Katalog

IIFE ağustos 19CÎ9 CUMIÎURtYET POUTIKflGALERlSt *BÜSTlERvePORTRELER , tyl d>twtaMdirablUa>k lfln evrel aolatmak lstiyorum. Gerçi 1964 seçimierınde D P. bttyüfc safer kazannnşti ama, bu aafere yapısık bir endişe de benim ıçımi doldurmuştu Seçımlerdeki haksız çoğunluk sisteml yüattnden Halk rparual güç belâ çıkarabildiği otus dört mıllrtvelöli Ue e*ilmis, D P . d e dört yusden fazla tomsilci ile hemen hecaen tek parti halıne gBİmişti <8«rlameyln çânkfl D J . Içlnde artık milletvektiinln kıymeti kalmadı. Bir tarafte dörtyttz kfl•nr kisi, difcer taraft» otnz dört.. Bundan sonra nufozunu kotüye knllanınak isteyen bir iktidırı hiç kimae durduramaı. MiUetin böyle bir knrvet tanımıs olnusı dahi, Iktidan ardırmaya yeter... Menderes d&hs muhalefette ve D.P. kadrosu altmıs ırulletvekilinl asmamıs iken 1946 1 Yazan: C1HAD BABAN 1954 seçimlerinden sonra, dikta devri başhyor urfye Büyükelçıslnden »onMenderes hızını alamayarak az da vıcdan azabıjle bu sede KoDrülü ile tutuşur dıkorktuk Bereket Koprlilü la tepki göstermedi, yahut teremedı îçıne zehır akıtan tevekkulle ellenrd pantaloıun cebıne sok&rak. daşarı çücBu çıkış oylesıne Urücıi blr nzara verdı kı, bu teelimiyeıçuıdekı çeşıt çeşıt manalara ) göz yutnduk Biz de salon1 aynldık. Bır süre sonra nderes, bır başka koşede o "ca özel ışlerı içın Roma'da lunan ve Menderes'iTi, Roı ya geldıgım duyunca sefae gelen Konya MUletyekili ıme» i Hlmmet ölçmen'e her •unü tasdık ettireceği bir nuv çekıvor, adeta vicdanını i&zehyordu Menderes'le blr de Bağdat '.culuğumuz oldu Bu yolcu< Demokrat Partı Başbakaıı bcnım gbzümde bütün ınnoktalanyle tsnunîadığı içın, ı yolculuktan evrel başlayan U28rınde durulmaya değer bır .am olaylan Bagdat yo.culu Dengesizlik Seçimlerden sonra lzmir'de D.P a arkadaşlann sevıncine itatılamanuçtım Onlar zaferın büyuklugü ile kanatlanıyorlardı. Seçılenler arasmda bulunmama ragmen kalbimi sevinç yerine kalamı şupheli düsıinceler kaplamıstı. belfci de Menderes'i dıfterlerinden daha iyi tanıdıgımı Bannettıgım içın kendı kendıme «Artık Menderes'l laptetmek njlnkin olmaz!.» dıyordum. Nıtektm seçılmiş olmam dolayısıyla parti teskılâtına teşekkür etmek (izere kazalan dolasırken, Selçuk'ta partüi arkadaşSeriıııneyin! » demiştim. İle 1954 araaında bunnn otunınu bir k&lemde feds etmekten çekuunemişti Şitndi 1954 de elindr iktidann anahtan, arka.cmda dfirtyuz kftsur klsi, dllinde, nnllet\ekılini veto ederek lısteden çıkarma jetkLsi > Onu artık fcmse durduramaıdı Hem bu 1954 Meclisi 1950 Meclisine hiç benaemiyordu 1950'de teşkılâtta çalışmış, partiyı kurmuş, onun ugrunda blnbır fedakarlıga katlanmıs insanlar Meelıse gırmışlerdi. Menderes onlara muteşekkır.. ve onlara karşı boynu egrı ldi 1954 de is« 1? tersıne donmuştü. Çoftunluk sistemlne