Katalog

MİLLİ ŞAİR MEHMEÎ EMİN YURDAKUlun ^beçumunun 1OO. ı/ıÛânümü EN GÜZEl SİİRLERİNİ TOWAOK>I Türk Sazı Agâh Sırrı l«v«nd v« Do^an Yurttekul'un büyuk »alrtmlztn hayatı v« klatllğl hakkındakl yazılarıyl» blrllkt» netis bir sekllde basılarak yenlden yayınlandı ATIAS KİTA8EVİ • ISTANBUL umhuri 46. yıl, sayı: 16093 ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Büyük filozoflar Ansiklopedisi CKMtL SENA •on) CtLT ÇIKTZ a flatı: 50 Llra. NEVt: Ankara Cad. :. 1017 Istanbul Teli*7 65 28 KURUCUSU: TUNUS NADİ Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Pazar 18 Mayıs 1969 i/¥ezB Reklâm 681'5996 Bayar, "Kin ve intikam alma, gayrı insanî ve iptidaî iikirlerin mahsulüdür,, dedi Anayasa Mahkemesine gidilemiyecegi tartışıhyor • Aybar, TÎP'in Af Tekllfi kanunlaşınca Anayasa Mahkemesine başvuracağını söyledi «Nizamı bozacak her hareketten sakınacağız» Celâl Bayar, eskı D.P lüere sıyasl haklannı iade eden kanun teklıfınin kabulu dolayısıyle, dün yazılı bir demeç yayınlamıs, Millet Meclısıne teşekkür etmiştir«Benim ve arkadaslanmın, k a y ı t m sartsıı milli hikimivete, tam ve kâmıl demokrasinın ana prensiplerine, kül halinde Ataturk inkılâplarına olan sarsılmaz inancımızın dısında, biıe atıf Te iınat olnnan her hareket ve ithamı şiddetle reddederim» dıyen Bayar'ın demeci şoyledır : Değişiklik, dün Komisyondan da geçti Müzakerelere CHP ve GP'liler katılmadı; AP'li Selâhattin Cizrelioğlu aleyhte oy kullandı ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) DP'lilere siyasi haklanm veren kanun teklifüıln kanunlav ması halinde Anayasa Mahkemesine gidilip gidilemivecefi tartışüırken; TtP Genel Baskanı Avbar, Partisinin, kannn çıkar çıkmaı Anayasa Mahkemegine basvuraeatını bildirmlştir. Vatanın huzuru «tnsanlığın ve Anayasanın mutAybar'm demeci lak snrette hür vatandaşlık huT I P Genel Başkanı Mehmet > knkundan savdığı sivasî hakların Alı Ajbar, eskı D.P.'lilere ayasi Beri verilmesi konusunda Millet hakıarının iadesıni öngören ka | Meclisinin millî iradeve dayananun teklıfının Cumhuriyet Sena r rak kabul ettiği kanun münaseto.su'nda da kabulü halinde, Anabetiyle sahsim ve arkadaşlanm yasa Mahkemesıne başvuracaklaadına tesekkürlerimi ifade ederrını açık^amıştır. ken, muhterem halknnıza su Bu konuda partisinin merkeı hosuslan dnynrmakta vatanın yurutme kuruluna teklift» bulunuznr ve aelimeti adına fayda nacağını bildiren Aybar, yapılan mülahaza ederim: deîişıkliklenn. «Anayasa'nm me« ruluftuna ve Anayasa'va kaynak Benim ve arkadaslanmın, kaolmnj S Mavu'm T mesrulujrana vıtsız ve sartsıı millî hâkimiTebir «uikast olduğunu» öne suren te, tam ve kimil demokrasinin Avbar, devamla funlan föyl«ana prensiplerine ve kfil halinde ıruştır: Atatürk inkılâplarına olan sar(Arkasi Sa. 7, 8«. 