Katalog

SATFA ÎKİ: iUÜMHUKIYET n.asım ıvıv aliye Tarihi dfkkatle Incelenlne, vergilerin demokratik >öneüm düzenlyle paralel olarak gelistiği görültir. Gerçekten, Ukel toplnmlarda kamu lhtiyaçları, elbirliği Ue aynen ve bcdenen karsılandıgı için, o Çejh toplumlarda • Vergi» anlamma geleeek bir malî yü kümlfilükten m edilemes. Bn gibi toplumlarda kişüerin toplumdan ayn bir kisilikleri bulunmadığmdan, bngunkü anlaınHıı vergiden soı edilemiyeceği de tabiidir; olsa olsa anonim yükumlülükten bahsedllebllir kl bn da vergt değildir. M Toplumlartn geliştiğt ve ortak Ihtiyaçla devamlı sekilde arttığı çağlarda, bagünkti vergilerin llkel tipleri belirmiye baslamıs. tokat daha çok diğer kavimlerle yapüan savaslarda kazanılan ganraetler ve alman haraçlar baslıea gelir kaynajp olarak kullanılmıstır. ö y l e ki »ırf bo amaçlarla lavaşlar yapUdıgma tarihte sık sık rastlanmaktadır. Denizaşın Sömürgecilik politikasınm da zamanla gelişmesi, bazı devletler içm, zenginliklerinl ve karan Uıtiyaçlannj saglamakta, dlger uluslarm dofal kaynak ve lmkânlarau, sömürgeyi önemli bir kaynak haline gettrmlştir. luslarnrası somürgedlik sürecl devam ederken, vergi nygulamalan da gellsm«kt« bulunmnştur. Vergi koymanın ve almanm daha zlvade bir •keyfîllk, ta;ıdığı bu donemlerde, ilk demokratik tepkilere de rastlanmıya baslanmıs, kıralm vergi koyma yetkilerinln sınırlandınlmasıyln sonuelanan birçok tarihsel olaylar meydana gelmiştir. Ba olaylann en yenileri olarak «Magna Cartayı, .Büyük Fransn DıtiUIi» re •Amerika İhtilftbVni anmakla yetinelim. Bo ve buna benzer tarlh olaylamun altmda kıraljn ve hükümdann tabalanna keyfl bir sekilde vergi salması ve halkm bo keyfllikten «bizar» olman önemll bir neden olarak yer almıstn. ZaraanU halkın bu tepkisi, ihOlâller olarak gelismis ve netlcede keyfilik yerini •Kanunilik» alnns, krralın bu konndaki yetküeri daraltılmıs. vergilerin halk meclislertnee onaylanmasmdan (onra uygulanabUecefi kabul ettirUmlsttr. VERGİLİ DEMOKRASİ I Zeki KURUCA I MALtYE BAŞ HESAP UZMAN1 değer tasıyan gorüşler Ueri sürmuştür. Bu Ukelerin başında verginln âdil olması, yâni herkesin mali guciine uygun olarak vergi ödemesi ve bnnun keyfl değil ranayyen olması gelmektedir. Daha sonra A. Wagner ve diğer bllün adamlan bn Ukelere bazı eklemeler yapmıjlarsa da, A. Smith tarafmdan konmus Ukeler esaı olarak kalmıstır. Bngün. vergilemede. verglnin genel llkelerlne yer verilmekte ve halk temsilcilerinden knrulu meclisler tarafmdan kabnl edilmis kanunlara dayanmaktadır. Halk meclislerince kabal edilen ve bilim verilerine ve ülkenin ihtiyaçla nna uygun olan vergi kanunlaruu halkın dtğer deyimle vergi mükellenerinln uygna iavranıslarda bulunması zorunluğu vardır Aksi haldc, halkm devletten beklediği ve yapılması gerekli hizmetlerin gerçekleşmesl olanagi kalmaz. U. Hicks'e göre, Urih savfaUn. v»tsmdas'anndan verçi almamak vera alamamak yflzttnden «zeval» bulmn; devletlerle dolndur. 