Katalog

4HIFE DÖRT ün mtleaaeîeler rererelf gelen kimselere, hıddetlennı sdndurmelc ıçın uzattıgı kın şerbetını ikram ederek açıyordu . Bu fe na, bugün dahi acısım hıssettı ğımız çok fena, bır başlangıç olmuştu . 3 Ajustos 1369 CUMHtJRİYET *BUSTLERvePORTRELER Yazan: C1HAD BABAN ŞÜPHE VE TEREDDÜT Menderes'in binncı kabinesl ne Samet Agaoğlu üe Fevzı LUt fi Karaosmanoğlu alınmamış lardı Menderes, böylece bera ber yola çıktığı arkadaşlarından ıkısiru daha ortada bıraknuştı FevTi Lutfı Meclısın karşısın dakı Ankara Palas'ta, kuskun olduğunu belırten konuşmalarla etraiına partılılen topluyor, Sa met Ağaoglu ise daha açıktan hucuma geçerek,«Bu mucadelejı bunun için mi y»ptık?» dıyordu Her ne kadar sonradan her :kı sı de hükurnete gireceklerdi a ma, musterek bir davanın yol cusu olmanın romantık ve penbe duyguları artık şuphe ve tereddüde bulanacaktı Karaosmanoglu bir iki bakanlık tecrübesinden sonra, Menderes ın oynak mizacıyla uzîasamıyacak, ondan büsbütün uzaklaşacak, Sa met Ağaoğlu ise hükumettekı yerini muhafaza etmek ıçın uzaklastırılmalara, gurur kırıcı ihtarlara rağmen ağır muamelelere katlanacak ve acılara da>anarak bakan kalmakta direnecektı. Menderes'in mücadele senelerni de ortada olmayan veya çok gerılerden marş soyîeyen yenı bır takım arkadaşlar, eskilere dirsek vurup geri atarak onu kendi halkaları ıçıne almağa başlamışîaıdı Menderes de oaKan larmı sozünu vuzde yuz tutacak kimselerden seçmekte ıtına göstermiştı Seçilenlere Menderes'in ikram ettiği kin şerbeti Başbakanlıktaki görüşmelerimizden bir kaç gün sonra Menderes, kurduğu htikuraetin programını parti grupunda okumuştu. Program, Cumhuriyrt Halk Partisi'ne \f Inönü've şiddetll hücntnlaria basiıvordu. Maksadı yapacagı hizmetin niteliğini anlatmak olan prognumn bir mltlng uslubu taşıması, hele seçımlerden sonra mucadele havasının yumuşatılmaaı icab ettıği bir zamanda beni bırdenblre hajal kı. nkiığma süruklemişti. Demek yıne eskı kavgalar sen jen tartışmaları devam edecekı Daha bir kaç gun evvel keniı makam:nda bana (Politika cavgalannı sokak kavgaları hainden çıkarmak ve vatandası isi ve gücu ile basbaşa bırakmak lizım. Halk Partisi için bu majlubiytt kolay hazmedilir şey değildir. Fakat adamlar dog rusu büyuk olgunluk gosterdiler, biz de bu olfunluğa mukabele etmeliyiz, arkadaslanma bunu tavsfre ettim » tarzındaKi sozlerı ıle hukumet bejanname sı oırbırını tutmuyordu. Benım gıbı bazı arkadaşlar da bu ıfadejı vadırgamışlardl Onun ıçın grup dağıldıktan sonra, kendısını buldum « \eden bu şiddete lüzum gordunüz? Munasebetleri lyilestırnıek lâzım geldiğini siz soy. lememiş miydiniz?» Riktüs halındekı tebessumu ile oevap verdi « Blraz kusurlannın yuzlerine vurulmasına alışsınlar Vnutujorsun ki bizim Mılletiekillerl teskilâttan çetin mucadeleler yaparak bura>a gelmlş Menderes kurduçu ilk kabinede Samet Ağaoğlu lle Fevzi Lutfü Karaosnıanofcluna g o rev vfrmrmlsii. Boyiece mücadele yılUnnın b»$l»npıcında omuz omuza yola çıktıfı en >»Kin arkadaşlarından ikisini ortada