Katalog

0AHİFE DÖRT 14 T r m m m 1CS9 CUMinTRÎTET POLITIKA GALERISI lMTOe Demokrst Parit tkr tldam gelir fclmes, Men4*«•, Tfirkç* okvun n u ı Arapçays çevirterek Atotürk*&n devrimol de flk yan|ı açtı. Bayar, devrimlerden fedakftrhk tdilmeslne katlyen karsı ldl. Kim ne den« desin, lçtenllkle lnkıl*wı ve Atattrkçü idl. Atatftrkil ievmek ons ibadet etmek, «Sıfinda Munimt oldnjfuna asta fttphe edilemezdl. Fakat Menderesin karsınndaki saafı ds o dereee ferçek ve lçt«nlik dohı ldl. Onan Içln Menderes'in Arapça etan karsn kargısinda çok kızdı, kısardı, tettfayı bll« dnsüno'fi, fakat s o n n d ı Mendere*JIıı politlk hfinerbnlıtu» yin» da tefliim oldn. , O nralarda aydın bir arkadafım bana Tristan Bernard'm »u Böaönfl hatırlıtmıştı. «însanlır her laman »smimldirler. Yalnız sık nk samiml olduklan konulan değistirirler...» Bu >5zün doğruluguna riy«•al hayatın içinde birçok d«falar tanık olacaktım. Bir gün Çankaya'da, Koraltan ile benim yanımda konuçan Bayar, Mükerrem Sarol'tian bahsederken, onun hakpcında çok ağır »8zler löyle•nia... «Neden bu adamı karjşıraa çıkanyorsunuı!... kendi«inl gönnek Istemiyorum!» deBnişti. Onb«t gun n n n , Strol Men deres'in arzusu 11» Bakan ol1959 yüında Bayar, Malazgirt'e gttmeye, Menderes'i de berab©rinde götürmeye karar vennisti Fakat Menderea onn, Yeşilkdy hava alanında saatlerce beUetti, sfe verdiği halde geziye de katılmadı. Bu yüzden Bayar kendislni tesyie gelenlere fizflntüsfinfl belli rtmemeye çalıaarak onlarla vedalaştı ve tek baama yola çıkta. du, gazeteciler, Bayar'ın, Sarol'u, Çankaya'da yemeğe alıkoyduğunu yazdılar, Mendereı bir sey istesin ve Bayar o istege uzun zaman karşı koynın, hayır... Bu mümkün deflldi.. olamazdı... Nitekim yürünü görmek lstemediğini söy Yazan: C1HAD 1 BÜSTLERvePORTRELER BABANV Devrimci cephede ilk gedik açıhyor ladigl kişiya şeraftor daftıtaMk y«mek Termiati. Oökay, makanunds kaldı, «onradan Bayar'la Gökay öylesine dost oldular ki Bayar Istanbula geldlkç» Fahrettin Kerim Gökay'a misaflr olur, Vali Konağında yatar, kalkardı. dur; anlayı?1yle yapıyordu. D o gusunda, dUşünUşunde, tablatın da, kanunlara baglılıktan ziyade kuvvete bağlanmalc ahîkanlı gı yer etmlşti. 1946 Ue 1950 arasında o da bir çoklan glbl, Halk Partisinln lktldan teslim etmlyeceği kanısında ldl. Kısa geçmişte Terakklperver Fırkanın uğradıgı akıbetl, SeTbest Fırkanın yıkılışını görmüştü. Hiç Milll Şef Inönü, eline bastonunu alarak Çankayadan aşağıya yürüyerek Iner mi idt? Ger çi lnmem demiyordu ama, onu anlamak, sezmek lâzımdı. Ethem Yetkiner de böyle bir sezgiye kapıldığı için 1946 1950 arasında par .zanlığın azamlsinl yaptı. HattA Menderes onun Kaymakamlık ettigl kazaya geldiği zaman halkı ona karşı kıstartmıştı. Buna ragmen D P iktidara gel dikten sonra, Ethem Yetkiner, herkesin hayretle açılan gbzleri taunde Emnlyet Genel MUdürü oldu... Hayretle gözleri açılanlar arasında Zonguldak Valisi Saîaettin Karanakçı da vardı. Menderes'in bir Zonguldak seyahatinde yalmz kaldıtüarı zaman, Karanakçı, bütün içtenllk le Menderes e »ormuştu: « Beyefendi, her