >ıllar göstereceU \e ileiü çevrelerde tartışması vapılacaktır. (1) Yenl vergller neler yüklüyor? tşletme vergisi. Av. t.S. Tmaztepe, Cumhuriyet 27.9.1970. (2) Vergi Reform Çalıstnalan Hk. Memorandum. V.R. Komisyonu. Haziran 1969. (3) İsletme V. derecelerinin tespıti Hk. Yönetmelik. R.G. 10.8.19T0 l^letme V. hakkında tebliğ. R G ve gazeteler 18 8 1970 Makînalı kasalar ve per Fatıs fıjlcrı Hk Yönetmelik R.G. 205.1970 tşletme V. derecelerinin Vergi D. tespitl Hk. Yönetmelik R.G. 2.10.1970. îşletme Vergisi genel tebli£l No. 1. R.G. 3.10.1970. Hascm Rıza Soyak Atatürk devrinin Cumhuriyet bayramlannda, o bsyraınları Ata'nın gönlünc« kutlaması nğrunda güç »arfeden, onun yakın arkadaşı ve Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak, 1970 in Cnmhuriyet hayramına iki gün kala hayata göılerini ynnjuverdi. Her yıl gazeteler ondan Atatürk'e ait hâtıralar isterler. ve Atatürk*tt yeni Jcuşaklara tanıtmanın çaresini bu anılar yoluyla ararkırdı. Vefat etmeseydi, önümüzdeki 10 Kasım günü çıkacak gazetelerde rahmetli Hasan R m Soyak'ın yeni bir demeci İle Atatürk'ün bizce gizli ve tanmmamıs bir tarafı motlaka gazete sntnnlannda yansıyıverirdl. Hasan Rııa Soyak, Atetürktln son derece göveninl kazannuş nadir kişilerden biri idi. Son nefeaine kadar onu keıtdi yanından, haşncundan ayırmadı ve son gtuüerindeki vasiyettnt;'^} «nnn. huzunı ile yaptı. *• • ' "•• "' Soyak yalnız görevin fonnalitelerlni yerlae getiren bir Oenel Sekreter değildl. Atatürk'ün yanında, on» arkadaslık da eden bir Genel Sekreterdi. Bu olanağı gökten iner gibi kaıanmarrn«rtı. Senelerin tecrübeleri, nazik zamanlardald dikkatli tntnmlan, Atatürk'ü iyi anlıyabilme, on» Ata'nın bu dosthıgtnro temin etmisti. Her ciddî insan gibi içine kapah İdi, Ata'nın olümünden sonra, o da kendisini dar çevresi içinde hapsetti, ve sanki nnutnlmak istermisçesine, sessiz aadasız yasadı. Bir tarihte rirvede esen fırtınalardan dolan Inönü'nün yakınhgın] kaybetmiş gftrünüyordu. Burm ragmen Demokrat Parti kıırnlduğu zaman yakın arkadaşı Celâl Bayar'ın dostluğunu muhafaza ederken siyaset alamnda ona da sokulmadı. Boylece içine dönfik, yaşın götürdüğü mukadder âkibete kaderi ile hasir ve neşir olarak adım adım soknldn. Hasan Rıza Soyak vefatı ile; yalnıı menüeketine ciddî hixmetler yapmıs. kritik devirlerde nyanık bir idered olarak g6revinde başanlı medeni, önündeki basamaklara çıkarken kimscyi itelcmeye tenezzül etmemiş, insanüğı düaünce ve tutumda bulnp mevkide aramamış bir vatandaş kaybetmiş olmadık, üstelik Atatflrkten bir hâtırayı, bir yadigftn, onun çevresinde yaçatnıs, onunla haşir ve neşir olmuş, onunla gece gilndüz dertleşmiş, onn İyi tanınuş, ondan kalblnde ve kafasmda sayMU hâtıralar ve duygolar taşıyan ve sayıları çok. pek çok azalan nadir insanlardan birini kaybettik. Evet, Soyak, Atatürk'ün çok yakanı, sırlannm, dflşflncelerinin mahremi