Katalog

8AHÎFE DÖKT 3 Mavıs 1969 CUMHURİYET Bazan şartlar öjle gelişir ki, bütün düğümle| rin çozıimü tek bir formülde, hattâ kelimede toplanabilir. 1960 Mayısının ilk gunleri bize, böyle bir formül belirtisi verir. Bu formül şudur: Menderes istifa!... T« eg«r » • lay, anlatacagımız gibl cereyan etmiiM, bu sefer emir, devletin en yflksek otoritesınden gelecektır. Amı, acaba bu emır, sokaklar tanklar ve taburlarla dolu olmakla beraber, o emrl yerıne getirecek, yanl halkın uzerlne ateş açacak lubaylar v« askerler bulabilecek mıydı' .. Bu konuya aynca jeleceglz Bazı kurbanlara ve yaralılara da malolmakla beraber, tstanbul va Ankara'daki Nisan sonu dniversıte olaylan üzerm de »yrıca durmuyoruz Çunku daha once de işaret ettiğımız gıbi bu olaylar, artık bılınen şeylerdir Hel« Yassıada Mahkemeleri bunları, butün avnntıları lle ortaya koymuştur. Ama protesto gdstenlerı, yalnız bunlardan ıbaret değıldir Mayısın basından ltıbaren Ankara'da Kızılav Meydanı, her gun içın bır gosterı verı halını almıştır Bunlardan, Ankara'da cereyan eden 5 Mayıs karışıklıklan flzerinde bıraz dunnahyız MENDERES'in;: ¥ X«l «CİL İ V L I Nisan aksamı Reisıcumhura, ijtiıaya hanr olduğunu bildlrmıstır. Eğer bu istifa kabul edilseydi, o'nun Kızılay Meydanında halkın zaptedilmez ka labahgı arasma kendini atmaıına, yani kendi nefsine karaı kendisini bir imtlhana t&bı tut rr.ası olan bu tehlikeli maceraya luzum kalmazdı. Çunkü zaten Kızılay'ı dolduran lnıanlann da butün haykınalan tek bir dılekte toplanır: MenderM lıtifa! .. Halbuki Mendereı ifta bu karısıkhk içine kendini atar. Ve bıraz da lajkınhkla |unu bunu tevkife kalkar. Ama, arada ııkıaır, lüruklenirken, ü» tu bası şeklınl kaybeder. Dev let Baskanı Celâl Bayar ve bazı arkadaslan ise, Kızılay'ın bir koşesinden bu tehlıkeli macerayı izlerler. Gerçı tokaklar tanklarla, taburlarla doludur. Ama ortada tek basına bır Basvekıl: Bırakın benl, artık istifa edtvım, reMD de AYDEMIR Hayır olmu, dıyen bir dev let başkanının gozleri Cnflad*, pekala erıyebillrdi. Gerçi o e«saret (östermıstir. Gerçi, «Ben tek başıma bn halkın içine girerim, onlsra hakikatı anlatınm» demistır. Ama, hanfi hakikati? .. Acaba o şartlar T* • hava içinde, haklkat dly» lnan dığı v« inandınldıgı neydlT .. Hakikat şuydu ki, ihtüSlcü.r artık, onlann «Tİarlnia, kSsk> lerinln kapılannı bll» tabancalan «llerinde, tutmnşlardı. V« Kızılay'da dilt felip gbkleri dolduran: Henderea isttfa! sozlerl .artık hakikatın t t kenduiydl .. Ama trajedi daha bitmemlftir. Şimdi bir başk* Terehm. 28 Nisan 1960 da îatanbul Unıversıtesınde başlayan olayann hemen ardından, Ankara Jniversitesınde avaklanmaar geltfi Ankara'da hareketm nerkezı, Sıvasal Bılgıler Okuu oldu Ve daha once değınlığımız gıbı. General Namık ^.rguç, yani bir örfl îdare Kunandanı Sıvasal Bılgıler üzeIne «Ates!» erari verebıldi îalbuki butun bu gosterıler, stanbul'da ve Ankara'da, kur>anlar ve yaralılar da vermek >ahasına, iktıdarın yanlıs bir a'arrufuna karşıydı Üniversielerdeki ılerıci gruplann, aylın bır protestosuydu. Iktılarm bunu boyle değerlendırne=ı lâzımdı. Ve ıktıtfar, bu leğerlendirmeyi basaramadı. stanbul da ve Ankara'da sıIhlar patladı Eğer blrkaç duuncesızın dısında butun zabıa ve asker kuvvetlerı, karsıarındaki gençlık saflarına kıa*ıva ateş açsalardı, vani atıklan her