bırakıyordu. Yukanda Karaosmanoğlu jorulmektedir. \ordu llerı surdu»u delil ?uydu; bır dolâr ıkı\uz seksen kuru^tur Bu nizamı kurduk, bız bunu tanıvoruz, bunu bılıvoruz, u«t tarafı nızamsız ıştır Hukumetın nızamsız ıslerle llgısı voktur. mılletvekıllerini avucunun ıçın cte tuttnak Içın ses çıkarmı>ordu. Avnı sebeple, her mılletvekılmın dısarıdan bir otomohıl getırmesme ızın %erıldı, memleketın ıçınde araba fıjatları elıi bın hranın ustune çıkmıstı Dolârı ikı yuz sek^enden he«aplayarak getırdiklen otomobıllerın en pahalıaı on beş bın lıraya mâl olujordu. Otose\er mılletvekıüerı bu otomobıllerı vuksek fnata satarak ıktıdann mu1îaade«y!e bu%uk paralar kazanıvorlardı Polatkan kızıyor, jutkunuvor, lakat >ıne de ses çıkaramnordu. Avrupa Konsevınd'e vazıfa goren bazı mılletvekıllerının memlekete donerken Alman\a \e î«\ıçre'ye ugravarak ora bankalarında Turkneden çıkanlması \asak oldufiu ıçın o bankalann elınde kalmıs olan beş>uzluk, bınlık bujuk kupur Turk e\rakı nakdıyesını ucuzca topla>arak memlekete gıılıce getırdıklerı kulaktan kulağa dolaçıyordu Hukumet dı"sama yuz lıradan fazla para çıkarma>ı menettıgı ıçın bu beşyuzluk ve bınlıklerın Turkıye've tekrar gırmesıne razt olmu>or, Alman ve Isvıçre bankaları İse bu paraları resmi kanaldan Turkı>e'>e sevkedemeMrce bu buvuk paraların kn metı çok dusujordu. OTOMOBİL SALTANATI Zavallı Hasan Polatkan bu sozlerı sojlerken ve dolârın karabor<a fıvatı yırml lıra\a doğru çıkarken, milletvekıllen 280 kuruştan dovız alarak se\ahate çıkıvorlar, sarfetmedıklerını yırmı hrad'an satarak spekulâsvonla para kazanıvorlardı Menderes bu nızamsız operasyonları goruyor, fakat, Polatkan. Başbakan Menderes ıçin 1953te şoyle demisti: «Nereye gltmek istediğinl anlıyamıyorum... Enflasyon girtlağımızı sıkacak. grunun blrlnde «\man Allah» dive feryad edecegiz. Bu «Aman Allah» diye bagırmak yok mu, bunun adına devalua'yon derler.» kim«elerdir. Onların da duvgularına savgı gostermek ISzım.» duygulan ile muhakeme edıyordu. Menderes resmi hayatta ılk zıkzagmı yapmıştı Programı Meclıste okunduğu zaman, Halk Partılıler başlarına balyoz yemış gıbı, hüsranh bir acı duydular, buna mukabıl Demokratlar da Menderes ı çılgınca alkışladılar Seneler senesı devam edecek bir çekişmenin kapısını, Menderes teşkılâttan çe Yarın : KlSITLAMA HÜKÜMLERİ DUYGULAR AĞIR BASlYOR Menderes benımle odasında konuştuğu zaman, zekâsının ışığı altında konuşmuştu Şimdl ajnı konuvu zekası ile değıl İLK BAKANLAR MaLye Bakanhgında Halıl A>an merhum ılk butçe}1 ha zırlayamaıruş \e Menderes onun yardımına Başbakanhktan koşmaja mecbur olrnuştu Polatkan, Çalışma Bakanı ıdı. İlk emeklemelerını orada yaptıktan sonra, Malıye'ye geçtı, Menderes Bayındırlıkta General Fahn Belen ıl«, Sağlık ta Nıhat Reşat Belger ile, Mılli Eğıtim'de Avnı Başman ıle bağdasamadı. Her birı bırer bahane ıle vazifelennden uzaklaştırıldı. Zaman geçtıkçe, Menderes kımsenın hatırına getırmedığı \e ıhtımal \ermedığı kımselerı bakan >apmağa başlamıştı Adalet ışlermde Halıl Özyoruk, onu hayal kı nklığına