Katalog

: CUMHURÎYET: 14 Kasım kapitalizme taraftar oldnğnnn üeri sürcnek mömkündiir. Ytae Atatfirk'ün «Sosyal doktrin itibariyle biz, hayatını, istikbalini kurtarmak için çaiışan iscileriz, zavallı bir balkız... Bizi mahvetmek isteyen emperyalizme ve bizi yutmak isteyen kapitalizme karsı mületçe bir mücadeleyi haklı gören bir doktrini izleyen insanlanz» bjçimindeki konnsmalan ele almarak, onun antikapitalist ve hattâ sosyalist olduğn id dia edilebilir. Her Ud Jddia da gereeklerl yansrtmaktan usakrır. Darama göre soyleamls söriere bakarak Atatürk Sğretisini yorumlamaya kalkısmak. Kemalizm tahrifçfliğinden öte bir anlam taşımaz. Kemalizm ancak, somut taribsel kosullar içfatde, gerçekleştirdiklerine ve gerçekIestinnek istediklertae bakarak değerlendirllebilir. nstafa Kemal Atatürk'ün M regi olarak onun yabancı koşullann geçeşitli zamanlaıda söylediği sözlere bakarak, sermaye ve ATATURK'UN devlefçilik onloyışı Dogan AVCIOĞLU saden geri kalmtf bir ülke, faer caman için ba. Inmsızlığını yitirrae tehiikesiyie korgı karjıya kaiabüirdi. O halde bir iktisadî kalkmma se. ferberliği zornnlnydu. Atarürk bunu, Çağdaş uy^arlık düzeyine bir an önce ulaşmak, hattâ M rnak» diye ifade ediyordu. •Batıltlaşma» deyimini de tullanıyordu. Çagd&ş aygarlık düıe* yine nasıl vanJacaktı? Devrfanlet yoiuyia. Atatürk. ba noktada Vimık Kemal ve hat. tâ Ziya Gokalp gibl Ttirk milliyetçilerinde bolamk kaian temet bir soruna aydınlık gelirmektedir: Gerek Nâmık Kemal, g^erekse Ziya Gökalp, rnodern teknolojiye sahip olmayı ve saüayileşmoi istemişterdlr. Fakat sanmıjlardır İd, makinalar, lokorootKier diye anladıklan «Medeniyet», feodal lcurnmlar âzerioe oturtuJabilir ve geIi$rJrflebfiir. N'âmık Kemal, •$eriat düzeni» çercevesinde «medeniye'N knrmayı hayal etmijtir. Değerli düşüniir Ziya Gökaip. keskin cizgilerle çizdifi hars ve medeniyet ayırımı içinde, alt yapı ve üst yapı karumlan arasındaki uyumluluk zornnlnloğuDU pek besaba katmadan, bocalamışdr. İlk kez Atatürk, «me deniyct>in feodal kurumlan tasfiyeye yönelrniş. ıçerde yapılacak devrhnlerle gerçekie$tirileceğini sörmüştlır. Lâiklik derrimi, etitim devrimi ve tarımda feodaJ ilişkllerin tasfiyesine yöneUnmesi, bu yolda atılmış adımlardır. yandan. Tanzimat i)e blrlikte, Türkiye. •medenijet' ithaline gitmijtfr. Fakat ba, daha önce kalkınmi} Batılı emperyalist devletlerin kendi eikarlanna jröre cmpoxe ettikleri bir «medeniyeU ithâll olma$tur. Türkiye'yi açık pazar yapan, yan sömürge hiIine getiren ve sanayileşmesini engeUeyen bir •medeniyet» ithail, ya da BatıJılajma söz konnspdor. Emperyaliane karjı sava? veren Atatürk, «medeniyet»in emper>allrme ratmen gerçekleştirileceğini anlamıştır; Törkiye Batılılaşacaktır ama, Barıltlara rağmen Batıiıla$acak rır. Tanzimatcılann işbiriikçi ve nyda Babctlı(hndan. Atatürk'ün Istiklâld Batıcilij^ı bu nedenle temelinden ayrıjmaktadır. Atatürk BatıeıIıfında batımsızldc, Batılıla$manın ve çaidaj uyfrariıfa ulaşmanm baş koîullanndan biri olmaktadır. Bağonsulık. bir dnygnsal tajep değil, kalknunanm geregidir. Boylece Kemalizm ö|retlslnİD ana fikeleri ortaya çıkmaktadır. Bu iikeler, «bağunazlık içinde, devrimler yoluyla çağdaj uygarlık düzeyine ula»mak> formüliinde toplanabillr. umhuriyetin ilk yıllannda. Atatfirk, devrimler yolnyla feodal kurumlardan ırmmi} bir Tiirkiye'de unayilepnenln Türk kapitalisUeri eliyle gerçekiejörileblieceİlne