Katalog

SAHÎFE DÖRT 19 Ocak 1970 CUMHURÎYET YANLIŞ • Mehmetcili ve An/alılar BAHA VEFA KARATAY "Bize Türk oskerlerinin barbar olduğunu söylemişlertli,, Anlatan: ALLEN JACK Gelibolu'daki rütbesi ve görevi: 11 inci tabur B. bölüğünde er. Bugünkü adresi: Mauriceton, Dysart Tasmania, AUSTRALİA. bizi toplamış görevimlzi, çıkacağımız yeri ve çıkış plânıru anlatmıştı. Gelibolu Yarımadasımn Batı kıyısına çıkacaktık. Bölüğümuz çıkarmanın ilk kademesmi teşkil eden bır likler arasında yer alıyordu. Bölük komutanımız ayrıca bu hareketin riskleri ve karşılasmamız gereken güçlükler üzerinde de uzun açıklaraalar yapmıştı. Kıyıya ayak bastık tan sonra, ne pahasına olursa olsun orada tutunmak ve arazi kazanmak mecburiyetlnde 4dik. Bir geri çekllme imkânı o!madığını peşinen bilmemiz lânmdı. Tasmanya doğumluyum. Orduya 1 inci Oiinya Savaşı başladığı tarihte, gönüllU olarak yazıldım. Çok geçmeden, Batı Avustralya'da teşkil edilen 11. pıyade taburu içinde savaş bölgesine sevkolundum. Gelibolu savaşlarına alt ük heyecanh hâtıram tabiatıyla o çıkarma günü olan 25 Nisan 1915 tarihinde cereyan eden olaylardır. Limni adasında kaldığımız muddet zarfında müteaddit defalar çıkarma provalan, tatbikatları yapmıştık. Böyle bir goreve hazır!andığımızı biliyorduk amma, ne zaman ve nereye çıkacağımız konusunda en ufak bilgımiz yoktu. Nıhayet 23 Kısan'da yânl çıkarma tarihinden ıki gün önce, bölük komu Btr anma töreni vesilesiyle öncekl yıllarda yurdumuza İstanbul'daki müze ve sergilerl de ziyaret etmişlerdi. gelen Anzak'lardan bir grtıp MalkOÇOğlU Ko nu ^,,,n, A YHAN BAŞOĞLU §| TUHA CASUSU İNE o sıralarda bize verllen bilgiler, Türk askerlerinin barbar olduğu, ellerine düşen esirlere çok fena muamele ettiklerl yolunda idi. (Gelıbolırya ulaşıp savaşa girdikten sonra, bütün bunlann yanlış olduğunu anlamakta gecikmemiştik.) Bölügumüz 24 Nisan günü «LONDON» isimli bir Ingiliz harb gemlsl içinde yola çıktı. Diğer harb gemilerinin de katıldığı bir konvoy hâlinde gidiyorduk. 25 Nisan sabahının erken saatlerinde Gelibolu yarım adası kıyılarının karşısına ulaşmıştık. Burada gemiden sandallara boşaltılarak kıyıya doğru sokulmaya başladık. Ortalık henüz karanlıktı. Bu karanlık içinde, karşıda Gelibolu tepelerinın semaya düşen sılüetleri hâyal meyâl farkediliyordu. Kıyıdaki kayalarm altına yaklaşıncaya kadar hiçbir silâh sesi işitilmedi. Fakat tam bu esnada evvelâ tek tek başlayan tüfenk atışlan birden bire sürekli hâle geliverdi. Başımmn üzerinden vızıldayarak geçen kurşunlar civanmızda denize çarpmaktaydı. Artık suya atlayabıleceğimız kadar sığda idik. Sandalları en kısa zamanda boşaUacak şekilde kendimizi suya attık. Boğazıma yaklaşan bir derınhk içinde idim. Nihayet karaya ayak basmıştık. İlk işimiz yere yatarak kendimizi korumaya çalışmak, çantalarımızt çıkarmak ve süngülerimizi takıp, harekete geçmek için emir beklemek oldu. Çok geçmeden emir gelmişti. Karaya çıkmış olan butün bu kuvvetler, imkân nispetinde arazi kazanmak içın V.sri harekete geçtı. Ben, altı kişilik bir grup içinde ilerliyor, daha doğrusu, önümüzdeki sarp araziye tırmanmaya çalışıyordum. Ortalık ağarmaya başladıgı zaman, kayalığm üstünde kiıçuk bir düzlüğe ulaşmış bulunuyorduk. O zamana kadar herhangi bir düşmanla karşılaşmadık. DüzUikte tertiplenmeye korunma hazırhklan yapmaya başladığımız sırada ge riden gelenlerden aldığımız haberlerle, bdlük komutanırnıa yüzbaşı ANNEAR'ın aldığı bir isabetle derhal öldUgünü, takım komutanımız teğmen MACDONALD'ın ise yaralanmıs olduğunu öğrenmiştik. Y Bu s ü t u n l a r d a Gelibolu anılarını okudugunuz Anzak'lardan Allen Jack'ın son fotoğTaflarından biri etmeme imkân veren bir yerdi. Gemi torpillenip yan yatmaya başlayınca, etraltaki muhnpler, suya atlayan gemi mürettebatını çok kısa zamanda toplayarak oradan uzaklaşmışlardı. Geminin bu batışı sırasında son ana kadar toplannın atış etmesi ise çok duygu verıci bir sahneydi. 