'T^ürkiye Cumhuri>eti Anayasası, 61. mad •*• desi ile, «Herkes, kamu giderlerıni kartılamak üzere. malî gucune gore, vergı ödemekle yükümlüdür.» yargısmı koymugtur. Bngünkü Türk demokratik >öntemlnin temel dlrekleri olan, temel hak ve hüniyetlerin, kijisel haklann, sosyal, siyasal nihayet iktlsadî haklann, kısacası Demokrasinin bedeli. söziinfi ettiğimiı «vergi yukıimlülüğu»dıir. Devlet, herkesten malî gücüne göre vergl almas veya alamazsa, Anayasanın tanıdıği haklann ve devletten beklenen hizmetlerin Iflemcsl mfimkün değildir. Anayasal haklann verilmcsl ve kullamlman, devlet hizmetlerinin yürütülmesi mnm> kıin olmadığı takdlrde de Demokıasiden söı edUemiyeceği tabiidir. Bu açtdan bakılınca, Anayasanusm (1. mad desi, malî bir amacı gösteren bir hüküm getirtnij değil. aksine ber zaman tam gerçekleşmesi gerekli bir «erair» hiıkmü ta$unaktadır. Anayasal haklar ve devletten beklenen hizmetler, ancak bu hükmün gerçeklesmesi oranmda uyfrulanabilir ve gerçekleşraedir' nranda da ufukta ulaşılamaz bir hedcf olarak kalır. Bu nedcnle, gerçek Demokratik Yönetimln %ergiden ayn duşunülmesi olanaği yoktur ve demokra»I. ancak bedeli odendiği takdirde yaçayabilen btr yönetim jeklidir. Bu bedel de vergidir. tisnalann eenlşlcHlmesl İçin yapılan >n baskılar. vcrgilerin prensiplerinden, am ılanndan ve billmsel ilkelerinden saptırılmasi »onurunu doğurmaktadır. Daha haşlangıçta. bu baskılarla değistirilmesi çok muhtemel olan kanunların ny pmlanması ve hnllrt»n Itibar görmesi olanağı da kalmnmBktadiT. aakı gruplannıi) ba turum ve davranışlan. haklı sinın çok defa ajarak, her $eyden 6nce parlâmenter demokrasi anlayıjma ters düfmektedir. Söyle ki. seçmenlerin tercihlerine gö re teşekkttl eden parlâmentolardan geçen kanunların saygıyla karşılanması ve bunlarm gerefine uyulması gerekirken ilk davranıslarm tep ki şeklinde olması rutarsız bir demokrasi anlayi jını ortaya ko.var. Kanunlann hatalı olman, amaç ve prensiplerinin Anayasaya ve biUmsel knrallara aykırı olması düşünülemezse de. ancak bunlar söz konnsu oldugu takdirde baskı gruplarından haklı tepkiler beklenebilir. J i ı Devlet memurluğuna ıntıbak corununu görüçülmek üzere , 24 Kasım Salı saat 18 00de Şubemızde bır toplantı yapılacak f. tır. îlgilı üyelerirauın katılmalannı nca ed*eriz. ( (Heris: 339/11583) tnşaut Mirtiendisleri Odası İslanbul Subesinden j V^^*e4jA*ml^^WW«*B^ B Milli Piyonoo 29 Kasım'da çekiliyor. Bir ve on» milyonu, yüzbinleri binleri kazananlar yine bilet alanlar olacaktır* U Baskı grupları ve saptırmalar siı: «Demokrasl olsun ama ver• gi o1masın> dlyorsnnuz. cVerpi olacaksa, olsun. fakat benden almasınlar,» diyorsnnuz •Ben de vergi vereceksem. istediğim kadar vereyim,» diyorsnnuz, «Istediğimden fazla almaya kalkarlarsa, ben yolunu