inanmıştır: Yabancı kapitallstler ve annlık kompradorlan tasfiye edilecek, onlarm yermi nlan Ttirk sanayicl, Türk bankaci ve Turk tilecan. ülkeyi kalkındıraeaktır. D«vlet, mflll kapitallzmjn geli$mesine geaij ölçüde destek olacaktır. miştir. Fakat özel tejebbüs eliyle kalkınma, hayal Jcmklıgı yaratmıjtır. Millî kapitalistler, ger çek bir sanayileşmeye öncülük etmek yerine, sa nayile^meyi engelleyid ticari ve spekülarif f»aliyetlere ko?ujmuşlardır. Yabancı firtna mümessilliklerini aruilık kompradorlanyla paylaj raı«iardır. Banun üzerinedir kl. Atatürk, devlet elrjrie sanayileşraeye yöneJmi$tir: İlk be; yıllık plân yiiriirlüge konmuş. devtet eliyle, ülke yüreyine yaygoı bir sanayiin temelleri Btıl mı$tır. Tartm alannıda da, «tanm kombinalan. ve derlet çiftlikleri knrma yolnyla, devletçi bir gtdlş başiamıjtır. Kombinalar, tanm kalkmmasmda öncülük edecek devlet makina istasyonlan olarak plinlanmtjtı. Atatörk'iin «an yıllannda fsrarla üzerinde durduga toprak reformu ve kooperatifçilik, tanm kombinalan, devlet çiftlikleri ve Köy EnsHtiilerlyie birlikte, bir Kalkınma Plânı çercevesinde ele almınca, taranda da devletçi bir kalkmmanm belli ba$li temelleri hâline gelebilecekti. Demek ki. kısa süreli ba$ansız bir özel te«cfcbiis denemesinden sonra, genç cumhuriypt, bir kalkmma metoda olarak yabancı «ermayeye değfl de, kendi öz kaynaklanmnta dayanan plânlı bir devletçfli|i benimsemijtjr. Siyasî bağımsızhktan ekonomik bağımsızlığa Sçuk burjuv» çevrelerden gelen ve> bn çevrelerin miHiyetçi gorüslerini tera sfl eden Mnstafa Kemal ve arkadaslan, ba£ıresu bir Türk devleti kunna yolunda savas vermislerdir. Bugün egemea çevrelerce pek yadrrganan •Bağrmsız Türkiye» özlemi, Kemalizmin temel iOcesidir. Siyasî bağmısnlık, Atatürk'ün deyimiyle, «tam bagnnsnlı£nı» öa kosulndar. Fakat siyasl bağunsızlık, tam bağnnsız olmak için yeterii değildir. Osmanlı İmparatorluğu da görünüşte siyasi baiımsnlıgnuı sahip bir devletti. Ama gerçekte, kapitülasyon zincirleriyle bağianmıs bir •an sömfirgeydi. O halde bagnnsızlık pesindeki miHiyetçi hareket, biçimsel bir bağımsizhkla yetinemezdi. Nitekhn Kemalist hareketin bas taleplerinden biri. kapitülasyonlartn kaldınlması olnrasrnr. Lozan'da en sert mücadele, bo yolda verümiîtir, Yalnızca kapitülasyealara soo verflmekle yrtinllnıemi", en gfie Bartlarda yabana sernuye tmtiyazlanritn tastiyeaine yönellnmistir. K Bn poHrlka, ancak kökö dıjarda, pahalı. etla ve anarşik bir montaj ve ambalaj sanayiine yol açmıştır. Türkiye'nin toplam ihracatı i£ milyar lira dvarmdayken, iroalât sanayiinin ithalât ihtiyacı 7 milyar liradır.' Bu iki rakam, bağunsızlığı bo$ bir lâf hâline getiren dq borç diiendliğini açıkiamaya yeterlldir, Kamu fonlan ve dıs yardunlaria gelijttrilea kapitalist suut, yattnrna değtt, tüketici olnıujtur. Amerikan Yardım Knrula (AID) ve Devlet Plânlama Tcşkilâtınca yaptınlan arajtırmalara göre, büyük toprak sahlpleriyle blrlikte, milli gelirin üçte birine yakın kısmmı alan kapitalist sınıf, bunnn yiiıde 10'nndan azını yatırmaktadır, Yatınlanm yansrna yakın fcıs mı da lüks meskene gitmektedir. Oemek ki, millî gelirin verimli yatınmlara yöneltilebilecek önemli bir kısmı, İsvjçre bankalannda hesapiar, diinya gezileri, villalar, son model Amerikan otomobilleri, lüks hizmetler ve ıpeknlatif faaliyetler vesaireye gitmektedir. Üikeafat kıt kajnaklan. bu harcamalara