Katalog

Yollan da. gösteren HARİTALI Almanyaya Gidiyomm Prof. Miinlr H»yri EGELt Hıç Almanca bilmiyenlere her bahıste pratik Almanca konuşturan kltap. İşçi olarak gideceklere lüzumlu bıl gıler ögrend olarak gidecekler* okuHar ve başvurma yollan. Seyahat edeceklere tam bir rehber. PlMtik yapıştırmah 10 Lira. l.NKILAP Te AKA KtTABEVLERt îlâncılık: 3786 9884 umhuriyet KtJRUCUSÜ: YUNUS NADÎ CEM YAYINEVÎ üç yeni kitabını sunar: HAYYAM: Bütün Dörtlükle Çeviren: Sabaharttn Eyuboğlu. Lüka baskı 7,5 lirs. VENEDİKTE ÖLÜM Thomaı Mann'duı ceviren: Behçet N«catıgıl S lira. BÜYÜK YOLCULUK I96S Sait Faık Armşğamnı kazaıun Kitıu ran Srpalin hıkâyeleri. 5 lira. (Cumhurlyet: 46. yıl, sayi: 16183 Telgref ve noektup adresi: CumHunyet istanbul Fosta Kutusu: Istanbul No 246 Teiefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cumartesi 16 Ağustos 1969 Türk Iş, grevi durduran Hükümet kararı için Danıştay'a başvurdu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ecevit, orman politikasını açıkladı: İSTANBUL HABER SERVİSt SANAYt BAKAM TtRGUT Türkîş, Ereğli Demir Çelik İşletmelerindeki grevin hükumet tarafından 30 gün ertelenmesi üzerine dün Danıştay'a başvurmuş ve karann durdurulmasını istemiştir. Türkiş, DanLştay'a yaptığı müracaatta, grevin hükumetin öne sürdüğü gibi, «MiUî güvenliği zedeleyici mahiyette» olmadığını iddia etmiştir. ^ CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit dün, CHP seçim bildirgesinin «Orman» sorunu ile ilgili üçüncü bölümünü, Istranca (Binkale) köyünün bir kahvesinde acıklamış, «Bug^ine kadar sadece, Anayasa'nm ormanların korunması ile ilgili emri uygulannuş, orman köylüsünün haklannın korunmaa ile Hgili maddeleri unutulmuştur. Orman düzeninde, Anayasa nın emrettigi yolda yapacağımız düzen değişikliği ile orman varİığı ile orman köylüsünün menfaati arasındaki zıtlık kalkacak, menfaatiniz için suç iş lemekten kurtulacaksınız» demiştir. Ormanda insonca düzen kuracağıı Beraberınde milletvekili ve senatorlerden kalabahk bir grup olduğu halde, Çatalca ve Sılivrı'ye de gıden Bülent Ecevit, bir orman koyü olan Istranca'nm köylülerine. ormanla ilgili parti görüşlerini açıklamadan önce. köylülerden belh başlı şikâyetlerini dinlemiş, özetlç şöyle demıştir: «Odunu 1201^9 liradan satıyormuşcunuz. l'ıak koylerdekiler siz lerdeıı çok daha acuza satmak xnrundn kalıyorlar. Fiyatlarda geçpn «pnelere nazaran fark var. Yâ ni kârınıı artmış. buna kmrjılık ke«im için size bırakılan yerlerde ;sn yanya azalma olmuj. Netiredr celirmiı artmnmı? Buna karşi lık hayat pahalılığı her ge<;en (riin biraz daha artıyor. Dijcer koylülp rimizin de dummn arnı: bnğdny flvatlannda artma >ok. buna k*r«ılık «ermaye «ahlhlnin kân demek olan un (iatlan arrh. Tntünün flatı »ynı, siearanmki durmadan ar tıvnr. Bn düzen çali«arak haTatım kazananların caranna işliynr.» (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) «Köylü, suç islemekten kurtarılacaktır» «Orman Bakanlığı, bir seçim yatırımı olmufturyy ECEVİT, KÖYLÜLERLE «ORMAN SORLNU» NU GÖRÜSÜYOR. (Fotoğraf. HA) Askerî Pazartesi toplamyor TURAL'IN EMEKLİYE ÇIKARILDIĞİ AÇIKLANDI jl. IIIIII|J «f ^ * j III fl » Ne yapılır? MayTstan bn yan» üzerinde en çok tartiştlan konulardan biri, hatti başhcagı, düzen deği«ikliii Ue Upli olanıdır. Aydın olsun, yan aydın ol Bun, Köbefinden