Katalog

SATFA Î K İ Î MHUBİYET. IV ı\aouu *.f • v 'an! vücudnm «lb«t blr gün topr»k olmcaktır; faket Türkiye CumhuHyeti sonsuıluga değin yaşayaeaktır» diyen Slflmsfiz AUnuzı kaybedell tam 32 yıl oldn. O'ann «fanî vflcndnnnn» topraga verildiğinden bn yana geçen «araan içlnde Atatürk'fln eş1 siz kiiHIIgf, yuvarlandıkç» blr eıg ffl>l. ner T '. hatta ber saat, her an bir kst daha büyfimekte, onnn devrimlerlnl yoketmek ve güzel Tfirklyemizi yeniden blr Ortaçag ttlkesi dnromnna fokmak Isteyen eflee kemlricilertn fizerin* doğra bfiyfik bir hııla kaymaktmdır. Devrim andı gil, Tfirk ve talam rönesansım hatt» reformaıyonnnn başlatan bir lider, müsbet blllmtaı ı*ığı lle bo» ve çflrfik Inanelan yok ettneoin yolnnn açan blr mes'ale, ve «onsns blr aydınlık, blr enerjl kaynaçıdır. Gerçi onnn aydmlattıfrı yolda yfirflyen filkücfl ve devrimcl gençler, aayı bakımından, bngün azınlıkia g»rfinuyoT. Fakat aydınlıgın karanlıpı her nuruuı vendiğt gJM. mfiııbet Mllm ve OlkOcOlOk de cıkar kenetlenmelerinl ve çfirdk mançlan her zamsn yener. Bn bakımdan Atatflrk"fln Cumlrarlyeti eroanet ettlJH «Jevrimei jrencHfte dflfen gflrev çek bttyfik ve knt&al ve bttynklugfl oranmda da güe ve «etindlr. Aydm Tfirk taaanınm ve devrimel Tflrk gençlerlnin bu eettnli£i yenerek kendlne dfl?en kntasl fBrcürl basaracagından. bn halkı ve bn vatanı ytlcelteeeHnden hlçbir taman kn;kv dayroMnak gereMr. Ister vapayalnrs ve tek başıtmza olalım: o jnnfl bir afcıt, bjr matem gfinfi olarak değfl, kamn lçln blr drvrim andı ve kendlmiz lcln de blr nefit hesapiasmasi gfinfl olarak dOsnnmeli ve deŞerlendirmelivlz. «Ah. of» etraekle. aglayıp nslarnakla, haitft Atatflrk Bxleml dnvmskia hlçblr «ev saÇIanmax. hlçblr olnmln sonnç elde edilmeı. Her yıl bngfln, vfizyıllardan ber! ketıdl basına bırakılımı, horlanmıs ve rrllmls olan savalh Tflrk balkmı. yanl kamnvn, Atatörk mes'alesi !1« sydmlatmak lcln. Inanmn ve sailam btr yürekle and içmcIKIı, Kendl kWsel çıkarirmKin tntiatı nlmamak. Tfirk toplnmnnnn, kendl BlçGmüzde miman, teplnıfl yarannın «avcnnoiünı olmak lçln and içmeliylı. Bn yolda faalivft göstermell ve fereMne eyleme geçmeliyiz. A tatflrk lm »emiekette yalnıı blr v»tsa kurtaneın, Cnmhnrlyet knrucnsn de ATATÜRK MEŞ'ALESİ ve DEVRİM ANDI Ord Prof. Dr, H.V. VELİDEDEOĞLU timiz en bflyfik atap ve eezayı kendi ruhnnda ve içinde dnymayan kişinin dı$ yaşamındakl davranışlan, sozleri insana emniyet ve Inanç vermez. Büyük ve kutsal bir dâvaya kendisi lçten Inanmamı? olan klşi. bn dSvavı savnnmak icin ne denli sfislü üözler söylene söylesln, bnnlara kimseyi inandıramaz. Bn nedenle bngün Atatürk'çülükten aSa eden klral tri?i!erin dndaklanndan dökülen kelimeler memleket atmosferlne ferahlık verlci blr bava deSİI. blr çürfik ynmnrla kokn«ı yayraaktadır. Bn eibller hlc konn?ma»aUr ve Atatürk'çülükten ble §5ı etmeseler. bn konnda snsmannı bllseler, menlekete hlzmet etmis olnrlar. Her Tfirk aydını her yıl Atatflrkfkn 81nm (rtnünde kendi kendine devrtm andını içerken ve nefls hesaplasmasi yaparken. onnn bn memlekete kazandınnıs oldnîa sosval deferler fizerlnde dnrmalı ve dfisüntnelidir. Bn defcrlrrln basında nhısal ba&ımsızlık, öıçüriük ve lâiklik gellr. demlf, lzmır ıktısat kontjresmde ıse, sıyast bağımsızlığı yaşatmak ıçın ekonotnlk bağ.ras.zhğın jart olduğunu »öylemişti. Blzler bn «iyasal ve ekonomik ba^ımsıılık konnsunda ne yaptık? Atatürk'ten sonrakl ldareciler bu konnda Türkiye'yi ne dnrnma getirdiler?. Bütün bnnlart okumalı öjrenraeli, Atatnrk'fin