mohafızi olmuştu, onun yerinde kim olsa, beşeri duygularla bu vakınlıkla gğünür, bu sıtatını bir madalya, nadide bir mücevher gibi taşımak ve herkese göstermek isterdi. Eger bugün Soyak'ın ölüm haberlerl gazetelerde çıktıgı zaman, yenl knşaklann tümü, orta kuşaklara mensup olanlann pek çojn, o devirde onunla beraber yaşamış olanlann bir kumı ondakl bu sıfatı bümiyor iseler, onun bu cevheri, bu iftihar madalyasmı tevazu duygusuyla yakasının üstüne asacagına, kalbinln içinde sunsıkı saklamış olmasındaodır. Hasan Rıza Soyak vefat etti, fakat kendisiyle blrlikte bir çok şeyleri de bir daha geri gelmemek üzere beraber götürdü. Yattığı yerde Atatürk'ün bayragına sannacak, ve Atatürk'ün yanında nlduğu, sonralan onun hâtıralan ortasında tek başına yaşadıfr gibi şimdi de mutln olacaktır. t'zülecek olanlar Atatürk'ü daha iyi tanunak için çaba sarfptmek isteyip de Soyak gibi, Atatürk yakıru ve onun gibi Ata'yı seven ve anlayan Insanları aradıkları halde bulamıyacak olaniarüır. Ona rahmet dilerken, Irardeşi Sayın thsan Soyak'a da taziyetlerimizi sunanz. illî Mücadele'de lstanbul'da gizli teskilâtın kurulduğu ilk gün. Erkânıharp Yüzbaşı Neşet eiendi (Süvari Kurmay Albay Neşet Bora Çopur Nejet) ile beraber, gizli teşkilitta çaljsmaya başladım. Bu çalışmalarun dolayısiyle de sonradan adı Felâh olan Grupun Başkanı Erkânıharp Binbaşı Ekrem beyin (Sayın Korgeneral Ekrem Baydar) Felih Gru purmn Başkanlığı sırasında, fevkaladeden yüzbaşüığa terfi için inha edildim. Bu terfl mhamm, Ankara'da Harp Tarthl Dairesmde Felah Gnıpuna ait dosyada olduğunu sanıyorum. Durumurmı kısaca bellrtOrtan ' sonra: lu'ya (Ankara'ya) ttyyare H« 1) Istanbul'daki jjjtli tejsiz istffc» defü, bir Türk vapuru Ue tne', 3SUU benim tarafımöan kurulmujbolu üzerinden gitmiştlr ve ya^ff* ^e* vk çalısma^ıyert ' d<> Bey* nında, Mehmet Ali Pasa'nın oğlcrbeyl değil. Selimlye'deki evilu olan, bir Denia «ubayı da min tavan arasıdır. Bu durumu vardı. Bayan tffet Barkören (Ankara Telefonu vardır) bilir. O zaman lsittijtime göre, büyük sehirlerden geçerken HintIkinci çalışma yerl Küçük Cara lıca'da Muallim Ziya Beyin evi li Mustafa Sagir'in bindiğl paytonun geçtigi yollara halı bil» dir v t bu «v halen mevcuttur. serilmiştir. Üçüncü ve sonuncu çalışma ye3 Son adı Felâh olan gızli ri de Anadoluhlsan'nda Muhabere teskilâtın ilk kuruluşu: Binbaşı Hakkı Petek'in evidir. Birinci Dünya Harbinde FjBu durum Hüsamettin Petek (îzzan'da telsiz telgraf lstasyonu mir) ve benimle beraber çalışan kurmak üzere bir Alman d»Rauf Türker (Istanbul Telefonu nizaltı gemısıyle Trablusgarp a vardır) bilir. gittım Monriros Mütarekesirden TeİJİz Mülâzımıevvel Osman Nu sonra ve Nisan 1919 tarihlne kari efendi ile (Merhum General dar ttalyanlarla müeadeleye deDr. Mühendis Osman Nuri Incevam ettim. Nisan'1919'da önce ler"». benim ricam ülerlne, ÇamTunus'ta sonra îtalya'da