göre biçfanlene rek Israf edilp" »ir. Bö'lge ve sn rasındaki e^itsizlikler. aza lacaği yerde hızla arrmaktadır. En koyıı sefalot, sorumsoz bir lüksle yanyana yasamaktadır. Son kolera salgmı. banun çarpıcı bir orne gidir. Adaletsizllk ve eşHsizliğin isyan ettirici bl dmde Rçnislcmesinin halk kitleleri üzerindeld tepkilcrini önlonifk icin her tiirlö çerici dinseJ akım, alabildiğinc te$vik görmektedir. Bu gidişle Türkiyemiz. çağda; uygarlıja doğrn değil. Suudi Arabistan nygarlıfına dof ru yol almaktadır. Batılılasmakta değil. somür Eelesmektedir Atatiirk'iin kurmak istedifi, h«rhalde boyle bir Türkiye dcğildl. Kemalizme iha net edildiği ve KemaJist devrhnfn yan yolda bıraktırddığı açıktır. Kanlı Patron Oyunu! Eskiden Karagöı perdesinde «Kanlı Nigâr» oynamrdı. !; di cici demokraside «Kanlı Patron Oynno» oynanıyor. Her ferinde sahneye koyucanun mesrebine göw biraz üslup farl la, ama esasta ayniyle seyrediyoruı Kanlı Patron Oyuno'nı Sahne : Bir fabrika. Oynncular : Patron, iktidarın polisi, san sendikacı, nan la sendikacı, isçiler, vesaire... önce pstron çıkıyor sahneye : Hay hak! Kasamdaki paraya bak! Kasanacafım, ke} deceğim. Çocnklarımın. tornnlarımın. »ülâlemin. vedi cpddin tornnlarımın tornnJanntn istikbalini rarantl altına almak rek. Garanti altına almak için de fabrikalarım olacak, arsalaı ofacak. paratanm olacak. villâlarım olacah. v»hlanm o!w apartmanlanm olacak, bankalarım olacak. sirketlerim olae fcotralanra otacak. otomobillerim olacak, olacak, olacak... Işçi : Peki ben ne oiacagım? Patron : Sen ne olnnan ol da, benim karsıms çıkma ! Işçi : Benim fabrikalanm olmasm. villâlanm olmasın. para nm olmasın. yalılarım olmasın. bankalarım olmasın, apartma larım olmasın. sirketlerim olmasın: olrnasın da olmasın; an benim çocaklanmın da biraz hakkj yok ma? Patron : Kim öfretti alan sana ba ditleri? Patron lar köpeklerine arastırma ve tnceleme g5revinf ver de kendisine gelen raporlan inceledifinde fBrflr ki; isçive I dilleri 3|retenler, solcu yaıarlar, devrimci aydmlar, namos sendfkaeUardır. O zaman küplere biner patron... Emir verir k peklerine : Fabriftamda alısmadıîım lâflar edlllyor. Bn lâflan nı masln sendikacılar rıkarıyorlarmıs. Ben fabriksmda namos] seadikacı istemem. Tez boya getirin; bütün gendikscıları san; boyavın. Sanya boyanmak istemiyenleri kızıla bovaym. Patron ile san sendikacı ortaklıtt bSyle baslsr. San sendikacı; arkasında patron, ve ardınd» patron ikt darı. fabrikanın içinde bir nsaih bir vnkan dolanıp adam tav lamaya çıkar. Altında son model araba. kalak toznnds C1A. ce blnde «iskin cBzdan; ne kadar isçi var»», klmlsine gSzdagi ve rerek, kimisini tatın alarak. namnsln tendikacıvı yıkmaya ça Iifir. Çflnkü namnsln sendikarı yıkılırss, topln sSzlesroe masasi na isçiler adına san sendikacı otnraeak: patron la patronnn is ttâifi gibi konnsacak .. Dnrom çakılmasın diye de patronl» tar tısmava girip alicengiz oynnn oynıracak. tscinin bakkını «avn nnr fibi vapıp patronnn htrâifinct rSrüşmeleri vürütmek içiı marifet ister, cerbeze ister, san sendikacı bilmislifi îster. BStün bnnlan yüriirliiSe koymak yolnnda isçinin jerçek sendikamn» fabrikadan tasfiye etmek carttır. Patron sıvazlar san sendikacinın sırtını : Haydl seni gBreyim î San sendikacı, namnsln sendikaetya bOenm etfer : Anarsist. komünist, asm solcn !Ejjer isçilerin görü kapalivsa. tttr isçiler san sendikaeıya