ilkesi ile bugnnkü dnrnmn kıyaslamalı ve bnnnn üıerinde düBÖnmeHviz. Büyük Ata'nın, sivasaj ve ekonomik baIhnuazlıktan sonra en çok Ozerinde dnrdngn ilke, Uiklik Ukesidir. Çünkü l&ikilk ılkesl. miüiyetçilik ve bağımsızlığın, mlin bütünlüğün temel çartı, Türk rfevrimlnin temel direğidir. Lâiklik dinln ve din adamlannın dünya ve devlet Ijlerinde ve halkın maddi yaşaatmnda söz sahibl olmaması, bn konnlarda viedan özçürlüfü bnlnnması demektir. Din knralları ancak manevi ahlâk dnygnlannı, ibadet ve ahret lşlerini düzenlfr; bnnnn nnırlsnnı a?tıfrı gün ümmetcilik ve seriatçılık, yanl devleti defişmez din knrallanyla yönetme egilirai baslar. Taassnp ve kaba saldırganlıklar alır yfirflr. Kayneri'de ögretmen aanılan bir kadıncagıza ve Balıkesir'de gnnün modasına ayarak rainl etek elven bir Türk kınna mfiteassıp bir toplnluk tarafmdan yapılaa kaba ve çirkin saldın hentiz unutulmadı. tşte bl» Ata'nın filfimfinfln ber yıJdör.ümünde kendi kendlmiıe düsünmeliytz: Memlekette lâiklik ilkegini yerle?tirme kontunnda, kendi filcflmfizde, hangl çabayı harcadık, bangi teblikeleri gSze alarak hangi eyleme geçtik? Atatürk, gerçek bir Tfirk mllllyetçisi Idi; çünkü Türk halktnın fimmetçillk zibniyetinden çıkıp, millîyetçilik ülküsü tasımasının. bafımsnlık bilineine eıismek ve bo bllinci kornmak Için en basU gelen blr sart oldngnnn biliyordn. Tine düşfinmeliyiz: Bl» millîyetçllik konnsnnda halkı aydınlatmak icin elimizden gelebilenl yaptık mı? hstflerle «Hayatta en ferçek •ydinlatieı hllimdır» sSzünü kazdırmıştı. Bngnn düffinmeliyiz, acaba müsbet btlimleri Bfrenme ve yayma ve en 8nemli»l, müsbet billm zihniyetini taşıma ve kornma kODaanndm kendimite dfifeni yapıyor mnAtatflrk gfiıel aan'atlar flzerinde dnrmnftn. Çflnkfi yOzel panat yapıtian olmayan blr lnsan tophüufn «nlns» olnmaa v« b8yl« b b toplnlngnn tarlhi olmaz. Oerçek bndnr. Sflleymaniyeleri, Sellmlyeleri, bnnca medrese, kölliye, han. hanuun ve köprüleri çok büyük bir zevk ve ilert bir teknlkle yapmı;. nefl* eskl yan levhalannı yazmıg, sedef kakmalannı en ince bir zevkİe islemla. en «flzel çini ve halı desenlerini meydana (jetirmt» olan Tfirk nlnsn, etbfttekl resimde de, heykelde de saheserler meydana retirecektl. Dinin dünya iülerine kansması. Tfirk halkının bneüne defin ümtnetMkten çıkıp nlns dnrnmnna telmesini encellemekle kalmamış, raemleketimizde fjfisel •an'atlann «relismesini df vÜTvıllar boynne* geri bırakmıstır. Kanon olmak fizere, öbür yasalarla Tfirk kadınını styasal ve iosyal hak ve oıçflrlflkler* kavnştnrmnstnr. Ne yazık kl, onnn Blflmflnden sonra, llkBnee vava? yavas v« arkamndan çok hızlı olarak eellsip vavılan tntnciı gfiçler Anavasaya, Medenl Kannn» ve yfirflrlükteki ötekl yasalanmııa rafmen. kadm» gelisme. hak ve fizgfirlükierini knllanma oUnaîını vermemişler, tersine. kadınlıft* kar«ı çalısan. kadın haklarını red ve Inkar eden oknmns k»dın tipl yetlstirmislerdir. Tfirkiye' de blr kadının Atatürk devrimlne karşı cephe alması aklm alamayacaSı bir davrar.