dayanılarak yapılan 1954 seçimlerinden sonra DP'nln luthir bir ekserlyetle Udncl def» ikttdar» raesl Menderes'in buyukluk duygıısnnu re kendinl betenmt^lik eğlliminl büsbntun koruklemif, onu artık tedi hale getirmlştl. lnkilaplan yaptı ımı, arkasında koskoca bir zafer vardı. Sün. puyc davanıyordu. Atın başınııdan fesı, giyin sapkayı dedi. Herkes piydi. Hele bir ffiymeseydtler... Artık lağdan §ola vaz ma\acaknrıız, dedi. Millet basüstüne deyip harfleri degiştirdi.. Siz efendim basardığınız hurriyet inkilabını onun ıribı ıora dayanarak mı vaptınız!..» Bu son cümle arkadaşımm ağ nndan fırlar lırlamaz, Menderes onun sözünU sabırsızlıkla \e hattâ heyecanla kes"i « Ne zannettiniz v»» dedı «lstiklâl Mahkemelrri kurarak, •dam asarak inkilabı herkes \>par. Asıl zor olan bizım \aptı*ımi7 tnkllâptır Mılletln kafaaını dejiştlrdlk. Koy köv. ev ev dola^tık, vepyeni bir millet }arattık • yoruldu Demek Menderes artık buyuklük llletinln havuzu ıçine dusmüftü. O gun akşam lf edindim, kamarmsma gitüm.. Olayı anlattım«Havdi» dedim, «size kendisini beğendirmek tçln o bövle dalkavukluk yaptı, siz bu oyunı riuîmemelivdlnıı" Fakat baskalarının vanınd» buna benzer bir olay cerevan ederse, gülünç olursunnz.» Menderes kızmadı, kendısıni Ataturk'e benzeten ıçuı « Vay sahtekar kerau v»yt. Ben onun zaten ne oldugunu bihrim» dedı Fakat hiç bır raman bu olayı onun yüzüne vurmadı Kıssettim ki bana tatlı o r uykudan zorla uyandırılan in sana karşı duyulan kızgınlıgı duymuştu . Bu olayı anlatısımın sebebl yine Menderes'in tutumu Ue bir bünye hastalıguıa te.şhis koymak içindir Menderes lstemeı görünırmlne ragmen 1950 den hemen bir az sonra ve 1954 den evrel etten,' dalkavuklar ve riyakârlar duvanyla çevr^lmia bulunuyordu \zar azar afyona aUşan lnsanlar gıbi, o da arttk meth«dılmekten uıak yaşayamıjaoakhale gelmistı Takdir edılmekten, yüceltılmekten hoslanıyor, ve kendisine doğruyu soylemek isteyenlerle göz göze gelmekten kaçm.vordu Menderes artık büyuk meddahiar kalabalığının ortasında yalnızlığa doğru kayıjordu O böyle bır methedilm» has*ahğı İle pençele?ırken l<m seçıml<rrım btiyUk bır farkla kazanmıştı. Kapı kullan 1954 en, llk kat leçimlerınden sonra \hMenderef'i »varmak içın teşebbnste bnlnndu. Tais işten geçmi;ti artık. Kendi almlannın teriyle D. P 'ye hızmet edenler yenne, Menderes'in lorsu ile 11 başkari lıklanna gelenler, onun isareti Ue yoklamalan kazananlar, yorulduklan içın parlamentonun serınlıgınde dınlenmek ısteyen eskı memurlar, Menderes'in eskı dosrları, çocukluk arkadaşlan, venı kadronun unsurlan ıdı Demokrat Partl milletvekıllerı bu devrede bırdenbıre A^mst Hamdi Başar'ın tablriy le kalıı kulu olmermişti Bu halden hale geçış daha doğnısu bir nevi kotülerne çok sür"atli olmuştu Sokaktaki seçmeo bu