kapılırsa, namnsln sendikacı bannamaz fabrikada . Ta tehdit edilerekten, ya dayak yiyerekten. ya karakola çekilerekten boyonnn Blçünfl alınıp eline pasaportn verillr. Ama isçiler bilinclenmisse, iki sendika arasında cahsm» baslar. Çarısma eier san sendikamn «leyhine sonaçlanacaksa... tfte o zaman Kanlı Patron Oynnn/nnn son perdesi baslar : PooliHi* ! . îktldann polisi : Lebbeyk!. dlye girer sahneye Bir ellnde eop, bir elinde tsbanca, cebinde kelepçe, gözünde cülöm, ve yüzönde Marki dö Sad'ın rnnbayyilesine tas çıkartan elztrtlerle fabrikaya dayanır: Nerede nlan o Isçl denen yaratıkT Ve sırtında poll» Bnlformsn bnlnnan patron nptiyesi, baslar Isçilere ste$e... Bir yandan tabancasını Isletlr. bir yandan copunn^ Znlömden, vahsetten, insafsnlıkton ksrma bir kanlı tabloyla perde iner. Clcl detnokraside «Kanlı Patron Oyunn» bndnr. Yıllardan beri oynanıyor. Blzler de seyireiyis. Çok isçl öldfi; çok oesk vıkıldı ba oyands... Am» diyeHm • ki Tann lonnnn hayreylesin • "••""• ^ \ """* i • Devletçiliğe dönüs^ dtatürkçülüğe dönüştür t > ereket ki, Kemalistler ülkede hâiâ var•"* dırlar ve bu antikemalist gidi$e dor diyecek çiiçtedirler. Kemalfstlere düşen görev, varıda bıraktırılan Kemalist devrimi tamamlaraak ve bütün amaçlanna nlastırmakrır. Ba da, Atatürk'ün büyük bir sezi$le başiattıgı devletçiligi. sistemli ve plânlı biçimde uygnlamayı «erekrlrir. Sistemli ve plânlı bir devlefçnik, mevrat ekonomik düzende. devrinci dejföiklik leri zornnlu kılar. Belli baslı dc0^kllkler. söyle sıralanabilir: # Tarımda modern büyük isletme yaptsnu egemen kılacak bir toprak devrimi. # Dof a! senetlerin kamuya maledilmesi. # Kalkınma açısından zorunlu olmayan yabancı sermayenin tasfiyesi. # Büyük sanayi ile dıj ticaret, banka, •• > (rorta gibi temel hizmetlerin devlet elinde toplanMası. # Iktisadi devlet teşebbüslerinin, prensip itibariyle kârlı çaiısacak biçimde yeniden düzenlenmesi. # Fizik! plânlamaya ağirltk veren, özel tek tör içm de ayulması zorunlu bir plân anlayısL 1Z> öyle bir devletçittkte millî gelirin üçte ••* birine yakm çok büyük bir ktsmmm yatınmlara yöneltflmes) ve kaynaklar en etkfaı biçimde knllanılarak kimya. elektranik ve afır sanayi gibi temel sanayiin en kisa »ürede knrnlması mümkündür. Kemalizmin iki temel amacı olan bafmısıılık ve çağdaş uygarlığa en kısa sürede ulajma ırnı, srünümiizde yoln budor. Bilellm U, çagm kognUanna uygnn sistemli ve plinb bir devl dönüj. Atatürkçüiaje dönfif demektir. Devletçilikten aynlış mijtir. Fakat savaj biter bitmez nygulanmasnıa giriîilecek ağır sanayl knnnaya yönelmlj devletçi plânlar hazırlanmıjtır. Ne var ki, savaj sonunda Amerikan yardımlanntıı «elmesl ve karşı . devrim nltellğine büröoen çok partiU hayata yeçilmesi üzerine, kallunma politika<:ı degiîtJrilmiştir. Şevket Süreyya Aydemir'in «İkincl Adam>da aznn urun anlattıği iizere, Ame rikan yardımıyla blrlikte devletçi plânlar bir kenara a(ılmı?rjr. Yabancı sermayeye ve özel te gebbüse dayalı bir kalkmma poUtik&n benimsenmljtir. Petroller ve madenler yabancı aermayeye pe$ke$ çeldlmij, sanayi ve ticaret alan lan yabana sermayeye en genij biçlmde ncilmiîtır. Böylece, daha genij plânda bir değetlendirmeyle, Irtlklâld Atatürk Bartcilı^indan dış borc ditendsi, tşbirlikçi Tanzimat Batıcılıgina dönülmüj ve her alanda anökernallrt bir dd bajlamıjtır. avaş zorluklan, tkind Rej S Yıllıkyıllannm aygulanmasını