ıstır. Ne ç»re kl, Ortacatın harem hayatma hevesll, oknmns kadınlanmız vardiT. B«ffinkfi Türklvenln gosval vasammda Tfirk kadınının büyflk çotnntngnnnn hSlft blr alım satıro konnsn olma'ina ve evlenmenin alım satımla gerçeklesmesine blr çok oknmns hanımlanmıı kayttmı ve llgislı kalmakta, battâ basılan. bnnn. din knrallartna nvdnrarak. tabit bnlraaktadır. Atatfirk devriminden ve Ti Mayı» Ihtilallnden nonra. wle gele 3rine bnraya mı gelmelivdik! Talnıı vabancılar detil, bizim daşünOrlerimiz de kadını «teri o* lan nlnsların seffl olacaSmı sSvlemisler. k»dmın «osval hayatta uln^'ıfı düzeyi. nytarlık için blr fllçu olarak kabnl etmiMerdir Blz ise bn konnda tergine yol alıvom? ütün bnnlara rajhnen umutsnzluea dfismeraek gerekir. Utayın nçsnz bncaksız derinliklerinden koyn karanlıkları dele dele bize nlaşan güneş ısınlan ve Steki ısınlar, nasıl dCnvaraızdakl karanlıfı venip, bizi sydınlatıyorsa. Atatürk meş'aiesinin ışınlan da onun düşraanlannm Retirmek tstedtfiî karanlıgı kesinlikle yenecektlr. Evvelce blr kez daha yazmıştım ganıyornm; Alman filo»ofn Fichte: «Ülkülerle çıkarlar her zaman Catısma durumundachrlar; çoğu kex çıkarlann fistün geldiği görülür; takat en son xafer ülkülerindir» demistlr. Blıde de ton tafer ylne Atatflrk'çfllfigfin •la«aktır. Elverir U yıhnByabm ve andımuı nnnhnayalını! tatürk kadının ve kadınlıjhn llerlemertA ne bfiyük Snem vermis, basta Meden! 1 Bir anı'dan biı ant'a AtatnrVün 51üm tününfi bngfin ffbl hatırUrnD. SUifke'de idim. Silifke'nin ortasından Uokau nehH geçer. Ç«fn zaman bnlanık akar Goksi' . Ortaokula WiDJ Egitim Müfettisi olarak gelen Behçrt Kemaı Çaelar'a bir öçTenci kalernkigıt verip: Eferditn hir sey»er yazar nuanuz! dediginde, Çaflar, G»k> soya bakıp. su iki mısraı düşfirmüy: «Göksn gibi çaflamalı, Ama bu'amk akmantalı.» Göksunun iki vakasın> birbirine eski blr tasköprfl baÇînr. Silifke'nin GSksu'dr.n gayri ünlü poyrazıvla meşhur kalesi vardır. Povraı ortalıftı tozutmakla halmaz. insanı da fişütür. Rale, kasabaya tıâkim bir tepenin üstünde kuruludur. Kalenin bnlnndnSn tepeye doğru yerleşmis olan birim oknl, yansı taş yansı ahsap bir rarip bina idi. Biz patikaya bemiyen igri büğrii sokaklardar okula dogrn koşarak çıkar. birhlrimizle fanş eder, çocuklnS^niuzıın sevinclni okııl avlnsnna taşırdık. 10 Kısım 1938 eünü bövle bir sevinçle koşarak bahçeye rirdiçira zaman. bir çarip hava çarptı vüzüme. Ovrede bir aessizlik ve bir dargunlnk vardı. ögTenciler ne voleybol oynnyorlardı, ne kosmaca, Öbek öbek toplanmıs, lısütıyla konnşuyorlardı. Ne olnyor? Şnbe kâtibinm oftln tsmeU Bibniyor mnsnn? dedi. Bfhnlyornm. AUtürk ölmft». Yalan! > ~ OgıetmcB Ben o zaman AtarfirkHn Blümflnfln ne demek •Idognno anlamam«tım. Dünyayi bllmiyordnk. 9tmdl geriye dogrn bakıyornm da gençliginiizin en gÜzel yıllannı ne karanhklar İçinde J «eçirdiSimlıi anlıyornm. Atatürİc'fin ne demek oldnfnnn anla ! mak için tarlhi Bğrenmek gerekti. Tarihl Btrenmek için kronolojiyi ezberlemek Ifiznmsnzdn. tnsan toplnralannın tliskilerine yBn veren nedenleri bllmeden. sosyal yasamın kannnlannı 6grenmeden. tarib bilinemezdi. Tarihln anlamını kmvramak. nnı(lar çatısma«ını, kapitalizml, emperyaHıml. fosyalhnnl 6ğrenmekle miimUiindii. tnsan bnnlan bllmeden de Atetfirk*fi sevebilirdl. Ama bn nevgt, bilgislı «evfi olnrdn. lnsan hiçbir gey bilmeden de sevebilir bazi klslleri. Biilnçsis levgl, pnılanı gemiye berırer. Nereye yelken actıftını bllmeden vola çıkmak neye yarar? tste coriivornz: Nice yillardan bn yana, her gene, Gazi Mustafa Kemal'e ntttnklarl» birükte nydnlasma yollannda adımlar atılır. Atatflrkçülük demek, mflıpet btllmennc demektrr. Mnspet blllmcilik, »osyal olaylarda da mflspet blllme Inanmaktır. lste a caman tarihe, billmsel «otyallzmln mantigiyla bakroak gereklr. Baska türlü anlamak olanaği yoktnr tarihl... tste Gazi Mnstafa Kemal Atatürk'fl. mfitpet bilimln ıgıgind» anlıyanlar gercek Atatfirkçfiierdlr. Ve gtreek Atatfirkçfiler, Tflrkiye'yi bngünkü durumdan kurtarmak, bagımlagma yohmdan syırarak bagımsızlasma yolnna sokmakla eSrevlldlrler. Ommetçillge karsı millivptçilik, geriata karsı ISIklik, nydnenlngs karfi tstiklâl ' cilik, padisshlıfa karsı enmhnriyetçillk, Imtlyazlı yonetim» karsı halkçılık. tntncnlnga karsı devrimcilik, ber «oy köielige karfi hüıriyetçilik, empervalizme kargı antiemperyalizm, sömürüye karsı toplnmenlnk, bagımlasmaya karfi bagımsızlık mesleğinl benimsemek Atatürkçülüktfir. 