uğratmıştı. ÇunkU bızzat sebep olduğu hucumlara karşı koy»mı>or, kendisı Temyız üyesi ıken verdığı bazı kararların kamu oyunda onu ıtham ederek tartısı!ması hukumetı zor duruma duşuruyordu. Halıl Özyörük'ü Adalet Bakanlıgında gorenler, onun bır zamanlar Cumhurbaskanı adayı olduğunu hatırlayınca bu adaylık işlemınin yarıda kalmış olmasını memleket için hayırlı bır sonuç olarak kabul edıyorîardı DİSİ Bond WODESTY 3LAISE. KAGITCI I KEMSU 91 Aman beyefendi, n» luzum vardı' Koğuça hızla dalıp, bır mektupla çıktı Bunu postaya bu akjam yetışürırsen çok mak bule geçer1 Kâiıp korku ıçındeydı. Eskıden olaa değıl gız lıden gızlıye mektup kaçırmak, hanımefendı'yı bıle hanı ju tek kiçıhk tecrıde sokmanın yolunu bulur muydu bulurdu' Mektubu, ıçı gıde, yureğı çarp«rak aldı. Ne olacak bu? Postaya dedım ya ( Ha, evet. ıyı akjamltr! Hızla uzakla;tı Kudret Yanardağ meydancısınt: Bana güıel bır MİaUı y»p, dedı înce, uzun boylu »dam mirul olınadığını söyledı. Vardı oysa. Maksadı baıkaydı. Gıt, al gel! Para verdı ' Meydancı fırladı Kapıya in<£, g«rdlyanlardan mârul ısterken, »damına goı kırptı. Topacık gardıyan anlamıştı. Mârul felınceye kad*r kultğına «gi hp bır şeyler soyledı, sonra gene koşarak koğusa jeldı. Topacık gardiyan ldare'ye çütmif, Savcı'nıu oda sına gırmıştl bıle Kâtlbe bır mektup vermi» beyım! Yaa? Evet. Peki, git «en! Gardiyan geldıgi gibi senizce çekildıkten sonra Savcı, Kâtıbin odanna gırdı. Kltıp ayağa fırladı. Savcı: Tutuklulara dıjardan gelen mtktupları kont rol edıyor musunuz' diye sordu. Elbette efendiml Ya tutukluların yolUmak istedıklerını* Kâtıbin rengi kul gıbi oldu. Nasıl olmasın, Kud ret Yanardag'm az once verdıği mektup yazı makınesınin yanında duruyordu. Savcı farkına vanrsa \anmı;tı ?ap gıbı' Savcı'mn gözünden kaçmadı bu. Naaıl kaçardı kı. astarlı, çok iyi bir zarftı. üzeri «S«yın bayan 1 fakat Durdâne hanımefendit diye yaxılıydı. Uzandı aldı: Bu ne' Kâtıp nerdeyse heyecandan b»yıl»c«ktı: Mektup efendım.. Kımin' « Benim. diyecekti, diyemedi. Y« Sava inan maz da açıverırse' Ha' kımın' Ok yaydan çıkroıştı «rtık, saklıyamazdı: Kudret beyın efendun., Sende ne geıiyor' Postaya atmamı rıca «ttL. Kontrol etmeden mı* Edecektim, yapıştırmııtı da.^ Savcı Kâtıbe öyle bir baktı ki, K*tip yıldınm çarpmıs gıbi bır an sallandı. Onu dehşetii korkumı ıçınde bırakıp, odasına geçti. Mektubu hemen yırt'p okuyabılırdı ama oyle yıpmadı, Adamın bavalardakı burnünu iyıce surtmek, palavrasuıı kırmak içm zıle bastt. tçerı gıren gardjyana Kudrefı çağırmasant soyledı. Sonra masasından kalktı. Elinde mektup, odada koseden köşeye gıdıp gelmeğe başladı Isı bu kadar sıkı tuttuğu halde. demek gene oynıyabıhyordu adamları? Kâtıp boyleydı de, Basgardıjan? Sıra gardnanları? Kimbılır, belkı de para vertmstı herıf? öyle ya, para almasa Kâüp ne diye herıfin davulunu çalsındı? Az «onra içerı gıren Kudret Yanardağ a mektubu gostererek. Tutukluların postaya yollıyacaklan mektuplann zarflarının açık olması lâzım, bılmı>or musunuz' diye sordu. Kudret Yanardağ l.mon