seyi anladım, fakat şu Etheml, Emniyet Genel Müdürü nasü yaptınız, bir ttlrlU anlamadım... Kaymakam bulunduğu yerde arkanızdan teneke çaldınrdı... Onun Halk Partisi namına yaptığı partlzanlık hareketlerinin şiddeti dlllere destan olmuştu...» Menderes, Safaettin Karanakçıyı dinlemiş, gülümsemis, ve kendl idareciler felsefesini lfade edeT şu cevabı vennlşti: « Sayın Karanakçı, Emniyet Genel Mtidürlügüne sizi getirseydlm, benim her lstediğiml yapar mıyjınız?» Bu cevap onun idaredeM tutu munu açıklıyor ve Makiavelll'yi yattığı yerde zevkten gülüm«etiyordu. *** Kuvvetll, kadir, heybetll görünmesine rağmen Bayar, Menderes'e karşı arslan postuna bü rünmüş bir kuzu gibiydi. Zaman zaman kükrer, onu azarlamak ister, araya mesafe koyma nın çaresine bakar, fakat hemen arkasmdan sesi kısılır, Men deres'in çehresinde şimşekler çakıp da rengi sarardıgı, yüzünün çizgileri derinleştıfi zaman, Bayar, kaskatı bir uyur gezer gibi mücadele alanını arkasına bakmadan terkeder giderdı. Menderea lktidan ikinci yılını »tirüyordu. Başbakan, Sivasa gltmis ve orada Halk Partisine karşı bir nutuk irad ederek yeniden seçime gidilecegini tehdlt yollu söyliyere'< muhalefete mey dan okumustu. Bayar bu meydan okumada, yeniden seçim lâJı edilmis olmasından memnun olmamışü. Bu sözlert kendl devlet anlayısına uygun görmemlştl... Menderes, Ankaraya döner dOnmeı bu sebepten dolayı kabineyl top lantıya çagırdı ve kendisi baskanlık ettl. Oynanan dramın bundan öteslnl vak'aya tanık olan: & zamanın Ticaret Bakanı Sayın Enver GUrell'den dlnllyeUm: « Bayar hlddetliydl. Basb«kanı bir daha bu gibi hafiflikler yapmaktan menetmek lstlyordu. Sözü açtı, Menderes'l biraz yermek istediğl sırada, yanında oturan Başbakan birdenbire celâllendl, Cumhurbaskanımn masaya dayalı sağ bilegi nl iki eliyle halı silker gibi silkeledikten sonra; «Beyefendi bey efendi, dedi, ben ne söylediğinıl ve ne söyüyecefciml bilirim!» Bayar, hukUmet erkânı önünde daha agır bir muameleye ug rmmamak İçin ayaga kalktı ve toplantıyı terkederek, çıktı gitü. Adnan Menderes'in başkanhjı altında devam eden bu cel•ey* Basbakan, Cumhurbaşka Bayar'ın, tstanbul Valisi Fahrettin Kerim Gökay'a sempatt beslemedlğl gün gibi asl> kardı. Fakat Menderes sırf ona Inat olsun dlye yıllar yıü Gökay'ı yerlnden oynatmadl. Fotofraf, İstanbul'dakl bir tören sırasında Bayar ı, Menderes'l ve Gökay'ı bir arada Ö termektedlr. nına karsı sarfedllmls, tenkidçt* sözlerle devam etmlşti. kadar milletvekili Tardi Protokola göre Basbakanın daha evvel gelip kendismi orada kaı^ılaması gerekirdi. Oys« Başbakan görünürlerde yoktu.. Bayar, işin bu tarafına çok önem vermedi, Menderes hiçbir yere vaktinde gitaezdi. Kaç defa Çankaya'da onu sofra başında beklemişler ve o gelraeyeceğini haber vermek zahmetine bile katlanmadığı için Devlet Baakanı misafirlerini uzun uzun yemekten alıkoymustu. Yalnız Ankara'da değıl, dışanlarda da aynı işi yapıyordu. Paris sefaretiıanesinde şerefine verilen bir resmi kabule, sefarete bütün dâvetlilerden çok sonra gelmek garipliğini göstermişti. Galiba buna benzer bir