Katalog

SAîîİFr 10 Temmuz 1DC3 CTMHURİYET ' POLITIKfl GflLERISI BÜSTLERvePORTRELER ( Yazan: C1HAD 1 BABAN ' Bayar susuyor, flklrlerfnl K&alüklennın alhnd» zaptct«nek lstiyordu. Menderea v» arkadasl&mun tutumlarmı beğenmediiün için bu MIuctt demeçler aleyhınde bir yaa yMtdığaaı •Syledim. Ba, yar, ukin re düşfinceli h». liyle «Okur musunuı?» dedi.. Okunuva basUdım. O benl dikkatle dinliyordn O nrada telrfon çaldı, »aUrlerarasiTdı. B»y»r, bole telefona fittl, karsuınd* Menderea, Köprtlö re Ka. nosmaaoiln Ue Mrlikta yoi» çıkmış olan KfiUhjm MUletveklli thsan Şerif Tardı. Bis Sabahatttn Sönmes Ue tçerfden Bavsr'ın •falerinl dınleyebilijorduk, Menderes, taraf tutmağa başlıyor Husnü Yaman (oturan) ve Mükerrem Sarol Ue arkadaslan 1950 »eçlmlerine hazırlık yapmak, bn arada Es»t Çafa'yı da duşuraek için Emınonü tlçe Kongreslnl bölfimnus flbi (öıtererek düzme labıtUr tanzbu etmlslerdl. rüyasın» kavusmak için uykudan uyanmıştı arkadaflannı Partl lçinde büytlk saygı ile sevllen merbum Ekrem Hayrl Üstündağ, evvela yatıstınnak istemij, fakat bakmıs kl, bunlar gençlerl tasflyede kararlı Ya onlar, ya bi» dıyorlar, o zaman ıkl kotü ihtimalden ehvenlnl seçmiş, Menderes ve arkadaslan partıden aynlacak olurlarsa Demokrat Partimn çokeceğıni tahmln etmış, bu sebepten kuruculan tutmak yoluna gıtmis, bu arada Menderes, Koprülü, Karaosmanoğlu, Bayar'ın temkınll tutumundan da hiç hoslanmadıklan İçin Bayar Izmır'e geünce, Fevzi Lütfünün Alsancak'taki evınde kıyamet kopmus, adetâ Bayar'ın Uzerine yürumüşler, kendıslnl köseye aıkıştırarak tehdlt etmlsler. Bunun üzerlne Bayar, Köprülü'nün D P. MecHs Grup Baskanvekılliğınden lskat edılmesıyle onun yerlne geçerek eline alnus oldugu, Grup Başkanlığından adetâ koparak istlfa etnuş ve sonun yı lşle>ebıUrsıruz, fakat filozof Pascole'ün tarlf ettljl glbl, esen rüzgârlara gore kamı? glbi egi len insanı, oam madde halınde kuUanarak, ondan devlet yaratmak, büyük akıl va aKüdan da daha bUyük çe?itM ardemliklar lsteyen bir sanattır. DP lçindeld bu çatlama bflyle blr kadarln Urunü oldu. Tah takılıç va arkadaşlan daha ac hırçın olsaydılar belkl Mendares ve arkadaşlan da bu kadar sert olmayacaklardı. TahtafcLhç ve arkada&lanm teşvüc edenler blr gUn nkıyı görüp onların ar kasından çekilerek Menderes'e iltica etmeseydiler, Onu çlşirlp Borumsu2İuğa itmeseydiler, Men deres belkl bu grün halâ sağ olacaktı. Bayar soğuk blr hesap yaparak, duygularvnı ezmeseydl, belkl de Demokrat Partinin dingili hlç kınlmayacaktL »anattır Tajı yontabülr, tahta «Arkadaslara »öyle çok OzUlc «lUm . Her şey halledUir... îşi karannda bıraksınlar.. rio» ediyorum, benl zor dunıma düfürmesinler.. Olur .. ttmtm. » Bayar, tekrar odaya döndü. fcen makajeyi henüz biürme'miştlm; arkasını okumamı beklemeden: «Sia o yazıyı yayınlamayın» dedl. «Artık luzum kalmadı Hnlannı aldılar. Herhalde