engellePlânm Tirldye Cumhuriyetinin ba$langiç yıllanndaki güçlükleri batırtayaJım: Devietin küçük bir bütçesi vardır. Bütçenm çok smıriı olanakIanna dayanılarak, basta demiryoUan olmak tttere, Slkenin inşasına ve alt yapmm kurulmasına girisilmiştir. Osmanlı Devletinden ıniras dts borçlar öderjmektedlr. Dıs tehlikelere karjı. kendi olanaJdarımızla Ordunun modem silihlarla donablmasına çalışılmaktadtr. Tek kelimeyle, genç Türkiye, bir koltuğa üçbes karpnı sıkıstırma dunımundadır. Bu güç şartlara rajnıe», öfıemli paralar ödenerek. imtiyazlı yabaneı sermayenin ımllîleştirilmeshıe gidilmijtir. İsmet Paşa, hât'nda. Elimizdeld parayla yeni demiryollan oalrm. Yabana şirketlerin iflettikleri demir.<o(lannı millîleştinnek için para harcamayalım. Boylece daha çok demiryolumuı oinr» gibi bir gerekçeyle. İmtiyazlı »lr keüerin tasflyesine başta karşı çtktığmı anlatır. Fakat tsmet Paja da, itiraıram yer*iıli|inl çabuk srörerek, en yöç şartlarda. yabancı sermsye tekeUerinin temitlenmesinde önemli rol oynanıışttr. Batıya rağmen batılılasma aprtulasyoolaruı kaldırdması yaıclı yabancı sermayenin TUrkiye'nbı bagmualığıni sa^lam otnrtmak lfta^terll »iydl? p^ğijdi. Elli yil sonra ulasılan nokta... iirklyeınizm, Keraalist öğretiye ayb n düfen bn yabana sermayeye day»lı kapitalist yoldan kalkmamryacagi ve çağdaı «Tfartık dÜKeytae ola«ma yangmda çok geride kalacafı matematik kestnljtkle »öylenebl K ve imtitasflyesi, teoıeUer* Zira ikti Ba It^ttta, on yıla yaton «ireyU i 5 Galiba geç kaldı Son zsmanlarda «talarda çok dolaşmsy* baçlıyan bir sör. kapitalist düzenin resrainl çizen slopanlardan biri hâline geldi. (Töketim toplnmu) oys» tüketira denilen şey yeni değildir. Dunya kurnida kurulMb, lnsan yeryüzünde Havva Anamudao üredi üre•ell tükctim yapar. Çflnkü tüketim yafamckla bir a n d s bafla mısör. PeM öyleyse; bn (tüketim toplumu) sdzfindeki küçük pönne nertden çeliyor? Ba topiumlan eleştirenler, bu sözle demek istiyorlar ki, sizde bolluk çok var, ne isterseniz istediğiniz kadar tralayorsumu, Üstelik ihtiyaç maddeyi vantmıyor, simdi reklâmlarla. akhn yantıcılıgı volnyla, madde ihtiyacı kırbaçlamaya b»sl»dı. Esldden »eker hastalan çikolata, reçel yemezlerdl, bngun şeker hastalanna mahsus çikolatalar, reçeDer yapUıyor ve tranlar pazarlarda serbest satılryor. Türkiyede neden yapılmaz bir tiirlü anlamam, yanm kflo sfit almak çok nra geliyor? fairuz kahvenlm koymak üzere on fnunlı kspsüller piyaaayj doldurınus» Tâketim toplnmuna bn Ismi verdiren sebeplerden biri de »rtık dünyanın her tars/uıda her seyl vereslye alabüme imkftmdır. Evrett istihJâk et, sonn öde! T»bU bn h«l maddelerin tdketinJni de hızlftndmyor. Haibukl dünyanm sz reüsraiş memleketteri bn JmH«iarH«n yokaun!. Tüketim nuddelerini haika ncataa bisdekl Gims gibi ma|azaUnn dünyanın her kasabasında çok dmh* cengin ve renkli olarak ço^aiması, süper pazarlardsn emniyetle nul aünabümeai, tüketim politikasnn te?vik etmek«edlr. Bir sey daha: thtiyaçUr, kiUtflıün renlslemeaiyle birlikte Mmsns bir hızJa artmaktadjr. Plâk, kitap «atı^ları yine bn dns magatalar volnyls baijan ayağına kadar kfiltür vermek üzere gelişmistir. Kadın da hayata rirdiği için tüketim toplımra, ev işinl asjrarjve indinnis, kızarnuş tavuktan her cins yemefe kadar her şeyi, ev kadınım hazır vermenln çsresini bnimnştnr. Insaalardaki konfor efilimi de tüketimi gogaJtmaJrhKİrr. Ne var ki