Katalog

u bir SAHESER ROMAN claha KENAR MAHALLE Ciltli umhuriYet KURUCTJSU: YUNUS NADİ > Temel Kanunlar > Gerekçeli Anayasa Nozım Hikmel'in ilk Şiirleri May Yayınları, Kredi Han Cağaloğlu İstanbul Reldâmalık: 2091/7271 46. yıl, sayı: 16119 Demokrasiye Meclis ve Senato sahip toplantısı çıkmız,, bugün CHP, GENÇLtĞU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet tstanbul Posta Kutusu: tstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cuma 13 Haziran 1969 8u fırsat kullamlmalı OLAYLARIN AROINDAKİ GÖREVE ÇAĞIRDl ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Merkez Tönetim Knrvlu. dün bir bildiri vayımlıyarak, Türk gençligini «Demokratik düzene sahip çıkmağa. demokrasiye ve halka inanmayanların düzenledikleri eylemlere katılmaktan kacınmaya, her türlü saldırıyı önlemeye» çagırmıştır. AP'li Kayalar, «Meclislerin olağanüstü ^ toplantısı için sebep olmadığını» söyledi ANKARA Curahuriyet Bürosu Parlâmento bngün önemli bir sınav verecek. Her iki Meclis, Anayasanın öngördüğü yeterii sayıda imza ile toplantıya çağrılmıstır. Birinin gündeminde PeraoDel Kanunnnun güdükldgünü ortadan kaldırmak için yapılmış tekliflerin görüsülmesi vardır. Ötekinde ise üniversite öğretim üyelerinin tazminat tasarısı. Kamu personeli, özerk knrnlnsların mensnplan gibi, ya da açık baakı grupları cini dökülmüş degillerdir. Ama hnznrsnzdnrlar. 1965ten önce çıkanlmif, adına personel refor(Arka«ı Sa. 7. Sfi. fi GtVENMGt ASKERl BÎRLÎKLERE VERİLEN İSTANBUL İNİVERStTESİ GERİ PLÂNDA, ÜNİVERSİ1E KAPISINDAN BAHÇEYÎ SEYREDEN MERAKLILAR... (Fotoğraf: HA) Demirel, "Sokağın hangi merkezden idare edildiği belli,, dedi «FtEJ» Kongresinde konuşmak için dün tstanbul'a gelen Başbakan Süleyman Dernirel, daha sonra Vilâyet'te, gazetecilerin son olaylara değinen sorularını cevaplandırarak. «Devlet, kendi kendini koruyacak güce sahiptir. Değilse, Devlet değildir. Yani Devlet; sokağa çıkmış, üç kişiden beş kişiden. on kişiden, bir avuç insandan tnı korkacak?. Meseleler. gençlik meseleleri olmaktan çıkmıştır. Gençlik meselelerinin tahriple alâkası yoktur. Bu hareketlerin, başladığından bcri, kimler tarafından yapıtdığı ortadadır. BUBU, herkes biliyor Haagi merkezden idare edildiği belli» demişfir. Kimler düzenliyor? CHP Merkez Yönetim Kurulunun dün Genel Sekreter Bülent Ecevifin başkanhgında yaptığı uzun toplantıdan sonra kamu o yuna yajamladığı bildiri şöyl«dir: «CHP Merkez Yönetim Kurulu, dikkatleri halkın dertleri. toplumun serçek sorunlan üzerinden uzaklaştırıcı ve demol<rasiyi tehükeye düşürücü bülün eylemlerin karşısındadır. Buntarın. demokrasi \e halk düşmanlarınca düzenlendiği kanısındadır. Halkın gittikçe artan ıstırapUrı. ihtiyaçlan varr'ır. Gençliğin çözttm bekliyen sorunlan varrtır Halknmzro ve graçHğin sorunlannı AP. i'ciidarının çöze. miyeceği, aksine fittikçe daht kntü bir duruma sokacagi açıkça ortaya çıkmıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) # Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu bugün saat 15'te olağanüstü olarak ayrı ayrı toplanacaklardır. Meclis'in gündeminde CHP'lilerin teklif ettikleri devlet ve kamu kuruluçları memur ve hizmetlilerinin maaş ve ücretleri hakkındaki kamın teklifı. Senato'nun ise Üniversite Reformu