10 Kasım 1910te Türkiye'nin her yanında, oknlda, atlede, blrllkte, dernekte, kSyde, kentte, sivil ve aıker bütün Atatürkçfilerin knrtnlns andını Içerek kenetleşmest ve «rdnlasması xamanı gelmigtir. Knrtnln* andı gSyledlr : Türkiye'nin ulusal kurtulusu için, ıBmürgen düıenl yıkmak; Türk ulusunu kölelesttren ve uydulaatıraa gerici, tutucu ve (ayrlmilll güçleri yoketmek; Türk toplumunu çagdas uygarlık dflzeylne ulaştırmak; Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün uluul tam bağımsızlık Dkcslni »aglamak nğruna: Dvvrlm için «ndlçerU. A tatflrkTln Btflra yıldSnfimlerlnde. Ister blr ınmı toplnlngn ie,lnde bnlun&lım, Rağımsızhk mancı Npfis hesanlaşmasi "V7" e sonra nefi* hesaplaşmasin» geçerek, ^ bir önceki yıldan bncüne deÇin A4atflrk ve devrimcilik yolnnda, sözle, yan ile, evlemle. kendl vetrnek ve olanaklannııı 81çüsünde, verdi&imiı fikir savaslan lle ne yapabilmis oldnÇnmnın kendl kendimize Eormahyız. Insanın en güvenilir ve en ciddi yarfieı kcndiddlr. Çünkfl bSyle blr hesapla?mada Mmk da. tanık da ve bnnlann her Ikl•inl en yakından tanıyıp bilen yarpc da inısnın kendlsidlr. Kendl nefsine karsı tarafnı olmacraı, kendl kendlslal tnçUyıp mah kum etmeftnl bllmeyen, viedan azabı dedl en yajavablİTrıek Icin baSımsıı blr ulnsun ev'âdı kalmalıyım.» cTam bağırnsızhk, bizim bugfln flzerlmlte aldığımız gorevlerin temelidir.» «Bagımsızlık ve Brgürlük ruhu tajımayan uluslar ba?ka uluslanr. tutsagı olmag» mahkuradurlar.» gozlerl Atatftrk'flndnr. O, Knrtnln» Savaşında çByle diferek bo konnda TSrk nlnsnn» olan Inanını belirtmişti: «Ulusumuzu köle yapmak ijteyen dfl«manlarımizı kesinlikle yenecegimize dair olan emniyet ve inanım bir dakika olsun aar«ılmaTnıstır.» Bflyük Ata, balkımızı tntsak yaparak maddl ve manevi değerlerinıizi sBmürrnek iıteyen empeTyalizmin amansıı dü?mant oldnftından. yalnız Knrtnlns Savasındaki de|il, daNa sonrakl hemen hemen, bütün söylev ve demeçlerlnde de bir sırasını cettrir, halka bafımsızlık ve fizeürlük nıhnnn asılamajta ve onn bn konu fizerinde nyanık tutrn»ğa çalısırdı. örne|in Knrtnln* Savasının kacanılmamndan u lonra, III Mart 1923 cünfl Adana esnafıyla yaptıfı blr konngmada: «Bu ülketıin halkı Gzertnde kimgenin 9Ketnenlik kurmağa hakkı yoktur. Bu fllkerl •baskalarına el açmadan Keçindlrmek v« y«««tmak da stee düjen blr B Müsbet bilim, güzel san'atlar ve kadın dnygn v« knrallann önflne geçlrmh), Ankars ÖnİTerıltegl'nln granit dnvanna bflyfik tatfirk lnnn aklının firfinfl A b«t blllml. dünya Işlerlnde, olan mfiıroetaflrfk UNE UNDEN Kutsal bir anı bekleyenler 32 yıl evvel bugün aaat doknzn bes geçe, Dolmabahçe Sarayının dlreğindeki bayrak yarıya lndlrildigl »aman tıtanbnl balkı, Atatflrk'ü ebedlyen kaybettlfinl •nlamıgtı. Ağlayanlar, hıçkıranlar, hattft intihara teşebbfiı edenler oldn. Bütün blr millet mateme boğnldn.. Zannederdiniı kl Tfirk mllleti. kaybettiği bn varlığın boslngnnn yasadıjh gfirece dnyacak... Evet, yaşadıgı gflrece bn hoslnğn dnyacak; çünkü Atatark bn millete ya$adığı siirera «nntmayacagı, hatmndım çıkarmayaeağı, basta zilletten knrtnlmak üzere, bnrada tekranna Ifiznm görmedigimiz büyük, çok büyük geyler kazandırmııtı. Halbnki hiç Syle olmadı: aradan otnz iki yıl geçtikten gonra bir gün O'nnn eserlerini inkâra haşladık. Şimdl gSzümün 5nüne altı ay evvel dlnlediçim blr delikanlı geliyor. Bir kfirsfiden gırtlagını yırtarcasına bagınyordn: «Ne demek efendim, Atatflrk'ü elbet elestireee*iz!.» Sonra, Ata'nın, bn dünya yfizfinde hâlâ yasayan rnhnndan gelecek gllleden korktnğn icin olacak, arkasından llâve edlyordn : «Efcer Atatürk'ü elegtlrmezseniz fizülür. Sag olsaydı bn elegtlrraeyl kendl isterdi». Atatürk devrimel idi, bfiyük ve tam blr devrimel. Bn memleket i ortaça&m karanlığından çıkardı, modern nygarhk dfizeyine getlrdi ve otnrttn. Araa Atatürk hiçbir zaman kendisi için tercüme ve kopya nltellfinde devrimlerin arkasından gidip tekUtçl olmadı. Aradan otnz Hd yıl geçti, bngfinkfl kngak O'nn tanımıyor ya!. Ortada gevsek, kuşknln bir de iktidar var. O'nnn can düstnanı yobaz O'nnn eserini artık serbestçe yıkahillr. Aslında oy kazanmak için O'nnn eserini yıkan, baltayı. tesvikJerle gizll giı11 bileyenler, yıkıcı örçütleri elaltından besleyenler de var. Atatfirk devrimcl idi degil mi? Şn halde O'nnn devrimcilik vssfını kendi düsündükleri devrimlerin arkasına gizleyebillr ve onn oldngnndan başka türlü gösterebilirdik. Bn yola gidenler de oldn. öyle ki, bngün Atatfirk kabrinden basını kaldırsa, kendisi adına yenen herzeleri görse, ya aeı ile dirilir, O'nnn namırıa konnşanlara bir hızlı tokat atar, yahnt da: «Ben bn millete demek hiçbir şey vermemisim, eserim «III yıl bile yasamadı!» diyerek, yas içinde kahrından bir daha basını kaldırmamak üzere, topraktaki yagtığa gömüliirdü. Fazla mı kötümser konnştnm? ttiraf edeyim ki, kötümser olmak için ortada çok sebep var!.. Fakat biraz çerçeklere eğilecek olnrsanız görnrsfinüz ki, Ata*yı gömtirenlerden i^renrnler ve agız açmadmn, ne olacak? dlye bekleyen büyük bir kitle de sabırsızhkla ve merakla tetikte bekliyor. Tetikte bekleyen bn büyük kitlenin eönlünde ve kalbinde Atatürk bütün varliğı ile yasıyor. Bn bfiyük kitle, »ahieeüigin, dalavereciligin, lhanetin. sömürücülüğün, ntanmazlığın, inkSnn elemini duynyor, ve bekliyor, bnnlar nereye kadar nsanaeaklar diye.. Aslında bnnlar, tabnnnn «ınırına çirdiler. Sabırlar tafmsga başladı. O*na kem gözle bakanlann gözlerinl oyacakiar, ona takâr edenlerin, onn eksik bnlanların, ona kendi kafalanna gSre Rekü vermek lstiyenlerin dillerini kesecekler, onn kendi emellerioe âlet edenlerin kalplerindeki yılanı eebertecekler, ona dflsman olanlan dfinyaya geldiklerine pisman edecekler.. tnanını», onlar hn kutsal anı sabıranlıkl» beklemege başladılar. tiraf etmeliyls kl Mustafa Kemal Atatürk fle yetinmek, bngünkü Türk toplumu için yetanes. Bnnu, Atatürk'tin kendisi de biHyordu. Hattâ bu yetmezli&I piderecek prensibi de, gene kendisi koymuştu: Sonsat bir devrim süreci... Buna göre, bu sonsuz devrim süreci ile Tiirk ulusu, gelecek koşullar içinde kendi dinamiğine yönelecektir. Bu dinamikte kendi doğa ve sosyal acun, ilişkilerini inceleyecek tir. Bu ilişkiler içinde de, kendi doğa ve acun ilişkilerinden doğan kendi diyalektiçini yakalayacaktn". Ve böylece de çelişroe süreci, sonu gelmez bir yükselme işlemi olarak sürüp ffidecektir. I ' Atatürk olayında, üü gerçeain yüzü Prof. BÂHfii SAVCI divebUeceğlmia blr sonuçtaa oaş kasım vermemlşti. Ama t&rihln billmael yorumu Ue bunun fcabahatinj klmseye, hele