gıbı sarardı. Bılı>orum efendım.. Neden yapıjtırdınız? Şeyy.» Çunkü idarenm kontrolünden kaçıracağmıa sanmıştınız değıl mi? • Adamm düşunmesine meydan vermtden tek • rar sordu: Kaç para verdıniz kâtıbe? Hı hıç, hiç Ama kâtıp aldıgmı soyluyor? Ya yalan »öylüyor efendiml Emin misinız? E e emınım efendım! Sa\cı Kâtıbin odasına geçti. Kudret Yanardağ'ın çağırtıldığını, adamın geldığmı gormuş, mah volduğunu anlamıştı. Sa\cı hıç bır başlangıca lüzum gormeden: Kudret'ten sldığm paraları ver' dedi Kâtıp ıtırazda bulunamadan, pantolon cebıne el attı Kudret Yanardağ'dan aldığı paralan çıkarıp uzattı Sa\cı aldı, Kudret Yanardag'm yanına doa du. Bunlar ne' îşm saklnacak yam kalmamıstl artık. Ba|inı eğmek zorunda kaldı. Savcr Allah >olu, din \nlu. çektığın nuruklardan utan bıraz' dedı Adaylığını da koymuşsun Şımdi tutup mevkıı muameleye kovspm, ruşvet vermek ve Cezaevı dısıplınini ihl&l'den mahkemeye ver» sem, bunu da tstanbul gazetelerıne aksettırsem.. ha? Seçmenlerin nazarmdakl değerin sıfıra ıner mi, inmez mi? Artık iyice yenilmlsti. Bunu yapmamalı, bu seferlık affetmelıydi Ya da affetmesı ıçın, gerektığınden çok fazla alçalmalıydı Ona hıç yakışmıyan yenık, keles bir güliışl» mırıldandı: Bunu yapmazsmız, dedi. Seçımler arıfesind» siyasi »ansımla ovnamazsinız Çünkü.. Çünkü asaletim elvermez değıl mı* Ben asil degilım Kudret bey Babam beni yetıştırmek ıçın el kamlannda tutmadığı is kalmadı. Sız belk! asilsıniz, bılmiyorum Hele bu milletin kaderıvla oynayabılmek için adaylığmızı koymuşsunuz. Fa(Uevatnı «ar) GortK PLÂNSIZ VE PROGRAMSIZ Menderes çok çalışıyordu, bu çalısma bır plana, programa bağlı çalışma değıldi îşbaşına gelır gelraez, evvela bir süre ta rıma onem vermıstı. Sonra, bundan he^esını almca barajlarla \ogun şekılde meşgul olma\a baslamışrı Baraj oyuncağından soğuyunca bu sefer şehırcılıge ve ımar ışterıne baş vurmuştu Merak e'tığı konularla hırsla rreşgul olurken, de\letın djğer sektorlennı ihmal edıjordu Butun ihtarlara ragmen enflâsyona suruklenmesinın sehebı sur'atle başan kazanmak ve «Menderes vaptı» dedırtmek kavgusundandı Basbakanla beraber gıttıgımız bir Alman\a >olculu§undan donerken o zaman Zıraat Bankasl genel muduru olan Mıthaf Dülge, uçakta bana sunları soylemıştı « Basarmak \e muvaffak olmak iste\en ınsanın karsısına, kâh meMuat, kâh memur, •olraaı.'» dııe çıkınca adam tabiatıyla sınirlenivor, çileden çı kı\or, herse>e olmaz dıyenlere kızıvor. Türkive'de basarı kazanmak isteven insanı diktatörluğe zorlayan sebeplerin basında şenis anlamıvla mevzuatın ve memnrnn mukavemetı, kırtasivecilifin fren yapması geiir. Çalısan Basbakan'a eger memur a\ak u\dursa butun memleket çok sevler kazanır. Fakat Turkıye'de bu olmuvor'» Dulge'nm teshısınde ı^abet pa>ı bu\uktu, buna karsılık Mende"e<! ın de o%uncak ısteyen çocuğun tutaraklı hall var dı Kendı^ı de hırsh başan ısteklernle kanunlarm ıcaplannı, memurlarm sorumluluk endıselerını telıf etmenın çare«ıni hıç mi hıç aramıvordu, 8.1%" TIFFANY JONES ŞAMA B ' E (4jaJ3eoT\t VASZ . &J