baska demeç vermezler.. » Bir gün gonra gaıetelerde j»rtl çevrelerlnde bomba gibl patlayan bir haber okundu «Bayar arkadaslanna mUlikl olmak Uzere Izmir'e hareket et mıştl > 1 Demek kl Bayar, dUsunmUs, tasınmıs, Menderes ve arkadasoannı karşısına almaktansa mü cadelelerlnln netlceainde ulasmak lstedigl amacı kaybetmemek İçin Kipung'in dediği gibl, YA ONLAR, YA BİZ Duydujumuza göre, Manisa' dan tzmir'e gelen Menderes ve Ü 9 f « i JBOVlcl MODESTY BLAISE Bayann kararlannda teslr altında kalması, oyunlara uyması, kendısine, arkadajlanna DP ye ve özellikle memlekeU sarar verdi. Bir kere çatırdı başlayınca, artık devam edecektl.. Mendeda Mlllet PartM res ve arkadaşlan tzmlr'deki yol açan çatlaraaya da, yol açü kuvvet gostensi ile netıceyl kamı?tı Bayar, Menderes TB ar zanmış olduklan İçln o zamakada?lan birleşerek bundan na kadar tereddüt içınde yaşaböyle bep beraber yürüyecelcleyan seyirciler vlcdanlanndakl rlne dalr sesslzce besa etmlsterazinln kefeslnl Menderes ın ler Ba>ar, bu besaya Mendetarafma doğru eğmeğe başlares ölünceye kadar galiba tek dılar Şaka değıl, bu grup, Bataraflı olarak sadık kalmı?. jar'ı bfle zor kullanarak yola Bu olayın acılığı, poliükanın getirmışti Temızlık tamamlanSırça Koşkünde oturup, etrafımalı, bundan bojle Menderes nı görebılen insanlann yüzünü cephesıne karşı hiç kimse hatagızlannda klnln erunis gıbi bu tâ Bayar bıie ayaklannuüc ceruşturdu. Toplum İçin duşünesaretını gostermemelıydi'.. bllmek ve düşündüfrunü tatbık etmek İçin polıtıkaya glrmek, İÇİN İÇİN NEFRET lnsanın var oluşunun delilidir. Ama hangi lnsanın•" Baçarıa demokrasilerin de sırn Işte bu HUsntl Yaman, Menderes'ın kemale ermlş lnsan tıpıni yaraonbaşısı gıbı ona hızmet edertabılmektır Çok esU bir lngıdı. Mukerrem Sarol îstanbulda liz ata sözü «Insanlan tanıdıkgozü kapalı olarak onun dırekça, ^opeklere sevplm artıyor» tıflerıni yurütuyordu. Ne dılerder Kemale ermış lns&n azdjr. se ne isterse o Işl tereddutsuz Onun için polıtikacının ustası, (Bana ne derler') dıye çekınham meyvelerl olgunlaçtırmakla meden yapabılıvordu Onun İçin da f,orevlıdir Polıtıka aslında Menderes Sarol 'u severdl, bu buyuk, ddden çok büyük bir nedenle de Bayar Sarol'dan İçin ıçın nefret ederdi. Sarol'un kazandığı itıbar ve sevgl başka bırçok insanda da ona benzemek ıstıdadını yaratmıştı Bov lece DP lçinde haklıyı haksızdan ajirmayan Menderes ıstedıjfı laman gozünli budaktan sakınma%an, enerjisinl ve akh nj Menderes'ın emrme tahsıs etmiş mılıtan blr sınıf teşekkül etmiştl Mucadelenln tam bu asamasında Demokrat Partmin hali meşhur Saraoslu Pythagor'un, îsa'dan aHı yüz yıl evvel Atina' dakl Olımpıvat oyunlarını seyrederken yaptığı tarlfa çok benzıvordu Pjthagor «Bazılan dükkân lşletirler \e yalnız çıkarlarına bakarlar, başkaian Arena'da hajatlannı tehlıkeje atarak zafer ve şeref peş'nde koşarlar, bir