Kanun Ta«arısı yer almaktadır. Bugün Mecliflerrfe takip edilecek yolu tesbit için dün sabah toplsntıya çagrılan AP Meclis ve Senato Grup Yönetim Kurulları, çoğunluk olmadığı için toplanamamıştır. CHP Senatn Grupu Yönetim Kurulunda da çoğunluk sağlanamamıştır. AP katılmıyor Dün gazetecilerle görüşen AP Senato Grup Başkanvekillerinden Seref Kayalar, toplantıya katılmıyacaklannı kesinlikle açıklamış, bir soruya cevap olarak, «Meclisler tatile girdikten sonra. ancak olajanüstü bir durnni için toplanabilirler. Bugftn ise b»jie bir sebep yoktor» demistir. Tiirkeş,. Inönü, Demirel ile, modadan Bursa'da Bayar'a namaz kadar her kılacak; konuyu Komandolar da gösteri konuştu yapacak ANKARA (HA) Resmi dâvetli olarak memleketimizde bulunan İran Başbakanı Abbas Hüveyda'nın dün gece İran Büyükelçiliğinde Başbakan Demirel ve eşi şerefine verdigi yemekte, CHP Genel Başkanı İnönü ve eşi de hazar bulunmuş, bu vesile ile son roodel elbiselerden Celâl Bayar'a kadar hemen heı bahis konuşulmuştur. Çok renkli geçen yemekte Inönü, Demirel'in yakasından tutarak, Personel Kanununun çıkarılmasıru istemiş, Başbakan da, «Siz birbuçuk milyar verin cıkaralım, Pasam» demiştir. Şakacıüğı üzerinde olan İnönü herkesle konuşmuş, bol bol espri yapmış, bu hareketliliğiyle yemeğin mihverini teşkil etmiştir. BVRSA, (HA) MHP k o mandoları bu alcsam iizerî Bursa'da bir gövde gösterisı vapacaklardır. Yurdun çeşitli yerlerinden parti gençlik teşkilâtlanna mensup komar»iol«r Burs«' da toprtmrsjtt beşisrnıslar 19 belli başlı bütün otelleri tutmu»lardır. Ankaradan dün sabah karayolu ile hareket eden Genel Baskan Türkeş, programa göre dün saat 14 de tneeöl'de olmuş. akşam Uzeri de Bursaya çelmiştir. Dün akşam Tayyare sinemasında bir de konferans veren Türkeş. Yeşil Camide bupün Cuma namazı kılacaktır. Kamazdan sonra parti teşkilâtından bır idarecinin Yeşü'deki kabrini de ziyaret edecek olan Türkeş. genç komandolannm akşam üzeri yapacaklan «9 ısık vüriirüsü» nün de başuıda yer alacaktır. Tek Neden Yok! niversitelerimiıdeki üzücü patlamaları etkileyen çeşitli yan nedenler bulnnabilir. Bunlardan herhangi birini ele alarak huzursuzlutun tek kaynagı imiş gibi öne sürmek büyük taaUdır. Uele Senato dediğimiz daima objektif kalmaya dikkat etmesi gerekli «ayçıdeğer bir knml kalkar da. tüm olan bitenleri bir avuç MarksistLeninist'in marifeti diye ilâıı ederse bu, bilim haysiyetimiz adına gerçekten acıklı bir durutnun ifadesi olnr. tniversitelerimizde şu ya da bu ideolo.jik eğilime kendini kaptıranlar elbette vardır. Olmalıdır da. Taklasık olarak 150 bin kişilik bir yüksek öğrenim toplulujtunu kışla disiplini ile yönetmenin abes hir şey oldugn meydandadır. Yurt kaderinde söz ve eyIrm sahibi olmak üzere hayata hazırlanan gençler çağdaş düşün alanının her yamm inceliyecekler, girdisini çıktıstnı öfTeneeekler, çaba harcayarak kendi kişiIiklerini yaratmaya bakacaklardır. Ama, tstanhul Cniversitesi sayın Senatosunnn iddia ettigi gibi jtençligi saran huznrsnzruğu herhangi bir ideolojik kışkırtmaya indirgemek gerçek dnrnmn aydınlatacak objektif bir görüş defcildir. Bunu Senatoya yakıştıramıyornz ve düşünüyomz ki, küçük politika oyanlarına benzer cn bilim dışı davranısları ile Senatonun kendisi de