gerçeği sezemedı Fakat aday listelerindeki isırnlen tanıyanlar, dört yıl içınde D P teşkilatının çok olunsuz yola gittigim görebiliyorlardı Menderes ın, kendine baglı fmsanlar vara«rnak isfedtğını e rafına bu gıbılen yıp bukurretl kolay \e | ı gibı ıdare etrcek istedıgmi anlamakta zorluk çekmıyclardı Vatandaş onun bu istegıne yardım ederceslne oylan D P ' ye kütle halınde atınca, hiç süphe yok zaten kabına sıgmakta zorluk çeken Menderes'ı durdurmak busbütün imkânsız hale gelecekti Lüzum kalmıyacaktı Yarın : ^ Minnet duygulan •#••••••••••• ••••••••••••a ••••••••••••a ••••*•••••• IODESTY İAISE Aksıne eğer 1954 seçımleri, Halk Partısını yarı yarıya zayıilatacaguıa blr mısh ku%\etlendırrnlş olsavdı, ne rejım sarsılır, ne 27 Mayıs a lu/um kalır ne de Menderes kazan dıgı zpferlen hazmedememesı nın gunahını hayatlvle odemeje mecbur olurdu Menderes'ı tamvanlar içın 1954 seçımlerının, onu tehlıkell blr yola surükle mış oldagunu gormemelerıne imkân joktu. Benım gibı düşunen başkala nmn da \a oldugu Mec.ıs açı ıp ca hukumet programmı okuduğu zaman, buyük zaferın buylık coşkunluguna rağmen kursuye çıkan Alıcan ın, Menderes ı uyarmak için ilk teşebbuste bulunmasından anlaşıldı. Evet 1154 seçimlerinden sonra, lzmir"deki dostlar.ma onlarn hayrenen açılan gözleri karşısında «Sevinmevin' » demlştim «Bu vUkseliş Demokrat Partinın çöküsünün başlangıcı olacaktır » Ve ben de o gun kendi k°ndime karar vermıştım, bu çöküsu elımden geldığı kadar durdumak içın çataa sarletmelı idım Partının kuruhışunda gelişmesınde kendıme gore çok emegım geçmıştı Bu memleketın artık durüst ve erdemlı bır partı hayatına kavuşmasını ıstıvordum Bunun yanında hıssedıjordvım ki ıhtiras ile kendısıni çeftren daRavuMa'in zoru ile, TUrk m'llptln.n kader penceresinde fjbrunen bir talıh vıldızını Menderes btrdenbire karartacaK \e sondurecektır Büyüklük illeti Sanki kar.ıma damla damla rehlr katılıyormus gibi, yüreglm 5 *Selim Gedlz, doğma bü\üme kıyı çocuju. Elbette sezecek hava degışiklığını Bu kıyı arda yıllarca balık avladı Kış ve yaz tatıllerinde Hajdar Reıs'ın, Nazmı Reıs'ın takalarında denıze ağ salıp, •g çekerek sabahlardı. Usta denızcılerden oğrendı ezbere barometrejı Çengelkoy kıziannı az mı dolastırdı Boğaz da' Ku^kulandı mı fırtınadan, başını kaldırı gogu kollardı, denız orta«ında Ha\a>ı kok lardı Sonra asıhrdı kurek ere \allah ıske'eve Kızların «Saat dolmadı ja*. çıgırışlarına aldırmazdL Sertleşıvenrdı Deniz çıkacak' diye .. Cıkardı da denır îşte şımdı koptu fırtına Çengelköy'de rahmetll Şekıp beyın ıhtıyar ahşap evını temelınden zorluSelım Gedız sedire elbUe'.erıj e uzanou; öylec» uvuvakalmıştı Camların zıngırtısıyia" uyahdı soluic soluga Kalbi hızla atnor Manolyanm dalı pence reve \uru>or Camlar zıngırdıvor, zıngırdı\or