erıterlıca'dan itibaren beraber çalı^ne oldum 1919 sonuna do8ru tstık. tanbul'a geldim tstanbul'riakı fecı duruma tahammül edemeOsman Nuri Efendi o tariht* dim. Anadolu'nun durumunu Şehremini'nde otururdu, Beylerbilmediğim İçin. Azerbaycan'da beyi'nde hiç oturmadı. bulunan Enver Pasa'nın yanına 2) Hintli casus Mustafa Sagir'e gitmek üzere Azerbavcan Mü* gönderilen gizli yazüı mektubu, messilı Bav Yusuf V'ezirnf'tan 1leri Gazetesi Bas Yaıarı Ferit pasaport aldım Bu sırada TrabCavit bey bana elden teslim etti. Yüzrjafi Ben de bu mektubu,roerhumRu lusgarp'tan arkadajim Neşet Efendiyi gördüm. Neşet şen Eşref Ünaydrn'm esj Bayan Sâliha Ünaydınia (Istanbul Te Efendinin ısran üzerine Az»rhaycai'a gitnekten. sonu olmalefonu vardır) Mustafa Kemal Pavan bu sergüzeçtten vazgeçtım sa Hazretlerine gönderdim. Mustave Anadolu'va gitmeye karar fa Kemal Pasa Hazretlerl tarafınverdirrı. Hemen aynı günlerde dan Saym Bayan Sâliha ünaydın'a yine Neset Etendinin teklifi üokunan ve Bayan Sâliha Ünaydın zerine 1920'de (1336) lstanbul'cta tarafından da bana anlablan mekkurulan gi7İi teskilâtta çalışmatuptaki gizli yazıya gore Mustafa ya bafladnn Kemal Pasa hakkında fu bilgi istenmektedlr: N Gizli Teşkilât ve Felâh Grubu'nun kuruluşu Umullara atılan tırpan a) Mutad olarak otomobOln n«resinde oturur? bi Mutad olarak evinden hangi saatlerde çıkar, hangi saatlerde doner? c) Hususî doktoru kimdir? d> Hususi dijçisi kimdir? e) llâçlan hangi eczanelerde yapılır? Hintli Mustafa Sagir. Anado ÜNİVERSİTEYE GİREMİYENLERİ TEKNİK ELEMAN OLMAYA ÇAĞIRIYORU2 FEN BlLİMLERıNOE YETERI KADAR VETlŞMEOeN BA5ARILI BlR TEKNİK ÖĞREN'M YAPtLAMAZ F T I BILIMLERI MERKEZI E S ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK SINIFI 2 KASIM 1970 de BAŞLAY1P 26 HAZİRAN 1971e KADAR SÜRECEK BİR ÖGRETIMLE LİSEY! BITIREN VEYA 5OIM SINIFTA TAKlNTILI OLANLARA B U T U M LİSE CEB»R GEOMETRI • FIZ1K • KMHYA D E R B E R BAŞTAN BA.ŞLAYARAK ÖĞRET1LMEKTEDIR r Bu KONUDATEK'KÜRULUŞ OLAN M E R K E Z İ MURACAAT BEŞIKTAŞ F E N ÖILI1VI11.EFIİ CAD. 71 TEL: 460880 UCUMCU ö R Tr ı YILINA BASLAMAKTADIP Ğ E iv Reklâmcıloi: 2618/1Ü969 Pasa, son ve resmen Kurulan gerçektlr ou, Dir oiuştur. Kl(Mustafa Kemal1 L emriyle) Fen taplar, dergller, gazeteler, filimlâh Grupu'nun gizli faallyetlennl ' ler yasaklansa da bu gldls blrisnlatmiftır. kerek sürecektlr. ülkeroiz sonaılannın çözümlen mesl. teknolojik atılımlann gelişürilmesi. devrimlerle daha uygar ve mutlu bir düzene kavuşturulmftsı gerekırken: düzenin düzenbazları hâlâ küçük işlerle. kargalann bile kahkaha atacaklan basit islerle ugraşmayı bir görev (!) sayıyorlar. ayın Nadir Nadi'nin Cumhunyet'tetü «Cabbar ve KoleSONUÇ ra» yazısı Yılmaz Güney'ın onuç elbette ıç açıcı değllSansür Kurulunca yasakianan dir. Bir ümut tilmin:n yaUmut fllmi ve kolera salgınının saklanması aslır^da toplumudepreştırdigi sorunlaıa ışılt