iktidar partisine baglı bulnnmayan hemen bütün vatandaşlar, yürürlükteki düzenin memleketi gitgide çozülmrai %üç açmazlara »ürüklediğini sörmekte, bnfmn bir an önce değişmesi gereğine inanmaktadırlar. Bu yüzden büyük toprak sahiplerine, aracılara, tefecilere ve benzeri emek sömnrucâlerine karsı gündrn tüne yoğunlasan bir nefret duygusu ortalıçi kaplamakta, «anki bn düzeni kuranlar büyük toprak sahipleri lle aracılar ve tefecilermiş gibi bir hava yaratılmaktadır. Toprak agaları Ue beıraerlerinin burunku bozuk düzenden vararlandıklarına, bu düzenin hovlesine surüp ritmesinde çıkarlan bulnnduğuna süphe yoktur. An» bu düzeni onla • rın kurmadıpı da gözönünden uzak tutulmaması şart olan bir gerçektir. Bu jrerçeği nnutur, va da azımsarsak, daha iyi bir düzene kavuşmak için harcadığımız çabaların tıiçbir zaman olumlu bir sonuç vermemesi, belki de yurdumuzu daha kötü duzenlere gebe bırakması tehlikesi ile karşılaşmz. Ağalık, aracılık ve tefecilik gibi müesseseler, Ortaçağ'dan kalma, tnplumsal nrpjtletımc • nin ilkel biçimleridir. Çağdaş uyparlık düzeyine avak uyduramadığımız, devletimizi gereği gibi guçlendiremediğimiı için, bu müesseseler bugüne dek yaşayıp gelmişlerdir. Şimdi biz bunları. Anayasa sınırları içuıde demokratik yoldan, halkın onayım alarak kaldırınak istiyoruz. Ağanın topraklan fakir köylüye dağılacak, ağaya da rahat yaşayacağı kadar toprak bırakılacak. Uretun kooperatifleri kuruiacak. Köylüyü soyan tefecinin yerini bu kooperatiflere ucuz faizle kredi dafıtan bankalar alacak. Böyleükle Ortaçağ kaUntısı müesseseler tarihe kanşmış olacak. Hep özledieimiz bu düzen depişikliğini demokratik yoldan başarabilmemiz için elbette vaatlerimizin terçckleşebilir şeyler olduğunn halka anlatmak,, balkı göylediklerimize inandırmak gerekmektedir. Yirmi yıilık tecrübe bnnnn hiç de kolay olmadığını göstermiştîr. Yirmi yıl içüıde Ueriye doğru yirmi adım jürü • memiz umulurken geriye doğru ters ters kıık adım atmıçızdır. Çagdaş uygarlığa kavuşmamızın ön şartlan bildiğimiz Atatfirk derrimleri hırpalana hırpalana nerede ise yok edilir hale (jetirilmiştir. Yüzde altnuşından fazlası atfabesiz olan halk, yobazlann baskısı altında yeniden karanlığa itilmlştir. Yüzyülar boyu devletten hep eziyet görmeye alışmış fakir köylü, derletin halkçı niteüfine inanamamakta, kendini sömiiren ağayı, tefeciyi ve benzerlerini devlet basktsına kv yasla (ehveni ?er) faymakta, hattâ diyebiliriı ki onlara bir nevi koniTuco tnelek jSıfl Ue bakmaktadır. Özet olarak, halk çoğunlnfcn düzenin değişmesini Istememekte, bn upurda çaba tasrcayan partilerl Urtidara getirne öte yandan, Ereğli Demir Çelik grevi dun de devara etmiçtır. Danıştay'ın bugün herhangı bir karar yermemesi halınde işçiler bu sabahtan ıtibaren ışbaşı yapmak zorundadırlar. Da nıştay, Hükümet karannı durdurdugu takdirde grev devam edecektir. SEÇIME DOGRU 2T Mayıs işte iktidar «ürmeve alışmi}, iktıdardan gıtmeje nıyetli olmayan bu genı« kadro>u tarfıy» etti. Kadronun içınde vt başında bulunanlar mahkum oldular J H da ihtilâlın şartlan ıçınT de gerçekten korkulu ve sıkintıU gunler yaçadılar, ezıvet çektıler. Nimetlerin, «eref pâyelerinin bırdenbire elden gitmesi bir yana, uzun suren sorgular dâvâ'ar çoğunda pohtıka dcdıklerı bu acaip emmebasma tulumba sistemine kar^ı goze gorunur bir