bulurum. gen« de vermetn» dlyorsunuz. Bn koroya, mükellef kiitleslnin büyük bir eoğunlukla katıldıklarına dair elde deliller bulunmaktadır. Herkesin açıkça bildigl gibL milletin temsilcileri tarafmdan kabul edilmiş Vergi kannnlarmı değistirmek için sesini duyurabilen baskı gruplarmm yaptıklan çalifmalar çok yoğun sekflde yürütülmekte ve bn baskılar çok kere tesirll de olmaktadır. Kanunlarm kaJdnümasmı veya değiştirilerek mnaflık ve b Ba kojullar altmda kanunlaşan ve değijikllk lere uğrayan vergi kanunlarma ne kadar ve n« nisbetlerde u>iılduğu da ayn bir sonındnr Vergi mükelleflerinden meydana gelen baskı grup larmın temayüllerini büyük ölçüde yanntan Ver td kanunlarma uyum oranlannın yüksek olması beklenrrse de rtunrm bnnnn akstdir. Tiirklre 81çiisunde vapılmıs blrer anket niteliğinde olan verjri denetimi sonuçian. vergi mükelleflerinin bö >ük roğunluğnnun kendi Isteklcrme (öre de> giştiriidiji halde de vergi kanunlarma gene de uymadıklarını ortaya koymaktadır. 1969 yılmda. örnegin gelir ventisl miikelleflerinhi »iSyu. Veraset Verjisi mükelleflerinin • o 72*si. Gider Vergisi mükelleflerinin '« S8"l. Kummlarm % M'8 ve Yabanrı Sermaye Şirketlerlnin °b GO'ı kendlleriyle llgiti mevznata göre tenkide mân» kalmıslar ve bnnlann çok yüksek miktarlara ulasan bir vergl riyama sebep olduklan anlmsılmıttır. 29 KASIM'dH BİÎYÜK IKRAMIYE: Sonuç berl aeıklamays ealı^ıgımn dn rum karsısında devlete düsen sorumluInklar ve son olarak dcjindijimiz vergl rlyaı ko nulan ilerde cle alinacajından. bu yazr/nızda so nuç olarak ifade edeceğimiz husus. bu kojallar v« davranışlar Içinde sihhatll bir mallyeden ve güvennir gelir kaynaklanndan bahsedilendyeceğidlr. ÇünkiJ, artık başlaneıçta vergioln kıral torafmdan salınmasmdaki .kevfililoin yerinJ. mfikel lefln vergl ödemesindekl .keyfil1k> almis ve bn snretle aynı tasrr noktava gelmmii bnlonuyor. 1 MİLYON LİRA 29 Kasım'da talih kapınızın servet için açık olmasını dileriz. (Baam: 34011 11584) Büimsel açıdan vergi TT> oUtik plânda bn gelismeler olurken, bi•*• ltra«el açıdan da vergilerin taşunası gereken ozellikler uzerinde durulmaya baslanmıs; özellikle Adam Smith, vergilemede uyulması gerekll Ukeleri geliştirmls ve bngün bila UIMDEIM UNE Emperyaiizmin çeşitleri 1 3 3 4 Büyük AU'nın ölüm yıl döniimü günü, Ankara televizyonunda Sayın Sabahattln Selek, Bulent Daver, Ceyhun Atıf Kansu, Şevket Süreyym Aydemlr'in katıldıklan çok seviyell ve ber dinleyenl memnon eden bir açık oturum seyrettik ve dinledik Fikirlcr, en uygar hfiviyetleri Ue çorpıstılar, öyle zannediyorum ki, bu açık oturum nzun yıUardan beri Atatürk'ü yadetme vesilelerinin en güxell oldu ve ber halde Atatürk kendl hakkında söylenen ba •özlerden çok memnun oldu. Bu Rfitunda orada gecmis bir söz üzerinde durmak lstiyorum. O söı söyleyenl baflamayacak bir sözdü; çünkü o da bu sdzfi kendine nml