Mustala Kemal devrtmciliglne yükleyemeyiz. Bu gtln, yalnızca aendika lı lşçi sayısınm btr milyonu astıgı bir smıflaşma berraklığı »çlnde bile emeltçl önderliginde blr siyasanm yolu açüamamıştu O eaman, 1919 da Sanayii, tJlaştmnası, kaynaklan sıfıra yakın bir dunnndaki bir sosyal ortamdan btmu beklememt» yertnde olamaz laçmıştır, ve iç egetnenliginJ kurmuştUT. Ama, bu ekonamlk sOrecin sünnüne varamıyan Osmanlı seçklnı, kapltaUzmln Türldye'yi lşgaiine dlremnek de tstemiştır Bunun yolunu iki eylem alanında görmüştür Blr yandan Batı gıbi sanayileşme gtrişimlerl ile ekonomisini kurtarma; tSteyandan da Batı burjuva demokrasisinın liberal füdrlerl lle siyasayı yönetiml eğitiml modemtee ederek slyasal yönetimsel HukuS sal eğltlmsel kurumlaşmalara yükselme... Ama toplum yapısındab feoda 11te ağalıgmı, toprak neyliğinl ve ren örgü ile, ekonomik hayatta gerçekleşen yan sömurgeleşme, unu lşaretlediktTO sonra, şlrn Osmanlılan, devrlmci eylemlertdi gerçeğl aramaya gelelim: nl Uerletmekten alâ koymuştu r Atatürk olaymdald gerçeğt Ekonomik temele tnemeyen, yüyakalıyabilmek için tarihsel blr açıya yükselmemlz gerekiT îşe z«yde kalan «Islahat» m mortl Osmanlıdan ve onun «teceddüt Entellektiiel y&nü de. Batının liberal fikirlerini sindlrmeye el yenileşme» flzlem VB evlemlerinvermemiştir O yüzden Osraanh dpn ba=l^mak eerekmektprtiT seçklnleri, Batılı özRUrlükçO dtlOsmanlı kapitalist gelışmeye ştinlerie lslâm temalannı ıryuşulaşamamış blr devlet yasantısı turmaya yönelmişlerdir. Bu da tçinde kalmıştır. kffltÜT Ocfligl yaratmaktan başOsmanlıda toplumsal yapı: taka bir sonuç vermemiştir. bandan yukanya doğru şu tabaBir sözcük lle özetlemek gerekalaşma içinde kalrmsttr. Tanmkirse. Osmanlı, Batı emperyallzcı köylü tlkel el sanatlan ile minin uydusu ve sCmurO alanı u»raşan esnaf reaya. bunlar olan bir ekonomiden, tMl bir aras.ndaki degis tokusu sa?la\an Miltürden fiteyo eecememistir ttlccar tlmarlı sipahi eğiHm Blrlnd DUnya Savaşı sonuve dinsel hukuk lle uğraşan ulena gelindigi larnan, Osmanlr, ma .. Meçrotivetler kuruldugu halBu tabaklasnıanın'getlrdlSI sode haliîe sultan'da merfcezlenuç da şundan Ueri Eidememiss«ı Ust bürokrasi yönetimindetir dir. Seçklnleriyle birlfkte (İlke Oretimde, flkel tarrnı Oretimi en öndedir Yönetlmde de. tiınar temeUttde fcsivaî deSerler varatan hlr Mtttür fldlî&i fçlndedir lı sipahi ulema birleşimindeTi ETtonomi. Batı fcapitalist dtlzedoğan merkezsel bürokrasi egeninin Doau'va uzamı? fmperyampnllgi vardir. Item vOnü lle konrpradorlar aBlr baska devİTnle. flkel tanm nunliSı lle bflrttnlesmls dururn <alttrefİTnbiçİTni, feodalite agalıdadır. 5ımn ve toprafc bflyliğintn egePakat btı hasansızhgm sonueu menli*inl vermlştlr. olmak üzere, tarihln obiektif Yosunan, tam htı nrada. hlr Mustafa Kemal isvam ve devrimcilik evlemml dâvet etmlştlr Dikkst edîlsm, esas bafcrmdan, gene feakat 18. yüsyıldan sonra odalfte a?alıfı toprafc beyllSI merkezsel devlete ve onun Hlrokrasi efemerjHgine, Mca konrprador »racıhth fle wl«>n zmln enTOeryalizmtohi iıv ret smifı da ortak ohnaya ba?duruınu icmder!». Bunlalarmjtjr. Hattatousınıf devletln vo börofcrasinln vönetlldlği mer n topveirfln «ilrp slhjBreeelf blr «imf<«al flnder!!