yılgınlık getirdi. thtılâlı gerçekçi açıdan gorenlerde de, gormevenlerde de vardı bu yılgmhk. Çoğu tovbe etmiîtı politikaya. zaten hükÜTnlüydüler. hüküm Ff memışler için ise değıl Adalet Partısıne gırmek, o zamankı M. B. K. nın ozel sempatmne tibi YTP*y« girmek bile bır eemret ftiydi. Fazta inatçı olanlar bu o«srreii gosterebildiler Fakat çoğunluğu özelhkle AP'de Demok rat Partinin alt kademelerinde kalmış. ya da hiç bir partiye gtrmemişler teşkil ediyordu. Ü=t kademede afişe olmuşları ise AP ku rucuları pek fazla benimsiyor depıllerdi. Zira tehlikeli günleri ga çırmceye dek parti hem allerji yaratmamak, hem dıreksiyonu ktn^laşmış eski DP*lilere kaptırmamak kararındavdı Onun j'anmda hem de DP tahanmı kendı«nne çekmek için gereken dıkkat ve itinayı gösteriyordu. ESKI D.P.LILERIN YENİ TUTUMLARI Görüşmeler olumsuz Ereğh'den bıldırildığine gore, dün Kaymakam Hakkı Karrakoğlu'nun çabasıyla sendıkacılann isverenle yaptığı «Centilmenhk Toplantısınndan ve Ankara'da Devlet Bakaru Öztürk, Çalışma Bakant Toker ile işçi temsılcıleri arasında geçen «Izlajtırma» ^öruşmelermden hıçbır olumlu sonuç almamamıştır. «Başbakan kim?» Bu arada, Ereğlı Demir Çelıkteld grevi baslatan Metalt? Sen dikası tcra Kurulu ve Grev Komıtesl üvesı Burhan Karagüilü, dun CHP Genel Sekreteri Bulent Ecevife bır telgraf çekerek Turkiye Başbakanının Sülejman Demirel mi, yoksa Sanayi Bakanı Mehmet Turgut mu olduğunu sormuştur. Karagüllü'nün telgrafı şövledır: (Arkasi Ss. 7. Sfl. S te) İTiA'da işgal kalktı, boykot devam ediyor | ORTA DOĞU'DA İSE DERSLERE BAŞLANDI ANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) Anitara Iktısadi Tıcari tlımler Akademısınde bir grup cğrencinm oncekı gece başlattıklan fıılî dtiTum dun saat 11 den ıtibaren kaldınlmıştır. Akademıde oncekı gün dtizenlenen forumda sadece boj'kot karan alınmasına rağmen gece ânı bır baskınla binayı ele geçiren ve sınavlann 12 Ekim seçimlennden sonraya ertelenmesınl savunan bır grup ögrenci, dün sabanta kapılan tutmuş ve arkadaşlannı ıçeriye sokmamışlardır. Buna karşılık sınava gırmek ıçm Akademının bahçesinde toplanan oğrencıler, ışgaloilerıe tartışmış ve sınava gırmelerıne engel olunamayacafını soylemişlerdır. Buna ragmen işgalcıler diretmiş ve yer ver sert tartışmalann çıkmasma sebop olmuşlardır. tsgalcılerle sınavlara gırmek isteyen ve çoğunluğu teşkıl eden ogrencıler arasındakı havanrn gerginleşmesı üzerıne Akademi Ydnetım Kurulu, ışgalci ögrenoılenn temsılcıleriyle bir toplantı vapmış ve tekliflerini dinlemışlerdır. Yönetim Kurulu daha sonra kendi arasında toplanarak durumu ve teklifleıi gözden geçırm:ş ve saat 17 de bir açıklama yapmajTi karar vermiştır. Bunun üzenne işgalciler, kapüan açmış ve dışan çıkmışlardır. (Arkan Sa. 7, Sfl. C da) ANKARA (Cnmhoriyet Burosu) Yuksek Askerî ^uxa, Pazartesi giınü Başbakan Demırel'ın ... . •....,„... başkanlıgında toplanacaktır. Asal, CHP Genel Yuksek Askeri Şura'rın ılk gun toplantısında, bır ust dereSekreterine c«ye yükselecek amırallerle generallenn hangı şartlar altında cevap verdi: terfı edeceklerı, terfı edemeyenlenn veya kadrolan bulunmayan ların emeklıye sevklerınde han | gı prensıplerın uygulanacagı tes I pit edilecektır Şura'nın 6 gun surecek olan bu defakı en uzun toplantısında yeni terfılerden sonra general ve amırallenn nakıl ve tâyın ışlem | len karara bağlanacaktır ANK.