B05 «ofada fır donen rjzgâr, oda kapısının ustundekı kırık camdan saldırmıç, tavandan sarkan çıplak ampu e ırcpcık telınm ucunda akrobası numaraları japtırıyor. Sokak fenerı de sallanmakta olmalı kı, pamka perdelerden odava vu^an ışık da hareket hahnde Badanalı duvarlarda golgeler kıpırdıyor Se ım bır kufurle sedırde oturdu Ses ve hareket ka gaşalıgından mıdesı bulandı Zaten çok sınırlı>dı Ak?am anası yenne >îa\dıgı Nebıle hanım kafanna saiki bır balyoz indırmıştı îjıce sersemlemıştı Selım Gonul almak içın çok kez '. ap;ığı gıbı, hafta sonunj geçırmek uze^e geldığı ve yıllardır kendı aılesı gıbı benımsedıgı a leden tepeden mme boyle bır saldırıva hiç hazırhkh değıldı Değıldı de ıçte bo\le allak bullak olrruştu Camlann zmgırtısı da sınırlenni törpulem s, bır ikı saat uykuyla uyanık hk arasında bocalamtstı Zaten kaç gecedır dnren'izdı u\kusu Nıluferle çatıştığından ben Nılufer'ın «varım porsıvonluk. arkadaşlığını reddedelı sa\as alanma dondu ıç dunyası Tartıjor du^gula^nı Peddettı mı gerçek'en • yarım porsıyonluk» arkadaşlığı* Yok olacak sey dejıl' Yarım porsıvon, dort'e bır porsıvon kabul Nılufer'ı gozden çıkarmak kendı ellemle gozlennı çıkarmak kabılmden akıl almavacak bır şey.. Yann şehre donunce hemen teshm olmah Nılüfer e Yarım porsıyonunla da olsa kabul Tek beni bırakma demelı Sımdi bu dusuncelerın sırası mı* S mdı şımdı Kalktı sed rden Perde\ı aralı\arak fenerın ışı ğında saatıne baktı Ancak uç Esyasım toplavıp bu saatte evden fırlavamaz Bekçı tanır polıs tanır, Fırtınadan uyku>:u kaçm ş pencerelerden bakan komşular ^a^sa tanırlar Ne\e jorarlar gece jarısı gıdısını* Tekrar oturdu sed e Dır«<?klerini dızlerine dayavarak e'lern e \uzunu otta Bır surc o\le ıkı buklum ka'dı «Yarım pors'\or> a'kidaslık' \n'araı Kafam ben m k=ılbın «en n Al hayrını gor Benden bu kadarı Yanr \ucudum da senın Al haynnı gor Beiden bu kadarı Yann vucud ım da senın olacak E\leneceğız Yatacaksın benımle . Ama ben o anda bıle dıler<sem eğer, yıne kafamm mahzenıne çekıleceğım Yan , \ıne var m porsıvonumla «enın o]acağım Bunu senin olmak sayarsan» Selım kafasım salladı: p ^ X ti '} â * 1 Menderes ve Atatürk Onunla birgün, Izmir'den bir lstarbul a geMsimizı hitırlıyo rum Basaılı bır kongreden dor.uvordrk Kamaralann ifu\erteje açı.an kanısının hetnen onunde uç miilenekılı arkadaş sohbete dalmıstık »ırkadaşmuzın bırı Olımplvatlardan yenı geld.gi ıçm meşhur Çek a'letı lokomotıf namı ile tarulan 7atopek hakkmda meraklı bılgıler venjordu Bu sırada Menderes kamaradan çıktı, ve bizi görün ce lât fe yolHı « » o» dedi, «bnrada ne vapnorsunuı yoksa dedücodu mıı?» Arkadaslardan birl, kendisine karşı çok saygılı ve hattâ nmnettardı « ıNe dedıkodusu etendim» dedı «biz dedikodu yapar mıyıı? Sızden bahsedivnrduk » « B*nim