kursunu bır canlı edefe joneltselerdi, Turkivem vakın tarıhınde de 1905 tusvasındakı meshur gabo guunde olduğu gıbı, sokaklar e^etlerle dolardı Ve bu kan elının sorumluluğu altından, ıç bır ıktıdar adamı haysiveını ve canım kurtaramazdı Teselâ Uşak'ta ve Topkapı'da lduğu gıbi, eğer derlenme soak azgmlan ortava salınmaza, bızde subav ve asker, hala ateş emrı verenlerden daıla daha duvgulu hareket etıışlerdır. Nıtekını daha aşagıa Roreceğız ki, bovle bır ^teş!» emrı vermek davranıı, 5 Mavıs 1960'ta, vani ihtılâlen 22 gun once Ankara'da cee\an edecektır 555 K olavlan afhasmda da bovle bır vazi 555 K. ne demektir? Bu bir gosterl formuludür «Beşinci avın, beşincl günd ve saat beste, Kınlay Meydanmda toplanın» mkİMnı tasır. Formul tabıl daha onceden ve zekl bir terkıple bulunmustur Hızla da yayılmıstır. Nıtekım Mavıs'ın o gun ve saatinde Kızılav Meydanı, tâ aşagılara kadar tıklım tıklım dolmustur Dıkkatı çeken şudur kı bu kalabalıklar arasında subavlar, buyuk bır yekun tut maktadır Ve Turkıye'de 1908 Hurrıyet ılanı gunlerınden beri ılk defa sıvıl ve asker, genç ve vaslı msanlar, bır şehrin bır mevdanında, bovlesıne bir kav U | D I haHndedirler. Ama gunun gerçek onamica bir başka olay da karısır. Bu da bızzat Menderes'ın kendini numayışçıler arasma atısı ve Bayarla bırkaç arkadaımın, bu tehlıkeli macerayı bir köseden, bıraz aeyrettıkten lonra işı olaruna bırakıp oradan uzaklaşmalandır. Evet, o gun orada Menderes, kendınce hak lı bulduğu bir heyecan uğurunda, belki de kurban gidebılırdı. Menderes, nümayisçiler arasında! Bu nasıl oldu' Bunun hlkâyesi, gene o'nun bır hevecanının şuuru yenışıdır. Zaten Menderes, Nisan sonu ünıversıte numavişlennden berı radyonun, ateşlı hatibıdir. Yalnız ateşlı deSil, içten konusan bır insan Dâva« na gene kendını bütünd ile veren ıhtıraslı bır mıicadele adamı Tes r bırakan. •urükleyen bir konusma. Hulisa Adnan Mendereı denılen ve talıhin, bır ulkede lktıdurın zlrv* noktasına çıkardığı, manen tükenmemiş bır insanın son savaşı' . Ama ne çare ki, bâtıla «anlmıstır. Bâtıl bır dâvanın çamuru içınde, her dakıka bıraz daha batmaktadır Bu bâtıl dâva, artık tarıhî rolunu yıtırmış bır iktıdarın ve bu iktıdarca sapılan yanlış bır yolun savunuluşudur. Ama ko nusmalarında o kadar ıçU, o kadar guç^udur kı, ashnda bâtıl bıle oha, kendıslni kendı dâvasına verisi o kadar butunu ıledır kı, radyoyu dınleyen insan düşunebılir : Tanrım, butün zaaflanna rağmen, bu insan, senin bir yaratıfın!.. Ona ilham \er, onn knrtar'.. Ona hem mfium nasihatçılannın, hem artık nfnkta görünen, elle tutnlnr hale gelen sn ojnrsnz talıhınin elınden knrtar.. Evet, lanıyorum kl yalnız ben değıl, o'nu radvoda dınleyen, o'nu wven ve sevmeyen nıce ın^ailar, kend lerını bu duyguya kaptınnıı elsalar gerektır. Çunkd ben, Hıtler'in çılgın ihtirasını bır tarafa bvrakırsak, ianıyorum kl çajımıı da hıç bir hükumet başkanı bır dâvasını, bu kadar ınanırcasına, bu kadar kendini verlrcesine, bu kadar yırtmırcaıına savunmamıstır . Halbukı bu radvodan pekala, lstıfasını da ılân edebılırdı. Hıç değılse seçım tarıhıni, yahut su nuhusetlı Tedbirler Ko mısyonunun kaldırıldığını da ilân edebılırdi. Ufuktakı uğursuz isaret, derhal lilinir, giderdi Hulâsa, kendint bir gün, bel ki de avaklar altında ezilebilecejı binlerce ve bınlerce kişıhk genç