ederek söylememisti.. Diyordu ki, (kapitalizmln •nilletler alanındaki gellsmesi emperyalizm şeklinde belirir...) Taxgt bir yanı Ue doğrudur, tıpjq, .tnıam Gaaali'nin fUJ körlere tuttump bn nedir? demesi gibi.. TQqnü görernevenin, filln gövdeaine el sfirfince duvardır, bacaklanna sanlınca da sutundur.. demesi gibi.. Hiç süphe yok, emperyalizm bühassa 19'uncn yfls yıld* •engiulesmek, daha çok zenginleşmek için pasar arsyaa bir içgudüdür, alabildigüM yedikleri halde doymayan toplumlann, faUr milletleri sömürmelerine verilen isimdir. Fakat emperyalizmin ruhunda her insanda ve her insan toplulnfunda var olan egemen olma, hükmetme eğilimi de vardır. Ba o kadar doğal bir efilimdir ki, kapitalizmin karsısında olan Rusya bile dün; Çekoslovakya'yı, korkudan Rusya'nın önfine katılan diğer btr taknn müleUerin askerleri ile birlikte, istilâ ederek emperyalhnnİD en füzel nümur.esini verdi. Kars, Ardahan, boğazlan, Hitlerle pazarlık konusu yapan Molotof, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birlifinin Dışişleri Bakanı değilmi idi? Koyu Çar pmperyalizmi, tıpkı Alman cmperyalizminin Anadolu • Bağdat demiryolu vasıtasıyut Türkiye üzerinden ve Türkiye'yi önüne katarak Doğnya sokulmak istemesi gibi, 1500 küometrelik Mançurya demiryoln imtiyaunı Çinlilerden zorla koparmadı mı? Aradan yıllar geçtikten sonra Mao iktidara gelince beklediki Stalin Mançurya demiryolu imtiyazından sosyalist prenaiplere uygun olarak vazgeçsm, aslında Stalin bu imtiyazdan Sovyet Rusya'nm iktidar koltuguna rahat oturmadan sosyalist Rusya nâmına vaz geçmisti. Bunu Dışişleri Bakan Yardımcısı Karahan'uı ağzıy la da ifade etmişti.. Fakat Karahan'm ağzmdan dökülen bu kelime1er, Mao, Çin'de iktidara sahip olunca, Moskova basınında hiçbir saman yer etmedi; ve bu imtiyaz Ruslann elinde kaldıÜçüncfl dünya devleti, Makaryos'on yanm Kıbns'ı, Doktor Kuçük'ün Kıbnsını istilâ etmek istemiyor mu? 191Martn YuBanistao*ı, sermayedar olduğa için mi tzmiri işgale kalktıî Evet, 19'nncu yüzyılın liberal ekonomisi iç dürtüleri* kendl idaıecilerini Utilâiara, isgallere sevk ediyordu ama, aym nnuuneleye bİE, Estonya, Iitvanya, Letonya'da, Macaristan ve Çekoalovakya'da bir baska doktrin adına, (sosyalizmi knrmak ve knrtarmak) bahanesiyie sahit oldnk. Bagün komünist Çin ile komünist Rusya araaındaki çekişnıelerin sebebi Rusya'nm birgun çoğalan Çin DÜfnsunun knzeye doğrn sarkacağından korkmosı, Çin'in de Rusya"nın SingKiang yani Türkistan üzerinde toprak emelleri beslemesidir. Velhasıl emperyalizm denllen sey kansık bir terim oldu. Orta Dofu'da, çarpışan iki büyük dev. Akdeniz'de boy ölçüsen Iki docanma, hep emperyalizm için boğuşuyorlar AnlasUan biri kapitalianin, öbürü de koUektivizmin emrinde kfiçfik ve sayıt milletleri tehdit edip durmaktadırlar. Emperyalizmin bir de kultür baskısıyls egemen olusu vardır. Ondao da bir baska yammzda hahsederi». Türk Hava Yolları A. O. dan 100.800 paket kuru pasta ahnaeaktır. Muhammen bedel 40.320,00 TL.'dır. GeçıcJ temmat 2 016,00 TL/dır. lhale 10/12/1970 Persembe günü saat 15.00'te Orfakiığımıt Genel Müdürlüğünde yapılacaktır. 