29 Haziran 1915 benim Gelibolu'daki son günüm olmuştur. O gıin mensup oldugum takım, ilerimizdeki bir mevzü işgal ıçm harekete geçirılmıştı. Bn hucumda, daha ilk çıkarma gü» nu yaralanmıs, fakat sonradaa ıyıieşerek yine birliğine dön* müş olan takım komutanımıa teğmen MACDONALD yıne ba>şımızdaki yerini almıştı Henüz otuz kırk metre ka* dar ilerlemiştik ki, sağdan gelen şiddetli bir atışla yatarak mevzi aldık ve mukabil atışa başladık. İki bağ kadar merml yakmıştım belki. Birden omuzlarım arasında bir sızı hıssettım. Yaralanmıştım. Genya dönmeye mecburdum artık. Yan sürünerek, yan sıçrayarak sıperlerimize ulaştım. Benimle birlikte bir takım arkadaşıra da aynl anda sipere atladı. Heyecanh idi. Hemen birkaç dakıka önce takım komutanımızın vuruldugunu ve derhal ÖldUgünü haber veriyordu. Ben o gün bu yara dolayısiy» le evvelâ bir hastahane gemisine götürüldüm, sonra da Mısıı^a sevkolunarak Gelibolu savas sahnesinden bir daha dönmemek üzere aynlmış oldum. Bir gün sulhü korumak için yeni bir mücadele zoru olursa, Türk ulusunun karşımızda değil, yammızda, müttefikimiz olarak yer almış olmasını yürefcten arzulanm. Gelibolu'da Türk askerini iyi savaşçı ve cesur olduğu kadar centilmen bir asker olarak tanıdım. Onlara karşı savaşmış bütün ANZAKlardan da bugüne kadar bu kanaatimin aksına bir söz duymus değilim.» YARIN: YARASIZ YARALI Melih Cevdet Anday 74 Bereket yeniden kusmaga başladı da ara verdi sözlerine. Bundan yararlanarak aktör Bilâl kendini toparlamağa çahştı. Ne oluyordu? Suçu neydi? Onun bir yanlışlığı olsa bile, bu yüzden bir A.Y.O.T. müdürünün kusmağa başlaması yakışık alır mıydPl? Ne yapmışım? diye sordu aktör Bilâl. Adatn o zaman başını çevirip ona baktı. îzinslz nasıl oynarsın? diye bağırdı. Bir aydır prova ediyorsun, bekliyoruz izin almağa gelsin diye, gelmiyorsun. Ve tam oyun akşamı gidip evinde uykuya dahyorsun. Baş kaldırmadır bu, baçka bir ?ey değil. Ba? kaldırma, ba? kaldırma. Böyle bir şeyi akhmızın ucundan bile geçirmediğimiz için cezasını koymamışız. Bütün kararlan, bildirileri gözden geçirdim, ba? kaldırma suçu yok. Elbette ki yok, bir suç yasa ile belirtilirse, işlenebilır demektir. Bu da kentlilerin aklını çeler, ahlâkını bozar. Oysa Asayisi Yerlestirme Olağanüstü Teşkilâtı Genel Direktörlüğüne kimse baş kaldıramaz. Bundan ötürü de böyle bir suç öngörülmemiştir. Fakat seninki... seninki düpedüz baş kaldırma. Gel gör ki seni, baş kaldırma sjıçundan ,cezalandıramıyorum. Vakitsiz uykuya yatmaktan, Asayişi Yerleftirme Olağanüstü Teşkilâtı Genel Direktörlüğunün telefonlarına boş verroekten, memurlarumm kapıda bekletmekten cezalantfırabileceğim ancak. Fakat yukansı buna razı olmuyor. Bu yüzden hastaltnıyorum, kusmağa başlıyorum. Çünkü benim yetkimden çıkıyorsun böylece, elimden kurtuluyorsun. Sana daha ağır bir cezayı aneak yukansı biçebilir. Anhvor musun simdl yaptığınıî Aktör Bilâl: Rica ederim, dedi, benim bir sey yaptığım yok. Eğer ille cezalandırmak istiyorsanız, suç icadet