tutmuz, ülkemiz, gelecegimlz ması yönünden lleinçtl fcu$lnıaçısından önemlidır. üzerinde suz. durulmaya degerd'.r. Baskı. sindırme. uvutma politıkasınm bir Sinema çıkmazında ömegidir bu. Fîele sinema gibi bir umut etkı alanı eenış bir yavın aracına elbet böylesine vobazca enYlllardır bir çıkmazın gelleme yasaklama politikası uy bocaîar durur sinemacıUğımız. gıılarlar. Ama bir yere değin Kimse de çıkıp bu kötü gidi^e Ondan sonrasmı kendilert düdur demez. Çıkarcı sinema a5aşünsün artık... . lartnın. tüccarlarmın bozuk düzeninde halka bir yığın filim Ouvar ÖZGt) sunulur. Çogu ahlâksızlık 0'neP. K. 7 gi. vavan. uyııtucu, belirll soBakanlıklar /Ankara nuçlarda biriken düzeysiz fllimlerdır bur.lar. Sansür Kurulu da bu tür igrenç. saçmasapan ACI BİR KAYIP filimlert yasaklamaî: gider toplum kesitlerlnin gerçek yaçamıRize eşrafından lsmail TerJ dile getiren, halkm sorunlanmel ve merhum Seher Kopuz'un oşiu, merhum maruf na eğilen fjlimlere tatalın ya kırpar kuşa çevirtr. ya ds ge tüccar Ahmet Kopuz'un torurekçesiz yasaklar. tşte bo dü nu, Dürriye Kopuz'un kıymetli eşi, Ergün Kopuz'un silncenin kurbanı son olarak 0babası, Havva. Perihatı. Terr.ut oldu Açlında bu sonuncusu mel Aliye ve Turan'ın kardeşu gizli teskilâtın ilk adı da olmıvacafc Bu düzen sürdükleri, merhum Dursun Kopuz, çe. voz düş^inceler iktidarda kalMoltke, ikind adı Hamza Mahmut Vardal ve Ahrr.et Aldıgı sürece de bu böyle fide(Yüzbaşı Neset efendinin babatıkulsç'ın kaymbiraderleri, cektlr. Oysa Umut filimciligimlz sının ismi), üçüncü adı Mücahıt, merhum Mesadet Mısırlı, meT de atılan vigit bir adımdır. Ama dördüncü adı Muharip ve son hum Tülin Kopuz, Fazilet ve bu yürekh. halkçı. devrimd a adı da Felâh'tır Nuri Mısırlı ile Aytül. Esin dıma da celme taktılar hemen 1920 de (1336) Yüzbaşı Neşet, Kopuz'un dayısı. Temel KoErkânıharp Yüzbaşı Seyîi (Merpuz'un enişteleri. tstanbul Çünkü korkuyorlar hum General Seyfi Akkoç) ve rüccarlanndan Tahsin. Akif. Erkânıharp Yüzbaşı Ekrem (SaAsım ve Necdet Kopuz'un teyakarlar elbet. rakarlar, çünyın Korgeneral Ekrem Baydar ı zezadesi Mustafa, Dervis ve kü korkuyorlar halkın uyanefendilerle ve, Erkâruharp Yüzbütün Kopuzlann akrabası, masından. gerçek doğrulara başı Neşet Anadolu'ya geçmeAyşo Poyraz'ın yeğeni varmasından . Ve de bir gün sinden sonra, Yüzbaşı Seyfi ve Eski î^tanhul Tuccarlarından baş kaldırmalanndan! YUzbaşı Ekrem efendilerle beraÖMER KOPUZ ber çahştım. Ben Anadolu'ya geç Oysa.. tiglm gUnlerde gizU teskUstın 4.11.1970 günü vefat etmiştir. Gerçekten Kötü ve kuşkulu giadı Muharip idi. Cenazesi 5.11.1970 Persembe disler içindeyiz. Tedirgin. hugünü öğle namazını müteakİB Yüzbaşı Seyfi'nin de Anadolu' zursuî bir dönemeçteyiz. Geri Sişli Camünden kaldırılarak ya geçmesi üzerine, Yüzbaşı Ekkalmıs. • da geri bıraktırılmış sa ZLncirlikuvu aile kabristanırem. bu grupa Felâh adını tak bir Ulke olarak