nemden"'» Bu arkadaşın ne sö\levfcegı nı merak etmış beklıvorduk Zatopek'ın nasıl koştugunu dmlerken oırd»nbıre Menderes'ten bahsedıldığını duymak bem çaşırtmıştı « Efendim sizinle Atatürk'ü mııkavese edıvorduk1 » Başvekıln bu soze kızacağını, hiç dpğ Ise hafıfe alarak bu \a^taklanmaya, lavık o an se^ılde mukaoele edecegmı beklerken, o bu mukaveseyı cıddi kabul etmış« Benı onunla nasıl mukavese edıvorsunuz" Ben de o£renevim bakavım"'» demıştı Arkadaşın zorlu bır sual ile karşı karşıja ka'd:ğını zannederken, baktım kı o sovleveceğını kafasında çoktan hazırlamıştı « Efendim, o (yani \taturk) ,^ 1 "' "% * * > j "*[ İİİİİİÜHİ Tîf f«ny ^ Ne blçım »?k bu* Kayıtlı şartlı A|k ln«*nı bu turlü mutsuz kılar mı, be?» Fırladı yerınden . Bu odada camların zrngırtısına eskıden de katlanamazdı. Varsın ki| boyune* ha\a »lmasın, oda kapısının ustündekl kırık camdan alacağı hava yeter der; pervazlann araıına tahta parçaları sıkı?tırarak zıngırtıyı bır derece 6nlerdı Ancak yaz aylarında açardı pencereleri. Arahklanra gazete parçaları «okn'turuo çere« \el»nn ovnamalarına engel olmayı denedi Beceremedı Smırleı d?ha «terıldı Odada bır aşağı blr JTI karı gıdıp gelnor Homurdanıyor Gerçi beklenmedık sonuç değıl Borç v*rd klerını bır gun faızıyle iilıyeceklennı bıliyor» dum Nılufer'e de «ov'emıîtım Ama bu iyılık alıf \erışınde ablak Melâhat kızın bono oîarak burnuma suruleceeıni aklıma getırmemlştun. Getırseydı aklına Ge'irsevdım akhma bu »urlu kepazeleşecefinı Kardeş »ayması gercken bana koca dıye lö* kojacağını Gercekten getırse'<.d' aklına bir <abah. bafUCu vmarlak avnaiı kara demır kar\olasmda olüme fiderken Bundan bo\le pvin prkeğı «en olacaksnn. îki»1 de sana emanet dıve karı<rıvla kızını gosteren emekli varbavın vasıyetını kulak arka«ı eder, ce» nazeden «on'a toplar nesı varsa pvden ^üvuşurdu. Bır daha a\ak basmamacasına C=nge1ko>'e bıle... Bug'in vanacaeını o gun vapardı tki vıl once.. Kardeşlık duveuiı bır yann Melâhat'ı dı?ı biie savmamıs olmalı k' delıkanlıhk ruvalanna bır keı gırmedı Balıkcı Ha\dır R»ı^'ın cıft örgulü »eh!« veeenını gord ı de rııva«ında Mclâhst i gormedı Melihat'le e\lenılır mı* Melâhai'le evlenmek bır çeşıt mtıhar Melâhat, bunca yıldi' havalınde yaS» tıp vp'ıştırd 5ı "avtn oıofeso'' Sel m Gedi*'ın k«n«ı olabılır mı* Me'âhat dam u^unde "a\«ağan Hsni, minnet karşılıâı f lândır savıp <evet» dese. tırmsn mavı amaç ed ndıSı me'dıvenın dsha llk ba«arr»ğında cakılır ka'ır Kı«;ıl ğıni tumuvle vtir r S« Mn profp^or Sehm GMiz'ı vsratm^dan kprdi cl'en\le oldurmm olnr Î'*P bîHıV «ovbivnr Ancak balıklar kava«a çıkar<«t Melâhat'le evlenır Ana kız bana «'n<ü îir=ı tuzak ha7irl»mıslar Buvur ıcıne dus' O7?