ifi Londra'da da yapmiîtt. bekleyislne tanık oluyorlardu On dakika, yirmi dakika geçtt^. Hususî kalem memurlan, Men« deres'i yakalamak ve gelip gelmiyeceğini öğrenmek için her yere telefon ettiler» Yok... yok.. Yirmi dakika otuz oldu, Bayar kızardı, kaşlannı çattı, mahcubiyetinden kahroluyordu. Mutlaka da onu Malazgird'e götürmek istiyordu. Menderes'in Malaz» gird'e gitmemesi kendisinin yol« culugunu da işe yaramaz bir hale getirecekti. Son olarak b e | dakika daha bekleyeyim dedi» Be^ dakika, on oldu ve Türk Devletinin Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Ba?bakan Adnan Menderes'i hava meydanında 45 dakika herkesin ortasında bekledikten sonra kızara bozara va kendisinden hiçbir haber alamarian uçağa bindi, iç ukınulan içinda havalandı glttl. GÖKAY MESELESt Bayarrf»,Mendereı de, nauhalefette bulundukian tarlhlerde tstanbul Valisi olan Fahrettin Kerim Gökay'a çok kızıyorlardı. Nitekim 1950 seçimlerinden bir kaç gün evvel Fatih'te yapılan buyük miting te konusan Menderes, Gökay'a şiddetle çatmı? D.P. iktidara gelirse onı gününü gösterecegıni söylemi?ti. Seçimlerden sonra Bayar Istanbul'a Yuluf Ziya öniş'i, Vali yapmak lstedl Bu istek önl»« bildirildi. Bayar'ın eskl arkada^ı Onlş VBzlleyi kabul etti, Istanbula Vsll olaca£ı galiba Z«lö Rna'nın, Mo dadakl evlnda kendisine tebllg bile edildi. Menderes bu oldu bitöyi ne kabul ettl, ne de ha* mettl. önlş Vali olamadı, Bayar'ın nefret ettlglnl söylediğl SEBEPSİZ DEĞİL Çlmdl anlatacağım olayı eskl Çanakkale milletvekili ve 1950 de Zonguld&k'a Menderes'in Va 11 yapmıs oldugu merhum Safaettin Karanaiçı'dan dinlemlstim... Eskl îstanbul Vallsl Ethem Tetkiner, 1948 İle 1950 arasında kaymakam lken, HaUc Partlsinln büyük taraftarlanndan ve merhamet etmlyen partlzan yöneticilerlnden blrl ldl. Inönü ve Halk Pirtisl yaranna, yaptığı partizanlığı, înönü'ne ve Halk Partlslne lnandığı için yapmıyordu. Bir kEjrmakam, bir idare adamı, lktldarda klm olursa ol»un ona hlzmet etmeye mecbur DAİMA GECİKEN ADAM Bayar 26 Ağustos 1959 da Malazgirt'e gidecek ve Alpaslan'ın kahramanca çarpıştığv topraklan ziyaret edccek, Malazgirt Zaferinin 888 inci yıldönümünü kuthyacaktı. Devlet Başkaru olduğu için okumaya çok zaman buluyor, tarih kitaplarım, inceleyerek bazı fikirlere sahip oluyordu. Malazgirdi imar etmeliydi. Bu haklı, güzel ve yerind» olan düjünceyi Menderes'in gayreti ve yardımı ile meydana çıkarabilirdi, onun için Malazgird'e beraber gitmelerini teklif etti. Menderes de her zaman olduğu gibi hayır demedi. Bayar, Yeşilköy hava alanına «abahleyin 8.25 de kalkacak uçağın hareket saatinden be§ on dakika evvel geldı. Yanında Ethem Menderes, Tevfik 1leri, Celâl Yardımcı, Kasım Küfrevi, 20 KIZARA BOZARA Uçağın kalki} taati geuni| Menderes'ten haber çıkmamıjtı. Vali, kumandanlar, ileri gelen menıurlar, ve parti yöneticîleri hep oradaydılar v« hepsi de Cumhurbajkanınm Bafbakana Yarın : Ç E Ş t T L İ Ç A R E L E R Bond MODESTY İBLAISE AMA GSSBL. P LM [ÇW MS2ECG. CDMAU K&LSİMİ 71 Araba lerin gecenin İçinde kayıyordu Emirgâna doğru. Çeyrek gaat