* olrajamo ve b1k « dTirurmiB» eelmlstir CtlrJrilllnci bunlanT» ışıBı altmd* insatlcaret «mft, «lconDTnflc açıdan nt Aoııoııılv! • tophJTmı toptsn ^ dununs Vfl, bu tariMerde. batı kapitnHzmi, kendl lç gellşme sörerfni rflrfl verecek BB fcosnT!ar tsmamlarmg. Osmanlılan yan H volrtnT. Oitn yalnnıca v« vnl ATATÜRK OZBL SAYISI YEPYENİ BELGELERLE GÜNÜMÜZÜN ATATÜRKCÜLÜK • Ord. Prdf. Hıfzı Veldct Velidedeo^lu'nun Önemü Bir Yazısı: BÜYÜK ATATÜRK'ÜN DEVRtMCİ HUKUK ÎLKESt • HER ATATÜRKÇÜ. DEVRİMİN ÖZEt ATATÜRK SAYISINI OKUMALIDIRDEVTtİM: Adakale Sok. 28/4 Yenijehir/ANKARA SARTLARINDA Yazan: nl bazırlıgı olan bir blıç ve fcalem erbabı önderlıgı, lstilâsı emperyalizmin kendl köküne yönelmiş tehditlerin) fiilî olarak tatmış bir feodallte ve beyuk artıklannın bu önderlık Ue ittUam hazu oluşu, islâmra yaşantısımn lslâm doşı btr Işgaloi düzen Ue ya da buna dayalı blr yerll düzen ile uyuşamayacagîna inantnıs bir halk kltlesinln potansıyel direnlş duygusu... I ( ı I I Atatfirk olayı i (Cumhuriyet: 11139) Yobazlıgı HortlaHık Amma biz Atattirkteö bu noktsyı BBlayatnadık. Bir bölümümüz, O"nu pozlttl yönünde, laik lnsan yaratmak ça basında, siyasada Halklaşma amacında yatsıladık. Kolerayı bile «takdiri ilâhi» sayacak bir Asiyayîlige dUştük. Yobazlıgı hortlattık. Siyasada Halklaşma, Halkla özdeşleşmerln yerlne, billnçslzlik Mtlelertnln sandık ve traasfer oyunlan ile> kandınldığı biçimsel. pjsterrnellk demokrasl uydurduk. BIT bölümümtİJ! de; tmparatorluktan Batı Emperyalizmine v« ontm yerli gelenekçi ortaklann» tutsak oluça düşen blr Wtlenin, Cftran BrKÜerliğinde vaptıÇı AntiEîrnperyallnn, AnHKlerlkaltem. TJlussl Kurtulu? Savasırın degeriıü, halkB, yönelilc sUrey !1 devrfmcîlflc esplristei, bir Bur 1\rra oytmu yornrmı lçtnde hafifsetîlk Evet Boııradan ttfarn gfSstermeHge d&nen demokrasinln baslaneıcı, Mustafa KetnaMn 1919 îhtilâlinden vo onun Bnderliğindekl ustafa Kemalin OnderliSi altında geçen, ama literatur deH adj 11B Türlc DevTİmi oaşlığı altmda bellren 1919 ve ötesi, Batı Burimra deTnokTastslnin liberal Slyasal Prenslplerloo dayalıhk dıstnda deglldl arna bu devrlmln tUm dünva BörUfO bir Buriuva kapltallst Slyasal ve Sosral Pelaefeslnln kopyaaı da detfldl örpürlüTc lçtode bir a n yıştı. Bu arayış lçtad« Tth* tophj Yenileşme B Ijîm îmer Türüker's gereHi «meUyah basan II* yaparak tıhhate kavuîturan; Maîatya Soayml Sigortalar Hastahanesl doktoriarından; Srnck Insan; TESEKKÜR TUNÇ UMAY başladı. BEŞ PARMAK'ı yazmaya | S e E • S E | ; C 5 • Sezai SALTÖĞHTna ügüertal esirgenıeyen dahlliye mUtehasnn Dr. N&zml Özalp'a: ameliyatında bulunan narkozit8r Turan Gündüz; hemşire İcl&l Aydoğdu'ya: yardımcı Hacı Kaya ve Zülfikar Kılıç'a; ebe Melâhat Gündüz ve Hepsan Karaboyah'ya; bakımı ile mesgul olan «ervi» p«rsoneHne catm v» kendi adıma candan t«9ekktlra blr borç blUrim. NADtR YtKÜ Cumhuriyet 11162 Cumlnırty«t 1114 | şte böyle bir ortam lçinde tarihln objektil koşullan bir Atatürk olayını getirmlştlr. Ama ylne dikkat edilsin, eger ortada tarihin koşullan denen bir olgu varsa bunlar, Mustafa Kemal eyleminl gene de belll blı sınır içinde şartlandıracak, beUrleyecek ve geliştlrecektir. Ve öyle de olmuştur. Ve bütün bunlann sonunda, blzce, Atattlrk olayı şu eerçek yüsü lle belidenmistir % Avrnpa bnrjnva ihtnâllerinin fikirlerinl tüm reddetmeyis. Bn fikirlere dayanarak Batı tle savaşıp kendi bStünKisjünfl kornmak. (2) Pakat burjuva Ihtilânerüıto temelindeki kapitalist ÖBün ve süreein de çok eiddî btr kTiü 1 ginl yapmak fğ Türk toplumnnn, kendislnden esinlenilmis bnlunaa Batı bnrjnva ihtUâilerinin zaman tçinde doğmatikieşecek düşünleri Ue suurlamamafc üzere de. «örekli bir devrim yöntemi izleyerek. çelpcek knşaklara Tfirk toplumu nun doğaacnn ili'îkileri içindekı diyalektigini