üniversitelerimizdeki huznrsuzlugu etkileyen yan nedenlerden birini yarattnaktadır. Rizce çok daha derinlerde aratnak gerekir dâvanın kökenini. Türk toplumo sosyal ve ekonomik büyük degişim sancıları içindedir. Nüfusmmız hızla artmakta. köylerden kentlere baş döndürücü bir akın göriilmekte, her bakımdan tehlikeli bir dengesiıiik ortalığı kaplamaktadır. Karşıdan bakmakla, ya da vatan, millet, Sakarya edebiyatı ile jritrikçe jöze batan bu dengeBizligi gidermeye imkân voktur. Çeyrek yüzyıl önce durnmumtıı böyle degildi. Birbuçnk üniversitemizde oknyan gençlerin sayısı 810 bini pek aşmıyordn. öîrenimini taraamlayan, bir yönetim kadrosunda yer buimak bakım:ndan hemen taiçbir giiçlü'ile karşılaşmıyordu. Bugün üniversitelerimizin, yük gek okullarınmın ve oralarda okuyan ö|rencileriınizin sayısı kat kat arttıfı halde lise çıkı»lı İstanbul ve Ankara'daki öğrenci olaylanyle ilgili bir soruya verdiği karşılıkta. «Hükumet. kanunları hâkim kılmakta kararlıdır. Türkiye'de can ve mal emniyetine yönelmiş her türlü tehditleri Cumhuriyet Hükumeti, devletin emniyet kuvvetleri ile karşılamaya muktedirdir, karşılayacaktır, karşılanacaktır» diyen Başbakan, herkesin kanunlara uymak şartiyle gösteri yapabileceğini, bu sınırı aşanlann yakasma ise, emniyet kuvvetlerinin yapışacağıru, bunu da keyif için yapmayacagını belirterek özetle şöyle konuşmuştur: «Polis, vazife yapıyor. Vazife yapan Polis'i tahkir etmeye, terzil etmeye kimin ne hakkl var? Bu vazifeleri kime yaptıracaksınız? Kamu düzeni bir defa bozulduğu zaman. 'Bugün bana, yarm sana ı dır. Kim gelip koruyacak seni?. Devletin Emniyet Kuvvetlerine tecavüz, Devlete tecavüz demektir. Bunu alkışlamayın» Konuşmasmda. «Bizi. sevmiyrbilİTSiniz. Açık söylüyorum. bizi istemeyebilirsiniz. Bizi sevment7İ ve istemenizi sizden talep etmiyorum: kimseden talep etmiyo(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Erim'in demeci Öte yandan bir demeç veren CHP Millet Meclisi Grup Başkanvekillerinden Nihat Erim. toplantının yapılamaması halinrie bütün sorumlulugun hükumete ve ıktidar partisine ait olacağını belirtmiştir. «AP sornmlularını sa|duyuya davet ediyoruz» diyen Erim, olafianüstü toplantıda Meclislerd'e bulunmanın bir Anayasa emri olduğunu söylemiş, devamla şöyle demiştir : «Sırf muhalefetten geldigi için tesebbüsleri baltalamak yolnna (riderlerse ilerde kendilerinin de zarannı çekecekleri kötü bir gelenek yaratmış olnrlar. Efer yarın Meelislerde çogunlnen sa^layamazlarsa bunnn sornmlnsn do^rndan doğroya iktidar partisi olacaktır. AP ve hükumet yanlış tutumuvla memleketi devamlı bir çalkantı içine sokmaşlardır. Son olarak iktidar partisi sorumlnlarını saSduyuya cağırmayı vazife sayıyonız. Parlâmento tarihimizin en hüyük eneellemesi sayılacak bir davranıstan sakınırlar ve Meclislerin cogunlnk yapmasını saglarlarsa memleket bundan vararlanır.» AP yöneticilerinin müteaddit defalar açıkladıkları şekilde yarın Senato ve Meclise eelmezlerse çoğunluk sağlanamıyacağ.ndan çalışma yapılamaması kuvvetle muhtemeldir. ANKARA'DA 3 ÖĞRENCİ TUTUKLANDI Son model giyinmiş îran Başbakanının verdiği yemege İnönü her zamanki gibi eşi ile elele gelmiştir. Bordo ve üzeri sim işlemeli uzun kollu çok sade bir kıyafet giymiş olan (Arkası Sa. 7. Sfi. 5 de) Askerî öğrenciler Tıp'ta işgali durdurdu ANKAKA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Üniversitesine bağlı çeşitli lakülte ve yüksek okullarda boykot ve işgaller devam ederken önceki akşam Tıp Fakültesi öğrencileri de Fakültede fiili durum yaratmışlar, ancak işgale karşı olan bir grup öğrenci ile Fakültedeki askeri ögren cilerin müdahalesi sonunda işgale dün sabah son verilmiştir. Bu arada. önceki günkü olaylarla ilgili olarak, dün adalete (Arkası Sa. 7, Sü. 2 le> Haksızlığın düzellilmesini istediler Devlet ve Belediye Hastahanelerinde ihtisas yapan asistanlarla, yurdun çeşitli sağhk kuruluslannda çalışan idare memurları, cTün yayımladıkları bildiriler de, tüm parlâmento üyelerini kendi dâvalarına eğılmeye çagırmışlardır. Asistanlar. son Üniversite Tazminat Kanununun dışmda bırakılarak üvey evlât muamelesi gördüklerini bildirmekte. 23 il idari memur ve hizmetlileri de durumlarınm BM Meclisi'nin bugünkü topiantısında öncelikle ele ahnmasını istemektedir. DEMİREL. İNÖNÜ VE İRAN BAŞBAKANI HÜVEYDA BİR ARADA KONÜŞUTORLAR. (Fotoğraf: HA) TUNÇ'UN DEMEÇ LERİNDEN DOĞAN TEPKİLER, DÜN DE DEVAM ETTİ Batman tankeri pefro/ borulannı parçalayınca 40 ton akaryakıt denize yayıldı IZMtT Ham petrol dolu «Batman» Tankerinin, dün Eabah «lpras» iskelesine çarpıp petrol borularmm parçalanmasına şebep olması, tzmit Korfezind'e büyük tehlıke yaratmıştır. Deniz Kuvvetleri Seyır ve Hidrografi Dairesi, dün gece radyolarla şık sık yaptırdışı yayınlarda, çok muhtemel bir deniz yangınına karşı ilgihleri uyarmıştır. tskenderun'dan 10 bin ton ham petrol. 5 bin ton neft getirmekte olan 13.300 grostonluk Denizcilık Bankası Deniz Naklıyat Işletmesine bağlı «Batman»m bu çarpması sırasında îpraş lskele<indeki petrol borularının parçalanması nedenıyle 40 ton kadar akaryakıt denize dökülmüştür. Beliren tehlikeyi önlemeye çalışan îigililer derhal çahsmaya başlamış, vanalar kapatılarak rfaha fazla miktarda akaryakıtın deni;;e dökülmesi engellen(Arkası Sa. 1. Sü. 3 de) TURfCIŞ YONETiM KURULUNUN ACELE TOPLANMASI ISTENDI ANKARA, (CUMHURİYET BÜROSU) Turk1? Yönetim Kurulunun 15 uyesı, dün Genel Baçkanhğa Genel Sekreter Hslil Tunç'u ağır şekilde suçlayan bir muhtıra vermi? ve Yönetim Kurulunun durumu görüşmek uzere, en geç 7 gün içinde olağanüstü toplantıya çağırılmasım istemişlerdir. Genel Sekreter Tunç'un bir süredir verdigi demeçlerle işçüeri sokağa dökmek gibi bir tutum TUNÇ, Kuüste oyun içine girdiğini öne süren Yönetim döndüğünü iddia etti: Kurulu üyeleri, Tunç'un son deımıııııııııııı mecinde «Metnleketin sokaktan ve dısandan idare edildigi» yolundaki iddiasının bir «bühtan» olduğunu ileri sürmüş ve isbat edilmesı gerektiğini belirtmişlerdir. Bu ve benzer demeçlerin tehlikeli ve gayri ciddi beyanlar olduğunu öne süren sendikacılar, Tunç'u Parlâmentoyu da hiçe saymakla suçlamıs ve devamla şöyle demişlerdir: ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkîş Genel Sekreteri Halil Tunç. dün verdiği demeçte, Parlâmento kulislerinde işçilerle ilgili kanunların çıkmaması için ka sıtlı oyunların döndüğünü iddia etmiç, politikadların işçi emekliligi ile ilgili tartışmayı kasıtlı ola rak amacı dı=ma irmeye çalıştıklarını ileri