4 t e ) mhnaz inancımızın dısında, bize atıf v« Isnat ohman her hareket ve ithamı giddeMe reddederimKin ve intikam alma denilen Ankara'dan Notlar: hareket, sayri insanî ve iptidai his ve flkirlerin mahsnlfldfir. Bu yoldaki davra^lar hiç bir memlekette, hiç b ? zaman mesut netice varmcmiştir. Aksine. milletlerin (elUcetine yol açnuştır. Bu iddialar, efer varsa, bizim için asla dojfru olanıac. Demirel, Toğmaç'ı evinde liyaret etli PEMBE «EVDEKÎ HESAP...» Gençler, Genel Kurmay Başkamna bııket gönderdi H «Anayasamızın inançlı bekçileri ile beraberiz» ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara ve İstanbul Cımersıte.«ı oğrencı dPrneklcrı (Ankara Hukuk ve llâhıvat Fakultelerı harıç) dun Genel Kurmay Başkanı Tağmaç'a bir kırmızı bevaz karanfillerden buket vermıslerdır Saat 10 30 da Turkıve Mıüı Gençhk Teskllâtı Ikıncı Başkanı Tavlan Benlı başıcanlığınriakı gençlık temsılcılen, Genelkurmay Başkanlığı bınasma gelmısler, burada Genel Knrmaj Baskanma, uzerınde «Anavasamızın inançlı bekçileriyle beraberiz. T.M.G.T.» yazılı bir buketı vermek ıstedıklerını nobetçı subapna bıldırmışlerdır. ORGESERAL TAGMAÇA 1ERİLEN BUKET... (Telefoto: HA) Siyaset sporu, spor siyasetL Fikret OTYAM Blz, ogle yemeklerini bürolanmızda yerız . Çünkü ögleleri tam karnımı» aeıkırusken. tstanbul, haber almak için teleksi açar. ögleleri. ne yıyeceksek koyaru masaya, hem yemek y«r, hem haber yazarız. Masa klrlemnesln diy» gaz«t«yi serdim.. Blrinci sayfa ve aekızmci sayfa. Muhterem karilerin de her gün muttali oldukları gıbl birinci sayfalar sıyaset sporu, sekıztnd sayfalar spor siyasetıni istıgal içindir. Lokmalan ağzıma, gozleriml gazetelert Btıvor. Hem de yazıyorum: «15 jülık fntbol havatını mevaim sonunda btrakacak olan Galatasaravlı Metln Oktay, (Top benl bırakmadan ben onu bırak ı tım) dedi! Yazık oldu Metln'e.. Futbolcu değıl, partl genel baskam olacak adammış meğer.. (Arkaaı Sa. 7, 8tt. 5 te) Tukanda söyledipm esaslar dahilinde memleketin bnznrunu, »ükununu ve demokratik nizamım bozacak her çesit hareketten aakınmak da esasen ba«ta felen vaıifemizdlrBn hale fftre, yalnu ileriye bakmak her zaman İçin gianmız olnraatar ve olacaktır. Bn hususlan umuml efk&ra arsetmeyi vazife sayıyorum.» ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) î Başbakan: Bugün beyanat yok, maç ANK*RA (Cumhnriyet Bflrosu) Başbakan Süleyman Demlrel dort saatı aşan bir çalışmadan sonra Başbakanlıktan ayrılırken Derlet Bakanı Kâmil Ocak'a, (Arkası Sa. 7, Sü. 3 t e ) drk Silâhlı Ku\vetleunın, Anayasa degışıklıgıne karşı olduğu 5ncekı gece Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç tara» fmdan Hukumet Başkanı Süleyman Demırel'e bir defa daha kesinlıkle duyurulmuş ve Y'assıada mahkumlannın iadesi duşünıilüyorsa bunun Ana>aı»nın lafzma, ruhuna ve maksadtna dokunulmadan gerçeklcştirilmesinin