ekonomik kalkmma, yani günün birinde tüketim toplmnu hâline gebne, milletlerin ancak püven içinde ya^aauÜAn ile olafan görünmektedJr. Bu güven de yalruz miUetlerarası güven değildir. Suurlar içinde herkesin ne yapıp, ne yapamıyacağını, hakkıntn korunup korumriiyacaçını bilmesi Oe Ogilidir. Mesel%, istikrar içindeki Yugoslavya, sosyalist bir devlet olmasma rağmen tüketim toplumu halindedir. Türkiye yirmi yıldır, debelenir, fakat dıs güvenllğine iyi kStfi sahip olmasına rağmen iç füvenlik yoksunJuğu yüzfinden bir türlü kalkınamaz. Kr gelismis mernjeketlerin dramı söyle gözfikflr: Ya ümitsizlik ile yerlere serilirler.. Yahut da basaramamaoın kızgıniıgı ile sinirli, kavgacı, sert olurlar. N'âsır ümitsizlikten yerlere serilmiş bir memleketi ayağa kaldırmak için sertli|e başvnrmnstu. Fakat yine on sekiz yıl içinde ekonomik durumunu dSzeltemedi. Bir baçka ifade ile tüketim toplumlan, poütikayı, kalkmma, zengin olma, refaha ksvusma yolunda vasıta olarak kullananlardır. Geri merniekefler ise politikayı bir snrp olarak iktidara geçip toptuma sömürmek için yaparlar. Particilik, karga onlar için, iktidars geçme ve taraftarlarla birlikte iktidarı sömürme gayesidir. Onun için birmin yaptığoıı, diğeri bozar, g » e iktıdu olunca, muhajif Uctidardakinin memlefcet hesabma kazanacağı b«a*nyj ;efcemez. Sıyın Demirel. nihayet (kalkınmayt, temeie indireceğiı) dlrebildi, yacık ki ba söze 67 yıllık bir tecrübeden sonra geldl, :umhuriyet Halk Pırtisi iktidarır.ın fetinnek istediği rergi kanmlarraı ki verçiler bngünkülerin yanında zemzemle yıbannı*tı ve bugünkülerin onda biri değildi kendi partisl Meclise innemek, çognnluğu Snlemek suretiyle mfini olmamıy mı idi? ionradan çok sikâyet ettikleri obstruction usuilerini Türkiyede Ik defa kendileri tatbik etmemişler rni idi? Tüketim toplumu olabilmek için evvelâ üretim toplırma olıa'.t lâzım. Üretim toplumunu yaratabilmek için de Türkiye gibi ir memlekette ortanın solunda yani Başbakamn ifade etti.ei ibi tabana inen, kinsiz, art düşüncesiz, memlekette sürekU giien ve istikran teşvik eden bir politika gütmek gerekir. Deıire!. devalâasron denilen tatlı zehiri içtikten sonra bir marl>ana hastıaı iribi bu gerçekri sözlerinin önfînde görmey» tslarlı UDiu pJıb» reç kaltb. EÇTİĞİMtZ haftanın hava olaylan normal şartlara uygun geçmedL Hava sicaklıkIan yurdun birçok kesimlerinde uzun sene normaJIerinin üzerine çıktı. Yağışlar da bu hafta hatın sayıür derecede yurdun baa bölgelerinde kaydedildL 6 önümüzdeld bir hafta içinde memleketimizin öncelerl kuzey, soaralan güneyll hava aJamlannin etklsinde kaJacağı beklendigtoden hattaıun tahmini şöyledlr: Yagışlar kesilecek • AKOENİZ BÖMBSt Bir iki gün yer yer önemU sayılnuyacaîc çofc kısa süreli yafışlar görülecektir. tkl gün sonra h»va düzelerek güne$lı günler gelecek ve sıcaklıklar bissedilir derecede artacaktır. Hafta sonlanna doğnı, Datı Akdenîzden başlamak iizere ni* idlı olacai, nava aıcaklıklan gün den gtlne artarak uzun sena rnevsim normallerinin Ozerine çıkacsktrr. Hafta sonlanna öoğru Maraş ve dolaylanndan ltlbaren kısa sürell yagışlar başliyarak ve bu vagışlar oek et M olmıyacaktır. W • DOĞD Bfttr.ESl tlk bir iki gün bölgentn Kuzey (testmleri yer yer nallf yagışlı, 6teW kesimler aa bulutlu re açık geç» cek, hava sicaklıklannda OnemU bjr değlsme olmıyaeakür. îkl gün sonra bava tamamea d'izelerek ?