lonra, çay bahçe» lerınden birindeki kuytu masada çaylarını içerlerken, Kudret bey üzerine konuşuyorlardı. Demek Kudret bey cezaevi'nden kurtarmıştı paçavı? » Sizin ayrılzna işl oldu muf t Şehvar İç geçlrdi: s ! '^y*' ' Olmatfı, olmadı daha ama.j Sema: AmaT Yarın gidlp yenl bir dilekçeyle dlvsmdan vazgeçtiğimi bildirecegiml Ebanım: Bana öyle geliyor kl hâkim reddeder i f tidanı! Niçin? Boyacımn küpü mfl bu kmm? Bir ayrılacağım, bir vazgeçtim, »onra gene aynlacağım. Mahkeme bu, çocuk oyuncağı mı? Ne zaman ugramıştınız mahkemeye en •on? dive sordu Sema. Hiç uğramadım. Ya mahkeme karar verdiyse? Bana tcbliS ederlerdi herhalde. Etmezler. Kararı verir hâkim, geçer gl' der,.. Şehvar, Sema'yı Ebanımla basbaşa bırakıp, buntîan böyle ne yapacağını, ne yapması gerekeceğini düsünüyordu. öylesine dalmıstı kl, Ebanımın ftsık bir erkek gibi genç kadının elini avuçlan içine alıp, illâkl bir gün onu evinde bekleyip beVcliyemlyeceğini sorarken nasü hırçınlaştığına bile dikkat etmiyordu. Bir mektup yazsaydı Kudret'e. Mektupta gayet açık, «oğukkanh bir ifade kullansa, üç çocuğuyla ortada kaldığım, madem çok zengin bir kadınla evlenmek üzeredir, bir miktar para yollamasını rica etseydl. Gerçi açtığı dâva cfilekçesinde, cKudret Yanardağ'dan nafaka eibi, kendlsi ve çocuklan için hiçbir şey istemedigini belirtmijse de», dul karısıyla çocuklan için bir şeyler düşünmeslnl de ondan beklediğini falan belirtseydi? Birden, karçıda, kıyıya çekilmi» bir spor arabada dudak dudaga geliveren iki genç eözüne ilişiverdi. llisiverdi ama, üzerinde durmadı. öpmek, öpüsmek, yatmak falan filândan öylesine uzaktı ki şu an. Zerrece sevmedıği kocasının yabancı bir kadınla evlenmek üzere olusunu işittiği andan beri içinde, içinin derinliklerinde bir yerler acıyordu. Onu kaptırmıştı ha? Kaparlardı elbette. Neden kapmasmîar? Boylu, poslu, iriyan, agzmda da dillerin en civeleği dönen bir adamtfı. O dil kimleri kimlerl kandırmamıstı kl, büyük topraklara sahip genç bir kadınl kandırmasındı? Hepsi hepsi, jfünün birinde Milletvekili oluverirseydi ya? Yıl uSursuzundu galiba. Olur olurdu! Ağlıyacak kadar hislenmistl blrden: « Ba»ımdaki devlet kujunu kıss dedim uçurdum. Keske dinleseydim şu ebe karıyı. Ne bileylm? UJUIIIIIfUlilf Tifffany Jones Onu öyle Bogaı Oteli'nde enselenmif diye lşi« tince, paşa dedemden kalma bütün hislerira ayağa kalktı. öfkeyle kalktım, zararla oturacağım simdi!» Derin bir İç geçirdi, sonra sertleşti: « Ha« yir, zararla mararla oturmıyacağım. Acındıra» cak mektup da yazmıyacağım. Gereklrse sert, tehdit daâu bir mektup donatmm. Bana yüklüce bir para yolladı yolladı, yollaraadı mı, alırım iki oğlanlı kızı, dikiliveririm bir gün karsısına!» Ferahlamıştı. Elbette böyle yapacaktı. Ilk evlendikleri sıralar yumuşak, yumusactktı. Kocacığım kocacığım cTîye çevresinde pervane gibi dolanırdı da ne üterdi? Hiç. Sonra sertlesıp, maşa terlik oyunlarına, hele hele kafasına vazo falan fırlatmaya başlayınca. nasıl muma dönmüştü? Elbette, onu alıştırdıgı sertlikle çıkacaktı karşı^ına. Oldu mu? Mesele yoktu. Ol» madı mı? Açardı