çaresinin aranması» bıldırılmıştır Ote yandan, Ana>asa'da değişiklik yapılmasını ongoren kanun tek» lıft, dun Cumhuriyet Senatosu Komısyonunda aynen kabul edılmi|tır. Tağmaç'm evinde.. • unun Karşı karşıya Anajasadakl deBijiklik teldifinin Istikbali pek parlak gorünmüyor. Senatodan teklifin geçebilme«i içuı 122 o>a ihti>aç ^ar. Bu hesaba gore A.P. tam kadro lle, >ani SS senatorle oylamaja katılsa geride 1A oy açık kalacak, bn açık C.H.P, G.P. ve tek Y.T.P.'li tarafuıdan doldurulacaktır. Ancak Ankara'dan verilen haberlerden de anlaşümaktadir ki, silâhlı kuirıetlerhı baskısı yalnu C.HJ. ve GJ.'liler uzerinde değil, A.P. Senatorleri uzerinde de gorie gorulur etki >apraıs \e grup kararlanna rağmen oy'a katılmama havası yaygmlaşmıştır. Nitekim dunku komisyonda C.H.P.'den önce bir üyenin bulunduğu. fakat onun da teklife, sekil bakımından aleyhtar oldn|nnn söyleyerek müzakereyi terketti^i bıldirilivor. A.P. Senatorleri çoğunluğunun oy vermekten kaçınacağını düşünmek elbette imkânsızdır. Ama. eğer oradan 1015 kişi gelmez, C.H.P. \e G.P.'lilerden çoğunluk katılmazsa teklif üçte iki o\'u tutturamayacak ve değişiklik reddedilmij olacaktır. *## Aslına bakUırsa hesapsızlık, ya da yanlıs hesap, durumu tam anlamiyle bir çıkmaza suruklemiş. silâhlı kuvretletle parlâmentoyu âdeta karşı karşıya getirmiştir. Srjaset sosyolojisinde bir baskı kuvveti olarak kabul edilen ordu, toplantılarla, temaslarla hattâ gaynresmi P<,ıklamalarla goruşünü bellı etmektedir. Bu goruş Anayasa değişikligine karşıdır \ e yüksek komuta heveti alt kademelere »ukunet tavsi\e etmekle beraber, değişiklik yapıldığı takdirde ilerde çıkacak huzursuzluklann ve vahîm ola>lann sorumluluğunu >uklenemeyeceğini Pariâmentoya >e Cumhurbaşkanına iletmiştir. Cumhurbaşkanı da zaten a>nı fikirdedir. Bu durumda iki sonuç beklenebilir: Ta silahlı kuvvetlerin baskısı oy sayısmı düşurecek ve değişiklik kabul edilmemiş olacaktır. Ya da baskı>a rafmen ki bu ihtunal zajıflamaktadır dort parti dırenecek, teklil Senatodan da geçecektiı. Bırincı halde, daha doğrusu baskının kazanması halinde kendi kendini tamir edeceği soylenen jasama orşanı artık ijileşmez bir yara daha alacaktır. Yalnız yasama organı mı? Hayır, onunla birlikte «Si>asî hajatın vazgeçilmez unsurları» olan partiler, \e çok partili sistem de, bir anlamda çokecektir. Çunku yangmdan mal kaçırır gibi girişılen hareket karşısında ba<kı, kapalı kapılar arduıdan çıkmış, kamuoyuna Lntıkal etmiştir. Artık \atandaş. ne soylenirse so>lensin, nasıl tevil edilmeğe çalışılırsa çalışılsın değişikliğin Parlâmentonun iradesi içinde redde uğradığına inanmajacaktır. tkinci hal busbutün karışık bir sonuç doğurujor: Silâhlı Kuv\etler adına komuta hejeti meselc>e ağırlığını kovnraj. hattâ donuş \ollarını da kapamıştır. Bu