\RA Adalet Partısi GeEraekliye aynldı nel Ba$kan Yardımcısı ve Genel Merkez Sozcusü Talât Asal. Geçen Mart aymda Genel Kur CHP nın «Toprak işJeyenin olamay Baçkanlığındata gorev sürecak» şeklındekı sloganına cevap sini doldurduğu ıçın Yuksek Asvererek. «Toprak malikinin olur» keri Şura üyelığuıe nakledılen demiştir. Orgeneral Cemal Tural, dun emeklıye sevkedilmiş ve bu ka(Arkası Sa, 7, Sü. 4 de) rar Mıllî Savunma Bakanhgı yetküilerınce resmen açıklanrruştır. Hatırlanacağı üzenne, Tural, Yuksek Askeri Şura uyehğıne atandıktan sonra bazı bırlıklerı gorevi dısmda gezmış, ıncelemelerde bulunmuş, bu arada, Kıbns Türk Silâhh Kuvvetlen degıştırme bırlığıni anavatandan aynlış sırasında da Iskenderuna gıttigı içm bir yıldınm tel ile İstanbul'da ıkamete mecbur edilmışti. (ArkMi Sa. 7, Sü. 5 de) Eski DP'lilerden çoğu politikaya tövbe etmişti ECVET girdılrten ve 22 Şubat, 21 Mayıs gıbı badireler atlatıldıktan sonra daha once politikaya tovbe etmışlerde bile bir cesaret yarışıdır ba<tsdı. Ve 1965 seçımlerinden önce bu yan«> hatırı »ayılır bır hız kazandı. Ne var kı partıdeki su başları ilk girenler tarafmdan tutulmuştu v e onları yerlerinden * oynatabilroek hayli zordu. Üste "TOPRAK, MAUKININ OLUR., GÜRESIN lık sivasi haklann Udesi değil ama a( gerçekleşmiş aşağı yukan hutun sıyasi mahkumlar serbest bırakılmıstı. Bu hareket AP'ya tabanda kuvvet kazandırmış. hele yenı seçılen Genel Başkanın tutumu arkanndan CHP bağımsızlar koalisjonunu çekilme zorunluluğu ile karşı karîıva bırak (Arkan Sa, 1, Sü. 2 de) PARTİLER = KURULURKEN Siyası partilenn kurulu? ve fa alıyete geçişi sırasında da yılgınlık çoğunlukta devam ediyordu. Yuksek kademenın hemen hepsi fflZLI GELtŞME Adalet Partısi 1961 seçımlerinde hatın sayılır bir sandalya. sayısıyle Meclise gelip koalisyona da BLAıBERO, ÖLÜMLE Amasya'da dün isyan çıkaran mahkumlar, 11 saat cezaevine hâkim oldu Milyonerin Ifadesl alınan Zlya Kalkavan, serbest bırakıldı AMASYA, (aa HA) Amasya Cezaevinde bulunan 5*0 hükümlfi ve tutuklu, dfln ayaklanmı? re rezaevinin bütün kofusUn ile is atölyelerini, 11 saat tamamen isgal etmişlerdir. Altı gardiyam rehin alan hükümlüler, bnnlardan birini yaralamıstır. Kadınlar bölümünü de ele geçirmek istiven mahkumlar. ancak askeri birliklerin müdahalesiyle, ityandan vaıgeçmişlerdir. SAVAŞİYOR CAPE TOWN, (aa) Dr. Barnard, durumunun kotüleşmesı üzerıne hastaneye kaldınlan, 18 aydır başkasının kalbıyle yaşattığı hastası Blaiberg'in baş; ucunda, dun sabah, bir saat kalmış, durumuyla çok yakından ilgılenmiştir. Hastaneye yakm kaynaklar, «Red»din önüne geçmek için önceki gecedenben Blaiberg'e yüksek dozda serum verildığini belırtmektedirler. Şündi Blaiberg, 18 ay önceki gıbi yıne, Groote Shuur Hastanesındeki sterlıze odadadır ve ölUmle mücadele etmekted:r. Ingıliz Bayrağı Yakıldı Kuzey lrlanda'da gerırin durum devam etmektedir. Yeni sevketti(H kuvvetlerle tnsiltere'nin, Kuzey lrlanda'da duruma hâkim olmak istedıği anlaşıunaktadır. Bu arada, Dublin'de de Injriltere aleyhinde fösteriler olmus, büyiikelçiliktrki İnfilİT, barrafi direkten indirilerek aleşe verilmistir. Konu ile ilgili haherlerimizi 3. «ahifedr bulacaksınız. (Resimde, Belfast'taki son karışiklıklar «uaaında Polis'in attifi gözyaşartıcı bombalardan konınmaya çalışan bir grup..) Kanlı Pazar'm bir sanığı daha tah/f'ye sdlldi «Kanlı Pazar» olayının cezaevinde tutuklu sanıklarından oğrenci Ahmet Atılay, dün 2 saat süren duruşması sonunda, 2500 lira kefaletle tahlıye edılmiştir. Durusma>T izleyen 150 kadar MTTB oğrencısı, karardan sonra, «Yaşasın Adalet!