5 Postada vaki gecıkmeler kabul edilmez. 6 Şartoameler, Taksim Gümüssuyu Caddesi, Dümen Sokak Gümüjpalas Apt. N o : 9'te Ortaklıfiımız Levazım Müdürlüğünden ahnabilir. 7 Ortaklığımız 2490 sayılı Arttırma ve Eksiltmı Kanununa tabi deJUdir. .„, r,. . .^ ,. ^.,. . GÜNÜMÜZÜN İLÂN btanb&l Üniversilesi Oişhekimliği FakSltesi Dekanltğından: Fakültemizin aşagıda isimleri yazJı kOrsülerinde mOnhal asistanlıklar vardır İsteklilerin dilekçelerinde Rİrecelderi yabancı dili belirterek 5/12/1970 Cumartesi gflnQ saat 13 00 e kadar 2 fotofrafla Fakülte Deksnlıgına baş,vuraalan duyurulur. Anatoml Çene Ortopedisi NOT: Yabancı dü imtihanı 7/12*tİWTazarteSl eönu *aat 10.00 da DisheMmligi'^ak'OHesinde <Çap»> ~ yapılacaktır. " ' ' TBasm: 24042 Û İMKÂNI TÜRK HAVA YOLLARI A. O. " P»r» yerinc, h«r **TT M*rk*zlnd« pır>7> {cvrilmcst mömkön elan YOLCULUK POSTA ÇEKLERİ U||. yınız. ParadatOrmak »«7» faJdırmak endittdndMi knruıTunM. (Basın: 33709/11587) SİZT P^RA TAŞIMANIN TEHLİKELERİNDEN KORUR (Basıs: A. 15713423966 11585) Bayram Gazetesi önümüzdekl Şekeı Bayranunın 2 v« 3 uncü gunlerlna rastlayan 2 v 3 Aralık 1970 fürüerinde lstanbul'da gasetelez çıkmayacak, yalnız Gazeteciler Cemiyetinin «Bayram Gaıetesı. yayınlanacaktır. Yurdun her köşesine gönderilecek olan •Bayram Gazetesi. bayram günlerind* okuyacagmu v* Üân vereceginiı tek gazetedir. BUgi için müracaat: Gazeteciler Cemiyeti Istanbul Telefon: 22 12 22 S 54 H Cumhuıiyet 11595 Iskenderun Dz. Sat. Al. Kom. Başkanlığından îsk. Deniz Birlikleri için aşajıtfa einsi, miktan, muhammen bedellen U« geçıci temınatlan yazılı (2) Kalem MEYVA, kapalı »art usulü tle satın alınacaktır. thalesi 8 ARALIK 1970 Salı günfi eaat 11,00'de Komisyon blnasında yapılacaktır İki kalemi bir ıstekliye ihale edilebilecefi gibi her kalemi de ayn a y n ihale edilebilir Evsaf ve sartnamed Komisyonda, Ankara ve tstanbul'da K.K.K. Levazım Amirliklerinde görülebılır. Isteklılenn, kanuna uygun hazirlıyacaklan teklif mektuplannı en geç ihale günü saat 10.00'a kadar Komisyon Bsk.' lıgına vermelerini Postada geciken mektuplar kabul edilmez. C t n s 1 Portakal Elma Miktan 25000 Kilo 9000 Kilo Muh. Bedeli 37.500, TL. 24 750, TL. O. Teminaü 2 813, TL. 1.857, TL. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir ve Hidrografl Daire Baakanlıgmdan bOdirilmişir. DENİZCİLERE VE HAVAC1LARA İM SATILT BtlDtRİ 24 üâ 27 Kasım 1970 tarihlerinde 09i>0 ile 11X30 saatleri arasmda aşağıdaki noktalann birleştigi sahalar içlnde seyretme. demirleme, avlanma ve bu sahalann 12.200 metreye kadar olan yüksekligi can ve mal emniyetl bakımmdan tehlikelidir. EGE DENtZt ÇANAKKALE BOĞAZtÇl GÎRİŞt B 44 ve E 45 SAHALARI BİRÎNCt SAHA : E 44 SAHASI 1 inci nokta : Enlemi 40 derece 02 dakika Kuzey. Boylamı 28 derece 11 dakika Doğu E. 4850 Mehmetçik Feneri. 