bakımdan Anavasa değişikliği teklifi Senatodan çıkarsa sorumluluğu uzerine yuklenmiş olan koınuta heveti için >apılacak hareketin en hafifi herhalde istıfa edip çekılmektir. Ancak istifa buhranı geçiştırecek. yuksclen tansijonu duşurebilecek midir?.. Hiç sanmayız. Aksine bo>le bir hareket huRun içinde bulunduğumuz karişıklıği. denge bozukluğunu biraz daha arttiracak \e belki beklen™^en ola>lar birbirini ko\ala^acak«ır. Kısaca^ı, ne tarafınoan hakılır<a bakılsın. ne tarafından alınırsa alınsın, manzara hiç de iç açıcı, hiç de ümit ^eı:cı <\<i.ı\A\ı İstanburdaki protesto D.P.'lilcre sıjası hak \erılmtsini protesto etmek ama civle dün sabah Taksim'deki 27 Mayıs Anıtı önünde toplanan ö^renciler; anıta, «1961 Anavasası, hürriyete, adalete ve fazilete âsık e\lâtlarının u>anık bekçilerine emanet edilmiştir» yazılı bir çelenk koydular. ÖJrenciler bnradan fruplar halinde Harbive'dekı Garnizon Komutanlığına jiderek ordn lehinde gösteriler yaptılar. (Fotoğraf: Selçuk AYBATAR) KURTULU! SAVAŞTNIN Öncekı gece, geç saatlerde, I ^ ^ Turk Silâhlı Kuvvetlerının I gorusunü oğrenmek uzere, Demı ' rel, Genel Kurmay Başkanı Mem • duh Tagmaç'ı Çankaya'dakı «o1 mutanlık evmde zayaret etmıştır' Bu konuda öğrendıklerımıze I gore, Genelkurmay Başkanı Tağ | maç, Başbakan Demırele, Anayasa'da değişiklik yapılmasına I silâhlı kuvvetlerın karşı bulun | duğunu belırterek. olaylaruı gelışrnesınden ve değişikliğin Mec I Kı^a bir sure sonra, Genellıs ten bu>uk bir suratle geçırılkurmay Basın ve Halkla Munaı 1 ANKARA, (Cumhurbet Buıosu) mış olmasından yakınmıştı r sebetler Grup Başkanı Tujgene C H P Merkez Yonetım Kurulu Bu sırada, Demırel, sendısiral Vehbı Alpogan gençlerı kardun, sı>a?i hakların iadesi konunın de boyle dır kanunun çıkaşılamış \e Genel Kurmay Başsunu goruşmek uzere, tl Başkanrılmasına taraltar olmadığını, kanı toplantıda bulunduğu ıçın ları \e temsılcılerınden kurulu ancak, Inonu nun bu üanuna sa I •Kuçük Kurulta;»ı, 20 Mayıs'ta kendılerını kabul memur oldunıp çıkmasından sonra, esasen | saat 10'da, olağanüstıi toplantıya ğunu «ovlemıstır. Bunun uzeriKendı grupu ıçındekj ısteklerı ne T.M.GT. tkıncı Ba«kanı Ta\çağuTnıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) de dıkkate alarak bu yola gıttıgını, TUrk bılâhh Kuvvetlerının t Toplantıda, son olaylar ele alısert tepkısı karşısında bu kanunacak, Indnu goruslerıni açıklanun bu şekli ıle gerçekieşmeme I dıktan sonra tl Başkanları ve sı, Anayasanm ruhuna fıalel ge • temsılcılerı, kararlarını bır bıldıtırılmeden çıkanlması ıçın yeni . rıyle kamuoyuna açıklayacaklajçareler aramakta olduklannı bıl I dır. dırmış ve bir deyımle «Tenıinat» « vermıştır. , Yorumlar CHP Küçük Kurultayı toplantıya çağınldı "Apollo 10,, bugün fırlatılıyor; 3 astronot Ay'a 15 Km. yaklaşacak (DIŞ HABERLER