ve coskun bır kalabalığın ortasına, yani Kızılav'dakı fırtınanın tft içıne atısı, gene boyle bır heyecanla oldu. Çunku su sozler, 30 Nısan'da, ve Prof Alı Fuat Basgil'in de dâvetl munasebetı ıle yapılan toplantı gecesi, Çankaya da so\lenmıştır « Ben, klmseden korkmuvornm. Hemen vann, yanıma mnhafıı filan da almadan, halka dnrnmn anlatmak için, Kınlay Meydanına konusmaya fideeetimYe dimdık dnrarak, bana hakaret etmelerini bekleyeceğim » Hakıkaten de bu »özler, 5 Majıs gunu saat bes sıraların da yerıne gelır. Halbukı 30 .YARIN: ateg emri yerdi ml?.. CelÂl Bayar Dişi Bond WODESTY/ BLA1SE oesr/ İLÂN Konkortato Komiscrliğ^nden: 969 59 îzmitte ömer Ağa Mahallesı îstıklâl Caddesi Hal Binası B Bloku 113 Ncxia raanıfatura ve tuhaiiyecilıkle iştıgal eden Şerafettm Toptancının vâki talebi Uzenne Kocaelı lcra Hâkımlıgının 10 4 969 tanh 969'59 Müteferrık sayılı kararı ile ken(Jısme ıkı aylık bır mehll verılmış \e Konkortato Kom serlıgıne 1 ınci memuru HAMZA TURAN tâyin edllmıştır 1 Borçludan alacaklan bulunanların ış bu ılân tarihmden ltıbaren 20 gun içınde alacaklannı bıldırmeleri hılâfına hareket edeceklenn Konkortato müzakeresin» kabul edılmeyecekleri 2 28,5/969 tanhinds Konkortato teklifınl müzakere etmek üzere saat 17 00 de tzmit Ba r o Odasında alacaklılann toplanmalan 3 16 5 969 tanhinden Iti baren alacaklılann dosyayı tetKik edebılecekleri ilân olunur Şerafettin TopUncı Konkortato Komseri 1 inci tcra memuru H4MZA TURAN (Basuı: 3145 5251) DIKIMEVÎ IŞÇİLERt TAPI KOOPERATINDENTOPLANTTİ'A ÇAÖRI Kooperatifımızin yılhk Genel Kurul toplantısı 2051969 Sall gunu «aat 13 30 Bejazıt, Beyaz Sarav Rma Duğıın Saıoiunda vapı acaktır Aşağıdakl gundeml görüsmek üzere sa> ın ortaklarımızın teçrifleri rica olunur G Ü N D E M: 1 Îdare heveti ve murakıplar tarafından veriltn raporların o kunnıaü 2 B Iânço envanter ve fİBt farkı hesaplarınm lncelenmesi, ıdare he>etı \e murakıpı'arın ibrası 3 Statunun 31 lnd maddesine gore suresı bıten 2 ıdare heyetl ü>esınm dejıştırılmesl veva y«ıiden »eç lmesı Murakıpların KÇİ4 DUekler. tDARE HETETt Cujnburlyct S233 Tiffony IFFANY JONES M| Lt BUTUN , İMSiNtlK 7ATİL. Menderes, 555 K gunu lorlm blndlrildlği otomobilde J uc «Mufettışler mufeuışı» az onde ıkı candarma yarım adım kadar sağ sol gerısınde, arabaya geldıler Kalabalıksa daha arka'armda, buyuk bır merkla ızhvor Kel Mıstığın orta\a attığı son şekle dayanarak, herıfın hâlâ gerçekten ustun teftış gorevme ınanmamn daha doğ^usu, o saklasa bıle bunu kesfetmemn memnunljeu içınde dırsekleşerek guluşuvorlardı « Başımızdak'ler tılkıjse bız kuy ruguyuz. Bızı faka bastımak ıçın ellı olsalar fos. Allah bızimle Keremme kurban olduğum nasıl da dala\erenm ıç yuzur.u açıkladı bıze'» • Mufettışler mufettışı» adımını arabava atınca, araba, hazretın ağırl'ğnla devrılecek kadar esnedı>se de, ıkı candarma hemen obur yana koşmus, ayaklannı arabaya atmış, dengeyi sağlamışlardı. Sonra onlar da bindıler Bındıler ya, ıkı yanına oturmadılar. O, arkaya tek bajına kuruldu, iki candarma karşısındakı daracık yere sığışmaya ça hstılar. Kel Mıstığm kamçısı beygirlerrnin ye'.eleri fize rinde gururla saklarken afılı bır nârâ attı dosta dusmana Deheeeeey, arslanlanm' Kalabalığuı bakışları önünde araba bozuk lastık tekerleklenyle şehrın yolunu tuttu. Kel Mıstık bacak bacak üstune