GUN DÜVOİÂN.IVİ TAVUBl" V £ DCİŞB^VESl • W I O İ İ C O < ? O g İ M pconu veresim: AYHAN BAŞO6nT|İNTİKAM YEMİNİ POLATKAN'IN GÜNAHI 1953 den sonra enfiasyon kendısını gızlı gızlı hıssettırme\e başlami'=tı Bır gun Malıye Bakanı Ha»an Polatkan ıle konu•;urKen bana dert \anarak« Anlamnorum» demıştı, «Nere>e şitmek isti>oı? En(las\on gırtla|ımızı sıkacak, sıkacak, gunun bırınde. «Aman Allah» di\e fervad edeceğız, ıhtıvatlı gidelım diyorum anlamnor, bu aman Allah dive bagırmak vok mu? Iste bunun adına de\aluasTon derleTÎ » Hssan Polatkan m bmuk gunahı bu gerçeğı gorcuğu halde, Menderes'e muka\emet edememeı \e de%let enfla«\onun çukuruna battiKça onun bıle bıJe sorumluluğun ıçıne gomu1me<ı ıdı Basba«a konusmamudan bır sure sonra 19"6 da bır riolar 20 Ura\ a kadar karaborsatfa muame'e gorduğu zamanlarda, o bana ov!"dıklennın tam aksme, Meclıs kursusune çıkıyor ve gerçeklerle bırlıkte kendı kışıUğım de ınkâr ederek enfla"onun mevcut olrr,ıdığı hakkında nutuklar «ojlu T. G. Köy İşleri Bakanlığı Yol, Sa ve Elektrik Ulerî Genel Müdürlüğü I. Bölge Müdiirlügünden Eksntmeve konvlan Kefif bedeli Geçici Te. T.L. 1 Sakarva i'ınde 14 »det ve 89 km boyda köy voluna 34400 M3. stabilıze ıle 20000 M3. moloz tası ıhzar. nakil ve ıttifi 1200344 Eksiltmenln Tarib. rün ve saati MnracMtın Son 49761 7 8 Perşembe 196916 3 81969 2 4 7 1969 gunü vapılan eksiltmede haddi lârık gSmlmeven vukarıda durumu vazılı tsln ek<=ıltme<!i: hıza«ında yazılı tanh, Rün ve saatte tstanbul Y S E 1 Bolge Mudürluğu btnasınd» (Beşıktas Çıragan Cad 75/8) toplanacak ıhale komisyonunca 2490 savılı kanuna göre verıden kapalı zarf usulü ile yapılncaktır. 3 Ek^ıltme dosyalan Ankara . ülu» Y S E Genel MüdürlüSü Köy Yollan Daıresi Baskanlısmda, îstanbul Y SX. 1. Bolge Mütfürlügü Yol îşlen Şeflığınde, Sakarya Y S E MüdürlüŞunde gorulebılir. 4 Eksıltmeve gırebılmek için: a) 1969 yılına aıt Tlcaret Te Sanayl Odatı belfesl ile Çirketlerin bu ilânm yaym tanhlnden sonra ahnmıs hali fnliyet belged ve geçici temınat verilmesı (Para, tahvılât * * / benzerinın OrtakSy'deM Karayollan 17 BSIge Sortımlu SavmanlıSın» vatın!ma«ı ) b) Yukanda vazılı müraeaat günlennln me*al saati sonuna karlar rillekçe t!e Bolee M O rturlugîne müraeaat edllmeM Dilekçeye (C) erubundan en az 1«tn lce^ıf bedeli karlar sü TPM riolmamıs mııteahhitlık kamesi reya bu miktarda benzerl bır ts vaplıîına daır resmi rfaırelerden u^ulune göre ahnmı» belge tle !ş verlerini eBnip tetkik etuStne datr o 1l1n YSE MudürlüSu belgesini. eksıltme dosV8<tındak1 Srneklere uveun maM ıivırum bıldıri«ı ılSn tarıh'nrten sonra alınmıs banka mekfubu calısma tasan't makıns teçhızat ve taahhut bıldınlerının ek«iksiı olarak eklenip Istlrak belgesi »hnma<ii sarttır a I^teklılerin ek«ıltme sartnametınde verilen tzahata e5re hazırlavacsklan teklıf mektuplannı en geç eksiltme «aatmden bır saat evvehne kadar makbuz mukabihnde Komısyon Bajkanlığm.1 ventıelert lâzımdır Telgrafls müracast ve postıdakl jecikmeler kabul edılmez. Keyfıyet llln olunur. (Basın 19318/9287)