SERVİSİ) CAPE KENNEDT Amenkalılann «Apollo • 10» uzay aracı, bugun Turkıve saatıvle 18 49'da ay çevresindeki yorungesme oturrr.ak uzere, dunvadan fırlatılacaktır. Uç Amerıkalı astronotu dunjadan ay çevresıne goturup geri getırecek deneme için 3,5 mılyar Turk Lırası harcanacaktır. CHP Kuçuk Kurultajının, İ£ö t e yandan, Turk Silâhlı Kuvmet tnonu'yu desteKİemek ve vetlerındekı huzursuzluğu gıderf*HP'h Senatorler uzerınde e^icl mek maksadıyla, butun bırlıkleyapmak amacıyle toplantıya çare yuksek komuta kademelerınğınldığı one surulmektedırdekı Bonışu bîldıren bır gunluk I Aynca, başka b:r goruş olaenur yayılmıştır. | rak, bu son olaylar sebebıyİB Bu gunluk emırde, subaylara, huzursuzluk gerekJı tavsıyelerde bulunulmuş, I CHP Teşkılâtında sukunet tavsıye edılerek, 19 Ma | çıktığı ıddıası belıralmekte va yısta ve 27 Mayıs gunlerınde vu , Kuçuk Kurultay . • bu hu yoluyla •kuu muhtemel bırtakım olaylara I z^rsuzlugun gıdenlmeye çahşıla suretı kat'ıyede katümamaları, I c a S 1 l f a d e edılmekteriır. mumkun olduğu fcadar olayların ' (Arkası Sa. 7, Su. 4 te) dısında kalmalan. yüksek ku I manda uademesının ner an du1 rumu tıtızlıkle inceleyerek gere * ğınde ıcabedenı yerıne getırece • ği belırtılerek ozetle soyle denil1 mlştır: " «Anayasa değİBikliği ytirirr1 lüğe girdifi andan itıbaren 27 ( Mayıs'ın meşrniyetini \e Türk Silâhlı Knvvetlerinın seref ve bavsiyetini kornmak için Anayasanın bekçisi olan Türk Silâhh Knvvetleri, komuta zınciri l içinde gerekli her tedbiri ala I caktır.» ANKARA. (Cumhurbet Bürosu) Guven Partılı Ibrahun Aysoy"219 imzalı önerge un Anayasa değışıkliği oylamasıDaha once de bildırdığımız na katılmadığının anlaşılması ugıbı, Turk Silâhlı Kuvvetlerınzerıne, Meclıs'te Anayasa Değıdekı huzursuzluğun artması uşıkhği lehıne kullanılan oylar, zerine, durumu ızah etmek uze309"dan 308'e duşmuştür re, îsmet tnonu, Genel Kurmav ı Aksoy, Ana>asa değısıklıgınm Başkanı Tağmaç'a eskı Genel | eriruşulduinı Meclıs bırleşımınde Sekretprlerınden Kemal Satır'ı bulunmaHığı halde. buU'nmuş gondermı^tır ! glbi go^^ 'nl ^ \e djnui olum(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) (Arkası Sa. 7, Sa. 3 ie) Günlük emir j ııııııııııııııııııımmııı Başlıca görevleri Cumhuriyet devrinde gerici.ik harekellerinden birkaç örnek Kemal Zeki Gençosman [Bugun 4 uncu sahıfemızde] Ay a 15 kılometre kadar yaklaşacak olan uzay aracraın «A> Orümceği». fotoraflar çekecek \e Temmuz'da Amerıkalı astronotlan Ay'a goturecek «APOLLO 11» ın ıneceğı yer: tspıt edecektır. Giderilen ânza 19İLAVEMiaei! MAYIS Meclisteki oylamaya gölge duşuruldugu iddia ediliyoı ECVtT Cape Kennedy'de dun gerı sayma harekeünın başladığı sırada, uzay aracına jnn verıcı ufak fuzelerın depobrındakı •Helium» gazında br h==iT dumkl'ign |p^(Arkası Sa. 7, Su. 5 te)