sürmüştftr. Tunç. demecinde: «Türk i«ei ha reketinin gözü Camhuriyet Senalosuna dikümis boluomaktadır. t$çiden yana eörunen. işçi haklan nı korudujrunu. sosyal adaletin sa \Tinucusu olduğunu iddia edenlerin gerçek yüzleri Cumhuriyet Se. natosunun yannki toplantiîmda ortaya rıkaraktır» demekte ve şoy le devam etmektedir: «Ancak, işçilerle ilgili kanun larda. avukatJarın İ Ç haklarına 5İ tecavüzleri önledıgi, avukatlık ka nununun Sosyal Sigortalara el uzatan maddesinin değİ5tiri)'nesi ön görülduğü için. kulislerdf tşçi ka , (Aıkan Sa. 7. Sü. 1 de) i «Genel Sekreter bu tutum ve davranısian ile kendisinde Parlâmentonun üstünde bir kuvret görmekte ve böylelikle de Anayasanjn demokratik temel raüesse<Arkası Sa. ?. Sfi. 6 da) iTü'de öğrenciler işgale son verdi İstanbul Teknik Üniversitesinde önceki akşam başlayan işgale, dün saat 18'de son verilmi? tir. Daha bnce, işgalci öğrencilere hitaben bir konuşma yapan Rektör Prof. Karafakioğlu, «tstanbul t'niversitesindeki hareketi protesto etmek için girişilecek bir sempati boykotu, yerindedir. Ancak bunun, büyük bir olgunluk ve belirli bir zaman içinde bitmesi, sınavlara zarar vermemesi yerinde olur. Siılerden bunu bekliyonım> demiştir. Rektör, Senatonun önceki günkü toplantısında t aldığı kararlan açıklamış. «İşgale, 16 Haziran Pazartesi gifnü smavlar yapılabilecek şekilde bir an önce son verilmesini» de isteırüştir. "Türk işçisinin gözü, Senato üzerinde,,,, DAKIKAı Sonu gelmiyor Kabare kapa Plâj aç, kışlık evj kapa Yazlık evi aç, kapab sinemayı bir daha kapa Açık sinemayı bir daha aç, kadını piydir Kadını aç... Ve bn, hep böyle gider. Bir «kapama» ve bir «actna» içinde vuvarlamp gidiyornzDerken arava. simdi sbndi venileri de ırirdi: özel oktü kapa Oze) okut «Ç Bildiri Bir bildiri yayınlayan İTÜ lş I gal Konseyinin fiili duruma son verme karanndan sonra öğrenci ler, üniversiteye bağlı 6 fakülteyi boşaltmışlardır. Bildiride, özetle şöyle denilmektedir: «Savsaklanmış bulunan reform tasarılarını bir kere daha güçlüce hatırlatmak. İstanbul tniverHükümetin dâvetlisi olarak yurdumuzda bulunan iran Başbakanı Amir Abbas Huveyda. tlün »itesi Senatosu'nun ve siyasi ikberaberinde eşi. Dışişleri Bakanı Ihsan Sabri Çağl ayangil ve Türk tran heyetleri olduğn halde tidarın işbirligi halinde kardeşleuçakla Ankaradan İstanbula jrelmiştir. rimizi polis zulmünr maruz bıKonuk Başbakanı. çok sikı (rüvenlik tedbirlerinin ahnmıs olduğu Yesilköy Hava Alanında İsrakmalannı ve tstanbul Üniversitanbul Valisi ve rşi. Garnizon Komutanı. Belediyn Baskan Yardımcısı, Kuzey Deniz Saha Komutanı, tesinin kapatılmasını protesto ctfrsnın tstanbul Baskonsolnsu ile diger ilgililer ka rşıiamışiardır. mek. Ankara ve tzmir'de sürmeh(Arkısı Sa. 7, Sü. 1 de) Kalb hastalığının en büyük sebebinin fazla şeker yemek olduğu öne sürüldü CHtCAGO, (a a) Ünlü bir Ingilız Profe^örune gore, kalb hastalıklsrının en büyük şebebi. yaâ cieşil. şekerdir. Bir sağlık seminerinde konuşan Londra Üniversitesi Beslenme Profesnrü Jchn Ju"ikin. bazı (Arkası Sa, 7, Sü. 3 de) NADİR NADİ (Arkam Sa, 1, 8ü. 3 te) Üniversite kapa Üniversite aç MecUsi kapa Meclisi aç. Nedir tnı caıum! Mesbur hi kâyede oldtıru gibi. biz bu dflnyava bovnna kapanp açmiTa mı eeldik. Mlahaslnm»'? D. N