atmıı, arabanm ıçuıe sol yanına donmüytü. Cebınden cigara paketi m çıkarıp uzattı: Beyefendi buyurun' Dunva'da hiç bır ıkram «Mufettışler mufettisi» nl o andaki kadar sevındıremezdı Saaüardır cıgara ıçmemıştı. Geberiyordu cıgarasızhktan. Geberiyordu ama kelepçeh ellerıjle uzanıp alamaz, almağa kalksa candarmalann nasıl davranacğını kestıremezdı tstanbuldan beri onu zararsız, gadre uğramış sa\arak kelepçesıni çıkarmıj, ekmeklerini onunla paylasmıslardı ama, «Suç işlediği jehre. yaklajtık lan sıra da değışıvenp, bileklenne kelepçeyi yenıden geçırmislerdı. Kelepçeh bileklerle sigaraya uzanılamıyacağmı anlıyan Kel Mıstık, paketi bu kez eandarmalara uZatlrken Hemşerilerim, ulanlanm» dedl. Bu zât var ya bu zat? «Müfettişler mttfetti«i»nln yüzune baktL. O, hep o bıyıkaltı gulüşuyle candarmalan falan haflfe alı yor gıbıydı. Sankı nnun nasıl da ondan yana gelijeceğinden yuzde yuz emın, sabırla bekliyora benzıyordu. Bırak şimdi dedi Ne zât olduğum daha sonra meydana çıkacak Arkadaşlar da emır kulu. Mâdem beni savcılığa teslım cmrinl almıslar, zâthgım KAGITCI Ki YEMİNİ Demir alınacak T. C. Devlet Demiryollan İstanbul Alım ve Satım Komisyonu Reisliğinden: 1 14 kalem profıl, köyebent, yassı ve yuvarlak demir 16/Mayıs /1969 Cuma günü saat 15^0 da Sirkecı'deki Komısvon bmasmda kapalj zarf usulu ile satın alınacaktır Teklıflenn en geç mezkur saata kadar Komısyona v«rılmış veya gelmiş olraası şarttır. 2 GPÇİCİ teminat teklll edilen bedelin yüzda beşi olup sartnameler Komısyondan bedelsi* alınabilir. 3 TCDD. thaleyi yapıp yapm&makta Teya, kısmen yapmakta ve tercih ettıği talibe >aprrokta tamamen serbesttlr ÇBtMta UOtt) 6347 matlığım onlan ılgılendırmez' Candarmalar memnun, uzatılan paketten cıgara almadüar Kel Mıstık çabucak bir cıgara yakıp bol bır duman uflerk^n Oyle degı kazm ajağı, dedı Arkadaşlara esaj \azı£enı anlatmadın mı? Bozmadı Ne gereğı \ ar' Canım ne gerelı var olur mu? Candarmalara tepeden Sıze Istanbuı da ıdare etmenjzı fısı'damadılar mı? îkı candarma donup Kel Mıstığa baktılar Saj dak. Ne iısıldıyacakîardı? Beyefendıyı ıdare edin, devlet, m llet adına vazıfe goruyor falan gıbı... Soldakı lyıce kuşkulanarak: Yook, dedı •Mufettışler mufettışi» tam zamanında: Canım bırak sundı buıılan' Demeseydı, Kel Mıstık lâfı uzatacak, «Bejefen. dl.nın Istanbulda hangı maksatla tutuklamp can» darmalarla buraya gonderılrae neden.nı savıp dikecekti. Dokznedı. Cıgarasını kıbrıtiyl* yaktı yenıden; Sönmüştü çunku. Neden sonra lâf olsun diye basladı: Mustafa Kemâl Paşanın Yunanı Izmir'de denlze doktuğü yıldan berı bu şehirde arabacıyım. Her ekspres her postadan çıkacak musterılerı gozlerımle taranm Nıce nıce teptıl memurları bakıflanndan çaktım Gulerek «Mufettşler mufettış >ne baktı: Yalan mı? Senı bıle ılk goruşumde çakma» dım mıydı"' «Mufettışler mufettışi», sırrının fâş edı'mesinl istemıyen bır guluşle kınp, candarmalarm içma büsbütun kuşku duşurerek Canım Mıstık, dedı. Bırak şundı bunu .. Bırakamam bey. Neden dersen, arkadaşlar bllsinler senin ne adam olduğunu. Cahil halk yutar amma, Kel Mıstık yutmaz Ben kaçın kurrasıyım Candarmalar adeta teslım olmuşlardı Sağdaki: Kusura kalma beyefendi, dedi. Soldakı sozunü kestı* Kusura kalma ve bızı affet1 «Mufettiıler mufettışi» bır nutuk atma zama' tnın geld ğml anlayarak: (Arkan var)