ün«sl! (rtlnler eelecek ve sıcaklıklar grUnden güne hafta sonuna ksdar artacaktır. Türkiye • Aroerüra Birlesilc Oevletlerl KUttUrel Mübadele Komisyonu 187172 den yıUnda «ıyıfcı>iaW sahalarâa bir miktar burs verecektir. FULBRI6HT BURSLARI 1 ÖĞRETİM ÜYELERİ İÇİN lyl îngiUzce bilen Oniveraite veya muadüi Yüksek Okul öğretim Uyelerine Amerüca'da Ümi arastırma yapmak amacıyla 2 ÖĞRETMENLER İÇİN îyi îngüfece bilen. kestksiz en as üç yıl Bgretmenlifc yapmıs, 2550 yaşlan arasında ve daha flnce burs tle yurt dışına çıkmamis bulunan Orta öğretfm ve Meslek Okullan öğretmenleri fle idarecüere Amerlka'da kurs ve sPmJnerlere itatılnjak ve meslegi ile Ügilı tetJdklerda bulunmak amacıyla. Doldurulmus mUracaat formlanmn Fulbright Genel Sekreterliginde bulundurulma tarihl, ögretim Üyeleri için 10 Aralıi 1970, ögretmenler için 15 Aralık 1970 ak$amıdır. MUracaat fonnlan ve fazla bügi asağıdaki adresten temin edilebilir: Fnlbrigbt Genel SekreterUği Gszi Musta/a Kemal Bulvan 712 Ankar» Ttl: 1? 88 91 (Has . İ53I) 11274 • MARMARA BÖLGESt Bir iki gün parçalı bulutlu ve güneşli günler etkl]] olacak, hava sıcsklıklan tedricen artacak, rüzgârlar poyrazdan hafif yer yer orta kuvvette eseeektir. Bir kaç gün sonra bulutluluk çoğalarak sıcakhk artışlan devam edecek, hafta sonlanna doğ ru yer yer yafışlar başhyarak tefcrar serin gtinlere dönülecektir. • EGE BÖLGESİ Bir kaç gün kuzey Ege parçalı az bulutlu, güney Ege yer yer çok bulutlu, Bodrum ve çevreleri bir ara mevzll hafif yağiîlı geçecek, hava sıcaklüdan bölgenin her yerinde artmasına tievarn ederek uzun sene norraaUertnin Uzerine çıkacaJrtır. Rüzgârlar deglşik yönlerden hafif, zamanla güney yönlerden orta kuvvette esecelıtir. Üç dört riin sonra kuzey Egeden itibaren bulutluluk çogalarak yer yer mevziî yağışlar görülecek ve yağış alacak yerlerds hafif serinleme olacaktır. Atatürk ve meteoroloji Prof. Dr. ü m r a n E. ÇÖLAŞAN ; gârlar Kuvvetlenerek, nafif yafışlar etJdli olacaJt, sıcaklıklar biraz azalacaktır. BSlgenin denlz suyu sıcaklığı 23 • 23 derece civannda bulunacaJttır. ÇAHSAMBA giinü Atatürk'ü, ölümünün 32. yıldönümü doiayısıyle andık. Ata'nın bu millete telkin ettiğı ruh ve ı enerji; kötüye kuUanılmadığı, berke» keadl ideolojisine ' göre onu kalkan yaparak istismar •tmedıgi takdirde, Türk tnilletinin kalkınnosMna önderlik edecek, milliyetçi, daima ıleriyi ve iyiyi gösteren karakterdedlr. DEVLET Meteoroloji îsleri Genei Alüdurlugünun kurultışu, Atatürk'ün ölümünden 22 ay evvel olmuştur. METEOROLOJİ Genel MüdBrlüğönün Atatürki» yakınlıgı ı teskil eden 6zel bir durum vardjr. Bugfln Meteoroloji Genel MOdürlügünün İçinde çalıjtıjı bina, Ataturk'ün jllc GeneUturmay binasıdır. Istiklâl Savasmda kurmayı ile birlikte bu binscfa çalısmış, gerekli plânlan burada ha«rianııstır. Genel Müdürlük, Ata'nın çalıştığı odayı bir muze hâline getirmis, zaroan zaman ziyaretçilere açmış bulunmaktadır îste bu sebeple Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Atatiirk*ü her an kucağında v« içinde görmektedir. BUNDAN bir sure önce Meteorolojı Genel Müdürîüğunü xiyaret etmi» olan Emekii Orgeneral Ekrem Baydar, o »ıralarda bu b:nada Atatürkle beraber çaüsmıs olduiun(fan, bizlere anıîannı anlatmıştır. O ZAMANLAB şehirden bir hayli uzak olan bu karargâhın etrafmda sık sık silâh sesleri duyulurmuş, herhangi bir durumda gerekli savunmayı temin için etrafta ciperler kazılmış, süâh sesleri