dığer ?rup ta bu zafer ve şer°f peşınde kosan msanlan seyreder, onlar muzaffer oldukça onlara aJkış tutar. Bu sonunculann jaşama sartları dığer ıkl gruptan daha kotu değıldır» demıştı Demokrat Partıde de dukkân lşletenler \ardı, mevdanda ıktıdar \e zafer ıçın şureşenler vardı, bunları aİKislajanlar arasında da zafer ıçın gureşenlerın raıcıplerının a\acrını çeken ınsan lar goze çarpardı Onlann vaşama şartlaı aa tutnıkları alkış yüzunden tıpkı me> danda doğuşen kadar mukemmeldi. Kurulus ve gelişme yıllannda oldngu kadar Iktidar suresince de Mukerem Sarol, deresl'n dlrektlflerlni götü kapalı olarak dinier, yerine fetlrmeğe çalıçırdj. Fakat Bayar( Sarol'u tutmuyordu. Bunun Uzenne Mukerrem Sarol, Hüsnü Yaman ve arkadaşlan sankl Emmonü llçe Kongresl bolünmüş we üyelerln blr kısmı bir başka kongre yapmış gıbl, duzme zabıtlar tanzım ettıler, Genel Idare Kurulu, Dd kongreden hangısınin «neşru oldugunu tesbıt etmek üzere uç kışıyı îstanbul'a gönderdl, bu üç kışi, aldıklan talımat gereğınce, etkılerl ile çok sonra demokratık hayatımızı zedeleye cek olan bir sonuca \ardılar beğenlyor ve sevlyordu. 1948 Da 1950 arası, Beykoza gıttigl zaman Çağa'nm evıne mlsalır olmuş ve onu Beykoz'daki basanlarından dolayı övmüştü Se çjin kaprısı joızünden haksız yere azap çekmesme, mânevl rzıyetlere uğramasına razı öogıldı Onun ıçın bu îstanöu, optrasyonundan hoşlanmasııştı. Bir inKun profesjonel *jutifcacılann Menderes'Ie partl ıçı r dolaplan ç»v>rnek üzere işbiılıgi yapmalfcrı onu Uzüyor \e kızdınyordu Fakat hlç bir jey de yapamıyordu Bir kere lzmır'de ku\vete boyun egmıs Besa demlş^ı Buna ragmen bonı arattı, Ankaradakl evice gıttim. Esat Çaga meselesinl anîatiıktan sonra. «Ben» dedl «bu adamlaıla baş edemiyorum.» Bu adamlar dedigi Mendera» ve Koprülü idl. «îstanbulu yıne allak bullak ettiler. Senden rica edlyorum, Esat Çaga'yı bul, ona tarafımdan selâm söyle, kendlsine kar şı son derece sevgirn ve saygmı vardır. Seçımlere gıdıjo» ruz, fedakârhk etsın bu adamlarla mücadeleyi bıraksm Bsn onu nereden lstersem Mılletv». kıll yaparım Kuvvetll oînuğumuz 30 Mılletvekill veren Isîanbul g i bir yerde parçalanmab yalım Tekrar edıyorum nasıl isterse onu öyle memnun edarim» İKTİDAR UĞRUNA Uydunna zabıtlarla, gerçekten yapılmış gıbi gosterılen kongre yi meşru telâkkl ettıler. Boylece demokrat partıde, Iktidar uğruna sahtecıllk baslamıs bulu nuyordu Bayar aslında Esat Çağa yı Yarın : H AYA L KIRIKLIĞI KSĞITCI 61 <Devvus» sbzu iltifatmı? gibl gülum^eyen Kel Mıstık, çavına kesme şekerlerını atarken l Ben, de^yus sozune kızmaml dedl. Sonra ocakç'va baktı : Bey Istanbul gazetecısıdır, bak, gazetestne ^azar sonra senı' Ocakçınm «îstanbul gazetecisi» üzerme pek bır fıkrı oımadığından, Deve nın boşalmıj çay bardağını alırken • Senı yazsın, dedı Bunu yaz bey. Sınema gıbl adamdır ha! Kel Mıstık ardından kelej