ıır uk ne\ıne senın' S rk ha\<anı ol ka'e<;te demı^or Onca ıvıb»ın karşılıŞını beklem'k hsırtari dpğıl mı ımış' Haklan elbette Ama bu turlu deâıl. S=lım %apılan ıvıIıMerın alt nda kplma\acak, h»k larını odevecek elbette Bu vıl TID Fakultesmi bı'irıvor Para ka7anacağı gurler o kanar L7ik değıl. Keîreıı «ıkacak Zaten aUskın Mknıaga Kazanrını rmıkt recek Yıkılma"a %uz lutan evı onaracak E?valan \enııevec»k \Tıce 7pmandır ozlemını duyduğu pata^tıraran manto 1 Melâhat'e hedıve edecek. 1 El çırpınoa ko^an bır hvmptçı dp Iııtacak Nebı a hanıma Tâ çocukiuğundan bu vana para kazanınca «M na'îil dıi7pn« ir>k?''39'ni d 1 "iur P'ân vapar. = Kpnriı aılesıne h^kır 2 hı onlars h=V maüa kararlı» c'ır E\e* h c hır ="\ı ?•; rjemnecek ana kızn rahstbn "ın Y='nı? kpnd nı « * rpr\ Pcek Yarım t>or • «\onu' la da o]"!a Nılufer'mı fpHa etmPAerok Gel» cektek P . 7 İ punlermı fnrfa ptm°\ PCPU V^dHı bır T1 P bnrcun ka sılıgı maddi bır d'"» e odenır Butıi nu^'e kendı maddi ve mane\ı değer ertnı vererell değıl var) ^ YEMiNi ; L  N 1 6 !~ t?er« vılı ıcın Okulumuza Rumca Sğretmeni ile Q < P Arapça ogretmenı ahnacaktır. Ta ıplerın japılacak «ınav için 15 Agu«tos 1Q69 gunune kaoar sast 09 00 17 00 arasında Okul Komutanlığma muracaatlan rıca olunur. Tel 12 29 81 K. K Tabancı Dıller Okulu Komntanlığı ANKARA (Basın A 13297 20341 9544) İsl. Dz. Tek. Mlz. Sat. Al. Koms. 1 Kapalı zarf usulu ile 36 kalem kablo satın ahnacaktır Muhammen bedelı 299 655 Lıra olup, geçıcı temınatı 15 736.20 Lıradır. 2 Sartnamelen Komısvonumuzda K K K Ankara ve tzmir Lv Âmırlıklennde goru'ebılır 3 Ihalesı 10 Eylul 1969 günu «aat 11 00 de Ka^ımpaşa dakı Komısyonumuîda yapılacaktır. 4 î'tekhlenn 2490 sa\ılı kanuna gore ha7irla\ acaklan teklıf mektuplannı ihale gunu saat 10 00'a kadar Komısjonumuza vermeleri (Basm 19758 9548) I ar=a<=ı olarak Istimlâklnde II Daimi Encümenin 3 6 1961 tar h \e 12fl 2023 sa\ılı karar an ile kamu vararı gorjlen EYÜP Saemalcılar, Kartaltepe <;emtınde kam 6 pafta 7257 par«el «a\ılı ta«mmaza 16 81^69 cumartesı gunu saat 10 OO'da 6830 <*\ılı kanunun bazı maddelerım degıştıren 122 saMİı kanunın 11 maddcsı u\arınca kı\met takdırı vapılaca( gı 6830 sajıh kanunun 11 maddesi uvarmca ılânen tebhâ olunur. HADİ S\GN\K tst. Valisi A. Vali Mna\ini CBum: 19848 9550) İstanbul Va.iliğinden Istimlâk llânı • • Tokat Belediye Başkanlığmdan İlân Belediyemize ait Sogukpınar Mahallesl ada 70 parsel (A) numaralı 155 M2 arsa 28 8 1969 perşembe gunu \?al 16 OO'da Beledıve de Encumen huzurunda kapalı *arf u«ulu ile »atıla» caktır M2'sının muhammen bpdelı 2J0 Lıra geçıcı temlnatı 2 325 Lıradır thaleye ış^ırak edeceklenn teklıf mektuplannı en geç bır taat evvel tncumene tesllm etmelert şarttır Postada vâkı gecıkme kabul edılmez t'ân \e her turlü masraf ahcıva aıttır Şartname mesaı sastlerı dahılınde Beledve'de gorulebilır. (Basm 20264 9547)