2 nci nokta : Enlemi 40 derece 02 dakika Kuzey. Boylamı 26 derece 01 dakika Dogu S flncü nokta : Enlemi 40 derece 08 dakika Kuzey, Boylamı 26 derece 01 dakika Dogu 4 üncu nokta: Enlemi 40 derece 08 dakika Kuzey Boylamı 26 derece 13 dakika Dogu. tKİNCt SAHA : E 45 SAHASI : 1 inci nokta: Enlemi 40 derece 00 dakika Kuzey, Boylamı 26 derece 12 dakika Do£*u E, 4848 Kumkale Feneri. a nci nokta: Enlemi 40 derece 00 dakika Kuzey. Boylamı 26 derece 01 dakika Dogu 5 flncfl nokta: Enlemi 39 derece 57 dakika Kuzey Boylamı 26 derece 01 dakika Dogu 4 flncu nokta: Enlemi 39 derece 57 dakika Kuzey Boylamı 26 derece 10 dakika Dogu DENtZCtLERE VE HAVACILARA ÖNEMLE DUYURULUR. (Basın: 23561 11591) Makina ve Kimya Endüstrisi Kıırumu Istanbul Şubesi Müdürlüğünden 1 Kurumumuz ihtiyaca olarak 40 ton 10/2 pamuk iphgi tatın ahnacaktır. 3 Şartname, Karaköy Bankalar Caddesi No. 75 77'de Satın Alma Servısımızden bedelsız olarak temın edılebılir. 3 Teminat teklif edilen bedel üzerınden «/olO'dur. 4 Kapalı teklif zarflan 8/12/1970 günü saat ll'e kadar Müdürlüğümüze tevdı edilmis olacaktır. Teminatsız teklifler ve postada vaki geciktneler nazan dikkate alınmaz. 6 Kurum, lhaleyı yapıp yapmamakta veya diledığıne yapmakta serbesttir. Tel : 44 41TJ MAKtNA VE KİMTA ENDÜSTRİSİ KURTJMÜ ÎSTANBUL ŞUBESİ MtDCRLÜGÜ Sayu 1635 (Basın: 33857 11593) Manliıı Garnizon Satınalma Komisyon Ba$kanlıgından: Askerl birlîk lhtiyacı İçin. kapalı zart usulu fle 20 ton kemikli safor eti satın almacaktır. Muhammen bedeli 170.000 liradır Geçid teminatı 9750 liradır. thalesi Aralık 1970 Cuma günu saat 14 dedir. Şartnamesi Ankara, tstanbul ve Mardin Satın Alma Komisyonlannda görtlebillr. İsteklilerin kanunî şekilde hazırlayacaklan teklif mektuplannı ihale saatinden bir saat evvelin* kadar Mardin tatasyonundaki Komlsyona venneleri üta olunur. (Basm: A. 1550343001 11590) CirUid ScUf YlJardır satış rekoru kıran Zam Yok \ Ucuzluk Var \ 3S0 Uradao 1300 Urajra muh 4 telU eb'atta sabane kristal avi f zelerl magazamııda aörücü». * Adres: IŞK İTHALAT (I(ı> \ nrçarjırı arkuıl \ Ketenctler, Sabuncu Hao Cad. \ No. 23 t*tanbul Td:MS8»4»Mtl rîATLARl OÖBONOZ. HaJrikî Kristal Avivede t ıoı azyakarçok ısıtır & » K & w t) Çeınayetaş) YÜZBİNLERCE KİSİ YANILAMAZ Toptan satış yeri: tttîhle a i Gimerttift sok. No:18 tel 26 71933 ta Dr. Kemal Çağlar *\ ;; BAKİM SERVİ3JMİZ Cumtrartyet 11696 f tdrar rollan r» Teaasai X Hnfitaliilan MUtahassm TELi 44 14 96 (10U 1418 a n » ) TÜRKİYENİN HER YERİNDE heran hlzmetfnizdedüı (AJanstür: 142S/U577) SOBANIZI SEÇERKEN HİÇ DÜŞÜNMEYİN SİZ DE VEZÜV IOI DEYİN. •••»»•»••••••»»»»»»•• CllâneıUkt 544/11874) SÂATLİ BÜYÜK DUVAR TAKVİMİ