bayraklan. Kopan koptufiu yerde. kınlan da kırıldıgı yerde kalsındı Yokfa havat degildi yasadığı Ebanımın evind'eki. Kız kendi havasındavdı. o£lanlar kendi hava» larında. Bundan sonra at olup da kuyruk mu sallıyacaktı? Kudret'ten bir şeyler kopanrsa, ki koparacaktı, dü5üm üstüne düğüm vurmalı, ne kıza. ne de o2!anlar» kurban etmeliydi! E, Şehvar.. hava epeyce soğudu. Ebanıma baktı. Soğudu. • Kalkahm mıT ~ Siz bilirsiniz. Sema hesabı görtîü. kaiVtıiar Bir ba*ka eOn peüp Ebanımı evinde zivaret vaadiyle Sema, Taksim'de ayrıldı İki kadın taksı çevırmekten vazgeçip, Saraçhane'de inmek üzere. Aksaray dolmuslarından birine girdıler Yol boyunca Ebanımın çene«i durmadı. Kanrian randevu almıştı. cKancık» ne eümi gelececmı ke« sinlikle söylememi^tı ama. vakın. ha'tâ ço>c yakın günlerden birinde gelip «Ebanımcığı»yla birkaç saat kalacaktı. Şehvar: Ya atlatırsa? dive sordu. Dişi bir pars kesıliveren Ebanım: Hı hııı.. d'edi, atlatır ha? Ne yaparsır.? Şu anda bilmiyorum ama, alimaüah onu yerrie, gökte duramaz ederım! Şehvar'a bu, Kudret Yanardağ'ı hatırlattır Tabit tabii, dedi. Dinsmn hakkından lmansız gelmeli. Ben de Kudret deyyusuna ay« nı şeyi yapacağım gerekirse. Birden Şehvar'a dikkat eden Ebanım, sordu I Kime kız? Kudret'e! Ne yapacaksmT Atlayıp girferim, dflnyasını zîndan ede» rim ona be! Ne hakkın var? Aynlmt davaıını açaa, nafaka filân istemeyen sen değil miıin? (Devamı var) 1FFANY JONES liNTiKAM YEMiNi t L ÂN Boıüyük Orlaoknl Müdürlüğünden: 1 t ç e merkezl OrtaoJnü binasırun 29712.45 llra keşif bedelli onanm isi 2490 sayılı kanunun 41 inci maddesi gereğince açık eksiltme suretiyla yaptınlacaktır. 2 thale 21 Temmuz 1969 Pazartesl gunfl saat 15 00 de Ortaokul binasında Komisyon huturunda yapılacaktır. 3 Muvakkat teminat (2228.43) liradır. 4 Eksiltme şartnamesi ve diğer evrak mesai »aatlert dahilinde Ortaokul Müdürlüğünde görulebilir. 5 thaleye iijtirak edeceklerin, ihale tarihinden uç gOn eyvel Bilecik Bayındırlık Müdürlüğüne müracaatla yeterlik belgesi almalan. 6 Taliplerin ihale günü ve saatinde, bu iş İçin alınmıs yeterlik beJgesi. 1969 yılı Ticaret ye Sanayı Odası vesikası ile muvakkat teminat makbuzunu ibrazla, Komisyona muracaatlan. tlân olunur. iBaııa: 181M/8592) Çorum Belediye Başkanlığından 1 Nısıf hlıseıl Belediyeraiz* ait Tapunun Yenlyol Mahallesl 417 ada 35 parıel numarasında kayıtlı tamamı 142.30 Mî.'den ibtret Fınnın v* Fmna müteallik tesislerin (i hissetl 2490 ısyılı Kanunun 31 inci maddeıi gereğince kıpıh zırf u«ulü satılacaktır. 1 Fınnın nıııf hiıseslnin muhammen bedeli 200 000, llra olup geçici teminatı 11^50, liradır. thalesl 21/7/1969 ptzartesi günü laat 15.00't« Belediye Encümeni huzurunda yapılacaktır. 3 Ihaleyt alt s»rtnam« her gün mesai »attlerl dahllln*• Belediy» Yazı îsleri Kaleminde görülebilir. * Taliplerin 2490 layılı Kanun hükümlerine |8re hazırlıyacakları kapalı teklif mektuplannı ihale »aatinden bir laat önceslne kadar Belediye Baskanlıgın» vermelerl şarttır. t Poıtad* vıkl olaeak gecikmelerin nazara «lımıyacatı ilftn olunur. (Basm: '8336/8536)