yakalama yolunu açık tntan bir halk özgfircülüçüne doğru feehşim g5stermek (î) Mustafa Kemal olayı bu üç ısık alttnda ban devrtonci eylem îen de Reroekleçtirmlstlr: • Hilâfet ve saltanata isyan ile, halk iktidarma giden yolu açmıstır. • Yan sömüru hallndeMlık içinde emperyalizmle btttttnleçmeye lsyanla, o raman lçln tek yol olan bağtmats nhısal devlet bayatma ulaşümiftır, • Aaiyaflite lsyan De iâik viedan ve iorak yolmm açarak, Hlt&r blrliftei pocltif temeTJer fl7«1ne knrma eylemlrrrne pfrisiimistlr. • Begutüılıgı ekonorr.ik alands da geçerH tutmaya uftraşan yerli ve yabancı güclere lsyanla, çahsanlarm |rUeüne dsvmli blr baPrmsıs eko noml kurma yolu aranmıstir ve bunun İçin Batı kapltaltst I İnsaat Mühendisleri Odasından üyelere j ve tüm teknik elemanlara duyuru J Odamıı: Teksen (Teknlk Personel Sendlkaan tarafından 1) Ra. i sım 1970 Çarşamba günü Dilşat düfiın salonunda duzenlenen tPersonel (Canunu ve întibaklar» ttonusundakt toplantıva katılıuaktadır. Üyelerimirt bu toplantıva ç a â ı n n i tNŞAAT MÜHENDİSLERt ODASI Tarlh: 11 Kasım 1970 Saat 1830 îer Diişat dügür »alonu Mıthatpaşa Cad No. 40 (SporToto Geneı Müdürlufiü bttljigi) Cumhuriyet 11138 ( ^^au'^Bk'^ab'^k^^k^Bui^kv>^kw^^L>«kk>^au>^a^^^ı^^/^Bk>^aB'^Bv>^B>^'^Bk^B>. ^a>.^kw ^ k . ^ h . <^k^ ^ k ^ ^ a J TEENİE ELEMANLARA DUYURU Personel Kanunu ve intibaldar konusunu uzere, Sendikamızca bir Iorum düzenlenmiştir, Tüm teknik elemanlan çağmnz. TEKNtK PERSONEL SENDtR.ASI Ter: DUşat Dü&iin Salonu Mithatpaşa Caddesi Spor Toto yaru Ankara Tarihl: 11 Kasım 1970 Saat: 111* sıstemının Odal Diı Krttıglnt glrişilmlşUr. bu sistemin bir Ssurtaramayacagı göstertlmış tlr. • râm Myasayı da emper ralizmJe gelenekse) k&hn. kuvvetlerle yeni türedl sını/l» rra kapitalizme hevesliliği il> hütünleşmi? merkezsel bfirol' rasiden knrttrma yora açıi An» dedlgimü giW, soeullar tarfhin determinantlan, daba O hayatta flcen bile, burjuva öp' bir bayab getlrmeye devam ettnlşör. O*ndan sonra ise • yavaşca d» olsa Bellşen efconomi Batı em Deryallzm Oe tüm bOtünleçeTel» hayahmn (saran^«;ini. AtaHlrk oInvmm kendîsin» l«yan ettigi tüm geleneksellikleTe dönüşümınıcu O'nun ölünıur.oun & ; sonrB rürkiye'de gorülmejs olan oudut rürluye'öeia cüro radıkall ounu görmelıaırieı Ve öyle g rillüı ö . jlmö) ı mılvon olm ılan sanavı em«>Rçtsi 2? mılyo1 vaklasık köyltl etirti üzenne d yalı bir radlkalızmın wi'imı c çene O'nun sonu eelmeî devn ^tlrecl pTensibİTVIentelfcaalççl diki doga1nsantop)um dinarr lerl ictnd« sinvHM BPTTPM VPI eefe dlalekHei aramakla hulabi rts AtaHlrkfl yadsıyanlars K a vukanki prensinlpr* «nridptlp < vunma çagmdayız Onu yetrr ettrerek üzülenlere <5e, O"nun s nıı gelmm devrim stlrpcinin b Ttlrldv»nln dota Ins rtivalpVH buta ya ittiğini hatırlatalım. TEKSEN O ü & TOB Tarık Z. Kırbakan OERİ SAÇ ve ZÜHREVİ Hastalıklan Mfitehaann İRtikl&l Cad. Pmrmakkspı No: S6 TEU 44 10 13 »•••••••••#•>••>••••• M S F r ı İ î : Satılık Seramik Fırın'ı Fransız mah 5nxc2x65 ebadmda elektrıkle çalışan, inıDanılmış seramik fınnı satıhktır. Müracaat: HergOn 47 05 39 11151 mu, Tarihln o kosullan ortasm WHi'*irf™••"'""•••"•"WM"a>""*"t">f"lt">M>t>"""">l paa sınıfsal gtlçlerin sınıîsal «cdsn radlkaUzzno gltıueyo ©1 vormeraeg! gonınu lçtnde, sncak Wr T5ot>flHBm v« btr d«vletçllllc y«p« bllmlştl. Pnkat bu da yavaşça gelîsen bir Barfevalaşma sttreol Ticaret erbalnmn1! da hu yan s"kompradoı uUI UHTUHS •'eTtmlıSlll. T ı ve demofcrasisMn b* EI ön llksieri lle bir mlktar dh* da bulmaîtur,