keleş güldü Sonra çawm judumladı, daha lonra cıddıleşerek baktı Deve'ye : Yenı Parti'den oîduğun iji Ben de gırdım Yerı Par*ı'je Bunca jıl girmedıvdjm Gırme7dım de Nsden dersea, esnaia partıcılılt yaramaz' Ben bır arabacıyım meselâ değıl mı? Hem de Gazı Pasa'nın îzmır'de Yunanı denıze doktuğu jıldanben Orası lâzım değil, muşterılerım içınde her partıden lnsan olur. Vazıfem adam taşımak Şımdı Yenı Partı>e gırdım değıl mı 7 Ötekı partılüer kızıyor, çokluk bınmı>or lar arabama' Bızım îstanbul'da da 8yle. Kahveler bıla avrıldı Her partıli kendı partısmın kahvesına gıdnor, yahut da kencfi partılısı bakkaldan aksata ednor Eskıden (sesınl kıstı) sen yabancım degılsın, ıstasv ondan jehıre adam gotururken muştenlerıme bakar, hangısınden şuphelenırsem eçeler, kımligını bellerdım Nııe 1 Emnıyet Mudurune şıfahi rapor verırdim Şımdı Yenı Partılı oldum, bana ne dıyorum Emnıjet Mudurü bır kızıvor kıl Nıye? Haber vermiyorura dne Kızarsa kızsın, ne yapabılır bana' Hııç, ne \apacakT Ben esas gene de pirmezdim partıve v» . Ça\ını yudumladı, cıgara paketını çıkarıp uzattı Yak bi dene. Karsıhklı yaktılar. Gırışımın sebebı buma bı Kjdret bev geldıvdı bı tanhte Kendı yok Allahı var, hazâ bo\uk adam' Bov, pos en^e kalıp, kn afet. Gorsen sağ ama va mılletvekill dersın, ja da Bakan makan övle hevbetlı adam Arabama bındn dı, bır baktım o zaman herıfe bellı Ankara dan çelnor Be<=ı Ankara b<"=ı«ı Dedım kendı kertfıme, Mı«tık dıkkat et henf hırlı değıl, senın gozunaen kaçmaz . sordum : Te^rıf Ankara dan mı be\efendı> Ne bıldın, dedı Bıln n e c e s ne var' O zamankı \alı murtekıbın, hır^ızm ve de kumarbazın tekı Fabrıkatorları, tuccarlan Kulube cebrı toplar, pokere oturtur. ÜtuJurse hzsbı geçer, uttu mj Al'ah varattı demez Herkes ska\etçi3dı Demek ded'm kısa aklmnan, bunu Ankara'dan hususî gonderdıler, tahkıkat geç«ın, rapor versın dıje çıtlatt m, bakt m o cfegılden gelıjor Ben mufettıs iılân değılım, herhangı bır vatandas m Lan dedım ıçımder, herhargı vatandaşda Ankara besısı olur mu? Tavır, zavır, çalım mufe'tış ta» T vın zavırı ve de çalımı Kaçın kurrası\ım ben kul yutar m i ı m ' Sonradan anlaşıldı va, henf şehırde teftış etmedığı ne Iokanta bıraktı, ne otel, ne banka, ne de postahane! De\e laf olsun dıye sordu : Deme"< gerçekten mufettişmljT Hem de Mufettışler mufettljll Sonra' Sonra gezdı, d'olaştı, çekti gittl Anksra' ya Çok geçmedı, Valı'yı aldılar efendı Ardından Ağır Ceza Reisıni.. Lakın Vah'nin gıtmesine mıllet bi sevındl kl. Ruşvet muşvet kabul etmedı mıT Kım' Mufettışler mufettışıT Kel Mıstık az kalsın, c tlâhi beylm» di>e» cektı, «ağzı olanın jememesı gayrıkaabıl!» Demedı Çunku a\nı partıdendıler : Etmedı şerefsızım! Üzerinde fazla djrmamak Içın çabucak ek* ledı : Onu dıyecektım, bu acfam şıradı bızım partının dıregıl Deve sahte bır hayretle : Allah Alıaaaah, dedı Ikı uç av