meden cezalandırın. Ben oyun için izin dilekçemi Asayifî Yerlestirme Olağanüstü Tejküâtı Direktörlüğüne verdim. Müdün Direktörlüğüne değil, genel direktörlüğüne, diye düzeltti. Aktör Bil»l Evet, genel direktörlüğüne, dedi. Müdür: Ne verdin? diye sordu. Aktör Bilâl tzin dilekçesi, dedi. Müdür inliye teliye: Nerede bu dilekçe? diye terdu. Aktör Bilâl Müfettişmizm elinde gördüm, dedi. Hangi müfettisimizin? Adım bilmiyorum, amt sol elinin orta parmağı yoktu. Müdür başını yumruklamağa başladı. Ey Asayişi Yerlestirme Olağanüstü Genel Di. rektörlüğü! Sen böyle mi olacaktm! Sonra aktör Bilâl 'e döndü. Suçun git gide ağırlaşıyor, dikkat et! dedi. Sana müfettiş yollandığına dair dosyalarda hiç bir yazıya rastlamadım. Nasıl olur da böyle bir iddiada bulunursun! Müfettiş yollanmıs olsa da, bunu sen nereden bileceksin ve dilekçeni onun elinde nasıl göreceksin? Bunlann hepsi ayn ayn soruşturma konularıdır. Dikkat et! Müfettişin sol elinin orta parmağına gelince, bu parmağm olmadığını nerden biliyorsun? Bu bilgiyi nereden, kimden, ne zamaa aldın? Niçin merak ettin? Aktör Bilâl Ben merak etmedim, dedi. Adam: O mu gösterdi? diye sordu. Aktör Bilâl: Hayır, o göstermedi, göstennemek için de 5zel likle çaba harcıyordu, dedi. Müdür: Gördün mü ya... diye bağırdı. Bir müfettişimizin göstermemeye çahştığı bir şeyi nasıl olur da görürsün? îş büsbütün kanşıyor. Aktör Bilâl Rica ederim, dedi, kanşan bir şey yok orta» da. Müfettişiniz sol elini hep cebinde tutuyordu. Müdür: îtjraf ediniz, dedi. Aktör Bilâl: Bunu bir itiraf sayıyorsanız, peki, itiraf edi yorum, dedi. Sol elini hep cebinde tutuyordu. Müdür: Hep cebinde tuttuğu halde siz gene de orU parmağı görüyorsunuz, diye alay etti. Aktör Bilâl: Çıkardı bir gün, dedi. Bir üstü gelmişti.. Onu görünce çıkardı bir an elini. Sonra gene sokttl cebine... Müdür Üstü mü gelmişti? diye sordu. l Evet. Nerden biliyorsunuz gelenin bir üst olduğunu? Çünkü müfettiş... müfettişiniz elini cebindea çıkardı da ondan. Ve siz o sırada orta parmağa bakıyordunuz. Evet Çok garip değil mi? Aktör Bilâl: Belki biraz garip, ama gözümüz demek oraya gitti. dedi. Kusmuk kokusundan midesi bulanmağa başlamıştı. • Müdür: Dışarda bekleyin, dedi. Aktör Bilâl kalktı, oda kapısma doğru yürüdü, Bu sırada müdür seslendi arkasından: Elektriği kapa, uyuyacağım, dedi. Aktör Bilâl elektrik düğmesini çevirdi ve dışan çıktı. Kapınuı yanındaki bir iskemlede gençten biri uyukluyordu, aktör Bilâl çıkmca uyandı ve: Yukardan bekliyorlar, dedi. Böyle diyerek 5ne düştü. Fakat yukarı çıkacaklanna aşaeı kata inmiye başladıklannı görüne» aktör Bilâl uyardı adamı: Hani yukarı çıkacaktık? diye sordu. Müdür önce aşağıda kayıt işleml yapılacak, fotoğ raf çekilecek, ondan sonra, dedi. Aşağı inmeden yukarı çıkılmaz. Bunu bilmiyor muydunuz? (Arkası var) KARMAKARIŞIK C •••••«••••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••O •••••••••••••••••••«••«••••«••«••••«•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• IKIŞIMIZI takibeden ilk üç gün zarfında taburumuz bu kıyı bölgesınde derlenip toparlanmakla uğraştı. Zira kıtalar çıkarma sırasında karma karışık olmuşlardı. Ondan sonraki günlerimiz ise çetin çarpışmalar içmde Uerleme gayretlerimiz veya kazı işleriyle geçti. Durmadan siper veya tünel kazıyorduk. 