duyulunca, stıbayıyla, eriyle herkes silâhını kapar, siperlere koşarmış. ATA'NIN çalıştıgı masa çok basit, odada odun yckan bir »oba var. Tahmin ediyorum ki, diğer imkânlar da «ynı şekilde çok gayriroflsait idi. Anlattıklanna gSre, o zamanki Bakanlar, özel kalem müdürleri ile aynı odada oturur, hokkalan dahi olınadığından, mörekkeplert bir kahv» fincanmın içinde dururmuş. BABALARIMIZ bizlere bujffinkü hürriyetimizi saglarnak için ne büyük ıstıraplara, fedakârhklara katlanmiflar, Tizaniara «ürülmüşler, yokluk içinde büyük savajlar vermişler ve bize hür bir memleket teslim etmlsler. MÎLYONLARCA lnsan kaybederek elde ettifimiz istlklâliroizin, yaşlısı ile, genci ile kıymetini bümemiz lâzım. Burada büyflklere düsen vazife, gençlere memleketin e»ld durumunu anlatmak, nereden nereya geldiğimizi onlara göstermektir. ATATÜRK'ÜN hâtjrasım bünyesinde muhafaza eden Meteoroloji Genel Müdürlujfü, O'nun gösterdigi yoldan çalısmalanna devam etmektetflr ve edecektir de. > HOŞÇAKALIN. f • KARADENtZ BÖLGESt Bir iki gün doğu Karadeniz yer yer haflf yagışlı. batı Karadeniz az bulutlu ve açık geçecek, hava sıcaklıklarr bölgenln her yerinde artacaktır. tid pün sonr» dofudakl yagışlar kesflerek, batı Karadenizde balutlululr artacak ve yer yer orta fcuvvette lodos rüzgarlan İle birlikte hafif mevziî yagmurlar bölgeyi etfcileyecektir. Bu arada doğu Karadania gU r ne$H ve sıeale geçecektir. Hafta sonlanna dogru yeniden lar beklenmektedir. • İÇ ANADOLU Bll ttaç gtin parçaiı buiutlu ve gtineşlı günler gbrülecels, hava sıealdıklan tedrid olarak artaeak, rüzgârlar degişilt vönlerden hafil eseceJrtir. Dört gun sonra ük günlerde böigerün tnızey, sonraian öteki kesımlertıde yer yer nafif yağışlar basüyacak ve hava sıcafcüklan biraz düsecektir. Hafta sonuna kadr hava o laylan geçen oaftaya nazaran hem daha sıcak ve hetn de daha az yagışlı olacakür. Müessesemiz Tunçbilek ve Sorca bölgeleri sinemalannda İ971 yümda gösterilmek üzere takriben 52 adet filim. feapatılmı? zarflar içinde serbest teküf alınmak suretiyle fctralanacaktır. TekJif zarflannın en geç 25/11/1970 gunü saat MJ») e kadar Tavsanlıdaki Müesseserniz Merkezi Muhaberst Serrtsfnde bulundurulması gerekir. Postada vâki gectkrneler dikkate alınmaz. Bu tsle ügili şartnameler: ANKARADA: T.K.1 Genel Müdürlüğünde. ÎSTANBÜLDA: T^.î. Satınalma MüdÜrlüBünde. c tstiklftl Cad. Deva Çıkmazı Sümerhaa kaf 4 5> ÎZMtRDE: G.L.Î. trtibat Bürosu Şefliğinde, 'Gazi Kadınlar 1453 Sok. No. 18) TAVŞANLH3A: GX.Î. Müpssesesi Ticaret ve Materyel Müdürlügunde gorülebillr. Müessesemiz Arttırma • Eksiltme ve Ihale Kanununs tâbi degildır. (Basm: 33659 11282) Fifm Kirolonocokhr İLÂN Garp Linyitleri İşlelmesi Müessesesinden: İLÂN Yakacık Belediye Baıkanlığından: Belediye mülktf Yakacık Çmaraltt kahvesi 2490 l Kanunun 31. maddesi gereğince kapalı zarf usulO ile 3 yıl muddetle kiraya verilecektir Kira bedeli aylık 1.500 liradan 3 seneltği 54000 Hradır Geçici teminatı 3950 Uradır. thalesi 27/11/1970 gHnü saat 15. de Belediye Encflmeninde yaptlacattır. Şartnamesi mesaî saatterinde muhasebede görtile. büfr 2490 sayıl» kanunun 32 maddesi gereğlnce hazırJjyacaklan teklif mektuplannı ihale saatinden bir saat evrel Komisyon Bagkanlıftns verümesi lâzımdır Postada vâkf • GÜNEÎ DOĞÜ ANADOLTI Bu hafta geçen hkftadan çok farklı hava olavlan görülecektir. Dört be» grlin p*rçah bulutiu va gfisösli gustor et