* diye bağırarak gosten yapmışlardır. Oğrencıler, yollarda da gosterılerine devam ederek, MTTB bınasına kadar gelmışler ve kongrelerıne devam etmişlerdır. Ogrencller, duruşmayı izleme karannı, kongrede almışlardır. Tanık Polis Haşim Bozkurt, duruşmada, «Olaylar, süratle gelismisti. Bu bakımdan çevremdekileri tanımama imkân yok. Her nekadar olayı tesbit eden fotoğ. rafta Atılay ile birlikte göziikürorsam da, kendisinl hatırlayamıyorum» demiştir «Kanlı Pazar» sıralannda Samsun Talebe Yurdu Mudürü olduğunu sbyleyen Atılay'm eski arkadası Sefer Pekin ise, «Ahmet, çoruklujrunda bir kanncayı bile Incitmekten çekinlrdl Onun, (ArkMt 8a, 7, Sü. 1 de). Cezaevi Müdürüne saldınhyor Mahkumlar ilk önce, kendilerinden menınun olmadıklarmı söyleyereit cezaevi müdürü ile yardımcısına saldırmışlardır. Saldırı karsısında her iki Idared de «üâh kullanmak zorunda kalmış ve bu arada iki mahkumu tabancayla yaralayarak kendileri ni mahkumlarm ellerinden kurtarmışlardır. Daha sonra koğuşlann kapılanm kırmaya başlayan mahkumlar koğuşlarda bulunan altı gardiyanı rehin almışlar ve cezsevinın her tarafmı öilen lşgal etmişlerdir. Mahkumlan yatıştırmak amacıyla, Amasya, Valisi Fahri Cent«l ile Amasya Cumhuriyet Savcısı Ismaıl Hakkı Er olay yerıne (Arkan Sa, 7, Sü. 8 de) yaralanması olayına, bir armatörün adı karıştı Hava meydanları grevi için oylama yapıldı: «Hayır» ANKARA, (a a) Turkiye Ulaştırma tşçılen Sendıkasının fTütS), Devlet Hava Meydanlan tşletmesı Genel Müdurlüğü Hava Ldmanı ve Meydanlannda uy gulamak istediğı grev kararı içuı ısçiler arasında yapılan oylama da, «Havır» denmiştir. TülS'nın grev karan üzerine, işçiler. adll makamlara başvurarak, grev oylaması Istemiş ve dfn merkez is yen için yapılan oyKmada, «Hayır» karan alınmiftır. " **"»«* Mliyoner ış adamı armator Şevket Manıoğlu'nu oldurmeğe teşebbus eden ve beş kurşun sıkıp yaralayan kıralık kaatıl Niyazı Terletme, soruşturmayı yapan Savcı Yardımcısı Husrev Dulger'e, «Bn işi bana cezaevi firarisi olan Osman Kotan ve Ziya Kalkavan yaptırdı» demiştir. Doğrudan doğruya Savcı Yardımcısı tarafından ıfadesı alınan Niyazı Terletme, Şevket Manioğlunun adamlan tarafıntfan öldüruleceğıni de ılerı surerek derhal cezaevine gonderılraesinı ıstemış, sanık Emnıyet Mudur luğune goturülmeden ilk sorgusundan sonra Sağmalcılar Cezaevine konulmuştur. Gecekonducular, Vilâyet'e yürndü İZMİH, (Cumhuriyet Ege Burosu) Sahipli araziye gecekondu insa eden konutsuz vatandaşlar, konutlannm yıkılacağuıı oğrenmeleri üzerıne. dün Karabaglardan VİUyet'e gelmış, fakat Toplum Pnlisi tajaiındaa uzakJaştıl l d Ziya Kalkavan NADtR NADİ (Arkaa Sa, 7, Btt. 4 te) TEDÎ YIL KITLIK... De|u'4a kıtlık basgSsterdi GAZETELEB TEVt YIL BOLLUK... Sorusturmayı yapan Savcı Yardımcısı Husrev Dulger, sanığın ifadesi üzerıne Emniyet Mudurlıiğü Cinayet Masasına bir tezkere • yazarak. Ziya Kalkavan ile I Osman Kotan'ın yakalanma?mı istemiştir. Armatör I olan Ziya Kalkavan, polisin I verdiği bilgiye göre, *yazı(Arkası Sa. 7. Sfl. z de)l