once bır şâ^a ç kardılar, guy» «jJam îstanbul'da bılmem ne otelınde basılmıj. Burdan da şıkâyetçısı varmıs falan fıstık, ellerı kelepçeh, getırip mapıse tıktılar Ben gıne jemedım. Hattâ mıllet toplandı, yumurta, çuruk domates, patatesnen falan taşlıyalım dı>e. Şojle bır duşundum • Uldn devletın, hukumetın rfubarasına akıl ermez Olmıva kı de\ let bu sefer de gıne mılletı sınamak ıçın henf] tutuklamış olmasın dedım. Aklıma yattı Neden? Çunku bende bır hıs var, Allahtan' Yadırgı bınne şovle bır bakı>ım, şıp hemen anlarım a\ı mı, kurt mu' Allahtan 1 Dedığım çıktı efendı. Herıf meğer desısevnen tevkıf edılıp gonderılmış Ammaaaa kerameüne kurban olduğumun Allahı, herıfe ıçerde bır urya gordurur, Akjazılı bi hoca var, ıçerde, o, guva yeşıllık bır yerde olurlarmış Hıcaz'da mı, M sır'da mı neT Bızım Mufettışler mufettışı'nı kucakladıgı gıbl Allahu taalâ'nın huzuruna goturur Allahu taalallah, çatar kaslannı, bundan bovle namaza başla, kılmnanlan kıldır ve de Yenı Partna glr, benim yolumda yuru, korkma Senı baş» geçıreeegım, der O koskoca Mufettışler mufettışı ânıde değıştı efendı Akyazılı şımdı lord oldu mapıste Para oıuk gıbı akıyor Haa . herıf, hâşa haşa Kudret bey sımdı beş vakıt nama» zında, ağzına rakının tfırhemini kojmadığı gıbi, ıçenlerle de konucmuvor1 ÇaMnı ustuste yudumlavıp boş bardafı ta« bağına koyduktan sonra heyecanla yenıden ba}» ladı : Son gun, Snıden mahkemeje çıkardılar. Kımsenın haberi yok efendı Bır ben Benım r haberım oldu, akşam u•^a^ını gorduvdum. mıllete yaydım. Nasıl doldurdum Arflneyı, o kadar olur Mahkemeve bır gırdı, hâkımler makımler tıtre ha tıtre' Kola\ mı' Allahu taa'ânın sevgılı kulu Henf e=a<;ta Ankara besısı v» de kurban oMuğumrian ku\\et alıjor Ne var? dedl hâkıirlere beni bura\a m>e getırdın'z? Hâkıır'er hık mık dedı, derhal beraat etUrın, joksa basmıza knametlerı yağdınrıml 7 Ettırdıler mı Çok erteresan bu zâtı gormek ıstertfım.. Zor Nı>e' Kari'inın çıftlıjıne d^e eıttndı amma, duvduğumuza gore kov koy, kasaba kasaba dolaşıyormuş' Ne yapmıva dolaşıvorT Nutuk atıior ki o kadar olur Bunca rıldır hanı | u memlekette arabacıvım, gormedığım yok Lâkın bu memlekete boyle konuşaa adam gelmedı efendı' Neler ^ovluvor yahu, neler «ovlu\or> Allah soyletıvor' Kul tobe beşir edemez O partimıze gırdı, partımızm uye adedl bınleri, on bmlerı aştı gıttı Şımdi kazalarda mazalarda mıllet akın akın bızım partiye gırıyormusl (Devamı var) O saat' GortH KlŞt VEElP GEti\ GEZBS&vJE O UALS3E. VAIJIMA ÜÇ f ESAT ÇAĞA Tiffany *9an&s TIFFANY JONESg •laaııııaı*>••• » • • PROBLEMİ • • •l» l | l<l«l ll «| |l ll lM I I I I «MII<lllilt"lllilt*IMIII*lt ItlllKdlliMIIII ' • • • • • • • • • • • ' • • • • • • • • • • • • • • • « • • • • • • • • • • m * *l • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • * a l« • f 11 111 III fâu TfcDiâîfcie / Ks, J MBcee â'eV