çözümlenmesi na defnedilecektir mıştır. gereken \n5inla sorunlarımız var. AtLESİ İ'<;küdarlı Telsiz Mülâzımıevvcl Oysa tarlnsel süreci içinde gethsan 332» Cumhuriyet 10979 lisir olaylar; durdurulamaa. Bir (Em. General DT. Mühendis thsan Aksoley) notu: Ekrem •• •••••••••••••• •••••••••••••••«•• J ant SOSM.USIT6ORÎ Vt E V U M DCKGİSl I S S Maıkslsl Ekonomi EI Kilam Ernest Mandel Dünyanın sayılı Marksist iktisatçılarından Mandel, özellikle en son antropolojık, arkeolojik ve sosyoloiîk araîtırmalardan da >ararlanarak ve örneklerini bütün dünys ülkelerinden seçerek üretim, mübadele. artıkdeğer, para. kredi. tarım, kapitalizmin gelişmesi ve çelışkileri konularında Marksist ekonomi araştırmalarma büvük bir canhlık kazandırmakta. burjuva iktisatçılarının tiim iddialarmı karşı konulma7 biçimde çürütmektedir. ORHAN SlTJA'nın güvenilir ve skıcı Türkçesiylc ve bugüne dek yayınlanmış en geniş ekonomi bibliyoerafvasıyla 414 sa>fa, 20 lira ANT'IN EN SON BELGESEL KÎTAPLARI: • • • • • • • ŞEHİR GERİLLAS1. Carlos Marighella. 7,5 L. HAVANA DCRVSMAS1, Enzansberger, 12,5 L. TLTRKIYET>E KAPİTALİSTLEŞME VE SINff KAVGALAR1 Şnurov Rozaliyev, 10 L. YINANİSTAN DOSYAS1. Cukalas. 10 L. AŞYA TİPİ ÜRETİM TARZ1. 15 L. FILlSTİN'nE HALK. SAVAŞ1, Havaöne 10 L. DOGUDA ULUSAL KUBTULCŞ HAREKETLERİ. Lenin 15 L. GENEL DAĞITni: AOT YAYIN1AR1 p.K. 701 tST (Cumhuriyet: 10980) so^aJç B SATIUK VE K1RAUK Büyük Depo VEFAT YÛSÜF ÖZPINAR'ı 4 Kasım 1970 günü kaybettim. Cenazesi Kadıköy Osmanaga Camünden ilrindJ namazında kaldınlacak. ATtYE ÖZPINAR Damadı: Eroekll Albay Muzaffer Korkmazoğlu, Kın ve Torunları. (Cumhuılyet: 10978) Cağaloğlu Gazeteciler Cemiyetl yarunda Tasvir sokakta 4 No. lu 412.5 m2 büyük Depo kiralıktır. Müracaat: 22 42 90 Cumhuriyet 10963 Av. Volf KUçük bir ansfklope* mahiyeöndekl T J 1971 Avukatın Takvimi Yenl Üniversite Kitabevi (Ankara Cad. No. 80 tsrantm'i Cumhuriyet 13985 NİMBÜS 750 Kğ. hk 1 adet Pickup oto 'iyat ve teklil ısteme usulü ile saün ahnacaktır 1 Muvakkat teminatı 5.250. TL dır. 2 Tekliflerde vasıtanın özel ve teknik vasıflan ile teslim yeri ve müddeti belirtüecektir. 3 İhale. 16/11/1970 Pazartesi günu yapılacagından, tekliflerin engec aynı gün saat 15 şe kadar Mflessesemize verilmesi şarttır Postada vâki gecikmeler nazan itibare alınmaz S üncü nokta : Enlemi 36 derpop 04 dakık^ Kuzey İlân olunur. (Basın: Ç 134322996/109751 Adona fieklıik İşletme Müessesesinden !XÜ. Mimariık Fakültesi Dekanlığındar Isîslan Adayî Mınacaktır FakOltemizin Yapı Statî^i ve Betonarme KOrsOsüne asistan adayı ahnacaktır Taliplerin girmek lstedikleri vabancı dill belirtir dilekçeierinl 21/11/1970 tarihine kadar DekanlıSa vermeleri gerekmektedir Adaylann vabancı dU imtihanları 23/11/1970 PazprtPsi saat 9.30 da Dekanhkta: büira imtihanlan 25/11' 1970 Carsamba saat 1000 da Hjrfli kfirsttde yapılacslr tır. tla olunur. (Basm* 23310/109711