18 ve 19 Mayıs 1915 günleri Türklerin şiddetli karşı hücumlarıyla meydana gelen kanlı boğuşmalara sahne olmuştur. Bu hücumlar sırasında Türkler büyük kayıplara uğradılar. Bizim karşımızdaki Türk birliği, aramızda bulunan bir arpa tarlası içinden geçerek hücum et.nek istemişti. Fakat çok iyi hazırlanmış ateşimizlo o alanda yüzlerce belki de binden fazla kayba uğradılar. Tabii biz de hayli kayıp vermiştik. Nihayet 24 Mayısta, iki taraf, bir ateş kes anlaşması Uzerinde mutabık kaldı da ölülerin göroülmesi mümkün olabildi. îkl taraf siperlerinin tam ortası filamalarla işaretlenmek suretiyle bu aralık arazi ikiye bölünmüş ve taraflar kendi ölülerini, kendi böLgelerlnde kalan kısma gömmüşlerdi. O kanlı savaş sahnesindeki bu ateş kes safhasmda, ANZAKlarla Türk askerlerinin birblrleriyle dostça karşılaşmalan, el sıkışmalan, sigara ikram edişleri garip bir tezat olduğu kadar çok ilgi çekıci bir olay teşkil etmişti. TORPİL A TES kesten bir gün sonra, 25 Mayıs günü, denirde müt hiş bir olay cereyan ettl. Kıyıya yakın bulunan bir Ingiliz harb gemisi «TRİUMPH» deniz altı tarafmdan torpillenmişti. Geminin evvelâ yana dogru nasıl yattığını ve hemen yarun saatlik bir zaman içinde bütünüyle sulara gömüierek nasıl batıp gittiğini gözlerimle gördüm. Bulunduğum sırt bu manzarayı en iyi şekilde takip Kocaeli Valiliğinden • ••••• „ ALMANCA BİLEN SEKRETER ARANIYOR Teknik Müdüriyet Sekreteri olarak ç a l i f t ı r ı l m a k üzere çok iyi Almanca bilen sekreter alınacaktır. Taliplerin yazılı olarak veya bizzat şirket personel servisine m ü r a c a a t l a r ı rica olunur. MANNESMANNSÜMERBANK BORU ENDUSTRİSİ T.A.Ş. •••••••••••••«••••••••«•••••••••••••••••••••••••• Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve İmar İşleri Reisliğiesn: 1 Akmeşe Yatılı Bölge Okulu 41ü lojman lnşaatı, 527 sayılı Karun gereğince geîecek yıla sari olmak üzere 2490 sayılı Kanun hükümlerine göre kapalı zarf usulü ile eksiltmeye konulmuştur. 2 tşin keşif bedeli (202.548.86) Hradır. 3 Eksiltme Bayındırlık MüdürlügU binasında II îhale Komisyonu marifetiyle 26.1.1970 pazartesi günü saat 11.00'de ytpilacaktır. * Eksiltme şartnamesi ve diğer evrak Bayındırlık Müdürlüğünde görUlebilir. 5 Eksiltmeyp girebilmek İçin isteklilerin: a) (11.377.44) liralık geçid temlnatım. b) 1969 yılma ait Tlcaret Odası belgesinl, c) Müracaat dilekçesiyle verecekleri (Eksiltme şartnamssindc belirtilen ve usulüne Röre hazırlanmış olan) plftn ve teçhizat beyannamesinl, Teknik personel beyannamesini taahhüt beyannamesinl, sermaye ve kredi lmkftnlarmı bildiren mall durum bildlrisini. Bayındırlık Balanhğından almış olduklan (C) grubundan keşif bedeli kadar işin eksiltmesine girebileceklerini göstertr milteahhitllk kamesini veya keşif bedelinin yansı kadar lş bitirme belgelerinl lbraz suretiyle Baymdırlık Müdürlüğünden alacaklan yeterlik belgesini teklif mektuplan ile birlikte zarfa koymalan lâzımdır. 3 tstekliler teklif mektuplannı 26.1.1978 pazartesi günü saat 10.00'a kadar makbuz karşılığmda Îhale Komisyonu Baskanhğma vereceklerdir. 7 Yeterlik belgesi ahnması İçin son müracaat tarflıl 23.1.1970 cuma günü mesal saaM sonuna kadardır. Telgrafia müracaatlar ve postada vâkl gedkmeler kabul edilmez. Keyfiyet ilftn olunur. İzmit ( Reklâmcılık : r>4) 640 Elektronik Mühendislerinin nezareti altında mütehassıs teknisyen ve elemanlarımızla TE1EVİZY0N sahiplerine ELEKTRpNİKS Anten Amplifikatörieri TRANSERTİCARET:Manifaturacı!arçarşısı 4 B Blok No. 4106 Telefon: 26 4124 ^ ı ^ Telafonl» randavu verilir , (llâncılık: b2Sb) o6Ş Seslendirme ve anten tesisatı yapılır. (Basın: 10019/655)