i^coe se. >i 11 f VTn ıi»vnnı ' 1950 seçımlerıne gınleceğl sıralarda Demokrat Partı îstanbul 1 Başkanı rahmetli avu1 kat Esat Çağa idı Menderes ekıbı onu hıç tutmuvor, onun ye rıne Sarol u ışbaşına getırmek istıyordu Yaklaşan seçımlerde Istanbul da, saglam ve kendi lenne bağlı bir baş'n bulunması sarttı. Ojsa Esat Çağa aldığı terbıve ve mızacı ıle emır kulu olacaklardan degılaı 1950 seçımlen gelıp çatmca, Menderes'ın Sarol a olan aşın muhabbetının sebebı de anlaşıldı îstanbul 1946 seçımlerınde Demokrat Partıve oy vererek rengmı beüı etmıştı. Üstel k >ıne Istanbul J mılletveKilı çıkaO nycdu Bu suretle Menderes, ts'anbul Hstesıne hâkım olarak evvelâ kendısını ve jakın arkadaşlanm, sonra da kendısine mınnetle baglanabüen kımselen Meclıse kolayükla sokabılırdı. Bu amaca ulaşmak ve îstanbul üzerindekı eğemenlıği temınata bağlamak ıçın de Esat Çağanm her ne pahasına olursa olaun tasfıyesı gerekıyordu. îlçe kongrelerırun sonuncusu da yapılmış (EmrndnU) ve buradan îl kongresme gıdecek delegehk lerl Çağa taraftarlan kazan mıştı Bojle olunca Esat Çaga' nın, ll Bajkanı olması tabıı Jdi Bu durum karşısında Çağa'nın ll Başkanı olmasma mânl ol mak lâzım gellyordu. İ V I C l l t C O g p o ğ i m | konu veresim:AYHAN BAŞOĞLU fJJNTİKAM YEMİNİ so|ulc sularına d«ldı Çorum Belediye Başkanlığmdan 1 N,Sıf hıs'e'i Beledı emıze aıt Tapunun Yeniyol Mahalle^ı 4 T ada 35 parsel numarasında kajıtlı tamamı 142 30 1 ! Mz den ıbaret Fırınm ve Fırına muteallık tesıslenn 4 hıssesı 2490 sayılı Kanunun 31 ıncı maddesı gereğınce kapalı zarf u=ulu satılacaktır 2 Fırının nısıf hısse«ının muhammen bedelı 200 000 lira olup geçıcı temınatı 11250 lıradır Iha'esl 21/7/1969 pazartesı gunu saat 15 00 te Belediye Encumenı huzurunda yapılacaktır 3 l>iaV\e aıt şartname her gun mesaı saa*lerı dahılınde Beledne Yazı tşlerı Kalemınde gorulebılır 4 Talıplerın 24^0 sayılı Kanun hjkumlerıne gore hazırlıyacaklan kapalı teklıf mektuplarını ıhale saatınden bır saat oncesıne kadar Beledı\e Baskanlıgına vermelerı şarttır 5 Postada vakı olacak gecıkmelerın nazara ahnmıyacağl ılân olunur. Istanbul II Imar Müdürlüğünden: 1 TopkapıOsmaniye Sosval Meskenler «sshasında ımar plânında gösterılen yerde acık hava sıneması ıle 2 adet odun deposu yerının on 3^1 muddetle kiraya venlmesı ayn ayn kapalı zarf usulü ile artırmaya konmuştur 2 Sınema ve odun deposu yennın yıllık kirasl 6000 lıradır. 3 Şartnamesi tl Imar Müdurlugönde ve Osmanıyedekı şantıveden görölebılır 4 Geçıcı temınat sınema ıcın 4250. lıra, odun dpposu ıcın 4250 lıradır 5 İhaJesı 11 7 1969 Cuma gunö sinpma veri 15 30 da, odun deoosu saat 16 00 da II Imar Mudürlüğu bınasında toplanacai Komısyonda yapılacaktır 6 Tslıplenn ıhale saatınden bir saat evvelıne kndnr kapalı zar/lannı mezkür Komısyona vermelen lâzımdır 7 Gecıkmeler kabul edılmez 1833 ilöj (Basın: 18267 8443)1